Tshitupa 7
Mbipeta Kayi Biakalela Buntomboji?
1-3. Mmunyi mudi tshikondo tshileje ne: Yehowa mmubinge?
PA BIDI bitangila tshilumbu tshia bukenji bua Nzambi bua kukokesha, bukokeshi bua bantu budilamune kudi Nzambi mbupatule bipeta kayi mu siekele yonso idi mipite eyi? Bantu mbadileje bikale bakokeshi bimpe bapita Nzambi anyi? Bituatangila malu a tshikisu adi bantu benzelangane, tudi tumona ne: bantu ki mbapite Nzambi to.
2 Pakabenga baledi betu ba kumpala bukokeshi bua Nzambi, diakabi diakatuadija. Bakadikebela buobu nkayabu makenga pamue ne dîku dionso dia bukua-bantu diakafumina kudibu. Ne kabavua ne muntu mukuabu wa kudiwula kadi anu buobu nkayabu. Dîyi dia Nzambi didi diamba ne: ‘Bakadinyangisha kudiye, kabena bu bana bende, bakapambuka.’—Dutelonome 32:5.
3 Miyuki ya kale mmileje bujalame bua didimuija dia Nzambi kudi Adama ne Eva bua se: biatekabu ku luseke mapangadika a Nzambi, nebanyanguke ne ndekelu wa bionso nebafue. (Genese 2:17; 3:19) Bakateka bukokeshi bua Nzambi ku luseke, ne pashishe bakanyanguka e kufuabu.
4. Bua tshinyi buonso buetu tudi baledibue bapange bupuangane, tupeta masama ne tufua?
4 Tshiakafikila pashishe ndelanganyi yabu bu mudi Lomo 5:12 umvuija tshivua ne: ‘Bu muakalua bubi pa buloba bua muntu umue [Adama, mfumu wa dîku dia bukua-bantu], ne bu muakalua lufu bua bubi abu, ne nunku lufu luakafika kudi bantu bonso.’ Nunku pakatombokela baledi betu ba kumpala bukokeshi bua Nzambi, bakalua benji ba mpekatu. Mu diumvuangana ne mikenji ya disambuluka dia ngikadilu ya muntu kudi ndelanganyi yende, tshivuabu mua kupianyisha ndelanganyi yabu tshivua anu dipanga bupuangane. Ke bua tshinyi buonso buetu tudi baledibue ne bubi, tudi tupeta masama ne tufua.
5, 6. Ntshinyi tshidi miyuki ya kale mileje pa bidi bitangila madikolela a muntu a kutuala ditalala dilelela ne dilubuluka?
5 Siekele mivule ikadi mipite. Ampire yakenzeka ne yakajimina. Bantu mbatete mishindu yonso ya mbulamatadi. Pabi, malu makuate buôwa mmafikile dîku dia bukua-bantu misangu ne misangu. Panyima pa bidimu binunu bisambombo, muntu udi mua kuela meji ne: bantu bavua ne bua kuikala baye kumpala too ne ku diteka ditalala, buakane, ne dilubuluka pa buloba bujima ne se: bavua mua kuikala lelu’eu bamanye mushinga muakane wa buimpe, luse, ne dieleshangana diboko.
6 Kadi, kabiena nanku to. Mbulamatadi mudifuikakajila kudi bantu nansha umue katu muanji kukumbana bua kutuadila bantu bonso ditalala dilelela ne didi dilubuluka. Anu mu siekele eu wa 20 nkayende, tudi bamone dishipangana dinene dia miliyo ya bantu: Dibutulangana dia bena Nazi ne dishipangana dia bantu bapite pa miliyo 100 mu mvita. Mu tshikondo tshietu etshi bantu bungi kabuyi kubala mbakengesha, bashipa, ne bela mu buloko bualu badi ne ngenyi mishilangane ne mmuenenu mishilangane mu malu a tshididi.
Nsombelu wa matuku etu aa
7. Mmunyi mutudi mua kumvuija nsombelu wa dîku dia bukua-bantu lelu’eu?
7 Kabidi, tangila nsombelu wa dîku dia bukua-bantu mu ka-bujima kende matuku etu aa. Dibunda bibawu ne tshinyangu mbitampakane miaba yonso. Dinua dia bintu bia lulengu nditampakane bu disama dia tshiambu. Masama a tshiambu a ku bitupa bia lulelu mmalue tshipupu. Bantu miliyo mivule mbakuatshike disama dibiadibi dia SIDA. Tshidimu tshionso bantu makumi a miliyo badi bafua nzala ne masama, padi eku bantu bakese bikale ne bubanji bualabale. Bantu badi banyanga ne babutula buloba. Nsombelu wa dîku ne bunême bua nsombelu wa tshitembu mbinyanguke miaba yonso. Bushuwa, nsombelu wa lelu udi uleja bukokeshi bubi menemene bua ‘nzambi wa buloba ebu,’ Satana. Bulongolodi budiye ulombola kabuena ne luya, kabuena luse, ne mbunyanguke menemene.—2 Kolinto 4:4.
8. Bua tshinyi katuena mua kubikila bintu bienza kudi bantu bu dilubuluka dilelela?
8 Nzambi mmushile bantu tshikondo tshikumbane bua kufikabu too ne pa ndekelu wa dilubuluka diabu mu malu a sianse ne a bintu bia ku mubidi. Kadi ndilubuluka dilelela padi buta ne mikete bipingana kudi bingoma, bombe minene, mashinyi a mvita ne ndeke ya mvita anyi? Ndilubuluka padi bantu mua kuenza ngendu mu tshibuashibuashi kadi kabayi mua kusomba pamue mu ditalala pa buloba anyi? Ndilubuluka padi bantu ne buôwa bua kuenda mu misesu butuku, peshi mene mundamunya mu imue miaba anyi?
Tshidi tshikondo tshileje
9, 10. (a) Ntshinyi tshidi siekele ikadi mipite mileje bimpe? (b) Bua tshinyi Nzambi kakunyenga bantu budisunguidi?
9 Tshidi siekele milondangane idi mipite eyi mileje ntshia se: bantu kabena mua kulombola bidia biabu mu mushindu udi upatula bipeta padibu badilamune ku bukokeshi bua Nzambi nansha. Mbibakolele bua kuenza nanku anu bu mudibi bikole bua kushalabu ne muoyo padibu kabayi badia, banua, ne beyela. Malu aa adi ajadika ne: Tuvua benjibue bua kuikala balamate ku buludiki bua Mufuki wetu anu bu mutuvua bafukibue ne dijinga dia biakudia, mâyi, ne lupepele bua kuikala ne muoyo.
10 Pa kulekela bubi, Nzambi mmuleje musangu umue bua kashidi bipeta bidi bibungamija bia dikuata mudimu bibi ne budisunguidi. Ne budisunguidi ndipa dia mushinga mukole didi Nzambi mupeshe bantu bua kumonabu tshidi ditumika nabu dibi diumvuija. Dîyi dia Nzambi didi diakula bulelela padidi diamba ne: “Muntu wendenda ewu kena ne bukole bua kuludika makasa ende.” Didi kabidi diamba bulelela ne: “Muntu mmukokeshe muntu bua kumukengesha.”—Yirmeya 10:23, MMM; Muambi 8:9, NW.
11. Bukokeshi kampanda bua bantu bukadiku bujikije makenga anyi?
11 Dianyisha dia Nzambi dia bukokeshi bua bantu munkatshi mua bidimu binunu bisambombo didi dileja ne bukole buonso ne: muntu kêna ne bukokeshi bua kujikija makenga. Katshia katu muanji kuenza nunku. Tshilejilu, Solomo Mukalenge wa Izalele uvua ne meji, bubanji, ne bukole buende buonso, kavua mua kujikija makenga a mu tshikondo tshiende avua afumina ku bukokeshi bua bantu. (Muambi 4:1-3) Bia muomumue, mu matuku etu aa, nansha mudiku dilubuluka dia malu a mamanya a panu a dienza bintu, balombodi ba mu bulongolodi ebu kabena ne bukokeshi bua kujikija makenga to. Kabidi miyuki ya kale idi ileja ne: didilamuna dia bukua-bantu ku bukokeshi bua Nzambi ndivudije makenga pamutu pa kuajikija.
Mmuenenu wa Nzambi wa musangu mule
12-14. Mmasanka kayi adi alua kunyima kua tshikondo tshile bu tshipeta tshia dilekela dia makenga kudi Nzambi?
12 Dilekela makenga kudi Nzambi nditukengeshishe. Kadi utu tshimona-kule, mumanye bipeta bimpe bialua kunyima kua tshikondo tshile. Mmuenenu wa Nzambi neapeteshe bifukibua disanka, kabiyi anu bua bidimu bikese peshi binunu bia bidimu patupu, kadi bua miliyo ya bidimu, eyowa, bua kashidi ne tshiendelele.
13 Bikala muntu muenze mudimu bibi ne budisunguidi buende mu tshikondo kayi tshionso tshitshilualua bua kutontolola ngenzelu wa malu wa Nzambi, kabiakukengela bua kumushila mpunga wa kutetelaye bua kujadika mmuenenu wende. Mumane kushila bantomboji binunu bia bidimu, Nzambi mmujadike nkoselu wa tshilumbu wikalabu mua kulonda tshiendelele muaba kayi wonso mu bukua-mabulunge.
14 Bualu Yehowa mmulekele bubi ne makenga mu tshikondo etshi, mbimane kumueneka menemene se: tshintu nansha tshimue tshidi katshiyi mu diumvuangana nende katshiena mua kulubuluka. Nebikale bimueneke mu mushindu udi kauyi kuela mpata ne: dipangadika kampanda dia bantu peshi dia bifukibua bia mu nyuma dia didilamuna kudi Nzambi kadiena mua kutuala masanka a mutantshi mule. Nunku, pashishe Nzambi neikale mubinge bua kuzaza ne lukasa luonso ntomboji kayi yonso. “Neabutule bantu babi bonso.”—Musambu 145:20; Lomo 3:4.
[Tshimfuanyi mu dibeji 15]
Kunyima kua baledi betu ba kumpala bamane kusungula didilamuna kudi Nzambi, bakakulakaja ne bakafua
[Bimfuanyi mu dibeji 16]
Bukokeshi bua bukua-bantu badilamune kudi Nzambi mbudileje bua makenga
[Mêyi a dianyisha]
U.S. Coast Guard photo