CHIBAABA CHAKUDIZA 44
KAMINA 138 Lubanji lwaMutu Wanvu
Yuma Yikuyikwasha Enu Munakuli Kutwalekahu Kwikala naMuzañalu
‘ Muwushinakaji akasoñaña nyikaabu.’—MAS. 92:14.
TUKUDIZA
Chichalemena antu anakuli dehi kutwalekahu kwikala namuzañalu niyuma yinateli kwilawu hakwila eli mwenimu.
1-2. Yehova wayimonaña ñahi ambuñindi ashinshika akula dehi? (Isamu 92:12-14; talenu cheñi mwevulu.)
MWAHITA kaayi, antu akweti yitoñojoka yashiyashana hachamonañawu kushinakaja. Chakutalilahu, toñojokenu hachumichi: Munakwanuka chimwelili chimwamweni invu watachi? Hadaha mwakeñeleña kuwuyokola henohu antu kanda awumoni. Ilaña mwanukili nenu hela chakwila mukuyokola invu kumutu wenu, himukukañesha yikwawu kukulaku. Ichi chakutalilahu chinakumwekesha antu amakwawu chabulaña kukeñawu kushinakaja.
2 Hela chochu, Tata yetu wamwiwulu wayimonaña ambuñindi akula dehi munjila yaambukaku. (Yish. 16:31) Wayesekejaña nanyitondu yatwalekañahu kusoña nyikaabu. (Tañenu Isamu 92:12-14.) Muloñadi chayesekejelayi nanyitondu yamuchidiwu? Nyitondu yikweti mafu amavulu ninkenu jamavumba amawahi, kakavulu hinyitondu yinashakami yaaka yayivulu nankashi. Chakutalilahu, kudi mutapu wamutondu wekala muJapan nawa washakama yaaka yayivulu. Nyitondu yayivulu hakachi kaniyi nyitondu yinashakami yaaka kubadika ha 1,000 nawa yamwekanaña lubanji chikupu. Neyi chekala iyi nyitondu yinashakami yaaka yayivulu, ambuña aNzambi akula dehi ashinshika alema nankashi kumesu indi. Yehova walemesha yilwilu yayiwahi yamwekeshaña ambuñindi akula dehi. Anamukalakeli hadi yaaka yayivulu nawa anatwalekihu kwikala ashinshika mumpinji yayiwahi niyakala.
Neyi nyitondu yinashakami yaaka yayivulu chiyekala yalubanji nichiyatwalekañahu kusoña nyikaabu, antu akula dehi ashinshika ekala alubanji nawa atwalekañahu kutenkuma. (Talenu paragilafu 2)
3. Shimunenu yakutalilahu yinakumwekesha Yehova chazatishañayi antu akula dehi hakwila yashikiji nkeñelu yindi.
3 Yehova watwalekañahu kulemesha muntu hela chakwila nashinakaji.a Kafwampi, Yehova kakavulu wazatishaña antu akula dehi hakwila yashikiji nkeñelu yindi. Chakutalilahu, Sara wadiña wakula dehi hamulejeliwu kudi Yehova nawu wukwikala mama yamuza wañovu nawa nkakulula yaMesiya. (Kutach. 17:15-19) Mosi wadiña wakula dehi hamwinkeliwu mudimu kudi Yehova wakulombola aIsarela kufuma muEjipitu. (Kwid. 7:6, 7) Nawa kapostolu Yowanu wadiña washinakaja dehi hampinji yamwoneneniwu kudi Yehova nindi asoneki nyikanda yamuBayibolu yitanu.
4. Kwesekeja naYishimu 15:15, yumanyi yinateli kukwasha antu akula dehi kuumika kukala kwashiyashana kunakumonawu? (Talenu cheñi mwevulu.)
4 Antu akula dehi amonaña kukala kwakuvulu kwenzaña muloña wawushinakaji. Muhela wumu wahosheli iku nakuleta maleñu nindi, “Muwushinakaji mwani chiña yowu kudishaku.” Kwikala namuzañalub kunateli kukwasha antu akula dehi kuumika kukala kwenzaña muloña wawushinakaji. (Tañenu Yishimu 15:15.) Muchinu chibaaba, tukuhanjeka hayuma yalema yatela kwilawu antu akula dehi hakwila atwalekihu kwikala namuzañalu. Tukuhanjeka cheñi kulonda twiluki antu amakwawu chinateli kukwashawu amanakwetu niahela akula dehi adi muchipompelu chawu. Tuhanjekenu ntahi muloña waweni chichinateli kutukalila kutwalekahu kwikala namuzañalu neyi hitukushinakaja.
Muzañalu wunateli kukwasha antu akula dehi kuumika kukala kunakumonawu kwenzaña muloña wawushinakaji (Talenu paragilafu 4)
WUSHINAKAJI CHIWUNATELI KUYIKAÑESHA KWIKALA NAMUZAÑALU
5. Yumanyi yinateli kuletesha antu amakwawu akula dehi kutachika kuneña?
5 Yumanyi yinateli kuyineñesha? Hadaha munakuneña muloña himunakutwesha kuzata nyidimu yimwazatileñaku. Hekwawu munakwanuka mafuku imwachidiña kansi nawa akola kumujimba. (Mukwa. 7:10) Chakutalilahu, muhela wejina daRuby wahosheli nindi: “Chankalilaña kudivwika ami aweni yakuvwala muloña wakukata kumujimba nawa nakañanyaña kwenda. Chankalilaña nikunyamuna mwendu wami hakwila nawu nivwali nsokoshi. Makasa ami elaña wujinji nawa akataña nankashi chakwila nakañanyaña nikuzata tunyidimu twanyanya.” Nawa Harold, wazatiliku haBeteli, wahosheli nindi: “Mpinji jikwawu nahilaña muloña hinnakutwesha kwila yuma yejima yinadiluñishileñaku. Nadiña wakola nankashi hinadiña mukwenzi. Nakeñeli kuhema nankashi ngunja yatenañawu nawu baseball. Amakwawu ahosheleña nawu, ‘Munatilenu Harold bola muloña yena halwezañaku.’ Ilaña chayinu mpinji, neluki wanyi neyi nikutwesha nikunata bola.”
6. (a) Yumanyi yikwawu yinateli kuletesha antu akula dehi kutachika kuneña? (b) Yumanyi yinateli kuyikwasha antu akula dehi kwiluka neyi atela kuleka kwendesha motoka hela honda? (Talenu muyinu magazini chibaaba chinakuhosha nawu “Komana Natela Kuleka kwendesha?”)
6 Hadaha munateli kutachika kuneña muloña himunakudilila enu aweni yuma yimwadililileñaku. Chumichi chinateli kumwekana sweje-e neyi mukushindamenaña hohu hadi nhembi hela neyi mukufuukulahu kushakama namwanenu. Hela hekwawu munakutiya kumuchima kutama nankashi muloña munakukatakata kumujimba indi kwiji mesu enu analeki kumona chiwahi chakwila munakukañanya kuya kumaluña acheñi nkawenu nikwendesha motoka hela honda. Chumichi chinateli kuyineñesha chikupu! Ilaña chinateli kutukwasha kwanuka netu hela chakwila tunakutwesha wanyi kudakamena etu aweni, kushakama nkawetu hela kwendesha, twalema nankashi kudi Yehova nikudi akwetu. Nawa twatela kukuhwelela netu Yehova weluka chitwatiyaña. Chuma chalemeshayi nankashi hiwuntu wetu wamukachi, dikwila nawu muchima wakukeña nikusakilila wutwamwekeshaña kudi yena nikudi akwetu akakudifukula.—1 Sam. 16:7.
7. Chumanyi chinateli kukwasha antu anakuneña muloña wakutoñojoka nawu kukuma kwanshakaminu yamakonu kwakenza wanyi hachidiwu amomi?
7 Hadaha munakuneña muloña munakutoñojoka nenu kukuma kwanshakaminu yamakonu kwakenza wanyi himuchidi amomi. Neyi dichimunakutoñojoka, chumanyi chinateli kuyikwasha? Anukenuña nenu Yehova nadiwunjiki nakuhembelela mpinji yakafumishahu kanu kaayi katama. (Isa. 30:18) Ilaña mukudiwunjika kwindi munakufuma yuma yayiwahi. Kudiwunjika kwindi kunakukwasha antu amavulu nankashi kwikala nampinji nikukooleka kwakumwiluka nikumukalakela. (2 Pet. 3:9) Dichi neyi mutachika kujinoka, hudikilenu nakutoñojoka hakudiwunjika kwaYehova chikunakukwasha antu amavulu henohu kukuma kanda kwinzi. Hakachi kanawa antu hatela hadi niantaña jenu.
8. Yumanyi yinateli kutachika kwilawu antu akula dehi muloña wakukala kunakumonawu kumujimba?
8 Hichikweti muloña nayaaka yitukwetiku, neyi tunakutiya chiwahi wanyi kumujimba, tunateli kuhosha hela kwila yuma yikuletesha tuditoñeshi. (Mukwa. 7:7; Yak. 3:2) Chakutalilahu, kambuña aNzambi washinshika Yoba hakabakeneñayi, wahosheli “mazu akutuboka.” (Yoba 6:1-3) Kubombelahu, muloña wayitumbu yinakunwawu, antu akula dehi anateli kwila chuma hela kuhosha mazu atela kubula kuhoshawu. Ilaña, hela chakwila tunakuli dehi indi kwiji twakata, tukwila chiwahi wanyi neyi tukuhoshaña mazu atama hela kukanjikija akwetu netu atwilileña yuma yitunakukeña mpinji yejima. Nawa neyi twiluka netu tunamuhoshi muntu mazu anamuneñeshi, twatela hohenohu kulomba kwanakena.—Mat. 5:23, 24.
YUMA YIMWATELA KWILA HAKWILA MUTWALEKIHU KWIKALA NAMUZAÑALU
Munateli kutwalekahu ñahi kwikala namuzañalu hela chakwila munakumona kukala kwenzaña muloña wawushinakaji? (Talenu maparagilafu 9-13)
9. Muloñadi chimwatela kwitejela wukwashu kufuma kudi akwenu? (Talenu cheñi nyevulu.)
9 Itejenu akwenu ayikwashi. (Ñal. 6:2) Hakusambila, chumichi chinateli kuyikalila. Muhela wejina daGretl wahosheli nindi: “Mpinji jikwawu chankalilaña kulomba wukwashu kudi akwetu muloña natoñojokaña nami nukuyitwika chisenda. Yaaka yinakotoki hakwila nihimpi yitoñojoka yami nakutachika kwiteja wukwashu kufuma kudi akwetu.” Neyi mwiteja wukwashu kufuma kudi akwenu, mukuyiletesha ekali namuzañalu wafumaña mukuhana. (Yilw. 20:35) Nawa chumichi chikuyikwasha kwiluka nenu akwenu ayikeña chikupu nawa ayakamenaña.
(Talenu paragilafu 9)
10. Muloñadi chimwatela kumwekeshelaña muchima wakusakilila? (Talenu cheñi nyevulu.)
10 Mwekeshenuña muchima wakusakilila. (Kol. 3:15; 1 Tes. 5:18) Neyi antu anatwilili yuma yayiwahi, twasakililaña mumuchima ilaña tunateli kujimbalaku kuhosha netu tunasakilili. Hela chochu, neyi tutumba chimwemweta nawa tuhosha netu tunasakililiku, amabwambu jetu akumona nawu twayilemesha nawa tunasakilili hachuma chinatwililiwu. Leah, wahembaña antu akula dehi akalakelaña haBeteli, wahosheli nindi: “Muhela wumu hadi awa ahela inahembaña, wansonekelaña mazu akusakilila hakachipapilu. Wansonekelaña mazu amavulu wanyi ilaña amawahi nankashi. Awa mazu antiyishaña kuwaha chikupu nawa nazañalalaña hakwiluka nami wamwekeshaña muchima wakusakilila hanochu chinamukwashaña.”
(Talenu paragilafu 10)
11. Munateli kukwasha ñahi akwenu? (Talenu cheñi nyevulu.)
11 Fwilenuña kukwasha akwenu. Neyi muzatishaña mpinji yenu niñovu kukwasha akwenu, mukushaña nankashi muchima hakukala kumunakuhitamu wanyi. Tunateli kuyesekeja enu akula dehi nanyikanda mwekala nsañu yalema. Ilaña neyi antu kutañaña iyi nyikanda nehi, hiyanateli kudiza yuma yalema yidimuku. Munjila yoyimu, atwansi anateli kudizila wanyi yuma yalema kudi enu neyi mubulaña kuhanjeka nawu kulonda muyileji yuma yimweluka. Yihulenu malwihu nawa tiyililenu nakanañachima. Yidizishenu kulonda eluki yuma yayiwahi yafumaña mukwovwahila nshimbi jaYehova mpinji yejima nichinateli kwikalawu namuzañalu neyi ajovwahilaña. Chakadi nikujina, mukwikalaña namuzañalu neyi mukundejaña nikukolesha amabwambu jenu atwansi.—Mas. 71:18.
(Talenu paragilafu 11)
12. Kwesekeja naIsaya 46:4, Yehova wayikana kuyilila yumanyi antu akula dehi? (Talenu cheñi nyevulu.)
12 Mulombenu Yehova ayinki ñovu. Hela chakwila munateli kutiya kuzeya kumujimba nimuyitoñojoka, Yehova “hazeyaña hela kumana ñovuku.” (Isa. 40:28) Yehova wazatishaña ñahi ñovu yindi yabulaña kumana? Njila yimu mwelilañayi mwenimu hikukolesha antu ashinshika akula dehi. (Isa. 40:29-31) Kafwampi, wayikana nindi wukuyikwashaña. (Tañenu Isaya 46:4.) Nawa Yehova mpinji yejima washikijaña mwakanañayi. (Yosh. 23:14; Isa. 55:10, 11) Neyi mulombaña nawa mumona Yehova chinakuyimwekeshelayi kukeña nikuyikwasha halwenu, mukuzañalalaña chikupu.
(Talenu paragilafu 12)
13. Kwesekeja na 2 AKorinda 4:16-18, chumanyi chitwatela kwanukaña? (Talenu cheñi nyevulu.)
13 Danukishenuña nenu kukala kumunakuhitamu kwakapinji kantesha hohu. Neyi twanukaña netu kukala kutunakuhitamu kwakapinji kantesha hohu, chikutupelelaña chikupu kuumika. Nawa Bayibolu yatukwashaña kukuhwelela netu wushinakaji niyikatu jakapinji kantesha hohu. (Yoba 33:25; Isa. 33:24) Dichi munateli kwikala namuzañalu neyi mwiluka nenu kumbidi mwakekala akola kumujimba, mwakekala nañovu nawa alubanji chikupu kubadika chimudi makonu. (Tañenu 2 AKorinda 4:16-18.) Hanu dinu yumanyi yinateli kwilawu antu amakwawu hakwila akwashani?
(Talenu paragilafu 13)
AMAKWAWU CHINATELI KUKWASHAWU ANTU AKULA DEHI
14. Chalemenadi kuhempula antu akula dehi nikuyitemeshela mafoni?
14 Yihempulenuña nikuyitemeshela mafoni mpinji yejima amanakwetu niahela akula dehi. (Heb. 13:16) Antu akula dehi anateli kutiya neyi adi nkawawu. Manakwetu wejina daCamille, wakañanyaña kufuma hetala wahosheli nindi: “Nashakamaña hohu mwitala kufuma ntetemena kushika nimelela. Dichi natiyaña wuudi hama. Mpinji yikwawu, natiyaña neyi mutupa wakula dehi anashinkiliwu mwikoli. Natiyaña woma nikuhilashana.” Neyi tuhempulaña antu akula dehi, tukuletesha amoneña nawu alema nawa twayikeña. Hadaha wejima wetu tunateli kwanuka mpinji yitwakeñeleña kutemeshela foni hela kuya nakuhempula muntu wakula dehi wamuchipompelu chetu, ilaña twakañenyi kwilamu. Wejima wetu tukweti yuma yayivulu yakwila muchihandilu. Dichi yumanyi yinateli kutukwasha kwiluka “yuma yalema nankashi,” munabombeli kuya nakuhempula antu akula dehi? (Fwili. 1:10) Munateli kusoneka majina awantu akula dehi ekala muchipompelu chenu hakalenda yenu, nawa munateli kusoneka niifuku dimunateli kuyitemeshela meseji hela foni. Munateli cheñi kufuukulahu mpinji yimunateli kuya nakuyihempula. Tondenu ifuku kulonda mwakabuli kujimbalamu.
15. Yumanyi atwansi yatela kwililawu hamu nawantu akula dehi?
15 Neyi muchidi kansi, hadaha munateli kutachika kudihula yuma yimunateli kuhosha hela kwilila hamu nawantu akula dehi. Ilaña bayi musweja kwakama hachumichiku. Kuminenu dakwikala ibwambu wamuwahi. (Yish. 17:17) Ikalenuña nampinji yakuhanjeka nawantu akula dehi henohu kupompa kanda hela hanyima yakupompa. Hadaha munateli kuyihula nenu ayileji nsona yakeñawu nankashi hela chuma chelileñawu kuwansi chayisehesheleña. Munateli cheñi kutalila hamu nawu progilamu yaJW Broadcasting®. Nawa munateli kuyilila yuma yinateli kukañanyawu kwila awenawu. Chakutalilahu, munateli kumona kwila nawu mafoni awu hela matabuleti anakuzatika chiwahi hela kuyiloñolwelaku nyikanda yetu yakudizamu yakatataka. Muhela wejina daCarol wahosheli nindi: “Dihanenu kwilila hamu yuma nawantu akula dehi yimwadiluñishaña. Hela chakwila nakula dehi, nakeñaña kwikala namuzañalu muchihandilu. Nakeña kuya nakulanda yuma, kudiila kwacheñi nikuya nakuhema.” Nawa muhela wejina daMaira wahosheli nindi: “Ibwambu dami wumu wudi nayaaka 90. Wanshiyamu nayaaka 57. Ilaña kakavulu navulamenañaku nami himukulumpi hadi ami, muloña twasehaña nikutalila mafilimu hamu. Nawa neyi tunakumona kukala, twadikwashaña.”
16. Muloñadi chichalemena kuyitwalaku antu akula dehi neyi anakuya nakudimona nandotolu?
16 Neyi anakuya nakudimona nandotolu yitwalenuku. Kubombela hakuyitwalaku antu akula dehi kuchipateli, mwatela cheñi kumona kwila nawu anakuyakamena chiwahi kudi akanyidimu akuchipateli nawa anayinki wukwashu wunakukeñeka. (Isa. 1:17) Munateli kukwasha antu akula dehi kuhitila mukuyisonekelaku yuma yinakuyilejawu kudi ndotolu. Muhela wakula dehi wejina daRuth wahosheli nindi: “Kakavulu, neyi nayi nkawami kuchipateli, ndotolu wañushaña maana wanyi. Andotolu hadaha anateli kunleja nawu, ‘Mwakata wanyi, munakudifwikija hohu kukata.’ Ilaña neyi kudi muntu wunantwaliku, ndotolu wañakamenaña chiwahi. Nayisakililaña amanakwami niahela antwalañaku.”
17. Njilanyi jimunateli kuzatisha hakwila mushimwini hamu nawantu akula dehi?
17 Zatenuña nawu mumudimu wakushimwina. Akulumpi amakwawu hiyanateli kwikala nañovu yakuya nakushimwina kwitala niitalaku. Chakutalilahu, kwila muleja muhela wakula dehi kulonda muzatili nindi hamu hangolofwana nehi? Munateli nikumukeñela chitwamu kulonda ashakami kwakwihi nangolofwana. Hela munateli kuleja manakwetu wakula dehi kulonda muzatili nindi hamu himunakudizisha kadizi, hadaha munateli nikuya nakumudizishila kwitala dindi. Hakwila nawu awa amanakwetu niahela akula dehi chiyipeleleña kushimwina, akulumpi anateli kufuukulahu nawu mazanvu akushimwina abulakeneña mumatala anawa antu akula dehi. Chuma chejima chitwelaña hakulemesha awa antu akula dehi hichayaña hohu mumenjiku.—Yish. 3:27; Rom. 12:10.
18. Yumanyi yitwakahanjekahu muchibaaba chakudiza chinalondelihu?
18 Anatwanukishi nawu Yehova wayikeña nikuyilemesha antu akula dehi. Nawa wejima wetu muchipompelu dichatukeñayi nikutulemesha! Enu anakuli dehi, hela chakwila munakumona kukala kwakuvulu, Yehova wukuyikwashaña kutwalekahu kwikala namuzañalu. (Mas. 37:25) Wenowu muzañalu wumukwikala nawu hakwiluka nenu mwakekala akola kumujimba, mwakekala nañovu nawa alubanji chikupu kubadika chimudi makonu! Indi etu anakuhemba ntaña yetu wakula dehi, mwana indi kwiji ibwambu detu wakata? Tunateli kutwalekahu ñahi kwikala namuzañalu? Twakahanjeka ñakwilu yanilu lwihu muchibaaba chakudiza chinalondelihu.
KAMINA 30 Tata, Nzambi Yami, Ibwambu Dami
a Talenu ha jw.org nimuJW Library® Vidiyo yinakwila nawu Mwe Bakoloci—Mwalikwata Umulimo Uwacindama.