Bug Muma Namba 31​—Obadia

Jandiko: Obadia

Ne Otiek Ndike: Chiegni 607 K.N.P.

BUG Obadia moting’o mana kwan matindo 21 kende, e buk machuok moloyo duto e Ndiko mag Dho-Hibrania, kendo olando kum mar Nyasaye ma ne okelo giko mar oganda moro, kokoro bende ni e giko weche duto, Pinyruodh Nyasaye ema biro locho. Weche mochakogo wacho e yo mayot niya: “Fweny mar Obadia.” Kuom wach higa koda kama nonyuole, dhoot ma nowuokie, kod weche mamoko mag ngimane, ok owachi. Kuom adier, ng’eyo anyuola mar janabini ok e gima duong’; to mana otene, nimar mana kaka Obadia wuon ne owacho, magi gin “weche moa kuom Jehova.”

² Wechego wuoyo ahinya kuom Edom. Piny Edom ma bende iluongo ni Got Seir ne en piny ma tong’ne chakore Nam Kado e piny Araba kadhi yo milambo, kendo otimo gode kod hohini. Kuonde moko e wi gode ma omakorego ka dhi nyaka yo ugwe mar Araba, borne ka idho malo nyalo chopo fut 5,600. Jo modak e distrikt mar Teman ne gin joma ong’ere ahinya kuom rieko koda chir ma ne gin-go. Kaka chal mar piny Edom ne obet, kaachiel gi gik molwore kaka ohinga, ne miyo joma odak e pinyno obedo gi sunga ni gin kare chuth ma ok nyal monjgi.a

³ Jo-Edom ne gin koth Esau, ma owadgi Jakobo. Nying’ Jakobo ne oloki ma oluongi ni Israel, omiyo Jo-Edom ne gin wede machiegni ahinya gi Jo-Israel, e yo ma ne miyo inenogi kaka ‘owete.’ (Rapar 23:7) Kata kamano, Edom ne timo gik ma ne nyiso ni ok ne gin gi hera mar owete. Ka Jo-Israel ne chiegni donjo e Piny Manosingi, Musa ne ooro ne ruodh Edom joote kokwayo mondo omigi thuolo mar kadho gi kuwe e piny Jo-Edom, to kata kamano, Jo-Edom ne otamore kendo ne gitimo kamano ka joma ne nyalo kata kelo lweny. (Kwan 20:14-21) Kata obedo ni Daudi ne oloyogi e lweny, kinde moko bang’e Jo-Edom ne oduogo otudore gi Jo-Ammon kod Jo-Moab mondo giked gi Juda e ndalo mag Jehoshafat. Ne ging’anjo ne Ruoth Jehoram ma wuod Jehoshafat. Ne gimako Jo-Israel moko ma ne gin wasumbini mowuok Gaza kod Turo, kendo ne gimonjo Juda e kinde mag Ruoth Ahaz mondo gimed mako wasumbini.​—2 Weche 20:1, 2, 22, 23; 2 Ruo. 8:20-22; Amos 1:6, 9; 2 Weche 28:17.

⁴ Sigu ma ne dhi nyimeni ne ochopo e okang’ mamalo chuth e higa mar 607 Ka Ndalowa Podi, kane Jerusalem okethi gi oganda lweny mag Jo-Babulon. Jo-Edom ne oyie gi gima ne timoreno, to marach moloyo, ne gijiwo Jo-Babulon mondo oketh Jerusalem chuth. Ne gikok ka giwacho ni: “Tuomuru ute, tuomuru ute.” (Zab. 137:7) Kane igoyo ombulu kuom gik ma ne ope, Jo-Edom ne gin achiel kuom joma ne pogore mwandu ma ne ope; kendo ka Jo-Yahudi moko ma notony ne temo ringo wuok e pinyno, Jo-Edom ne odino negi wang’a yore ma kendo giduokogi e lwet wasigu. Timbe mag achach kaka magi ma ne Edom otimo e kinde mag ketho Jerusalem ema ne omiyo ochiw siem mondiki gi Obadia. Kendo onge kiawa ni ne ondike ka podi tim marach ma Edom ne otimono ne podi ler e pach ji. (Obad. 11, 14) To nikech nenre ni Nebukadnezzar ne omonjo ma opeyo Edom ka higini abich pok orumo bang’ ketho Jerusalem, nyaka bed ni bugno ne ondiki kapok kethruokno ochopo, kendo iwacho ni ne ondike e higa mar 607 Ka Ndalowa Podi.

⁵ Weche duto te ma Obadia ne okoro kuom Edom ne ochopo! Weche mokorgi chopo e gikogi kawacho ni: “Dhood Esau nobedi osiki, ma giniliel e kindgi, kendo tiekogi; kendo onge ma nodong’e dhood Esau; nikech Jehova osewacho kamano.” (Kwan matindo 18) Edom ne kedo gi ligangla kendo ne otho tho ligangla, mi onge kothe masani pod ngima. Kuom mano, weche mondikgi bedo adier kendo migeno. Obadia ne nigi kido duto mag janabi madier: Ne owuoyo kuom nying’ Jehova, weche ma ne okoro ne miyo Jehova duong’, kendo ne gitimore adier mana kaka weche ma ne otimore chon nyiso. Tiend nyinge ma en, “Jatich Jehova” owinjore kode gadier.

GIMOMIYO BUGNI KONYO

¹⁰ Konyiso kaka ote mar bura ma nong’ad ne Edom nyaka ne timre, Jehova ne omiyo jonabi mamoko bende mondo ochiw weche mokor machalo kaka mago. Moko madongo kuomgi gin kaka mondiki e Joel 3:19; Amos 1:11, 12; Isaiah 34:5-7; Yeremia 49:7-22; koda Ezekiel 25:12-14; 35:2-15. Nenore maler ni weche ma ne okwong koro wuoyo kuom timbe sigu e kinde ma ne osekalo, to moko ma ne okor bang’e gin kum mimiyo Edom nikech timbene maricho mokalo ma Obadia bende wuoyoe e kinde ma Jo-Babulon ne mako Jerusalem. Ka wanono kaka masiche ne ochopo kuom Edom, mano biro jiwo yiewa kuom teko ma Jehova ni godo mar koro gik mabiro timore. E wi mano, obiro gero yie kuom Jehova kaka Nyasaye ma kinde duto timo gik moko kaka dwarone obet.​—Isa. 46:9-11.

¹¹ Obadia ne okoro ni, jogo ma Edom ‘ne lalore godo,’ mobedo ‘kode gi kuwe,’ e joma ne dhi loye. (Obad. 7) Kuwe ma ne ni e kind Babulon gi Edom ok ne osiko. E kind higini mag 600 nyaka 500 Ka Ndalowa Podi, jolweny mag Babulon kotelnegi gi Ruoth Nabonido, ne oloyo Edom.b Kata kamano, higini 100 bang’ Nabonido monjo pinyno, Edom ne nigi geno ni podi ginyalo chako bedo gi teko kendo. Kaluwore gi mano, Malaki 1:4 wacho ni: “Kata ka Edom owacho, Osethirwa, to wanaduogi mi wanager kwonde mobedo gunda; to Jehova mar ogendini oluwo kama, Ginigedi, to anamuki.” Kata obedo ni Edom ne otimo kinda mondo ochak obed gi teko kendo, kane ochopo e kind higini mag 400 gi 300 Ka Ndalowa Podi, Jo-Nabatea ne oyudo osegurore chuth e pinyno. Bang’ kane osemagi pinygi, Jo-Edom ne odak yo milambo mar piny Judea, ma ne oluong bang’e ni Idumea. Ok ne gichako giloyo piny Seir kendo.

¹² Kaluwore gi Josephus, e kind higini mag 200 kod 100 Ka Ndalowa Podi, Jo-Edom ma ne odong’ ne obedo e bwo ruoth ma Ja-Yahudi John Hyrcanus Mokwongo, mi otergi nyangu gachune, kendo mos mos ne orwakgi e bwo loch Jo-Yahudi e bwo jatelo moketi gi ruoth. Bang’ Jo-Rumi ketho Jerusalem e higa mar 70 E Ndalowa, nying’gi nolal nono.c Ne otimore mana kaka Obadia ne okoro: “Mi nong’adi oko nyaka chieng’. . . . Kendo onge ma nodong’e dhood Esau.”​—Obad. 10, 18.

¹³ Mopogore kod Edom ma ne odong’ gunda, Jo-Yahudi to ne oduoki e pinygi e higa mar 537 Ka Ndalowa Podi, ka gin e bwo telo mar Zerubbabel kama ne gichako gigeroe hekalu man Jerusalem ma gigurore chuth e pinyno.

¹⁴ Mano kaka nenore maler ni ng’ayi kod hedhruok kelo masira! We jogo duto ma sungore, ma ng’awore kendo mamor ka masiche yudo jotich Nyasaye, opuonjore kuom gima ne oyudo Edom. We mondo giyie mana kaka Obadia ne otimo, ni “pinyruoth nobedi mar Jehova.” Jogo ma kedo gi Jehova kod joge ibiro ng’ado oko nyaka chieng’, to kata kamano, Pinyruoth maber mar Jehova, koda migawone kaka ruoth ma siko, biro dong’ koting’ore malo nyaka chieng’!​—Kwan matindo 21.

[Weche moler piny]