Mach

Ok wawinjga maber sama ji osin kodwa, kendo sama gisandowa nikech watiyo ne Jehova. Kata kamano, ang’o momiyo wanyalo bedo mamor kata sama ji osin kodwa? ne ane weche adekgi. Mokwongo, sama wanano Jehova bedo mamor kodwa. (1 Pet. 4:13, 14) Wach mar ariyo, yiewa mosetem bedoga motegno. (1 Pet. 1:7) Kendo wach mar adek, wabiro yudo mich maduong’ ahinya ma en ngima ma nyaka chieng’. (Rumi 2:6, 7) Mapiyo bang’ ka nosechier Yesu, joote nochako neno kit mor ma ne Yesu owuoyoe. Bang’ ka nosechwadgi kendo ochikgi ni giwe yalo, ne gimor. Nikech ang’o? “Nikech ne osekwan-gi kaka jo ma ichayo nikech nying Yesu.” (Tich 5:40-42) Hera ma ne giherogo Ruodhgi ne duong’ moloyo luoro ma jowasikgi ne nyalo miyogi. Kendo ne ginyiso herano kuom lando wach maber ‘ma ok giweyo.’ Thoth owetewa gi nyiminewa e kindegi dhi nyime tiyo ne Jehova kata obedo ni giromo gi pek moko. Ging’eyo ni wi Jehova ok bi wil gi tijgi kod hera ma gisenyiso ne nyinge. w21.03 25 ¶18-19

Jokristo mowal ok nyuolga ka gin gi geno mar dhi e polo. Nyasaye e ma pidhoga genono e chunygi. Kae to gichako paro matut e wi genono ka gilemo, kendo gibedo gi siso mar yudo pokgino e polo. Ok ging’eyo kaka dendgi mar roho mibiro migi biro chalo ka gin e polo. (Fil. 3:20, 21; 1 Joh. 3:2) Kata kamano, girito gi siso kinde ma gibiro yudo pokgi e Pinyruodh polo. Rombe mamoko rito gi siso dak e piny ka nyaka chieng’, ma en gombo ma nochuewago. Girito kinde ma ginilokie piny duto obed paradiso. Girito kinde ma ng’ato ka ng’ato nogerie ode, puro puothe, kendo pidho nyithindo ma ngimagi ber. (Isa. 65:21-23) Gigombo wuotho kuonde mopogore opogore e gode, bunge, kod nembe ka gipuonjore e wi chuech mag Jehova. To moloyo duto, gimor ahinya sama giparo kaka winjruokgi gi Jehova biro siko ka medo bedo motegno pile ka pile. w21.01 18-19 ¶17-18

Bang’ ka Jo-Babulon nosetieko monjo pinyno, joma kalo kanyo ne dhi wacho ni: “En piny mojwang’ ka ma dhano kata le ok odakie, kendo osechiwe e lwet Jo-Kaldea.” (Jer. 32:43) Higni ma dirom 200 bang’ ka Joel nosekoro wechego, Jehova notiyo gi janabi Jeremia e koro wach machielo e wi monjno. Nowacho ni ne idhi many Jo-Israel duto ma ne timo gik maricho, kendo ne idhi makgi. Nondiko niya: “‘Eri, aluongo jolupo mang’eny,’ Jehova owacho, ‘Kendo gibiro makogi ka rech. Bang’ mano, abiro luongo jodwar mathoth, ma biro lawogi e gode madongo kod matindo duto, kendo e lwendni kod buche manie lwendni. . . . Abiro chulogi nyadiriyo nikech kethogi kod richogi.’” Mano nyiso ni kata ka Jo-Israel ma nong’anyogo ne nyalo temo pondo e nembe kata e bunge, Jo-Babulon pod ne dhi yudogi ayuda.​—Jer. 16:16, 18. w20.04 5 ¶12-13

Lut noyudo ka ok yot luwo chike Jehova e kinde ma timo kamano ne dwaroree moloyo. Yot ahinya mondo wachak neno Lut ka ng’at ma wiye tek, kendo ma ne ok kaw mapek chike Jehova. Kata kamano, Jehova ne ok ojok kode. ‘Nikech Jehova Nyasaye ne keche,’ malaikego nomako lwete gi lwet joode duto ma gigologi oko mar dalano. (Cha. 19:15, 16) Nyalo bedo ni nitie gik mang’eny ma nomiyo Jehova okecho Lut. Nyalo bedo ni Lut noluoro joma nodak oko mar Sodom, to mano ne nyalo mone wuok mapiyo kuno. Ne nitie weche mamoko ma bende ne nyalo miye luoro. Samoro Lut nosewinjo wach ruodhi moko ariyo ma nolwar mi otho e bugni motimo chuodho e hoho moro ma ne ni machiegni gi Sodom. (Cha. 14:8-12) Nikech ne en gi dhako kod nyithindo, nyaka bed ni wach ritogi be ne chando chunye. E wi mago, Lut ne nigi mwandu mang’eny, omiyo, nyalo bedo ni ne en gi ot maber ahinya Sodom. (Cha. 13:5, 6) Kata kamano, gigo ne ok onego omon Lut kawo okang’ mapiyo mar wuok Sodom kaka Jehova nochike. Jehova ne ok oketo pache duto kuom ketho mag Lut, kar mano, nonene kaka “ng’at makare.”​—2 Pet. 2:7, 8. w20.04 18 ¶13-14

In rawera, nyalo kawo kinde ka pok joma nong’eyi ka in nyathi ochako neni kaka ng’ama duong’ minyalo gen. Kata kamano, bed gadier ni Jehova ok odich mana gi kaka inenori gi oko. Ong’eyo kaka chunyi chalo kod gik minyalo timo. (1 Sa. 16:7) Teg winjruokni gi Jehova. Daudi notimo kamano kuom ng’iyo gik ma Jehova ochueyo. Sama Daudi ne rango gik ma Jehova ochueyo, notemo ahinya fwenyo kido mag Jehova ma nonyalo puonjore kuom gik ma Jehova nochueyogo. (Zab. 8:3, 4; 139:14; Rumi 1:20) Gima chielo minyalo timo en kwayo Jehova achiel kachiel mondo omiyi teko. Kuom ranyisi, be dibed ni joskul weteni moko jariga nikech in Janeno mar Jehova? Ka en kamano, lem kikwayo Jehova mondo okonyi nyagori gi pekno. Bende, ti gi puonj momiyowa e Muma, e bugewa ma lero Muma, kaachiel gi vidio mopogore opogore ma wan-go. Sa asaya mineno kaka Jehova konyi nyagori gi pek moro, ibiro medo geno kuome. E wi mago, sama jomoko oneno kaka igeno kuom Jehova, gin be gibiro geni. w21.03 4 ¶7

Osiepe oheroga goyo mbaka e wi paro ma gin-go kod kaka giwinjo. Be mano e kaka osiep ma ni e kindwa gi Jehova chalo? Ee! Jehova nyisowaga pache kod kaka owinjo kokalo kuom Wachne ma en Muma. Wan to wanyalo nyise gik ma chandowa kod kaka wawinjo e chunywa kokalo kuom lamo. Kaka Osiepwa moherowa, Jehova ok winj awinja lamo magwa to oweyo gi kanyo, kar mano, odwokogiga. Seche moko odwokowaga mapiyo. To kinde moko wanyalo lemo nyading’eny e wi wach moro ka pok odwokowa. Kata kamano, pod wanyalo bedo gadier ni obiro dwokowa e kinde mowinjore kendo e yo maberie mogik. Seche moko dwoko ma Nyasaye miyowa nyalo bedo mopogore gi gima ne waparo. Kuom ranyisi, kar golonwa chandruok moro, onyalo miyowa rieko kod teko mar nano. (1 Kor. 10:13) Ere kaka wanyalo nyiso ni wamor gi mich mar wuoyo gi Nyasaye e lamo? Yo achiel en luwo kaka Jehova chikowa ni, “Lamuru kinde duto.”​—1 The. 5:17. w20.05 27-28 ¶7-8

Joma ringo ng’wej marathon ketoga pachgi duto e yo ma giringoe mondo kik giduodre. Ka mano otimore mi gipodho, gichung’ga kendo gidhi nyime gi ng’wech. Ok giket pachgi kuom gima oduodogi kata mochwanyogi, to giketo pachgi duto kuom tol mogik kod mich ma gidhi yudo. E ng’wejwa mar ngima, wanyaloga duodore nyading’eny, samoro e wechewa kata timbewa. Bende, jong’wech wetewa nyalo chwanyowa. Gik ma kamago ok onego obwogwa. Waduto warem kendo waduto waringo e yo madiny ma dhi e ngima. Omiyo, wanyaloga tuomore wawegi mi ng’ato bed gi “wach moro gi nyawadgi.” (Kol. 3:13) Kata kamano, ok onego waket pachwa kuom gima ochwanyowa; kar mano, ber mondo waket pachwa kuom mich ma wageno yudo, kendo watem matek mondo wachung’ ma piyo kendo dhi nyime gi ng’wech. Ka wayie ich-wang’ omi wamak sadha, mano biro monowa dhi nyime tiyo ne Jehova, kendo ok wabi yudo mich mokan ne joma onano nyaka giko. Bende, sadha biro miyo waduod joma waringogo e yo madiny ma dhi e ngima. w20.04 26 ¶1; 28 ¶8-9

Janabi Daniel wuoyo kuom sirkende mag dhano mosemulo jotich Nyasaye e yo moro. Ne opim sirkendego gi fuoni mopogore opogore mag sanamu moro maduong’. Sirkal mogik mar dhano, ma en tiende sanamuno, ipimo gi lowo mokikore gi nyinyo. Tielogo ochung’ ne Loch mar Ingresa gi Amerka. Weche ma nokorgo nyiso achiel kachiel ni lojno pod ne dhi bet e loch e kinde ma Pinyruodh Nyasaye biro kethoe sirkende duto mag dhano. Jaote Johana bende nowuoyo e wi sirkende madongo mag piny ma oselocho e wi jotich Jehova. Johana noluongo sirkendego ni ondiek ma nigi wiye abiriyo. Wich mar abiriyo mar ondiegno ochung’ ne Loch mar Ingresa gi Amerka. Mano wach maduong’ ahinya nikech onge kama inyisowae ni ondiegno nochako obedo gi wich machielo. Wich mar abiriyono biro bedo ka pod locho e kinde ma Kristo kod jolwenyne mag polo biro kethe kaachiel gi ondiegno.​—Fwe. 13:1, 2; 17:13, 14. w20.05 14 ¶11-12

Wechego paronwa adiera moro makendeni: Nyasaye e Wuon ngima, kendo en e Wuon hera. Jehova oherowa ahinya! Hera moherowago miyo wawinjo ka chunywa okue, wamor, kendo onge gimoro amora ma waremo. Dwarore ni Jokristo duto onyis hera. Mano en chik ma Jehova omiyogi. (Mat. 22:37-40) Ka wang’eyo Jehova e yo maber, biro bedonwa mayot luwo chik mokwongo ma dwaro ni waher Jehova. Kuom adier, Jehova en Nyasaye makare chuth; odewowa kendo ong’won kodwa. Kata kamano, nyalo bedonwa matek luwo chik mar ariyo ma dwaro ni waher dhano wetewa. Nikech ang’o? Nikech owetewa gi nyiminewa, ma gin e joma wan-go machiegni moloyo, gin joma orem. Nitie seche ma ginyalo wacho kata timo gimoro ma chwanyowa, kendo wanyalo chako paro ni ok giherowa. Nikech Jehova nong’eyo ni gima kamano ne nyalo timore, notayo jondik Muma moko mondo onyiswa gik ma wanyalo timo sama Jakristo wadwa moro ochwanyowa. Achiel kuom joma nondiko wechego en jaote Johana.​—1 Joh. 3:11, 12. w21.01 8 ¶1-2

Bed ni nyocha e ka wachako tiyo ne Jehova kata wasetiyone kuom higni mang’eny, dwarore ni wapenjre niya: ‘Be akwedoga tembe ma Satan temo tiyogo mondo otama tiyo ne Jehova gi chuny achiel?’ Itimoga nang’o sama picha moro mochido osieko e TV kata e intanet? Samoro ng’ato nyalo wacho ni pichano ok rach ahinya nikech ok onyis ponografi achiel kachiel. Kata kamano, be dibed ni mano en yo ma Satan tiyogo mondo opog chunyi? Pichano inyalo pim gi tindo kata loch moro matin ma ng’ato barogo yien. Mokwongo, ogoye gi gimoro mondo dhoge odonj e yien modwaro barono. Kae to, kaka omedo goye e kaka yienno medo barore. Donge pichni mochido ma ni e intanet kata TV inyalo pim gi dho tindono? Gik ma nyalo nenore ka gima ok nyal rwakowa e richo nyalo lokore ma bed gik ma terowa e richo madongo, ma wapo ka waketho winjruokwa gi Nyasaye. Omiyo, tem matek mondo gimoro amora marach kik donj e chunyi! Mi nying Jehova luor gi chuny achiel! w20.06 11-12 ¶14-15

Bang’ ka waseyudo joma odok chien, dwarore ni wadhi nyime konyogi. Mana kaka wuoyi ma nolal e ngero ma Yesu nogoyo, ginyalo bedo gi chuny monyosore ma nyalo kawo kinde ka pok ochango. (Luka 15:17-24) Bende, lwargi nyalo bedo mayot nikech gik ma gisekaloe e piny Satanni. Dwarore ni wadhi nyime tego yiegi kuom Jehova. E ngero mar rombo ma nolal, Yesu nolero kaka jakwath ting’o rombo e goke kendo oduoke e kueth. Kata obedo ni jakwadhno ne osetiyo gi thuolo kod teko mang’eny e manyo rombono, pod nofwenyo ni nonego oting’e mondo oduoke e kueth nikech rombono ne onge gi teko moromo mar dok kende. (Luka 15:4, 5) Nyalo dwarore ni wati gi thuolo kod teko mang’eny e konyo joma odok chien mondo gilo nyawo moko ma nyalo monogi tiyo ne Jehova. Kata kamano, ka wageno kuom roho mar Jehova kendo watiyo gi Muma kod bugewa, wanyalo konyogi mi gibed gi winjruok maber gi Jehova kendo. Omiyo, ka jodongo okwayi ni ipuonjri Muma gi owadwa kata nyaminwa moro ma nodok chien, kik itamri. w20.06 28 ¶14-15

Waduto dwarore ni wabed gi hera, nimar en e kido mifwenyogo Jokristo madier. Bende, dwarore ni wabed “gi ng’eyo malong’o kod nyalo mar pogo weche e yo makare.” (Fil. 1:9) Mano biro konyowa mondo kik yukwa koni gi koni gi ‘puonj moting’o riekni mag dhano,’ moriwo nyaka puonj mag joma ong’anyo moweyo adiera. (Efe. 4:14) Ka ne thoth jopuonjre mag Yesu oweyo luwe, jaote Petro nowacho ni ne en gadiera chuth ni Yesu ne nigi “weche mag ngima ma nyaka chieng’.” (Joh. 6:67, 68) Kata obedo ni e kindego Petro ne ok ong’eyo weche duto motudore gi ngima ma nyaka chieng’, pod nochung’ motegno nikech nong’eyo adiera e wi Kristo. In bende inyalo medo tego yie mari kuom puonj mag Muma miseng’eyo. Kitimo kamano, ibiro chung’ motegno sama iromo gi chandruok, kendo ibiro tego yie mar joweteni.​—2 Joh. 1, 2. w20.07 8 ¶2; 13 ¶18

Ka wadwaro konyo owetewa gi nyiminewa mondo gisik e adiera, nyaka wakechgi. (1 Joh. 3:10, 11, 16, 17) Dwarore ni waherre, ok mana sama weche dhi maber kende, to bende sama nitie chandruok. Kuom ranyisi, be ing’eyo owadwa kata nyaminwa moro ma watne otho, kendo odwaro hoch kata kony moro amora? Koso dibed ni isewinjo ni masira moro oyudo Jokristo wetewa moko mi oketho utegi kod Ute Romo maggi? Wanyiso ni wahero Jokristo wetewa kendo wakechogi kokalo kuom gik ma wawacho kod ma watimo. Sama waherore, waluwo ranyisi mar Wuonwa ma ni e polo. (1 Joh. 4:7, 8) Yo maduong’ ma wanyisogo jowetewa hera en weyonegi kethogi. Kuom ranyisi, ng’ato nyalo chwanyowa kae to okwayowa ng’wono. Wanyalo nyiso ni wahere kuom weyone kethoneno ma ok wachieronego kendo.​—Kol. 3:13. w20.07 24 ¶14-15

Be ibiro puonj ng’ato ka ng’ato mochier yore kaka watimo gi jopuonjre Muma e kindewagi? Be ibiro migi kanyakla ma gidhiye mondo giyud tiegruok ma biro konyogi puonjo joma ibiro chier bang’gi? We warit wanane. Gima wang’eyo gadier en ni giko loch Kristo mar higni aluf achiel biro yudo ka ji duto e piny ngima ong’eyo Jehova. (Isa. 11:9) To mano doko dich kod mor ma wabiro bedogo e higni aluf achielgo! E kinde loch Kristo mar higni aluf achiel, nyithind Jehova duto e piny kae biro dwarore ni otim lokruoge mang’eny e ngimagi mondo gimore. Omiyo, giduto gibiro kecho joma ochier sama gikonyogi loyo nyawo ma gin-go mondo gidag ka luwore gi chike Jehova. (1 Pet. 3:8) Onge kiawa ni joma ibiro chier biro yudo ka yotnegi ng’iyo gi jotich Jehova mobolore ma bende biro bedo ka ‘tiyo matek ne warruok margi.’​—Fil. 2:12. w20.08 16 ¶6-7

Ka watiyo gi puonj ma jaote Paulo nochiwo, kae to wanonore maber, wanyalo chako fwenyo ni kare wan be wan gi mich kod nyalo moko makende. Kuom ranyisi, nyalo bedo ni jaduong’ moro ok golga twege mong’ith, to tij lendo to oberie ahinya. Kata, nyalo bedo ni ok ong’eyo chano gik moko kaka jodongo wetene, kata kamano, en jakwath ma jahera ma jolendo duto e kanyakla niga thuolo wuoyo kode sama gidwaro ni okonygi ng’ado rieko e wach moro. Kata, nyalo bedo ni ober ahinya e rwako welo. (Hib. 13:2, 16) Sama wafwenyo kuonde ma waberie kod mich ma wan-go, wabiro mor gi gimoro amora ma wanyalo timo e konyo kanyakla. Bende, mano biro konyowa mondo kik wabed gi nyiego sama waneno nyalo ma owetewa mamoko nigo. Bed ni wan gi migawo mane kata mane e kanyakla, waduto nyaka wabed gi gombo mar dhi nyime timo dongruok e tij Nyasaye kendo medo bero nyalo ma wan-go. w20.08 24 ¶16-18

Owadwa J. F. Rutherford nogolo twak ma wiye ne wacho ni “Oganda Mang’ongo” e higa mar 1935 e chokruok maduong’ ma notim Washington, D.C., e piny Amerka. E twagno, Owadwa Rutherford nolero tiend ‘oganda mang’ongo’ miwuoye e bug Fweny 7:9. Nyaka chop kindeno, ne iparo ni oganda mang’ongo ne en grup ma bende dhi e polo, en mana ni ne gionge gi yie motegno kaka Jokristo mowal. Owadwa Rutherford nolero ni oganda mang’ongo ok bi dhi e polo; kar mano, gin rombe mamoko mag Kristo ma biro tony e “masira maduong’,” kae to gibiro dak e piny kae nyaka chieng’. (Fwe. 7:14) Yesu nosingo ni: “An gi rombe mamoko ma ok gin mag kundni; gin bende nyaka akelgi iye, kendo giniwinj dwonda, mi ginibed kueth achiel e bwo jakwath achiel.” (Joh. 10:16) Rombe mamokogo gin Joneno mag Jehova ma nigi geno mar dak e Paradiso e piny kae nyaka chieng’.​—Mat. 25:31-33, 46. w21.01 14 ¶1-2

Mondo wanan e tij lupo ma watimo kendo watiek tijno e yo makare, dwarore ni wamakre gi chenro ma waseketo. (Mat. 28:19, 20) Kido mar makruok gi chenro ma waseketo ok en gima inyuolowago. Kinde mang’eny wahero gik ma dhi nyamonge. Mondo wamakre gi chenro ma waseketo, nyaka wabed gi kido mar ritruok. Kuom mano, dwarore ni wakwa Jehova mondo omiwa rohone maler mondo okonywa timo nyaka gik ma ok yotnwa (Gal. 5:22, 23) Jaote Paulo ne makorega ahinya gi chenrone. Kata kamano, nowacho ni ne nyaka ‘ogo ringrene’ mondo otim gik makare. (1 Kor. 9:25-27) Nojiwo jomamoko bende mondo omakre gi chenro ma giseketo kendo gitim gik moko “e yo mobidhore kendo mochanore maber.” (1 Kor. 14:40) Mondo wabed gi chenro maber mar timo weche Nyasaye moriwo nyaka yalo wach maber, dwarore ni wamakre gi chenro ma waseketo.​—Tich 2:46. w20.09 6-7 ¶15-17

E pinje mang’eny e kindewagi, Joneno mag Jehova lendo ma onge joma chandogi. Be idak e piny ma kamano? Ka en kamano, kara penjri kama: ‘Atiyo nade gi thuolo ma an-goni?’ E kinde mag gikogi, jotich Jehova odich ahinya e tij lando wach maber kod puonjo ji e okang’ ma pok notimee nyaka nene. Nitie gik mang’eny ma wanyalo timo e tijno. Ere kaka wanyalo tiyo maber gi kinde mag kue? (2 Tim. 4:2) Donge inyalo nonori iwuon kata gi joodu mondo une ka be achiel kuomu nyalo bedo painia? Magi ok e kinde monego wabedie modich gi manyo mwandu​—gik ma ok bi tony e masira maduong’. (Nge. 11:4; Mat. 6:31-33; 1 Joh. 2:15-17) Nitie jolendo mang’eny mosepuonjore dhok ma wendo mondo gilend gi dhokno e okang’ momedore kendo gipuonj ji Muma. Riwruok mar oganda Jehova siro joma kamago kuom loso buge kod vidio e dhok mang’eny mopogore opogore mokalo 1,000! w20.09 16 ¶9-11

Jalweny maber chiwore chuth ne jatende. Obiro timo duto monyalo mondo oked ne ng’ama ohero kata gima ohero. Paulo nojiwo Timotheo ni otim kinda mondo ochiwre chuth ne Nyasaye. (1 Tim. 4:7) Kaka wamedo hero Nyasaye kendo chiworene chuth, e kaka wabiro medo makore motegno gi adiera. (1 Tim. 4:8-10; 6:6) Jalweny maber nyaka ikre ne lweny seche te, kendo omakre gi gima oseng’ado ni odwaro timo. Timotheo nosiko koikore ne lweny seche te nikech noluwo puonj ma jaote Paulo nomiye mondo owere gi gombo maricho, onyag kido ma Nyasaye oyiego, kendo obed machiegni gi Jokristo wetene. (2 Tim. 2:22) Mondo notim mago duto, ne nyaka omakre motegno gi yiero ma nosetimo. Mano e gima wan be nyaka watim ka wadwaro kedo gi gombo mag ringruok. (Rumi 7:21-25) Timo kamano konyowa bende e lonyo kit dhano machon kendo rwako kit dhano manyien. (Efe. 4:22, 24) Bende, bang’ tiyo matek odiechieng’ mangima, pod dwarore ni watim kinda mokalo mapile mondo wadhi e chokruok godhiambo.​—Hib. 10:24, 25. w20.09 28 ¶9-11

Dwarore ni wahore sama wakonyo japuonjrewa timo dongruok mondo ochiwre ne Jehova kendo obatise. Nitie kinde ma biro dwarore ni wanon ka be japuonjre gombo tiyo ne Nyasaye gadier. Be nitie gimoro amora ma nyiso ni otimo matek mondo oluw chike Yesu? Koso odwaro mana ng’eyo gik ma Muma puonjo? Kinde ka kinde non dongruok ma japuonjre osetimo. Kuom ranyisi, be onyisoga Jehova gik ma ni e chunye gadier? Be owuoyoga gi Jehova e lamo? (Zab. 116:1, 2) Be en gi chenro ma mare owuon mar somo Muma? (Zab. 119:97) Be obiroga e chokruoge ma ok obare? (Zab. 22:22) Be nitie lokruok moro amora ma osetimo e ngimane? Be osechako nyiso osiepene kod joodgi gik ma opuonjore? (Zab. 9:1) To maduong’ie moloyo, be odwaro bedo achiel kuom Joneno mag Jehova? (Zab. 40:8) Ka po ni japuonjreni pok otimo dongruok kata e achiel kuom wechego, non e yo mariek gimomiyo, kae to iwuo kode ayanga kendo gi muolo e wi wachno. w20.10 18 ¶14-15

Wuon Yesu ma ni e polo kinde duto notimone yiero mabeyo, to jonyuolne ma nopidhe e piny ka bende notimo kamano. Kata kamano, ka Yesu nosebedo ng’ama duong’, ne nyaka koro otim yierone owuon. (Gal. 6:5) Mana kaka wan, Yesu be ne nigi thuolo mar timo yiero. Nonyalo yiero timo gik ma more owuon. Kata kamano, noyiero dhi nyime tego winjruokne gi Jehova kendo timo dwache. Yesu nopuonjore e wi migawo ma ne en-go motudore gi dwach Jehova kendo noyie timo migawono. (Joh. 6:38) Nong’eyo ni ji mang’eny ne dhi sin kode, kendo nyaka bed ni mano ne chando pache ahinya. Kata kamano, pod noyie winjo Jehova. Ka ne obatis Yesu e higa mar 29, gima duong’ e ngimane koro ne en timo dwach Jehova. (Hib. 10:5-7) Kata sama ne en e yadh-sand, ne ok oweyo timo dwach Jehova.​—Joh. 19:30. w20.10 29 ¶12; 30 ¶15

Be dibed ni ing’eyo owete gi nyimine moko e kanyaklau ma chandore nikech tuo moro kata nikech giromo gi pek moko e ngimagi? Samoro nyalo bedo ni watgi kata osiepgi moro otho. Ka wafwenyo ni ng’ato nigi chandruok moro, wanyalo kwayo Jehova e lamo mondo okonywa wawach kata watim gimoro ma nyalo konye. Nyalo bedo ni wach ma wawachono kata gima watimono e ma ne owadwa kata nyaminwano dwaro gie sechego. (1 Pet. 4:10) Wanyalo bedo gi chir nikech wang’eyo ni Jehova ni kodwa. Okonyowa kotiyo gi Yesu kod malaike. Bende, Jehova nyalo konyowa kotiyo gi joma ni e loch ka po ni mano biro chopo dwache. Kendo, mana kaka thothwa waseneno, Jehova tiyoga gi roho mare maler mondo ochwal jotichne okony owete gi nyimine ma romo gi chandruok. Kuom mano, mana kaka jaote Paulo, wan bende wanyalo wacho gi chir niya: “Jehova e jakonyna; ok abi luor. Dhano adhana ditimna ang’o?”​—Hib. 13:6. w20.11 17 ¶19-20

Joote ne ni gadier chuth ni Jehova ne ni kodgi. Jehova nomiyogi teko mar timo honni. (Tich 5:12-16; 6:8) Wan to Jehova pok omiyowa teko ma kamano. Kata kamano, kokalo kuom Wachne, Jehova nyisowa ni ka di po ni wachandore nikech tim makare, omor kodwa kendo roho mare biro konyowa. (1 Pet. 3:14; 4:14) Omiyo, kar keto pachwa e tembe ma wabiro romogo e kinde ma biro, onego waket pachwa kuom gima wanyalo timo sani mondo wabed gadier ni Jehova nyalo resowa kendo ritowa e tembe ma wanyalo romogo. Onego wabed gadier e wi weche ma ne Yesu osingo niya: “Abiro miyou weche kod rieko ma onge ja akwede kata achiel ma nyalo tamore, kata kwedo.” Nomedo singonwa niya: “Ubiro reso ngimau ka unano.” (Luka 21:12-19) Bende, wiyi kik wil ni Jehova ong’eyo kata mana weche matindo tindo e wi jotichne mosetho komakore kode. Nikech ong’eyo weche duto ma notimrenegi, obiro chierogi. w21.01 4 ¶12

Jaote Paulo ok e ng’at ma nokwongo wuoyo e wi geno mar chier. Ayub bende nosegawuoyo e wi wachno. Ne en gadier ni Nyasaye ne dhi pare kendo chiere mi obed mangima kendo. (Ayub 14:7-10, 12-15) “Chier mar jo motho” en achiel kuom “puonj ma gin mana mise” ne Jokristo duto. (Hib. 6:1, 2) Weche ma Paulo nowacho e wi chier yudore e 1 Jo-Korintho sula mar 15. Onge kiawa ni wechego nojiwo ahinya Jokristo mokwongo. Wan bende, weche ma ni e sulano nyalo jiwowa kendo tego geno ma wan-go e wi chier. Chier mar Yesu Kristo miyo wabedo gadier ni ibiro chier jowa mosetho. Chierneno en achiel kuom ‘weche mabeyo’ ma Paulo nolando ne Jo-Korintho. (1 Kor. 15:1, 2) Bende, nowacho ni ka Jakristo onge gi yie kuom chier, to yiene en kayiem nono.​—1 Kor. 15:17. w20.12 2 ¶2-4

Ang’o ma nokonyo jaote Petro mondo olok chunye? Noyudo Yesu osekwayo Jehova mondo oteg yie mar Petro. Jehova nodwoko lamono. Bang’ ka Yesu nosechier, ne ofwenyore ne Petro achiel kachiel mondo ojiwe. (Luka 22:32; 24:33, 34; 1 Kor. 15:5) Chieng’ moro ka ne joote Yesu oselupo otieno mangima ma ok gimako rech, Yesu nofwenyorenegi. E kindeno, Yesu nomiyo Petro thuolo mar nyiso ni pod nohere gadier. Noyudo Yesu oseweyo ne Petro kethoge, kendo nomiye migawo momedore. (Joh. 21:15-17) Gik ma Yesu notimo ne Petro nyiso kaka Yesu kechoga ji, to mano konyowa ng’eyo kaka Jehova bende kechoga dhano. Omiyo, ka po ni wakier ma watimo richo moro, ok onego wapar ni Jehova ok nyal weyonwa. Wiwa ok onego owil ni Satan e ma ketoga paro ma kamano kuomwa mondo onyos chunywa. Kar bedo gi paro ma kamano, watemuru mondo wabed gi paro ma Jehova nigo kuomwa. Ong’eyo ni warem kendo oikore nyisowa ng’wono sama waketho. Donge ber ka waluwo ranyisine sama jomoko ochwanyowa!​—Zab. 103:13, 14. w20.12 20-21 ¶17-19

Wanyalo puonjore kuom joma ne ok ohore kendo ma ne ok ogeno kuom Jehova. Nono ranyisi mag jogo biro konyowa mondo wan be kik watim gik ma ne gitimo. Ruoth Asa ne ogeno Jehova mondo okonye loyo chandruoge ma ne en-go. To bang’e Asa noweyo geno kuom Jehova kendo notimo gik moko kaka en owuon e ma nodwaro. (2 We. 16:1-3, 12) Ne nyalo nenore e wang’ dhano ni paro ma Asa nong’ado mondo okwa Jo-Siria okonye kedo gi Jo-Israel ne en paro maber. Kata kamano, Jo-Juda nobedo gi kuwe mana kuom kinde machuok. Jehova nonyiso Asa kama kokalo kuom janabine: “Nikech ne iketo genoni kuom ruodh Siria kendo ne ok igeno Jehova Nyasachi, oganda lweny mar ruodh Siria osebwodho e lweti.” (2 We. 16:7) Onego wan bende wabed motang’ mondo sama wang’ado paro e wi wach moro, kik wagenre wawegi. Kar mano, onego wagen kuom Jehova kokalo kuom Wachne. Kata sama wan-gi wach moro monego wang’adie paro mapiyo, dwarore ni wakuwe mos kendo geno kuom Jehova mondo okonywa. w21.01 6 ¶13-15

E kindegi, moko kuom jotich Jehova nigi kech nikech pek mag yuto, kaachiel gi lwenje ma koni gi koni. Moko bende osetue nikech yie margi. Kata kamano, oganda mang’ongo mor ng’eyo ni gibiro tony kiketho piny marachni, kendo bang’ mano gibiro yudo chiemo mogundho​—mag ringruok kod mag chuny. “Liet mager” ok nohinygi, tiende ni, Jehova ok bi olo mirimbe kuomgi. Bang’ ka masira maduong’ oserumo, Yesu biro tayo oganda ma biro tonyno e “sokni mag pi ngima.” (Fwe. 7:17) To mano kaka oganda mang’ongo nigi geno ma jaber! Kuom ji tara gi tara mosedak e pinyni, gin kendgi e ma gibiro donjo e piny manyien ma ok gibilo tho! (Joh. 11:26) Rombe mamoko nigi geno ma jaber, kendo gigoyo erokamano ne Jehova gi Yesu nikech genono. w21.01 16-17 ¶11-12

E otieno mogik ka ne pok Yesu otho, noparore ahinya e wi pek ma jolupne ne dhi romogo. Nikech Yesu noherogi ahinya, nokwayo Wuon-gi mondo ‘oritgi nikech ng’at marach.’ (Joh. 17:14, 15) Yesu nong’eyo ni bang’ dokne e polo, Satan Jachien ne dhi dhi nyime kedo gi ng’ato ang’ata ma dwaro tiyo ne Jehova. Mano nyiso maler ni ne dhi dwarore ni jo Jehova oyud rit makende. Ndalogi e ma wadwaroe ahinya ni Jehova oritwa moloyo kinde moro amora mosekalo. Mano en nikech osewit Satan e piny kae “ka en gi mirima mager.” (Fwe. 12:12) Osewuondo jomoko ma sandowa mondo gipar ni sama gitimo kamano, ‘gitiyo ne Nyasaye.’ (Joh. 16:2) Jomoko ma bende ok ti ne Nyasaye sandowa nikech wapogore kodgi. Bed ni ji sandowa nikech wach mane, ok wabed maluor. Nikech ang’o? En nikech weche manie ndiko ma kawuono. w21.03 26 ¶1, 3

Gik moko duto ma Jehova timo, otimo nikech hera. (1 Joh. 4:7, 8) Nikech oherowa, omiyowa gik moko duto ma dwarore e ngima. Hera bende e ma nomiyo Jehova ochiwonwa misango mar Wuode. Yesu bende oherowa ahinya, to mano e ma nomiyo oyie thonwa. (Joh. 3:16; 15:13) Onge gimoro amora ma nyalo ketho hera ma Jehova gi Yesu oherogo joma omakore kodgi. (Joh. 13:1; Rumi 8:35) Kamano bende, hera e ma onego ochwal gimoro amora ma wi ot timo. Ang’o momiyo mano en gima duong’? Jaote Johana dwoko kama: “Ng’at ma ok ohero owadgi [kata joode] moseneno gi wang’e ok nyal hero Nyasaye ma pok oneno.” (1 Joh. 4:11, 20) Dichwo mohero joode kendo ma dwaro luwo ranyisi mar Jehova gi Yesu biro miyo joode chiemb chuny, obiro timo gik ma nyiso ni odewogi, kendo obiro miyogi gige ringruok. (1 Tim. 5:8) Obiro tiego nyithinde kendo rieyogi. Bende, obiro dhi nyime puonjore mondo ong’e kaka onyalo timo yiero ma miyo Jehova duong’ kendo ma konyo joode. w21.02 5 ¶12-13

Wuonwa ma jahera ong’eyo gik maricho ma wasekaloe, kaachiel gi paro ma ok kare ma wanyalo bedogo kuomwa. Bende, orango chunywa kendo oneno kido mabeyo ma wan-go ma samoro wan wawegi pok wafwenyo ni wan-go. (1 Joh. 3:19, 20) Chuny ng’ato nyalo nyosore ahinya sama odok e tim moro marach ma nosegakedo matek moweyo. En adier ni ng’ato nyalo winjo marach ahinya sama otimo gimoro marach. (2 Kor. 7:10) Kata kamano, ok onego wayie mondo paro ma kamano ochop kama koro wachayore kendo penjore e chunywa ni: ‘Kaka an ng’at manono kamaeni, be Jehova nyalo ng’wonona adier?’ Paro kaka mago ok gin adier, kendo ginyalo miyo wawe tiyo ne Jehova. Kar yie mondo gima kamano otimrenwa, onego “walos weche” e kindwa gi Jehova kuom wuoyo kode e lamo ka wakwaye ng’wono. (Isa. 1:18) Koneno kiloko chunyi gadier, obiro ng’wononi. E wi mano, wuo gi jodong-kanyakla. Gibiro konyi e yo mang’won mondo iteg winjruokni gi Jehova kendo.​—Jak. 5:14, 15. w20.12 23 ¶5-6

Yesu nomiyo mon luor. Yesu ne ok oluwo kit Jo-Farisai ma ne ochayo mon. Jo-Farisai ne ok nyal wuoyo gi mon e lela, to moloyo e wi Ndiko. Yesu to nowuoyo gi mon e wi weche matut ma ni e Ndiko mana kaka notimo gi jopuonjrene mamoko. (Luka 10:38, 39, 42) Bende, nodhiga gi mon e tije mar yalo. (Luka 8:1-3) Kendo Yesu nomiyogi migawo makende mondo gidhi ginyis jootene ni osechiere. (Joh. 20:16-18) Jaote Paulo nonyiso Timotheo achiel kachiel ni mondo omi mon luor. Paulo nowacho ni da Timotheo gi min-gi e ma nokwongo konyo Timotheo mondo ong’e “ndiko maler.” (2 Tim. 1:5; 3:14, 15) Paulo noluongo nyimine gi nyingegi achiel kachiel e barua ma nondiko ne Jo-Rumi. Ne omor gi tich ma nyiminego notiyo, kendo nogoyonegi erokamano kuom kinda ma ne gin-go e tij Nyasaye.​—Rumi 16:1-4, 6, 12; Fil. 4:3. w21.02 15 ¶5-6