April

Yesu nonyisowa hera maduong’ ahinya kuom yie thonwa. (Joh. 15:13) Onge gima dwachul Jehova gi Yesu kuom hera ma gisenyisowa. Kata kamano, wanyalo nyiso ni wagoyonegi erokamano kuom dak e ngima ma morogi pile ka pile. (Kol. 3:15) Jokristo mowal mor gi rawar nikech mano e ma miyo geno ma gin-go biro chopo. (Mat. 20:28) Nikech yie ma gin-go kuom misango mar Yesu, Jehova koro kwanogi kaka joma kare kendo kaka nyithinde. (Rumi 5:1; 8:15-17, 23) Rombe mamoko bende mor ahinya gi rawar. Nikech yie ma gin-go kuom remb Yesu ma nochuer, koro Nyasaye nyalo kwanogi kaka joma kare, kendo gin gi geno mar tony e “masira maduong’.” (Fwe. 7:13-15) Grube ariyogo nyisoga ni gimor gi rawar kuom bedo e nyasi mar Rapar higa ka higa. w22.01 23 ¶14-15

Gima ne chando Yesu ne en wach ma nohangne ma nomiyo idhi nege. Nohangne ni ne en ng’at ma nochayo Nyasaye kod nyinge. (Mat. 26:64-66) Wachno nochando pach Yesu ahinya mochopo kama noparo ni Wuon-gi ne nyalo geng’one wich-kuot ma nodhi yudono. (Mat. 26:38, 39, 42) Ne nyaka gur Yesu e yath mondo ogony Jo-Yahudi kuom kuong’ moro ma ne gisedonjoe. (Gal. 3:10, 13) Ne gisesingore ni gibiro luwo chike Nyasaye, kata kamano, ne giweyo luwo chikego. E wi mano, nokuong’gi bende nikech ne gin jo monyuol gi richo mar Adam. (Rumi 5:12) Chik Nyasaye ne wacho ni ng’at motimo richo mowinjore gi tho nonego onegi, kendo ne inyalo lier ringrene e yath. (Rap. 21:22, 23; 27:26) Omiyo, gur ma nogurgo Yesu e yath nogonyo Jo-Yahudi e kuong’ ma ne gintiereno kata obedo ni ne gidagi Yesu. w21.04 16 ¶5-6

Temie paro gik ma notimore odiechieng’ mogik ka ne pok oneg Yesu. Jolweny mag Rumi nochwade malit. (Mat. 26:52-54; Joh. 18:3; 19:1) Ne gichwade gi del ma kochwadgo ng’ato to pudho ringrene. Bang’e, ne gimiye yath mapek ma ne idhi guree mondo oting’. Yesu notemo ting’o yadhno to ne ok onyal. Kuom mano, jolweny mag Rumi nochiko ng’at moro ma nochung’ bathe kanyo mondo oting’ yadhno. (Mat. 27:32) Ka ne Yesu ochopo kama ne idhi negee, jolwenygo noguro lwetene kod tiendene gi musmal e yadhno. Nikech dend Yesu ne pek, musmal ma nogurego nomedo yiecho kuonde ma nogur. Osiepene noywage, kendo min-gi be noywak malit. Jotend Jo-Yahudi to nojare. (Luka 23:32-38; Joh. 19:25) Yesu nosandore kamano kuom seche mang’eny. Adundone kod oboye ne ool kendo koro ne ok onyal yueyo maber. Yesu nong’eyo ni nosechung’ motegno nyaka e giko kendo nogamo muya mogik molemo ka pok otho. Kae to nokulo wiye motho. (Mar. 15:37; Luka 23:46; Joh. 10:18; 19:30) Kuom adier, notho tho malit mar wich-kuot kendo ma nokawo seche mang’eny! w21.04 16 ¶4

Yesu nowuoyo gi jootene 11 ma nomakore kode e wi singruoge moko ariyo, ma gin singruok manyien kod singruok mar Pinyruoth. (Luka 22:20, 28-30) Singruogego noyawo ne jootego kod Jokristo mamoko manok thuolo mar bedo ruodhi kendo jodolo e polo. (Fwe. 5:10; 14:1) Jokristo mowal ma pod ni e piny kende e ma chamo makate kendo madho divai e Rapar. Jehova osemiyogi geno makende ahinya mar dak e polo ka gin gi del ma ok nyal tho kendo ma ok tow, kendo gibiro tiyo kanyachiel gi Yesu Kristo kod Jokristo jowetegi mowal 144,000. To maduong’ moloyo, gin gi geno mar neno Jehova wang’ gi wang’! (1 Kor. 15:51-53; 1 Joh. 3:2) Jokristo mowal ong’eyo ni dwarore ni gisik ka gimakore gi Jehova nyaka e thogi.—2 Tim. 4:7, 8. w22.01 21 ¶4-5

Nogur Yesu gi joketho moko ariyo e bathe koni gi koni. Achiel kuomgi nolokore mong’iyo Yesu kendo wachone niya: “Iparae e kinde midonjo e Pinyruodhi.” (Luka 23:42) Weche ma Yesu nowacho ne nyalo miyo jakethono geno nikech Yesu nong’eyo ni Wuon-gi en jang’wono. (Zab. 103:8; Hib. 1:3) Jehova oikore ng’wononwa kendo kechowa, to obiro timonwa kamano mana ka wanyiso ni waloko chunywa gadier koa kuom richo ma watimo, kendo nyiso yie kuom misango ma Yesu Kristo nochiwo. (1 Joh. 1:7) Jomoko nyalo yudo ka teknegi yie ni Jehova nyalo weyonegi richogi. Ka di po ni mano e gima iwinjoga seche moko, tem ane paro wachni: Mana machuok ka Yesu pok otho, nokecho jaketho moro ma ne eka oa chako nyiso yie. Omiyo, donge Jehova biro kecho moloyo jotichne momakore kode?—Zab. 51:1; 1 Joh. 2:1, 2. w21.04 9 ¶5-6

Yesu nochopo gik mathoth nikech nosiko komakore gi Nyasaye nyaka e tho. Mokwongo, nonyiso ayanga ni Satan en jamiriambo. Yesu bende nonyiso ni dhano makare chuth nyalo siko ka omakore gi tim matir kata bed ni Satan teme machal nade. Mar ariyo, Yesu nochiwo ngimane kaka rawar. Thoneno nomiyo dhano ma ok kare thuolo mar bedo gi winjruok gi Nyasaye kendo. Bende, ne ginyalo yudo ngima mochwere. Mar adek, Yesu nonyiso ni Jehova e ma nigi ratiro mar bedo Jaloch, kendo nomiyo nying Wuon-gi ma nokethi obedo maler. Wang’aduru e chunywa ni wabiro dhi nyime neno odiechieng’ kodiechieng’ ka thuolo mogik ma wan-go mar nyiso ni wamakore gi Jehova! Ka watimo kamano, to kata ka koro ochuno ni watho, wabiro wacho gi chuny maler ni, “Jehova, asetimo duto ma anyalo mondo amakra gi tim makare, asenyiso ni Satan en jamiriambo, asemiyo nyingi obedo maler, kendo aseriwo lwedo ratiro ma in-go mar locho! ” w21.04 12 ¶13-14

Bang’ ka nosehang ne Yesu ni en jaketho mong’adne buch tho ne ketho ma ne ok otimo, nojare, noyanye, kendo nosande malit. Nogur lwetene kod tiendene gi musmal. Sa asaya ma nowuoyo kata yueyo, nowinjo rem ahinya. Kata kamano, nochune ni nyaka owuo nikech nitie weche madongo ma nyaka nowach ka pok otho.To mano kaka wanyalo puonjore gik mathoth kuom weche mogik ogik ma Yesu nowacho ka pok otho! Giparonwa ni onego wawe ne ji kethogi e ka wanyalo bedo gadier ni wan bende Jehova biro weyonwa kethowa. Wan gi thuolo makende mar bedo e riwruok mar oganda Jehova moriwo owete gi nyimine ma wanyalo kwano kaka joodwa, kendo moikore konyowa. To mondo gikonywa, nyaka waikre kwayogi kony. Wang’eyo ni Jehova oikore konyowa nano e bwo tem moro amora ma wanyalo romogo. Omiyo, onego wane odiechieng’ kodiechieng’ kaka thuolo ma wan-go mogik mar nyiso ni wamakore gi tim makare, kendo wabed gadier ni kata ka watho to Jehova biro chierowa. w21.04 8 ¶1; 13 ¶17

Luwo ondamo mag Yesu biro miyo wayud ngima mochwere. Ka ne rawera moro openjo Yesu gima onego otim mondo oyud ngima mochwere, Yesu nodwoke kama: ‘Bi ibed jalupna.’ (Mat. 19:16-21) Nowacho ne Jo-Yahudi moko ma ne ok oyie ni en e Kristo niya: ‘Rombena luwa. Amiyogi ngima ma nyaka chieng’.’ (Joh. 10:24-29) Wanyiso ni wayie kuom Yesu ka waluwo gik ma nopuonjo kendo timo gik ma notimo. Ka watimo kamano, wabiro dhi nyime wuotho e yor ngima ma nyaka chieng’. (Mat. 7:14) Ka pok wachako luwo ondamo mag Yesu machiegni, nyaka wang’eye. Ng’eyo Yesu ok en gima watimo dichiel. Nyaka wadhi nyime puonjore kuome mondo wang’eye maber, tiende ni, wang’e kite, pache, kaachiel kod puonjge. Kata bed ni wasewuotho e adiera kuom higni adi, nyaka wadhi nyime ng’eyo Jehova kod Yesu Wuode e yo maber. w21.04 4 ¶9-10

Nyalo bedo ni nitie seche ma jaote Paulo ne winjoga marach ahinya e chunye nikech gik ma notimo ka pok nobedo Jakristo. Nokwanore kaka “jaricho ma rachie moloyo” kuom joricho te! Wanyalo ng’eyo gimomiyo nowinjo kamano. (1 Tim. 1:15) Ka ne pok opuonjore adiera, Paulo notimo kinda ahinya e sando Jokristo koa e taon moro kodhi e machielo, kendo notueyogi e jela. Bende, nogoyo nyaka ombulu mondo oneg moko kuomgi. (Tich 26:10, 11) Tem ane paro kaka Paulo ne nyalo winjo e chunye ka nonyalo romo gi rawera moro ma samoro en e ma nomiyo oneg jonyuolne? Paulo ne winjo marach nikech gik ma notimo chon, kata kamano, nong’eyo ni onge gima nonyalo loko e gik ma nosetimogo. Noyie ni Yesu nothone kendo nondiko gi chir niya: “Kuom ng’wono mogundho mar Nyasaye an gima sani an.” (1 Kor. 15:3, 10) Ang’o ma wapuonjore kuom wachni? Bed gadier ni Kristo nothoni, kendo noyawoni yo mar bedo gi osiep maber gi Jehova. (Tich 3:19) Gima duong’ ma Jehova ng’iyo en gik mwatimo sani kod mwabiro timo e kinde ma biro.—Isa. 1:18. w21.04 23 ¶11

Jo-Yahudi mang’eny ma nodak e ndalo ma ne Yesu ni e piny ka ne paro ni Mesia ne ok onego otho. Kata kamano, ndiko nosekoro e wi Mesia niya: “Nochiwore chuth nyaka e tho kendo ne okwane gi joricho; ne oting’o richo mag ji mang’eny, kendo nosayo ne joketho.” (Isa. 53:12) Kuom mano, Jo-Yahudi ne ok onego ochwanyre mana nikech ne ohang ne Yesu mi onege. E kindegi, onego watem ng’eyo weche duto e wi gik moko mondo kik wachwanyre ma yiewa dog chien. E twak ma ne Yesu ogolo e wi got, nonyiso joma ne winje ni nitie joma ne dhi wacho miriambo gi weche duto maricho kuomgi. (Mat. 5:11) Satan e wuon miriambogo duto. En e ma omiyoga jo akwede lando miriambo maricho e wi joma ohero adiera. (Fwe. 12:9, 10) Ok onego wayie gi miriambo ma jo akwede wacho e wiwa. Bende ok onego wayie mondo miriambogo omiwa luoro kata onyos chunywa. w21.05 11 ¶14; 12 ¶16

Kony japuonjreni mar Muma mondo ogen Jehova. Yesu nonyiso jopuonjrene ni Jehova ne dhi konyogi nikech oherogi. (Mat. 10:19, 20, 29, 30) Par ne japuonjreni ni en bende Jehova biro konye. Inyalo konye mondo oket genone kuom Jehova kuom lemo kode e wi gik ma doher timo. Owadwa Franciszek modak e piny Poland wacho kama: “Japuonjna ne jawachoga gik ma nagombo timo sama nolemo. Ka naneno kaka Jehova ne dwokoga lamo mag japuonjna, mapiyo an bende nachako lemo. Naneno kaka Jehova nodwoko lamona ka nakwaye mondo ayudie rusa e tija manyien mondo ayud thuolo mar dhi e chokruoge mag kanyakla kod chokruok maduong’.” Jehova dewo gadier jopuonjrewa mag Muma. Omorga ahinya sama oneno kaka jolendo timo kinda mondo gikony ji osud machiegni kode, kendo ohero jolendo ma kamago ahinya. (Isa. 52:7) Ka po ni sani ionge gi ng’at mipuonjo Muma, pod inyalo konyo jopuonjre mamoko mag Muma mondo gitim dongruok ma gichop e batiso kuom dhi gi jolendo weteni sama gidhi puonjo jopuonjregi. w21.06 7 ¶17-18

Wanyalo nyiso ni wagoyo erokamano ne Nyasaye kuom miyowa Wachne ka wasome pile ka pile. Dwarore ni walos chenro maber mar somo kendo puonjruok Muma, to ok mana some ka thuolo moro oporenwa. Ka wamakore motegno gi chenrowa mar somo Muma, wanyalo siko ka wan gi yie motegno. Wan wapogore gi “jo mariek gi jo ma osomo” mag pinyni, nikech wan gi yie motegno motenore kuom Wach Nyasaye. (Mat. 11:25, 26) Puonjruokwa mar Muma osekonyowa ng’eyo gimomiyo gik maricho medore e piny kod okang’ ma Jehova chiegni kawo. Omiyo, wang’aduru e chunywa ni wabiro dhi nyime tego yiewa kendo konyo ji mang’eny kaka nyalore mondo giket yiegi kuom Jachuechwa. (1 Tim. 2:3, 4) Bende, wadhiuru nyime rito gi siso chieng’ ma ji duto manie piny biro wacho weche ma yudore e Fweny 4:11 niya: “A Jehova Nyasachwa, iwinjori yudo duong’ . . . nikech ne ichueyo gik moko duto.” w21.08 18-19 ¶18-20

Jodong-kanyakla nigi ting’ mar rieyo jomamoko sama mano dwarore. Onego gitim kinda e rieyo jowetegi, kendo gitim kamano e yo ma biro miyo chuny joma girieyo ‘obed mamor.’ (Nge. 27:9) Jodong-kanyakla oheroga owete gi nyimine ahinya. Nitie sama ginyisoga heragino kuom rieyo Jakristo wadgi moro mochako bayo yo. (Gal. 6:1) Kata kamano, ka pok jaduong’-kanyakla owuoyo gi Jakristono, nyalo bedo maber ka onono weche moko ma Paulo nowacho e wi hera. “Hera hore mos kendo ong’won. . . . Odhil e weche duto, oyie weche duto, obedo gi geno kuom weche duto, onano e weche duto.” (1 Kor. 13:4, 7) Ka jaduong’-kanyakla oparo matut e wi ndikono, mano biro konye rieyo ng’ato e yor hera kendo e yo mowinjore. Ka ng’at ma irieyo ofwenyo ni jaduong’ ma rieyeno dewe gadier, biro bedone mayot ahinya tiyo gi puonj momiye. w22.02 14 ¶3; 15 ¶5

Jehova nochueyo nyithinde manie polo kod manie piny kae, ka gin joma kare kendo ne gionge rem moro amora. Kata kamano, achiel kuom malaike nong’anyo, kendo noluonge ni Satan (tiende ni, “Ja Akwede”) bang’ ka ne oseng’anyo mowuondo Adam gi Hawa mondo oriwre kode e ng’anyo ne Jehova. Malaike mamoko kod dhano bende ne oriwore kod Satan e ng’anyono. (Juda 6) Kuom adier, jogo duto nondhogo Jehova. Kata kamano, osebedo konano, kendo obiro dhi nyime nano kamano nyaka e kinde mobiro tieko joma ong’anyonego duto. Mano biro kelo gueth mang’eny ne jotichne momakore kode, ma bende nano mana kaka en, e piny marachni. Satan nohango wach ne Ayub kaachiel gi jotich Nyasaye duto ni gitiyo ne Nyasaye mana nikech Nyasaye miyogi gik mabeyo. (Ayub 1:8-11; 2:3-5) Satan pod dhi nyime wacho miriambo e wi jotich Jehova nyaka e kindegi. (Fwe. 12:10) Sama wanano e bwo tembe kendo wasiko ka wamakore gi Jehova nikech wahere, wanyiso ni weche ma Satan nowachogo gin miriambo. w21.07 9 ¶7-8

Jaote Paulo notiyo gi ranyisi moro makende mondo opuonjwago gimomiyo dwarore ni wakaw mapek wach timo lokruoge ma dwarore e ngimawa. Nondiko ni nyaka ‘wagur kitwa machon e yath.’ (Rumi 6:6) Gima notemo wacho en ni ka wadwaro luwo ranyisi mar Yesu, nyaka waneg paro kod timbe duto ma Jehova osin-go. Kawo okengego e ma nyalo miyo wabed gi chuny maler kod geno mar dak nyaka chieng’. (Joh. 17:3; 1 Pet. 3:21) Jehova ok bi loko chikene mondo omorwa. Wan e ma nyaka walok kit ngimawa mondo oluwre gi chikene. (Isa. 1:17-18; 55:9) Kata mana bang’ kosebatisi, pod biro dwarore ni idhi nyime kedo gi gombo maricho. Kwa Jehova mondo okonyi, kendo igen kuom rohone, to ok kuom tekoni iwuon. (Gal. 5:22; Fil. 4:6) Dwarore ni watim kinda ka wadwaro lonyo kit dhano machon. w22.03 6-7 ¶15-17

Jehova singonwa ni obiro miyowa chiemo, lewni, kod kuonde dak ka waketo Pinyruodhe obed mokwongo, kendo wadak ka luwore gi chikene makare. (Mat. 6:33) Singono konyowa mondo kik waket pachwa kuom gik ma pinyni chiwo, ka giwacho ni ginyalo miyowa mor kod arita mosiko. Wang’eyo ni timo dwach Jehova kende e ma nyalo miyo wabed gi paro mokue. (Fil. 4:6, 7) Kata ka po ni wan gi nyalo mar ng’iewo gik mang’eny, pod dwarore ni wanon ka be wan gi thuolo kod teko mar rito gigo. Ka ok watang’, wanyalo chako geno mwanduwa! Ng’e ni ka wadwaro siko e od Jehova, nyaka watim tich mosemiyowa. Mano nyiso ni ok onego wayie mondo gimoro amora ogal pachwa. Kuom adier, ok dwaher chalo gi ng’at moro ma nolalo thuolo mar tiyo ne Jehova kendo bedo nyathine, mana nikech nogeno mwandu mag pinyni!—Mar. 10:17-22. w21.08 6 ¶17

Sama ipuonjori Muma, ibiro fwenyo kido mopogore opogore mag Jehova. Mago bende e kido ma ibiro fwenyo sama ipuonjori kuome kokalo kuom chuech. Sama wapuonjore kido mag Jehova, mano biro medo konyowa bedo gadier ni Jehova nitie. (Wuok 34:6, 7; Zab. 145:8, 9) Kaka imedo puonjori e wi Jehova, e kaka ibiro medo ng’eye. Yieni kod hera ma in go kuome biro medore, kendo osiep manie kindi kode biro medo bedo motegno. Wuo gi jomamoko e wi yieni. To nade ka sama ilendo iromo gi ng’ato ma ok oyie kuom Nyasaye to openji penjo moro mikia dwokone? Inyalo timo nonro e achiel kuom bugewa ma lero Muma ma nyalo konyi chiwo dwoko maber. Bende, inyalo kwayo jalendo moro molony mondo okonyi. Kata ka po ni ng’at mopenji penjono oyie gi dwoko ma Muma chiwo kata ooyo, in iwuon ibiro yudo ber kuom timo nonro ma kamano. Yieni biro medo bedo motegno. w21.08 18 ¶14-15

Ok ochuno ni wawe gik moko duto mwahero mondo wamor Jehova. (Ekl. 5:19, 20) Kata kamano, ka po ni ok wanyal tiyo ne Jehova kuom thuolo momedore mana nikech ok wadwar weyo gimoro mwahero ahinya, mano nyalo miyo wachal gi ng’at ma ne Yesu owacho e ngero moro, ni notimo kinda mondo obed gi gik mang’eny mabeyo to ne ok odewo Nyasaye. (Luka 12:16-21) Sama waromo gi pek moko, walemoga kendo manyo kaka wanyalo loyo pekgo. (Nge. 3:21) Jehova guedhowaga e yore mang’eny. Wanyalo nyiso ni wamor gi guethgo kuom timo duto mwanyalo mondo wapake. (Hib. 13:15) Mano nyalo riwo manyo yore mwanyalo medo tiyonego Jehova mondo omed guedhowa. Odiechieng’ kodiechieng’, wamanyuru yore ma wanyalo medo ‘bilogo ber mar Jehova mondo wane kaka ober.’ (Zab. 34:8) Mano biro miyo wan bende wawach kaka Yesu ma nowacho ni: “Chiemba en timo dwaro mar ng’at ma ne oora kendo mondo atiek tichne.”—Joh. 4:34. w21.08 30-31 ¶16-19

Satan gomboga ni wabed gi sunga ma ok owinjore. Ong’eyo ni ka wabet gi sunga ma kamano, to wabiro bedo kaka en, kendo ok wabi yudo ngima mochwere. Mano e momiyo Paulo nochiwo siem ni ng’ato nyalo ‘pong’ gi sunga mi olwar e bura moseng’ad ne Jachien.’ (1 Tim. 3:6, 7) Mano en gima nyalo timorenwa waduto, bed ni wanyien e adiera kata wasetiyo ne Jehova kuom kinde malach. Josunga gin joma oherore giwegi. Satan dwaro ni waket pachwa kuomwa wawegi moloyo kaka waketo pachwa kuom Jehova, to ahinya-ahinya sama wan-gi chandruok. Kuom ranyisi, be osehangniga wach? Kata, be dibed ni osetimni gimoro ma ok kare? Satan diher ni iket ketho kuom Jehova kata kuom Jokristo weteni. Kendo, Jachien dwaro ni ipar ni gima nyalo konyi en timo gik moko e yori iwuon, kar luwo kaka Jehova chikowa kotiyo gi Wachne.—Ekl. 7:16, 20. w21.06 15 ¶4-5

Jehova nomiyo janabi Hagai tich makende mondo otim. Nenore ni Hagai ne ni e kind joma noa Babulon e higa mar 537 Ka Kristo Podi (K.K.P.) ka gidok Jerusalem. Mapiyo bang’ ka ne gisechopo Jerusalem, jotich Jehovago nochako gero hekalu mar Jehova. (Ezra 3:8, 10) Kata kamano, mapiyo nono weche nolokore. Jo akwede nonyoso chunygi mi giweyo gero od Jehova. (Ezra 4:4; Hag. 1:1, 2) Omiyo, e higa mar 520 K.K.P., Jehova nochiko Hagai mondo odhi ojiw Jo-Yahudi otim kinda mondo gitiek gero hekalu. (Ezra 6:14, 15) Ote ma Hagai ne nigo nonego ojiw Jo-Yahudi mondo giket yiegi kuom Jehova. Nyaka bed ni weche ma notigo ni “Jehova Nyasach oganda lweny” nojiwo jogo ahinya. Jehova nigi oganda lweny mar malaike mang’eny, kuom mano, ne dwarore ni Jo-Yahudi oket genogi kuome mondo weche odhinegi maber. w21.09 15 ¶4-5

E kindewagi, Joneno mag Jehova nigi hera kod winjruok e piny mangima. Wapogore gi dinde mamoko nikech kata obedo ni waa e ogendni mopogore opogore, dhoudi mopogore opogore, kendo kit ngimawa bende opogore, ok wayie mondo gik ma kamago opogwa. Kar mano, waherore mana kaka joot achiel. Wanenoga hera madier sama wan e chokruogewa mag kanyakla, mag alwora, kata chokruogewa madongo. Mano en achiel kuom gik ma nyiso ni wan e ma walamo Jehova e yo moyiego. (Joh. 13:34) Muma jiwowa ni wabed gi “hera matut” e kindwa. (1 Pet. 4:8) Achiel kuom yore ma wanyisogo ni waherore en weyo ne jowetewa kethogi kendo nano kodgi. Bende, wamanyoga thuolo ma wanyalo bedogo jochiwo kendo rwako ji duto e kanyakla, moriwo nyaka jogo ma nyalo bedo ni ochwanyowa. (Kol. 3:12-14) Hera ma kamano e ma nyiso ni wan e Jokristo madier. w21.10 22 ¶13-14

Be golo ng’ato e kanyakla nyalo konye weyo yorene maricho kendo loko chunye gadier? Ee, nyalo konye. Owete gi nyimine mang’eny ma notimo richo madongo, osewacho ni gol ma nogolgigo e kanyakla nowinjore ahinya, nikech mano nokonyogi ng’eyo kaka richo ma ne gitimono ne duong’, kendo nokonyogi weyo timbegi maricho mi giduogo ir Jehova. (Hib. 12:5, 6) Par ane ranyisini. Jakwath moro fwenyo ni achiel kuom rombene tuo. Jakwadhno ong’eyo ni dwarore ni oket rombono tenge mondo ochangi kendo kik omi rombe mamoko tuono. Kata kamano, wang’eyo ni rombe ohero bedo kanyachiel. Kendo rombo nyaloga chendo ahinya ka po ni opoge gi jowetene. Ka po ni jakwadhno oketo rombo ma tuono tenge, be mano koro nyiso ni ok okeche? Ok en kamano. Jakwadhno ong’eyo ni ka po ni oweyo rombo ma tuono mokikore gi rombe mamoko, to tuono dhi landore. Sama oketo rombo ma tuono tenge, orito kueth mangima. w21.10 10 ¶9-10

Wan gi thuolo makende mar bedo e kind owete gi nyimine ma wuok e piny mangima kendo moherore gadier. Wagombo ni ji mang’eny kaka nyalore oriwre kodwa e lamo Nyasachwa. Nikech mano, watang’ gi gimoro amora ma nyalo miyo ji obed gi paro ma ok owinjore e wi Jehova kata Joneno wetewa. Watemoga matek mondo kinde duto watim gik mabeyo ma nyalo ywayo ji ir Jehova. Nitie kinde ma jomoko nyalo jarowa kata sandowa mana nikech waluwo chike mag Wuonwa manie polo. Ang’o ma wanyalo timo ka po ni waluor lero ne jomamoko yiewa? Wanyalo bedo gadier ni Jehova kod Yesu oikore konyowa. Yesu nonyiso jopuonjrene ni ok nonego giparre kuom gima gibiro wacho. Nikech ang’o? Nonyisogi kama: “Gima onego uwach ibiro miu gie sechego; nikech un ok e ma uwuo, to roho mar Wuonu e ma wuoyo kokalo kuomu.”—Mat. 10:19, 20. w21.09 24 ¶17-18

Musa bende notiyo gi weche ma chalo kamago kowuoyo e wi kar bwok. (Zab. 90:1, weche moler piny) Kodong’ matin to Musa tho, notiyo gi ranyisi moro ma hoyowa ahinya. Nondiko kama: “Nyasaye e kar buoku ma nyaka nene, oting’ou gi bedene mochwere.” (Rap. 33:27) Weche motigo ni “oting’ou gi bedene mochwere” nyisowa ang’o e wi Jehova? Sama waketo Jehova obedo kar bwokwa, ok wabedga maluor. Kata kamano, nitie kinde ma pod chunywa nyaloga nyosore. E kinde kaka mago, Jehova timoga ang’o mondo okonywa? (Zab. 136:23) Omakowaga gi bedene kendo ochungowa mos. (Zab. 28:9; 94:18) Ng’eyo ni Jehova biro konyowa kinde duto miyowa gueth moko ariyo. Mokwongo, wan gi kar bwok maber kata bed ni wadak kanye. Mar ariyo, Wuonwa manie polo dewowa ahinya. w21.11 6 ¶15-16

Yesu nong’eyo ni timbe ma ok kare ne dhi temo yie mar jopuonjrene. Nogoyonegi ngero moro ma yudore e bug Luka ma ne dhi konyogi nano sama otimnegi gimoro ma ok kare. Yesu nowacho ni ne nitie chi liel moro ma ne siko ka sayo jang’ad bura moro ma ne ok oluoro Nyasaye mondo okonye. Chi lielno ne ni gadier ni kinda ma notimo pile mar sayo jang’ad burano ne dhi konye. E gikone, jang’ad burano nowinjo sayo mar chi lielno motimone kaka nodwaro. Wachno puonjowa ang’o? Wang’eyo ni Jehova en jang’ad bura ma kare. Mano e momiyo Yesu nopenjo kama: “Kuom adier, donge Nyasaye biro neno ni ong’ad ne joge moyier bura makare, ma gin jo ma ywakne odiechieng’ gi otieno?” (Luka 18:1-8) Kae to Yesu nomedo kama: “Ka Wuod dhano ochopo, be adier obiro yudo yie ma kama e piny?” Sama otimnwa gimoro ma ok kare, dwarore ni wahore kendo wabed gi kinda mana kaka chi lielno, mondo wanyis ni wan gi yie motegno. Ka wan gi yie ma kamano, wanyalo bedo gadier ni Jehova biro konyowa sani kod e kinde mabiro. Dwarore bende ni wang’e ni lamo nigi teko ahinya. w21.11 23 ¶12; 24 ¶14

Un rowere, dibed ni seche moko unenoga ka gima chike Jehova oridore ahinya? Mano e kaka Satan diher ni ine chike Jehova. Satan dwaro ni iket pachi kuom gik ma joma nie yo malach timo, kod mor ma nenore ni gin-go. Odwaro ni ipar ni nitie gimoro miremo e ngimani sama ineno ngima joskul weteni kata jomamoko e intanet. Satan dwaro ni ipar ni chike Jehova oridore ahinya kendo ni chikego moni bedo mamor. To par wachni: Satan ok dwar ni joma wuotho e yo malachno one gima gibiro romogo e gikone. (Mat. 7:13, 14) Jehova to osenyisi maler gima joma wuotho e yo madiny biro yudo e kinde ma biro.—Zab. 37:29; Isa. 35:5, 6; 65:21-23. w21.12 23 ¶6-7

Wang’eyo ni dwarore ni wawe ne jomamoko kethogi, kendo ni mano e gima kare monego watim. Kata kamano, ok yotga weyo ne ji kethogi. Nenore ni wachno nochando Petro bende ndalo moko. (Mat. 18:21, 22) En ang’o ma nyalo konyowa? Mokwongo, par matut kuom yo ma Jehova oseweyonigo richoni. (Mat. 18:32, 33) Ok wawinjore yudo ng’wono mar Jehova, kata kamano, oikore weyonwa kethowa. (Zab. 103:8-10) Ka en kamano, to “kare wan bende onego waherre.” Omiyo, weyo ne ji kethogi ok en gima watimo atima mar kamano; en gima nyaka watim. Ee, wan gi ting’ mar weyo ne owetewa gi nyiminewa kethogi! (1 Joh. 4:11) Mar ariyo, par matut gik ma timorega sama waweyo ne ji kethogi. Sama watimo kamano, wakonyo ng’at ma okethonwa, wakelo winjruok maber e kanyakla, warito osiep ma wan-go gi Jehova, kendo wabedo thuolo mana ka joma ogolo osigo moro mapek ma turogi. (2 Kor. 2:7; Kol. 3:14) Mar adek, lam Jehova Nyasaye ma nyisowa ni wawe ne ji kethogi. Kik iwe mondo Satan oketh kuwe manie kindi gi Jokristo weteni. (Efe. 4:26, 27) Onego wakwa Jehova mondo okonywa kik walwar e obadho mar Satan. w21.06 22 ¶11; 23 ¶14

Nitie kinde ma Daudi ne ringo mondo ores ngimane. Saulo ruodh Israel ma ne nigi teko ahinya noramo ni nyaka to onege. Ka ne Daudi dwaro chiemo, norawo e taon mar Nob mi okwayo makate abich. (1 Sa. 21:1, 3) Bang’e, nobworo e rogo moro gi chwo ma ne ni kode. (1 Sa. 22:1) Ere kaka Daudi noyudore e chal ma kamano? Saulo ne nigi nyiego marach ahinya gi Daudi nikech ji mang’eny nohero Daudi kendo ne gipake nikech nolony e lweny. Saulo nong’eyo bende ni Jehova noseyiero Daudi mondo e ma obed ruodh Israel nikech en nosetamore winjo Jehova. (1 Sa. 23:16, 17) To nikech Saulo ne pod en ruoth, ne en gi jolweny mang’eny kod ji mathoth ma ne riwe lwedo, omiyo, Daudi ne nyaka ring aringa mondo ores ngimane. Be dibed ni Saulo ne paro ni nonyalo geng’o dwach Jehova mar keto Daudi obed ruoth? (Isa. 55:11) Muma ok nyiswa. Kata kamano, wan gadier gi wachni: Saulo ne timo gima ne dhi kelone hinyruok. Ng’ato ang’ata ma kedo gi Nyasaye kinde duto nyaka aega gi rach! w22.01 2 ¶1-2

Yesu noketo kinda ahinya e tij lendo. Nonyiso ni nohero ji kuom dhi nyime puonjogi sa asaya ma noyudo thuolo mar timo kamano. (Luka 19:47, 48) Ang’o ma ne chwalega mondo otim kamano? Yesu ne neno ne ji lit. Nitie kinde ma Yesu gi jopuonjrene ‘ne ok nyal kata mana chiemo’ nikech ji ne dwaro winjo weche ma Yesu ne puonjo. (Mar. 3:20) To ka ne nitie ng’at ma ne dwaro wuoyo gi Yesu e seche mag otieno, pod noikore timo kamano. Ji mang’eny ma ne winjo Yesu ne ok obedo jopuonjrene. Kata kamano, nolendo e yo malong’o chuth ne ng’ato ang’ata ma noyie winje. E kindewagi, wadwaro ni wami ng’ato ang’ata thuolo mar winjo wach maber. (Tich 10:42) Mondo watim mano, nyalo dwarore ni watim lokruoge moko ka luwore gi tijwa mar lendo. Kar luwo mana chenro ma bernwa wan wawegi, dwarore ni waikre timo lokruok mondo wayud ji mang’eny kaka nyalore. Ka watimo kamano, wanyalo bedo gadier ni wabiro moro chuny Jehova. w22.01 17 ¶13-14

E kindewagi, en gima tek ne ji mang’eny geno joma ni e telo. Gineno ni sirkande kod chike ma tayo sirkandego dewo mana wang’ joma omewo kod joma nigi teko, to gibuono joma odhier. E wi mano, nitie jotend dinde ma bende timo gik maricho ahinya. Mano osemiyo ji mang’eny oweyo geno kuom Nyasaye. Omiyo, sama ng’ato oyie puonjore Muma, pek ma waromogago en ng’eyo kaka wanyalo konye mondo ogen kuom Jehova kendo ogen joma Jehova oyiero mondo ota joge e piny ka. En adier ni ok jopuonjre mag Muma kende e monego opuonjre kaka ginyalo geno kuom Jehova kod riwruok mare. Kata mana joma osebudho e adiera be onego osik kogeno ni Jehova timo gik moko e yo maberie moloyo. Seche moko nitie gik ma nyalo timore ma nyalo temo okang’ ma wagenogo Jehova. w22.02 2 ¶1-2