Giko Osekayo Machiegni

Be Nyasaye biro weyo aweya dhano odhi nyime gi locho e wi jowetegi ka gimiyo ngimagi medo bedo marach moloyo? Ooyo, mana kaka waseneno, Nyasaye biro kawo okang’ mar golo chandruoge ma loje mag dhano osekelo kuom higni mang’eny. Jal ma nochueyo dhano kod piny, dwaro ni mondo wang’e ni kinde ma obiro kawoe okang’ ma kamano chiegni. Ere kaka okonyowa ng’eyo kindeno?

Par ane kuom wachni: Sama idwaro dhi e wuoth moro kitiyo gi mtoka, inyalo manyo yo ma dhi kuno kitiyo gi map ma yudore e Intanet kata mogor e kalatas. Kae to sama in e wuodhno, kikalo kuonde ma ne isomo e map, ibedo gadier ni ichiegni chopo kuma idhiyeno. E yo machalo kamano, Nyasaye osemiyowa Wachne ma konyowa ng’eyo kuma piny ochomoe. Sama waneno ka gik ma Muma nokoro chon timore, wabedo gadier chuth ni wadak e ndalo mag giko.

Muma nyiso ni nitie kinde makende ma gik ma timore e piny ne dhi bedo marach ahinya ka pok giko ochopo. Gik ma ne dhi timore e kinde makendeno gin gik ma pok notimore e kinde moro amora mosekalo. We wane ane moko kuom gik ma Wach Nyasaye nowacho ni ne dhi timore.

1. TUNGNI NE DHI BEDO E PINY DUTO E bug Mathayo sula 24, ne okor gik ma ne dhi nyiso ni wadak e ndalo giko. Gigo e ma ne dhi nyiso ni “giko mar ndalo okayo machiegni,” kae to ‘giko ne dhi biro’ bang’e. (Kwan matindo 3, 14) Gik ma nokorgo ne gin lwenje madongo, nok mar chiemo, yiengni mag piny kamoro bang’ machielo, medruok mag timbe mag ketho chik, hera mar ji ne dhi bedo mang’ich, kod jotend-din ma ne dhi wuondo ji mang’eny. (Kwan matindo 6-26) En adier ni gik ma kamago ne osebedo ka timore e piny kuom higni mang’eny mosekalo. Kata kamano, gigo ne dhi timore e okang’ maduong’ ahinya e ndalo mag giko. Weche adek ma luwogi bende ne dhi timore.

2. KIT JI NE DHI LOKORE Muma nyiso ni “e ndalo mag giko,” dhano ne dhi bedo gi kido maricho moloyo. Muma wacho niya: “Ji nobed joma oherore giwegi, joma ohero pesa, joma pakore, jong’ayi, jo achaya, joma ok winj jonyuolgi, joma ok go erokamano, joma ok makre chuth gi jomamoko, joma onge hera, joma ok oikore loso winjruok moro amora, joketh nying ji, joma onge ritruok, joma ger, joma ok ohero gik mabeyo, jo andhoga, joma wigi tek, joma opong’ gi sunga, joma ohero mor mag piny kar hero Nyasaye.” (2 Timotheo 3:1-4) En adier ni ji osebedo ka nyiso jowetegi achaya, kata kamano, “e ndalo mag giko,” kido ma kamano ne dhi medore ahinya, to mano e momiyo Muma wacho ni kindego nobed “kinde matek ahinya.” Be in iwuon iseneno kaka kido mokwan-go tinde onya ahinya?

3. DHANO NE DHI KETHO PINY Muma wacho ni Nyasaye biro “kelo kethruok ne joma ketho piny.” (Fweny 11:18) Ji ne dhi ketho piny e yo mane? Muma wuoyo kuom ndalo mag Noa e yo machal kamano kowacho niya: “Piny bende nokethore e nyim Nyasaye, ma piny nopong’ gi achach. Kendo Nyasaye nong’iyo kuom piny, kendo ne, nosekethore.” Kendo Nyasaye nowacho gima ne odhi timo ne joma richogo, niya: “Anakethgi.” (Chakruok 6:11-13) Be iseneno gik ma nyiso kaka pinyni opong’ gi timbe mag gero? E wi mano, dhano koro odak e kinde marach moloyo kinde moro amora, nikech gin gi nyalo mar ketho pinyni kendo tieko ngima duto man e iye. Giseloso gige lweny ma nyalo timo mano. Bende, nitie yo machielo ma dhano kethogo piny. Gik ma dhano timo ketho gik ma siro ngima e piny kaka yamo ma wayueyo, kuonde ma le odakie, kod nam.

Penjri ane kama, ‘Kuom higni mia achiel mosekalo, be dhano ne nigi lony kata teko mar ketho pinyni duto?’ Kata kamano, sani dhano loso gige lweny ma tekregi ng’eny kendo giketho alwora mar piny. Dongruok ma timore mapiyo e weche mag teknoloji osetamo dhano geng’o gik maricho ma bende dongruogego nyuolo. Kata kamano, dhano onge gi nyalo mar chiko gik ma notimre e piny e kinde ma biro. Nyasaye osesingo ni obiro kawo okang’ mar tieko ji duto ma ketho pinyni, ka pok dhano otieko gik ma ngima duto man e iye.

4. NE IDHI LAND WACH MABER E PINY NGIMA Wach machielo ma nokor ma ne dhi nyiso ni wan e ndalo mag giko en tich maduong’ ma ne idhi tim e okang’ malach. Muma wacho niya: “Wach maber mar Pinyruothni ibiro yal e piny mangima mondo ochiw neno ne ogendni duto, eka giko nobi.” (Mathayo 24:14) Tijno ne idhi tim e yo mopogore ahinya gi kaka dinde mang’eny osebedo ka time kuom higni mang’eny mosekalo. Wach maduong’ ma ne idhi land e ndalo ma giko en, ‘wach maber mar Pinyruoth.’ Be ing’eyo din moro amora ma lando wach maberno? To kata obedo ni nyalo nenore ka gima jomoko lando wachno, dibed ni gilande mana e alwora moro? Be giselando wach maberno “e piny mangima mondo ochiw neno ne ogendni duto”?

Oselos Websait mar www.jw.org/luo mondo ojiw ‘wach maber mar Pinyruoth.’ Websaitno nigi buge mogo e dhok mokalo 700 ma lero wach Pinyruodhno. Be ing’eyo grup moro amora e piny ma lando wach maber mar Pinyruoth e okang’ mamalo kamano e piny ngima? Kata ka pok ne ji ochako tiyo gi Intanet, Joneno mag Jehova nong’ere kaka joma nigi kinda e lando wach maber mar Pinyruodh Nyasaye. Chakre higa mar 1939, nyim gaset ka gaset mar Ohinga mar Jarito osebedo gi weche ma luwogi “Malando Pinyruodh Jehova.” Buk moro ma wuoyo e weche din nowacho ni Joneno mag Jehova osebedo ka lando wach maber ‘gi kinda e piny mangima’ e okang’ ma ok nyal pim gi din moro amora. Wach maber ma gijiwo en ni “giko nobi” machiegni, kokalo kuom Pinyruodh Nyasaye.

WADAK E NDALO MOPOGORE AHINYA GI KINDE MORO AMORA MOSEKALO

Be ifwenyo ni weche ang’wen ma nokor e Muma ma wasenonogo osebedo ka timore e ndalowagi? Kuom higni mokalo mia achiel, gasedni osebedo ka konyo ng’ato ka ng’ato mondo ong’e ni gik ma timore e ndalowagi nyiso ni giko chiegni. En adier ni nitie joma pod oramo ni gik ma timorego gin mana weche mochuogi. Jogo bende wacho ni tinde ji nyalo wacho ni piny omedo kethore mana nikech ginyalo neno gik maricho ma timore e pinje mamoko kokalo kuom dongruok mosetimore e yore mag tudruok. Kata kamano, gik maricho ma medo timore e piny nyiso ni wadak e ndalo mopogore ahinya gi kinde moro amora mosekalo.

Josomo mang’ula e pinyni wacho ni wachomo neno ka lokruoge madongo timore e pinyni. Kuom ranyisi, e higa mar 2014, riwruok moro miluongo ni Science and Security Board, ma goyo gaset miluongo ni Bulletin of the Atomic Scientists nonyiso riwruok machielo miluongo ni United Nations Security Council ni nitie masiche madongo ma dhi timore ma nyalo keto ngima dhano kama rach. Josayansgo nowacho ayanga kama: “Nonro ma wasetimo e wi masichego nyiso ni kaka dhano medo timo dongruok e weche mag teknoloji, e kaka ngima dhano medo bedo kama rach moloyo.” Ji mang’eny oseyie ni wadak e ndalo mopogore ahinya gi kinde moro amora mosekalo. Joma ogoyo gasedni kaachiel gi thoth joma some oyie ma onge kiawa ni magi e ndalo mag giko, kendo ni giko chiegni ahinya. Kata kamano, kar bedo maluor nikech gima nyalo timoreni e kinde ma biro, inyalo bedo gadier ni weche biro bedo maber. Nikech ang’o? En nikech inyalo tony ka giko ochopo!