Nonro mag Chenro mar Chokruok mar Ngimawa kod Tijwa
© 2024 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
MACH 3-9
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | NGECHE 3
Nyis ni Igeno Jehova
Ngeche 3:5, 6—“Kik Igen Kuom Riekoni Iwuon”
“Gen Jehova gi chunyi duto.” Wanyiso ni wageno Nyasaye ka watimo gik moko kaluwore gi dwache. Nyaka wagen Nyasaye gi chunywa duto. E Muma, itiyoga gi chuny kiwuoyo e wi kaka ng’ato chalo kod kite ma iye, to mano oriwo paro ma en-go, kaka owinjo, kod kaka oneno gik moko. Omiyo, geno kuom Nyasaye gi chunywa duto ok en mana kaka wawinjo e chunywa kende. En yiero ma watimo nikech wan gadier ni Jachuechwa ong’eyo gik ma nyalo konyowa.—Jo-Rumi 12:1.
“Kik igen kuom riekoni iwuon.” Onego wagen kuom Nyasaye kinde duto nikech pachwa orem. Ka wagenore wawegi, wanyalo timo yiero moko ma nyalo nenore ni beyo, to bang’e ginyalo mana kelonwa hinyruok. (Ngeche 14:12; Jeremia 17:9) Rieko mar Nyasaye ni malo moloyo marwa. (Isaya 55:8, 9) Ngimawa biro dhi maber ka wayie mondo otawa.—Zaburi 1:1-3; Ngeche 2:6-9; 16:20.
Ngeche 3:5, 6—“Kik Igen Kuom Riekoni Iwuon”
“Gen kuome e yoreni duto.” Onego wanon paro ma Nyasaye nigo e gik moko duto ma watimo e ngimawa, kata e yiero moro amora ma watimo. Watimo kamano ka wakwaye mondo otawa kendo ka waluwo kaka ochikowa kotiyo gi Muma.—Zaburi 25:4; 2 Timotheo 3:16, 17.
“Enomi yoreni oriere tir.” Nyasaye miyo yorewa riere tir sama okonyowa dak kaluwore gi chikene makare. (Ngeche 11:5) Mano konyowa geng’o lit mang’eny kendo miyo wabedo mamor e ngima.—Zaburi 19:7, 8; Isaya 48:17, 18.
Med Lony—Tim Dongruok
Nyalo bedo ni nikech ng’ato osekalo e chal mopogore opogore e ngimane, chunye nyalo wuonde ochak paro niya: ‘Aseromo gi chal ma kama kinde moro. Ang’eyo gima onego atim.’ Be paro ma kamano nyiso rieko? Ngeche 3:7 siemowa niya: “Kik ibedi mariek e paro mari iwuon.” Onge kiawa ni lony mwaseyudo onego oyaw pachwa mondo wang’e gik momedore monego wanon kuom chal mwanyagorego e ngimawa. Kata kamano, kwatimo dongruok e winjruokwa gi Nyasaye, lony mwayudo onego ogur e pachwa koda e chunywa ni gweth mag Jehova dwarore mondo eka ngimawa odhi maber. Omiyo, dongruok marwa nenore ok kuom genore wan wawegi sama wanyagore gi chal moko, to onenore kuom kaka wadhi mapiyo ir Jehova mondo ota ngimawa. Dongruok marwa nenore kuom bedo gadier ni onge gimoro amora manyalo timore ka Jehova ok oyie, kendo kuom siko gi winjruok machiegni gi Wuonwa me polo.
Puonj Manie Wach Nyasaye
w06-SW 9/15 17 ¶7
Puonj Mayudore e Bug ngeche
3:3. Onego wamakre gi hera kod adiera kendo jomamoko onego ofweny mayot ni wan gi kidogo, mana kaka ginyalo fwenyo ka warwako tigo moro ma nengone tek. Bende, kidogo onego ogurre e chunywa kendo onenre maler e kit ngimawa.
MACH 10-16
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | NGECHE 4
“Rit Chunyi”
Ere Kaka Inyalo Rito Chunyi?
4 E Ngeche 4:23, chuny ochung’ ne kaka ng’ato chalo gi iye. (Som Zaburi 51:6.) Tiende ni chunywa ochung’ ne gik ma waparo aling’ ling’, dwachwa ma iye, kod gombowa, to ok kaka wanenore gi oko.
Ere Kaka Inyalo Rito Chunyi?
10 Mondo warit chunywa e yo maber, nyaka wang’e gik ma nyalo hinyowa kendo wakaw okang’ mapiyo mondo wageng’gi. Wach molok ni “ritri” e Ngeche 4:23 paronwa tij jarit. E ndalo Ruoth Solomon, jorit ne chung’ga e ohingni mag pacho kendo ka ne gineno gimoro marach, ne gigoyo milome. Mano konyowa ng’eyo gima nyaka watim mondo Satan kik keth pachwa.
11 E kinde machon, jorit pacho ne tiyoga kanyachiel gi joma ne rito rangeye. (2 Sa. 18:24-26) Ne nyaka gine ni rangeye olor maber sama jowasigu ne ni machiegni. (Neh. 7:1-3) Ka watiyo gi Muma e tiego nyalowa mar pogo ber gi rach, nyalono biro bedonwa kaka jarit ma goyonwa milome sama Satan dwaro duwo chunywa, pachwa, kod gombowa. Sama wawinjo milome ma kamano, onego wakawo okang’ mapiyo mondo wadin ne Satan.
Ere Kaka Inyalo Rito Chunyi?
14 Mondo warit chunywa, loro ne gik maricho kende ok oromo, to onego wayawe bende mondo gik mabeyo odonjee. Par ane kendo pacho mochiel gi ohinga. Joma ne rito rangeye ne lorogiga mondo jowasigu kik monjgi, kata kamano, nitie seche ma ne giyawogiga mondo joma ne kelo chiemo kod mwandu mamoko odonji. Ka ne ginyalo loro rangeye kinde te, kech ne nyalo nego joma nie dalano. E yo ma chalo kamano, wan be onego wayaw chunywa kinde ka kinde mondo pach Nyasaye odonjee.
“Rit Chunyi!”
Ang’o momiyo dwarore ni warit chunywa mar ranyisi? Nyasaye nochwalo Ruoth Suleman ndiko niya: “Ritri gi kinda duto ni mondo chunyi obedi makare; ni mar weche madongo mag ngima mar dhano oa e chunye.” (Ngeche 4:23) Bedo gi ngima madhi maber gie sani kata bedo gi ngima maber e kinde mabiro, otenore kuom kaka chunywa mar ranyisi chalo. Nikech ang’o? Nikech Nyasaye neno gima nie chunywa. (1 Samuel 16:7) Nyasaye nenowa kaluwore gi kaka wan e dhano “maiye mar chuny.”—1 Petro 3:4.
Puonj Manie Wach Nyasaye
Be Ibiro Hori Kirito Jehova?
4 Ngeche 4:18 nyisowa ni “yor jo makare chalo gi ler mokinyi, ma medore ameda nyaka wang’ chieng’ wuog maler.” Wechego nyiso kaka Jehova eloga ne jotichne dwache mosmos. Ndikoni inyalo tigo bende kiwuoyo kuom lokruoge ma Jakristo moro timo e ngimane ma konye medo sudo machiegni gi Jehova. Ok nyal kas ng’ato mondo otim dongruok mapiyo e winjruokne gi Jehova. Mano gima kawoga kinde. Ka wapuonjore adimba kendo watiyo gi puonj ma wayudo e Wach Nyasaye kaachiel gi riwruok mare, mosmos wabiro bedo gi kido kaka mag Kristo. Bende, wabiro medo ng’eyo Nyasaye e yo maber. Ne ane ranyisi ma Yesu notiyogo kojiwo wachno.
MACH 17-23
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | NGECHE 5
Bed Mabor gi Timbe mag Terruok
w00-SW 7/15 29 ¶1
Inyalo Siko Kiler e Piny Mopong’ gi Timbe Mochido
E ngeroni, iwuoyo kuom dhako ma timbene richo kendo ma jachode. Olombo ji kotiyo gi weche mamit ka mor kich kendo mayom moloyo mo. Donge kamano e kaka iwuondoga joma donjo e timbe maricho mag terruok? Kuom ranyisi, ne ane ranyisi mar nyako miluongo ni Amy, ma en sekretari ma jahigni 27. Owacho kama: “Nitie dichwo moro kar tich ma pwoyaga kendo dewaga ahinya. Awinjoga maber ka ng’ato dewa kamano. Kata kamano, anyalo fwenyo ni gombone maduong’ en nindo koda. Ok abi yie mondo owuonda.” Ka ok watang’, to joma kamago nyalo wuondowa mayot gi weche mamit ma gitiyogo. Mano e momiyo dwarore ni watieg nyalowa mar paro.
w00-SW 7/15 29 ¶2
Inyalo Siko Kiler e Piny Mopong’ gi Timbe Mochido
Chandruoge ma ng’ato yudo bang’ donjo e timbe mag terruok kech ka yath makech kendo bith ka ligangla ma dhoge ariyo; timbego kelo lit mang’eny kod tho. Gimiyo ng’ato bedo gi chuny ma chandore, ich, kata tuoche ma ji yudoga bang’ donjo e timbe mag terruok. Bende, temie paro lit ma ng’ato bedogo ka jaode odonjo e timbe mag terruok. Onyalo bedo gi lit ma kamano e ngimane duto. Kuom adier, timbe maricho mag terruok kelo lit mang’eny.
w00-SW 7/15 29 ¶5
Inyalo Siko Kiler e Piny Mopong’ gi Timbe Mochido
Onego wabed mabor gi joma ohero timbe mag terruok. Be en gima nyiso rieko winjo thumbe mochido, neno gik molil, kata neno ponografi? (Ngeche 6:27; 1 Jo-Korintho 15:33; Jo-Efeso 5:3-5) Bende, en tim fuwo temo tudore gi joma kamago e yo moro amora kata luwo ranyisigi ka warwakore e yo ma ok owinjore!—1 Timotheo 4:8; 1 Petro 3:3, 4.
Puonj Manie Wach Nyasaye
w00-SW 7/15 29 ¶7
Inyalo Siko Kiler e Piny Mopong’ gi Timbe Mochido
Solomon nyiso maler rach ma ng’ato yudo seche ma odonjo e timbe mag terruok. Ng’at mohero terruok laloga luor ma ji omiye. Donge donjo e timbe mag terruok mana ni mondo watiekgo gombowa kata mar ng’at machielo en gima kelo wich-kuot? Donge timo gik ma kamago gi ng’at ma ok wakendorego nyiso ni wan wawegi ok wamiyore luor?
MACH 24-30
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | NGECHE 6
Ang’o ma Wanyalo Puonjore Kuom Ochunglo?
it-1-E 115 ¶1-2
Ochunglo
‘Rieko Mochuegigo.’ Ochunglo onge gi nyalo mar paro, kar mano, itayogi gi rieko mochuegigo. Muma wacho ni “gikano chiembgi e ndalo oro, kendo gichoko chiembgi e ndalo keyo.” (Nge 6:8) Achiel kuom kit ochunglo mong’ere ahinya ma yudore Palestine iluongo ni Messor semirufus. Gikanoga chiemo mang’eny e kinde koth kod kinde oro, kae to gitiyo kodgi bang’e e kinde koyo ka koro yudo chiemo ok yot. Kinde mang’eny, giyudorega kuonde midinoe cham. Ka koth ochue ma chiembgi ma gikano obedo mang’ich, ochunglogo golo chiemogo kae to gimoyogi e chieng’. Bende, ging’ado oko kodhi ma dwaro twi mondo kik gikethre. Ochunglogo wuothoga kanyachiel ka giloso yo ma nenore maler kendo giweyo yugi moko e yorego.
Kitgi Mabeyo. Bang’ nono kit ngima ochunglogo e yo machuok kamano, wanyalo bedo gadier gi wechegi: “In jasamuoyo, dhi ir ochunglo; inon yoregi mondo ibed mariek.” (Nge 6:6) Gimachielo ma nenore kuom ochunglogo en kinda kod sinani margi. Kinde mang’eny, giting’oga kata ywayo chiemo mohewogi nyadiriyo kata mokalo kanyo. Ginanoga ma gitiek wuodhgi bed ni gigore piny, gikier, kata gilokore ataro. Gimiwuoro en ni ochunglogo tiyo kanyachiel e rito utegi obed maler, kendo gidewore ahinya ka gikonyo jowetegi mohinyore kata mool gi wuoth.
w00-SW 9/15 26 ¶3-4
Rit Nyingi
Donge wan bende onego wabed jokinda kaka ochunglo? Tiyo matek kendo medo lony e tije ma watimo en gima konyowa, bed ni irangowa kata ooyo. Onego watim duto ma wanyalo bed ni wan e skul, kar tich, kata sama watimo tije mag pinyruoth. Mana kaka ochunglo yudoga ber mathoth nikech kindagi, e kaka Nyasaye dwaro ni ‘wabed mamor nikech tijwa matek.’ (Eklesiastes 3:13, 22; 5:18) Ka watiyo matek, wabedo gi chuny maler gi mor madier.—Eklesiastes 5:12.
Solomon notiyo gi penjo moko ariyo e konyo jasamuoyo. Nopenjo kama: “In jasamuoyo, ibiro nindo aninda kanyo nyaka karang’o? Ibiro chiewo karang’o mondo ia e nindo?” Kae to nomedo niya: “Inindie matin, ayula wang’ okwanyie matin, idol lweti matin mondo iyue, dhier biro monji ka jakuo, kendo chandruok ka ng’at momanore gi gik lweny.” (Ngeche 6:9-11) Kata obedo ni jasamuoyo ohero nindo, dhier kod chandruok biro monje ka jakuo kendo ka ng’at momanore gi gik lweny. Puoth jasamuoyo oyugno kendo kuthe oime. (Ngeche 24:30, 31) Ohande kelone mana asara. Be jasamuoyo inyalo ndik e tich kuom kinde malach? To be jasamuoyo nyalo timo maber e skul?
Puonj Manie Wach Nyasaye
w00-SW 9/15 27 ¶3
Rit Nyingi
Richo abiriyo ma ngecheno wuoyoe nyalo riwo richo mamoko duto. “Wang’ mopong’ gi sunga” kod “chuny ma chano gik maricho” gin richo ma ng’ato timo e pache. “Lep mariambo” kod “janeno mar miriambo, ma riambo seche te” gin richo ma ng’ato timo kokalo kuom wechene. “Lwedo machuero remb jo ma onge ketho” kod “tielo ma ringo ng’wech mondo otim richo” gin richo ma ng’ato timo kokalo kuom timbene. To ng’at ma Jehova osin-go moloyo en ng’at ma ohero thuwo ji kar mondo olos kuwe. Bedo ni kwan mar richogo medore koa e auchiel nyaka abiriyo, nyiso ni mago ok e richo duto, nikech dhano pod dhi nyime timo gik maricho.
MACH 31–APRIL 6
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | NGECHE 7
Tang’ gi Gik Manyalo Rwaki e Tem
w00-SW 11/15 29 ¶5
“Rit Chikena Mondo Ibed Mangima”
Solomon ng’icho gie dirisa moro mar sing’enge molos e yo makende. Kaka piny medo yuso, e kaka nderni medo bedo mudho. Oneno wuoyi moro ma piny obago. Wuoyino onge rieko kendo ok ong’eyo pogo weche kare. Onge kiawa ni ong’eyo alwora ma entie kod rach ma nyalo yude kuno. Wuoyino wuotho e yo ma kadho “but od dhako moro.” Dhakono en ng’a? To dwache en ang’o?
w00-SW 11/15 30 ¶4-6
“Rit Chikena Mondo Ibed Mangima”
Weche dhakono yom. Owuoyo ka ojachir. Owacho wechene e yo mochanore mondo oyondh rawerano. Dhakono wuondore ni en ng’at makare kendo mohero Nyasaye konyiso wuoyino ni osechiwo misengni mag kuwe kendo chopo singruokne e odiechiengno. Misengni mag kuwe ma ne ichiwo e hekalu man Jerusalem noriwo ring’o, mogo, mo, kod divai. (Tim Jo-Lawi 19:5, 6; 22:21; Kwan 15:8-10) Nikech ng’at ma ne chiwo misengni mag kuwe ne oyiene kawo moko kuom misengnigo mondo odhi ocham gi joode, dhakono ne temo nyiso wuoyino ni chiemo ne ng’eny e ode. Dhakono temo wacho maler ni wuoyino ne dhi winjo maber ka odhi e ode. Owuok e ode mondo odhi omany wuoyino. Mago weche ma nyalo wuondo ng’ato e yo mayot. Ng’at moro ma timo nonro e weche mag Muma nowacho kama: “En adier ni dhakono nowuok mondo omany ng’ato, to be wuoyino e ma nomanyo? Mana ng’at mofuwo kaka wuoyino ema nyalo yie gi weche dhakono.”
Bang’ lombo wuoyino gi kit rwakruokne, wechene mamit, yo mokwakego, kendo nyodhe, onege gi suya mamit. Onyise kama: “Asepedho otandana gi lewni mabeyo, lewni mokiko okiko moa Misri. Asekiro manemane, aloe, kod dalasini e otandana.” (Ngeche 7:16, 17) Osepedho otandane gi lewni mabeyo mowuok Misri, kendo osekire manemane, aloe, gi dalasini mang’we mamit.
Odhi nyime wacho kama: “Koro bi wamadh okombe mar hera nyaka piny ru; we mondo wahore gi hera.” Nenore maler ni ok orwak rawerano mana ni mondo odhi ochiem, to nitie weche momedore. Odwaro ni rawerano onind kode. Rawerano mor ahinya gi wachno! Omedo lombe gi wechegi: “Chwora onge dala; ne odhi wuoth mabor. Ne odhi gi ofuko mopong’ gi pesa, kendo ok obi duogo dala nyaka dwe manyien wuogi.” (Ngeche 7:18-20) Onyiso rawerano ni kik bed gi luoro nikech chwore odhi timo ohala mabor kendo ok obi duogo mapiyo. To mano kaka dhakono olony e wuondo rawerano! “Owuonde gi weche mamit. Oyondhe gi weche mayom.” (Ngeche 7:21) Mana ng’at ma nigi kido kaka mag Josef e ma nyalo kwedo temno. (Chakruok 39:9, 12) Be inyalo pim rawerano gi Josef?
w00-SW 11/15 31 ¶2
“Rit Chikena Mondo Ibed Mangima”
Rawerano yudo ka tekne kwedo temno. Ok odew rach ma nyalo yude kendo oluwo dhakono ‘mana ka ruath ma dhi kar yeng’o.’ Rawerano donjo e richo mana ka ng’at motue gi nyororo ma ok nyal ringo kum ma idhi miye. Ok one rach ma nyalo yude “nyaka chop asere ochuo chunye,” tiende ni, nyaka chop kama oyudo hinyruok ma nyalo tieko ngimane. Mano en nikech onyalo yudo tuoche maricho ma nyalo nege. Bende, onyalo ketho winjruokne gi Nyasaye nikech mano en gima ketho geno ma en-go mar dak nyaka chieng’. Oketho ngimane kendo otimo richo maduong’ ne Nyasaye. Kuom timo kamano, orikni donjo e tho mana ka winyo ma donjo e obadho!
Puonj Manie Wach Nyasaye
w00-SW 11/15 29 ¶1
“Rit Chikena Mondo Ibed Mangima”
Solomon dhi nyime wacho kama: ‘Tue chikena e lith lweteni kendo ndikgi e kite mopamore manie chunyi.’ (Ngeche 7:3) Mana kaka lith lwetewa nie nyimwa kendo watiyo kodgi e timo gik moko pile ka pile, e kaka bende onego wapar puonj ma yudore e Muma kendo tiyo kodgi kinde duto. Onego wandikgi e chunywa, tiende ni onego wati kodgi e ngimawa.
APRIL 7-13
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | NGECHE 8
Winj Rieko mar Yesu
“Ahero Wuora”
7 E kwan matindo 22, rieko wacho niya: “Jehova ne ochueya kaka tichne mokwongo, motelo ne tijene machon.” Kido mar rieko ne ok ochue, omiyo gima iwuoyoe e ndikono opogore gi kidono. Rieko onge gi chakruokne nikech Jehova osebedo ka nitie kinde duto kendo osebedo ka en gi rieko. (Zaburi 90:2) Kata kamano, Wuod Nyasaye to e “jal makayo kuom chuech duto.” Nochueye, kendo en e chuech mokwongo kuom gik moko duto ma ne Jehova ochueyo. (Jo-Kolosai 1:15) Nochue Wuod Nyasaye ka ne pok ochue piny gi polo mana kaka bug Ngeche wacho. Kaka Wach, tiende ni ng’at ma wuoyo e lo Nyasaye, nomedo nyiso rieko mar Jehova e yo makare chuth.—Johana 1:1.
“Ahero Wuora”
8 Wuod Nyasaye ne timo ang’o kuom kinde malach ma ne en e polo? Kwan matindo 30 nyisowa ni ne en e bath Nyasaye kaka “jatich molony.” Mano tiende ang’o? Jo-Kolosai 1:16 lero niya: “Kokalo kuome, ne ochue gik mamoko duto manie polo gi manie piny . . . Gik mamoko duto osechue kokalo kuome, kendo ne en.” Omiyo, Jachuech notiyo gi Wuode kaka Jatich Molony, mondo ochue gik moko duto moriwo chuech mag roho manie polo, gik ma yudore e kor lwasi, gik manie piny moriwo yiende, le, kod chuech maberie mogik ma en dhano. Wanyalo pimo tich ma Jehova gi wuode notimo kod gima jagor plan mar ot kod jagedo timo. Jagedo olony e loso gima jagoro ogoro. Sama wahum gi kaka ochue gimoro e yo miwuoro, wapako ng’ama nobiro gi paro mar loso gino. (Zaburi 19:1) Bende, ber mondo wapar kaka Jachuech kaachiel gi “jatich molony” ne mor tiyo kanyachiel.”
9 Sama ji ariyo ma gin joma orem tiyo kanyachiel, ginyaloga gwandore. Gima kamano ne ok otimore e kind Jehova gi Wuode! Wuod Nyasaye notiyo gi Wuon-gi kuom higni mang’eny kendo ‘ne omor e nyime pile.’ (Ngeche 8:30) Nomor tiyo gi Wuon-gi kendo ne gin gi winjruok maber. Wuod Nyasaye nomedo bedo kaka Wuon mare kendo nopuonjore luwo kido mage. Onge kiawa ni winjruok ma ne nie kind Wuoyi gi Wuon-gi ne omedo bedo motegno! Inyalo wach ni mano e hera motegno moloyo duto kendo mosebetie kuom kinde malach mogik.
Yesu Chopo Migepe Kaka mag Daudi Koda Suleman e Rang’iny Mamalo
14 En mana dhano achiel kende ma riekone nokalo mar Suleman. Mano ne en Yesu Kristo, ma ne owuoyo kuome owuon kaka ‘ng’a maduong’ moloyo Suleman.’ (Math. 12:42) Yesu ne wacho “weche mag ngima mochwere.” (Joh. 6:68) Kuom ranyisi, Twak mar Got medo lero puonj manie moko kuom ngeche Suleman. Suleman nolero moko kuom gik makelo mor ne ng’at ma lamo Jehova. (Nge. 3:13; 8:32, 33; 14:21; 16:20) Yesu nojiwo ni mor madier otudore gi gik mamulo lamo mar Jehova koda chopo mar gigo ma Nyasaye ne osingo. Nowacho kama: “Mano mor manadi ni jo man gi chan e chunygi; nikech pinyruodh polo en margi.” (Math. 5:3) Jogo matiyo gi puonj mayudore e weche Yesu medo sudo machiegni gi Jehova, ma e “soko mar ngima.” (Zab. 36:9; Nge. 22:11; Math. 5:8) Gik ma Kristo ne timo ne nyiso “rieko Nyasaye.” (1 Kor. 1:24, 30) Ka en kaka Mesia Ruoth, Yesu Kristo nigi “chuny makelo rieko.”—Isa. 11:2.
Puonj Manie Wach Nyasaye
g-SW 5/14 16
Be Iwinjo ka ‘Rieko Kok Matek Pile’?
▪ Buk miluongo ni The World Book Encyclopedia wacho kama: “Muma e buk moseloki e dhok mang’eny kendo mosepogi nyading’eny moloyo buk moro amora.” Muma sani yudore oduto kata buge mamoko manie iye e dhok ma dirom 2,600, kendo ji mokalo pasent 90 nyalo yude.
▪ Rieko bende “kok matek pile” e yo moro machielo. Mathayo 24:14 wacho kama: “Kendo wach maber mar Pinyruoth ibiro yal e piny mangima mondo obed ranyisi ne ogendni duto, eka giko nobi.”
APRIL 14-20
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | NGECHE 9
Bed Mariek, to Ok Ng’at Mohero Ajara
‘Winj Weche mag Jo Mariek’
4 Kiwacho awacha adier, nitie kinde ma ok yotnwaga yie sama ng’at machielo rieyowa achiel kachiel. Wanyalo kata chwanyore. Nikech ang’o? Kata obedo ni wang’eyo ni wan joricho, nitie seche ma ok yotnwaga rwako siem sama ng’ato onyisowa achiel kachiel gimoro ma dwarore ni watimie lokruok. (Som Eklesiastes 7:9.) Wanyalo kata chako badhore e wi wachno. Wanyalo chako penjore ka dibed ni ng’at momiyowa siemno nigi wach moro kodwa, kata wanyalo neno ni yo mochiwogo siemno ok ber. Wanyalo kata chako jaro ng’at momiyowa siemno ka wapenjore penjo kaka: ‘Ng’ano momiye ratiro mar rieya? Donge en bende orem kaka an?’ Kendo ka ok wadwar siemno, wanyalo tamore tiyo gi puonj ma omiyowano, kata manyo ng’at machielo ma waparo ni nyalo miyowa siem e yo ma dwaher.
‘Winj Weche mag Jo Mariek’
12 Ang’o ma nyalo konyowa rwako siem sama irieyowa? Dwarore ni wabolre kendo wang’e ni warem. Bende, dwarore ni wang’e ni nitie kinde ma wanyaloga timo gik moko e yo ma ok nyis rieko. Mana kaka ne waseneno, nitie kinde ma Ayub ne nigi paro ma ok owinjore. Kata kamano, bang’e noloko pache kendo Jehova noguedhe. Nikech ang’o? En nikech nobolore. Nonyiso ni nobolore ka noyie rwako siem ma Elihu nomiye kata obedo ni Elihu ne tinne. (Ayub 32:6, 7) Wan bende bolruok biro konyowa rwako siem kata sama waneno ni ne ok wawinjore yudo siemno, kata ni ng’at momiyowa siemno tinnwa. Jaduong’-kanyakla moro ma wuok Canada nowacho kama: “Tek ahinya mondo watim dongruok ka onge ng’at ma rieyowaga.” To kuom adier, donge waduto wagombo timo dongruok mondo wadhi nyime nyago olemo mag roho sama walendo kendo puonjo ji?—Som Zaburi 141:5.
13 Ne siem kaka yo ma Nyasaye nyisogo ni oheri. Jehova dwaronwa mana ber lilo. (Nge. 4:20-22) Sama orieyowa kotiyo gi Wachne, bugewa ma lero Muma, kata Jakristo moro motegno, onyisowaga mana kaka oherowa. Jo-Hibrania 12:9, 10 wacho ni ‘otimo kamano mondo wayud ber.’
14 Ket pachi kuom siem, to ok yo mochiwego. Nitie sama wanyalo neno ni ok omiwa siem moro e yo maber. En adier ni ng’ato ang’ata ma rieyo nyawadgi dwarore ni otem matek mondo ochiw siem e yo ma ng’at morieyono nyalo rwako e yo mayot. (Gal. 6:1) Kata kamano, ka po ni wan e ma irieyowa, ber ka waketo pachwa kuom siem mimiyowa, kata obedo ni samoro wanyalo neno ni ok ochiwe e yo maber. Inyalo penjori kama: ‘Kata obedo ni ok amor gi yo mochiwgo siemno, be nitie gimoro amora ma anyalo puonjora e siemno? Be anyalo golo pacha kuom nyawo mag ng’at momiya siemno kendo keto pacha kuom ber ma adhi yudo ka aluwo siemno?’ Wanyalo yudo ber mathoth ka warwako siem moro amora momiwa.—Nge. 15:31.
w01-SW 5/15 30 ¶1-2
‘Rieko Miyo Wadak Aming’a’
Ng’at mariek rwakoga siem e yo mopogore gi ng’at mohero ajara. Solomon nowacho kama: “Kwer ng’at mariek, to obiro heri. Puonj ng’at mariek, to riekone biro medore.” (Ngeche 9:8b, 9a) Ng’at mariek ong’eyo ni “onge kum ma nenore ni kelo mor gie seche michiwee, to obedo malit; kata kamano, achien onyago olemb kuwe ma en yor ngima makare kuom jo ma kumno osetiego.” (Jo-Hibrania 12:11) Kata obedo ni wanyalo winjo malit sama omiwa kum, kumno miyo wabedo mariek. Omiyo, ok onego wabed gi ich-wang’ kata tamore rwako siem.
Solomon dhi nyime wacho niya: “Puonj ng’at makare, mi enomed puonjore.” (Ngeche 9:9b) Waduto wanyalo medo puonjore, bed ni waseti kata wan gi ng’eyo marom nade. To mano kaka wamor neno joma oti ka rwako adiera kendo chiwore ne Jehova! Wan bende wadhiuru nyime bedo gi kinda mar puonjore adiera.
w01-SW 5/15 30 ¶5
‘Rieko Miyo Wadak Aming’a’
Wan e ma nyaka watim kinda mondo wabed mariek. Solomon nojiwo wachno kama: “Ka iriek, riekoni nokonyi in iwuon; to ka ihero ajara, ibiro hinyori iwuon.” (Ngeche 9:12) Ng’at ma paro ni riek, riek mana e wang’e owuon kendo ng’at mohero ajara yudoga mana chandruok lilo. Kuom adier, wakayoga mana gik ma wachuoyo. Omiyo, wadhiuru nyime ‘chiko itwa ne rieko.’—Ngeche 2:2.
Puonj Manie Wach Nyasaye
w06-SW 9/15 17 ¶5
Puonj Mayudore e Bug Ngeche
9:17——“Pi mokwal” en ang’o, to ang’o momiyo ‘omit’? Nikech Muma pimo nindruok e kind joma okendore gi pi maler motuom e soko, pi mokwal nyalo bedo timbe mag nindruok ma ng’ato timo oko mar kend. (Ngeche 5:15-17) Ka ng’ato ong’eyo ni onyalo timo gima kamano ma ok ofwenye, mano miyo onene ka gima en pi mamit.
APRIL 21-27
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | NGECHE 10
Ang’o ma Kelo Mor Madier?
w01-SW 7/15 24 ¶8-25 ¶2
‘Jomakare Yudo Gueth’
Ng’at makare bende iguedho e yo moro machielo. “Lwedo manyap kelo dhier, to lwet jakinda kelo mwandu. Wuoyi mariek choko cham ka piny ochako chiek, to wuoyi ma nindo kinde keyo kelo wich-kuot.”—Ngeche 10:4, 5.
Weche ma ruoth nonyiso jotije e kinde keyo nyiso mano maler. Kinde keyo ok en kinde mag yueyo. En kinde ma ji tiyoe gi kinda kendo kuom seche mang’eny. En kinde ma onego otimie gik moko mapiyo.
Yesu bende nowuoyo e wi keyo mar ji to ok mar cham ka nonyiso jopuonjrene niya: “Tij keyo duong’, to jotich e ma nok. Omiyo, kwauru Ruodh keyo [Jehova Nyasaye] mondo oor jotich e keyone.” (Mathayo 9:35-38) E higa mar 2000, ji mokalo milion 14 nodhi e Rapar mar Tho Yesu; mano en kwan mohewo mar Joneno mag Jehova nyadiriyo. Be nitie ng’at ma nyalo tamore ni ‘puothe osechiek kendo oromo keyo’? (Johana 4:35) Joma riwo lwedo lamo madier kwayo Ruodh keyo mondo omed jotich, ka e sechego gin bende gitimo kaluwore gi kwayogi kuom timo kinda e tij loko ji obed jopuonjre. (Mathayo 28:19, 20) To mano kaka Jehova oseguedho kinda margi! E higa mar tijwa ma 2000, ji mokalo 280,000 nobatisi. Gin bende gitimo kinda e puonjo ji Wach Nyasaye. Wadhiuru nyime yudo mor e kinde keyoni ka watimo duto ma wanyalo e tij loko ji obed jopuonjre.
w01-SW 9/15 24 ¶3-4
Wuoth ‘e Yor Tim Makare’
Solomon nowuoyo e wi gimomiyo onego wabed gi tim makare. Nowacho niya: “Mwandu mar jamoko en dalane mochiel motegno. To dhier e kethruok mar jochan. Tij ng’at makare kelo ngima; to ohala mar ng’at marach kelo richo.”—Ngeche 10:15, 16.
Mana kaka taon mochiel motegno chiwo arita maber ne joma odak e iye, e kaka mwandu bende nyalo konyo ng’ato e kinde ma ngima oridore. Mopogore gi mano, dhier nyalo kelo hinyruok e kinde ma weche ma apoya otimore. (Eklesiastes 7:12) Kata kamano, nyalo bedo ni Ruoth Solomon bende wuoyo e wi hinyruok ma ng’at modhier gi ng’at momewo nyalo yudo. Ng’at ma omewo nyalo keto genone duto kuom mwandu ma en-go koparo ni gin kaka “ohinga ma doyudie ritruok.” (Ngeche 18:11) Ng’at modhier to nyalo paro ni oonge gi geno moro amora mar kinde ma biro. Omiyo, giduto ginyalo weyo loso nying maber gi Nyasaye.
it-1-E 340
Gueth
Jehova Guedho Dhano. “Gueth mag Jehova e ma kelo ne ng’ato mwandu, kendo ok omedie lit.” (Nge 10:22) Jehova guedho joma oyiego kuom ritogi, tayogi, kendo miyogi gik ma gidwaro ma nyalo konyogi.
Puonj Manie Wach Nyasaye
w06-SW 5/15 30 ¶18
Ber ma Wayudo ka Wawuotho e Yor Tim Matir
18 “Gueth mag Jehova” e ma miyo jotichne bedo jomwandu e yor chuny, kendo wan gadier ni “ok omedie lit.” (Ngeche 10:22) To kare ang’o momiyo jotich Nyasaye momakore kode yudoga tembe ma kelonegi lit kod chandruoge mang’eny? Wayudoga chandruoge nikech weche moko adek. (1) Wan joma orem. (Chakruok 6:5; 8:21; Jakobo 1:14, 15) (2) Satan gi jochiendene. (Jo-Efeso 6:11, 12) (3) Wadak e piny marach. (Johana 15:19) Kata obedo ni Jehova oweyo mondo gik maricho otimrenwa, en ok okelgi. “Mich mabeyo duto gi chiwo malong’o duto a malo. Gilor piny ka giwuok kuom Wuoro ma wuon gik ma rieny e polo.” (Jakobo 1:17) Kuom adier, gueth mag Jehova ok kel lit.
APRIL 28–MEI 4
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | NGECHE 11
Kik Iwach Weche Maricho
w02-SW 5/15 26 ¶4
Tim Matir Konyo Joma Kare
Tim matir mar joma kare kod timbe maricho mag joma ok kare bende mulo ngima jomamoko. Ruodh Israel nowacho kama: “Ng’at ma ong’anyo ne Nyasaye hinyo nyawadgi gi dhoge, to ng’eyo e ma reso jo makare.” (Ngeche 11:9) Donge en adier ni ketho nying jomamoko, kuoth, kod weche maricho gin gik ma kelo hinyruok? Ng’at matir to paro matut kuom wechene kendo owacho weche maler ma nyiso ni odewo jomamoko. Bedo gi ng’eyo makare konye nikech timne matir miyo onyalo chiwo dwoko ne joma donjone gi weche mag miriambo.
w02-SW 5/15 27 ¶2-3
Tim Matir Konyo Joma Kare
Joma odak e taon kendo ma luwo tim matir miyo kuwe betie kendo gijiwo jomamoko ma bende odak kanyo. Mano miyo gik moko dhi maber e taondno. Joma ketho nying jomamoko ka giwacho weche maricho kendo ma chuoyo chuny, kethoga kuwe kendo gimiyo pogruok kod chochni bedoe. Mano timorega to moloyo ka joma kamago nigi telo moro. Taon ma kamano bedoga gi chochni, mibadhi, timbe maricho, kod pek mag yuto.
Puonj ma yudore e Ngeche 11:11 bende tiyo kuom jotich Jehova sama gichokore gi jowetegi e kanyakla mopogore opogore, minyalo pim gi taon ma nigi kuwe. Ka kanyakla nigi Jokristo mohero gik makare kendo ma luwo tim matir, gibedo mamor, jokinda, kendo gikonyo jowetegi, to mano miyo Nyasaye yudo duong’. Jehova guedho kanyakla ma kamano kendo gik moko dhi maber. Joma tin mohero ng’ur kendo ma wuoyo marach e wi kaka itimo gik moko e kanyakla, gin kaka “mise motimo sum” ma nyalo landore kendo hinyo jomamoko ma ok ng’ur. (Jo-Hibrania 12:15) Kinde mang’eny, joma kamago dwaroga telo kod huma. Gilando weche ma ok adier e wi gik ma timore e kanyakla kata kaka jodong-kanyakla timo gik moko. Gilando ni ok ng’ad bura e yo makare kendo ni ibuono ji. Weche ma giwacho nyalo kelo pogruok e kanyakla. Ok onego wachik itwa ne wechegigo, kar mano, onego wabed Jokristo motegno ma kelo kuwe kod winjruok e kanyakla.
w02-SW 5/15 27 ¶5
Tim Matir Konyo Joma Kare
To mano kaka ng’at ma onge rieko kelo hinyruok! Okia rito lewe kendo oketho nying jomamoko. Jodong-kanyakla onego okaw okang’ mapiyo mondo gitiek tim marachno nikech onyalo landore kuom jomamoko. Mopogore gi ng’at ma onge rieko, ng’at mariek to ong’eyo kinde monego oling’ie. Kar elo weche maling’ ling’, ok owachgi. En ng’at migeno nikech ong’eyo ni ka ok orito lewe, to onyalo kelo hinyruok. Omakore motegno gi Jokristo wetene kendo ok oel weche maling’ ling’ mag jomamoko nikech mano nyalo hinyogi. To mano kaka joma kamago gin gueth e kanyakla!
Puonj Manie Wach Nyasaye
Ng’wono—Kido Minyiso gi Wach kod Tim
BER MA BETIE SAMA WANYISO JI NG’WONO
Muma wacho kama: “Ng’at ma jang’wono kelo gueth ne en owuon.” (Nge. 11:17, The Bible in Luo, 1976) Ji ohero ng’ama ng’won, kendo gin bende ginyise ng’wono. Yesu nowacho niya: “Rapim ma upimogo, mano bende e ma ibiro pimnugo.” (Luka 6:38) Omiyo, ng’at mang’won yudo osiepe e yo mayot, kendo osiko gi osiepenego.
Jaote Paulo nojiwo Jokristo ma ne ni e kanyakla ma Efeso niya: “[Beduru] mang’won e kindu, kukechoru e yo mamuol, kuweyoru ketho ng’ato gi ng’ato gi chuny man thuolo.” (Efe. 4:32) Kanyakla yudo gueth mathoth ka opong’ gi Jokristo mang’won kendo ma manyoga yore ma digikonygo jowetegi. Jokristo mang’won ok chwo chuny jowetegi gi weche mager, ok gikwedgi e yo makwiny, kendo ok gijargi. Bende, ok gikuodhgi marach; kar mano, girito lewgi sa te. (Nge. 12:18) Mano miyo kanyakla bedo motegno kendo ma mor.
Adier, ng’wono en kido minyiso gi wach kod tim. Sama wanyiso ji ng’wono, waluwo ranyisi mar Jehova Nyasachwa ma en Nyasaye ma ng’won gi ji kendo ma jachiwo. (Efe. 5:1) Mano miyo kanyaklawa siko kotegno kendo waywayo jomamoko mondo obi e lamo maler. Omiyo, wadhiuru nyime temo matek mondo wasik ka wan gi kido mar ng’wono!