KJOAʼMIYA XI CHOTʼAYA 40
KJOAJNDA 111 Xi tsjoa fáya tokoán
Jé Jeobá basenkaoná nga tsjoa satío kjoaixi tokoán
“ Jé [Niná] basenkaona nga tsjoa sʼe kjoaixi tokoan” (SAL. 43:4).
XI TÍNCHJA̱NI
Jméni xi tsín tsjoa bʼé tokoán kʼoa jméni xi sʼiaan nga tsjoa sʼe̱ná.
1, 2. 1) Jósatío kon chjota nichxin xi tiyoaa ndʼaibi. 2) Jméni xi chótʼayajiaan i̱ kjoaʼmiya jebi.
NICHXIN xi tiyoaa ndʼai, básjaile josʼín je chjota nga tsjoa sa̱tío kon. Tonga alikuikʼia nga tsjoa satío kjoaixile. Tjínkʼa xi ba satío kon kʼoa kʼoasʼin síkjaʼaitsjen nga likuikʼia nda koatio. Kʼoati maa xi choʼndale Niná maa, nga nichxin fetʼa tiyoaa tse kjoa bitjatojiaan xi tsín nda bʼé tokoán (2 Tim. 3:1).
2 I̱ kjoaʼmiya jebi kui chótʼayajiaan, jméni xi tsín tsjoa bʼé tokoán kʼoa jméni xi sʼiaan nga tsjoa sʼe̱ná. Kuila títjon chótʼayajiaan, ʼyáni xi tsjoa kʼoe kjoaixi tokoán.
ʼYÁNI XI TSJOA KʼOE KJOAIXI TOKOÁN
3. Jméni xi bakóyaná xi kisinda Jeobá (kʼoati chótsenlai sén xi faʼaitʼa).
3 Tsjoa tjín kon ngantsjai je Jeobá kʼoa mele nga kʼoati sa̱tío tokoán tsanda ñá. Je Jeobá nkjín koya tsojmi kisinda xi tsjoa batío tokoán. Jolani je sonʼnde xi tiyosoán, nga nkjín koya color tjín, nga tjín tsojmi xi ma chinee kʼoa kao je cho̱. Tjínkʼa je ʼndícho̱ xi tosíkijnoná josʼín nga síská. Je Jeobá kui xá kisindani tsojmi jebi nga tsjoakená kʼoa kui xi mele nga tsjoa sa̱tío tokoán.
Elefante ʼndí: Image © Romi Gamit/Shutterstock; pingüino ʼndí: Vladimir Seliverstov/500px via Getty Images; tindsoʼndí: Rita Kochmarjova/stock.adobe.com; jao delfín: georgeclerk/E+ via Getty Images
Nga ʼyaa jonaskánasʼín nga síská je ʼndícho̱ kui faʼaitsjenná nga nʼio tsjoa tjínle je Jeobá (Chótsenlai párrafo 3)
4. 1) Ánni nga tsjoa tjínnile Jeobá ninga tse kjoa tjín sonʼnde. 2) Jósʼin basenkaoná Jeobá (Salmo 16:11).
4 Je Jeobá tsjoa tjín kon, tonga kʼoati be nga tse kjoañʼai tjín sonʼnde (1 Tim. 1:11). Ninga kʼoalani, tsjoa tjín kon nga̱ be nga tsín tongantsjai nga kjoañʼai chja̱ʼá. Kʼoatsoná nga jeme kjoaʼaxin je xi kjoañʼai síkjaʼáná kʼoa xi ba bʼé tokoán. Tonga nga kjesa kʼoamajin, be josatío tokoán kʼoa basenkaoná nga tsjoa sʼená (tʼexkiai Salmo 16:11).a Kataʼyala josʼin tsakasenkao je Jesús.
5, 6. Ánni nga tsjoa tjínnile Jesús.
5 Je Jesús kʼoati nʼio tsjoa tjín kon nga̱ kʼoakjoan jokjoan je Nʼaile (Col. 1:15; 1 Tim. 6:15). Kʼoati kuinga nʼio tsjoa tjínnile je Jesús nga̱ yaa tíjnakaontsjai je Nʼaile. Kʼoa tʼatsʼe Jeobá nroani nga tsjoa sʼe tokoán.
6 Je Jesús tsjoa tjínle nga̱ kui kʼoasʼín ngantsjai jmeni xi sasénle je Nʼaile (Prov. 8:30, 31; Juan 8:29). Kʼoa nga sítjoson je Jesús nda sʼe kon je Jeobá (Mat. 3:17).
7. Jméni xi sʼiaan nga tsjoa sa̱tío kjoaixi tokoán.
7 Tsjoa sa̱tío kjoaixi tokoán kʼiatsa ngisasa nda jchaa xi tʼatsʼe Jeobá. Ngisaa nda chjénngilee jokjoan kʼoa ngisaa tsjoa sa̱tío tokoán kʼianga koa̱njinsaná xi tʼatsʼe. Nga nitjosonlee Niná kʼoati tsjoa satío tokoán nga̱ ʼyañá nga nda tiyoaa ngixko̱n (Sal. 33:12).b Ninga sakʼoa tsín nda satío tokoán, alikui kui xi tsonile nga tsín tinda tiyoñá ngixko̱n Niná. Je Jeobá be nga chjotajée maa, nga sakʼoa nʼio nibalee yaoná kʼoa nga nikinroajeen tokoán (Sal. 103:14). Kataʼyala jméni xi tsín tsjoa bʼé tokoán kʼoa jméni xi sʼiaan nga tsjoa sʼe̱ná.
JMÉNI XI SʼIAAN NGA TSJOA SA̱TÍO KJOAIXI TOKOÁN
8. Jósatío tokoán nga kjoa bitjatojiaan.
8 Kʼianga kjoa bitjatojiaan. Alikui nda sʼe tokoán kʼianga kjoa bitjatojiaan. Ngisaa tsakui kjoa tibitjatojiaan xi tsín kʼoakoa̱nná nga ñá kʼoéndajiaan. Jolani tsa chjota fitjenngikená, tsa kjoaxkón faʼainená, tsa ma̱ tinijchá yaoná, tsa chʼin tjínná kʼoa tsa jejchíngaa. Ya Biblia itso: “Kʼianga aon male ni̱ma̱ná ba sʼe tokoán” (Prov. 15:13). Kataʼyala tʼatsʼe jngo ndsʼee xi chjotajchínga sʼin tíjna. Kʼieen je ndsʼe̱ kʼoa tochoatse jaʼato nga kʼoati kʼien je xijchále. Kʼoatso jokisʼe kon nga tojo sʼasa tjíokon je xijchále kʼoa kao je ndsʼe̱, itso: “Toʼan tijna koanna kʼoa kʼoasʼin kisikjaʼaitsjen nga tsín ʼya xi koa̱nle koasenkaona. Nga tse kjoa tifaʼatojian, aon kisʼe tokoan nga tsín kʼoakoanna nga kjitʼa kikonle”. Tojo tso ndsʼee jebi, kʼianga kjoa bitjatojiaan chaan chóbená kʼoa tsín nda satío tokoán.
9. Jmé xi sʼiaan nga tsjoa sa̱tío tokoán (Jeremías 29:4-7, 10).
9 Jósʼiaan nga nda sa̱tío tokoán. Je chjota kʼoasʼin síkjaʼaitsjen nga tokʼia tsjoa satío tokoán tsa tsín jme kjoa kuitjátojiaan. Tonga alikui kʼoatjín. ʼYañá nga toxá kjoa bitjatojinñá, tonga koaan tsjoa sa̱tío tokoán. Tobʼelañá, je Jeobá kʼoakitsole je chjota judío xi ya Babilonia tjío nga tsjoa katabatío kon ninga tse kjoa tjínle (tʼexkiai Jeremías 29:4-7, 10).c Jmeni xi kitsole Jeobá je chjota judío, kui bakóyaná nga tjín kjoa xi tsín ñá koa̱nná kʼoéndajiaan. Tonga koaan tsjoa kʼoé tokoán kʼoa chjí jchatokoán jmeni xi tjínná. Kuenta sʼiaan nga je Jeobá koasenkaoná (Sal. 63:7; 146:5). Jngo tichjaa xi Efi ʼmi xi tsín tima fini, itso: “Tsakasenkaona je Jeobá, je xíngia kʼoa kao je ndsʼee xi tjío ya jinjtín. Tsa sikʼajenle tokoan alikuijinni chjí tiʼbe josʼin tjíobinyakaona, kuinga tsjoa bʼeña tokoan”.
10. Ánni nga tsjoa kʼoéñá tokoán ninga kjoa kuitjátojiaan.
10 Ninga tsín nda tiyoaa kʼoa ninga kjoa tjínle je xíngiaa, koaan tsjoa sa̱tío tokoán (Sal. 126:5).d Ali tokʼiajin tsjoa satío tokoán kʼianga nda tiyoaa. Jngo tichjaa xi precursora sʼin tísíxá xi María ʼmi, itso: “Ningalani kjoa kuitjátojiaan koaan tsjoa sa̱tío tokoán kʼiatsa kui kuenta sʼiaan jmeni xi sʼin Jeobá nichxin xi sʼa nroa. Toxá chjiʼndáñá kʼianga kjoa bitjatojiaan kʼoa bʼeyanajmíñá josatío tokoán”. Jé Jeobá koasenkaoná nga tsjoa sa̱tío tokoán. Ninga kjoa tibitjatojiaan alikui tongantsjai nga kʼoakoa̱n. Je kjoa xi tjínná kʼoakoa̱n joma choa̱ ndso̱koaa nga tosasa chajonni josʼin mangián. Je Jeobá tojeme kjoaʼaxin je kjoa xi tibitjatojiaan.
11. Jósʼin basenkaoli choa̱le Pablo.
11 Tsa kʼoasʼin nikjaʼaitsjeen nga tsín tinda tiyoñá ngixko̱n Jeobá kʼianga kjoa tiyojiaan, si̱kjaʼaitsjenjiaan tʼatsʼe choʼndale xi tsakatio nichxin kjoatse xi kʼoati kjoa jaʼatojin, jolani je Pablo. Je Jesús kui xá kitsjoale je Pablo nga koaitsoya ya jñani xin naxinandá, nga kuitsoyale xi rey sʼin tjío kao naxinandá Israel (Hech. 9:15). Tonga je Pablo tsee kjoa jaʼatojin (2 Cor. 11:23-27). Ninga kʼoalani, ali tsakuijin xi tsonile nga tsín tinda tsakʼejnani ngixko̱n Jeobá. Nga̱ jé tsakasenkao nga kichokjoajinle kjoa xi jaʼatojin (Rom. 5:3-5). Ninga kjoa tibitjatojin, nga tíchókjoajinli kui xi tsonile nga nda tijnai ngixko̱n Jeobá.
12. Jósʼe̱ tokoán tsa tsínni kʼoakoa̱nná kʼoasʼin si̱xálee Jeobá josʼin mená.
12 Nga tsínni bitjoson jmeni xi choyalee (Prov. 13:12). Toxá bʼendajinñá josʼin mená nga si̱xálee je Jeobá nga̱ tsjoachañá. Tonga kʼoati machjén nga kuenta sʼiaan josʼin tiyoaa nga jngó jngoá ánni tsín kjuinroajenni tokoán kʼiatsa tsínni kuitjoson jmeni xi kʼoéndajiaan (Prov. 17:22). Jngo precursora xi Holly ʼmi, itso: “Kui xi koanmena kjuía Skuela jñani nichjine je xi tsoyason Énle Niná, nga xin naxinandá kjuíxinyasoan kʼoa tsa ya kjuítsjoanganʼioaje̱ jña tísʼenda ndʼia ya Ramapo. Tonga nga tsʼantjaiya josʼin tijna, alikuini kʼoakoan kʼoa nʼio ba kisʼe tokoan. Alikui nda sʼe tokoán nga tsínni bitjoson jmeni xi bʼendajiaan”. Nʼio nkjín ndsʼee xi kʼoati satío kon jokisʼe kon je tichjaa.
13. Jméni xi koa̱n sʼiaan tsa tsín kʼoakoa̱nná si̱xálee Jeobá josʼin mená tsakai.
13 Jméni xi sʼiaan nga tsjoa sʼe̱ tokoán. Si̱kjaʼaitsjejiaan nga je Jeobá alikui bʼénená nga kui kʼoasʼiaan jmeni xi tsín kuitjosonná. Kui ngisa kuenta sʼín jokjoaan, ali tsakuijin fini jme xá xi kjinená jinnaxinandále. Kui xi mele nga kuenta sʼiaan jókji tjen kʼoakoa̱nná kʼoa nga kixi kjuintʼalee (Miq. 6:8; 1 Cor. 4:2). Nga tsínkui síjéná Jeobá jmeni xi tsín kʼoakoa̱nná kʼoati tsín koa̱n kʼoénelee yaoná tsa tsín bichó nganʼioná jokji mená si̱xálee. Tosa kui kuenta sʼiaan jmeni xi koa̱nná kʼoasʼiaan. Tobʼelañá, koaan kuinyakoaa je xti xi ya tjío jinjtín nga kʼoainganʼiolee nga ngisasa nda katasíxále Jeobá. Kuinyakoaa je ndsʼee xi jejchínga kʼoa tsa maije̱, kʼoainganʼiolee je xi nganʼio machjénle, tsa chja̱kaonajmiá, tsa teléfono kuinókjoalee kʼoa tsa mensaje si̱kasénlee. Tsa kjoásjailee josʼin kuinyakoaa je xi ngikʼa, je Jeobá koasenkaoná. Kʼianga jekoa̱nndachon sonʼnde jengisa nkjín koya koa̱nná josʼin si̱xálee Jeobá. Je tichjaa Holly xi sajená kabʼaxki̱, itso: “Nga ba sʼe tokoan kui sikjaʼaitsjenjian jokoa̱nchon nichxin xi sʼa nroa, nga koa̱n koatejna ngantsjai. Nkjín koya jmeni xi tjínndajinna sʼian kʼianga jeʼndenaxó koa̱n kʼoa ʼbeña nga je Jeobá koasenkaona nga kuitjosonna”.
14. Jmésani xi tsín tsjoa bʼé tokoán.
14 Nga toyaoná mangínñá kʼoa jmeni xi nimetokoán. Je foto xi kaníkin chjota ya redes sociales kʼoasʼin matsen nga kui xi tsjoa bʼé kon nga xin ʼnde fikʼetsoma pasia, nga kui batse jmeni xi mele, nga kui kʼoasʼín jmeni xi tsjoake kʼoa nga tosítjosonyejele yaole jmeni xi mele. Alikui chʼaotjín kʼiatsa kui kʼoétsaojinkoaa jmeni xi tsjoachaa, nga̱ toxá kʼoasʼin kisindaniná je Jeobá nga kʼoasʼiaan. Tonga je chjota tjíobe nga tsínni tsjoa tjío kon ninga kui kʼoasʼín jmeni xi tsjoake. Jngo precursora xi Eva ʼmi, itso: “Kʼianga to yaoná mangínñá kʼoa nga tokui mangínñá jmeni xi nimetokoán, alikuini ñaki tsjoa satío tokoán”. To ba satíoná kʼoa to nroajen tokoán.
15. Jméni xi bakóyaná jokoan rey Salomón.
15 Si̱kjaʼaitsjenla xi tʼatsʼe rey Salomón, nga mele tsjoa sʼe̱ kon kui kʼoakisʼin jmeni xi koanmele. Kisʼele tsojmi xi kiskine, kinrʼoéle música kʼoa nkjínsa koya tsojmi xi kisʼele. Tonga nga koanskanni, koanjinle nga tsínni kui xi tsjoa bʼé tokoán. Itso xi kiski: “Je xkoaan alikui tomajngoni kon jmeni xi kotsenle, kʼoa je xo̱ñoaa alikui tomajngoni kon jmeni xi nrʼoé” (Ecl. 1:8; 2:1-11). Ningalani kʼoasʼin síkjaʼaitsjen je chjota nga kui xi tsjoa batío tokoán nga kui kʼoanʼia jmeni xi tjín sonʼnde, tonga toxitsjoani nga̱ toyani mangóson jokjoan tao̱n xi tsín jme chjíle.
16. Ánni nga tsjoa satíoni tokoán tsa kuinyakoaa xi kjaʼaí (kʼoati chótsenlai sén xi faʼaitʼa).
16 Jmé xi sʼiaan nga tsjoa sʼe̱ tokoán. Je Jesús i kitso: “Tongisa ndaní nga kʼoee kaoni tsa nga chjoé” (Hech. 20:35). Jngo xi chjotajchínga sʼin tíjna xi Alekos ʼmi, itso: “Je xi tsjoa bʼé tokoan kuinga basenkoa je ndsʼee jokji tjen kʼoamana. Kʼoa nga kʼoasʼian alikui toʼan fiña yaona”. Kʼoati koa̱n kʼoasʼiaan tsanda ñá, kuinyakoaa je ndsʼee xi kjoa tjíofaʼatojin. Ningalani tsín koa̱nná kʼoéndajiaan je kjoale, koasenkao tsa kuinóʼyalee, tsa chja̱kaonajmiá, tsa koakolee kjoamatokon kʼoa tsa kʼoakʼuínlee nga katabʼétsʼoale je Jeobá (Sal. 55:22; 68:19). Kʼoati koa̱n kʼoakʼuínlee nga tsínkʼia tsjiónkon Jeobá (Sal. 37:28; Is. 59:1). Koaan kʼoéndalee jme xi koakjenni kʼoa tsa jña kjuinkitsomakao pasiaa. Koaan kʼoakʼuínlee nga ñatjen kʼuínyasoán. Tsa kʼoasʼin kuisenkoaa nda sʼe̱ kon. Ñá sichjénná je Jeobá nga kuisenkoaa xi kjaʼaí. Tsa kʼoasʼiaan tsjoa sʼe̱ tokoán (Prov. 11:25).
Ali to yaolijin ʼmini, tisenkoai xi kjaʼaí (Chótsenlai párrafo 16)f
17. Jméni xi sʼiaan kʼiatsa mená nga tsjoa sa̱tío kjoaixi tokoán (Salmo 43:4).
17 Tsa tosi tonda si̱chriantʼalee je Jeobá tsjoa sa̱tío kjoaixiná. Ya Biblia kʼoatso nga je Jeobá xi tsjoa bʼé kjoaixi tokoán (tʼexkiai Salmo 43:4).e Tojme kjoa xi kuitjátojiaan alikui kui nʼio si̱kjáojiaan. Tsa je Jeobá si̱nʼiotʼaa tsjoa sa̱tío tokoán tokʼia saʼndani (Sal. 144:15).
KJOAJNDA 155 Xi tsjoa báya tokoan ngantsjai
a Salmo 16:11: “Tibakonái je ndiaa xi tsʼe kjoabijnachon. Nʼio tse kjoatsjoa tjín ya ngixkuin; tjín kjoatsjoa ngantsjai nichxin ya ngakixili”.
b Chótsenlai je recuadro “Jé Jeobá koasenkaoli nga tsjoa sʼe̱ tokuin”.
c Jeremías 29:4-7, 10: “Kui xi tso je Jeobá xi tsʼe chjotakjoajchán, je Ninále Israel, kʼoatsole ngatsʼi xi ya Babilonia kisíkatío xi ya Jerusalén kinroakaoni. 5 Tʼendao niʼya kʼoa ya tiyoʼyao. Tʼentjao tsojmintje kʼoa chi̱nao xi koa̱njchá. 6 Katasʼeno yánchjín kʼoa katasʼeno xti, tikixaon je xtixʼinno kao xtiyánchjínno ánni nga sʼe̱nile xti. Katamankjínyao ánni nga tsín choa koa̱nño. 7 Tʼainganʼio nga nda katamachon naxinandá jña an kisikatíono kʼoa tʼetsʼoantjao, nga̱ tsa nda koa̱nchon ya naxinandá kʼoati nda kuiyo tsanda jon. 10 Nga̱ kui jebi xi tso Jeobá: Kʼianga jekuichono 70 nó nga tiyo ya Babilonia an koasenkaono kʼoa sitjosonña énna nga kjoeʼe̱ ijngokʼaño”.
d Chótʼai ya jw.org jmeni xi kitso je Dennis kao Irina Christensen xi ya jaʼajin Xi tso Cuerpo Gobernante (xi maʼaonni) 2023.
e Salmo 43:4: “Kjuíña jñani tíjna je sonxtale Niná, jé basenkaona nga tsjoa sʼe kjoaixi tokoan. Kʼoasjengʼale nga sikjane arpa, Ninána”.
f XI TÍNCHJA̱NI SÉN XI FAʼAITʼA: Jngo tichjaa xi nkjín tsojmi batsele yaole tonga ngisaa tsjoa sʼe kon nga naxó batsele jngo tichjaa xi jejchínga.