KJOAʼMIYA XI CHOTʼAYA 50
KJOAJNDA 48 Nyaon nyaon kuitsomakoaa je Jeobá
Chjénngilee Jeobá nga nangitokon
“Chjénngilao Niná, joni tsa ʼndí xi kjaínga tjaocha” (EFES. 5:1).
XI TÍNCHJA̱NI
Ño koya xi koa̱n sʼiaan nga chjénngilee Jeobá nga nangitokon.
1. Jósʼin ʼyañá nga nangitokon je Jeobá.
NGATSʼI chjota xi xá tjínle i̱ sonʼnde ngʼakonní, tonga je Jeobá alikui kʼoakjoan ningalani tse nganʼio tjínle, nangitokonní kʼoa tsín ʼya xi bʼasjengi (Sal. 113:5-8). I̱ kjoaʼmiya jebi ño koya chótʼayajiaan josʼin bakóná Jeobá nga nangitokon. Kʼoati jchaa josʼin kiskenngile Jesús je Nʼaile nga kʼoati nangitokon koan. Nga ʼyaa nga kʼoakjoan Jeobá ngisaa machriantʼalee kʼoa kʼoati mená nga nangitokon koaan tsanda ñá.
TÍJNANDANTSJAI JEOBÁ NGA NRʼOÉNÁ
2. Tojo tso Salmo 62:8, jmé xi bakóyaná tʼatsʼe Jeobá (kʼoati chótsenlai sén xi faʼaitʼa).
2 Je chjota xi ngʼakon totaon be xi kjaʼaí, kuinga tsín ʼya xi síchriantʼanile. Tonga je Jeobá alikui kʼoasʼín, tosaa kui xi mele nga kʼoéyanajmílee jotjín tokoán (tʼexkiai Salmo 62:8).a Nda nrʼoéná kʼianga bʼetsʼoalee. Kʼoasʼín josʼín jngo nʼai, nga nda nrʼoéle xtile nga jme xi bʼéyanajmíle. Ya Biblia faʼaitʼa nga nda kinrʼoéle Jeobá je choʼndale kʼianga tsakʼétsʼoale. Jebi kui xi bakó nga tíjnandantsjai Jeobá nga nrʼoéná kʼianga bʼetsʼoalee (Jos. 10:12-14; 1 Sam. 1:10-18). Jmé xi koasenkaoná tsa sakʼoa tsín tso tokoán nga bʼeyanajmílee je Jeobá jotjín tokoán.
Jé Jeobá kjenngile je ndsʼee nga nangitokon, nda basénñole je tiʼndíle nga kʼoatso nga kʼia tsakakjan je tií xi naxó nya nga tísíská (Chótsenlai párrafo 2)
3. Ánni tjínjngoni tokuin nga kui xi mele Jeobá nga kʼoétsʼoantsjailai.
3 Je Jeobá nrʼoéná kʼianga bʼetsʼoalee ninga kʼoasʼin nikjaʼaitsjeen nga tsín bakinná nga tsjoake koa̱nná. Kʼianga tsakʼejna Jesús i̱ sonʼnde, kui tsakʼéyanajmí tʼatsʼe jngo nʼai xi koanmake je tile ninga tsín nda kisʼin kʼoa ninga tsín tikitsoni kon nga koai ndʼiale. Kʼianga kichoni je tile kjitʼanangi kitokanrʼoe, kitsoakjá kʼoa tsakʼéndsoʼa (Luc. 15:17-20). Je Jeobá kʼoati sʼín jokisʼin nʼai jebi. Kʼianga bʼeyanajmílee jme kjoa xi bitjatojiaan, kjitʼanangi nrʼoéná (Lam. 3:19, 20). Mamakená, basenkaoná nga nda sʼe tokoán, bakó nga tsjoakená kʼoa síchatʼaná (Is. 57:15). Kʼoa jé síchjén xi chjotajchínga sʼin tjío, je ndsʼee kʼoa kao xíngiaa xi kotʼaya Énle Niná nga kʼoatsoná jokji tsjoakená kʼoa nga jekisichatʼaná (Sant. 5:14, 15). Je Jeobá basenkaoná nga̱ kui xi mele nga si̱chriantʼalee.
4. Ánni nga tsín ñʼai koannile chjota nga tsakjákaonajmí je Jesús.
4 Je Jesús nangitokon joni Jeobá. Kʼianga tsakʼejna i̱ sonʼnde je Jesús, je chjota kisichriantʼale kʼoa tsakjákaonajmí (Mar. 4:10, 11). Kʼoa kʼianga jme xi kiskonangi je Jesús, je chjota kʼoakitso josʼin síkjaʼaitsjen (Mat. 16:13-16). Ninga tsín nda kisʼin sakʼoa je chjota, alikui kitsokjon nga̱ tsabe nga nangitokon kʼoa nga tsejta je Jesús (Mat. 17:24-27). Nga nangitokon je Jesús joni Nʼaile, je chjota ngisaa nda tsabexkon je Jeobá (Juan 14:9). Koanjinle nga nangitokon kʼoa nga tíjnanda nga nrʼoéná, nga tsín kʼoakjoan jokoankjoan je chjota xi tsakinyatítjonle religión nga ngʼakon koan kʼoa nga tsín koanndosinle chjota.
5. Ánni nga ngisa choa ñʼai manile xíngiaa nga fákaonajmíná nga nangitokon maa.
5 Chjénngilee Jeobá nga nangitokon. Nga nangitokon maa ngisaa tso kon xíngiaa nga fákaonajmíná, nga̱ be nga tsín ngʼakoaan kʼoa nga tsín bʼengijtiaa tokoán. Nichatʼalee je ndsʼee tsa jotsoná kʼoa tsa josíkaoná (Col. 3:12-14). Je xi chjotajchínga sʼin tjío ngisaa tjínnele nga nda kuinyañole je ndsʼee kʼianga kuinchja̱najmí. Kuinga nʼio tjínnile kjoandosin nga koai ya Ndʼia jña chotʼayá nga satíoná kjoajtín kʼoa nga tsín to videoconferencia kjuinrʼoénile, ánni nga koa̱n kjoakaonajmíni je ndsʼee. Kʼoati koa̱n nga ñatjen kuitjotsoyason je xi chjotajchínga sʼin tjío kao je ndsʼee kʼoa kao tichjaa. Tsa kʼoasʼin, ngisaa nda skoe̱xkon kʼoa kuitso kon nga kʼoeyanajmíle jme kjoa xi tjíofaʼatojin.
JE JEOBÁ KOSONNILE JMENI XI SʼÍN
6, 7. Tikʼaxki̱ kʼai jósʼin kinrʼoéle Jeobá je choʼndale kʼianga tsakʼétsʼoale.
6 Je chjota xi ngʼakon alikui kosonnile jmeni xi tso kʼoa jmeni xi sʼín. Tonga nga nʼio chjine je Jeobá kʼoa nga nangitokon nrʼoéle je chjota. Kataʼyala jokisikao Jeobá je Míriam nga chʼaosʼin kinchja̱ni xi tʼatsʼe Moisés. Je Jeobá koanjtile nga̱ joxi jékjoánni xi chʼaosʼin kinikʼaxki̱, kuinga kitsjoachʼinnile kʼoa jtsé tsangajon yaole Míriam. Tonga je Aarón kʼoakitsole Moisés nga katabʼétsʼoale Jeobá ánni nga koa̱nndayasíni Míriam. Nga nangitokon je Jeobá kisindaya ijngokʼani (Núm. 12:1-15).
7 Ijngolasa choa̱ kataʼyaa josʼin bakó Jeobá nga nangitokon. Kʼianga kitjochʼinle je rey Ezequías, je profetale Jeobá kʼoakitsole nga kuiyá. Nga kisʼejinle je Ezequías tsakʼétsʼoale Jeobá kʼoa kʼoakitsole nga katasíndaya. Je Jeobá koanmake je rey Ezequías kʼoa ngi 15 nó kitsjoale nga tsakʼejnakon (2 Rey. 20:1, 5, 6). Nga kʼoakisʼin Jeobá kʼoasʼin bakóni nga nangitokon kʼoa nga nrʼoéná kʼianga bʼetsʼoalee.
8. Jósʼin tsakakó Jesús nga nda kiskosonnile jmeni xi kisʼin (Marcos 3:1-6).
8 Je Jesús kʼoati sʼín josʼín je Nʼaile. Kʼianga tsakʼejna i̱ sonʼnde kiskosonnile jmeni xi kisʼin kʼoa tsakasenkao nga̱ koanjinle jokisatio kon je chjota. Kʼianga xoto kisindayaa chjota xi tjíomʼe ninga tsín kisasenle je chjota xi nyatítjonle religión (tʼexkiai Marcos 3:1-6).b Je Jesús tojo kʼoakjoan ndʼaibi. Nga jko̱ sʼin tíjnale je jtín tsejta kjima kao chjota xi ai jée bajngi, nga̱ kui xi mele nga tsínti kʼoakatasʼínni kʼoa nga katasíkʼantjaiya yaole (Apoc. 2:2-5).
9. Jméni xi sʼiaan nga kʼoati sʼin nda chósonnilee josʼín je Jeobá (kʼoati chótsenlai sén xi faʼaitʼa).
9 Jméni xi sʼiaan nga chjénngilee je Jeobá. Tsa tosi tonda nangitokon koaan kʼoajinti sʼin nda chósonnilee jmeni xi sʼiaan josʼín je Jeobá (Sant. 3:17). Je xijchá xi nda kosonnile alikui totsjoáʼndeyejele je ʼndíxtile jmeni xi sʼín, kʼoati tsín síkʼatone choa̱le jmeni xi tsole kʼoa alikui ʼya xi síngósonkao. Kʼoati nda koasenkaoná jmeni xi tso Génesis 33:12-14 josʼin tsabekon xtile Jacob. Kʼoa je xi chjotajchínga sʼin tjío xi nda kosonnile jmeni xi sʼín, alikui kjoanʼio je bitjosonle jmeni xi tso, tosaa tsjoánganʼiole jmeni xi tso chjotajchínga xi ngikʼa tsa tonga tsínkjoanni kjoaʼatone je kjoatéxomale Jeobá (1 Tim. 3:2, 3). Kuinga machjénni nga kuenta sʼiaan josʼin síkjaʼaitsjen xi ngikʼa ninga tsín kʼoasʼin nikjaʼaitsjen ñá (Rom. 14:1). Tsa kʼoasʼiaan, tinitjosonñá je kjoafaʼaitsjen xi tsjoá Biblia nga i̱ tso: “Katabe ngatsʼi chjota nga nda chosonnilao jmeni xi nʼiao” (Filip. 4:5, TNM).
Je xi xijchá ma kosonnile jme xi sʼín kʼoa tsín kjoanʼio bʼénele je ʼndíxtile nga ngisa tse katatsoyason (Chótsenlai párrafo 9)
TSEJTAA JE JEOBÁ
10. Jósʼin bakó Jeobá nga tsejta.
10 Je chjota xi ngʼakon alikui tsejta, tonga je Jeobá alikui kʼoasʼín. Kʼoakitsole je Noé nga 120 nó skóya kʼoa nga kʼia sikjeson chjota xi tsʼen (Gén. 6:3). Nga kʼoakisʼin Jeobá koan kisijchá xtile je Noé kʼoa tsakʼénda je arca. Nga jeki nichxin kui kiskonangile Abrahán je Jeobá ánni nga sikjesonsíni Sodoma kao Gomorra. Tonga nga tsejta Jeobá alikui kiskankao. Tosaa ngasin nganda tsakjákao kʼoa kʼoasʼin tsakakóni nga nangitokon kʼoa nga tsejta (Gén. 18:20-33).
11. Tojo tso 2 Pedro 3:9, ánni nga tosi tonda tsejta kjimani Jeobá.
11 Nichxin xi tiyoaa ndʼaibi, tosi tonda tsejta kjima Jeobá. Kʼoa tíkoya saʼnda nga kuicho nichxin nga kjoaʼaxin jmeni xi chon sonʼnde. Kui kʼoatísʼínni nga tsín tsa tokatachajin chjota, nga tosa kʼoakatamanile jéele (tʼexkiai 2 Pedro 3:9).c Nga tsejta Jeobá millón mani chjota xi tjíobexkon. Kʼoati mená ñá nga nkjínsa chjota katabexkon. Ningalani tsjoakená Jeobá kʼoa ningalani tsejta, tonga alikui totsjoáʼndentsjai nga kui kʼoakoa̱n xi chʼaotjín (Hab. 2:3).
12. Jósʼin tíbakó Jesús nga tsejta kjima.
12 Tsejta kjima Jesús josʼin tsejta je Nʼaile. Jejmi nó tjínle nga tíkale Jesús nga kʼoasʼin énndiso tíkaníbason je Na̱i tʼatsʼe Jeobá kao tʼatsʼe choʼndale (Gén. 3:4, 5; Job 1:11; Apoc. 12:10). Nga tíbe je Jesús kjoañʼai xi tichjaʼá jejin mele kjoaʼaxin jmeni xi tísʼín je Na̱i (1 Juan 3:8). Tonga nga nangitokon kʼoa nga tsejta, tíkoya josaʼnda nga kʼoakuitsole Jeobá nga katafaʼáxin jmeni xi tísʼín je Na̱i (Hech. 1:7).
13. Ánni nga tsejta koanni Jesús kao chjotatjenngile.
13 Kʼianga tsakʼejna Jesús i̱ sonʼnde tsejta koan kao chjotatjenngile, alikui kiskankao kʼianga kui tsakjáotiyani ʼyáni xi ngisa ngʼa kʼoéjna. Je Jesús koanjinle nga tsínti kʼoasʼinni chjotatjenngile nga koa̱nskanni (Luc. 9:46; 22:24-27). Ningalani sakʼoa tsín nda nʼia, nda sʼe tokoán nga ʼyaa nga nangitokon kʼoa nga tsejta je xi Rey sʼin tíjnaná.
14. Jméni xi sʼiaan nga tsejta koaan.
14 Jósʼin koa̱n chjénngilee Jeobá nga tsejta. Nga tsejta koaan tjínnele nga kʼoasʼin si̱kjaʼaitsjeen josʼin síkjaʼaitsjen je Jesús (1 Cor. 2:16). Je xi koasenkaoná nga jchaa josʼin síkjaʼaitsjen je Jesús kʼianga kʼoéxkiaa je libro xi tsʼe Mateo, Marcos, Lucas kao Juan. Kʼoati koa̱n kʼoakʼuínlee je Jeobá nga katabasenkaoná nga nangitokon koaan. Kʼianga ngisasa nda jchaa josʼin síkjaʼaitsjen je Jesús ngisaa nda chjénngilee je Niná nga tsejta. Kʼiatsa kʼoasʼiaan kʼoati tsejta koaan kao je ndsʼee (Mat. 18:26-30, 35).
JE JEOBÁ CHJÍ BEKON JE XI NANGITOKON
15. Jósʼin tísítjoson Jeobá jmeni xi tso Salmo 138:6.
15 (Tʼexkiai Salmo 138:6).d Ningalani ngʼa tíjna je Jeobá, chjí tsabekon je chjota xi tsakatio nichxin kjoatse ninga tsín nʼio tsaʼyale. Jé Jeobá xi kʼoasʼin koanmele nga ya Biblia faʼaitʼa jmeni xi kisin ninga tsín nʼio tse jmeni xi ʼyaa xi tʼatsʼe. Tobʼelañá, je Débora 125 nó nga ya kisixákao je Isaac kao Jacob. Kʼoa je Jeobá tjao koanle ʼndíchjoón jebi kʼoa kʼoati kisʼin je Jacob (Gén. 24:59; 35:8, nota). Kʼianga jesiento nó jaʼato, je Jeobá jé kiskoéjin David, jngo ti xi barré koʼnda nga je katabatéxomale naxinandá Israel (2 Sam. 22:1, 36). Kʼianga jekitsin Jesús, je Jeobá ánkje kisikasén nga kʼoakitsole je chjota xi barré koʼnda nga jekitsin je Jesús ya Belén (Luc. 2:8-11). Kʼianga kichokao José kao María je Jesús ya yo̱ngo̱ je Jeobá kuenta kisʼin Simeón kao Ana ningalani je chjotajchínga kʼoa kui kjoanda kitsjoale nga tsabe Jesús nga sʼa ʼndíle (Luc. 2:25-30, 36-38). Ningalani ngʼa tíjna je Jeobá kuenta sʼín je chjota xi nangitokon.
16. Jósʼin kiskenngile Jesús je Nʼaile.
16 Je Jesús kiskenngile je Nʼaile. Kitsoyale xi tʼatsʼe Chjotaxále Niná je xi toxkia chjota kʼoa kao xi tochoa xo̱n male (Hech. 4:13; Mat. 11:25). Kʼoa kʼianga kisindaya je chjota xi chʼin tjínle tsakakó nga chjí tsabekon (Luc. 5:13). Kʼianga kjesa nikʼienjin je Jesús tsakanéjon ndso̱ko̱ chjotatjenngile ninga toje xi choʼnda ma xi kui xá kisʼin (Juan 13:5). Kʼoa kʼianga kjesa fijin ya ngʼajmi kui xá tsakánele chjotatjenngile nga katabinyakao je chjota nga chjotatjenngile katama. Kʼoa kʼoati kui xá tíbánená tsanda ñá (Mat. 28:19, 20).
17. Jósʼin koa̱n chjénngilee Jeobá (kʼoati chótsenlai sén xi faʼaitʼa).
17 Jósʼin koa̱n chjénngilee Jeobá. ʼMiyalee Énle Niná toʼya chjotani. Tojñani tsʼe, tojosʼin tsen yaole, ni ki skuela kʼoa ni mai. Kʼoati bakolee kjoaxkóntokon je ndsʼee nga tsín ngʼa chʼasjee yaoná ninga tse xá kjinená jinnaxinandále Niná kʼoa ninga nkjín koya jmeni xi maná nʼia (Filip. 2:3). Nga nangitokon maa kʼoa nga bakolee kjoaxkóntokon je ndsʼee tsjoa sʼe kon Jeobá (Sof. 3:12; Rom. 12:10).
Kʼianga ʼmiyalee Énle Niná toʼya chjotani, jé Jeobá chjenngilee nga nangitokon (Chótsenlai párrafo 17)e
18. Ánni ndatjínni nga nangitokon koaan.
18 Kʼianga nangitokon maa joni Jeobá noʼyalee xíngiaa, chosonnilee jmeni xi nʼia kʼoa tsejta maa. Kʼoati chjí ʼyatokoán je ndsʼee josʼin chjí bekon je Jeobá. Nga nangitokon maa nda biyoaa ngixko̱n Jeobá (Is. 43:4).
KJOAJNDA 159 Kʼoasjengʼaña je jaʼaínli Jeobá
a Salmo 62:8: “Je tinʼiotʼao ngantsjai, jon naxinandá. Kʼoatʼinlao jotjío je ni̱ma̱no. Je Niná koasenkaoná”.
b Marcos 3:1-6: “Jaʼasʼen Jesús ngijngokʼa ndʼia sinagoga. Yaa tíjna jngo chjota xi kixitʼa jngo ntsja. 2 Chjota tjíokotsenle Jesús, tsa sinda chjotabe kui nichxin nikjáya. Kʼoasʼin kisʼin chjota nga mele nga koaangi Jesús. 3 Kʼia Jesús kʼoakitsole je chjotabe xi kixitʼa ntsja: Tisotjain, tisenndo ʼnyobasenlai. 4 Kʼia Jesús kitsole chjota xi tjíondaile: A tjoʼndení kʼia nga nichxin nikjáya nga nda sʼiaan, axo nga chʼao sʼiaan, nga chʼasjentje jngo chjota, axo nga nikʼeen chjota. 5 Jesús kiskotsenndaile, koanjtile. Aon koanle nga̱ xíjin ni̱ma̱le chjotabe. Kitsole chjotaxʼinbe: Tjain ndsai. Tsakjén ntsja, ntsja xi kixitʼa koannda. 6 Kʼia jitjo chjota fariseos, koanña kao chjota herodianos. Tsakjaoyani josʼin nga koa̱nni sikʼen Jesús”.
c 2 Pedro 3:9: “Je Nainá likui sitseya xi kisisʼengi, josʼin síkjaʼaitsjen kʼa nga matseyale, tonga tjínle kjoatsejta xi tʼatsaan. Kaile nga jngo xi cha̱. Tomele nga kjuicho síkʼantjaiya kjoafaʼaitsjenle ngatsʼi”.
d Salmo 138:6: “Ninga ngʼa tíjna je Jeobá, kuenta tísʼín je xi nangitokon, tonga tokjin kotsennile je xi ngʼakon”.
e XI TÍNCHJA̱NI SÉN XI FAʼAITʼA. : Je tichjaa jé Jeobá kjenngile nga nangitokon ma kʼoa tsoyale Énle Niná je yánchjín xi tjíoʼya ndoyá.