September

Njambi nana Yesu nzili ya kumanesa bukalu bwoshe bubali na kuliwana nabwo banu. Yesu mwalingile bikomokeso, wamwesele ngwendi ali na nzili ya kumanesa bukalu bwoshe bubali na kuliwana nabwo banu buje kubasa kumanesa mu nzili yabo. Cakumwenako, Yesu ali na nzili ya kumanesa byuma bije bili na kulingisa banu bayande, ali na nzili ya kutundisa bubi buje bukalingisa banu bakulubale na kutsa, co lalo ali na nzili ya kusangula batsi. (Mate 9:1-6; Loma 5:12, 18, 19) Bikomokeso byalingile byamwesele ngwabyo asa kukangwisa mishongo “yoshe” na kusangula batsi. (Mate 4:23; Iwano 11:43, 44) Co lalo ali na nzili ya kwolesa lihunzi na kuhyana badimona. (Maki 4:37-39; Luka 8:2) Kutakamesa manene kuzibuka ngwabo Yehova nana Munendi nzili yakama ya kulinga bikomokeso. Twasa kukulahela ngwetu kulutwe Njambi akatulingila byuma byoshe byanatukulahesa kwitila mu Bumwene bwendi. Bikomokeso byalingile Yesu mwakele hano hasi, byamwesele ngwabyo akalinga byuma byabingi byabibwa ha kupwa Mwene mu Bumwene bwa Njambi. w23.04 3 ¶5-7

Nga muli mu cikungulukilo muje muli baka-kwambulula babangi, co lalo muliziba ngweni kumwesi kukumbulula kushwa kumo, munasa kuliziba kuzeya na kulikela kukumbulula na kutolilila-tolilila lika nga muli ku biwano. Oloni kumwapandele kulikela kukumbulula nga muli ku biwano. Mwasa kulibwahesela-bwahesela bikumbululo byabingi. Kulinga ngoco kumikwasa mukumbulule ha simbu ya biwano nameme nga kubaminikile ku mashangumukilo a cilongesa. Omwo mulibwahesela cilongesa ca Kaposhi ka Kukengela, nangukeni muinalikwatasanena paragirafu na paragirafu na mutwe wa cilongesa. Nga mulinga ngoco, co muwana cikumbululo cacibwa cimwasa kukumbulula ha simbu ya cilongesa. Kutundaho, mwasa lalo kulibwahesela kukumbulula ha maparagirafu aje endeka ha biñanda bya kuloba bya mu Mbimbiliya bije byabikalu kubilumbununa. Mwafwa bika? Mwafwa keti banu babangi bakakumbulula ha biñanda bya cifweci. Batico nga munima ya biwano byabingi anga kubaminikile? Mwasa kusimutwiya na uje endesa cilongesa na kumuleka hamushaka kukumbulula. w23.04 21-22 ¶9-10

Jozefu wakabangeyeye byoshe byamulekele Yehova. Co oku kwamulingisile apwe munalume wamubwa. Ha bisimbu bitatu, kuli bimo byamulekele Njambi kutalesa ku naanga yendi. Walingile byuma byamulekele Yehova bwasi-bwasi nameme te keti kwakwasi kulinga ngoco. (Mate 1:20; 2:13-15, 19-21) Kukabangeya binangulo bya Njambi kwalingisile Jozefu anyungilile mwamubwa Maliya, amwake mbunge na kumwana byuma bya ku mubila. Byuma byalingile Jozefu byalingisile Maliya amuzeme na kumusingimika manene. Banalume baje banambata mwasa kutembwinina Jozefu nga mupangesa binangulo bya mu Mbimbiliya mu kutwamenena na kunyunga naanga yeni. Nga mukabangeya eci cinangulo nameme keti kwakwasi kulinga ngoco, mumwesa ngweni mwazema baka-limbo lyeni, co oku kukanyamesa bulo bweni. Ndokazi umo wa ku lifuti lya Vanuatu uje napwisa myaka ya kutubakana 20 mu bulo ngwendi: “Nga baka-limbo lyange bashakezeka binangulo bya mu Mbimbiliya na kubipangesa, oku kukanjilingisa njibasingimike manene. Njikalizibi ngwange bananjinyungilila, co lalo njikakulahela manene byuma bibakangula kulinga.” w23.05 21 ¶5

Bajuda baje belukile ku Isalele kutunda mu Babiloni bapandele kukapwa banu ba kujela kuli Njambi. (Kwitu 7:6) Ngeci, bapandele kutengululako byuma bimo mangana bazibise Yehova kubwaha. Bajuda babangi baje basemukilile mu Babiloni, hamo basinganyekele na kumona byuma ngwe mubabimwenenene Bababiloni. Munima ya myaka ya kweta ku 69 kutunda habelukilile Bajuda ku Isalele, Ngubulu Nehemiya wakasamene mwawanene ngwendi banike bamo baje basemukilile mu Isalele kubazibukile kwendeka ndaka ya Bajuda. (Kwitu 6:6, 7; Nehe 13:23, 24) Kuma baje banike basele kulemesa mwamubwa Yehova nga kubazibukile ndaka ya Cihebelu ije ibapangesele mu kusoneka Lijwi lyendi ndi? (Ezela 10:3, 44) Ngeci, baje Bajuda bapandele kutengululako bimo. Co kulinga ngoco kwapwile kwakwasi mu Isalele muje mubashangumukile kulemesa lalo Yehova mu ngila inapande.—Nehe 8:8, 9. w23.05 15 ¶6-7

Calubinda, nameme tukale na lishungu lya kushaka kushulisilila bilengo byetu, kuli byuma bimo byasa kutwonowesa. Cakumwenako, “lubinda” lwasa kutengulula byuma, kutubiisila simbu na kutwonowesa kushulisilila cilengo cetu. (Kwambu 9:11) Twasa kuliwana na bukalu buje bwasa kutuzeyesa na kutepulula ku nzili yetu. (Visi 24:10) Mwafwa ya kujeneka kulumbunuka, twasa kusebuka na kulinga byuma bije byasa kutwonowesa kushulisilila cilengo cetu. (Loma 7:23) Nambe hamo twasa kuliziba lika kujuka manene. (Mate 26:43) Bika byasa kutukwasa nameme nga twaliwana na byuma bije byasa kutwilwisila munima? Anukeni ngweni kwilukila munima kukulumbununa ngwabo munonwa. Mbimbiliya imwesa ngwayo tubaboshe twasa kuliwana na bukalu kushwa kumo. Oloni inamwesa lalo ngwayo, twasa kukolesa nga tuliwana na bukalu. Nga mutwalelelaho kukolesa nameme mwaliwana na bukalu, co mumwesa ngweni mushaka kuzibisa Yehova kubwaha. Yehova akabwahelela mwakamimono mulifwita kushulisilila cilengo ceni. w23.05 30 ¶14-15

Kupwa painiya kwasa kukwasa ndolome wa mukwenje kulilongesa mwakupangela mwamubwa na banu ba kuliseza-seza. Kwasa kumukwasa lalo kumona mwakupangesela mwamubwa bimbongo bya kupwamo byanasa kukala nabyo. (Flp 4:11-13) Kulinga bupainiya bwa kukwasa kunapu ngila imo yasa kushangumukilamo munu cipangi ca simbu yoshe. Kulinga ngoco, kumukwasa alibwahesela bupainiya bwa simbu yoshe. Kulinga bupainiya kwasa kushokolwela lalo munu cikolo ca kukobela mu miyati ikwabo ya cipangi ca simbu yoshe ya kufwa ngwe cipangi ca kutunga nambe kupangela ha Betheu. Bandolome banapande kulyakela cilengo ca kupwisamo bitondeka mangana bakwase bandolome na bandokazi babo ha kupwa bakulunu mu cikungulukilo. Mbimbiliya ngwayo baje balinga mwoshe mubasela mangana balinge eci cipangi ‘bali na kushungwiya cipangi cacibwa.’ (1 Timo 3:1) Ndolome napande tahi kupwisamo bitondeka mangana apwe ngamba wa cikungulukilo. Bangamba ba cikungulukilo bakakwasa bakulunu mu bingila byabingi. Bakulunu na bangamba ba cikungulukilo boshe bakalikehesa na kukwasa bandolome na bandokazi babo na kupanga na ntwima cipangi ca kwambulula. w23.12 28 ¶14-16

Mwene Josiya wakele na myaka 16 mwashangumukile kushakezeka Yehova. Washakele kulilongesa bya Yehova na kulinga cizango cendi. Nameme ngoco, byuma kubyakele mwamubwa ou mwene wa mwanike mwakele na kuyula. Ha simbu ije, banu babangi bakele na kulemesa binjambi ba makuli. Ngeci, Josiya wapandele kupwa wa kusimpa mangana elwise kulemesa kwa busunga. Co walingile bene ngoco. Simbu kanda acikale na myaka 20, Josiya washangumukile kutundisa bulombelo bwa makuli mu lifuti. (2 Mizi 34:1, 2) Nameme mu banike, mwasa kulyangwila kutembwinina Josiya nga mulilongesa bya Yehova na bifwa byendi byabibwa. Kulinga ngoco kumilingisa mushake kulikundika kuli ikeye. Kulikundika kuli Yehova kumikwasa bati mu kuyoya kweni? Ndolome Luke uje ibambwitikile te ali na myaka 14 ngwendi: “Hanoni kupangela Yehova cikeco cipwa cuma cakulibanga mu kuyoya kwange, co njeseka mwoshe munjasela kumuzibisa kubwaha.” (Maki 12:30) Nga neni mulinga ngoco, co Yehova amibezikisa! w23.09 11 ¶12-13

Kapositolo Paulu mwasonekelele baka-Tesalonika mukanda, cikungulukilo ca Tesalonika te kanda cipwisemo mwaka umo. Co hamo obo bakele na kutwamenena mu cikungulukilo kubazibukile byabingi, co hamo bakele na kusebuka kushwa kumo. Nameme ngoco, bapandele kubasingimika. Omwo kayando kakama kashwena manene muyehi, tunapande kukakulahela manene bakulunu mu cikungulukilo kutubakana nomu mutuli na kulingila ano matangwa. Kunasa kukatukaluwila kutambula mashiko a kutunda ku cikota nambe ku munango. Ngeci, tunapande kutwalelelaho kuzema bakulunu na kubasingimika. Co nameme byuma binasa kutenguluka, tunapande kutwalelelaho kusinganyeka mwamubwa ha kujeneka kwaka mbunge ku tupenga twabo na kutwalelelaho kukulahela ngwetu Yehova ikeye ali na kutwamenena aba banalume ba kulongwa kwitila muli Kristu. Ngwe mwa tepa ya cikubo muyakele na kunyungilila mutwe wa liswalale, kukala na lilabelelo nakwo kunyungilila bisinganyeka byetu na kutulingisa tusinganyeke mu ngila inapande. Kutulingisa tunanguke ngwetu byuma bili muno mu kaye byangoco. (Filp 3:8) Lilabelelo litukwasa tuwe mbunge na kupwa ba kusimpa. w23.06 11-12 ¶11-12

Baje baziba majwi ou munakazi wa cilema banapande kulyangwila indi batambula cilanyo cendi indi bacibyana. Kuli byuma bimo binapande kutulingisa tujenjuke ku bupangala. Munakazi wa cilema ngwendi: “Mema a kwiba apwa amabwa manene.” (Visi 9:17) “Mema a kwiba” emanena bika? Mbimbiliya inesekesa kulilala kwa banu baje banalyambata ku mema aje ashubulwisa. (Visi 5:15-18) Munalume na munakazi baje banalyambata mu ngila inapande bakebo banapande kulilala. Oku kunaliseze na “mema a kwiba.” Awa mema anasa kulumbununa kulilala kuje kukwapandele. Banu baje bakalingi bupangala bakalingi mu kushwekesa ngwe mwizi mwakebi mu kushwekesa. Awa “mema a kwiba” anasa kusholoka ngwe amabwa nga baje balinga bupangala basinganyeka ngwabo wahi abamona. Bali na kulikwisa bakebo babenya, mwafwa Yehova akamono byoshe. Nga munu atsiya busamba bwendi na Yehova, alinga cuma cacibi manene. Co na bubwa bulimo bene bwahi.—1 Kori 6:9, 10. w23.06 22 ¶7-9

Bati nga muliziba ngweni malombelo eni kuwesi na kutundilila kwisi ya mbunge nambe kuliziba ngweni kumwesi na kulikuwa cipangi ca kwambulula? Kumwapandele kuliziba ngweni kumwesi na sipilitu ya Yehova. Mwafwa ya kujeneka kupwa ba kulumbunuka, tunasa kuliziba mu bingila bya kuliseza-seza ha bisimbu bimo. Nga ntwima imunakele nayo ishangumuka kutepuluka, co singanyekeseseni ha mwanja wa kapositolo Paulu. Nameme washakele kutembwinina Yesu, Paulu wazibukile ngwendi bisimbu bimo kumukaluwila kukala na lishungu lya kulinga byuma byatondele kulinga. Paulu washakele kulinga cipangi ca kwambulula nameme simbu imo wazeyele. Neni kumwapandele kwangula kulinga byuma bimo kwesekesa lika nomu mumulizibila. Lyakeleni cilengo ca kulinga byuma byabibwa nameme munasa kuliziba ngwe kumwasa kulinga ngoco. Nga mutwalelelaho kulinga byuma byabibwa, mu kwita kwa simbu kumulizibi ngweni kumwasa kulinga obyo byuma.—1 Kori 9:16. w24.03 11-12 ¶12-13

Twasa kumwesa bandolome na bandokazi betu cizemo nga tubatambula kupwa babusamba betu. (2 Kori 6:11-13) Bwingi bwetu tuli mu bikungulukilo muje muli bandolome na bandokazi ba bisemwa na bifwa bya kuliseza-seza. Twasa kutwalelelaho kumwesa ngwetu twazema bandolome na bandokazi betu nga twaka mbunge ku bifwa byabo byabibwa. Nga tumona bakwetu ngwe mwabamwena Yehova, tumwesa ngwetu twabazema. Tunapande kukazema bandolome na bandokazi betu ha simbu ya kayando kakama. Yehova akatunyungilila bati ha simbu ya kayando kakama? Tucisimutwiyeni byalekele Yehova banu bendi Babiloni mubailwisile. Yehova walekele banu bendi ngwendi: ‘Banu bange, kobeleni mu milili yeni ya mukati, co lishokelenimo. Bandeni kasimbu kakandondo lika, noho bukalu bunahu.’ (Isaya 26:20) Hamo netu tunapande kukakabangeya mashiko a kulifwa ha simbu ya kayando kakama. w23.07 6-7 ¶14-16

Lingeni byuma mu ngila ilingisa banu bamone ngwabo mu baka-kuzibisisa.” Lihuleni ngweni: ‘Kuma banu banjimona kupwa muka-kuzibisisa, uje akecelela na kutabesa biyongola bya bakwabo ndi? Kuma njikatolilila bakwetu na kukabangeya biyongola byabo nga kulinga ngoco kunapande ndi?’ Nga tulinga mwoshe mutwasela kupwa baka-kuzibisisa, co tutembwinina Yehova na Yesu. Tunapande kupwa bababotsi nga byuma byatenguluka mu kuyoya kwetu. Kutenguluka kwa byuma bimo kwasa kunena bukalu buje kutwabandamenene. Bukangule bwetu bwasa kutenguluka mu kukasumuna. Indi hamo kutenguluka kwa byuma ku mutambela kutwakala mwafwa ya bibunga bya bupolitiki kwasa kutengulula byuma mu kuyoya kwetu. (Kwambu 9:11) Kutenguluka kwa byuma bimo mu munga bije binatukundama nakwo kunasa kutukaluwila. Oloni kulinga byuma biwana binatako kwasa kumikwasa: (1) moneni byuma mubinafu, (2) akeni mbunge ku byuma bija kulutwe, (3) akeni mbunge ku byuma byabibwa na (4) kulinga byuma bije bikwasa bakweni. w23.07 21-22 ¶7-8

Kapolofweto Ndanyele wapwile lika mukwenje Bababiloni mubamupwisile cinzinda na kumutwala ku Babiloni kumutundisa mwimbo lyendi. Nameme ngoco, aba Bababiloni bamutwalele mu bunzinda bamumwene kupwa munu wa kulitila. ‘Bakengele cifwa ca hanja,’ co bamwene ngwe ‘kakele na kapenga, co lalo wapwile wamubwa.’ Bamwene lalo ngwabo watundile mu naanga ya kutsimana. (1 Samwe 16:7) Ebi bikebyo byabalingisile bamulongese bipangi bya mu lipela lya mwene. (Ndanye 1:3, 4, 6) Yehova wazemene Ndanyele mwafwa walyangwilile kukala na bifwa byabibwa. Cisholoka Ndanyele wakele na myaka ya kukokela ku 20, Yehova mwendekele ngwendi walifwile na Nowa na Yombi baje bapwile ba kulongwa kuli ikeye ha myaka yaingi. (Kusha 5:32; 6:9, 10; Yombi 42:16, 17; Ezeki 14:14) Co Yehova watwaleleleleho kuzema Ndanyele mu kuyoya kwendi kwoshe.—Ndanye 10:11, 19. w23.08 2 ¶1-2

Nga muli na biyongola bya kushaka kulanda njibo, tukulahela ngwetu mwasa kushaka kulimwena muinafwila, mangana muzibuke mwamubwa njibo imushaka kulanda. Twasa kulinga byuma bya kulifwa nga tulilongesa Mbimbiliya na kuitanda. Nga muitanda lika mu kuzambula mwasa kulilongesa lika biñanda byabindondo “bya mashangumukilo bya majwi a kujela a Njambi.” (Hebe 5:12) Ngwe mumunasa kulingila nga mushaka kulanda njibo, nga mutanda Mbimbiliya munapande kwakako mbunge mangana muizibisise mwamubwa. Ngila imo yaibwa imwasa kulilongeselamo Mbimbiliya inapu kumona mubinalitombwela biñanda bilimo. Lingeni mwoshe mumwasela kuzibisisa mwamubwa byuma bimwakulahela na kusinganyekesesa ha byuma bimilingisa mubikulahele. Nga tushaka kuzibisisa mwamubwa Lijwi lya Njambi, tunapande kutanda biñanda bya kuloba bilimo. Kapositolo Paulu washongangeyeye baka-Kristu balilongese mwamubwa Lijwi lya Njambi mangana ‘bazibisise busunga mu kushula, mu bwihi, mu bulaha, mu bulaha bwa kuya mwilu na mu kuloba.’ Kulinga ngoco kwasele kubakwasa ‘bashimbike mizi na kuzama ha lubula’ mu likulahelo lyabo. (Efeso 3:14-19) Netu bikebyo bitunapande kulinga. w23.10 18 ¶1-3

Mu Mbimbiliya muli myanja ikwabo ya banu baje bakele na mbunge ya kubandamena. Cibwaha manene nga mulyakela cilengo ca kutondesesa byei myanja. Cakumwenako, nameme Devidi bamubwabesele kupwa mwene te acili mwanike, wapandele kubandamena ha myaka yaingi asinoni apwe mwene. Simyoni na Ana batwaleleleleho kupangela Yehova mu kulongwa omwo bakele na kubandamena kwija kwa Mesiya. (Luka 2:25, 36-38) Ngeci, omwo mutanda obu bupolofweto na bukwabo bwa kulifwa nabwo, shakezekeni bikumbululo ku bihula ebi: “Bika byalingisile ou munu amwese ngwendi wakele na mbunge ya kubandamena? Kukala na mbunge ya kubandamena kwamukwasele bati? Njasa kumutembwinina bati? Mwasa lalo kuwana bukwasi nga mulilongesa bya baje kubakele na mbunge ya kubandamena. (1 Samwe 13:8-14) Co mwasa kulihula ngweni: ‘Bika byalingisile ou munu ajeneke kukala na mbunge ya kubandamena? Co bukalu muka bwaliwanene nabwo?’ w23.08 25 ¶15

Kapositolo Pita wapwile wa kulongwa, kecelelele cuma coshe-coshe kumwonowesa kukabangeya Yesu. Simbu imo, wamwesele ngwendi wapwile wa kulongwa omwo Yesu wendekele byuma bimo bije kubazibisisile mwamubwa bandongesi bendi. (Iwano 6:68) Kutubakana kwihula mangana bazibisise byalumbunwine Yesu, bwingi bwabo balikelele kumukabangeya. Oloni Pita kecelele kukabangeya Yesu. Wapwile wa kulongwa, mukemwo wendekele ngwendi Yesu lika ikeye wakele na “majwi a kuyoya kwa myaka yoshe.” Yesu wazibukile ngwendi Pita na tupositolo bakwabo bakamuseza. Nameme ngoco, Yesu walekele Pita ngwendi wazibukile ngwendi Pita akeluka kuli ikeye na kutwalelelaho kupwa wa kulongwa. (Luka 22:31, 32) Yesu wazibukile ngwendi “mbunge ishaka, oloni situ inazeye.” (Maki 14:38) Ngeci, nameme Pita wamubyanene, Yesu kabyanene kapositolo kendi. Yesu mwasangukile, walisholwele kuli Pita mwakele likalyendi. (Maki 16:7; Luka 24:34;1 Kori 15:5) Acisinganyekeni lika mwalizibilile Pita uje wazeyele manene mwafwa ya byuma byalingile! w23.09 22 ¶9-10

Njambi akakonekela nambe kufwika bubi bwa boshe baje bakulahela kuli ikeye. Akabakonekela mu kushula, co kesi kwaka bubi bwabo ku mbunge. (Samu 32:1, 2) Ngeci, bakapu ngwe baje kubesi na mulonga mwafwa ya likulahelo lyabo. Nameme Njambi watumbwile Abrahamu, Devidi na bangamba bendi bakwabo ba kulongwa kupwa baka-busunga, aba banu anga bacipwile ba kujeneka kulumbunuka, co bacipwile baka-bubi. Likulahelo libakele nalyo likelyo lyalingisile Njambi abamone ngwe kubakele na mulonga, maneneni mwabesekesele na banu bakeleko ha simbu oyo baje kubakele na kumulemesa. (Efeso 2:12) Mukemwo mu mukanda wasonekelele baka-Loma, kapositolo Paulu wamwesele mwamubwa ngwendi tunapande kukala na likulahelo nga tushaka kupwa babusamba ba Njambi. Abrahamu na Devidi bapwile babusamba ba Njambi mwafwa bakele na likulahelo kuli ikeye. Ngeci, netu twasa kupwa babusamba bendi nga tukala na likulahelo. w23.12 3 ¶6-7

Ano matangwa baka-Kristu boshe banabezika kwana Yehova milambu omwo bali na kupangesa simbu yabo, nzili yabo na byuma bibali nabyo ku mubila mu kukundwiya Bumwene bwa Njambi. Twasa kumwesa ngwetu twakandelela kuli Yehova ha kututabesa kumulemesa nga tumupangela na mbunge yetu yoshe. Kapositolo Paulu wendekele byuma bya kuliseza-seza byalibungila mu kulemesa Yehova bije kutwapandele kwombwanesa. (Hebe 10:22-25) Ebi binambateselela kulombela kuli Yehova, kwambulwila bakwetu muzimbu waubwa, kuliwana hamo ha kupwa cikungulukilo na kulishongangeya umo na mukwabo ‘maneneni omwo tuli na kumona ngwetu litangwa lya Yehova lili na kushwena muyehi.’ Kangelo ka Yehova wendekele ngwendi: “Lemesa Njambi!” Wendekele awa majwi lubali mangana amwese seho ya kulinga ngoco. (Kujo 19:10; 22:9) Keti twibale obu busunga bwa kuloba buje bunatalesa ku tempele yakama ya Yehova ya ku sipilitu na kubezika cituli naco mwafwa ya kututabesa kulemesa Njambi yetu uje wapwa wakama manene! w23.10 29 ¶17-18

Tubaboshe tushaka ‘kutwalelelaho kulizema umo na mukwabo.’ Nameme ngoco, tunapande kwanuka byuma byendekele Yesu. Wendekele ngwendi “cizemo ca banu babangi cikatonola.” (Mate 24:12) Yesu kendekele ngwendi bwingi bwa bandongesi bendi bakalikela kulimwesa cizemo umo na mukwabo. Nameme ngoco, tunapande kunyanyama mangana keti tutembwinine banu bali muno mu kaye baje kubesi na cizemo. Ngeci, tusimutwiyeniko ha cihula eci ca seho: Twasa kuzibuka bati indi cizemo cetu kuli bandolome na bandokazi betu cinakanyama? Ngila imo itwasa kumwenamo indi cizemo cetu cinakanyama inapu kwilula mutukalingila byuma bimo mu kuyoya. (2 Kori 8:8) Kapositolo Pita wendekele byuma bimo bitunapande kulinga. Wendekele ngwendi: “Kutundaho, lizemeni manene umo na mukwabo, mwafwa cizemo cikafwiki bubi bwabwingi.” (1 Pita 4:8) Mutukalingila nga bakwetu banendeka nambe kulinga byuma bije byatuzibisa kubabala ku mbunge kwasa kumwesa indi twabazema. w23.11 10-11 ¶12-13

Kutwasa kwononoka lishiko lya Yesu nga tuzema bamo mu cikungulukilo na kuzinda bakwabo, nameme tunasa kulizilila manene na bamo mu cikungulukilo ngwe mwalingilile Yesu. (Iwano 13:23; 20:2) Kapositolo Pita atwanukisa ngwendi tunapande kulinga mwoshe mutwasela kuzema bandolome na bandokazi betu boshe mwafwa banapu naanga yetu. (1 Pita 2:17) Pita natushongangeya ngwendi ‘tulizeme manene umo na mukwabo kutundilila kwisi ya mbunge.’ (1 Pita 1:22) Kuzema “manene” kubanendeka aha kumwesa ngwabo tunapande kumwesa bakwetu cizemo nameme keti kwakwasi kulinga ngoco. Cakumwenako, bati nga ndolome alinga nambe kwendeka byuma bije bituzibisa kubabala ku mbunge? Hakulibanga tunasa kushaka kulinga shambandinga kutubakana kumumwesa cizemo. Oloni Pita walilongesele kuli Yesu ngwendi Njambi kesi kuziba kubwaha nga twilwisila bubi. (Iwano 18:10, 11) Pita wasonekele ngwendi: “Keti mwilwisile bubi nambe kwilwisila matuka, oloni yeni bezikiseni.” (1 Pita 3:9) Nga muzema manene bakweni, co mwaka mbunge banu boshe na kubamwesa ngozi. w23.09 28-29 ¶9-11

Tukazibi kubwaha kumona mwanike wamundondo akola na kupwa mukulunu. Banike bakakolo bwasi, co byahi bibakalingi mangana bakole. Oloni kupwa ba kulongwa kuli Yehova na Yesu kukwesi kulizila ngoco. Tunapande kulingako bimo. (1 Kori 13:11; Hebe 6:1) Nga tushaka kupwa ba kulongwa, tunapande kukanyamesa busamba bwetu na Yehova. Tutonda lalo sipilitu ya Yehova mangana itukwase kukala na bifwa bije bimuzibisa kubwaha, tulilongese bipangi bimo bije bitukwasa mu kuyoya na kulibwahesela bipangi bitunasa kukala nabyo kulutwe. (Visi 1:5) Yehova watangele munalume na munakazi. (Gene 1:27) Banalume na banakazi banaliseze mu ngila ibabatangelelemo, oloni kuli bingila bikwabo lalo mubanalisezela. Cakumwenako, Yehova watangele banalume na banakazi kulinga bipangi bya kuliseza-seza. Ngeci, banapande kukala na bifwa bimo na kulilongesako byuma bimo, bije bibakwasa kulinga mwamubwa bipangi byanabana Yehova.—Gene 2:18. w23.12 18 ¶1-2

Kuma Yesu washakele ngwendi banu bapangese lizina lya Ishe ndi? Mukemwo bene. Bantwama bamo ba bulombelo basinganyekele ngwabo banu kubapandele kwendeka lizina lya Njambi mwafwa lyapwa manene lya kujela. Oloni Yesu katabesele ebi biyongola bya kuhenga kumwonowesa kusingimika lizina lya Ishe. Acisinganyekeni ha simbu yakangwisile munalume umo uje wakele na badimona mu mutambela wa baka-Gelasini. Banu bazibile manene lyoba, co balambelelele Yesu ngwabo atunde mu mutambela wabo. Ngeci, watundilemo. (Maki 5:16, 17) Nameme ngoco, Yesu watondele ngwendi banu bakele omu mutambela bazibuke lizina lya Yehova. Ngeci, walekele uje munalume yakangwisile ngwendi aleke banu byuma byamulingilile Yehova, keti byamulingilile ikeye. (Maki 5:19.) Yesu atonda ngwendi netu tulekeko bakwetu bya lizina lya Ishe mu kaye koshe! (Mate 24:14; 28:20) Nga tulinga ngoco, co tuzibisa Mwene yetu Yesu kubwaha ku mbunge. w24.02 10 ¶10

Twabezika manene kukala mu munga ya Yehova mu simbu ino yaikalu ya matangwa a mamaneselelo. Buyoye buli na kutwalelelaho kukaluwa. Oloni Yehova natwana bandolome na bandokazi baje basa kutukwasa. (Samu 133:1) Ashaka ngwendi tupwe ba kulikwatasana mu naanga na kupwa ba kubwahelela. (Efeso 5:33–6:1) Co akatwana na mana mangana tukolese na kupwa ba kubwahelela. Tunapande kupanga na nzili mangana tutwaleleleho kupangela Yehova mu kulongwa. Mwafwa bika? Mwafwa byuma bibanasa kulinga nambe kwendeka bakwetu simbu imo byasa kutuzibisa kubabala ku mbunge. Tunasa lalo kuliziba kuzeya mwafwa ya kusebuka kwetu, maneneni nga tusebuka ha byuma bya kulifwa ha bisimbu byabingi. Tunapande kukolesa na kutwalelelaho kupangela Yehova (1) nameme mukwetu muka-Kristu natubiisila, (2) nameme munu itunalyambata nendi katulingile bwino, nambe (3) nga tuliziba kuzeya mwafwa ya kusebuka kwetu. w24.03 14 ¶1-2

Simbu imo munasa kuziba bya bandolome na bandokazi baje banalyakela bilengo bimo mu kushaka kulinga byabingi omwo bapangela Yehova. Hamo banaile ku Sikola ya Baka-kwambulula bya Bumwene nambe kukapangela kuje kuli manene bujene. Banu ba Yehova bashaka kulinga byabingi mu kumupangela. (Bili 16:9) Bati nga ha simbu ino kumwasa kulinga ngoco? Kumwapandele kuliziba ngweni baje basa kulinga ngoco banamitubakana. Cakama lika kutwalelelaho kukolesa. (Mate 10:22) Yehova ali na kumona byuma bimwasa kulinga kupwa bya seho nameme binasa kumoneka ngwe byabindondo. Ei inapu ngila ya seho imwasa kutwalelelaho kukabangeya Yesu.—Samu 26:1. w24.03 10 ¶11

Tate yetu natukulahesa ngwendi atukonekela nga twatenguluka. (Samu 86:5) Ngeci, nga twatenguluka mu busunga, twasa kukulahela ngwetu Yehova natukonekela. Anukeni ngweni Yehova kapwile wa kukaluwa mbunge. Kesi kutonda ngwendi tulinge byuma bije kutwasa kulinga. Akakandelela ku byuma byoshe bitukalingi na mbunge yetu yoshe. Kutundaho, singanyekeseseni ha banu bamo babanendeka mu Mbimbiliya baje bapangelele Yehova na bimbunge byabo byoshe. Cakumwenako, singanyekeni hali kapositolo Paulu. Wapangele na nzili ha myaka yaingi, kwenda mangenzi amalaha na kushimbika bikungulukilo byabingi. Oloni byuma mubyatengulukile, kasele kulinga byabingi. Kuma ha simbu oyo kakele na kuzibisa Yehova kubwaha ndi? Embwe. Watwaleleleleho kulinga byuma byasele kulinga, co Yehova wamubezikisile. (Bili 28:30, 31) Mu ngila imolika, byuma bitunasa kulinga mu kupangela Yehova binasa kutenguluka. Oloni byuma bitulingisa tumupangele bikebyo bya seho manene kuli ikeye. w24.03 27 ¶7, 9

Mwakele na kulombela kuli Yehova, Yesu wakelele bandongesi bendi mwanja waubwa umwesa mubanapande kulombelela. Ha simbu yoshe yakele hano hasi, Yesu wakele na kulombela kushwa kumo. Wakele na kwaka ku mukulo simbu ya kulombela mwafwa bisimbu byabingi wakele na kuzezama manene, co lalo simbu imo banu bakele na kumuzengeleka. (Maki 6:31, 45, 46) Wakele na kwinduka mutondo-tondo mangana awane simbu ya kukala likalyendi na kulombela. Simbu imo walombelele butsiki bwoshe simbu kanda angule byakulinga. (Luka 6:12, 13) Co lalo Yesu walombelele kushwa kumo ha litangwa lya kwinduka litangwa libamutsiile simbu kanda amanese cipangi ca seho cezilile hano hasi. (Mate 26:39, 42, 44) Byuma byalingile Yesu bitulongesa ngwabyo nameme tunazezama bati, tunapande kuwana-wanako simbu ya kulombela. Ngwe mwa Yesu, netu tunapande kunoneka simbu ya kulombela. Twasa kulinga ngoco mutondo-tondo nameme mangwezi. Nga tulinga ngoco, co tumwesa ngwetu twakandelela manene kuli Yehova ha kututabesa kulombela kuli ikeye. w23.05 3 ¶4-5

Tucisimutwiyeni ha lijwi lya “banacishulisa.” Ngwe mubanamwesela mu cisoneka cili helu. Dikishinali imo ya Mbimbiliya inendeka hali eli lijwi ngwayo, cizemo ‘cineja hali yetu ngwe ndonga.’ Eci cakumwenako citukwasa kumona mwazemenamo Yehova bakubwabesa. Bakubwabesa nabo bazibuka ngwabo “babazema kuli Njambi.” (Juda 1) Kapositolo Iwano wendekele mwamubwa mubakalizibila, mwasonekele ngwendi: “Taleni bukama bwa cizemo canatumwesa Tate ha kulinga batusane ngwabo tu bana ba Njambi!” (1 Iwa 3:1) Kuma Yehova wazema lika bakubwabesa ndi? Embwe. Yehova watuzema tubaboshe. Cuma muka cakama cinapande kutulingisa tulizibe ngwetu Yehova watuzema? Ndando ya kupatula. Mwanatwana ndando ya kupatula, Yehova namwesa ngwendi watuzema manene kutubakana mwatuzemena munu woshe-woshe.—Iwano 3:16; Loma 5:8. w24.01 28 ¶9-10

Ou mukanda umwesa ngila yahyanenenemo Devidi lyoba lyakele nalyo. Nameme buyoye bwendi bwakele mu bushonde, Devidi watwaleleleleho kusinganyekesesa ha byuma byakamulingila Yehova kulutwe. Wazibukile ngwendi Yehova amwobola ha simbu inapande. Co lalo Yehova wendekele laja ngwendi Devidi ikeye wapwile mwene wa Isalele wapandele kwatako. (1 Samwe 16:1, 13) Co Devidi wamwene byuma byoshe byakulahesele Yehova ngwe binalingiwa laja. Yehova nakulahesa kumilingila bika? Kutubandamena ngwetu atunyungilila ku bukalu bwoshe butunasa kuliwana nabwo. Nameme ngoco, mu kaye kakaha Yehova akamanesa bukalu bwoshe butuli na kuliwana nabwo. (Isaya 25:7-9) Ishamatanga yetu ali na nzili ya kusangula batsi, kutukangwisa na kunyongesa baka-kulwisa boshe.—1 Iwa 4:4. w24.01 6 ¶12-13

Twaleleleniho kusinganyekesesa ha byuma byamilingisile mulikundike kuli Yehova na kumimbwitika. Mwalingile ngoco mwafwa mwatondele kukala ku mutamba wa Yehova. Singanyekeseseni ha byuma byamilingisile mukulahele ngweni munawana busunga. Omwo mwakele na kulilongesa busunga, mwashangumukile kuzema manene Yehova na kumusingimika na kumumona kupwa Ishweni wa mwilu. Likulahelo lyeni kuli ikeye lyakolele, co mwashangumukile kutenguluka na kuseza futisi yaibi. Mwecelele kulinga byuma byazinda Yehova na kushangumuka kulinga byuma bije bimuzibisa kubwaha. Mwalizibile kubwaha mumwazibukile ngweni namikonekela bubi bweni. (Myaso 32:2) Mwashangumukile kukunguluka na kulekako bakweni byuma byabibwa bimwakele na kulilongesa. Co ha kuwana ngwe mwalikundika kuli Yehova na kumimbwitika, muli na kwenda mu ngila itwala ku kuyoya, co twakulahela ngwetu mushaka kutwalelelaho kwenda omu mu ngila. (Mate 7:13, 14) Imaneni mbe, co keti mushwenye na kwecela kupangela Yehova hamolika na kwononoka mashiko endi. w23.07 17 ¶14; 19 ¶19

Kusinganyekesesa ha lilombelo lya kulikundika kweni kuli Yehova, kumikwasa kuhyana ceseko coshe-coshe. Cakumwenako, kuma mwasa kushangumuka kulizilila mu kutubakanesa na munakazi nambe munalume wambala ndi? Embwe. Munakulahesa laja Yehova ngweni kumulingi byuma bya cifwoco. Ngeci, nga kumutabesa mashungu amabi kukala muli yeni, co kumipwila kwakwasi kuwahyana. ‘Kumwende mu ngila ya baka-kulinga byuma byabibi.’ (Prov 4:14, 15) Kusinganyekesesa ha mwanja wa Yesu kutukwasa. Yesu wononokele Ishe. Ngeci, neni nga mwalikundika kuli Njambi, munapande kumwononoka. (Mate 4:10; Iwano 8:29) Byuma bimulinga nga mwaliwana na bukalu nambe ceseko bimwesa indi mushaka ‘kutwalelelaho kukabangeya Yesu. Co Yehova amikwasa nga mwalyakela cilengo ca kutwalelelaho kukabangeya Yesu. w24.03 9-10 ¶8-10