October

Kuma simbu imo kukamikaluwila kwononoka ndi? Mwene Devidi nendi simbu imo kwamukaluwilile kulinga ngoco, co walombelele kuli Njambi ngwendi: ‘Njipwise muka-kukwononoka.’ (Myaso 51:12) Devidi wazemene Yehova. Oloni bisimbu bimo kwamukaluwilile kwononoka. Co netu simbu imo kukatukaluwila kulinga ngoco. Mwafwa bika? Cakulibanga, tunatambula kalingolingo ka kujeneka kwononoka ku bisemi betu bakulibanga. Camucibali, Satana simbu yoshe akashaka kutukokweya mangana tutengulukile Njambi ngwe mwalingilile ikeye. (2 Kori 11:3) Camucitatu, tuli na kuyoya mu kaye muje mwalisala banu baje bali na futisi ya kutengulukila, “sipilitu ije ili na kupanga mu bana ba kujeneka kwononoka.” (Efeso 2:2) Tunapande kupanga na nzili mangana tulwise kalingolingo katuli nako ka kushaka kulinga bubi hamolika na kulwisa biyongola bya Liyabolo na kano kaye bije byasa kutwonowesa kwononoka Yehova na baje banana moko ya kututwamenena. w23.10 6 ¶1

Bika bitulilongesa ku cikomokeso calingile Yesu ca kutengulula mema kupwa binyu? Tulilongesa ngwetu tunapande kupwa ba kulikehesa. Yesu kalishashele ha kulinga cije cikomokeso. Co kalishashele mu byuma byoshe bikwabo byalingile. Walikehesele na kutwalelelaho kwana bumpau boshe na kasingimiko kuli Ishe. (Iwano 5:19, 30; 8:28) Nga tutembwinina Yesu na kupwa bakulikehesa, kutulishasha mu byuma byoshe bitulinga. Tunapande kutwalelelaho kwana bumpau Yehova uje itunabezika kupangela. (Njele 9:23, 24) Tunapande kumwana bumpau bwoshe, mwafwa Yehova ikeye akatukwasa mu byuma byoshe bitukalingi. (1 Kori 1:26-31) Nga tubakulikehesa, co kutulishasha ha byuma bitulingila bakwetu, tujauka mwafwa tuzibuka ngwetu Yehova ali na kumona byuma byabibwa bituli na kulinga kupwa bya seho. (Esekeseni Mateu 6:2-4; Hebe 13:16) Cili bene tuzibisa Yehova kubwaha nga tutembwinina Yesu na kupwa bakulikehesa.—1 Pita 5:6. w23.04 4 ¶9; 5 ¶11-12

Kapositolo Paulu bamuhwimininine asoneke ngwendi baka-Kristu banapande kwaka mbunge ku byuma bibashaka bakwabo. Twasa kupangesa bati eci cinangulo nga tuli ku biwano? Twasa kupangesa eci cinangulo nga twanuka ngwetu bakwetu nabo batonda kukumbula nga tuli ku biwano. Cakumwenako eci: Nga muli na kusimutwiya na babusamba beni, kuma mwendeka lika likalyeni na kujeneka kubana simbu mangana nabo bendeke ndi? Kumulingi ngoco. Mushaka ngweni nabo bendekeko bimo. Mu ngila imolika, nga tuli ku biwano tunapande kutabesa bandolome na bandokazi babangi kukumbulula. Nga tutabesa bandolome na bandokazi kukumbulula ku biwano na kwendeka bya likulahelo lyabo, twana bandolome na bandokazi simbu ya kumwesa likulahelo lyabo kwitila mu kukumbulula. Inapu ngila imo itwasa kubatakameselamo. (1 Kori 10:24) Cuma cimo citwasa kulinga cinapu kukumbulula mu bwihi mangana twaneko bakwetu simbu ya kukumbulula. Nameme nga mukumbulula mu bwihi, keti mwendeke bisimpi byabingi. Nga mwendeka bisimpi byoshe bili mu paragirafu, co bakweni kubawana byakukumbulula. w23.04 22-23 ¶11-13

Tunapande kwanuka ngwetu kutwalelelaho kukwasa bakwetu kwapwa kwa seho, maneneni kwitila mu cipangi ca kwambulula. Tunapande kupwa bababotsi omwo tulinga cipangi ca kwambulula. Banu batukambulwila bakulahela byuma bya kuliseza-seza, co lalo bapwa ba miyati ya kuliseza-seza. Kapositolo Paulu wambulwile kwesekesa nomu mubyafwililile byuma, co netu twasa kulilongesako bimo ku mwanja wendi. Yesu wangwile Paulu kupwa “kapositolo ku baka-mafuti.” (Loma 11:13) Ngeci, Paulu wambulwilile Bajuda, Bagriki, banu ba kulilongesa, banu bakele mu membo, bantwama ba fulumende na bimyene. Mu kushaka kweta aba banu boshe ku bimbunge, Paulu wapwile “byuma byoshe ku banu ba miyati yoshe.” (1 Kori 9:19-22) Wasinganyekesesele mwamubwa ha cisemwa na byuma bibakulahelele banu bakele na kwambulwila. Kulinga ngoco, kwamulingisile abambulwile mu ngila yaibwa. Netu twasa kupanga mwamubwa cipangi ca kwambulula nga twambulula kwesekesa nomu mubinafwila byuma mangana twete banu ku bimbunge. w23.07 23 ¶11-12

Banu ba kuwa mbunge bapwa ba kusimpa, kubapwile ba kuzeya. Munu napande kupwa wa kusimpa mangana akolese nga aliwana na bukalu. Kuwa mbunge kunapu cifwa ca “bushuka bwa sipilitu” ya Njambi. (Gala 5:22, 23) Lijwi lya Cigriki libananungulula ngwabo “kuwa mbunge” bakele na kulipangesa simbu imo kutalesa kuli kabalu wa mu shwata wa bukalu uje ibanalongesa kwononoka banu. Lingeni ngwe muli na kumona kabalu wa mu shwata uje nau mbunge, oloni acili na nzili. Ha kupwa banu, twasa kukala bati na cifwa ca kuwa mbunge na kupwa ba kusimpa ha simbu imolika? Kutwasa kukala neci cifwa mu nzili yetu lika. Tunapande kulomba Njambi mangana atwane sipilitu yendi ya kujela itukwase kukala neci cifwa. Kuli banu babangi baje bali na kumwesa eci cifwa ca kuwa mbunge. Cakumwenako, bandolome na bandokazi betu babangi banamwesa eci cifwa omwo bali na kubalwisa. Kulinga ngoco kunakwasa banu babangi bakale na biyongola byabibwa ha Bakaleho ba Yehova.—2 Timo 2:24, 25. w23.09 15 ¶3

Mu cimona camwene kapositolo Iwano, wamwene bakulunu 24 bali na kulemesa Yehova mwilu. Baje bakulunu bashangazalele Yehova na kwendeka ngwabo napande kutambula “bumpau na kasingimiko na nzili.” (Kujo 4:10, 11) Tungelo ba kulongwa nabo banapande kushangazala Yehova. Bamuzibuka mwamubwa mwafwa bakala nendi mwilu. Banalimwena bifwa byakala nabyo kwitila mu byuma byanalingi. Kumona mwakalingila byuma Yehova kukabashongangeya bamushangazale. (Yombi 38:4-7) Netu tunapande kushangazala Yehova mu malombelo etu. Twasa kulinga ngoco nga tumuleka bitwamuzemena nebi bikatulingisa tumusingimike. Omwo mutanda na kulilongesa Mbimbiliya, waneni bifwa bya Yehova bije bikamyete manene ku mbunge.(Yombi 37:23; Loma 11:33) Kutundaho, lekeni Yehova mumuli na kulizibila hali obyo bifwa. Tunapande lalo kushangazala Yehova mwafwa akatukwasa hamolika na bandolome na bandokazi betu.—1 Samwe 2:1, 2. w23.05 3-4 ¶6-7

Kushangumuka mu mwaka wa 1919, Babiloni Wakama nonowa kungumuna banu ba Njambi. Mu 1919, “ndungo wa kulongwa na kunyanyama” washangumukile kupanga na nzili na kutambula banu ba bimbunge byabibwa baje bashaka kwenda mu “Tapalo ya Kujela.” (Mate 24:45-47; Isaya 35:8) Byuma bibalingileko bakwabo ba kulongwa mu cipangi ca kubwahesa ei tapalo binakwasa banu ba bimbunge byabibwa bende mu ngila ya kujela na kulilongesa byabingi hali Yehova na biyongola byendi. (Visi 4:18) Binabakwasa lalo batengulule buyoye bwabo na kuyoya mu kulitombola na mashiko na binangulo bya Yehova. Yehova kesi kubandamena ngwendi banu batengulula buyoye bwabo ha simbu imolika. Njambi nakwasa banu bendi batenguluke, kamandondo-kamandondo. Tubwahelela manene nga tuzibisa Njambi kubwaha mu byuma byoshe bitulinga. Tapalo na tapalo itondeka kuinyunga mangana ikale mwamubwa. Kushwa lika mu 1919, “Tapalo ya Kujela” banatwalelelaho kuibwahesa mangana banu ba bimbunge byabibwa batunde kuli Babiloni Wakama. w23.05 17 ¶15; 19 ¶16

Cibunga ca Kutwamenena cinatwalelelaho kulongesa bakwasi mu makomiti a kuliseza-seza a Cibunga ca Kutwamenena. Co aba bakwasi bali na kupanga mu kulongwa bipangi byabingi bibanabana. Banalibwahesela kutwalelelaho kupanga cipangi ca kukwasa bimanga ba Kristu. Bakubwabesa bamamaneselelo mubakabatwala mwilu ku mamaneselelo a simbu ya kayando kakama, kulemesa kwa busunga kukatwalelelaho kukalako hano hasi. Ha kuwana ngwe Yehova nangula Yesu kupwa Ntwama, bangamba ba Njambi batwalelelaho kulemesa Njambi mu ngila inapande nameme byuma bifwe bati. Tuzibuka ngwetu ha simbu oyo, cibunga cacibi ca mafuti cibanatumbula mu Mbimbiliya ngwabo Gogi wa Magogi cikalwisa banu ba Njambi. (Ezeki 38:18-20) Oloni eci cibunga kucikahyana, co kucikonowesa banu ba Njambi kumulemesa mu ngila inapande. Yehova akobola banu bendi. Mu cimona, kapositolo Iwano wamwene “mbunga yakama” ya bimanga beka ba Kristu. Iwano bamulekele ngwabo ei “mbunga yakama” yatundile “mu kayando kakama.” (Kujo 7:9, 14) Cili bene, twakulahela ngwetu Yehova akobola banu bendi. w24.02 5-6 ¶13-14

Tunapande kulinga bika mangana tutambule sipilitu ya kujela? Twasa kuilomba kuli Njambi na kutanda Lijwi lyendi na kulikwatasana na munga yendi ije yali na kutwamenena kupangesa ei sipilitu. Kulinga ngoco, kutukwasa tukale na “bushuka bwa sipilitu.” (Gala 5:22, 23) Njambi akana lika sipilitu ya kujela ku banu baje basinganyeka na kulinga byuma bije byalitombola na cizango cendi. Kasa kutwanayo nga tukala na bisinganyeka bya kujwala na kubikabangeya. (1 Tesa 4:7, 8) Nga tushaka kutwalelelaho kutambula sipilitu ya kujela, kutwapandele ‘kushaula bupolofweto.’ (1 Tesa 5:20) Aha “bupolofweto” bulumbununa mizimbu ya kutunda kuli Njambi kwitila mu sipilitu yendi ya kujela ije inambateselela mizimbu yendeka bya litangwa lyendi na simbu ituli na kuyoya. Ngeci, kutwapandele kusinganyeka ngwetu litangwa lya Yehova nambe Amagidoni kuija mu simbu yetu. Tunapande kutwalelelaho kwaka litangwa lya Yehova mu biyongola na kutwalelelaho kukala na futisi yaibwa na “bilinga bya kulyana kupangela Njambi.”—2 Pita 3:11, 12. w23.06 12 ¶13-14

Ha kupwa baka-Kristu, bika bitunapande kulinga nga tumona cikupulo ca bukwizi ha likina lyetu? Tunapande kucitundisaho bwasi-bwasi. Nga twamona busamba bwetu na Yehova kupwa bwa seho manene, co kutupwila kwakwasi kujenjuka ku bikupulo bya bukwizi. Tunapande kuzibuka ngwetu nameme bikupulo bije kubesi kumona banu ngwabo binapu bikupulo bya bukwizi binasa kukatula mashungu a kulilala. Mwafwa bika tunapande kubijenjuka? Mwafwa kutushaka kulinga byuma byoshe-byoshe byabibi. (Mate 5:28, 29) Mukulunu umo wa ku Thailand wa lizina lya David wendekele ngwendi: “Njikalihula ngwange: ‘Nameme ebi bikupulo kubimoneka ngwe bya bukwizi, kuma Yehova aziba kubwaha nga njitwalelelaho kubikenga ndi?’ Kukala na bisinganyeka bya cifweci kukanjikwasa njilinge byuma mu ngila inapande.” Kukala na lyoba lya kulinga byuma bije bizibisa Yehova kubihya ku mbunge kutukwasa tulinge byuma mu ngila inapande. Kuzibila Njambi lyoba ‘akewo mashangumukilo a mana.’ w23.06 23 ¶12-13

‘Milili ya mukati’ inasa kulumbununa bikungulukilo byetu. Ha simbu ya kayando kakama, Yehova nakulahesa ngwendi akatunyungilila nga tutwalelelaho kulikwatasana na bandolome na bandokazi betu. Ngeci, kutwapandele lika kukecelela tupenga twa bandolome na bandokazi betu, oloni tunapande kukatwalelelaho kubazema. Nga tukalinga ngoco, co tukoboka. ‘Litangwa lya Yehova’ likapwa lyalikalu ku banu boshe. (Zefa 1:14, 15) Bangamba ba Yehova nabo bakaliwana na bukalu. Oloni nga tulibwahesela ha simbu ino, tukapwa ba kusimpa na kukwasa bakwetu. Tukakolesa mu bukalu bwoshe butukaliwana nabwo. Bandolome na bandokazi betu mubakaliwana na bukalu, tukalinga mwoshe mutwasela kubakwasa ku mubila na kubamwesa mema ku mbunge. Nga tutwalelelaho kuzema bandolome na bandokazi betu, co kukatupwila kwakwasi kubamwesa cizemo ha simbu ya kayando kakama. Co Yehova akatwana kuyoya kwa myaka yoshe mu kaye muje kumukakala bukalu bwa kulizila na kayando.—Isaya 65:17. w23.07 7 ¶16-17

Lijwi lya Njambi limwesa ngwalyo bangamba ba Njambi ba kulongwa ba kunima bakele na likulahelo lya kukanyama, co lalo bapwile ba kusimpa. Oloni kubalizibile ngwabo basa kukolesa simbu yoshe. Cakumwenako, bisimbu bimo Mwene Devidi walizibile ngwendi ‘wasimpile ngwe munkinda,’ oloni ha bisimbu bikwabo ‘wazibile manene lyoba.’ (Myaso 30:7) Nameme Samsoni wakele manene na nzili mwafwa ya sipilitu ya Njambi, oloni wanangukile ngwendi nga Njambi kamukwasa, ‘wasele kupwa wa kuzeya ngwe munu woshe.’ (Maako 14:5, 6; 16:17) Yehova ikeye wanene nzili aba bangamba bendi ba kulongwa. Kapositolo Paulu nendi wanangukile ngwendi watondele nzili ya kutunda kuli Yehova. (2 Kori 12:9, 10) Paulu nendi wakele na kubinja. (Gala 4:13, 14) Ha bisimbu bimo kwakele na kumukaluwila kulinga byuma byabibwa. (Loma 7:18, 19) Ha bisimbu bikwaboco wakele na kulishoshomwena, co wazibile lyoba mwafwa kazibukile byuma bilingiwa kuli ikeye. (2 Kori 1:8, 9) Nameme ngoco, Paulu mwapwile wa kuzeya, hakehoni hakelelele na nzili. Mu ngila muka? Yehova wamwanene nzili yajenekele. Wamupwisile wa kusimpa. w23.10 12 ¶1-2

Nga bisimbu bimo mukalibizi ngwe keti mu ba seho, anukeni ngweni Yehova ikeye namikokela kuli ikeye. (Iwano 6:44) Yehova akamono bifwa byabibwa bituli nabyo bije bitunasa kujeneka kumona, co azibuka mwamubwa mubyafwila bimbunge byetu. (2 Mizi 6:30) Ngeci, twasa kumukulahela nga atuleka ngwendi watumona kupwa ba seho. (1 Iwa 3:19, 20) Simbu kanda tulilongese busunga, yetu bamo hamo twakele na kulinga byuma bije binasa kutulingisa tutwaleleleho kuliziba kukala na mulonga. (1 Pita 4:3) Bangamba ba Yehova bamo baje banamupangela mu kulongwa ha myaka yaingi nabo banasa kulifwita na buzeye bumo. Kuma neni mukalizibi ngweni Yehova kasa kumikonekela ndi? Nga mukemwo, co kuzibuka ngweni bangamba bamo ba Yehova kunima nabo balizibile ngoco kumitakamesa. Cakumwenako, kapositolo Paulu walizibile kubindama mwakele na kusinganyekesesa ha tupenga twendi. (Loma 7:24) Ha simbu ei, Paulu te natenguluka laja ku bubi bwendi na kumumbwitika. Nameme ngoco, walyendekele ngwendi ‘ikeye wamundondo ku tupositolo boshe’ na kwendeka ngwendi ikeye “muka-bubi kutubakana boshe.”—1 Kori 15:9; 1 Timo 1:15. w24.03 27 ¶5-6

Cuma cimo citulilongesa ku byuma bije kangwile mwamubwa Mwene Yowashe cinapu kulikuta busamba na banu baje bazema Yehova, co bashaka kumuzibisa kubwaha. Kutwapandele kulikuta lika busamba na baje batunapu hamo nabo. Anukeni ngweni Yowashe wapwile mwanike kuli kabusamba kendi Yehoyanda. Lihuleni ngweni: ‘Kuma babusamba bange bali na kunjikwasa njikale na likulahelo lya kukanyama kuli Yehova ndi? Bali na kunjishongangeya kuyoya mu kulitombola na binangulo bya Njambi ndi? Kuma bakasimutwiya bya Yehova na biñanda bili mu Lijwi lyendi ndi? Kuma bakamwesa ngwabo basingimika binangulo bya Njambi ndi? Kuma bakanjinangula nga kulinga ngoco kunapande ndi?’ (Visi 27:5, 6, 17) Nga babusamba beni kubazemene Yehova, co na seho ya kutwalelelaho kulikuta busamba nabo yahi. Oloni nga babusamba beni bazema Yehova, co twaleleleniho kulikuta busamba nabo mwafwa bamikwasa manene.—Visi 13:20. w23.09 9-10 ¶6-7

Aufa cikeco cisona cakulibanga ku bisona bya Cigriki. Omega cikeco cisona camamaneselelo. Co mwendekele ngwendi ikeye “Aufa na Omega,” Yehova wamwesele ngwendi nga nashangumuka cuma, kubanga acilinge mwamubwa kweta noho hakacimanesela. Munima ya kutanga Adama na Eva, Yehova wabalekele ngwendi: “Kiteni, ngeci batekulwila beni bakatume hano hasi hoshe.” (Kusha 1:28) Ha simbu ei, kwapwile lika ngwe Yehova endeka “Aufa.” Wamwesele mwamubwa biyongola byendi. Co simbu ili na kwija omwo bana na batekulwila ba Adama na Eva ba kwononoka bakapwa ba kulumbunuka na kushulisa lifuti-libu na kulipwisa paradaisi. Ha simbu oyo, kukapwa lika ngwe Yehova akendeka “Omega.” Mwamanesele kutanga ‘melu na lifuti-libu na byoshe bilimo,’ Yehova wendekele byuma bimo bije byamwesele ngwabyo akashulisilila byoshe byanakulahesa. Wamwesele ngwendi kubanga ashulisilile biyongola byendi ha banu na lifuti-libu. Akashulisilila biyongola byendi kumamaneselelo a litangwa lya bu 7.—Kusha 2:1-3. w23.11 5 ¶13-14

Bungenzi bwa kutunda mu Babiloni kuya ku Isalele bwasele kwambata bingonde biwana. Oloni Yehova wakulahesele ngwendi kukukakala cuma cikonowesa Baisalele kwiluka kwimbo lyabo. Bajuda ba kulongwa bamwene ngwabo kulyana kwilukila ku Isalele kubanenela bibezikiso byabingi kutubakana kutwalelelaho kukala mu Babiloni. Ngila yakama manene ibasele kubezikilamo yapwile kulemesa Yehova. Mu Babiloni kumwakele tempele ya Yehova. Kukwakele mutula habasele kwanena milambu kwesekesa na Lishiko lya Mosesa. Co lalo kukwakele tupilistu basele kwana oyo milambu. Kutundaho, bwingi bwa banu babatungile nabo mu Babiloni balemesele binjambi ba makuli, co kubasingimikile Yehova na mashiko endi. Ngeci, Bajuda babangi baje bazibilile Njambi lyoba batondele kwilukila kwimbo lyabo mangana bakamulemese lalo mu ngila inapande. w23.05 14-15 ¶3-4

Tutonda bukwasi bwa sipilitu ya kujela ya Njambi, ije yasa kutukwasa kutwalelelaho kulinga byuma “ngwe bana ba ceke.” Mwafwa bika? Mwafwa keti kwakwasi kutwalelelaho kupwa ba kujela ku mesho a Njambi muno mu kaye. (1 Tesa 4:3-5, 7, 8) Sipilitu ya kujela yasa kutukwasa kulwisa bisinganyeka bya banu bali muno mu kaye baje kubesi kumona byuma ngwe mwakabimwena Yehova. Sipilitu ya kujela yasa kutukwasa lalo kwima “miyati yoshe ya bubwa na kusungama na busunga.” (Efeso 5:9) Ngila imo itwasa kutambwilamo sipilitu ya kujela inapu kuilomba. Yesu wendekele ngwendi Yehova ‘ana sipilitu ya kujela kuli baje bamulombayo.’ (Luka 11:13) Yehova akatwana lalo sipilitu yendi ya kujela mutukamushangazala hamolika na bakwetu ku biwano byetu. (Efeso 5:19, 20) Sipilitu ya kujela ya Njambi ili na nzili ya kutukwasa kutwalelelaho kuyoya mu ngila ije izibisa Njambi kubwaha. w24.03 23-24 ¶13-15

Kuma mushaka kukala manene na mbunge ya kubandamena ndi? Nga mukemwo, co lombeni Yehova amikwase kukala nayo. Mbunge ya kubandamena yapwa bushuka bwa sipilitu ya Njambi. (Gala 5:22, 23) Ngeci, tunapande kulomba sipilitu ya kujela kuli Yehova na kumulomba atukwase kukala nobu bushuka bwayo. Nga twaliwana na bukalu buje bwasa kutulingisa tujeneke kukala na mbunge ya kubandamena, tunapande ‘kutwalelelaho kulomba’ sipilitu ya kujela mangana itukwase. (Luka 11:13) Twasa lalo kulomba Yehova atukwase kumona byuma ngwe mwakabimwena. Co munima ya kulombela, tunapande kulinga mwoshe mutwasela kukala na mbunge ya kubandamena ha litangwa na litangwa. Nga tutwalelelaho kulomba Yehova atukwase kukala na mbunge ya kubandamena na kulinga mwoshe mutwasela kukala neci cifwa, Yehova atukwasa kulinga ngoco nameme kutwasele kulinga ngoco hakulibanga. Tunapande lalo kusinganyekesesa ha myanja ili mu Mbimbiliya. Mu Mbimbiliya muli myanja yaingi ya banu baje bakele na mbunge ya kubandamena. Kusinganyekesesa ha myanja ei kutukwasa kumona mutwasa kumwesela ngwetu tuli na mbunge ya kubandamena. w23.08 22 ¶10-11

Yesu wakulahesele kapositolo Pita ngwendi Yehova amunyungilila. Yesu mwasangukile, walingile cikomokeso cikwabo lalo cije calingisile Pita na tupositolo bakwabo bawane bisi. (Iwano 21:4-6) Eci cikomokeso calingisile Pita akulahele ngwendi Yehova amwana byuma bya ku mubila. Hamo tupositolo banukile majwi a Yesu mwendekele ngwendi Yehova abakwasa kuwana byuma bya ku mubila nga ‘batwalelelaho kutonda tahi Bumwene bwendi.’ (Mate 6:33) Ngeci, oku kwakwasele Pita ake cipangi ca kwambulula mu mutamba wakulibanga. Ha Pentekosti ya 33 C.E, wambulwile mu kusimpa, co wakwasele banu babangi kutambula muzimbu waubwa. (Bili 2:14, 37-41) Kutundaho, wakwasele Basamaliya na baje kubapwile Bajuda kulilongesa bya Kristu na kumukabangeya. (Bili 8:14-17; 10:44-48) Yehova wapangesele Pita mu ngila ya kulitila mu kunena banu ba kuliseza-seza mu cikungulukilo. w23.09 20 ¶1; 23 ¶11

Myaka ibali kutunda habanyongeselele Jelusalema Bababiloni, Mwene Nebukataneza wa Babiloni walotele cilota ca kutewesa ca kamponya wakama. Washikile banalume boshe baje bapwile baka-mana kwambateselela na Ndanyele ngwendi bamuleke cilota calotele na kumulumbunwinaco na kubaleka ngwendi nga kubalingi ngoco abatsiya. (Ndanye 2:3-5) Ndanyele wapandele kulingako bimo bwasi-bwasi mangana Nebukataneza keti atsiye banu. ‘Waile na kulomba lisesa kuli mwene ngeci amwaneko simbu yaindondo lika amuleke mucinalumbunukila cilota.’ (Ndanye 2:16) Byuma byalingile Ndanyele byamwesele ngwabyo wapwile wa kusimpa, co lalo wakele na likulahelo. Mbimbiliya kuimwesa ngwayo Ndanyele walumbunwineho cilota kunima. Walekele babusamba bendi ngwendi ‘balombele kuli Njambi wa mwilu ngeci abazibileko mema ku mbunge na kumwihula ngeci alumbunune lihungu lya cilota.’ (Ndanye 2:18) Yehova wakumbulwile malombelo abo. Njambi wakwasele Ndanyele kulumbunwina Nebukataneza cilota calotele. Ngeci, ou mwene katsiile Ndanyele na babusamba bendi. w23.08 3 ¶4

Moneni bubwa bukatundu mu kukala na mbunge ya kubandamena. Nga tukala na mbunge ya kubandamena, tuwa mbunge na kupwa ba kubwahelela. Co kutukwasa mu bisinganyeka na ku mubila. Kukwata mbunge nga bakwetu banatubiisila kutulingisa tukale nabo mwamubwa. Co cikungulukilo naco citwalelelaho kulikwatasana. Nga kuli umo natubiisila, kujeneka kulubala bwasi kwasa kutepulula ku bukalu. (Myaso 37:8; Visi 14:29) Nga tulinga ngoco, tutembwinina Tate yetu wa mwilu na kushwenya kuli ikeye. Co eci cikeco cuma ca seho manene cinapande kutulingisa ngoco. Kukala na mbunge ya kubandamena kunapu cifwa cacibwa cije citukwasa tubaboshe. Nameme hamo kunasa kutukaluwila kukala neci cifwa, Yehova asa kutukwasa kukala naco na kutwalelelaho kulinga ngoco. Co omwo tubandamena kaye kakaha, tukulahela mu kushula ngwetu ‘Shukulu Kalunga akenga baje bamuzibila lyoba na baje bakulahela cizemo cendi cije kucesi kutenguluka.’ (Myaso 33:18) Ngeci, tubaboshe tunapande kulyakela cilengo ca kutwalelelaho kukala na mbunge ya kubandamena. w23.08 22 ¶7; 25 ¶16-17

Jemusi wamwesele ngwendi munu nasa kwendeka ngwendi ali na likulahelo, oloni bipangi byendi kubimwesa ngoco. (Jems 2:1-5, 9) Jemusi wendekele lalo bya munu uje wamwene ngwendi ‘ndolome nambe ndokazi yendi kakele na bizalo nambe byakulya’ oloni kamukwasele. Nameme ou munu wasele kwendeka ngwendi ali na likulahelo, bipangi byendi kubyamwesele ngoco, co likulahelo lyendi kulyakele na seho. (Jems 2:14-16) Jemusi wamwesele ngwendi Rahabu watwakelele mwanja waubwa wa kumwesa likulahelo mu bilinga. (Jems 2:25, 26) Wazibile bya Yehova, co wanangukile ngwendi Yehova wakele na kukwasa Baisalele. (Yoshwa 2:9-11) Wamwesele likulahelo lyendi mu bilinga omwo wanyungililile tunenga babali ba Baisalele baje bakele mu bushonde. Ngeci, ou munakazi wa kujeneka kulumbunuka uje kapwile Kaisalele bamutumbwile ngwabo muka-busunga. Mwanja wendi umwesa seho ya kumwesa likulahelo lyetu kwitila mu byuma bitulinga. w23.12 5-6 ¶12-13

Ha kupwa baka-Kristu, kutwapandele lika kwaka mbunge ku biñanda byabyasi bya mu Mbimbiliya. Tushaka kulilongesa na “byuma bya kuloba bya Njambi,” co sipilitu ya kujela yasa kutukwasa kulinga ngoco. (1 Kori 2:9, 10) Ha cilongesa ca munu endilika, twasa kutondesesako byuma bimo bije bitukwasa kushwena manene kuli Yehova. Cakumwenako, mwasa kutondesesa ha biñanda bije bimwesa omwo Yehova wamweselelemo cizemo bangamba bendi ba kusañulu nomwo kulinga ngoco kumweselamo ngwabo neni wamizema. Mwasa lalo kutondesesa mwatondelele Yehova ngwendi Baisalele bamulemese nomu mukunalifwila na ngila ibali na kulemeselamo baka-Kristu ano matangwa. Nambe hamo mwasa kutanda mu kushula bupolofweto bwashulisilile Yesu mwayoyele hano hasi na kulinga cipangi cendi. Nga mulyakela cilengo ca kutanda ebi biñanda, co mupwa bakubwahelela, mwasa kubiwana mu Watch Tower Publications Index nambe mu Buka ya Lipatisiso ya Lipaki za Jehova. Kutanda biñanda bya kuloba bya mu Mbimbiliya kukanyamesa likulahelo lyeni na kumikwasa ‘muwane mana a kuzibuka Njambi.’—Visi 2:4, 5. w23.10 18-19 ¶3-5

Lijwi lya “manene” lyapangesele kapositolo Pita lilumbununa “kujangumuna.” Mutamba wamucibali wa vesi umwesa byasa kutundamo nga tulizema manene. Kuzema manene bakwetu kufwika bubi bwabo. Kunapu lika ngwe tunakwata nanga ije yasa kujangumuka na maboko etu abali, co tuijangumuna, jangumuneee, kweta noho haifwikila bubi bwa bakwetu. Keti bumolika, oloni “bubi bwabwingi.” Kufwika inapu endekesi ya cifwisa ije ilumbununa kukonekela bakwetu. Ngecilika nanga muyasa kufwikila mazilo ali ha mesa, cizemo casa kufwika tupenga nambe kujeneka kulumbunuka kwa bakwetu. Cizemo cetu kuli bandolome na bandokazi cinapande kupwa ca kukanyama mangana twase kulikonekela umo na mukwabo nameme kulinga ngoco kunasa kupwa kwakukalu. (Kolose 3:13) Nga tukonekela bakwetu, co tumwesa ngwetu cizemo cetu cinakanyama, co lalo tumwesa ngwetu tushaka kuzibisa Yehova kubwaha. w23.11 11-12 ¶13-15

Mwene Josiya mwakele na myaka 26 washangumukile kubwahesa tempele. Ha simbu ibakele na kulinga eci cipangi, bawanene ‘libulu lya mashiko a Shukulu Kalunga, mashiko aje aanene Njambi kuli Mosesa.’ Mwene mwazibile byuma byakele muje mu mashiko walingileko bimo mangana ononoke byuma byakele muje mu mashiko. (2 Mizi 34:14, 19-21) Kuma mushaka kutanda Mbimbiliya simbu yoshe ndi? Nga mwashangumuka laja kulinga ngoco, kuma muli na kulikuwa ndi? Kuma mukananguka mavesi aje asa kumikwasa ndi? Josiya mwakele na myaka ya kukokela ku 39, walingile byuma bije byamutwalele ku kutsa. Walikulahelele ikeye babenya kutubakana kulomba Yehova bukwasi. (2 Mizimbu 35:20-25) Bika bitulilongesako? Tubaboshe tunapande kutwalelelaho kushakezeka Yehova nameme tukale na myaka yaingi, nambe hamo twalilongesa Mbimbiliya ha simbu yailaha. Twasa kulinga ngoco nga tulomba Yehova bukwasi simbu yoshe, kutanda Lijwi lyendi Mbimbiliya na kutambula bukwasi bubatwana bakwetu baka-Kristu ba kukola ku sipilitu. Kulinga ngoco kutukwasa tujenjuke ku kulinga byuma byabibi, co kutulingisa tupwe ba kubwahelela.—Jems 1:25. w23.09 12 ¶15-16

Mbimbiliya inamwesa banakazi ba kuliseza-seza baje bazemene Yehova na kumupangela. Bakele na ‘kulinga byuma mu kwesekela, bapwile ba kulongwa mu byuma byoshe.’ (1 Timo 3:11) Kutundaho, bandokazi ba bambanda banasa kuwana bandokazi ba kukola mu bikungulukilo baje bazema Yehova, co basa kutembwinina bifwa byabo. Bandokazi ba bambanda, kuma kuli bandokazi bamo ba kukola ku sipilitu mu cikungulukilo bamunananguka, baje basa kumikwasa ku sipilitu ndi? Nangukeni bifwa byabo byabibwa na kubitembwinina. Kulikehesa cinapu cifwa cimo citunapande kukala naco tubaboshe cije citulingisa tukole ku sipilitu. Nga munakazi alikehesa, alikuwa kulikwatasana na bakwabo, co akala na busamba bwa kukanyama na Yehova. Cakumwenako, munakazi uje wazema Yehova, uje lalo wapwa wa kulikehesa akakabangeya cinangulo cili ku mukanda wa 1 Korinte 11:3. Oku ku mukanda, Yehova namwesa banu banana moko ya kutwamenena mu cikungulukilo na mu naanga. w23.12 18-19 ¶3-5

Yehova ashaka ngwendi munalume uje nambata azeme munakazi wendi na kumunyunga ku mubila, kupwa kabusamba kendi wamubwa na kumukwasa kushwenya kuli Yehova. Kukala na cashu ca kusinganyeka, kusingimika banakazi, na kupwa munu uje ibasa kukulahela banu kumikwasa nga mukobela mu bulo. Munima ya kwambata, munasa kupwa cisemi. Bika bimwasa kulilongesa kuli Yehova bije bimikwasa kupwa cisemi wamubwa? (Efeso 6:4) Yehova walekele Munendi Yesu ngwendi wamuzema oku banu bali na kutolilila, co wamulekele lalo ngwendi wamuzibisile kubwaha ku mbunge. (Mate 3:17) Nga mupwa cisemi, simbu na simbu lekeni bana beni ngweni mwabazema. Bashangaleni kutundilila kwisi ya mbunge nga kuli byuma bimo byabibwa bibanalingi. Bisemi baje bakatembwinina Yehova bakakwasa bana babo bakole ku sipilitu. Mwasa kulibwahesela kupwa cisemi wamubwa nga mwaka mbunge baka-naanga yeni, kwambateselela na bandolome na bandokazi beni mu cikungulukilo na kumwesa ngweni mwabazema, co lalo bapwa ba seho.—Iwano 15:9. w23.12 28-29 ¶17-18

Nameme tu bangamba ba Yehova, kuli bukalu bwabwingi butwasa kuliwana nabwo bwa kufwa ngwe kubinja na bukalu bukwabo bubali na kuliwana nabwo banu. Co lalo baje bazinda banu ba Njambi nabo banasa kutulwisa nambe kutuyandesa. Nameme Yehova katunyungilila ku byuma byoshe ebi, oloni nakulahesa ngwendi atukwasa. (Isaya 41:10) Asa kutukwasa kupwa ba kubwahelela, kwangula mwamubwa byakulinga na kutwalelelaho kupwa ba kulongwa kuli ikeye nameme twaliwana na bukalu. Yehova nakulahesa kutwana ‘kwoloka kwendi’ kubanendeka mu Mbimbiliya. (Filp 4:6, 7) Oku kwoloka kunapu kukala mwamubwa mu bisinganyeka na mu mbunge mwafwa ya kulikuta busamba na Yehova. Co “kunatubakana kuzibisisa kwoshe.” Oku kwoloka kwakubwa manene. Kuma kuli simbu imo imwakomokole mumwawile mbunge munima ya kulombela manene kuli Yehova ndi? Nga mukemwo, kukekwo bene “kwoloka kwa Njambi” okwo. w24.01 20 ¶2; 21 ¶4

Kuzema Yehova kukalingisa banu ba kulongwa bashangazale lizina lyendi na bimbunge byabo byoshe. Mwene Devidi wasonekele ngwendi: ‘Njishangazala Yehova. Mubila wange woshe ushangazala lizina lyendi lya kujela.’ Devidi wazibukile ngwendi kushangazala lizina lya Yehova kunapu kushangazala bene ikeye. Mutukazibi lizina lya Yehova tukanuka mwafwila, hamolika na bifwa byendi na bilinga byendi byabibwa. Devidi wamwene lizina lya Ishe wa mwilu kupwa lya kujela, co walishangazalele. Washakele kulinga ngoco na ‘mubila wendi woshe,’ kulumbununa na mbunge yendi yoshe. Mu ngila imolika, Balevi batwamenenene banu mu kushangazala Yehova. Balyendekelele ngwabo majwi abo kuwasele kushangazala mu kushula lizina lya Yehova lya kujela. (Nehe 9:5) Twakulahela ngwetu majwi abo a kushangazala Yehova a kutundilila kwisi ya mbunge amuzibisile kubwaha. w24.02 9 ¶6

Yehova kamimono ngwendi munonwa nga kumwasele kushulisilila cilengo cije cinapu cacikalu kucishulisilila. (2 Kori 8:12) Munapande kulilongesako bimo kukusebuka kweni. Singanyekeni ha bilengo bimunashulisilila laja. Mbimbiliya ngwayo: “Njambi wapwa wa kusungama, ngeci kasa kwibala bipangi byeni.” (Hebe 6:10) Ngeci, neni kumwapandele kwibala bipangi bimunalingi. Singanyekeseseni ha bilengo bimunashulisilila laja. Cakumwenako, munakanyamesa busamba bweni na Yehova, munambulwila bakweni byendi na kulyangwila kumimbwitika. Ngwe mumunasela kushulisilila bilengo byeni bya ku sipilitu kunima, pangeni na nzili mangana mushulisilile cilengo cimuli naco. Yehova amikwasa kushulisilila bilengo byeni. Omwo mutwalelelaho kupangela ha bilengo byeni nangukeni mwali na kumikwaselamo Yehova. Nga mulinga ngoco, co mupwa ba kubwahelela omwo mushulisilila cilengo ceni. (2 Kori 4:7) Nga kumuzeye mulikuwa bibezikiso byabingi manene.—Gala 6:9. w23.05 31 ¶16-18

Yehova akashaka kuwana bingila bya kumweselamo banu bendi ngwendi wabazema, co bali na kumuzibisa kubwaha. Yehova walekele Yesu ngwendi wamuzema, co akamuzibisa kubwaha. Bisoneka bimwesa ngwabyo wendekele ngoco ha bisimbu bibali. (Mate 3:17; 17:5) Kuma neni mushaka kuziba Yehova amileka ngwendi muli na kumuzibisa kubwaha ndi? Kutwasa kuziba Lijwi mpundu lya Yehova kutundilila mwilu. Akendeka netu kwitila mu Lijwi lyendi Mbimbiliya. Nga tutanda majwi endekele Yesu kuli bandongesi bendi, kunapu lika ngwe Yehova ikeye ali na kwendeka owo majwi kuli yetu. Yesu watembwininine Ishe mu kulumbunuka. Nga tutanda majwi a Yesu aje amwesa ngwawo bandongesi bendi baje bapwile ba kulongwa nameme kubapwile ba kulumbunuka bakele na kumuzibisa kubwaha, tulinga ngwe tuli na kuziba Yehova endeka owo majwi kuli yetu. (Iwano 15:9, 15) Oloni nga tuliwana na byeseko kukulumbununa ngwabo kutwesi na kuzibisa Njambi kubwaha. Byeseko byasa kutulingisa tumwese mutwazemena Njambi na kumukulahela.—Jems 1:12. w24.03 28 ¶10-11