Binzita na Lwozi Bikatukundama Bati?

Nzita yasa kukatuka nameme mu mitambela muje muli kwoloka. Nameme banu baje bakala kulako na mitambela kuje kuli nzita basa kukobela mu bukalu. Co munima ya nzita banu bakatwalelelaho kuliwana na bukalu bukaija mwafwa ya nzita. Tucisimutwiyeni ha byakumwenako binatako:

• 

  Kukeha kwa byakulya. Kwesekesa na muzimbu wa Baka-Kutala byakulya mu Kaye (World Food Programme,) ngwawo: “Binzita bikebyo bikanene manene njala mu kaye. Co banu babangi baje bakala ku mitambela kuli binzita bakebo bakakala mu bujene bwakama bwa byakulya.”

• 

  Kujeneka kulikangula mwamubwa. Banu bakalishoshomwena manene nga ku mutambela kubakala kusholoka ngwe kwasa kukatuka nzita. Banu baje bakala mu mitambela muli binzita kubesi kulikangula mwamubwa ku mibila, co banasa kukala na mishongo ya ku bwongo. Co lalo kakangi, kubesi kutambula sakesi yaibwa.

• 

  Kutewa ha binjibo. Kwesekesa na muzimbu wa kutunda ku United Nations High Commissioner for Refugees, mu September 2023, banu ba kutubakana 114 milioni mu kaye koshe batewele ha binjibo byabo mwafwa ya binzita na lwozi.

• 

  Bukalu bwa kujeneka bimbongo. Binzita bikanene bukalu bwa kujeneka bimbongo. Cakumwenako, bindando binasa kulonda manene. Fulumende ikapangesa bimbongo byabingi mu kulanda bitwa bya kupangesa mu nzita, kutubakana bimbongo biikapangesa mu kulanda byuma bya kupangesa mu kusaka nambe bya ku masikola. Co lalo banu bakapangesa bimbongo byabingi mu kutungulula mitungo ije inabihya mwafwa ya nzita.

• 

  Kubihya kwa mitambela. Banu bakayanda manene nga ku mutambela kubakala kunabihya mwafwa ya nzita. Mema na mpunzi na libu bije binabihya mwafwa ya nzita binasa kunena mishongo ya kuliseza-seza. Co lalo banu banasa kubulumuka mwafwa ya kutubika kwa bimbomba bije binasalele mu libu munima ya nzita.