Abril

¿Jam tyam xymyënaxy xyajnaxy tuˈugë jotmayë mëjwiin kajaabë? Waˈan axëëk të mdunyëty tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib mëët mDiosmëduny (Sant. 3:2). O waˈan mnëxiˈiky mdukxiˈigyëty tuˈugë jäˈäy diˈib mët mduny o diˈib mëët mˈeskuelëˈaty mët ko xymyëdunyë Jyobaa (1 Peed. 4:3, 4). Ets waˈan niduˈuk ja mjiiky mëguˈuk mdukmastuˈudäˈänyëtyë reunyonk o ko mnëjkxy ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë (Mat. 10:35, 36). Pënë tyäˈädë jotmay nëgooyë xykyuˈayoˈowënë, mbäädë net kyaj xyˈoktunanët ja Diosë tyuunk. Per it seguurë ko Jyobaa yëˈë mmoˈoyanëp ja wijyˈäjtën ets ja jot mëjääw parë xywyinguwäˈägët oytyim diˈibë jotmayëty. Jyobaa yajwëˈëm jääybyety mä Biiblyë wiˈixë naxwinyëdë jäˈäy twinguwäˈkëdë amay jotmay diˈib mëjwiin kajaa parë mbäät xypyudëjkëm. Pääty ko ngäjpxëm wiˈix yajnimaytyäˈäktë ja Dios mëduumbëty, mbäät xyjyotkujkmoˈoyëm. Per kyaj jeˈeyë tsyokyëty ngäjpxëmë Biiblyë, tsojkëbën nasˈijxëm ets dyajtëgatsët ja jot winmäˈäny ets xyˈajäjt xyjotjäjtëm. w21.03 paj. 14 parr. 1, 2

¿Wiˈix nˈijxëmë jäˈäy diˈib ndukmëtmaytyakëmë Diosë yˈayuk? ¿Winmäˈäyëm ko duˈun yajpäättë extëm ja pëjtaˈaky diˈib të tyëtsnë ets ko të tpääty ja tiempë parë pyëdëˈëgët? Pën duˈun, ta ndunäˈänëmë tyäˈädë tëgëk pëkypyë. Myëduˈuk, mas niˈigyë njotmoˈoyäˈänëm mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm. ¿Tiko? Yëˈko näjxpë nyidiempë parë myukët ja kojy pëjktaˈaky, pääty, tsojkëbën ndukjotëgoˈoyëm. Myëmajtsk, nnayjyawëyäˈänëm agujk jotkujk ko ndukjotëgoˈoyëmë tyäˈädë tuunk mä myuky ja pëjtaˈaky. Biiblyë jyënaˈany: ‘Janty jotkujk tyam ja jäˈäy nyeyjyawëdë, [...] ko ja pëjktaˈaky yˈity wyindëy’ o ko pyëdëˈknë (Is. 9:3, TY). Ets myëdëgëëk, winmayäˈänëm ko tuˈugë jäˈäy mbäät ok tpanëjkxyë Jesus, ets päätyën nˈëxtäˈäyëmë winmäˈäny wiˈix mbäät tˈoymyëdowdë ja Diosë yˈayuk. Ja Jesusë yˈëxpëjkpëty wyinmääytyë ko ja samaritanëty ninäˈä tkapanëjkxäˈändë Jesus, perë yëˈë kyaj nety duˈun wyinmay. Jesus yˈijx ko ja samaritanëty mbäät ok tˈëxpëjkpëˈaty. Ëtsäjtëm nenduˈun mbäät nˈijxëmë jäˈäy mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm. Apostëlë Pablo ojts xymyoˈoyëmë oybyë ijxpajtën diˈib mbäät nbanëjkxëm. Pablo nyijäˈäwëbë nety wanaty ti myëbëjktëp ja jäˈäy mä yˈëwaˈkxy kyäjpxwaˈkxy, pyëjkë kuentë ti ja jäˈäy nyijawëyandëp. Ets duˈunë nety tˈixyë jäˈäy ko mbäät ok tpanëjkxtë Jesus. w20.04 paj. 8, 9 parr. 3, 4

Nˈoktuˈunëmë mëjääw parë njaygyujkëm wiˈix nyayjyawëty tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm ets kyaj tëgatsy nwinmäˈäygyojëm ko nˈijxëm wiˈix tijaty ttuny. Jyobaa yëˈëyë diˈib mbäät yajxon tjaygyukë wiˈix nnayjyäˈäwëm. Pääty, nˈokˈamdoˈowëm parë nˈijxëm mä ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib yëˈë yˈijxypy, ets parë nnijäˈäwëm wiˈix nyajnigëxëˈkëmë paˈˈayoˈowën. Kyaj mbäät nwinˈijxëm pënën pat nitëjkëp nbaˈˈayoˈowëm ets pënën kyaj. Niˈamukë nmëdäjtëmë amay jotmay, duˈun extëmë Jonás, Elías, Agar etsë Lot. Tam diˈib këˈëm yˈëxtääytyë ja yˈamay jyotmay. Per ko nˈokwinmäˈäyëm, ëtsäjtëm nan të näˈäty këˈëm nˈëxtäˈäyëmë amay jotmay. Ets päätyënë Jyobaa xyˈanmäˈäyëm njaygyujkëm wiˈixë nmëguˈukˈäjtëm nyayjyawëdë (1 Peed. 3:8). Ko nmëmëdoˈowëm, ta niˈigyë nnayajtuˈugyëm mët ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib yajpattëp abëtsemy nyaxwinyëdë, diˈib njäˈäwëm extëmë familyë ets diˈib wiˈixëm jäˈäyˈäjttëp. Pääty, nˈoktuˈunëmë mëjääw parë nmëdoowˈijtëm ja nmëguˈukˈäjtëm, njaygyujkëm ets nbaˈˈayoˈowëm. w20.04 paj. 18, 19 parr. 15-17

Jesus yëˈë pyëjtakë mas oybyë ijxpajtën mä wiˈix mbäät nmëmëdoˈowëmë Jyobaa. Tuk pëky, yëˈë ko yajxon nˈijxëm wiˈix mbäät nbanëjkxëmë yˈijxpajtënë Jesus (Fwank 8:29). Parë duˈunyëm nnëˈëyeˈey nduˈuyeˈeyëm mä ja tëyˈäjtën, tsojkëp nˈijtëm seguurë ko Jyobaa yëˈë ja Diosë tëyˈäjtënbë ets ko tëgokyë tijaty nyigajpxypy mä Biiblyë, ak tëyˈäjtën. Nan tsojkëp nˈijtëm seguurë ko Jesus, yëˈë ja Mesías diˈib yajwandak. Tyam mayë jäˈäy kyaj yˈittë seguurë pënë Jesus yëˈë diˈib yajwinˈijx parë tyunët Rey mä Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën. Apostëlë Juan ojts tnaskäjpxë ko jaˈˈatäämbë nety nimay ja “winˈëˈëmbëtëjk” diˈib myëmadäˈägaampy pënaty kyaj yˈittë seguurë mä wiˈix yajnimaytyaˈagyë Jyobaa mëdë Jesus (2 Fwank 7-11). Apostëlë Juan tkujäˈäyë: “Yëˈë dëˈën andakp diˈibë jënäämp ko yëˈë Jesus kyaj yëˈëtyë Kristë” (1 Fwank 2:22). Per kyaj nëjkx nyajwinˈëˈënëm, pën nˈëxpëjkëmë Diosë yˈAyuk, niˈigyën nˈixyˈatäˈänëmë Jyobaa mëdë Jesus (Fwank 17:3). Ets duˈun nëjkx nˈijtëm seguurë ko tëyˈäjtën tijaty nmëbëjkëm. w20.07 paj. 21 parr. 4, 5

Pën kyaj nyajkunapëyäˈänëm ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib mëët nbëyëˈkëm, oy ko nˈijxëm pën mbäät nˈawäˈktutëm ets kyaj ndimtukpëtsëˈëmëm ja nwinmäˈänyˈäjtëm (Rom. 14: 19-21; 1 Kor. 8:9, 13). Mä Dios mëduumbë pyëyëˈëktë kyaj dyuˈunëty extëm ko jäˈäy pyëyëˈkijpxyëdë diˈib ak madäˈägandëp, ets nipën tkamëmay tkamëdäjˈyë myëguˈuktëjk. Pääty, mbäät tnastij tnaskotëdë nëgooko nyaxtë jëjpˈam. Per ninuˈun nDiosmëduˈunëm, kyaj nduˈunëmë kompetensyë mëdë nmëguˈukˈäjtëm (Gal. 5:26; 6:4). Diˈib të nduknibëjtakëm, yëˈë nbudëkëyäˈänëm niˈamukë parë jyäˈttët mä yajˈyakäˈäny ja premië: ja jukyˈäjtënë winë xëëbë. Pääty nduˈunëmë mëjääw parë nbanëjkxëm ja käjpxwijën diˈibë Pablo yäjk ko jyënany ets kyaj yëˈë nˈëxtäˈäyëm diˈibë këˈëm ndukˈoyˈäjtëm, yëˈë duˈun “diˈibë tyukˈoyˈattëp ja wiinkpëty” (Filip. 2:4). Mët ko Jyobaa xytsyojkëm, ta jyënaˈany ko seguurë tmoˈoyaˈany ja pryemië niˈamukë pënaty pëyëˈkjäjttëp, jaˈa njënäˈänëm, ja jukyˈäjtënë winë xëëbë, mbäät jam tsäjpotm o yä Naxwiiny ko nety të jyëmbity jantsy tsuj. w20.04 paj. 28 parr. 10; paj. 29 parr. 12

Miyonkˈamë Dios mëduumbë, yetyëjk toxytyëjk, tsyokwëˈëmäˈändë ets nyaxäˈändë mä jembyë jukyˈäjtën. Tyäˈädë Dios mëduumbëty, këˈëm ttimˈixäˈändë ko ja oˈkën kyaj nyekymyadäˈägäˈäny ko nety jyukypyëktë miyonkˈamë jäˈäy diˈib të yˈooktë. ¡Okpawinmay wiˈix agujk jotkujk nnayjyawëyäˈänëm ko nety duˈun tyuny jyatyëty! (Apos. 24:15). Ets niˈamukë pënatyë nety kyaj të tpuwäˈktuˈuttë Jyobaa, tˈixäˈändë nenduˈun ko ja oˈkën diˈibë Adán tukninäjxëdë kyaj nyekymyëmadäˈägäˈänëdë ets mbäädë net jyukyˈattë winë xëëw winë tiempë. Tyam, nëgooyë nguˈëˈëw ngukäjpxënë diˈibë Pablo tyuknijäˈäyë ja Dios mëduumbëty diˈib Corinto, pes xyjyotkujkmoˈoyëm ko tnimaytyaky wiˈixë oˈkpë jyukypyëkäˈändë. Pääty, taaˈäjtp tiko mbäät nmëmëdoˈowëm extëmë Pablo jyënany: “Dëˈënyëm xytyundët waanë niˈigyë ja Nintsënˈäjtëmë tyuunk” (1 Kor. 15:58). Pën xëmë nduˈunëmë tyäˈädë tuunk nuˈun nmadakëm, mbäädë net nˈawijx njëjpˈijxëm ja agujkˈäjt jotkujkˈäjtën mä tiempë myiny kyëdaˈaky, diˈib kyaj ndimpawinmäˈäyëm nuˈunën yˈoyˈatäˈäny. Ets ko nety jam nyajpatënë, ta nbëkäˈänëmë kuentë ko ja nWintsënˈäjtëmë tyuunk kyaj nety nëgoo të natuˈunëm. w20.12 paj. 13 parr. 16, 17

Diˈib ojts yajnaskäjpxë mä Ezequiel 38:10-23; Daniel 2:43-45; 11:44-12:1 ets mä Diˈibʉ Jatanʉp 16:13-16, 21, waˈan tyuˈugyëty ja tiempë diˈib myaytyaktë ets tijaty tunan jatanëp. Pën duˈun, mbäät nˈawijx njëjpˈijxëm ets tyun jyatëdët diˈib yam nimaytyäˈägäˈänëm. Ko nety të tsyondaˈaky ja mëj ayoˈon, ja mä “reyëty” nyayajtuˈugyëyäˈänëdë abëtsemy nyaxwinyëdë (Diˈibʉ Jat. 16:13, 14). Mä Biiblyë ja yajtijtë tyäˈädë gobiernëtëjk, “Gog diˈib tsoˈomp Magog” (Ezeq. 38:2). Tyäˈädë gobiernëtëjk diˈibë nety të nyayajtuˈugyëdë, yëˈë diˈib yˈaknibëdëˈëgandëbë Diosë kyäjpn ets tjaˈijxtëgoyäˈändë yä Naxwiiny. Mä tyäˈädë amay jotmay tsyondaˈaky, ja mä apostëlë Juan tˈijxy wiˈix ja Diosë myëtsip kyukäˈtsëˈëgëdë ja tëtsn diˈib nëgooyë myëjatyˈäjnë. Waˈan yëˈë tmaytyäˈägäˈäny ja ääw ayukë mëkatypyë diˈib ngäjpxwäˈkxäˈänëm. Ets waˈan yëˈë tˈëjxëyaˈany parë netë Gog diˈib tsoˈomp Magog tnibëdëˈëgët ja Diosë kyäjpn parë tˈijxtëgoyaˈany yä Naxwiiny (Diˈibʉ Jat. 16:21). w20.05 paj. 15 parr. 13, 14

Espiritë santë, yëˈë tuˈugë regalë diˈib tsobatp mëjwiin kajaa. ¿Wiˈix mbäät niˈigyë nmëjjäˈäw ngunuˈkxyjyäˈäwëm? Ko nbawinmäˈäyëm wiˈix tyam xypyudëjkëm. Mä netyë Jesus kyanëjkxynyëm tsäjpotm, ta tˈanmääy ja yˈëxpëjkpëty: “Ko ja espiritë santë mniminëdët, mmoˈoyëdëp miitsëty ja mëkˈäjtën es net miits xypyëjtäˈäktët ja tëyˈäjtën ëjtskyëjxm” mä “tëgekyë naxwinyëdë” (Apos. 1:8). Mët ko xypyudëjkëmë espiritë santë, ta abëtsemy nyaxwinyëdë, naxy tuktujk miyonk jakujkmë jäˈäy të tpëjtäˈäktë wyinmäˈäny parë tmëdunäˈändë Jyobaa. Tyamë Diosë kyäjpn nan tuˈugyë nyayaˈitëdë ets agujk jotkujk mët ko pyudëkëdë espiritë santë. ¿Wiˈix pyudëkëdë? Parë tmëdattëdë oybyë jäˈäyˈäjtën extëmë tsojkën, xondakën, jotkujkˈäjtën, maˈkxtujkën, oyjyaˈayˈäjtën, ajiikyˈat amëguˈukˈat, mëbëjkën, yuunkˈat naxypyˈat ets ko nyayjyëjpkuwitsëdë këˈëm. Tëgokyë tyäˈädë jäˈäyˈäjtën yëˈë ja “tëëm diˈib yajkypyë Diosë myëjääw” (Gál. 5:22, 23, TNM). Extëm nˈijxëm, espiritë santë yëˈë tuˈugë regalë diˈib mbäät nyajtsobatëm mëjwiin kajaa. w20.05 paj. 28 parr. 10; paj. 29 parr. 13

Taaˈäjtp kanäk pëky tiko njënäˈänëm ko nˈëxkapäˈänëm ja jiiky mëguˈuk ets ja mëtnaymyaayëbëty ko nety jyukypyëktë. Ets mbäät duˈun njënäˈänëm ko nˈijxëm wiˈixë Biiblyë tmaytyaˈaky jyukypyëjktë ja oˈkpë. Waˈanë Jyobaa myoˈoyäˈänëdë jembyë nyiniˈkx kyëbäjk extëmë nety yˈixˈattë mä kyaˈooktënëm ets duˈunyëm tmëdatäˈändë ja yˈääw yoˈkn ets ja jyot wyinmäˈäny. Nˈokjamyajtsëm ko Jesus yëˈë mëët ojts tˈijxkijpxyë oˈk tëgoˈoyën extëm ko jäˈäy myaˈay, ets ko dyajjukypyëkäˈäny duˈunxyëp extëm ko yajˈyuxy (Mat. 9:18, 24; Fwank 11:11-13). Ko tuˈugë jäˈäy myaˈaywyijy, kyaj ja wyiin jyëjp tyëgatsy, ja yˈääw yoˈkn ets duˈunyëm tjamyetsy tijaty të ttuny mä kyamanaxynyëm. Nˈokwinmäˈäyëm ja Lázaro, ko Jesus yajjukypyëjkë ja nety të yˈijnë taxk xëëw määbë yˈooky ets tapë nety ëgäˈäny wyindëgooynyë. Per ko jyukypyejky, netyë ja myëgaˈaxëty yˈëxkäjpëdë ets seguurë ko Lázaro nan yˈëxkäjp ja myëgaˈaxëty (Fwank 11:38-44; 12:1, 2). w20.08 paj. 14 parr. 3; paj. 16 parr. 8

Ak mëjë Jyobaa yajnaxëdë ets tuknax yajtsoktë, duˈun pënaty nëjkxandëp tsäjpotm ets ja wiinkpë borreegëty. Nan tuˈugyë tsyowdëjkëdë, pes yëˈë mëët yajkujuuytyë ja Jesusë jyukyˈäjtën. Diˈib jeˈeyë tëgatsy, yëˈë ja jukyˈäjtën diˈib yˈawijx jyëjpˈijxtëp, per duˈun diˈib nëjkxandëp tsäjpotm ets ja wiinkpë borreegëty, tsojkëp tmëmëdowdëdë Dios etsë Kristë (Sal. 31:23). Nˈokjamyajtsëm ko Jyobaa mbäät ttukpudëkë yˈespiritë santë niˈamukë pënaty mëduunëp nuˈun dyajtëgoyˈattë, oy yëˈëjëty diˈib jukyˈatandëp jam tsäjpotm o yä Naxwiiny. Jyobaa të tˈawanë jotkujkˈäjtën niduˈuk niduˈuk ja yˈuˈunk yˈënäˈk (Jer. 29:11). Mä yajjamyetsyë Jesusë yˈoˈkën xëëw, ja mä mbäät niˈamukë nmëjkumäˈäyëmë Jyobaa mëdë Kristë mët ko xyajjukyˈatäˈänëm winë xëëw winë tiempë. w21.01 paj. 18 parr. 16; paj. 19 parr. 19

Nimaybyë jäˈäy diˈib nëjkxtëp mä yajjamyetsyë Jesusë yˈoˈkën xëëw, yä Naxwiiny tˈawix tjëjpˈixtë ja jukyˈäjtën. Per ¿tiko net nyëjkxtë? Yëˈko tyukˈixandëbë Jesus ets pënaty nëjkxandëp tsäjpotm ko tsyojkëp ets ko pyudëkëyandëp. Duˈun extëm ko nëjkxëm mä pyeky tuˈugë jäˈäy diˈib mëk ntsojkëm, nëjkxëm mët ko ndukˈixäˈänëm ko ntsojkëm ets ko nbudëkëyäˈänëm. Ja wiinkpë borreegëty, nan nëjkxtëp mä yajjamyetsyë Jesusë yˈoˈkën mët ko duˈun dyajnigëxëˈëktë ko myëjjäˈäwëdëp ko ojts kyuˈoogëdë, pes mët yëˈëgyëjxm, mbäädë net jyukyˈattë winë xëëw winë tiempë yä Naxwiiny. Ja tuk pëky tiko nyëjkxtë mä yajjamyetsyë Jesusë yˈoˈkën xëëw, yëˈko tmëmëdowdë ti ojts tniˈanaˈamë. Pes ko Jesus dyajnaxkëdakyë tyäˈädë aˈux mët ja yˈapostëlëtëjk, ta tˈanmääy: “Tundë dëˈën extëmtsë njamyajtsën” (1 Kor. 11:23-26). Pääty ja wiinkpë borreegëty, duˈunyëm nyëjkxäˈändë mä yajjamyetsyë Jesusë yˈoˈkën xëëw, mientrës yajpäättë yä Naxwiiny pënaty nëjkxandëp tsäjpotm. w21.01 paj. 17, 18 parr. 13, 14

Pën njantsy tsyojkëm ja nmëguˈukˈäjtëm, tsojkëp ndukˈijxëm ko ndukmëduˈunëm tijaty (ijxkijpxyë mëdë Santya̱ˈa̱gʉ 2:17, 26). Extëm nˈokpëjtakëm, Jyobaa xytsyojkëm (1 Fwank 4:19). Ets xytyukˈijxëm mët ja yˈääw yˈayuk diˈib yajpatp mä Biiblyë (Sal. 25:10; Rom. 8:38, 39). Ëtsäjtëm, nnijäˈäwëm ko Jyobaa kyaj jeˈeyë xytyukˈijxëm ko xytsyojkëm mëdë yˈääw yˈayuk, nenduˈun mët tijaty tyuumpy. Jyobaa nyasˈijxë ets ja yˈUˈunk diˈib mëk tsyojkypy yˈayowët ets yˈoogët ëtsäjtëmgyëjxm (Fwank 3:16). Päätyën nˈijtëm seguurë ko xytsyojkëm. Ko nmëmëdoˈowëmë Jyobaa mëdë Jesus, ta ndukˈijxëm ko ntsojkëm (Fwank 14:15; 1 Fwank 5:3). Jesus nan ojts xytyukˈanaˈamëm parë nnaytsyojkëm nixim niyam (Fwank 13:34, 35). Ets yëˈëjënë tyäˈädë tsojkën diˈib yajtukˈixäämp ja nmëguˈukˈäjtëm mët ja tuˈunën ets kyaj yëˈëyëty mëdë ääw ayuk (1 Fwank 3:18). w21.01 paj. 9 parr. 6; paj. 10 parr. 8

Pënaty të yajwinˈixtë mëdë espiritë santë, jam tsäjpotm tyunäˈändë rey mëdë Jesus mä ja Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën. Yëˈëjëty, yˈixandëbë Jesus, käjpxan maytyäˈägandëp mëët ets yajnaxandëp mëdë tiempë (Fwank 14:2, 3). Pënaty jukyˈatandëp yä Naxwiiny, nan tsokanëdëbë Jesus ets ijxˈitan kuentëˈatanëdëp. Ets oy tkaˈixäˈändë, niˈigyë mëët nyaymyaaybyëkäˈänëdë ko nety ttukxondäˈäktë ja jukyˈäjtën diˈibë Jyobaa mëdë Jesus të myoˈoyëdë (Is. 9:6, 7). Mëjwiin kajaa nˈaxäjëyäˈänëmë kunuˈkxën ko ngupëjkëmë Jesus extëmë mëtnaymyaayëbë. Extëm nˈokpëjtakëm, xytsyojkëm ets xypyudëjkëm tyam. Nan nˈawijx njëjpˈijxëm njukyˈatäˈänëm winë xëëw winë tiempë. Per diˈib mëjwiin kajaa nganaratäˈänëm ko nnaymyaˈayëm mëdë Jesus, yëˈë ko nnaymyayäˈänëm mëdë Teety, Jyobaa. Extëm nˈijxëm, ¡nitii duˈun kyaˈoyëty extëm ko nmëtnaymyaayëbëˈäjtëmë Jesus! w20.04 paj. 25 parr. 15, 16

Apostëlë Pablo yëˈë duˈun nyijäˈäyë ja Dios mëduumbëty diˈib Corinto, diˈibë nety të yajwinˈixtë parë jyukypyëktët tsäjpotm. Yëˈëjëty, ijttëp “tiˈigyë mët ja Jesukristë” etsë ‘Dios të tyukniwowëdë parë dyajnëjkxët tuˈugë jukyˈäjtënë wäˈätspë’. Pablo nan myaytyak “ko yˈoˈktë diˈibë pyaduundë Jesukristë” (1 Kor. 1:2; 15:18; 2 Kor. 5:17). Mä jatuˈukpë neky diˈib jyaay, duˈun jyënany: “Pën të mëët nduˈugyëm [ja Jesus] extëm të yˈooky të tyëgoy, nenduˈun nduˈugyëyäˈänëm mët yëˈë extëm jyukypyejky” (Rom. 6:3-5, TNM). Jesus duˈun jyukypyejky extëm tuˈugë anklës ets ojts nyijkxy tsäjpotm. Duˈunën niˈamukë jyukypyëkäˈändë pënaty ijttëp “tiˈigyë mët ja Jesukristë”, jaˈa njënäˈänëm, pënaty nëjkxandëp tsäjpotm. Pablo tkujäˈäyë ko Kristë jyukypyejky mä niˈamukë jäˈäy diˈibë nety të yˈooktë extëm “ja pëjtaˈaky diˈibë jawyiin tëëmpˈäjtp” (1 Kor. 15:20). Jesus yëˈë tim jawyiin jukypyëjk extëm tuˈugë anklës ets ojts tˈaxäjë ja jukyˈäjtënë winë xëëbë. w20.12 paj. 5, 6 parr. 15, 16

Mä tyäˈädë tiempë, pënaty yˈawijx jyëjpˈijxtëp jyukyˈatäˈändë tsäjpotm, jantsy jeˈeyë yˈooktë yä Naxwiiny, ta netyë jyukypyëktë tsäjpotm. Ets nnijäˈäwëm mët ko duˈun jyënanyë apostëlë Pablo mä 1 Korintʉ 15:51, 52. Ko jyukypyëktë tyäˈädë Jesusë myëgaˈaxëty, ta tpatnëdë ja diˈibën jyantsy xyëwˈäjtypy agujkˈäjt jotkujkˈäjtën. Biiblyë nyimaytyakypy ti tyunandëp jam tsäjpotm pënaty tëgäjtstëp “tuk pojën, dëˈën extëm ko nwimbiˈtsëm es nˈijxwäˈxëm jatëgok”. Jesus jyënany: “Pën madakp es ttuny diˈibëts ëj ntsejpy, nmoˈoyëpts ëj ja kutujkën es yˈanaˈamët mä tëgekyë ja naxwinyëdë, es dëˈën yˈanaˈamët extëm ko ja naxtuˈts yajtukwepy ja pujxndäjk, es tyukpuˈujë, dëˈën extëmë nDeetyëts të xymyoˈoy esëts nyajkutukët” (Diˈibʉ Jat. 2:26, 27). w20.12 paj. 12 parr. 14, 15

Jesus jaa ojts ttijy extëm “ja pëjtaˈaky diˈibë jawyiin tëëmpˈäjtp”, ets yëˈë yajjaygyukëyan ko tamˈatäämbë netyë jäˈäy diˈib jukypyëkandëp ets nyëjkxäˈändë tsäjpotm. Ko ja tiempë tpäädët, niˈamukë ja “di’ib pyaduundë Jesukristë”, jaˈa njënäˈänëm, ja yˈapostëlëty ets niˈamukë pënaty yajwinˈijxtëp mëdë espiritë santë, jyukypyëkäˈändë ets nyëjkxäˈändë tsäjpotm, duˈun extëmë Jesus (1 Kor. 15:18). Ko apostëlë Pablo tnijäˈäyë ja Dios mëduumbëty diˈib Corinto, nipënnëmë nety kyajukypyeky ja diˈib “ijtp tiˈigyë mët ja Jesukristë” parë nyëjkxët tsäjpotm. Min këdakpnëmë nety ja tiempë diˈib myaytyak. Pablo jyënany: “Niduˈuk niduˈuk extëm pyäädëdë: Jesukristë dëˈën jikypyëjk tim jawyiin; es oknëm ko yëˈë Jesukristë myinët o ko nety jam yajpääty, diˈibaty yëˈë jyaˈäjtypy nandëˈën jyikypyëktët” (1 Kor. 15:23; 1 Tes. 4:15, 16). Extëm nˈijxëm, ja apostëlëtëjk ets pënatyë nety të yajwinˈixtë parë nyëjkxtët tsäjpotm, tsojkëbë nety myaˈkxtuktët axtë koonëmë Jesus jam yajpäädët parë tˈaxäjëdët ja kyumäˈäyën ets tyuˈugyëdët “mët yëˈë extëm jyukypyejky”. Tyam, yëˈëjën ndukjukyˈäjtëm ja tiempë mä Jesus jam yajpatnë (Rom. 6:5). w20.12 paj. 5 parr. 12; paj. 6 parr. 16, 17

Apostëlë Pablo yëˈë myaytyäˈägan pënaty jukypyëjktëp tsäjpotm diˈib yˈaxäjëdëp “ja tsäjpotmëdë niniˈx”, jaˈa njënäˈänëm, diˈib kyaj yaˈixy (1 Kor. 15:43, 44). Ko Jesus jyukyˈajty yä Naxwiiny myëdäjtë nyiniˈkx kyëbäjk extëm ëtsäjtëm. Per jyukypyejky extëm “tuˈugë espiritë diˈib yajkypyë jukyˈäjtën”, ta pyäˈtëjkë tsäjpotm (1 Cor. 15:45, TNM). Nenduˈunën jyukypyëktë pënaty nëjkxtëp tsäjpotm. Pablo tnimaytyaky: “Dëˈën extëm ëtsäjtëm ngëxëˈkëm kyojˈyëty ja Adán yä naxwiiny, nandëˈën nëjx ngëxëˈkëm extëmë Jesukristë diˈibë tsäjpotm” (1 Kor. 15:46-49). Ko netyë Pablo tnimaytyaktääynyë, ta ojts tˈaknigajpxy tiko kyaj, jyënany: “Kyaj mbäät ndëjkëm tsäjpotm mët ja ntsuˈutsyˈäjt nbäjkˈäjtëm” (1 Kor. 15:50). Ja apostëlëtëjk ets pënatyë nety nëjkxandëp tsäjpotm, kyaj nety pyäˈtëkëyäˈändë mëdë nyiniˈkx kyëbäjk diˈib windëgoopy. w20.12 paj. 10, 11 parr. 10-12

Dios wyinmäˈänymyooy nääk ja Jesusë yˈëxpëjkpëty parë tkujäˈäyëdë wiˈix jyukypyëkäˈändë pënaty nëjkxandëp tsäjpotm. Apostëlë Juan duˈun tnimaytyaky: “Ëtsäjtëm xyˈuˈunkˈäjtëm ja Dios. Es kyajnëm xytyukˈijxëm wiˈix nˈakˈijtëm, per ko Jesukristë kyëxëˈëgët, dëˈën nˈijtëm extëm ja Kristë, mët ko nˈixäˈänëm wiˈixë dëˈën yëˈë” (1 Fwank 3:2). Pënaty nëjkxandëp tsäjpotm, kyaj tnijawëdë wiˈixën jam jyukyˈatäˈändë ets wiˈixën tmëdatäˈändë nyiniˈkx kyëbäjk diˈib kyaj yaˈixy. Per diˈibën tëy nyijäˈäwëdëp, yëˈë ko tˈaxäjëyäˈändë ja kyumäˈäyën, yˈixandëbë Jyobaa. Biiblyë kyaj ttimnigäjpxtäˈäy wiˈixën jyukypyëkäˈändë jam tsäjpotm, per jyënaˈany ko yajpäädäˈändë mëdë Kristë ko nety “dyajkutëgoy nidëgekyë wiinkpëtyë anaˈambëty, kutujkënëty es pënëtyë madakën myëdäjttëp” ets ko nety kyutëgoy “ja okpë mëtsip”, jaˈa njënäˈänëm, “ja oˈkën”. Ets tim ok, ta Jesus mëdë 144,000 yˈanaˈamanëndë Jyobaa, ets yëˈë diˈib tëgokyë myëdatanëp yˈanaˈamënbatkëˈëy (1 Kor. 15:24-28). ¡Nëgooyë yˈoyˈäjnë ko nety duˈun tyuny jyatyëty! w20.12 paj. 8 parr. 2

Per ¿tidën yˈawijx jyëjpˈijxtëp pënaty kyaj jyukypyëkäˈändë tsäjpotm? Yëˈëjëty, nan jukypyëkandëp. ¿Tiko duˈun njënäˈänëm? Yëˈko Biiblyë jyënaˈany ko apostëlë Pablo ets pënaty të yajwinˈixtë parë nyëjkxtët tsäjpotm, yëˈë ja ‘mëdiˈibë jawyiin jukypyëjktëbën’ (Apoc. 20:6, TY). Tyäˈädë yëˈë xytyukˈijxëm ko ak jukypyëkandëbë netyë wiink jäˈäy, diˈibë Job yˈawijx jyëjpˈijx ets myëbëjk (Job 14:15). Pënaty të yajwinˈixtë parë nyëjkxtët tsäjpotm, tamë nety yajpatnëdë niˈamukë ko Jesus dyajkutëgooytyaˈayët ja “anaˈambëty, kutujkënëty es pënëtyë madakën myëdäjttëp”. Ets ja nenduˈun mä kyutëgoyaˈany ja “okpë mëtsip”, jaˈa njënäˈänëm, “ja oˈkën”. Tyäˈädë yëˈë yajxon xytyukˈijxëm ko ninäˈä kyanekyˈoogäˈändë pënaty jukypyëjktëp tsäjpotm (1 Kor. 15:24-26). Pënaty jukyˈatandëp yä Naxwiiny, mbäät nenduˈun jyënäˈändë extëmë Pablo jyënany extëm tyam mä tekstë yajkajpxy. Nnijäˈäwëm ko tsäjpotm nituˈuk mbäät kyatëkë diˈib ijt kaˈoyjyaˈay, pääty njënäˈänëm ko tyäˈädë tekstë, yëˈë myaytyäˈägaampy pënaty jukypyëkandëp yä Naxwiiny. w20.12 paj. 6, 7 parr. 18, 19

Waˈanë net nnayajtëˈëwëm: “¿Wiˈixëts mbäät nˈity seguurë ko tëtsë Jyobaa xypyokymyeˈkxy?”. Pën mnayajtëëwëp duˈun, yëˈë myajnigëxëˈkypy ko Jyobaa të mbokymyeˈkxyëty. Mä rebistë Diˈib Xytyukˈawäˈänëm, diˈib pëtsëëm 1954 tnimaytyaky wiˈix xyajnayjyäˈäwëm ko jatëgok xyajkäˈäjëm tijaty ijty xyajtëgoˈoyëm. Tyäˈädë rebistë duˈun jyënany: “Waˈan duˈunyëm xytsyiptakxëm nˈëxmäjtsëm ti ijty xyajtëgoˈoyëm mä kyajnëm ndëjkëm Dios mëduumbë”. Ets ta yˈakjënany: “Këdii mwinmay ko ninäˈä Jyobaa tkamaˈkxäˈäny ja poky kaytyey diˈib mduun, Satanás duˈunën meerë ttsoky parë mwinmayët. Ko mmëmadaˈagyëty diˈib myajtëgoyanëp etsë net mnayjyawëty mon tuk ets axëëk, yëˈë myajnigëxëˈkypy ko mijts kyaj mˈaxëkjäˈäyëty ets ko Jyobaa mbäät mbokymyeˈkxyëty. Per duˈunyëm mmënuˈkxtäˈäk winë ääw winë jot ets mëdë yujyˈat tudaˈakyˈat parë mbokymyaˈkxëdët ets jatëgok xymyëdatët wäˈätsë mjot mwinmäˈäny”. Mä netyë apostëlë Pablo tkapanëjkxynyëmë Jesus, pokytyuun mëjwiin kajaa. Yëˈë jyamyajts wiˈixë nety axëëk të yˈadëˈëtsy (1 Tim. 1:12-15). Per duˈun tˈijxy extëm tuˈugë regalë diˈibë netyë Dios të myoˈoyëty ko Jesus jyuuybyëtsëëmë. Duˈuntsoo, kyaj tnekymyëjeˈemtsyˈoˈky ja poky kaytyey diˈibë nety të ttuny, ets niˈigyë tpëjtakyë wyinmäˈäny parë tmoˈoyaˈanyë Jyobaa diˈib mas oy. w20.11 paj. 27 parr. 14; paj. 29 parr. 17

Satanás kanäk pëky diˈib yajtuumpy. ¿Ti net ndunäˈänëm? Mbäät netyë myiny mä jot winmäˈäny: “Wenë, tyäˈädë kyaj tyim axëëgëty, ets kyajts nyaˈëxkaxët kots ndunët”. Per ko duˈun nwinmäˈäyëm, këˈëmë nety nnaywyinˈëˈënëm. Nik oy ko nnayajtëˈëwëm: “¿Yëˈëdaa Satanás yajtuumbyë tyäˈädë jotmay parë dyajnaywyäˈkxäˈänyëtyëtsë ngorasoon? ¿Nëjkxëbëts nyajnimäˈädë Jyobaa xyëëw kots nnaytyukˈanaˈamëdët ja axëëkpë tsojkën? ¿Nëjkxëbëts xytyukmëwingony mas niˈigyë ja diˈibëts nDiosˈäjtypy o xytyukmëjagamgeˈeky?”. Oy ko nbawinmäˈäyëmë tyäˈädë yajtëˈëwën ets nˈamdoˈow nbëjktsoˈowëmë wijyˈäjtënë Jyobaa parë nˈatsoowëmbijtëm extëm tyam nyaˈijx nyajpatëm. Ko duˈun nduˈunëm, ta xykyuwäˈänäˈänëm, ets nan xypyudëkëyäˈänëm parë pojën njëjpkudijëm ti xyajtëgoyäˈänëm, duˈun extëm ttuunyë Jesus ko tˈanmääy ja Mëjkuˈu: “¡Nëjx, Satanás!” (Mat. 4:10). Nˈokjamyajtsëm ko ninuˈun kyaˈoyëty ko ngorasoonˈäjtëm nyaywyaˈkxyëty. w20.06 paj. 12, 13 parr. 16, 17

Ninuˈun nmëduˈunëmë Dios, ijtëm yujy tudaˈaky ets nmëmëdoˈowëmë yˈanaˈamën, pesë Jyobaa nyijäˈäwëp ti diˈib mbäät ndukˈoyˈäjtëm (Éfes. 4:22-24). Ko nˈijtëm yujy tudaˈaky, ta nbëjtakëm mas jëjpˈam ti Jyobaa tsyojkypy ets kyaj ti ëtsäjtëm njatsojkëm, nan xypyudëjkëm parë kyaj mëj këjxm nnayjyäˈäwëm mä ja nmëguˈukˈäjtëm. Ko duˈun nduˈunëm, nëjkxëp oy nˈijtëm mëdë Jyobaa ets mëdë nmëguˈukˈäjtëm (Filip. 2:3). Pën kyaj nnaygyuentëˈäjtëm, mbäät xynyinäjxëm extëm jyaˈayˈattë Satanásë jyaˈay, diˈib nayjyäˈäwëdëp mëj këjxm ets diˈib këˈëm tijaty naytyukmëtsojkëdëp. Mä primer siiglë, waˈan nääk duˈun jyäjttë ja Dios mëduumbëty, päätyë apostëlë Pablo tmooyë tyäˈädë käjpxwijën ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib Roma: ‘Miits anëëmëdë ko käˈäp jeˈeyë mneymyëmay mneymyëdäjëdëty ets mnaymyëjpëjktäˈägëdëty. Yëˈë mëmay mëdäjtëp wiˈix ja Dios të mmoˈojëdën ja wijyˈäjtën kejyˈäjtën’. Extëm nˈijxëm, Pablo jyaygyujkë ko tsojkëp wanaty naymyëjpëjtakëm. Per ko njäˈäyˈäjtëm yujy tudaˈaky, yëˈë diˈib xypyudëkëyäˈänëm parë kyaj ndimnayajmëjpëtsëˈëmëm o ndimnayjäämˈijx ndimnaynyääxˈijxëm. w20.07 paj. 2 parr. 1, 2

Ja tiempë mä rey Asá jyukyˈajty. Ja agujkˈäjt jotkujkˈäjtën diˈibë nety myëdäjttëp ja nax käjpn jam Judá, kyaj jyejky. ¿Tiko? Yëˈko nidëjkëdë tuk miyonk naxyë soldäädëtëjk diˈib Etiopía. Zérah, diˈib nyiwintsënˈäjt, ijtpë nety seguurë ko myëmadäˈägaampy ja nax käjpn diˈib Judá. Perë Asá amumduˈukjot ttukˈijxpejtyë Jyobaa. Pääty tmëwäˈän tmëtsoˈowë: “Pudëjkëdëgëts, mijts Jyobaa diˈib nDiosˈäjttëp, yëˈko mijts ndukˈijxpajttëp ets mxëëwgyëjxm të nimindëtsë tyäˈädë mayjyaˈay” (2 Crón. 14:11). Ja soldäädëtëjk diˈib Etiopía nëgooyë nety nyimayˈäjnëdë ets kyaj dyuˈunëty ja soldäädëtëjk diˈib Judá. Perë Asá nyijäˈäwëbë nety ko Jyobaa jantsy kumëjääw ets ko mbäät tpudëkë ja nyax kyäjpn. Ets duˈunën tyuun jyäjtë, ojtsënë Jyobaa jyantsy pyudëkëdë. Ja soldäädëtëjk diˈib Etiopía kyaj myadaktë, axëëk jyäjt kyëbajttë (2 Crón. 14:8-13). Kyaj yajxon ndimnijäˈäwëm wiˈix niduˈuk niduˈuk njatäˈän ngëbatäˈänëm, per diˈib tëy nnijäˈäwëm, yëˈë ko kyaj yˈijtëwäˈäny ja agujkˈäjt jotkujkˈäjtën diˈib tyam nimay nmëdäjtëm mä nmëduˈunëmë Jyobaa. Nˈokjamyajtsëm ko Jesus ojts tnaskäjpxë ko mä tiempë jyëjpkëxanë “nidëgekyë naxwinyëdë jäˈäyëty” tˈaxëkˈixäˈändë pënaty panëjkxëdëp (Mat. 24:9). w20.09 paj. 18 parr. 14-16

Nipën tkaˈoyjyawë ets yajwingäjpx yajjëjpkäjpxët. Per mbäät xyaˈëxtëkëwäˈkëm pën yëˈëyë njantsy myëmäˈäy njantsy myëdäjëm wiˈix xywyingäjpx xyjyëjpkäjpxëm ja nmëtsipˈäjtëm (Prov. 24:10). Pääty, ¿wiˈixë net mbäät nnayjyäˈäwëm? Mbäät njënäˈänëm extëmë apostëlë Pablo: “Ndukxondakypyëts [...] kots nyajwingajpxy nyajjëpkajpxy”. ¿Tiko? Yëˈko pën nyajwingäjpx nyajjëpkäjpxëm ets pën yaˈˈaxëkˈijxëm, yëˈë nety yajnigëxëˈkypy ko xyjyantsy yˈëxpëjkpëˈäjtëmë Jesus (1 Peed. 4:14). Jesus jyënany ko ja yˈëxpëjkpëty yajpajëditandëp (Fwank 15:18-20). Ets duˈunën tyuun jyäjtë mä primer siiglë. Extëm nˈokpëjtakëm, pënatyë nety të nyinaxëdë extëm ja grieegë jäˈäy wyinmaytyë nenduˈun tˈijxtë pënaty pyanëjkxtë Jesus ko tsuu jäˈäyëty ets ko kyaj ti tjat tnijawëdë. Ets nääk ja judiyëtëjk duˈun tˈijxtë “extëm oytyim pën yetyëjkëty” ets ko “kyaj tmëdattë ja ëxpëjkën”, duˈun extëmë nety të tˈixtë ja apostëlëtëjk, Pedro mëdë Juan (Apos. 4:13). Mayë jäˈäy wyinmääytyë ko pënaty pyanëjkxtë Jesus kyaj ti ttsooˈattë ets kyaj pën yˈixanëdë. ¿Tiko? Yëˈko kyaj nety ttuktëk ttukwäˈägëdë politikë ets ni ja tsip. Pënaty tim jawyiin pyanëjkxtë Jesus, kyaj tnasˈijxëdë ets yaˈëxtëkëwäˈägëdët ja ääw ayuk diˈib yajpëtsëëmdë ja myëtsipëty. w20.07 paj. 14, 15 parr. 3, 4

Apostëlë Juan mëk tjantsy tsyojkyë myëguˈuktëjk ets pyudëkëyan parë mëk ja myëbëjkën dyaˈittët. Ets yajnigëxëˈk mä ëwij käjpxwijën diˈib kyujäˈäyë mä ja tëgëëkpë neky diˈib jyaay mët ko Dios wyinmäˈänymyooyë. Ëtsäjtëm nan agujk jotkujk xyajnayjyäˈäwëm ko pënaty mëdë Jesus yˈanaˈamäˈändë tsäjpotm, nenduˈun xytsyojkëm ets xypyudëjkëm extëm ttuunyë Juan (1 Fwank 2:27). Nˈokpëjkëˈkëm mä jot korasoon tëgokyë tyäˈädë käjpxwijën. Nˈokpëjtakëm ja winmäˈäny parë nnëˈëyeˈey nduˈuyeˈeyëm mä ja tëyˈäjtën ets nˈokmëmëdoˈowëmë Jyobaa mä tijaty nduˈunëm. Nˈokˈëxpëjkëmë Biiblyë ets nˈokmëbëjkëm. Nˈokˈyajkëktëjkëm ja nmëbëjkënyëˈäjtëm mä Jesus. Nˈokjëjpkudijëm ja naxwinyëdë jäˈäyë wyinmäˈäny ets wixaty jyënäˈändë pënaty të tmastuttë Diosë kyäjpn. Nˈoktuˈunëmë mëjääw parë kyaj nˈaduunmujkëmë Diosë tyuunk mëdë axëkˈäjtën etsë net xymyëmadakëm ja poky kaytyey. Nˈokmëmëdoˈowëm wiˈixë Jyobaa tniˈanaˈamë njukyˈäjtëm. Ets nˈokpudëjkëm ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib axëëk të xyajnayjyäˈäwëm parë kyaj yˈëxtëkëwäˈägët ko nbokymyaˈkxëm ets ko nbudëjkëm pënaty yajtëgoyˈäjttëp. Ko duˈun nduˈunëm, nëjkxëp nduˈuyeˈeyˈadëtsëm mä ja tëyˈäjtën oy ti jotmay nbatëm. w20.07 paj. 24, 25 parr. 15-17

Mët ko Jyobaa xytsyojkëm, ta niduˈuk niduˈuk të xytyuknipëjkëmë tuunk mä nyax kyäjpn. Ets oy ti tuunk nikëjxmˈäjtëm, niˈamukë ntsobatëm ets nyajtëgoyˈäjtëm parë xim yam nnaybyudëjkëm. ¿Apostëlë Pablo yajxon ojts tnigajpxy ko kyaj mbäät njënäˈänëm jodoty winmäˈänyoty mä tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm: “Kyajts mij xytyuˈunxëty” (1 Kor. 12:21). Tsojkëp nixim niyam nnayajtsobatëm ets nnaybyudëjkëm parë mbäät jyaˈˈatyë tuˈugyëˈäjtën mä nduˈukmujkëm (Éfes. 4:16). Ko nnayaˈijtëm tuˈugyë mëdë nmëguˈukˈäjtëm, ta mbäät nnaymyëjääwmoˈoyëm ets njäˈäwëm ko yajtsojkëm. Niˈamukë pënaty tuundëp mëjjäˈäy të yajwinˈixtë mët yëˈëgyëjxmë espiritë santë, per niduˈuk niduˈuk wiˈixëm tmëdattë wijyˈäjtën (1 Kor. 12:17). Näägë tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm näämnëm të yajtuunkmoˈoytyë ets kyaj nëgoo ti tnijawëdë. Ets ta net diˈib të myëjjäˈäyëndë o diˈib pëjk ijxëndëp ets kyaj mbäät ti tˈoktuunëdë. Per nituˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib tuump mëjjäˈäy mbäät kyawinmay: “Kyajts mij xytyuˈunxëty”. Niˈamukë mbäät tpanëjkxtë käjpxwijën diˈib yajpatp mä Romanʉs 12:10. w20.08 paj. 26 parr. 1, 2; paj. 27 parr. 4

Jyobaa yëˈë yajtuumbyë kyäjpn parë xytyuˈumoˈoyëm ets kyaj njëjpˈyeˈeytyutëm ja tuˈu diˈib yajnëjkxp mä jembyë jukyˈäjtën. Ëtsäjtëm, netyë ngupëjkëm ko Diosë kyäjpn tkäjpxwäˈätsy tuˈugë tukniˈˈijxën diˈib yajpatp mä Biiblyë o ko xytyuˈumoˈoyëm wiˈix mbäät njukyˈäjtëm. Per ¿ti net nduˈunëm ko dyajtëgatsy diˈib ëtsäjtëm kyaj nˈoyjäˈäwëm? ¿Extëm ko yajtooky ja salonk mä nety nduˈukmujkëm? Mbäät duˈunyëm nyajpatëm agujk jotkujk pën njamyajtsëm ko tëgokyë tijaty nduˈunëm yëˈë parë Jyobaa ets ko yëˈë tyuˈumoopy ja kyäjpn (2 Kor. 6:1). Rey David yäjkë oybyë ijxpajtën ko yˈayäjk yˈagoˈonë mä ojts yajkojy ja templë. Yëˈë jyënany: “¿Pënëtsën ëjts ets pënëtsënë ngäjpn parë mbäät tijaty tnayaky? Pes tëgokyë ak jam tsyoˈondäˈäy mä mijtsën, ets diˈib të nmoˈoytyë yëˈë diˈibë mˈääw mgëˈë yajkypy” (1 Crón. 29:14). Pääty, ko nyäjkëmë meeny sentääbë nan yëˈë nety nmoˈoyëmë Jyobaa diˈib të dyaky. Per oy yëˈë tijaty xyjyamoˈoytyaˈayëm, agujk jotkujk nyayjyawëty ko nyajtuˈunëmë jot mëjääw, xëëw tiempë etsë meeny sentääbë mä tyuunk (2 Kor. 9:7). w20.11 paj. 22, 23 parr. 14-16

Extëmë Jyobaa tyestiigë, mbäät njënäˈänëm ko tuˈugë äjkxmäjtspë tyukˈoˈoyëbë nety ko tjantsy myatsy mayë äjkx. Per tëgatsy ko ëtsäjtëm nduˈunëm ja Diosë tyuunk. Pes kyaj mbäät njënäˈänëm ko ndukˈoybyëtsëˈëmëmë nety ko nimayë jäˈäy nyajtëjkëm mä Diosë kyäjpn (Luk. 8:11-15). Jyobaa nëjkxëp ttukxondaˈaky pën duˈunyëm nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm ja oybyë ayuk ets pën nyaˈëxpëjkëmë jäˈäy. ¿Tiko duˈun njënäˈänëm? Jaˈko yëˈë nety nmëmëdoˈowëmë Jyobaa mëdë Jesus (Mar. 13:10; Apos. 5:28, 29). Ëtsäjtëm, nan tam tiko mbäät ndukjotëgoˈoyëm ja tuunk mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm, pes niˈigyë wyingoonˈadëtsnë mä jyëjptëgoyaˈanyë tyäˈädë jukyˈäjtën. Jawaanë tiempë nˈakmëdäjtëm parë nbudëjkëmë jäˈäy ets nyitsoˈoktët. Pääty, këdii mwinmay ko jaanëmë tyäˈädë tuunk xytyunäˈäny ko nety oy ja mjukyˈäjtën xyajnaxy. Tyamën ttiempëty parë mas niˈigyë ja mˈääw mjot jyënäˈänët ets mˈëwäˈkx mgäjpxwäˈkxët, xyjat xynyijawët mas niˈigyë tijatyë Biiblyë myaytyakypy, mˈitët amëk jotmëk ets mnayjyëjpwijtsëmbitëdët këˈëm. Pudëkë mä yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxtë ja tuktujk miyonk naxypyë nmëguˈukˈäjtëm diˈib yajpattëp abëtsemy nyaxwinyëdë. Ko duˈun xytyunët, ta nëjkx xyjawë ja jotkujkˈäjtën diˈib tsoˈomp mä Jyobaa (Neh. 8:10; Luk. 5:10). Tukjotëgoyë tyäˈädë tuunk nuˈun mmadaˈaky axtë koonëmë Jyobaa jyënäˈänët yabäät. w20.09 paj. 7 parr. 18-20

Kyaj mbäät ntsojkˈadëtsëm ja jukyˈäjt madakën etsë net jam ja jot winmäˈäny nbëjtakëm. Pes “ja jotkujkjäˈäyˈäjtën winˈëˈën [winxäjp]”, mbäät dyajxeemy ja tsojkën diˈib nmëdäjtëm mä Jyobaa, mbäät kyaj nekyyajtsobatëm ja yˈääw yˈAyuk ets nan mbäät kyaj nekytsyojkënyëˈäjtëm ndukninëjkxëmë jäˈäy (Mat. 13:22). Pën nguentëˈatäˈänëm diˈibë Jyobaa të xytyuknipëjkëm, tsojkëp netyë ti nduˈunëm ko nwinguwäˈkëm tuˈugë jotmay. Tsojkëp nˈijxëm wiˈix pojën nˈagaktutëm ko ajotkumonë pyëtsëmët mä Internet, mä nˈijxëm tuˈugë pelikula o tuˈugë programë mä telebisionk mä jäˈäy axëëk nyaymyëtˈit nyaymyëttsëënëdë, mä nyayaˈook nyayajtëgoyëdë o tijaty yajpëtsëëmdëbë apostatas. Pën kontiempë nnayjyëjpˈijxëm, nëjkxëp netyë nnijäˈäwëm ti ndunäˈänëm parë kyaj nmëjagamgakëmë Jyobaa ets parë wäˈäts nyajpatëm wyindum (Sal. 101:3; 1 Tim. 4:12). Jyobaa të xytyuknipëjkëm parë nguentëˈäjtëm ja tëyˈäjtën diˈib mëjwiin kajaa tsobatp, ets nan të xytyuknipëjkëm parë ndukniˈˈijxëmë wiink jäˈäy. Pën nduˈunëm duˈun, ta nëjkx wäˈäts ja jot winmäˈäny njäˈäwëm, kyaj nëjkx nanëgoobë njukyˈäjtëm ets nan nëjkxëm agujk jotkujk nnayjyäˈäwëm ko nbudëjkëmë wiink jäˈäy parë tˈixyˈatëdë Jyobaa. w20.09 paj. 30 parr. 16-19

Pën të mnëbajnë, yëˈë yˈandijpy ko të ja mayjyaˈay xytyukˈixy ko mmëbëjkypyë Jyobaa ets ko mdunäämp mëdë nyax kyäjpn. Extëm tyamë Jyobaa ttuˈumoˈoyë kyäjpn ja mä dyajnigëxëˈëky wiˈix jyaˈayˈaty, ti tyuknibëjtakëp ets ja yˈanaˈamën. Tëgëk pëky jyaˈˈaty wiˈix dyajnigëxëˈëky mä kyäjpn. Tuk pëky, “Dios nidëgekyë jäˈäy ttsojktäˈäy” (Apos. 10:34). Mët ko xytsyojkëm, ta tkejxy ja yˈUˈunk parë ojts niˈamukë xyjyuuybyëtsëˈëmëm (Fwank 3:16; 1 Tim. 2:6). Tyam, yëˈë yajtuumbyë kyäjpn parë yajtukninëjkxtë pënaty myëdowandëp ja oybyë ayuk, ets duˈuntsoo yajpudëkëdë parë ttukˈoyˈattët ko ojts nyajjuuybyëtsëˈëmëm. Myëmajtsk pëky, Jyobaa yˈoyˈijxypyë tuˈugyë nnayaˈijtëm ets ko tijaty yajtuny tukniwits tuknimäˈkxë (1 Cor. 14:33, 40, TNM). Päätyë nyax kyäjpn myëdunyëty tuˈugyë ets tukniwits tuknimäˈkxë. Ets myëdëgëk pëky, Jyobaa yëˈë diˈib Jantsy oy Yaˈëxpëjkp (Is. 30:21). Päätyë kyäjpn, yëˈë yajtuumbyë Biiblyë ko tyukniˈˈixë, duˈun mä nduˈukmujkëm ets mä ngäjpxwäˈkxëm. w20.10 paj. 20 parr. 1-3