Marsë

Ëtsäjtëm kyaj ndukxondakëm ko jäˈäy xyˈaxëkˈijxëm mët ko nDiosmëduˈunëm. Per ¿tiko mbäät nnayjyäˈäwëm agujk jotkujk oyë jäˈäy xyˈaxëkˈijxëm? Min nˈokˈijxëm tëgëk pëky. Myëduˈuk, ko nmëmadakëm, ta xykyupëjkëmë Dios (1 Peed. 4:13, 14). Myëmajtsk, niˈigyë kyëktëkë ja nmëbëjkënyëˈäjtëm (1 Peed. 1:7). Ets myëdëgëëk, nˈaxäjëyäˈänëm ja jukyˈäjtënë winë xëëbë (Rom. 2:6, 7). Waanë nety jeˈeyë ja tiempë të nyaxy mä Jesus jyukypyejky ko ja apostëlëtëjk tjäˈäwëdë ja xondakën diˈibë nety të tyukmëtmaytyäˈägëdë. Oy nuˈun yajwojp yajkäˈtstë ets oy yaˈˈanmääytyë parë kyaj nyekyˈëwäˈkx nyekykyäjpxwäˈkxtët, duˈunyëm nyayjyäˈäwëdë agujk jotkujk “ko yˈayoodë es tsyoytyuundë Jesuskyëjxm” (Apos. 5:40-42). Mas niˈigyë ttsojktë ja Wyintsën, pääty kyaj ttsëˈkëdë ja myëtsipëty. Ets yaˈijxëdë tyäˈädë tsojkën ko duˈunyëm ojts yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxtë. Mä tyäˈädë tiempë, mayë nmëguˈukˈäjtëm duˈunyëm tmëduunˈadëˈëtstë Jyobaa, oy tpäättë amay jotmay. Pes nyijäˈäwëdëp ko Jyobaa kyaj tjäˈäytyëgoyaˈany tëgokyë tijaty tyam tyuundëp. w21.03 paj. 25 parr. 18, 19

Ja Dios mëduumbëty diˈib nëjkxandëp tsäjpotm, kyaj të tmëmaxuˈunkˈatëdë tyäˈädë tsojkën parë jam nyëjkxtët, yëˈëjënë Jyobaa të myoˈoyëdë. Tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm, wyinmääytyëp ja jukyˈäjtën diˈib yˈawijx jyëjpˈijxtëp, nyinuˈkxtakëdëp ets jyantsy yˈawijx jyantsy jyëjpˈijxtëp tˈaxäjëyäˈändë tyäˈädë kyumäˈäyën jam tsäjpotm. Kyaj tnijawëdë wiˈixën meerë tmëdatäˈändë ja nyiniˈkx kyëbäjk. Nan nëgooyë tyëkëyanëdë tuumbë mä ja Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën (Filip. 3:20, 21; 1 Fwank 3:2). Ja wiinkpë borreegëty, jyantsy tsyojkënyëˈäjttëp jyukyˈatäˈändë winë xëëw winë tiempë yä Naxwiiny extëm ttsojkënyëˈattë niˈamukë naxwinyëdë jäˈäy. Jyantsy yˈawijx jyantsy jyëjpˈijxtëp dyajjëmbitäˈändë tyäˈädë Naxwinyëdë extëm tuˈugë it lugäärë tsujpë mä tkojäˈändë jyëën tyëjk, nyiˈibäˈän kyojäˈändë ets dyajˈyaagäˈän dyajpatäˈändë oy mëk ja yˈuˈunk yˈënäˈk (Is. 65:21-23). Ets nëgooyë ttsojkënyëˈäjnëdë nëjkx tˈixyˈatäˈändë tëgokyë Naxwinyëdë, tˈixäˈändë tun kopk, ttukˈyoˈoyäˈändë yukˈit ets nyëjkxäˈändë mä mejny, ets jyantsy yˈixyˈatandëp mas niˈigyë ja Diosë kyojy pyëjtaˈaky. Per diˈib jantsy yajxondäˈäganëdëp, yëˈë ko mas niˈigyë nyaymyaaybyëkäˈänëdë mëdë Jyobaa tuˈuk tuˈugë xëëw. w21.01 paj. 18, 19 parr. 17, 18

Ko ja soldäädëtëjk diˈib Babilonia dyajkutëgooytyaaytyë ja nax käjpn, jeˈeyë ja jäˈäy yˈakjënandë diˈib jam näjxtëp: “Pak tsak kyëxëˈëky, nimää jäˈäy ets ni jëyujk animal, yëˈë të yajtukëdëkëdë ja Caldea jäˈäy” (Jer. 32:43). Të nety nyäjxnë naa 200 jëmëjtën mä duˈunë Joel ojts tnaskäjpxë, ko Jyobaa twinmäˈänymyooyë Jeremías parë tˈaknaskäjpxët wiˈix tyunäˈäny jyatäˈänyëtyë taabë tsip. Ja kugajpxy Jeremías, jyënany ko ja soldäädëtëjk mëktaˈaky tˈëxtäˈäyäˈändë ja israelitëty diˈib jantsy axëkjäˈäy ets ko niˈamukë tmatsäˈändë. Duˈun tkujäˈäyë: ‘Ëjts Wintsën jëduˈunëts nˈënäˈäny: Nyajminaambyëtsë jäˈäy mëdiˈibë nëëjëyujk mäjtstëbën ets tmatstëty ja Israel jäˈäy. Ok nyajminäˈänyëts nimay mëdiˈibë aayjëyujk ujtsjëyujk yˈijxtääytyëbën ets tmäjtsmuktëty ja Israel jäˈäyëty tunkëjxmëbë kopkëjxmëbë tsyëënëdën’. Ets yˈakjënaˈany: ‘Jëyëjp nëjkx ndukumëdoyëts ja pyokyëty, majtsk oknipety nëjkx ndukumëdoyëts ja tyëgoˈoyënëty’ (Jer. 16:16, 18, TY). Pääty ja israelitëty diˈibë nety kyaj të jyodëmbittë, nimää mbäät kyanayuˈtsëdë, ni mejnyoty ets ni tunoty kopkoty, pes ja soldäädëtëjk diˈib Babilonia seguurë ko nety pyäädäˈänëdë. w20.04 paj. 5 parr. 12, 13

Lot, kyaj tsojkˈam tmëmëdooyë Jyobaa mä netyë jyukyˈäjtën oˈkën jëjpˈam yajpääty. Waˈan nwinmäˈäyëm ko Lot kyaj tmëjpëjtaky ja ääw ayuk o ko kyaj myëdooy. Perë Jyobaa yajnitsoˈoganë, ets mët ko “pyaˈˈayoowë”, ta ja nimajtskpë anklës tkëˈëmëmäjtsëdë Lot mët ja fyamilyë ets ta twoowbëtsëëmdë (Gén. 19:15, 16). Taaˈäjtp kanäk pëky tiko Jyobaa tpaˈˈayooyë Lot. Waˈanë Lot kyaj tsyoonany mä ja tyëjk mët ko ttsëˈkë ja jäˈäyëty diˈibë nety tsënääytyëp Sodoma pëˈääy. Per nan waˈan tnijäˈäwë ko nimajtskë rey kyënäjxtë jutoty, mä ijtyë jäˈäy dyajpëtsëmdë kepyˈuˈpyky mä ja it lugäär diˈib yajpatp ajoyoty (Gén. 14:8-12). Waˈan nenduˈun jyotmaytyuunë ja kyudëjk ets ja nyëëxëty. Lot nan mëkjäˈäyë nety, pääty, waˈan tmëdäjty jantsy oy jantsy tsuj ja jyëën tyëjk (Gén. 13:5, 6). Tyäˈädë kyajxyëp yëˈë ojts ttukkajpxy parë kyaj netyë tmëmëdowëdë Jyobaa. Perë Dios kyaj yëˈë ojts tˈixy mä tyëgooyë Lot, niˈigyë jyënany ko “jukyˈäjt tëyˈäjtën myëët” (2 Peed. 2:7, 8). w20.04 paj. 18 parr. 13, 14

Yaˈayˈënäˈkuˈungëty, pënaty mˈixyˈäjtëdëp desde mutsknëm duˈunyëm mˈixäˈänëdë. Per it seguurë ko Jyobaa kyaj yëˈë tˈixy pën të mˈyaˈknë o pën mutsknëm. Yëˈë mˈixyˈäjtëp yajxon ets nyijäˈäwëp tijaty mbäät xytyuny (1 Sam. 16:7). Tsojkëp niˈigyë mnaymyaaybyëkëdët mëdë Jyobaa. David duˈun ttuuny, yˈijx tëgokyë tijatyë Jyobaa të dyajkojy ets pyawinmääy ti mbäät tyukniˈˈixëty (Sal. 8:3, 4; 139:14; Rom. 1:20). Nan tsojkëbë Jyobaa xyˈamdowëdë jot mëjääw. Extëm nˈokpëjtakëm, pënë mëguˈuktëjk mnëxik mdukxikëp mët ko mDestiigëty, amdowë naybyudëkë Jyobaa parë xymyëmadäˈägët. Nan kuytyun ja ëwij käjpxwijën diˈib yajpatp mä Biiblyë ets tijaty mˈijxypy mä bideo. Tëgok tëgok xyˈixët ko Jyobaa mbudëjkëp mä xypyaatyë amay jotmay, ta mas niˈigyë xytyukˈijxpatäˈäny, ets ko ja wiink jäˈäy tˈixtët ko mijts mdukˈijxpejtypyë Jyobaa, ta mdukjotkujkˈatäˈänyëty. w21.03 paj. 4 parr. 7

Ko tuˈugë jäˈäy jyantsy nyaymyaayëdë, naytyukmëtmaytyakëdëp wiˈix wyinmaytyë ets wiˈix nyayjyawëdë. Nenduˈun jyaˈty ko nnaymyaˈayëm mëdë Jyobaa. Yëˈë xymyëgäjpxëm mët yëˈëgyëjxmë Biiblyë parë xytyuknijäˈäwëm wiˈix wyinmay ets wiˈix nyayjyawëty, ets ëtsäjtëm nmëtkäjpx nmëtmaytyakëm ko nmënuˈkxtakëm. Ko nmëgäjpxëmë Jyobaa, mbäät ndukmëtmaytyakëm wiˈix nwinmäˈäyëm ets wiˈix nnayjyäˈäwëm. Jyobaa yëˈë tuˈugë mëtnaymyaayëbë diˈib xytsyojkëm, pääty tˈatsoowëmbity ko nmënuˈkxtakëm. Näˈäty pojënë tˈatsoowëmbity, ets näˈäty yajnäjxypyë tiempë. Per oy wyiˈixˈatët, tsojkëp nˈijtëm seguurë ko yˈatsoowëmbitaampy näˈä yëˈë tˈixy ko nyajtëgoyˈäjtëm ets diˈib mbäät ndukˈoyˈäjtëm. Ets näˈäty, mbäät kyaj tˈatsoowëmbity extëm njatsojkëm. Extëm nˈokpëjtakëm, mbäät kyaj xytyimtukniwatsëm ja amay jotmay diˈib nwinguwäˈkëm, per mbäät xymyoˈoyëmë wijyˈäjtën etsë jot mëjääw parë nmëmadakëm (1 Cor. 10:13, TNM). ¿Wiˈix mbäät nyajnigëxëˈkëm ko nmëjjäˈäw ngunuˈkxyjyäˈäwëm ko mbäädë Jyobaa nmënuˈkxtakëm? Ko nbanëjkxëmë tyäˈädë käjpxwijën: “Nuˈkxtäˈäktë janääm jatsojk” (1 Tes. 5:17, TNM). w20.05 paj. 27, 28 parr. 7, 8

Ko jäˈäy pyëyëˈkijpxyëdë kyaj mbäät wiinktsoo nyasˈix nyaskowëdë, aduˈuk mbäät ja tyuˈu tˈixtë, pes ko duˈun tkatundët, mbäät jam ti yajkunapëdë. Ets ko kyëdawdë, pëdëˈktëp jatëgok ets duˈunyëm pyëyëˈkˈadëˈëtstë. Kyaj tniwäˈkˈoyëdë ti të yajkunapëdë, jamyën ja jyot wyinmäˈäny tpëjtäˈäktë mä jyäˈtäˈändë ets mä ja premië diˈib yajmoˈoyandëp. Mä Dios mëduumbë tyam pyëyëˈëktë, mbäät kanäkˈok kyunapëdë mët ko jam wiˈix jyënäˈändë o jam ti ttuundëgoytyë, nan mbäät jam wiˈix tyunëdë tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm etsë net dyajpoktë. Tyäˈädë kyaj mbäät wiˈix nmëdoˈowëm, pes niˈamukë pokyjyaˈay nyajpatëm ets jam nbëyëˈkëm mä axuˈutspë tuˈu diˈib xyajnëjkxëm mä ja jukyˈäjtënë winë xëëbë. Pääty kuanë ko näˈäty nnaynyastij nnaynyaskojtëm (Kol. 3:13). Per oy ko nbëjtakëm ja jot winmäˈäny mä ja premië diˈib nˈawijx njëjpˈijxëm ets nbëyëˈkˈadëtsëm kyaj tiko xyajtuˈuˈadujkëm ja tsip akë, pes ko duˈun nˈadëtsëm kyaj nëjkx njäjtëm mä yajganaratäˈäny ja premië. Ets axtë mbäät nyajnëˈëˈadujk nyajtuˈuˈadujkëm ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib nenduˈun tyuundëbë mëjääw parë pyëyëˈëktë mä ja axuˈutspë tuˈu diˈib yajnëjkxp mä jukyˈäjtënë winë xëëbë. w20.04 paj. 26 parr. 1; paj. 28 parr. 8, 9

Daniel ojts tmaytyaˈaky tuˈugë jäˈäybyotsy diˈib ximën tënaapy ets tiiyëm mëët të yajpotsy. Tuk pëkyatyë nyiniˈkx kyëbäjk, yëˈë yˈandijpy tuˈuk tuˈugë gobiernë diˈib të tnibëdëˈëgyë Diosë kyäjpn. Ja tyeky, yëˈë mët të yaˈoytyunyë pujxn, xëbiny mëdë moˈonts, tyäˈädë yëˈë yˈandijpy ja tim okpë gobiernë diˈib të nyayajtuˈugyëdë: Gran Bretaña mëdë Estados Unidos. Daniel ojts tnaskäjpxë ko taanëmë nety yˈakˈanaˈamdë ko ja Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën dyajkutëgoyët niˈamukë gobiernëtëjk. Apostëlë Juan nan ojts tmaytyaˈaky kanäägë gobiernë diˈib wäˈkpëtsëëmp abëtsemy nyaxwinyëdë diˈib anaˈamdë mä netyë Diosë kyäjpn yajpääty. Ets duˈun tˈijxy extëm tuˈugë axëk jëyujk diˈib jëxtujkë kyëbäjk. Ja myëjëxtujkpë kyëbäjk, yëˈë yˈandijpyë Estados Unidos mëdë Gran Bretaña ja gobiernë diˈib wäˈkpëtsëëmp abëtsemy nyaxwinyëdë. Jëjpˈamë tyäˈädë nnijäˈäwëm, pesë tyäˈädë axëk jëyujk jeˈeyë jëxtujkë kyëbäjk, ets yëˈë diˈibë nety ja anaˈamp ko Jesus mëdë tsyiptuumbëtëjk dyajkutëgooytyaˈayëdë gobiernëtëjk (Diˈibʉ Jat. 13:1, 2; 17:13, 14). w20.05 paj. 14 parr. 11, 12

Mä Dios jam tsyoony ja jukyˈäjtën ets nan jam tsyoony ja tsojkën. Jyobaa xytsyojkëm, ets mët ko xytsyojkëm, ta nnayjyäˈäwëm seguurë, agujk jotkujk ets nitii ngajäˈäwëm xytyëgoyˈäjtxëm. Dios mëduumbë kyaj të yaˈˈanëëmëdë ko pën yajnigëxëˈëgandëbë tsojkën, ta dyajnigëxëˈëktët, pes yëˈë tuˈugë anaˈamën diˈib të yajmoˈoytyë (Mat. 22:37-40). Ko mas niˈigyë nˈixyˈäjtëmë Jyobaa, ta pojënë nmëmëdowäˈänëm ja tim jawyiimbë anaˈamën. ¿Tiko? Yëˈko Jyobaa wäˈätsjäˈäy, xëmë tsuj yajxon xyajnayjyäˈäwëm ets xytyukˈijxëm ko xymyëmäˈäy xymyëdäjëm. Per waˈanë net xytsyiptakxëm nmëmëdoˈowëm ja myëmajtskpë anaˈamën. ¿Tiko? Yëˈko diˈib yajtukˈanaˈamëm ntsojkëm yëˈë ja jäˈäy, nenduˈun ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib mëët nDiosmëduˈunëm. Ets kom pokyjyaˈay yajpäättë, näˈäty mbäät ti ttundë o dyajpëtsëmdë ääw ayuk diˈib axëëk xyajnayjyäˈäwëm. Jyobaa nyijäˈäwëbë nety ko xytsyiptäˈägäˈänxëm, pääty twinˈijxy niduˈuk nimajtsk diˈib jyaaytyë Biiblyë parë tkujayëdët wiˈix mbäät nnaytsyojkëm nixim niyam ets tiko jyëjpˈamëty duˈun nduˈunëm. Niduˈuk diˈib duˈun kyujäˈäyë, yëˈë apostëlë Juan (1 Fwank 3:11, 12). w21.01 paj. 8 parr. 1, 2

Oy jeky kujk nmëduˈunënë Jyobaa ets oy waanë, tsojkëp nnayajtëˈëwëm: “¿Njëjpkuwäˈkëbëts ko Satanás tjayajnaywyäˈkxäˈänyëtyëtsë ngorasoon?”. Extëm nˈokpëjtakëm, ¿ti nduˈunëm ko pyëtsëmët mä telebisionk, mä Internet ets mä pelikula diˈib mbäät dyajminy ja axëëkpë tsojkën parë nˈitäˈän ntsëënëyäˈänëm? Mbäät nwinmäˈäyëm ko kyaj yëˈë nˈijxëmë pornografía mä jäˈäy axëëk nyaymyëtˈit nyaymyëttsëënëdë. Per mbäät yëˈë Satanás dyajtuny parë dyajnaywyaˈkxyëty ja ngorasoonˈäjtëm. Tyäˈädë mbäät nˈijxkijpxyëm extëm ko tuˈugë jäˈäy jyaˈaxykyaˈˈatsy. Parë tkäˈtswäˈkxët ja kepypyooty, tsojkëp ttukutsuˈutsët tuk pedasë kepy ets dyajtëkët wanaty wanaty parë dyajnaywyäˈkxëdët. Ja ixy jyawë diˈib kyaj yˈoyëty, mbäät duˈun tyuny extëm ja tuk pedasëbë kepy diˈib yajtukutsuˈtsëp ja kepypyooty. Tim jawyiin, mbäät nwinmäˈäyëm ko kyaj myëjwiin kyajaajëty ets ko kyaj mbäät wiˈix xytyuˈunëm. Per mbäät pojˈam dyajnaywyaˈkxyëty ja ngorasoonˈäjtëm etsë net nmëbokytyuˈunëmë Jyobaa ets xytyukmastutëm. Pääty, kyaj yˈoyëty nasˈijxëm ets ja axëkˈäjtën tyëkët mä jot korasoon. Nˈokkuentëˈäjtëm parë xëmë yajpäädët amuum ets myëjpëtsëmët ja Diosë xyëëw. w20.06 paj. 11, 12 parr. 14, 15

Ko nety jyëmbittë ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib myëjagamgaktë Jyobaa, tsojkëp nbudëjkˈadëtsëm ets njotkujkmoˈoyëm. Pes mbäät duˈunyëm axëëk jyantsy nyayjyawëdë extëm ja mixy diˈib tsoˈon mä tyëjk diˈibë Jesus myaytyak (Luk. 15:17-24). Ets kom jap të yajpäättë mä Satanásë jyaˈay, seguurë ko kyaj oy mëk yajpäättë Dios windum. Pääty tsyokyëty nbudëjkëm parë jatëgok dyajkëktëkëdët ja myëbëjkën mä Jyobaa. Ja ijxpajtën diˈibë Jesus pyëjtak mä ja borreegë diˈib yeˈeytyëgooy, jyënany ko ja borreegë kuentëˈäjtpë tpaty, ta ttsaˈanëˈky ets ojts tmënëjkxy mä ja myëguˈuktëjk. Ja borreegë kuentëˈäjtpë yajtuun ja xyëëw tiempë etsë jyot myëjääw parë tˈëxtääy. Per kuanë ko net tpudëjkë parë dyajjëmbijty mä ja myëguˈuktëjk, pes kyaj nety tnekymyëdaty ja jot mëjääw parë naytyuˈuk jyëmbitët (Luk. 15:4, 5). Tsojkëbë tiempë etsë jot mëjääw parë nbudëjkëm näägë nmëguˈukˈäjtëm diˈib të jyëmbittë parë jatëgok tmëdundëdë Jyobaa. Parë duˈun nduˈunëm, Jyobaa xytyukpudëkëyäˈänëmë yˈespiritë santë, Biiblyë etsë ëxpëjkpajn diˈib yajpëtsëëmbyë kyäjpn. Pääty, pën xytyuknipëjkëmë mëjjäˈäytyëjk parë nyaˈëxpëjkëmë tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm diˈibë nety të jyëmbity, nˈokkupëjkëm xondaˈakyˈääw xondaˈakyjyot. w20.06 paj. 28 parr. 14, 15

Jëjpˈam nnaytsyojkëm nixim niyam parë nyajnigëxëˈkëm ko yëˈë njantsy pyanëjkxëmë Jesus. Per nan tsojkëp nmëdäjtëm “ja [wijyˈäjtën] etsë jaˈaykyujkën” diˈibë Dios yajkypy (Filip. 1:9, TY). Pes pën kyaj nmëdäjtëm, mbäädë net xymyënëjkxëm “ja wiinkpë ëxpëjkën [...] extëmë postäˈägën diˈibë ja poj yajnëjxëp oytyim määty”, ets nyajtukniˈˈijxëm “diˈibë kyaj tyëyˈäjtënëty” extëm tijaty tukniˈˈijxëdëbë apostatas (Éfes. 4:14). Ko tëgokë Jesusë yˈëxpëjkpëty nimay nyikakëdë, ta apostëlë Pedro jyënany winë ääw winë jot ko Jesus yëˈë myëdäjtypy “ja jikyˈäjtën diˈibë winë xëë winë tiempë” (Fwank 6:67, 68). Pedro kyaj nety yajxon tjaygyujkëtyaˈayë tyäˈädë ääw ayuk, per kyaj tˈëxmäjtyë Jesus mët ko të nety yajxon tjaygyukë ja tëyˈäjtën mä pënën yëˈë. Nenduˈun ëtsäjtëm, pën ijtëm seguurë ko Biiblyë yëˈë tukniˈˈijxëbë tëyˈäjtën, ta mas niˈigyë ja mëbëjkën kyëktëkëyaˈany oy ti jotmay nwinguwäˈkëm ets nbudëkëyäˈänëm ja wiinkpëty parë nenduˈun mëk dyaˈittët ja myëbëjkën (2 Fwank 1, 2). w20.07 paj. 8 parr. 2; paj. 13 parr. 18

Mbäät nbudëjkëmë nmëguˈukˈäjtëm parë tyuˈuyeˈeyˈadëˈëtstët mä ja tëyˈäjtën. ¿Wiˈix? Ko nbaˈˈayoˈowëm (1 Fwank 3:10, 11, 16, 17). Xëmë mbäät nnaytsyojkëm nixim niyam, duˈun mä nyajnäjxëmë amay jotmay ets mä nˈagujkˈäjt njotkujkˈäjtëm. Extëm nˈokpëjtakëm, ¿nˈixyˈäjtëm tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib të yˈoogyë jyiiky myëguˈuk ets yajjotkujkmoˈoyäämp o jam ti naybyudëkë dyajtëgoyˈaty? ¿Të nmëdoyˈäjtëm yˈayoˈonbëjtaˈaky tijaty ets ja nmëguˈukˈäjtëm të wyindëgoytyë ja jyëën tyëjk o mä yˈëxpëktë ets tsojkëp yaˈˈagojët? Ja tsojkën ets ja paˈˈayoˈowën kyaj jeˈeyë nyigëxëˈëgäˈäny mëdë ääw ayuk, nigëxëˈëgäämbë duˈun mët ja tuˈunën. Ko nnaytsyojkëm nixim niyam, yëˈë nety nbanëjkxëmë yˈijxpajtën ja nDeetyˈäjtëm diˈib mëk xytsyojkëm (1 Fwank 4:7, 8). Tuk pëky wiˈix mbäät nyajnigëxëˈkëmë tsojkën, yëˈë ko nbokymyaˈkxëm ja nmëguˈukˈäjtëm. Extëm nˈokpëjtakëm, ko tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm axëëk xyajnayjyäˈäwëm, nëjkxëp nbokymyaˈkxëm ets njäˈäytyëgoˈoyëm wiˈixë nety të xytyuˈunëm pën njantsy tsyojkëm (Col. 3:13, TNM). w20.07 paj. 24 parr. 14, 15

Ko nety ja oˈkpë jyukypyëktë, ¿nyaˈëxpëkäˈänëm niduˈuk niduˈugë jäˈäy extëm tyam nduˈunëm? ¿Yajkaxäˈänëm mä tuˈugë tuˈukmujkën parë jap nyajtukniˈˈijxëm wiˈix nyaˈëxpëjkëm pënatyë nety të jyukypyëktë? Parë nnijäˈäwëm, tsojkëp nmaˈkxtujkëm. Per diˈibën tëy nnijäˈäwëm, yëˈë ko nety jyëjpkëxy ja Tuk Mil Jëmëjtpë mä Jesus yˈAnaˈamäˈäny të nety ja naxwinyëdë tyuktuky “mëdë Jyobaa yˈëxpëjkën extëmë nëë dyajwindukyë mejny” (Is. 11:9). ¡Mëjwiin kajaa ndukxondäˈägäˈänëm tijaty ndunäˈänëm mä tyuˈuyeˈey ja tuk mil jëmëjtpë! Nuˈun tyuˈuyeˈeyaˈany ja tuk mil jëmëjtpë, tsojkëp niˈamukë Dios mëduumbë nyayajtëgatsëdët parë ttundët tijatyë Jyobaa tyukjotkëdakypy. Pääty ko nety nbudëjkëm pënaty të jyukypyëktë, njaygyukëyäˈänëm nuˈunën tsyiptäˈäganxëdë dyajtëgatstëdë jyot wyinmäˈäny, tjëjpkudijëdët ja tsojkën diˈib kyaj yˈoyëty ets jyukyˈattët extëmë Jyobaa ttukjotkëdaˈaky (1 Peed. 3:8). Seguurë ko tyäˈädë jäˈäyëty nan myëdunandëbë Jyobaa ko nety tˈixtë wiˈix niˈamukë ëtsäjtëm nyaˈijxëmë yujyˈat tudaˈakyˈat ets wiˈix nenduˈun nduˈunëmë mëjääw parë nnayajtëgäjtsëm ets njukyˈäjtëm extëmë Jyobaa ttukjotkëdaˈaky (Filip. 2:12). w20.08 paj. 16 parr. 6, 7

Pën nbanëjkxëmë apostëlë Pablo kyäjpxwijën ets këˈëm nˈijxëm tijaty nduˈunëm, mbäädë net nbëjkëmë kuentë ko nmëdäjtëmë jäˈäyˈäjtën diˈib kyaj tmëdattë wiinkpë nmëguˈukˈäjtëm. Extëm nˈokpëjtakëm, mbäät tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib tuump mëjjäˈäy kyaj oy dyiskursaraty, per jantsy oyë jäˈäy dyaˈëxpëky. O waˈan kyaj yajxon tijaty ttukniwitsë extëmë wiinkpë mëjjäˈäytyëjk, per jantsy oyjyaˈay ets ajiiky amëguˈuk ets kyaj tsyëˈëgëdë ja nmëguˈukˈäjtëm parë yˈamdowëdë käjpxwijën. O nan wyoopy wyijtsypy ja nmëguˈukˈäjtëm mä jyëën tyëjk (Eb. 13:2, 16). Ko nbëjkëmë kuentë tijaty ëtsäjtëm mbäät nduˈunëm, ta agujk jotkujk nnayjyawëyäˈänëm ko ti mbäät ndukpudëjkëm ja nmëguˈukˈäjtëm. Ets kyaj nëjkx njäˈäwëm naywyinaxë ko ja nmëguˈukˈäjtëm tmëdatëdë jäˈäyˈäjtën diˈib ëtsäjtëm kyaj nmëdäjtëm. Oy wiˈixëmë Jyobaa xyajtuˈunëm mä nyax kyäjpn, tsojkëp niduˈuk niduˈuk nbëjtakëm ja jot winmäˈäny parë mas oy nmëduˈunëm ets mas oyë jäˈäy nyaˈëxpëjkëm. w20.08 paj. 24 parr. 16-18

Mä jëmëjt 1935 Joseph Rutherford yajnäjx tuˈugë diskursë diˈib xëwˈäjt, “Ja tëgoy myayjyaˈay”, mä tuˈugë asamblee jap Washington (Estados Unidos). Ja nmëguˈukˈäjtëm Rutherford tnimaytyaky mä ja dyiskursë pënatyë nety tëkëyandëp mä ja “tëgoy myay ja jäˈäy” diˈib yajmaytyakp mä Diˈibʉ Jatanʉp 7:9. Mä taabë tiempë, duˈunë nety yajjaygyukë ko tyäˈädë tëgoy myayjyaˈay kyaj nety nyëjkxäˈändë tsäjpotm mët ko kyaj nëgoo ttimmëmëdowdë Dios. Ja nmëguˈukˈäjtëm Rutherford, yëˈë yajtuunë Biiblyë parë ojts tkäjpxtëˈkxy ko ja tëgoy myayjyaˈay kyaj nety të yajwinˈixtë parë jyukyˈattët tsäjpotm, pes yëˈë nety diˈib tëjkëdëp mä ja wiinkpë borreegëty diˈibë Kristë jyaˈäjtypy. Yëˈëjëty tsyokwëˈëmäˈändë mä ja mëj ayoˈon ets jyukyˈatäˈändë winë xëëw winë tiempë yä Naxwiiny (Diˈibʉ Jat. 7:14). Jesus twandaky: “Nmëdäjtypyëts ja wiinkpëty ja nborreegëts mäts jatuˈugë ngorral, es nyajminëpts nandëˈën mä tyäädëty. Xymyëdowdëpts ëj yëˈë, es tuk kajpëˈëk yˈitët yëˈë borreegë es tiˈigyë ja kyuentëˈäjtpë” (Fwank 10:16). Tyäˈädë wiinkpë borreegëty, yëˈë Jyobaa tyestiigëty diˈib yˈawijx jyëjpˈijxtëp jyukyˈatäˈändë yä Naxwiiny ko nety të jyëmbity extëm tuˈugë lugäärë tsujpë (Mat. 25:31-33, 46). w21.01 paj. 14 parr. 1, 2

Tsojkëp nyajnimëjääwdakëmë tyäˈädë tuunk pën madäˈägäˈänëm axtë ko jyëjpkëxët (Mat. 28:19, 20). Ëtsäjtëm kyaj ti nyajnimëjääwdäˈägäˈänëm, pes yëˈë xëmë ndunäˈänëm diˈib kyaj xytsyiptakxëm. Ets diˈib näˈäty xytsyiptakxëm nduˈunëm, yëˈë diˈib mas jëjpˈam yajtunäämp, päätyën tsyokyëty nnayjyëjpwijtsëmbijtëm këˈëm. Per parë mbäät nduˈunëm diˈib xytsyiptakxëm, ntsojkëmë naybyudëkë, etsë Jyobaa xypyudëkëyäˈänëm mët yëˈëgyëjxmë yˈespiritë santë (Gal. 5:22, 23). Apostëlë Pablo nayjyëjpwijtsëmbijtë këˈëm, pes jyënany: “Ëj ndukkumëdeebyëts ja nniniˈxëts” parë ttunët diˈib oy (1 Kor. 9:25-27). Pablo tyukˈanaˈam ja Dios mëduumbëty parë nyayjyëjpwijtsëmbitëdët këˈëm ko ttundët “tukëˈëyë winë oy tsuj, nëˈëwitsy tuˈuwitsy” (1 Cor. 14:40, TY). Extëm nˈijxëm, tsojkëbën nyajnimëjääwdakëm parë nmëduˈunëmë Jyobaa, extëm ko xëmë nëjkxëm ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë ets ko jäˈäy nyaˈëxpëjkëm (Apos. 2:46). w20.09 paj. 6, 7 parr. 15-17

Tyam nyajnaˈijxëm parë nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm mä kanäägë it lugäär. Pën tsënäˈäyëm mä tuˈugë paˈis mä kyaj kyubokyë Diosë tyuunk, nˈoknayajtëˈëwëm: “¿Nyajtuumbyëts yajxonë tiempë?”. Mä tyäˈädë tiempë jyëjpkëxanë, Diosë kyäjpn yëˈëyë tyam myëwiin myëjotëp wiˈix mbäät nˈëwaˈkxy ngäjpxwäˈkxëm ets nyaˈëxpëjkëmë jäˈäy, tuˈugë tuunk diˈib ninäˈänëm duˈun kyayajtuny. ¡Nëgooyë tyäˈädë yˈoyˈäjnë ets mëjwiin kajaa nmëdäjtëm ja tuunk! ¿Wiˈix mbäät yajxon nyajtuˈunëmë tiempë pën mä ntsënäˈäyëm kyaj kyubokyë Diosë tyuunk? (2 Tim. 4:2). Ko nwinmäˈäyëm pën mbäät mas niˈigyë nyajmëjwindëjkëm ja Diosë tyuunk, mbäät ëtsäjtëm o axtë niduˈuk mä ja familyë tyuny prekursoor. Pääty, nˈokˈijxëm wiˈix nyaˈijx nyajpatëm. Kyaj tyam ttiempëty parë nyajnipajtëmë meeny sentääbë o jukyˈäjt madakën, pes mä ja mëj ayoˈon, ninuˈunë tyäˈädë ngatukˈoyˈatäˈänëm (Prov. 11:4; Mat. 6:31-33; 1 Fwank 2:15-17). Ta nimayë nmëguˈukˈäjtëm diˈib të tjattë wiink ayuk parë yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxtë etsë jäˈäy dyaˈëxpëktë. Etsë Diosë kyäjpn pudëjkëdëp ko dyajpëtsëmyë ëxpëjkpajn kanäk ayuk. Tyam, ja pyëtsëmy 1,000 naxy. w20.09 paj. 16 parr. 9-11

Tuˈugë oysyoldäädë, kyaj myastuˈuty. Pyëjtaktaapy ja jyot myëjääw parë tnitsiptuny ja jäˈäy diˈib tsyojkypy o ti yajtsobatypy. Pablo yˈanmääyë Timoteo parë amumduˈukjot tmëdunëdë Dios, tyäˈädë yëˈë yˈandijpy ttsokët ets ninäˈä tkamastuˈudët (1 Tim. 4:7). Ko niˈigyë ntsojkëmë Dios, ta ninäˈä ngamastutëm ja tëyˈäjtën (1 Tim. 4:8-10; 6:6). Tuˈugë oy soldäädë, nan tsojkëp këˈëm ttuundäˈägët wiˈix tsyiptunäˈäny parë yajpäädët listë ko nety ja tsip tpääty. Timoteo tsiptuun extëmë Kristë syoldäädë parë kyaj myëmadakë diˈib axëëk. ¿Ti pudëjkë? Yëˈë ko ojts tpanëjkxë Pablo kyäjpxwijën mä yˈanmääyë ets tkugaˈagët ko tyukminëdët ja axëëkpë tsojkën, tmëdatët ja oybyë jäˈäyˈäjtën ets tyuˈukmukët mët ja myëguˈuktëjk (2 Tim. 2:22). Timoteo këˈëm nyayjyëjpwijtsëmbijtë parë duˈun ttuuny. Ëtsäjtëm, nan tsojkëp këˈëm nnayjyëjpwijtsëmbijtëm parë kyaj xymyëmadakëm ko xytyukmiˈinëm ja axëëkpë tsojkën (Rom. 7:21-25). Nan tsojkëp këˈëm nnayjyëjpkuwijtsëm parë nyajtëgäjtsëm ja jukyˈäjtën ets parë nmëdäjtëm ja oybyë jäˈäyˈäjtën (Éfes. 4:22, 24). Ets näˈäty, tsojkëp nˈaktuˈunëmë mëjääw parë nëjkxëm reunyonk oyë nety tuk xëëw të njantsy tyuˈunëm ets të njantsy anuˈkxëm (Eb. 10:24, 25). w20.09 paj. 28 parr. 9-11

Tsojkëp nmëmaˈkxtujkëm ja jäˈäy diˈib nyaˈëxpëjkëm parë nyaywyandäˈägëdët mä Jyobaa ets nyëbatët. Per jëjpˈam nnijäˈäwëm pën jyantsy myëdunaambyë Jyobaa o kyaj. ¿Nˈijxëm ko tyuumbyë mëjääw parë tmëmëdoy tijatyë Jesus nyiˈanaˈamë? ¿O jeˈeyë yˈëxpëky mët ko tjantsy yˈoymyëdoy tijaty jyajtypy mä Biiblyë? Nˈokˈijxëm xëmë wiˈix wyimbety ja jäˈäy diˈib nyaˈëxpëjkëm. Extëm nˈokpëjtakëm, ¿nyimaytyakypy wiˈixë Jyobaa ttsoky, ets myënuˈkxtakypy? (Sal. 116:1, 2). ¿Jyantsy kyäjpxaambyë Biiblyë? (Sal. 119:97). ¿Nëjkxp jëjwitsë reunyonk? (Sal. 22:22). ¿Të dyajtëgatsyë jyukyˈäjtën parë dyajnigëxëˈëky ko kyuytyuumpy tijaty yˈëxpëjkypy? ¿Të ëgäˈäny ttukmëtmaytyaˈagyë jyiiky myëguˈuk etsë myëtnaymyaayëbëty tijaty jyajtypy? (Sal. 9:1). Ets diˈib mas jëjpˈam, ¿jantsy Testiigëˈatäämp? (Sal. 40:8). Pën nˈijxëm ko ja jäˈäy diˈib nyaˈëxpëjkëm nituˈuk tkatuny diˈib yä të yajnigajpxy, nˈokˈëxtäˈäyëmë winmäˈäny parë net nbayeˈeyëm, ets ko nety të ndekypyatëm ja jotmay, ta net mëët tsuj yajxon nnimaytyakëm. w20.10 paj. 18 parr. 14, 15

Jyobaa, diˈibë Jesus Tyeetyˈajtypy, xëmë ttuny diˈib oybyëtsëëmp. Nenduˈun ttuundë ja diˈib tyääkˈäjt tyeetyˈäjt yä Naxwiiny. Per ko Jesus ojts yaˈknë këˈëmë net ojts twinˈijxnë ti tyunaampy (Gál. 6:5, TNM). Yëˈë mbäädë nety ttuny ti tyimtunaampy, duˈun extëm ëtsäjtëm. Nan mbäätxyëp ojts twinˈixy ti këˈëm tyukˈoyˈatëp ets kyaj ttunët ti ja Tyeety tsyojkypy, per yëˈë wyinˈijx yˈitäˈäny oy mët ja Tyeety. Jesus kyupëjk ko tnijäˈäwë ti nety ja Tyeety tuktunanëp (Fwank 6:38). Yëˈë nyijäˈäwëbë nety ko axëkˈixanëbë jäˈäy, ets kyaj nety duˈun tjatsoky, per pyëjtakë wyinmäˈäny ko myëmëdowaambyë Tyeety. Ko nyëbejty mä jëmëjt 29, ta ja jyukyˈäjtën ojts dyajtuunë mä ti nety ja Tyeety tsyojkypy (Eb. 10:5-7). Ets yëˈëjën tyuun, axtë mä nety yˈooganë kepykyëjxy (Fwank 19:30). w20.10 paj. 29 parr. 12; paj. 30 parr. 15

¿Nnijäˈäwëm ko mä nduˈukmujkëm tap niduˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib yaˈˈayoowëbë yuu päˈäm, diˈib myëdäjtypyë amay jotmay o diˈib të yˈooky tuˈugë jyiiky myëguˈuk? Pën jap niduˈuk diˈib axëëk jäjt këbajtp, mbäädë Jyobaa nˈanmäˈäyëm parë xypyudëjkëm ets nbatëm ja ääw ayuk wiˈix mbäät nˈanmäˈäyëm o parë jam ti ndukmëduˈunëm. Duˈuntsoo, mbäädë net tpääty ja jotkujkˈäjtën mä meerë dyajtëgoyˈaty (1 Peed. 4:10). Ëtsäjtëm kyaj ntsëˈk njäˈäwëm, yëˈko Jyobaa yajpääty mët ëtsäjtëm parë xypyudëkëyäˈänëm. Ets mbäät yëˈë dyajtunyë Jesus etsë anklëstëjk. Nan mbäät dyajtuny pënaty myëdäjttëbë kutujkën, per net pën tuˈugyëp mët tijaty yëˈë tsyojkypy. Ets nimay ëtsäjtëm, të këˈëm ndimˈijxëm wiˈixënë Jyobaa dyajtunyë yˈespiritë santë parë xytyukpudëjkëm ja nmëguˈukˈäjtëm. Ets duˈun extëmë apostëlë Pablo, mbäät nˈijtëm seguurë ets njënäˈänëm: “Yëˈë Nintsënˈäjtëm Dios yëˈëts xypyudëjkëp. Kyajts ntsëˈëgët kots pën wiˈix xytyunäˈänët” (Eb. 13:6). w20.11 paj. 17 parr. 19, 20

Ja apostëlëtëjk të nety ttimˈixtë ko Jyobaa yajpääty mëët yëˈëjëty, pes të nety myoˈoyëdë mëkˈäjtën parë ttundëdë miläägrë (Apos. 5:12-16; 6:8). Jyobaa kyaj tyam xymyoˈoyëmë mëkˈäjtën parë nduˈunëmë miläägrë, per xyˈanmäˈäyëm mët yëˈëgyëjxmë Biiblyë ko xykyupëkäˈänëm ets xytyuknigaxäˈänëmë myëjääw pën nguˈayoˈowëm ja tëyˈäjtën (1 Peed. 3:14; 4:14). Pääty, kyaj tiko nëgoo nmëmäˈäy nmëdäjëm ti nëjkx nduˈunëm ko nety nyajnibëdëˈkëm, nik oy ko nwinmäˈäyëm ti tyam mbäät nduˈunëm parë mas niˈigyë ndukˈijxpajtëmë Jyobaa ko yëˈë xypyudëkëyäˈänëm ets xyajnitsoˈogäˈänëm. Nˈokjamyajtsëm ti nety të tyukwandäˈägëdë: “Ëjts nyakëp ja ayuk es ja winmäˈäny diˈibë nipën ja mmëtsip kyamadäˈägët es mjëjpkugäjxëdët”. Nan ojts xytyukwandakëm: “Amëk jotmëk mnaybyëjtäˈägëdët es xypyäädët ja nitsokën” (Luk. 21:12-19). Ets nˈokjamyajtsëm ko yˈooky tuˈugë jäˈäy diˈib xëmë të tmëdunyë Jyobaa, yëˈë wäˈäts tjamyajtstäˈäyë tyäˈädë jäˈäy ets yajjukypyëkaampy. w21.01 paj. 4 parr. 12

Mä nety duˈunë apostëlë Pablo kyajënäˈänynyëm, të netyë Job tëëyëp jyënaˈany ko Dios jamyatsanëp ets ko yajjukypyëkanëp (Job 14:7-10, 12-15). “Ko ja oˈkpë jyikypyëktët”, yëˈë tuk pëky “diˈib të nyajtukniˈˈijxëm” ets niˈamukë Dios mëduumbë nmëbëjkëm (Eb. 6:1, 2). Pablo këkpäädë tyäˈädë tmaytyaky mä 1 Korintʉ kapitulo 15, ets seguurë ko ja Dios mëduumbëty diˈib jukyˈäjttë mä taabë tiempë jotkujkmooyëdë. Ëtsäjtëm, nan xyjyotkujkmoˈoyäˈänëm oy atsux kanäk jëmëjt kujk nmëbëjkënë ko oˈkpë jyukypyëkäˈändë. ¿Tiko nˈijtëm seguurë ko jukypyëkandëp ja jiiky mëguˈuk diˈib të yˈooktë? Yëˈko Jesukristë jyukypyejky. Tyäˈädë yëˈë tuk pëky “ja oybyë ayuk” diˈibë Pablo tyukmëtmaytyak ja Corinto jäˈäyëty (1 Kor. 15:1, 2). Axtë yˈanmääy ko pën kyaj tmëbëktë ko Kristë jyukypyejky, kyaj nety tsyobääty tijaty myëbëjktëp (1 Kor. 15:17). w20.12 paj. 2 parr. 2-4

¿Ti pudëjkë apostëlë Pedro? Yëˈë jyamyajts ko të netyë Jesus yˈanëˈëmxëty ko të nyinuˈkxtäägëty parë kyaj dyajtëgoyët ja myëbëjkën. Jyobaa yˈatsoowëmbijt wiˈixë netyë yˈUˈunk winë ääw winë jot të myënuˈkxtaˈagyëty. Ets ok, ko Jesus jyukypyejky, ta nyaytyukˈijxë Pedro, ets waˈan duˈun ttuuny parë tjotkujkmoˈoyany (Luk. 22:32; 24:33, 34; 1 Kor. 15:5). Jatëgok, ta Jesus nyaytyukˈijxë ja yˈapostëlëtëjk mä nety tuk tsuˈum të jyaˈäjkxmatsäˈändë ets nituˈuk tkamäjtstë. Ja mä tˈanmääyë Pedro ko mëkë nety ttsoky, ets nan tyukˈijx ko të nety tpokymyeˈkxy ko mas niˈigyë ttuunkmooy (Fwank 21:15-17). Extëmë Jesus jyaˈayˈajty mëdë Pedro, yëˈë yajnigëxëˈk ko nëgooyë pyaˈˈayoownë extëmë Tyeety. Pääty pën tëgoˈoyëm, kyaj mbäät nwinmäˈäyëm ko Jyobaa ninäˈä xykyapokymyaˈkxäˈänëm. Nˈokjamyajtsëm ko Satanás duˈunën xyajwinmayäˈänëm. Per nˈokˈyaˈijtëm winmäˈänyoty wiˈixë Jyobaa xytsyojkëm ets xypyaˈˈayoˈowëm parë net ëtsäjtëm këˈëm nnaytsyojkëm ets nnaybyaˈˈayoˈowëm, ets parë nenduˈun njäˈäyˈäjtëm mëdë nmëguˈukˈäjtëm diˈib të xymyëdëgoˈoyëm (Sal. 103:13, 14). w20.12 paj. 20, 21 parr. 17-19

Mbäät xypyudëjkëmë yˈijxpajtën pënaty myëmääy myëdäjtë tijaty ets kyaj ttukˈijxpajttë Jyobaa. Ko nnijäˈäwëm tijaty kyaj oy ttuundë, yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë kyaj nenduˈun nˈadëtsëm. Extëm nˈokpëjtakëm ko Asá tyuundëjkë rey, yëˈë yˈëxtääyë Jyobaa ko tpatyë amay jotmay. Per ko tiempë nyajxy, kyaj tnekyˈëxtääyë nyaybyudëkë, këˈëm winmäˈäny tijaty ojts ttuunë (2 Crón. 16:1-3, 12). Waˈan wyinmääy ko nik oy yëˈë tˈamdowëdë naybyudëkë ja jäˈäyëty diˈib Siria parë tsyiptundët mët ja rey Baasá diˈib Israel, per kyaj yˈoybyëtsëëmy. Jyobaa ta yˈanmääyë mët yëˈëgyëjxm tuˈugë kyugajpxy: “Mët ko të mnaygyubëkyëty mä rey diˈib Siria ets kyaj të mnaygyubëkyëty mä Jyobaa diˈib mDiosˈäjtypy, yëˈë rey diˈib Siria mëdë syoldäädëtëjk të mgëwäˈätsyëty” (2 Crón. 16:7). Ëtsäjtëm, nan tsojkëp nnaygyuentëˈäjtëm parë kyaj nwinmäˈäyëm ko mbäät këˈëm nyaˈoˈoyëm ja amay jotmay ets kyaj nˈëxtäˈäyëmë Jyobaa nyaybyudëkë mä ja yˈAyuk. Näˈäty, nbatëmë amay jotmay mä tsyokyëty pojˈam nwinˈijxëm ti ndunäˈänëm. Per oybyëtsëmäämp ko ndukˈijxpajtëmë Jyobaa ets kyaj nëgoo nmëmäˈäy nmëdäjëm. w21.01 paj. 6, 7 parr. 13-15

Tyam, ta näägë Dios mëduumbë diˈib yajnäjxtëbë yuu mët ko kyaj tmëdattë ja meeny sentääbë parë tjuytyët ja kyaˈay yˈukën o mët ko tkuˈayowëdë tsip. Ta netë wiinkpëty diˈib ja myëbëjkën kyuˈijtëdëp pujxndëgoty. Per pënaty tëjkëdëp mä ja tëgoy myayjyaˈay, jantsy jotkujk nyayjyawëdë ko tnijawëdë tmëdatäˈändë naspëk nastunë ja kyaˈay yˈukën, duˈun diˈib jyëˈx pyëktëp ets nenduˈun ja Dios yˈayuk. Ko netyë Jyobaa dyajkutëgoyë Satanásë jyaˈay ets dyajminy ja tsyip yˈakë diˈib tsaapy extëmë xëëw tsyaˈay, kyuwäˈänaampy ja tëgoy myayjyaˈay. Ets ko nety ttuknaxtë ja mëj ayoˈon, ta Jesus tyukniwowäˈänëdë ja “nëë diˈibë yajkypy ja jikyˈäjtën”, ja njënäˈänëm, ko tpudëkëyäˈändë parë tpäättët ja jukyˈäjtënë winë xëëbë (Diˈibʉ Jat. 7:17). Okpawinmay nuˈunën yˈoyˈatäˈäny tsyujˈatäˈäny diˈib yˈawijx jyëjpˈijxtëp ja tëgoy myayjyaˈay. Mä ja mil miyonkˈambë jäˈäy diˈib të jyukyˈattë, waˈan yëˈëjëty diˈib ninäˈä kyanekyˈoogäˈändë (Fwank 11:26). Ja wiinkpë borreegëty, kyuˈëˈëw kyukäjpxëdëbë Jyobaa mëdë Jesus mët ko nëgooyë yˈoyˈäjn tsyujˈäjnë diˈib moˈoyanëdëp. w21.01 paj. 16, 17 parr. 11, 12

Ja ux mä Jesus yˈakˈyajpaty yä Naxwiiny, yëˈë wyinmääy tëgokyë ja amay jotmay diˈibë nety wyinguwäˈägëyandëp ja yˈëxpëjkpëty. Ets kom mëkë nety ttsoktë, ta nmëwäˈän tmëtsoˈowë ja Tyeety parë ja yˈëxpëjkpëty yajkuwäˈändët mä ja Mëjkuˈu (Fwank 17:14, 15). Jesus nyijäˈäwëbë nety ko jyëmbijnët tsäjpotm, Satanás duˈunyëm tsyajkxäˈäny wyoogäˈäny parë ttukmastuˈudäˈänyë Jyobaa pënaty jamëdunanëp. Extëm nˈijxëm, tsojkëbë nety yajkuwäˈändët niˈamukë pënaty myëdunandëbë Jyobaa. Tyam niˈigyë nyajtëgoyˈäjtëm etsë Jyobaa xykyuwäˈänëm. Satanás të yaˈëxkexy tsäjpotm ets të xynyigëdakëm mëk “awäˈän” (Diˈibʉ Jat. 12:12). Näägë jäˈäy diˈib xynyibëdëˈkëm, duˈunë Satanás yajwinmayëdë ko yëˈë tyuundëp “diˈibë Dios tsyejpy” (Fwank 16:2). Ets diˈib kyaj tmëbëktë Dios, xynyibëdëˈkëm mët ko kyaj nduˈunëm tijatyë naxwinyëdë jäˈäy tyuundëp. Per oy ti jotmay nbatëm kyaj ntsëˈk njäˈäwëm, duˈun extëm jyënaˈanyë tekstë diˈib tyam. w21.03 paj. 26 parr. 1, 3

Tëgokyë tijatyë Jyobaa tyuumpy, ttuny mët ko xytsyojkëm. Yëˈë xytyukˈijxëm ko xytsyojkëm ets ko xymyëtnaymyaayëbëˈatäˈänëm. Nan kyajxë yˈUˈunk parë ojts xyjyuuybyëtsëˈëmëm mët ko xytsyojkëm, etsë Jesus nan nëgooyë xytsyojkënë, pääty tkëyajkyë jyukyˈäjtën ëtsäjtëmgyëjxm (Fwank 3:16; 15:13). Nitii mbäät tkajëjpkuwäˈägë parë Jyobaa mëdë Jesus ttsoktët pënaty kyaj myastuˈudëdë (Fwank 13:1; Rom. 8:35). Tëgokyë tijaty tyuumpy ja diˈib nyigëbäjkˈäjtypyë fyamilyë, ttunët mët ko tmëdatyë tsojkën. ¿Tiko? Apostëlë Juan jyënaˈany: “Diˈibë kyaj ttseky ja myëguˈuk [o ja fyamilyë] diˈibë yää yˈijxypy, nan kyaj mbäät ttseky ja Dios diˈibë kyaj tˈixy” (1 Fwank 4:11, 20). Pääty, ¿ti tyuumpy tuˈugë yetyëjk diˈib tsyojkypyë fyamilyë ets pyanëjkxanëbë yˈijxpajtënë Jyobaa mëdë Jesus? Pyudëkëyaampy ja fyamilyë parë oy yˈitët mëdë Jyobaa, tsyojkypy parë nyayjyawëdët ko myëmaapy myëdajpy ets myoˈoyaampy tijaty yajtëgoyˈajtypy (1 Tim. 5:8). Yaˈëxpëkaampy ets jyëjwijtsëmbitaampy ja yˈuˈunk yˈënäˈk. Nan tyunaampy tijatyë Jyobaa yajmëjpëtsëmëdëp ets tijaty tyukˈoyˈatëp ja fyamilyë. w21.02 paj. 5 parr. 12, 13

Jyobaa nyijäˈäwëp wiˈix të nyaˈk të nbajtëm ets ko myiny mä jot winmäˈäny diˈib axëëk xyajnayjyäˈäwëm. Yëˈë yˈijxypyë oybyë jäˈäyˈäjtën diˈib ëtsäjtëm kyaj nbëjkëmë kuentë (1 Fwank 3:19, 20). Nan mbäät tuˈugë jäˈäy yajnayjyawëty mon tuk ko jatëgok yajkäˈäyëty diˈibë nety të tˈokmastutpë (2 Kor. 7:10). Ets kyaj wyiˈixëty ko yajpokyjyawë ti të nduˈundëgoˈoyëm, per kyaj tiko net axëëk ndimnayjyäˈäwëm ets njënäˈänëm: “Kyajts ti ntsoowëty; Jyobaa ninäˈäts xykyapokymyaˈkxäˈäny”. Kyaj yˈoyëty ko duˈun nwinmäˈäyëm, pes mbäädë Jyobaa xytyukmastutëm. Nik oy ko nyaˈoˈoyëm ja jotmay mëdë Jyobaa ko nmënuˈkxtakëm parë xypyokymyaˈkxëm (Is. 1:18). Ets ko tˈixët ko të njantsy jyodëmbijtëm, ta xypyokymyaˈkxäˈänëm. Nan oy ko ndukmëtmaytyakëm pënaty tuundëp mëjjäˈäy, pes xypyudëkëyäˈänëm maˈkxtujkën myëët parë jatëgok oy nˈijtëm mëdë Jyobaa (Sant. 5:14, 15). w20.12 paj. 23 parr. 5, 6

Jesus wyingutsëˈkë ja toxytyëjkjäˈäyëty. Kyaj duˈun jyaˈayˈajty extëm ja fariseety diˈib jyäämˈijx nyääxˈijxtë ja toxytyëjk, pes ni jeˈeyë nety mbäät tkamëgäjpxtë mayjyaˈay wyindum ets ni mbäät tkatukmëtmaytyäˈäktë ja Diosë jyaaybyajtën. Perë Jesus tyukmëtmaytyak ja tëyˈäjtënë këkatypyë, duˈunë yetyëjk etsë toxytyëjk (Luk. 10:38, 39, 42). Nan nyasˈijxë ets ja toxytyëjkjäˈäyëty jyamyëdatëdët mä ojts yˈëwaˈkxy kyäjpxwaˈkxy (Luk. 8:1-3). Ets nan tyuknipëjk näägë toxytyëjkjäˈäy parë nëjkx ttukˈawanëdë ja apostëlëtëjk ko të nety jyukypyeky (Fwank 20:16-18). Apostëlë Pablo nan tyukˈanaˈamë Timoteo ets twingutsëˈëgët ja toxytyëjkjäˈäy. Pablo yˈëxkäjp ko ja Timoteo tyääk ets ja nyanwelë yëˈë nety të tyukniˈˈixëdë “ja Diosë jyaaybyajtën” (2 Tim. 1:5; 3:14, 15). Ets ko Pablo tnijäˈäyë ja Dios mëduumbëty diˈib Roma, tyuknigajxë saluudë xëëw xëëw ja toxytyëjkjäˈäyëty. Pablo kyaj jeˈeyë tˈijxy tijatyë nety tyuundëbë tyäˈädë toxytyëjkjäˈäy, nan yˈanmääy ko yajtsobatypyë nety mëjwiin kajaa tijaty tyuundëp (Rom. 16:1-4, 6, 12; Filip. 4:3). w21.02 paj. 15 parr. 5, 6