WIˈIX TË JYUKYˈATY
Ndukˈoyˈajtypyëts kojëts nDiosmëduny
Yëˈë nyimaytyakypyë Peter Carrbello
Desde mutsknëm, kyajtsë jäˈäy xyˈixany mët ko wiink rasëts. Tsëˈkëbëtsë nety kojëts ti ngatukˈoybyëtsëmët ets wintsoytyuˈunëts. Nwinmääyëts ko Biiblyë mbäädëts xyjotkujkmoˈoy, tajëts ojts nëjkxy tsäjptëgoty mä yoˈoytyë katolikëtëjk, pes nwinmääyëts ko mbäädëts jap nyajpudëkë. Per kyaj dyuˈunˈäjty, päätyëts ndëjkë ëyëˈk kuyäjtpë.
Tëjkëts ejersisyëtuumbë mä jimnasyë mä jäˈäy dyajˈyaaktë kyëˈë kyejky o myuskulo. Ok, tajëts nyajnaxkëdaky mä jäˈäy yˈejersisyëtundë jap San Leandro (California, Estados Unidos) ets japëts nduunmujky mëdë jäˈäy diˈib tukniˈˈijxëdëp, niduˈuk yëˈë diˈib konkursaräjt ets myadaky mä míster America. Per oyëtsë niniˈkx ngëbäjk njayajˈyeˈky, duˈunyëmëts nnayjäˈäwë awäˈäts tukwäˈäts.
OY WYIMBËTSËMY TIJËTS NˈËXTAAPY
Tuˈugëtsë nmëtnaymyaayëbë diˈib mä jimnasyë, nyijäˈäwëbë nety ko yëˈëjëts njajaygyukëyaambyë Biiblyë, tajëts xyˈanmääy parëts nmëtmaytyäˈägët tuˈugë jäˈäy diˈibë nety yˈixyˈajtypy. Jakumbom, ta myiiny tuˈugë Testiigë mäjëtsë ndëjk ets taxk oorë tˈatsoojëmbijty mëdë Biiblyë tijatyëts nyajtëëw. Tajëts nˈanmääy parë jatëgok tsuu myinët etsëts nmaytyaktë axtë kujkwaˈkxy tsyuˈum. Kom njantsy oymyëdoojëts, tajëts nˈanmääy pën mbäädëts njamyëdaty jakumbom parëts nˈixët wiˈixë jäˈäy ttukmëtmaytyaˈagyë Biiblyë. Xyajmonyˈijx xyajmonyjäˈäwëts wiˈixë Biiblyë dyajtuuny parë tˈatsoojëmbijty tijatyë jäˈäy yajtëëwë. Tajëts nbëjtakyë nwinmäˈäny ko nanduˈunëts ndunäˈäny.
Ndoˈkëts ja jimnasyë parëts ojts nëjkxy käjpxwäˈkxpë mët ja prekursoor, duˈunë Jyobaa tyestiigëty ttijtë pënaty kajaa yajtuundëbë tiempë mä kyäjpxwäˈkxtë. Ets jats nnëbejty mayë 1948 mä Estadio Cow Palace de San Francisco (California). Ko nyajxy tuk jëmëjt, tajëts nanduˈun nduundëjkë prekursoor.
Mä tyäˈädë tiempë, tajëts nˈanmääyë Jyobaa tyestiigëty parë nëjkx tmëtmaytyäˈäktëtsë ndääk. Yëˈë oy ojts tˈaxäjë ja Testiigëty, ets ok, ta nyëbejty. Ja jyiiky myëguˈuk ninäˈä tkaˈoymyëdowdë, per yëˈë xëmë tmëduunyë Dios axtë ko yˈoˈky. Kyajts pënë nfamilyë diˈib Testiigë.
NˈIXYˈATYËTS DIˈIBËTS NËDOˈOXYˈATAAMPY
Mä 1950, tajëts ojts nëjkxy tsënaabyë Grand Junction (Colorado), mäjëts nˈixyˈajtyë Billie. Yëˈë ja myaxuˈunkˈäjty 1928 ets yeˈky pyejty ja tiempë mä jäˈäy yˈayoodëjkëdë (Gran Depresión). Ja tyääk Minnie, ux ux ijty tyukwingugäjpxëtyë Biiblyë ets yëˈë naytyukudëˈkxëdëbë linternë. Ko netyë Billie taxkë jyëmëjt, jyäjnëbë nety letrë ets kanäägë maytyaˈaky agëbajky diˈib yajpatp mä Biiblyë. Etsë tyääk ja tyëjkë ëxpëjkpë mëdë Jyobaa tyestiigëty ko nety yˈaktëgoyˈaty tuk jëmëjt majtsk jëmëjt parë tsyondäˈägët 1950, ta tnijäˈäwë ko infiernë kyaj yëˈëjëty tuˈugë ayoodakn, yëˈë tuˈugë lugäär mä pyoˈkxtë oˈkpë (Eclesiastés 9:5, 10). Ta Minnie mëdë nyaˈay jyäjttë Testiigë.
Billie japë nety yˈëxpëky Boston mä unibersidad, per 1949 ta jyëmbijty mä tyëjk ets tˈëxpëjktsondakyë Biiblyë. Kyaj tyuundëjkë maˈestrë, yëˈë Dios tyukëdëjkë jyukyˈäjtën. Ja nyëbejty 1950 ko ttuundë asamblee Jyobaa tyestiigëty mä jyäˈttë diˈib tsoˈondëp kanäk paˈis, mä Estadio de los Yankees de Nueva York. Ko waanë yˈijty, tajëts nayˈixyˈäjtëdë etsëts nbëjktë, tajëts nimajtsk nduundëjkëdë prekursoor.
Tim jawyiin japëts njäjttë Oregón, etsëts nduundëjkëdë Eugene, mäjëts nbattë nimayë nmëtnaymyaayëbë. Mä 1953, tajëts ojts nëjkxtë tsënaabyë Grants Pass parëts nbudëkëyäˈändë nmëguˈukˈäjtëm mä nety niwaanë nyaymyukëdë. Mä tadë jëmëjt, nan jats nyajwoodë mä Eskuelë diˈib Galaad mä dyaˈëxpëktë Jyobaa tyestiigëty pënaty tuundëp misioneerë, mä clase numero 23 jap South Lansing, diˈib myëjagamˈäjtypyë Nueva York 400 kilometrë.
NËJKXTËTS BRASIL EXTËMË MISIONEERË
Disiembrë mä 1954, kojëtsë nety të nˈëxpëjktäˈäytyë mëgoxk poˈo Galaad, tajëts mëdë Billie ntsoˈondë abiongoty diˈib majtskë myotoor diˈib nëjkxp Brasil. Jeˈeyë nety të nyaxy naa tuk oorë, ko myaˈty tuˈugë myotoor, ta ja abionk nyaxkugakë Bermudas. Per ta jatëgok nyaxkugakë Cuba këdiibëts nˈayoˈonbäättët, jaayëts njäˈäwënë njäˈty, per ja jyejky 36 oorë parëts njäjttë Río de Janeiro (Brasil) mä sukursal diˈib myëdäjttëbë Jyobaa tyestiigëty.
Kojëts jap waanë nˈijttë, tajëts mëdë Billie ntsoˈondë mët ja nimajtskë misioneera etsëts ojts nëjkxë Bauru (São Paulo), japëts ntsënääytyaknbëjktë. Ja nety japë jäˈäy tsyëënëdë 50,000 ets nituˈugë Testiigë.
Tajëts ogäˈänë jäˈäy ojts ninëjkxtë mä jyëën tyëjk, per ja diˈib tuump teety, kyajts ojts xymyëboˈkxtë, xypyajëdijttëts ets tˈanmääyë jäˈäy parë kyaj tmëdooˈittët. Per tajëts nyaˈëxpëjktsondaktë tuˈugë familyë diˈib jantsy nimay ets jeˈeyë nyajxy majtsk sëmään tëgëk sëmään ko tpëjtaktë wyinmäˈäny Tyestiigëˈatäˈändë, ok, ta nyëbajttë. Nanduˈunë wiink jäˈäy tyëjkëdë ëxpëjkpë.
Ja familyë diˈib nëbajttë tamë nety tuˈugë myëguˈuk diˈib nyiwintsënˈäjtypy tuk grupë jäˈäy. Tajëts ojts mëët naygyäjpxëdë etsëts ndukniwijtsëdë tuˈugë asamblee mä ja lugäär diˈib yëˈë myëdäjttëp. Ko ja teety tnijäˈäwë, ta jyënany ets kyaj yajtunëdë asamblee, per ja diˈib nyiwintsënˈäjtypy ja grupë, ta tyuˈukmujky mëdë jyaˈayëty ets tˈanmääy: “Pën kyaj yajtuny, nmastutypyëtsë tyäˈädë tuunk”. Ta tyuunë asamblee.
Ko nyajxy tuk jëmëjt mä 1956, tajëts ojts nëjkxtë trengoty mët naa 40 nmëguˈuktëjkëts diˈibëtsë nety mëët nduˈukmuktë mä tyunäˈänyëtyë asamblee jap Santos (São Paulo). Kojëts njëmbijttë Bauru, tajëts nbaty tuˈugë neky mäjëts nyaˈˈanmääy parëts ndunët sirkuitë, o nguˈixëdëts mäjaty nyaymyukëdë Jyobaa tyestiigëty. Jats duˈun nduuny naa 25 jëmëjt, ndukˈyoˈoytyaayëts tukëˈëyë Brasil.
KOJËTS NDUUNY SIRKUITË
Mä tadë tiempë, tsipëts njëdijttë, karroty, trengoty, bisikletëkëjxy o axtë tekyyeˈepy. Ja tim jawyiimbë naymyujkën diˈibëts ojts nguˈixëdë, yëˈë Jaú (São Paulo). Jamëtsë teety xynyibëdëˈktë.
Xyˈanmääytyëts: ¡Kyaj mbäät xymyëtmaytyäˈäktëtsë njäˈäy!
Tajëts nˈatsoowdë: Kyaj mijts xyjyaˈayëty, Diosë jyaˈay.
Tajëts nduknibëjtakëdë ndukˈixäˈändë pelikula La Sociedad del Nuevo Mundo en acción, diˈib nyimaytyakypy wiˈix yajtunyë Diosë tyuunk abëtsemy nyaxwinyëdë. Per ja teety tajëts ojts xynyinëjkxtë mëdë jyaˈayëty. Kojëts nnijäˈäwëdë, tajëts ojts nmëgäjpxtë polisiyë. Ko ja mayjyaˈay jyäjttë, të netyë polisiyë nyaybyëjtaktäˈäyëdë ak tujn mëët. Ta tˈijxtë ja pelikula agujk jotkujk.
Mäjatyëts nduundë, xyˈaxëkˈijxtëtsë relijyonk ets xynyibëdëˈktëts. Extëm Brusque, diˈib myëwingonˈäjtypyë Blumenau (Santa Catarina), nˈixyˈäjttëts majtskë prekursoora. Japë nety kyäjpxwäˈkxtë mä jäˈäy yˈaxëkˈixëdë, per yajkunuˈkxtë ko tmëmadaktë. Pes tyam, ja jap naxy 70 naymyujkën, duˈun të nyimayë nuˈun të nyaxy 50 jëmëjt, nan tap tuˈugë Tëjk mä tyunyëtyë asamblee mä siudad Itajaí.
Tuk pëky diˈibëts mas ntsojkënyëˈäjttë kojëts nduundë sirkuitë, yëˈë kojëts ndukniwijtsëdë asamblee mëdëtsë nmëguˈuktëjk. Naa jaa mä jëmëjt 1975, nyajtuknipëjkyëts parëts nˈixët tuˈugë asamblee diˈib tuunë mä Estadio Morumbi, tuˈugë lugäär diˈib jantsy mëj. Ja yaˈˈanmääytyë naa 100 naymyujkën ets tkaxët nimäjkë jäˈäy parë dyajwäˈätsët ja lugäär mä nety jakumbom tyunäˈänyëtyë asamblee.
Mä tadë ux, näägë futbolistë diˈibë nety jap pëtsëëmdëp, ttukxiktë nmëguˈukˈäjtëm ets jyënandë: “¡Ixëgaˈa tëxidë toxytyëjkëty mëdë pyatnuˈungëty!”. Pes mët ja patnuˈunk, nyajwatstääytyëts ja lugäär naa a las 12 mä nety të myëjkootsënë. Ja diˈib yˈijxypy ja lugäär jyënany: “¡Jaxyëbëts të njaktë tuk sëmään diˈib të xytyundë majtsk oorë tëgëk oorë!”.
NJËMBITTËTS ESTADOS UNIDOS
Mä jëmëjt 1980 jatsë ndeety yˈoˈky ets ko waanë tiempë nyajxy, tajëts njëmbijttë Estados Unidos parëts nguentˈäjttë ndääk jap Fremont (California). Tajëts nbattë nduunk, yëˈëjëtsë jëën tëjk nyajwatstëp koots parëts duˈunyëm nduunˈadëtstë prekursoor ets nyaˈëxpëjktëtsë jäˈäy diˈib käjpxtëp portugués. Ok, tajëts ojts nëjkxtë San Joaquín, naa taayë mä Fremont. Jam nan yëˈëjëts nˈëxtääytyë diˈib kyäjpxtëbë portugués, pes may tsyëënëdë diˈib kyäjpxtëbë duˈumbë ayuk desde Sacramento axtë Bakersfield. Tyam California, tap mäjkë naymyujkën diˈib kyäjpxtëbë portugués.
Kojëtsë ndääk yˈoˈky 1995, tajëts ojts nëjkxtë Florida parëts nguentˈäjttë Billie tyeety axtë ko yˈoˈky. Ja tyääk të nety yˈoˈknë 1975. Ets 2000, tajëts ojts nëjkxtë Colorado mä ja lugäärë äänëˈëk tëëtsëˈëkpë diˈib wëˈëmp abatkëˈëytsyoo. Japëts nyajtundë nxëë ndiempë parëtsë jäˈäy ndukmëtmaytyäˈäktë Biiblyë diˈib kyäjpxtëbë navajos etsë utes. Jotmaymyëëdëts njënäˈäny ko Billie të yˈooky febreerë 2014.
Ja të nyäjxnë 65 jëmëjt desde kojëts xymyëtmaytyaky tuˈugë Jyobaa tyestiigë ets tˈatsoojëmbijty mëdë Biiblyë tijatyëts nyajtëëw. ¡Jantsy jotkujkëts tyam nnayjawëty kojëts nmëdooˈijty ets kojëts nyajtëyˈäjtëndëjkë wiˈixëts nyaˈˈanmääy! Kojëts duˈun nduuny, tajëtsë Dios ndukëdëjkë njukyˈäjtën ets ndukˈoyˈajtypyëts mëjwiin kajaa.