¿Ti mbäät ttundë Dios mëduumbë parë xëmë nyayjawëdët jotkujk?

“Koxyëp tuˈugë yetyëjk jyukyˈaty jantsy kanäk jëmëjt, waˈan ttukxondaˈaky nuˈun jyukyˈaty.” (ECL. 11:8)

¿WIˈIX MˈATSOOJËMBITÄˈÄNY?

¿Tiko tsyiptaˈaky nnayjäˈäwëm jotkujk ets kyaj axëëk nwinmäˈäyëm mä ëtsäjtëm këˈëm?

¿Wiˈixë Biiblyë xypyudëjkëm parë kyaj axëëk nwinmäˈäyëm mä ëtsäjtëm këˈëm?

Parë kyaj axëëk nwinmäˈäyëm mä ëtsäjtëm këˈëm, ¿wiˈix mbäät xypyudëjkëmë yˈijxpajtënë ja kuˈookytyoxytyëjk diˈib ayoop, Elías ets diˈib jyaayë Salmo 102?

1. ¿Wiˈix tyamë Jyobaa xykyunuˈkxëm parë nˈijtëm agujk jotkujk?

JYOBAA tsyejpy ets nˈijtëm agujk jotkujk ets xykyunuˈkxëm parë njotkujkˈäjtëm. Extëm nˈokpëjtakëm, të xymyoˈoyëmë jukyˈäjtën ets mbäät nyajtuˈunëm parë nmëjkumäˈäyëm, pes yëˈë të xymyëjwoˈojëm mä relijyonk diˈib tëyˈäjtën (Sal. 144:15; Fwank 6:44). Nan xyˈanmäˈäyëm ko xytsyojkëm ets xypyudëjkëm parë niˈigyë nmëduˈunëm (Jer. 31:3; 2 Kor. 4:16). Xëmë nanduˈun nˈaxäjëmë ëxpëjkpajn ets nan tuˈugyë nyajpatëm mëdë nmëguˈukˈäjtëm diˈib xytsyojkëm abëtsemy nyaxwinyëdë. Per kyaj yëˈëyëty, nan nˈawijx njëjpˈijxëm ja kunuˈkxën mä tiempë myiny kyëdaˈaky.

2. ¿Wiˈix näägë Dios mëduumbë nyayjawëdë?

² Per oy jyajaˈˈaty kanäk pëky tiko mbäät nyajpatëm jotkujk, näägë Dios mëduumbë kyaj nyayjawëdë jotkujk. Wyinmaytyë ko kyaj ti ttsooˈattë ets ko Jyobaa kyaj dyajtsobääty tijaty tyuundëp. Pënaty kyaj nyayjawëdë jotkujk, mbäät jyënäˈändë ko ninäˈä kyaxondäˈäktët “jantsy kanäk jëmëjt”. Parë yëˈëjëty, mon tuk tˈixtë tuˈuk tuˈugë xëë (Ecl. 11:8).

3. ¿Tiko näägë Dios mëduumbë kyaj nyayjawëdë jotkujk?

³ ¿Tiko näägë Dios mëduumbë kyaj nyayjawëdë jotkujk? Waˈan mët ko pyëk yˈixëdë, të myëjjäˈäyëndë o ko kyaj ti të yˈoybyëtsëˈëmxëty (Sal. 71:9; Prov. 13:12; Ecl. 7:7). Nˈokjamyajtsëm nanduˈun ko winˈëˈëmbë korasoon, mbäät axëëk xyajnayjäˈäwëm oyë Dios xyjatukjotkëdakëm (Jer. 17:9; 1 Fwank 3:20). Satanás nan nyiwäämbejtypyë Dios mëduumbëty, yajjaˈäjtypyë jäˈäy diˈib xytyukmëbëkäˈänëm extëmë Elifaz tˈanmääyë Job: ko Dios kyaj xyajtsobatëm. Per kyaj tyëyˈäjtënëty (Job 4:18, 19).

4. ¿Ti nˈëxpëkäˈänëm mä tyäˈädë artikulo?

⁴ Jyobaa xyˈanmäˈäyëm mët yëˈëgyëjxmë Biiblyë ko yajpatp mët pënaty winmääytyëp ko kyaj ti ttsooˈattë (Sal. 23:4). Tuk pëky wiˈixë Jyobaa yajpääty mët ëtsäjtëm, yëˈë ko xymyoˈoyëmë yˈAyuk diˈib myëdäjtypyë mëkˈäjtën parë tjëjpkuwäˈägëdë axëkˈäjtën ets dyajkutëgoyët “diˈibë mëjkuˈu tyiimpy”, extëm ko nwinmäˈäyëm ko kyaj ti ntsooˈäjtëm (2 Kor. 10:4, 5). Min nˈokˈijxëm wiˈix mbäädë Biiblyë nyajtuˈunëm parë xypyudëjkëm ets nnayjäˈäwëm jotkujk. Tyäˈädë artikulo xypyudëkëyäˈänëm ets nan mbäät nyajtuˈunëm parë nbudëjkëmë wiinkpë.

BIIBLYË XYPYUDËJKËM PARË KYAJ AXËËK NWINMÄˈÄYËM MÄ ËTSÄJTËM KvËˈËM

5. ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë kyaj axëëk nwinmäˈäyëm mä ëtsäjtëm këˈëm?

⁵ Apostëlë Pablo ojts tnigajpxy diˈib mbäät xypyudëjkëm parë kyaj axëëk nwinmäˈäyëm mä ëtsäjtëm këˈëm. Duˈun tˈanmääy ja Dios mëduumbëty diˈib Corinto: “Naywyinmäˈänyˈixëdë miitsëty këˈëm, es xyˈixtët pën mmëbëjktëp” (2 Kor. 13:5). Ko jyënaˈany “pën mmëbëjktëp”, yëˈë yˈandijpy nmëbëjkëm tijatyë Biiblyë tukniˈˈijxëp. Parë nnaywyinmäˈänyˈijxëm pën nmëdäjtëm ja mëbëjkën, oy ko nˈijxëm pën extëm ngäjpx nmaytyakëm ets tijaty nduˈunëm, tuˈugyëp extëmë Biiblyë tyukniˈˈixë. Kyaj tsyobäädäˈäny ko yëˈëyë nguytyuˈunëm diˈib ntsojkënyëˈäjtëm; tsojkëbë duˈun nmëmëdoˈojëm tukëˈëyë tijatyë Biiblyë tukniˈˈijxëp (Sant. 2:10, 11).

6. ¿Tiko mbäät nnaywyinmäˈänyˈijxëm pën nmëdäjtëm ja mëbëjkën? (Ixë dibujë mä tsyondaˈagyë tyäˈädë artikulo.)

⁶ Mbäät kyaj nnaywyinmäˈänyˈixäˈänëm ko nwinmäˈäyëm ko kyaj duˈun nduˈunëm. Per diˈib mas tsobatp, yëˈë wiˈixë Jyobaa wyinmay mä ëtsäjtëm ets kyaj wiˈix ëtsäjtëm nwinmäˈäyëm, pes “mas niˈigyë kyëjxmëty” ja jyot wyinmäˈäny ets kyaj dyuˈunëtyë nwinmäˈänyˈäjtëm (Is. 55:8, 9). Ko Jyobaa tˈixy ttuny pënaty mëduunëp, yëˈë yˈëxtaabyë oybyë jyaˈayˈäjtën ets tpudëkëyaˈany, kyaj yëˈëjëty parë tˈixäˈäny mäjaty tyëgoy. Pääty ko xyˈëxpëkëdë Biiblyë parë xyˈixët pën mmëdäjtypyë mëbëjkën, ta xyjaygyukëyaˈany wiˈixë Dios wyinmay mä mijts. Ets yëˈë mbudëkëyanëp parë kyaj axëëk mwinmayët mä mijts këˈëm ets xypyëkëdë kuentë ko Jyobaa mëjwiin kajaa myajtsobäätyëty. Ko tyäˈädë njaygyujkëm, duˈunxyëp extëm nˈadëëytyutëm ja tëjkˈää parë tyëkët ja tëˈkx jäjjën.

7. ¿Wiˈix mbäät xypyudëjkëm ja Dios mëduumbëtyë yˈijxpajtën diˈibë Biiblyë myaytyakypy?

⁷ Tuk pëky wiˈix mbäät nnaywyinmäˈänyˈijxëm, yëˈë ko nbawinmäˈäyëm wiˈix jyukyˈäjttë ja Dios mëduumbëty diˈibë Biiblyë myaytyakypy. Mbäät nˈijxkijpxyëm pën duˈun yaˈijx yajpattë extëm ëtsäjtëm ets pën duˈun nyayjäˈäwëdë, ets nwinmäˈäyëmë net tixyëp ojts nduˈunëm. Min nˈokˈijxëm tëgëëgë ijxpajtën mä wiˈix nyajtuˈunëmë Biiblyë parë nˈijxëm pën nmëdäjtëm ja mëbëjkën ets jotkujk nnayjäˈäwëm.

JA KUˈOOKYTYOXYTYËJK DIˈIB AYOOP

8, 9. 1) ¿Wiˈixë nety yaˈixy yajpääty ja kuˈookytyoxytyëjk? 2) ¿Tidaa diˈib axëëk yajnayjäˈäwë?

⁸ Jesus ojts tˈixy tuˈugë kuˈookytyoxytyëjk diˈib ayoop mä ja templë diˈib Jerusalén. Tyäˈädë kuˈookytyoxytyëjkë yˈijxpajtën mbäät xypyudëjkëm parë jotkujk nnayjäˈäwëm oy ngamadakëm nduˈunëm extëm njatsojkënyëˈäjtëm (käjpxë Lukʉs 21:1-4). ¿Wiˈixë nety yaˈixy yajpääty? Amaymyëët jotmaymyëëdë nety yajpääty ko nyaˈay të yˈooky, ets nan axëëgë nety yajtuny, pes ja diˈib nyiwintsënˈäjttëbë relijyonk kyaj ijty pyudëkëdë, niˈigyë ijty tpëjkëdë “ja tyëjkëty yëˈë kuˈeekytyoˈoxyëty” (Luk. 20:47). Tyäˈädë kuˈookytyoxytyëjk mëk ayoobë nety, pääty jantsy waanë tˈagoˈonë ja meeny mä ja templë, duˈunxyëp extëm tuˈugë mëduumbë tganaraty ko tyuny majtsk minutë tëgëk minutë.

⁹ Okpawinmay wiˈix nyayjäˈäwë tyäˈädë kuˈookytyoxytyëjk ko tyëjkë mä ja templë mët majtsk ja myeeny wyaˈkxyuˈunk. ¿Waˈandaa wyinmääy ko kyaj tsyobääty diˈibë nety yˈagonëyaampy ko tˈijxkijpxyë nuˈun ijty ja meeny dyaky ko nety ja nyaˈay jyukyˈaty? ¿Waˈandaa tsyoytyuuny ko tˈijxy kajaa meeny tˈagonëdë ja jäˈäy diˈib jawyiin naywyäˈpëdëp? ¿Waˈandaa wyinmääy ko kyaj tsyobaty ja majtskpë myeeny wyaˈkxyuˈunk? Pën duˈun wyinmääy, kyaj yëˈë yajtuˈudujkë parë dyajky nuˈunë nety ja myadakënë jyaˈty ets tpudëjkë ja Diosë tyuunk.

10. ¿Wiˈixë Jesus dyaˈijxë ko Jyobaa yajtsobatypyë nety ja kuˈookytyoxytyëjk?

¹⁰ Jesus jyënany ko Jyobaa yajtsobat duˈun ja kuˈookytyoxytyëjk ets duˈun ja meeny diˈib yˈagoˈonë. Pes jyënany: “Tyäˈädë kuˈeekytyoˈoxy diˈibë ayoop të dyaky niˈigyë es këdiinëm ja mëkjäˈäyëty”. Ja meeny wyaˈkxyuˈunk ojts nyaytyuktëkëty mët ja may myeeny, perë Jesus yëˈë wyinˈijxë tyäˈädë toxytyëjk parë ojts tmëjkugäjpxë. Ja tesoreerëty diˈibë tyäˈädë meenyuˈunk yˈijxtë, kyaj tyimwinmääytyë nuˈunë Jyobaa dyajtsobaty. Pes diˈibë nety niˈigyë tsobatp, yëˈë wiˈixë Jyobaa wyinmay kyaj yëˈëjëty wiˈixë jäˈäy wyinmaytyë o wiˈix ja kuˈookytyoxytyëjk wyinmay mä yëˈë këˈëm. ¿Mbäädë tyäˈädë ijxpajtën xypyudëjkëm parë nˈijxëm pën nmëdäjtëm ja mëbëjkën?

11. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm ja yˈijxpajtënë kuˈookytyoxytyëjk?

¹¹ Wiˈixëm nyaˈijx nyajpatëm, ets mbäät yëˈë xyajtuˈudujkëm parë kyaj nmoˈoyëmë Jyobaa extëm njatsojkëm. Näägë nmëguˈukˈäjtëm kyaj mbäät kanäk oorë tkäjpxwäˈkxtë oybyë ayuk mët ko të myëjjäˈäyëndë o mët ko pyëk yˈixëdë. ¿Mbäät wyinmaytyë ko kyaj tsyobääty tkëyaktët nuˈun të tyundë? Ets pën oy mëknëm nyajpatëm, mbäät mwinmay ko tim waanë ngëyäjkëm ja oorë ko nˈijxkijpxyëm nuˈun tyundë nmëguˈukˈäjtëm abëtsemy nyaxwinyëdë jëmëjt jëmëjt. Per extëm të yajnimaytyaˈaky ja kuˈookytyoxytyëjk, yëˈë xytyukniˈˈijxëm ko Jyobaa yajtsobatypy nuˈun nmadakëm nduˈunëm, ets mas pën nyajnäjxëmë amay jotmay. Okpawinmay näkˈoorë të mduny mä tadë jëmëjt të nyaxy. ¿Mjamyejtsypy tuˈuk ja oorë mä niˈigyë xytyuunyë mëjää parë ojts mˈakwëˈëmy käjpxwäˈkxpë? Pën duˈun, mbäät mˈity seguurë ko Jyobaa yajtsobat ko duˈun xyˈaktuunyë mëjää. Duˈun extëm ja kuˈookytyoxytyëjk, ko xytyunëdë mëjää nuˈunë madakënë jyaˈty, mbäät mjënäˈäny ko mmëdäjtypyë mëbëjkën.

“PËJKËTSËGË NJUKYˈÄJTËN”

12-14. 1) ¿Wiˈixë Elías nyayjäˈäwë? 2) ¿Tidaa ko Elías jantsy mon tuk nyayjäˈäwë?

¹² Ja kugajpxy Elías kyaj tmastutyë Jyobaa ets myëdäjt mëkë mëbëjkën. Per tëgok, jantsy mon tuk nyayjäˈäwë axtë yˈanmääyë Dios ets yaˈoogëdët. Duˈun jyënany: “¡Waˈan jabäät!, Jyobaa, pëjkëtsëgë njukyˈäjtën” (1 Rey. 19:4). Pënaty kyajnëm duˈun nyayjawëdë, mbäät wyinmaytyë ko Elías ojts kyajpxy extëm “kyaj pyaatyëty” (Job 6:3). Perë Elías, tëyˈäjtënë nety jyënaˈany. Etsë Jyobaa kyaj tyukjotˈambëjkë ko tˈamdooyë yˈoˈkën, niˈigyë pyudëjkë.

¹³ ¿Tiko Elías jantsy mon tuk nyayjäˈäwë? Elías tyuun tuˈugë miläägrë mä nyigëxëˈky ko Jyobaa yëˈë duˈunë Dios diˈib tëyˈäjtën. Ets ko ttuundääy, ta net dyaˈoˈky 450 ja kugajpxyëty diˈibë nety yˈawdäjttëbë Baal (1 Rey. 18:37-40). Elías yˈawijxypyë nety ets ja nax käjpn jatëgok tnijëmbitëdë Jyobaa, per kyaj duˈun tyuun jyäjtë. Jezabel, ja reyna diˈib axëkjäˈäy, ta tyuknigajxë ayuk ko yaˈoogäˈänyëty. Elías ta tsyëˈkë ets kyeky, jatsoo ojts nyaxy mä yajpäätyë Judá ets tyëjkë mä ja lugäärë äänëˈëk tëëtsëˈëkpë ets mä kyutsëˈëgëty (1 Rey. 19:2-4).

¹⁴ Ko netyë Elías naytyuˈuk yajpääty, ta wyinmääy ko ninuˈun kyatsobääty tijatyë nety të ttuny. Ta Jyobaa tˈanmääy: “Kyajts mas niˈigyë nˈoyëty extëmëts ja nˈaptëjk”. Elías duˈun nyayjäˈäwë ko kyaj ti ttsoojëty, extëm ja yˈaptëjk diˈib të jyëmbijnë wääy päjk ets jääm puˈxm. Duˈunë nety wyinmay ko kyaj oy tijaty ttuny, ets ko kyaj Jyobaa yajtsobäätyëty ets ni wiink jäˈäy.

15. ¿Wiˈixë Jyobaa ttukˈijxyë Elías ko duˈunyëmë nety dyajtsobääty mëjwiin kajaa?

¹⁵ Perë Jyobaa kyaj nety duˈun wyinmay mä Elías, yëˈë mëjwiin kajaa nety dyajtsobääty, ets pääty ttuknijäˈäwë. ¿Wiˈix? Ko tkejxy tuˈugë anklës parë tjotmëkmooyë Elías. Nan ojts tmoˈoyë kyaˈay yˈukën diˈib wijtsˈitëdëp nuˈun ojts tyuˈuyoˈoy 40 xyëë axtë ko jyajty mä ja kopk diˈib xyëˈäjtypy Horeb. Ets ko Elías wyinmääy ko yëˈëyë naytyuˈuk diˈib yˈakmëduumbyë Jyobaa, ta Jyobaa yˈanmääyë ko kyaj tyëyˈäjtënëty extëm wyinmay. Nan ojts tyuknipëkyëty kanäägë tuunk diˈib kyupëjk. Elías pudëjkë Jyobaa, ets ta tpëjkyë mëjää parë jatëgok tyuundëjkë (1 Rey. 19:5-8, 15-19).

16. Oknimaytyäˈäk wiˈixë Jyobaa të mëjämoˈoyëty.

¹⁶ Yˈijxpajtënë Elías mbäät mbudëkëty parë xyˈixët pën mmëdäjtypy ja mëbëjkën ets kyaj axëëk mwinmayët mä mijts këˈëm. ¿Wiˈix mbäät mbudëkëty? Tuk pëky, yëˈko xywyinmayët wiˈixë Jyobaa të mëjämoˈoyëty. ¿Të pën mbudëkëty, extëm diˈib tuump mëjjäˈäy o wiinkpë Dios mëduumbë mä të xypyaaty tuˈugë jotmay? (Gál. 6:2.) ¿Të mjotkujkmoˈoyëtyë Biiblyë, ëxpëjkpajn o ko mnëjkxy mä naymyujkën? Ko jatëgok mbudëkëdët diˈib yä të yajnigajpxy, winmay ko tadë naybyudëkë jam tsyoony mä Jyobaa, ets mmoˈoyë dyoskujuyëm ko xymyënuˈkxtäˈägët (Sal. 121:1, 2).

17. ¿Ti diˈibë Jyobaa yajtsobatypy mä ëtsäjtëm?

¹⁷ Myëmajtsk pëky, jamyats ko mbäät mnaywyinˈëënyëty ko axëëk mwinmayët mä mijts këˈëm. Pes diˈib tsobatp yëˈë wiˈixë Jyobaa wyinmay mä mijts (käjpxë Romanʉs 14:4). Jyobaa yëˈë yajtsobatypy ko xytsyokët ets ko kyaj xymyastuˈudët, kyaj yëˈëjëty nuˈun tijaty xytyukmëduny. Nan waˈan kyaj xypyëkyë kuentë extëmë Elías, ko kajaa kujk tijatyë Jyobaa xytyukmëduny. Waˈan nimay të xypyudëkë nmëguˈukˈäjtëm mä naymyujkën. Ets waˈanë jäˈäy të tnijawë Diosë yˈayuk mët ko mëk mduny.

18. ¿Ti xytyukˈijxëmë Jyobaa ko xytyuknipëjkëm tuˈugë tuunk?

¹⁸ Ets myëdëgëk pëky, ko Jyobaa mduknipëkëdët tuˈugë tuunk, yëˈë mdukˈijxëp ko yajpääty mët mijts (Jer. 20:11). Mbäät mˈëxtëkëwaˈaky extëmë Elías, ko oy kyawimbëtsëmy mä xytyuunë Diosë tyuunk o mwinmay ko tsip mdunët extëm të xyjatuknibëjtäägë. Per jamyats ko mijts mnikëjxmˈäjtypyë mas oybyë tuunk mä tyäˈädë tiempë: xykyäjpxwäˈkxëdë oybyë ayuk ets xymyënëjkxëdë Diosë xyëë. Pääty këdii xymyastuˈutyë Jyobaa, net nëjkx myaˈˈanëëmë extëmë Jesus jyënany: “Min es nxondakëm” (Mat. 25:23).

“NYUˈKXTAKËNË DIˈIB JANTSY MÄÄY TÄJP”

19. ¿Wiˈix nyayjäˈäwë ja diˈib jyaayë Salmo 102?

¹⁹ Diˈib jyaayë Salmo 102 kyaj nety tnekynyijawë ti tyunëp. Jantsy määy täjpë nety, mëk tjäˈäwë jäj jëmuˈumënë duˈun jyodoty ets nikëjxy këbajky ets kyaj tnekymyëdäjtyë jot mëjää parë twinguwäˈägët ja yˈamay jyotmay (Sal. 102, mä tsyondaˈaky). Extëm jyënany, yëˈë xytyukˈijxëm ko mëkë nety tjawë jäj jëmuˈumën ets ko naytyuˈugë nety nyayjawëty (Sal. 102:3, 4, 6, 11). Ets wyinmääy ko Jyobaa kyaj nyekyyajtsobäätyëty (Sal. 102:10).

20. ¿Wiˈix xypyudëkëyäˈänëm ko nuˈkxtakëm parë kyaj nwinmäˈäyëm ko kyaj ti ntsooˈäjtëm?

²⁰ Per oy duˈun nyayjäˈäwë, ja diˈib jyaayë Salmo mbäädë nety dyajtunyë jyukyˈäjtën parë Jyobaa tmëjkumayët (käjpxë Salmo 102:19-21).a Extëm jyënaˈanyë Salmo 102, yëˈë xytyukˈijxëm ko pënaty myëdäjttëp ja mëbëjkën, mbäät tyuktëkëdë mëk mäˈäy mëk täjën ets kyaj tnekynyijawëdë ti tyundëp. Pes ja diˈib jyaayë Salmo duˈun nyayjäˈäwë “extëmë joon diˈib naytyuˈuk yajpatp tëjknikëjxy”, yëˈëyë mëdë yˈamay jyotmay (Sal. 102:7). Pën ja näˈä duˈun mnayjawëty, yaˈˈawäˈätsë mjot mgorasoon mä Jyobaa, extëm ttuuny ja diˈib jyaayë Salmo. Ko mnuˈkxtäˈägët, yëˈë mbudëkëyanëp parë kyaj mwinmayët ko kyaj ti xytsyoojëty. Jyobaa të twandaˈaky ko “yëˈë myëdooˈitaambyë nyuˈkxtakënë diˈib kyaj pënë pyudëjkëbë; yëˈë myëjpëjtäˈägaambyë nyuˈkxtakën” (Sal. 102:17). Mmëbëk extëm twandaˈaky.

21. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë kyaj nekywyinmäˈäyëm axëëk mä ëtsäjtëm këˈëm?

²¹ Salmo 102 nan xytyukniˈˈijxëm parë kyaj axëëk nwinmäˈäyëm mä ëtsäjtëm këˈëm. Diˈib jyaayë tyäˈädë Salmo, kyaj axëëk nyekynyayjäˈäwë ko twinmääy wiˈix oy yˈity mëdë Jyobaa (Sal. 102:12, 27). Jotkujkmooyë ko Jyobaa xëmë yajpäädäˈäny mëdë kyäjpn parë tpudëkëyaˈany ko twinguwäˈägëdë amay jotmay. Pääty, pën mwinmaapy ko kyaj ti xytsyoojëty ets yëˈë myajtuˈudujkëp ko Jyobaa xyjamëdunäˈäny, tukmëtmaytyäˈäk wiˈix mnayjawëty. Mënuˈkxtäˈäk kyaj jeˈeyë parë jotkujk mnayjawëdët, nanduˈunën “parë Jyobaa xyëë yajnimaytyäˈägët” (Sal. 102:20, 21).

22. ¿Wiˈix mbäädë Jyobaa nyajnayjäˈäwëm jotkujk?

²² Extëm të nˈijxëm mä tyäˈädë artikulo, mbäät nyajtuˈunëmë Biiblyë parë nˈijxëm ko nmëdäjtëmë mëbëjkën ets ko xyajtsobatëmë Jyobaa. Mä tyäˈädë tiempë diˈib ndukjukyˈäjtëm, kyaj xëmë jotkujk nnayjawëyäˈänëm, pes jaˈˈatäämbë jotmay diˈib xyaˈëxtëkëwäˈägäˈänëm o diˈib axëëk xyajwinmayäˈänëm. Per pën xëmë Jyobaa nmëduˈunëm, mbäät jotkujk nyajnayjäˈäwëm ets nëjkxëp xyajnitsokëm (Mat. 24:13).

[Notë]

[Dibujë diˈib mä pajina 14]

¿Ti xytyukniˈˈijxëmë yˈijxpajtënë ja kuˈookytyoxytyëjk diˈib ayoop? (Ixë parrafo 8 axtë 10)