¿Nbanëjkxëmë Jyobaa kyäjpn extëm nyijkxy?

“Dios tam [tkuentˈaty] ja jäˈäy diˈibë jikyˈäjtp tëyˈäjtën mëët.” (1 PEED. 3:12)

¿WIˈIX MˈATSOOJËMBITÄˈÄNY?

Ko Satanás tnibëdëˈëgët ja Dios mëduumbëty, ¿ti tyunaambyë Jyobaa?

¿Ti Jyobaa tsyejpy ets nduˈunëm?

¿Tiko mbäät nbanëjkxˈadëtsëmë Jyobaa kyäjpn extëm nyijkxy?

1. ¿Diˈibë käjpn wyingudëgatsˈäjt ja israelitëty diˈibë netyë Dios të wyinˈixyëty? (Ixë dibujë mä tsyondaˈagyë tyäˈädë artikulo.)

JYOBAA myëdäjtypy tuk pëkyë kyäjpn yä Naxwiiny diˈib mëduunëp extëm yëˈë ttukjotkëdaˈaky. Tëëyëp, ojtsë Jyobaa twinˈixyë israelitëty parë tkäjpnˈatäˈäny, per yëˈëjëty mastutëdë. Mä jatuˈukpë artikulo të nˈijxëm ko ja Diosë kyäjpn diˈib yajtsondaktë Jesusë yˈëxpëjkpëty, yëˈë wyingudëgatsˈäjt ja israelitëty. Tyäˈädë jembyë käjpn pudëjkëdëbë netyë Dios, pääty ojts tsyokwëˈëmdë ko kyutëgooyë Jerusalén käjpn mä jëmëjt 70 (Luk. 21:20, 21). Mä tyamë tiempë jyëjpkëxanë, yëˈëyë Diosë kyäjpn tsokwëˈëmäämp ko netyë Satanásë jyaˈay kyutëgoy (2 Tim. 3:1). ¿Tiko mbäät nˈijtëm seguurë?

2. 1) ¿Ti Jesus nyigäjpx mä ja “mëk ayoˈon”? 2) ¿Wiˈix tsyondäˈägäˈäny ja “mëk ayoˈon”?

² Jesus ojts tnaskäjpxë tijatyë nety tunan jatanëp mä tiempë jyëjpkëxanë, jyënany: “Yˈitäˈäny ja mëk ayoˈon, extëm ni näˈänëm kyajaty axtë mä naxwinyëdë tsyondaky, es ni dëˈën kyanakyjyatäˈänyëty jatëgok” (Mat. 24:3, 21). Tyäˈädë mëk ayoˈon ja tsyondäˈägäˈäny ko Jyobaa dyajtunëdë gobiernëtëjk parë dyajkutëgoyëdë Mëj Babilonia, diˈib yˈandijpy tukëˈëyë relijyonk diˈib kyaj tyëyˈäjtënëty (Diˈibʉ Jat. 17:3-5, 16). ¿Ti net diˈib tunan jatanëp?

KO NETYË SATANÁS XYNYIBËDËˈKËM, TA MYINÄˈÄNYË ARMAJEDON

3. Ko nety të kyutëgoy tukëˈëyë relijyonk diˈib kyaj tyëyˈäjtënëty, ¿wiˈix yajnibëdëˈëgäˈändë ja Dios mëduumbëty?

³ Ko nety të kyutëgoy tukëˈëyë relijyonk diˈib kyaj tyëyˈäjtënëty, ta Satanás mëdë jyaˈay tnibëdëˈëgäˈändë Dios mëduumbëty. Duˈun kyëxëgäˈändë ko mbäät pojënë kyutëgoytyë, pes kyaj tmëdattë tsyiptuumbëty ets yujy tudaˈagyëty. Ko yajmaytyaˈagyë “Gog diˈib tsoˈomp mä nyaxwinyëdë Magog”, Biiblyë jyënaˈany: “Mijts xytyukjäˈtäˈäny extëm tuˈugë mëk poj, ets xyajnitukäˈänyë naxwinyëdë extëmë yoots, mijts ets niˈamukë mtsiptuumbë ets mët mayë nax käjpn”. Per ¡kyaj ttukˈoybyëtsëmäˈändë ko nëjkx tnibëdëˈëktë! (Ezeq. 38:1, 2, 9-12.)

4, 5. Ko Satanás tnibëdëˈëgët ja Dios mëduumbëty, ¿ti tyunaambyë Jyobaa?

⁴ Ko Satanás mëdë jyaˈay tnibëdëˈëktët ja Dios mëduumbëty, duˈun tjawëyaˈanyë Jyobaa extëm yëˈë yajnibëdëˈëky (käjpxë Zacarías 2:8).a ¿Ti tyunaampy ko nety yajnibëdëˈëgyë kyäjpn? Jyobaa diˈib Yajkutujkp abëtsemy nyaxwinyëdë yëˈë diˈib pojënë xyaˈˈawäˈätspëtsëmäˈänëm. Ko nety të xyaˈˈawäˈätspëtsëˈëmëm, ta kyutëgoyaˈanyë Satanásë jyaˈay mä Armajedon, mä tsyiptunäˈänyë “Dios diˈibë tëgekyë mëkˈäjtën myëdäjtypy” (Diˈibʉ Jat. 16:14, 16).

⁵ Jyobaa yëˈë këˈëm yajkutëgooyaambyë nax käjpn mä Armajedon, Jeremías ojts tnaskäjpxë: “Jyobaa myëdäjtypy tuˈugë jotmay mëdë nax käjpn. Yëˈë këˈëm pyayoˈoyaampy niˈamukë naxwinyëdë jäˈäy. Ets ja axëkjäˈäy dyaˈoogäˈäny mëdë espäädë, duˈun jyënaˈanyë Jyobaa. Duˈun jyënaˈanyë Jyobaa diˈib myëdäjtypyë tsyiptuumbë: ¡Okˈixtë! Tuˈugë ayoˈon myëjwindëkë käjpn ngäjpn, ets tuˈugë mëk poj tsyoonäˈäny desde jagambäät. Ets diˈibë netyë Jyobaa të dyaˈooky mä tadë xëë yajpäädäˈändë mä naxwinyëdë tsyondaˈaky axtë mä naxwinyëdë jyëjpkëxy. Kyaj yajnijëˈëyäˈän yajniyäˈäxäˈändë, ni kyatuˈukmukäˈändë o kyanaxtëkëyäˈändë. Duˈun yajpäädäˈändë extëmë jëyujk tëˈëny yä naxkëjxy” (Jer. 25:31-33). Kutëgoyandëbë Satanásë jyaˈay mä Armajedon, per tsokwëˈëmäämbë Diosë kyäjpn diˈib yä Naxwiiny.

¿TIKO JYOBAA KYÄJPN NIˈIGYË MYËJWINDËJKËˈADËˈËTSY?

6, 7. 1) ¿Mä tsyoondë ja tëgoy myayjyaˈay? 2) Mä jëmëjt 2003 axtë 2012, ¿nuˈun të nyimayëdë Jyobaa tyestiigëty?

⁶ Diosë kyäjpn niˈigyë myëjwindëjkëˈadëˈëtsy yä Naxwiiny mët ko tuktuky yˈity mëdë oyjyaˈay diˈibë Dios kupëjkëdëp. Biiblyë jyënaˈany ko Jyobaa kyuentˈäjtypyë “jäˈäy diˈibë jikyˈäjtp tëyˈäjtën mëët” ets yajmëdooˈijtpë nyuˈkxtakën (1 Peed. 3:12). Mä yëˈëjëty, yajpäättë ja “tëgoy myay ja jäˈäy” ets yëˈë diˈib pëtsëmandëp mä ja mëk ayoˈon (Diˈibʉ Jat. 7:9, 14). ¡Okpawinmay wiˈix nëjkx mnayjawëty ko mtsokwëˈëmët mä ja mëk ayoˈon ets nëjkx myajpääty mët ja tëgoy myayjyaˈay!

⁷ ¿Mä tsyoondë tyäˈädë tëgoy myayjyaˈay? Mä tukëˈëyë nasionk, yëˈë adëëp diˈibë Jesus ojts tnaskäjpxë: “Tyäˈädë oybyë ayuk diˈib nyimaytyakypy ja anaˈamën yajkäjpxwäˈkxäˈäny abëtsemy nyaxwinyëdë parë yajtuknijawët tukëˈëyë nasionk; ets taanëm myinäˈäny ja jëjptëgoˈoyën” (Mat. 24:14, Traducción del Nuevo Mundo). Mä tyäˈädë tiempë diˈib jëjpkëxanëp, tyäˈädë tuunk yëˈë diˈib mas jëjpˈam pyëjtaktëbë Diosë kyäjpn, ets ko duˈun tyundë, ta miyonkˈamë jäˈäy të tnijawëdë wiˈixë Dios “tˈawdattët mët winë jyot jyäˈäjën es mëdë tëyˈäjtën” (Fwank 4:23, 24). Extëm nˈokpëjtakëm, mä jëmëjt 2003 axtë 2012 ja 2,707,000 naxyë jäˈäy të nyaywyandäˈägëdë mä Dios ets të nyëbattë. Tyam abëtsemy naxwinyëdë ja wyinëˈattë 7,900,000 naxyë Jyobaa tyestiigëty ets miyonkˈamë jäˈäy nyëjkxtë mä naymyujkën, ets mas niˈigyë mä yajjamyetsyë Jesusë yˈoˈkën xëë. ¡Mëjwiin kajaa ndukxondakëm ko ja tëgoy mayjyaˈay niˈigyë nyimayëˈadëˈëtsy jëmëjt jëmëjt ets yëˈë Jyobaa diˈib duˈun yajmëjwindëjkëp! (1 Kor. 3:5-7.)

8. ¿Tiko niˈigyë myëjwindëjkëˈadëˈëtsyë Jyobaa kyäjpn?

⁸ Ko niˈigyë nyimayëˈadëˈëtsyë Dios mëduumbë, yëˈë yajnigëxëˈkypy ko Jyobaa yëˈë diˈib pyudëjkëp ja kyäjpn (käjpxë Isaías 43:10-12).b Pes duˈun ojts yajnaskäjpxë: “Diˈib mutsk jyäˈtäˈäny mil, ets diˈib niwaanë tuˈugë nasiongë kumëjääbë. Ëjts këˈëm, Jyobaa, nyajjotëgoyaampy ko tpäädëdë tiempë” (Is. 60:22). Pënaty nëjkxtëp tsäjpotm, yëˈë nety “diˈib mutsk”, perë Jyobaa ojts tkunuˈkxy ja tuunk diˈib tyuundë mä ojts kyäjpxwäˈkxtë ets niˈigyë ojts nyimayëdë (Gal. 6:16). Ets nuˈun kujkë xëë jëmëjt nyaxy, miyonkˈamë jäˈäy tˈaxäjëdë tëyˈäjtën diˈib jukyˈatandëp yä Naxwiiny.

¿TI DIOS TSYEJPY ETS NDUˈUNËM?

9. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë ndukˈoyˈäjtëm tijatyë Dios xytyukwandakëm mä tiempë myiny kyëdaˈaky?

⁹ Jyobaa xytyukwandakëm ko miimbë oybyë jukyˈäjtën, oy njukyˈatäˈänëm jam tsäjpotm o yä Naxwiiny. Per tsojkëp nguytyuˈunëmë Diosë yˈanaˈamën parë mbäät ndukˈoyˈäjtëm tijaty të twandaˈaky (Is. 48:17, 18). Extëm nˈokpëjtakëm, Jyobaa yˈawijx parë ja israelitëty tmëmëdowdët ja Ley diˈibë Moisés yajmooy. Tyäˈädë anaˈamën ojts pyudëkëdë mä jyukyˈäjtën ets ojts kyuwäˈänëdë, extëm kyaj yˈit tsyëënëdët mëdë wiinkpë, ttsoktët ja jyiiky myëguˈuk, kaˈpxy jyuy tyooktët ets oy ja yˈuˈunk yˈënäˈk dyajˈyaak dyajpattët (Éx. 20:14; Lev. 19:18, 35-37; Deut. 6:6-9). Nanduˈun tyam, ndukˈoyˈäjtëmë Jyobaa yˈanaˈamën etsë kyäjpxwijën, kyaj mëk njäˈäwëm nguytyuˈunëm (käjpxë 1 Fwank 5:3). Ko nmëmëdoˈojëm, kyaj jeˈeyë xykyuwäˈänëm, nanduˈunën dyajkëktëkë “ja mëbëjkën” mä Jyobaa (Titʉ 1:13).

10. ¿Tiko jyëjpˈamëty njuˈtëmë tiempë parë nˈëxpëjkëmë Biiblyë ets nDiosˈawdäjtëm mëdë Familyë?

¹⁰ Diosë kyäjpn diˈib yä Naxwiiny wiˈixëm nyijkxy. Extëm nˈokpëjtakëm, jabom jabom mas niˈigyë njaygyujkëm ja tëyˈäjtën diˈib yajpatp mä Biiblyë. Ets duˈunën të yajwandaˈaky: “Ja oyjyaˈayë nyëˈë tyuˈu duˈun extëmë tëˈkx jäjjën diˈib jopyëp diˈib mas niˈigyë mëjwindëjkëp axtë ko yajxon xyëënyëtyaˈay” (Prov. 4:18). Per oy ko nnayajtëˈëwëm: “¿Duˈunëts njaygyukë extëm tyam tijaty yajjaygyukë mä Biiblyë? ¿Ngajpxypyëts jabom jabomë Biiblyë? ¿Njantsy kyäjpxaambyëts ja ëxpëjkpajn diˈib jemybyëtsëëmp? ¿Tëjëts nwinˈixy tuˈugë xëë mä tuˈukpë sëmään parëts nDiosˈawdaty mëdëtsë nfamilyë?”. Kyaj nëgoo tsyiptaˈaky duˈun nduˈunëm, per tsojkëp yajxon ndukniwijtsëm. Jëjpˈam parë nˈëxpëjkˈadëtsëmë Biiblyë, nguytyuˈunëm diˈib njäjtëm ets nbanëjkxëm extëm nyijkxyë Diosë kyäjpn ets mas niˈigyë tyam, mët ko niˈigyë wyingoonˈadëtsnë ja mëk ayoˈon.

11. ¿Wiˈixë Diosë kyäjpn xëmë ttukˈoyˈaty ko tyuˈukmuky parë yˈawdatëdë?

¹¹ Diosë kyäjpn tsyejpy parë oy njukyˈäjtëm, pääty janääm jatsojk xytyukjamyajtsëm ets nmëjpëjtakëmë tyäˈädë käjpxwijën diˈibë Pablo kyujäˈäyë: “Nˈokˈëxtäˈäyëm ja winmäˈäny es nnaybyudëjkëm nixim niyam es nmëdäjtëm waanë niˈigyë tsojkën es nduˈunëm diˈibë oy. Näägëty kyaj nyakynyaymyukëdë mët ja myëˈˈëxpëjkpëty. Kyaj nˈadëtsëm extëm yëˈëjëty, nˈoknayjotmëkmoˈoyëm nixim niyam, es waanë niˈigyë tyam, mët ko tyimpatnëp mä Jesus jyëmbitäˈäny” (Eb. 10:24, 25). Ko ijty tyuˈukmuktë ja israelitëty parë tˈawdattë Jyobaa, mëjwiin kajaa tijaty tyukniˈˈijxëdë ets nan agujk jotkujk nyayjäˈäwëdë. Extëm nˈokpëjtakëm, ja tiempë mä Nehemías jyukyˈajty, agujk jotkujk jyantsy nyayjäˈäwëdë ko yajnixëduuny ja Tëjk diˈib nikemy nixoˈomy (Éx. 23:15, 16; Neh. 8:9-18). Tyam, nanduˈun ndukˈoyˈäjtëm ko nëjkxëm mä naymyujkën ets mä asamblee. Oy ko kyaj ndëgoyˈäjtëm, pes yëˈë diˈib xypyudëjkëm parë wingon nyajpatëm mëdë Jyobaa, ets ndukxondakëm ko nmëduˈunëm (Titʉ 2:2).

12. ¿Wiˈix mbäät nˈijxëm ko ngäjpxwäˈkxëmë oybyë ayuk?

¹² Ko nyajpatëm mä Diosë kyäjpn, jantsy oy nnayjäˈäwëm ko ngäjpxwäˈkxëm “ja oybyë ayuk diˈibë tsoˈon mä Diosën” (Rom. 15:16). Ko nduˈunëmë tyäˈädë tuunk, yëˈë nety nmëduˈunëmë Jyobaa, pes yëˈë “wäˈätsëˈë” (1 Kor. 3:9; 1 Peed. 1:15). Ets ko nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëmë oybyë ayuk, ta nyajwatsëmë Jyobaa xyëë. ¡Jantsy oyë tyäˈädë tuunk diˈib nikëjxmˈäjtëm ko ngäjpxwäˈkxëm ja “oybyë ayuk diˈibë mëjˈäjtën mëëtpë”! (1 Tim. 1:11.)

13. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë njukyˈäjtëm ets parë oy nˈijtëm mëdë Jyobaa?

¹³ Dios tsyejpy ets yëˈë nˈaˈoˈkëm ets nbudëjkëm ja nyax kyäjpn, net mëk nyaˈijtëmë mëbëjkën. Moisés duˈun tˈanmääy ja israelitëty: “Tyam yëˈëjëts yam yëˈë tsäjp ets yëˈë naxwinyëdë nbëjktakypy, duˈun ta jeexyë yëˈë yˈijxpë nyijäˈä[wëbën], ets ta jeexyë yˈixtën myëdowdën mä miitsëtyën, ko miits yam ndukwinˈixtë, mëdiˈibë juukyˈäjtën mtsojkënˈäjtëp, pën yëˈë mwinˈijxtëp mä jeky mjuukyˈättëtyën, ëgë pën yëˈë ja oˈkën tëgoˈoyën. Pën yëˈë ja neygyunuˈkxën, ëgë pën yëˈë ja neybyojkën. [...] Yëˈë mwinˈixtëp ja juukyˈäjtën, mä jeky mjuukyˈättëtyën mëët ja mˈuˈunk mˈokëty. Tsoktë jäwëdë yëˈë mWintsën [Jyobaa], mëmëdowdë, ets tuˈugyë yëˈë xypyänëjkxtëkëdëty. Jaˈa ko ënet duˈun mjuukyˈattëty, ets jeky jam mtsëënëdëty mä ja it naxwiinyëdën, mëdiˈibë ojts tukwinwänën [...] ja Abraham, Isaac ets Jacob mëdiˈibë miits mˈäpˈäjt mˈokˈäjtëbën” (Deut. 30:19, 20, Mʉgoxpʉ ja̱ noky mʉdiˈibʉ jyaayʉn Moisés). Duˈunë duˈun, nëjkxëp njukyˈäjtëm pën ntsojkëmë Jyobaa, nmëmëdoˈojëm, nˈaˈoˈkëm ets pën ninäˈä ngamastutëm.

14. ¿Wiˈix tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm nyayjäˈäwë mä Diosë kyäjpn?

¹⁴ Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib xyëˈäjt Pryce Hughes kyaj tmastutyë Jyobaa etsë kyäjpn nuˈun jyukyˈajty. Yëˈë ja tnijäˈäwë tëyˈäjtën mä nety tkapäätynyëmë jëmëjt 1914. Ko tnimaytyaky wiˈix jyukyˈajty, ta jyënany ko diˈib jyäjt yëˈë ets kyaj tmëjagamgaˈagëdë Diosë kyäjpn, ets kyaj ttukˈijxpatëdë naxwinyëdë jäˈäyë wyinmäˈäny. Tyäˈädë, yëˈë diˈib pudëjkë parë tmëmadaky ko yaˈijxmäjtsyë myëbëjkën nuˈun jyukyˈajty. Tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm jyënany ko parë Jyobaa xytyukjotkëdakëm, tsojkëp xëmë nbanëjkxëm extëmë kyäjpn xytyuˈumoˈoyëm.

NˈOKPANËJKXËM EXTËM NYIJKXYË DIOSË KYÄJPN

15. ¿Ti ijxpajtën yajmaytyakp mä Biiblyë diˈib mbäät xypyudëjkëm ko yajkäjpxˈoyë extëm tyam yajjaygyukë ja tëyˈäjtën diˈib mä Biiblyë?

¹⁵ Pën ntsojkëm etsë Jyobaa xykyunuˈkxëm, tsojkëp nbudëjkëmë kyäjpn ets ngupëjkëm extëm tyam yajjaygyukë tëyˈäjtën diˈib yajpatp mä Biiblyë. Nˈokpëjtakëm tuˈugë ijxpajtën. Mä primer siiglë, näägë judiyë diˈibë nety pyanëjkxtëbë Kristë, duˈunyëm ojts tpanëjkxäˈändë ja Ley diˈibë Moisés yajmooy (Apos. 21:17-20). Per ta Pablo pyudëjkëdë ets tyukjaygyujkëdë ko kyaj nety yëˈë të yajwäˈätsëdë ko dyaktë wintsëˈkën extëm “ja anaˈamën” jyënaˈany, yëˈë nety të yajwäˈätsëdë ko Jesukristë dyajkyë nyiniˈkx extëmë wintsëˈkën “tëgok jeˈeyë mët winë xëë winë tiempë” (Eb. 10:5-10). Mayë judiyëtëjk kyupëjktë ja käjpxwijënë diˈibë apostëlë Pablo mooyëdë ets yajtëgäjtstë jyot wyinmäˈäny. ¿Ti diˈib xytyukniˈˈijxëm? Ko tsojkëp yajxon nˈëxpëjkëmë Biiblyë etsë ëxpëjkpajn. Ets ngupëjkëm mëdë yujyˈat tudaˈakyˈat ko Jyobaa kyäjpn tkäjpxtëˈkxët tijaty o twijtsˈoyët.

16. 1) ¿Tiko jantsy oy njukyˈatäˈänëm mä it lugäärë tsujpë? 2) ¿Ti diˈib mˈawijxy mjëjpˈijxypy mä ja jembyë jukyˈäjtën?

¹⁶ Mëjwiin kajaa tˈaxäjëyäˈändë kunuˈkxën pënaty kyaj tmastuˈuttë Jyobaa etsë kyäjpn. Pënaty nëjkxtëp tsäjpotm yˈanaˈamäˈändë mëdë Kristë (Rom. 8:16, 17). Ets pënaty wëˈëmandëp yä Naxwiiny, jyukyˈatäˈändë winë xëë winë tiempë mä ja it lugäärë tsujpë. ¡Jantsy oy diˈib niˈamukë nikëjxmˈäjtëm parë ndukmëtmaytyakëmë jäˈäy ja jembyë jukyˈäjtën diˈib të yajwandaˈaky! (2 Peed. 3:13.) “Diˈib yujy tudaˈaky, yëˈë jyaˈˈatandëbë naxwinyëdë, ets ttukxondäˈägäˈändë mëjwiin kajaa ja tuˈugyëˈäjtën diˈib jaˈˈatäämp.” (Sal. 37:11.) Mayë jäˈäy ttukxondäˈägäˈändë tyuunk, pes “tkojäˈändë jëën tëjk ets ttuktsëënëyäˈändë” (Is. 65:21, 22). Kyaj pën axëëk nyekyyajtunäˈäny, kyaj nyekyjaˈˈatäˈänyë ayoobë jäˈäy ets ni yuu (Sal. 72:13-16). Kyaj pën nyekyyajwinˈëënäˈäny mët ko të nety kyutëgoy tukëˈëyë relijyonk diˈib kyaj tyëyˈäjtënëty (Diˈibʉ Jat. 18:8, 21). Jukypyëkandëbë oˈkpë ets yajmoˈoyandëbë tiempë parë mbäät jyukyˈattë winë xëë winë tiempë (Is. 25:8; Apos. 24:15). ¿Këdii jantsy oy diˈib miin këdakp? Miyonkˈam tyamë jäˈäy të nyaytyukëdëkëdë Jyobaa. Per parë nˈijxëm wiˈix yˈadëëdäˈäyë tyäˈädë wandakën, tsojkëp niduˈuk niduˈuk niˈigyë nyajkëktëjkëmë mëbëjkën ets nbanëjkxëm extëm nyijkxyë Diosë kyäjpn.

17. Mä nmëduˈunëmë Jyobaa etsë kyäjpn, ¿wiˈix mbäät nnayjäˈäwëm?

¹⁷ Tëjkˈagëˈëy yˈijnë ja kutëgoˈoyën. Pääty nˈokmëjjäˈäwëm, nˈokˈyaˈijtëm mëk ja mëbëjkën ets nˈokmëduunˈadëtsëmë Jyobaa mëdë kyäjpn. Nˈokpanëjkxëmë yˈijxpajtënë David diˈib jyaayë Salmo diˈib ëëw: “Tuˈuk jeˈeyë diˈibëtsë Jyobaa të nˈamdoy, yëˈë diˈibëts nˈëxtääyˈadëˈëtsaampy, nˈitëdëts mä Jyobaa tyëjk nuˈunëts ja nxëë njukyˈäjtën, parëts nˈixëdë Jyobaa yˈoyjyaˈayˈäjtën ets parëts nmëjˈix nmëjjawëdë tyëjk” (Sal. 27:4). Nˈokmëwingoˈonëm niˈigyë Jyobaa ets nˈokpanëjkxëm extëm nyijkxyë kyäjpn.

[Notë]

[Dibujë mä pajina 27]

¿Mnayˈijxëp mijts mä ja it lugäärë tsujpë? (Ixë parrafo 16)