Parë familyë ttukˈoyˈattët
1. ¿Wiˈix ijty ttukˈoyˈattë ja israelitë ko pyoˈkxtë sääbëdë xëë?
1 Jyobaa yaˈijxë yˈoyjyaˈayˈäjtën ko dyajnaxkëdaky ja anaˈamën parë israelitë pyoˈkxtët sääbëdë xëë, ets duˈun ttukˈoyˈattët ja familyë. Sääbëdë xëë kyaj ijty ti ttundë ets jaa mä tmëdattë tiempë parë twinmaytyë wiˈixë Jyobaa yˈoyjyaˈayëty ets wiˈix mëët yajpäättë. Ja tääk teety nan ja mä ijty ttukniˈˈixëdë yˈuˈunk yˈënäˈk wiˈix jyënaˈany ja Diosë yˈanaˈamën (Deu. 6:6, 7). Duˈuntsoo, sääbëdë sääbëdë ja nax käjpn tmëdattë ja tiempë parë tˈixtë wiˈix yajpäättë mëdë Dios.
2. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm ko Jyobaa dyajky ja yˈanaˈamën parë ja kyäjpn pyoˈkxët sääbëdë xëë?
2 Jyobaa kyaj tyamë familyë tnekytyukˈaneˈemy ets pyoˈkxtët sääbëdë xëë. Per ko duˈun dyajky ja yˈanaˈamën, yëˈë xytyukniˈˈijxëm ko xëmë ttseky etsë kyäjpn oy yˈitët, mët ko mas niˈigyë myëwingonëdët (Isa. 48:17, 18). Tyam nanduˈunë Jyobaa ttseky etsë familyë tyuˈukmuktët parë yˈawdatëdët.
3. ¿Tiko të yajtuknibëjktäägë ets nDiosˈawdäjtëm mëdë Familyë?
3 ¿Tiko të yajtuknibëjktäägë ets nDiosˈawdäjtëm mëdë Familyë? Mä eneerë 2009, ja ojts yaˈˈawijtsmuky mä Yaˈëxpekyë Liibrë mët mä Yajniˈëxpëkë Diosë Tyuunk ets mä Yajniˈëxpëkë wiˈix ngäjpxwäˈkxëm. ¿Tiko duˈun ojts yajtuny? Yëˈë parë familyë ttukniwitsëdët ti xëë Diosˈawdatäˈändë tuˈuk tuˈugë sëmään, ets duˈuntsoo mas oy yˈittët mëdë Jyobaa. Ta yaˈˈanmääytyë ko ja tiempë diˈibë naty yajtuundëp ko nyëjkxtë mä Yaˈëxpekyë Liibrë, dyajtundëdë net parë yˈëxpëktët mëdë fyamilyë, tkäjpxtët oytyaˈagyë Biiblyë ets tˈëxpëktët tijaty mbäät pyudëkëdë ja fyamilyë.
4. ¿Jeˈeyë mbäät nˈëxpëjkëm tuk oorë? Nimaytyäˈäk.
4 Ko ijty nëjkxëm mä Yaˈëxpekyë Liibrë, myënëjkxypy ijtyë tiempë parë nnayˈoytyuˈunëm ets parë jam njäjtëm. Ets mayë nmëguˈukˈäjtëm kyaj naty jeˈeyë dyajtundë tuk oorë tiempë. Per ko të yaˈˈawijtsmukyë ëxpëjkën, mbäädë net nyajtuˈunëm ja tiempë parë nˈawdäjtëmë Jyobaa. Pääty mä nDiosˈawdäjtëm mëdë Familyë kyaj tiko jeˈeyë nyajajkëm tuk oorë. Parë nnijäˈäjëm nuˈun nyajakäˈänëm ja ëxpëjkën, tsojkëp nˈijxëm wiˈix ja familyë yajpääty ets ti naybyudëkë tsyejpy.
5. ¿Duˈunën niˈamukë ndimˈëxpëjkëm? Nimaytyäˈäk.
5 ¿Niˈamukën ndimˈëxpëjkëm? Ko familyë etsë kasäädë jäˈäy diˈib kyaj ti yˈuˈunk tˈëxpëktë Biiblyë, ta nyaymyëjämoˈoyëdë nixim niyam (Rom. 1:12). Ets mas tuˈugyë yajpäättë familyë. Pääty diˈib mas jëjpˈam mbäät tˈëxpëktë mä Diosˈawdattë mëdë Fyamilyë yëˈë tijaty myaytyakypyë Biiblyë. Per nan mbäät tjuuttë tiempë parë yˈëxpëktët niduˈugaty. Extëm nˈokpëjktakëm, ko naty ja familyë tuˈugyë të yˈëxpëjktäˈäytyë, mbäädë net këjkjaˈa tyëkëdë ëxpëjkpë, tˈakˈyajkëxtët tijaty yaˈëxpëkäämp mä naymyujkën o tkäjpxtëdë rebistë. Ta familyë diˈib tyimˈyajpiˈtstëbë telebisionk tadë xëë.
6. ¿Wiˈix mbäät nˈëxpëjkëm?
6 ¿Wiˈix mbäät nduˈunëm? Kyaj mbäät jeˈeyë xëmë yajtunëdë yajtëˈëwën ets yaˈˈatsoojëmbitët. Mayë nmëguˈukˈäjtëm yˈëxpëktë extëm yajtuny mä naymyujkën parë ttukxondäˈäktë mä Diosˈawdattë mëdë Fyamilyë. Dyajnaywyäˈkxëdë kanäk peky ets wiˈixëm ttundë. Extëm nˈokpëjktakëm, tkäjpxtë tuˈugyë Biiblyë, tˈëxpëktë tijaty naxäämp mä naymyujkën ets ttuundäˈäktë wiˈixë jäˈäy tmëtmaytyäˈägäˈändë. Mä pajina 6 jap niˈigyë tnigajpxy.
7. ¿Wiˈix mbäädë tääk teety dyajnayjawëdë yˈuˈunk yˈënäˈk?
7 ¿Wiˈix mbäädë tääk teety dyajnayjawëdë agujk jotkujkë yˈuˈunk yˈënäˈk? Mas niˈigyë uˈunk ënäˈk oy yˈëxpëktë ko jyamˈatyë tsojkën etsë jotkujkˈäjtën. Pën oy ja tiempë, mbäät yˈëxpëktë winwäˈätstuuy, nan mbäät pyoˈkxtë. Ets ta näägë familyë diˈib yˈoytyuundëbë jeˈxy peky ko yˈëxpëjktäˈäytyë. Mbäät näˈätyë tääk teety tjuuttë tiempë parë tpudëkëdë yˈuˈunk yˈënäˈk pën jam ti jotmay tmëdattët o jam ti ttundë diˈib kyaj yˈoyëty, per mä Diosˈawdattë mëdë Fyamilyë kyaj yˈoyëty ets jam tˈojtët o tjëjwijtsëmbitët. Oy ko aduˈuk ets wiink xëë myaytyäˈägët mët ja yˈuˈunk, net kyaj axëëk nyayjawëdët mä ja myëguˈuktëjk. Mä nDiosˈawdäjtëm mëdë Familyë tsojkëp nyajnigëxëˈkëmë jotkujkˈäjtën duˈun extëmë Dios diˈib nˈawdäjtëm, pääty kyaj mbäät pën tsyipkeˈexy o tmëkjawë (1 Tim. 1:11).
8, 9. ¿Tijaty mbäät ttundë diˈib nyigëbäjkˈäjtypyë familyë?
8 ¿Ti mbäät ttuny diˈib nyigëbäjkˈäjtypyë familyë? Mas niˈigyë familyë ttukˈoyˈattë ko ja uˈunkteety tˈixët kontiempë ti yˈëxpëkandëp mä Diosˈawdattë mëdë Fyamilyë ets wiˈix mbäät mas oy ttuny (Pro. 21:5). Oy ko ja yetyëjk dyajtëwëdë nyëdoˈoxy wiˈix mbäät ttuny (Pro. 15:22). Ets nan oyxyëp ko dyajtëwdë yˈuˈunk yˈënäˈk wiˈix nanduˈun jyënäˈändë. Ko duˈun ttunët ja uˈunkteety, ta nëjkx tnijawë ti myëmääy myëdäjtëp o ti nyijawëyandëp.
9 Kyaj xëmë tsyekyëty ets ja uˈunkteety dyajtunët kajaa tiempë parë tˈëxpëkët tijaty yˈixandëp mä Diosˈawdattë mëdë Fyamilyë. Mbäät ja fyamilyë jam ti xëmë tˈëxpëkäˈändët sëmään sëmään, duˈuntsoo kyaj janääm jatsojk dyajkojët ja programë. Ets nan mbäät tˈixy ja uˈunkteety ko oy ko netyë yˈëxpëkët ko naty të dyajkëxtë mä Diosˈawdattë mëdë Fyamilyë, mientrës tmëdaty wyinmäˈänyoty ti naybyudëkë tsyejpy ja fyamilyë. Ta nääk diˈib nyigëbäjkˈäjttëbë familyë diˈib kyujäˈäyëdëp tijaty yˈëxpëkandëp ets tpëjktäˈäktë mä mbäät niˈamukë tˈixtë, extëm mä refrigeradoor. Ko duˈun ttundë, ta ja fyamilyë tjantsy tyukxondäˈäktë ets tjantsy jyëjpˈixtë, ets pën mbäät, ta tˈëxpëktë diˈib yˈixandëp.
10. ¿Ti mbäät ttundë pënaty naytyuˈuk yajpattëp?
10 ¿Ti mbäät ttuny diˈib naytyuˈuk yajpatp? Pënaty naytyuˈuk yajpattëp, mbäädë tadë tiempë dyajtundë parë naytyuˈuk yˈëxpëktët diˈib may yajtuundëp mä Diosˈawdattë mëdë Fyamilyë. Mä yˈëxpëktë naytyuˈuk mbäät tkäjpxtë Biiblyë, tˈëxpëktët tijaty naxäämp mä naymyujkën ets tkäjpxtëdë La Atalaya etsë ¡Despertad! Näägë nmëguˈukˈäjtëm yëˈë mëët tˈakˈyajkäˈpxtë ko tpayoˈoytyë tijaty. Ets mbäät näˈä ganäˈäty twoy tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm o tuˈugë familyë parë ttukxondäˈäktët ja ëxpëjkën.
11, 12. ¿Wiˈix ttukˈoyˈattë ko jëjwitsë Diosˈawdattë mëdë Fyamilyë?
11 ¿Wiˈix ndukˈoyˈäjtëm ko xëmë nDiosˈawdäjtëm mëdë Familyë? Ko amumduˈukjot nmëduˈunëmë Jyobaa, ta niˈigyë nmëwingoˈonëm. Nanduˈunë familyë, ko yˈëxpëktë tuˈugyë, ta mas nyaymyëwingonëdë. Tuˈugë Kasäädë jäˈäy ojts tnimaytyaˈaky wiˈixë kunuˈkxën tpääty, jyënany: “Nimajtskëts ndundë prekusoor ets kyajts ti nˈuˈungëty, njantsy jyëjpˈijxtëbëts ets ttukjäˈtët ja tiempë mäjëts nDiosˈawdattë. Ets yëˈë diˈibëts xypyudëjkëdëp parëts mas tuˈugyë nyajpäättë ets nmëwingondëtsë Jyobaa. Ets ko tpääty ja xëë mäjëts nˈëxpëkäˈändë, tajëts nayjënäˈänëdë: ¿Mjamyejtsypy ti tyam ndunäˈänëm? ¡NDiosˈawdatäˈänëm!”.
12 Pënaty kyaj tmëdattë tiempë nan tyukˈoyˈäjttëp ko twinˈixtë tuˈugë xëë parë Diosˈawdatäˈändë. Tuˈugë uˈunktääk diˈib naytyuˈuk yajˈyeˈkypy nimajtskë yˈuˈunk ets tyuuny prekusoora regulaar, tkujäˈäyë: “Kyajts ijty yajxon nˈëxpëktë, näˈä ganäˈätyëts jeˈeyë nˈëxpëktë mët kojëts njantsy anuˈkxë. Ninuˈunëtsë natyë tiempë ngapääty. Pääty nijayëdë parë nmoˈoyäˈändë dyoskujuyëm ko të xytyuknibëjktäägëdë parëts nDiosˈawdattët mëdëtsë nFamilyë. Tyam ëxpëjktëbëtsë net jëjwitsë ets ndukˈoyˈäjttëbëts”.
13. Ko të yajtuknibëjktäägë ets nDiosˈawdäjtëm mëdë Familyë, ¿ti mbäät nduˈunëm parë ndukˈoyˈäjtëm?
13 Jyobaa yäjkë anaˈamën parë israelitë pyoˈkxtët sääbëdë xëë ets nan yëˈë tyam yajjaˈäjtypy parë nˈawdäjtëm mëdë Familyë, ets duˈuntsoo ndukˈoyˈäjtëm (Sant. 1:17). Ko ijty ja israelitë dyajtundë yajxon ja sääbëdë xëë, ta ijty mas niˈigyë tmëwingondë Jyobaa. Nanduˈun tyam, nëjkxëp ndukˈoyˈäjtëm pën nyajtuˈunëm yajxon ja tiempë diˈib të nyajmoˈoyëm parë nDiosˈawdäjtëm mëdë Familyë (2 Kor. 9:6; Gal. 6:7, 8; Kol. 3:23, 24). Pën ja familyë yajtuumpy yajxon ja tiempë, mbäädë net jyënaˈany extëm jyënany diˈib jyaayë tyäˈädë Salmo: “Per mët ëjts, kojëts nmëwingonyë Dios yëˈë diˈib oy parë ëjts. Jamëts nbäätyë jotkujkˈäjtën mä Jyobaa diˈib Wintsënˈäjtp ets diˈib Yajkutujkp” (Sal. 73:28).
[Letrë diˈib miimp mä dibujë mä pajina 5]
Mä nDiosˈawdäjtëm mëdë Familyë tsojkëp nyajnigëxëˈkëmë jotkujkˈäjtën duˈun extëmë Dios diˈib nˈawdäjtëm, pääty kyaj mbäät pën tsyipkeˈexy o tmëkjawë
[Letrë diˈib miimp mä dibujë mä pajina 6]
PARË NBËJKËˈKËM
Yajnigajpxy tijaty mbäät nduˈunëm mä nDiosˈawdäjtëm mëdë Familyë
Biiblyë:
• Ngäjpxëm waanë Biiblyë diˈib sëmään sëmään yajkäjpxp. Pën mä ja Biiblyë kanäk pekyë jäˈäy kyajpxy, mbäät naytyukniwijtsëm ets niduˈuk tkäjpxët diˈib jeˈeyë nyimaytyakypy etsë wiinkpëty tkäjpxtët mä japë jäˈäy myaytyäˈäktë.
• Nˈaduˈunäjxëm diˈib ngäjpxëm mä Biiblyë.
• Ngäjpxëm niˈamukë Biiblyë diˈib yajkäjpxp sëmään sëmään, ta ngëxjäˈäyëm niduˈugaty tuˈuk o majtskë yajtëˈëwën diˈibë naty të ngäjpxëm. Ta net niˈamukë nbayoˈoyëm wiˈix yaˈˈatsoojëmbity.
• Nyaˈoˈoyëm tuˈuk tuˈugë sëmään tuˈugë tarjetë mä ngëxjäˈäyëmë tekstë parë njäjtëm agëbajky ets nimaytyakëm. Ta net nyajtuˈukmujktäˈäyëm ets nˈagäjpxëm sëmään sëmään parë nˈijxëm nääk njamyajtsëm.
• Nmëdooˈijtëmë grabasyonk diˈib mä Biiblyë ets nbaˈijxëm mä nBiiblyëˈäjtëm.
Naymyujkën:
• Nˈëxpëjkëm tuˈugyë diˈib naxäämp mä naymyujkën.
• Nˈëˈëdakëm diˈib yaˈëwäämp mä ja tuˈukpë sëmään.
• Pën jam pën pyaatyëtyë diskursë mä Yajniˈëxpëkë Diosë Tyuunk o tuˈugë demostrasyonk mä Yajniˈëxpëkë wiˈix ngäjpxwäˈkxëm, mbäät tnigajpxy wiˈix ttunäˈäny o ttuundaˈaky mä naty të tyuˈukmuktë mëdë fyamilyë.
Naybyudëkë parë familyë:
• Tˈëxpëktëdë liibrë Los jóvenes preguntan o Aprendamos del Gran Maestro.
• Ttuundäˈäktët ja uˈunk ënäˈk wiˈix dyaˈoyëdët tuˈugë jotmay diˈib mbäät kyëxeˈeky mä yˈeskuelëˈattë.
• Tˈaduunaxtëdë tääk teety extëmxyëp yëˈë nyëjkxtë uˈunk ënäˈk ets ja uˈunk ënäˈk extëmxyëbë tääk teety. Ja uˈunk ënäˈk tpayoˈoytyët mä ëxpëjkpajn tuˈugë jotmay, ta net ttukjaygyukëdët ja tyääk tyeety.
Mä nduˈunëmë Diosë tyuunk:
• Nduˈundakëm wiˈix nmëtmaytyäˈägäˈänëmë jäˈäy sääbëdë domingë.
• Nimaytyakëm tijaty mbäät ja familyë ttuny parë dyajmëjwindëkëdë Diosë tyuunk mä tmëdattë bakasyonk o mä yajjamyetsyë Jesusë yˈoˈkën xëë.
• Njuˈtëmë tiempë niduˈugaty parë nˈëxpëjkëm wiˈix nˈatsoˈojëmbijtëm ko pën ti xyajtëˈëjëm mä ndëjkˈayoˈoyëm, ta net nduˈundakëm.
Tijaty mbäät nˈaktuˈunëm:
• Ngäjpxëm niˈamukë tuˈugë artikulo diˈib myëmiimpy ja jembyë rebistë.
• Ngäjpxëm kontiempë niduˈuk niduˈuk tuˈugë artikulo diˈib nˈoymyëdoˈojëm mä ja rebistë diˈib jemy, ta net nimaytyakëm.
• Nwoˈojëm näˈä ganäˈäty tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm o nwoˈojëmë kasäädë jäˈäy mä nDiosˈawdäjtëm mëdë Familyë, ets mbäät tijaty nyajtëˈëjëm, extëm wiˈix tyëjkëdë ëxpëjkpë.
• Nˈijxëmë bideo ets nimaytyakëm.
• Nimaytyakëm niˈamukë “Los jóvenes preguntan” o “Actividades para la familia” diˈib myëmiimbyë ¡Despertad!
• Nimaytyakëm niˈamukë diˈib myëmiimbyë La Atalaya “De padres a hijos” o “El rincón del joven”.
• Ngäjpxëm tuk peky diˈib myëmiimbyë Anuario diˈib jemy ets nimaytyakëm o ngäjpxëmë ëxpëjkpajn diˈib të jyembyëtsemy mä tuˈukmujkënë tëgëk xëëbë.
• Ko naty të nˈojtsëm mä ja tuˈukmujkënë tuk xëëbë, majtsk xëëbë o tëgëk xëëbë, ta ninäjxëm diˈibë naty të ngujäˈäyëm.
• Ndimˈijxëm jam tii diˈibë Jyobaa të dyajkojy, extëmë ääy ujts o jëyujk animal, ta net nimaytyakëm ti diˈib xytyukniˈˈijxëm.
• Nduunkˈäjtëm niˈamukë jam tii, extëm nyaˈoˈoyëmë mapë, dibujë o nyajkojëm tijaty.