¿Wiˈix mbäädë yaˈayˈënäˈk oy tmëdundë Dios?

1. ¿Ti mbäät ttundë ja yaˈayˈënäˈk parë oy Diosmëdundët?

REY David duˈun tˈanmääyë Salomón ‘Mijts amëk jotmëk mdimyyajpäädëty, këdii mtsëˈëgëty’ (1 Rey. 2:​1-3, TY). Niˈamukë yetyëjkjäˈäyëty oy ko tpanëjkxtëdë yäˈädë käjpxwijën. Per parë duˈun ttundët tsojkëp tmëmëdowdët ja anaˈamën mëdiˈibë Jyobaa yajkypy ets tkuytyundët mä jyukyˈäjtën (Luk. 2:52). ¿Tiijën ko jyëjpˈamëty parë ja yaˈayˈënäˈk oy Diosmëdundët?

2, 3. ¿Tiko jyëjpˈamëty ets ja yaˈayˈënäˈk niˈigyë oy Diosmëdundët?

² Yaˈayˈënäˈk mëdiˈibë Diosmëduundëp nyikëjxmˈäjttëbë tuunk mä fyamilyë ets mä nduˈukmujkëm. Pën mˈënäˈknëm waˈanë mwinmäˈäny të xypyëjktaˈaky ko mdunäämp prekursoor, ministerial o ansianë o waˈan xytyukniwinmayë mbëkäˈäny ets xymyëdatäˈänyë mˈuˈunk mˈënäˈk (Éfes. 6:4; 1 Tim. 3:1). Per parë xytyunët tijaty mduknibëjktakëp tsojkëp oy mDiosmëdunët.b

³ ¿Ti mbäät xytyuny parë niˈigyë oy mDiosmëdunët? ¿Tijatyën mbäät xyjyaty mëdiˈibë mbäät mbudëkëty? Min nˈokˈijxëm tiijën mbäät xytyuny desde tyam parë xytyunët ja tuunk mëdiˈibë myajtuknipëjkp.

¿TI MBUDËKËYANËP PARË NIˈIGYË OY MDIOSMËDUNËT?

4. ¿Mä mbäät xypyaatyë oybyë ijxpajtën? (Ix nanduˈunë dibujë).

⁴ Panëjkxë oybyë ijxpajtën. Mä Biiblyë yajmaytyaktëbë yetyëjkjäˈäyëty mëdiˈibë oy Diosmëduundë, tsyojktë Dios ets yˈijxˈijt kyuentëˈäjttë ja Diosë nyax kyäjpn. Seguurë ko mä mduˈukmuky ets mä mfamilyë jamˈäjttëbë duˈumbë Diosmëduumbë mëdiˈibë yäjktëbë oybyë ijxpajtën (Eb. 13:7). Jesukristë yëˈë yäjk ja mas oybyë ijxpajtën (1 Peed. 2:21). Ix ti jäˈäyˈäjtën yajnigëxëˈktë ets mëdiˈibë niˈigyë mˈoyˈijxypy (Eb. 12:​1, 2). Ta net xyˈixët ti mbäät xytyuny parë nanduˈun mjäˈäyˈattët.

5. ¿Ti mbäät xytyuny parë xyajnigëxëˈëgëdë wijyˈäjtën, ets tiko? (Salmo 119:9).

⁵ “Kuentëˈat ja wijyˈäjtën” (Prov. 3:21). Ja yetyëjkjäˈäyëty mëdiˈibë myëdäjttëbë duˈumbë wijyˈäjtën jawyiin tijaty tpawinmaytyë mä tkatundënëm. Pääty pën mmëdäjtypyë duˈumbë wijyˈäjtën kuentëˈat, mët ko nimay tyamë ënäˈktëjkëty yëˈëyë tyuundëp mëdiˈibë tsyojkënyëˈäjttëp (Prov. 7:7; 29:11). Mbäät duˈun tijaty xytyuunë ets mwinmääynyë extëm xyˈixy mä telebisionk, mä internet ets mä redes sociales. Pääty, ¿ti mbäät xytyuny parë xymyëdatëdë wijyˈäjtën? Myëduˈuk, yëˈë ko xymyëmay xymyëdäjët ja käjpxwijën mëdiˈibë miimp mä Biiblyë ets xywyinmayët wiˈix xytyukˈoyˈatäˈäny. Ets yëˈë mbudëkëyanëp parë oy tijaty xytyunët, duˈunë Jyobaa jotkujk xyajnayjyawëdët (käjpxë Salmo 119:9). Tsojkëbë duˈumbë jäˈäyˈäjtën xyajnigëxëˈëgët parë oy mDiosmëdunët (Prov. 2:​11, 12; Eb. 5:14). Min nˈokˈijxëm wiˈix mbudëkëyaˈanyëty ko xyajnigëxëˈëgëdë wijyˈäjtën parë xywyingutsëˈëgët ja toxytyëjkjäˈäyëty ets wiˈix mnaywyit mnayxyoxëdët.

6. ¿Wiˈixën mbäät tuˈugë yetyëjkjäˈäy mëdiˈibë myëdäjtypy ja wijyˈäjtën dyajnigëxëˈky ko wyingutsëˈkëp ja toxytyëjkjäˈäy?

⁶ Ja wijyˈäjtën mëdiˈibë mmëdäjtypy yëˈë mbudëkëyanëp parë xywyingutsëˈëgët ja toxytyëjkjäˈäy. Extëm nˈokpëjktakëm pën jam tuˈugë mixy tˈoyˈixy tuˈugë kiixy ets tˈixyˈatäˈäny kyaj wyiˈixëty. Per tuˈugë mixy mëdiˈibë japë jyot winmäˈäny kyaj ttukˈixäˈäny o wixaty tˈanëëmëyaˈany ja toxytyëjk mëdiˈibë yˈixyˈataampy, jaanëm duˈun ttunäˈäny ko nety ja wyinmäˈäny të tpëjktaˈaky ko yëˈë jyantsy pyëkaampy (1 Tim. 5:​1, 2). Ets pën jam pën mëët nyayˈixyˈatyëty oy ko nyayˈijxˈit nyaygyuentëˈatëdët ets kyaj jeˈeyë nimajtsk yajpäättët, oy ko jyamyëdatëdët tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë oy Diosmëduump net oy nëjkx yajnimaytyäˈäktë (1 Kor. 6:18).

7. ¿Wiˈix nyaywyitäˈäny nyayxyoxäˈänyëty tuˈugë mixy mëdiˈibë japë jyot wyinmäˈäny?

⁷ Ja tuk pëky wiˈix tuˈugë mixy mbäät dyajnigëxëˈëky ko nanduˈun wyinmay extëmë Jyobaa, yëˈë wiˈix nyaywyit nyayxyoxyëty. Jäˈäy mëdiˈibë yajkojtëbë wit ets tˈawan tˈayääxëdë kyaj tmëdundë Jyobaa ets axëëgë jyukyˈäjtën dyajnëjkxtë. Pääty ja wit mëdiˈibë yajkojtëp jantsy xuˈuts, ets ko tuˈugë yetyëjk ttuktëkë duˈun kyëxëˈknë extëmë toxytyëjk. Tuˈugë mixy mëdiˈibë tyuumbyë mëjääw ets oy Diosmëdunäˈäny, yëˈë pyanëjkxypy ja ëwij käjpxwijën mëdiˈibë miimp mä Biiblyë ko tˈixy wiˈix nyayxyoxäˈänyëty ets wiˈix nyayˈoytyunäˈänyëty extëm ttundë ja nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë mëët nduˈukmujkëm. Oy ko mnayajtëwëdët: “¿Extëmëts tijaty ndunäˈäny nyajnigëxëˈkypyëts ko tapëtsë njot nwinmäˈäny ets ko nwingutsëˈkëbëts ja nmëguˈukˈäjtëm? ¿Extëmëts nnaywyit nnayxyoxyëty yaˈijxp kojëts nDiosmëduny?”. (1 Kor. 10:​31-33; Titʉ 2:6). Ja mëdiˈibë myëdäjtypyë wijyˈäjtën kyaj jaayë dyajnigëxëˈëky ja mayˈäjt wintsëˈkën mä myëguˈuktëjk nanduˈunën mä Jyobaa.

8. ¿Ti mbäät ttundë yaˈayˈënäˈk parë yajtukjotkujkˈatët?

⁸ Mbäät myajtukjotkujkˈaty. Yäˈädë yëˈë yˈandijpy ko tsojkëp xytyunët ja tuunk mëdiˈibë myajtuknipëjkp (Luk. 16:10). Jesus yäjk tuˈugë oybyë ijxpajtën, pes tyuundääy tijaty yajtuknipëjk oy ojts tsyiptakxëty, yëˈë tsyojkë jäˈäy ets ja yˈëxpëjkpëty axtë kyuˈoˈk kyutëgoˈoyë naxwinyëdë jäˈäy (Fwank 13:1). Duˈun extëmë Jesus, tun nanduˈunë mëjääw parë xytyunët tijaty myajtuknipëjkp. Pën mtsiptakxëp, oy ko mˈitët yujy tudaˈaky ets xyˈamdowëdë naybyudëkë ja nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë oy Diosmëduump, ets kyaj yëˈëyë xytyunët ja tuunk mëdiˈibë myajtuknipëjkp (Rom. 12:11). Pääty tun ja tuunk mëdiˈibë të myajtuknipëky “extëm xymyëdundë Nintsënˈäjtëm es kyaj extëm xymyëdundë jäˈäy” (Kol. 3:23). Per kom pokyjyaˈay nyajpatëm, it yujy tudaˈaky ets kupëk ko nety muum mdëgoy (Prov. 11:2).

JAT TIJATY MBÄÄT MBUDËKËTY

9. ¿Tiko mbäädë yaˈayˈënäˈk tjattë mëdiˈibë mbäät pyudëkëdë?

⁹ Parë mbäät oy mDiosmëduny tsojkëp xyjyatët mëdiˈibë mbäät mbudëkëty. Pën mduumpy duˈun, mbäät mas niˈigyë xynyikëjxmˈaty ja tuunk mä tuˈukmujkën, xypyatyë mduunk parë mbäät xyˈixyë mfamilyë ets mbäät oy mˈity mëdë mëguˈuktëjk. Min nˈokˈijxëm tijatyën mbäät xyjyaty.

10, 11. ¿Wiˈix tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm ttukˈoyˈatäˈäny ets nanduˈun ja tuˈukmujkën ko tjatët jyaˈayët ets lyetrëkäjpxët? (Salmo 1:​1-3; ix nanduˈunë dibujë).

¹⁰ Jat wiˈix oy mjäˈäyët ets mletrëkäjpxët. Biiblyë jyënaˈany ko jotkujkë jäˈäy yajpääty ets tyukˈoybyëtsëëmpy tijaty kyajpxypy mä Biiblyë ets pyawinmaapy (käjpxë Salmo 1:​1-3). Ko duˈun ttuny, ta tnijawë wiˈixë Jyobaa wyinmay ets yëˈë pudëjkëdëp parë yajxon tijaty tmëmay tmëdäjy (Prov. 1:​3, 4). Mä nduˈukmujkëm yëˈë duˈumbë yetyëjkjäˈäy tëgoyˈäjttëp. ¿Tiko?

¹¹ Ja nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë mëët nduˈukmujkëm yajtëgoyˈäjttëp ets pën tijaty tyukniˈˈixëdët ets yˈëwij kyäjpxwijëdët mët yëˈëgyëjxmë Biiblyë (Titʉ 1:9). Pën mjäjtypy mjäˈäyët ets mletrëkäjpxët, mbäät xyjyaaybyëtsëmy ja diskursë ets ja komentaaryë mëdiˈibë mbäät mëjwiin kajaa pyudëkëdë nmëguˈukˈäjtëm ets dyajkëktëkëdë ja myëbëjkën. Ja tuk pëky mbäät nanduˈun xykyujayë tijaty mˈëxpëjkypy mä mdiskursë, mmëdoowˈijtypy mä reunyonk o asamblee. Duˈun mbäät mnaytyukpudëkëty ets xytyukpudëkë ja wiinkpëty.

12. ¿Ti mbäät xytyuny parë xyjyatët mgäjpx mmaytyäˈägët?

¹² Jat wiˈix oy mgäjpx mmaytyäˈägët. Niˈamukë yetyëjkjäˈäy oy ko tjattët wiˈix oy kyäjpx myaytyäˈäktët, yäˈädë yëˈë yˈandijpy tmëdoowˈittët wiˈix jam yajmëtmaytyäˈäktë, tjaygyukëdët wiˈix wyinmaytyë ja myëguˈuktëjk ets wiˈix nyayjyawëdë (Prov. 20:5). Parë xynyijawët oy ko xyˈixët wiˈix ja nmëguˈukˈäjtëm ja wyiin jyëjp ttuny, ja yˈääw yoˈkn tpëjktaˈaky ets wiˈix mëtkajpxy mmëtmaytyaˈagyëty. Yäˈädë yëˈë yˈandijpy ko tsojkëp mëët myajpäädët, per pën jeˈeyë xynyijayë mä korree, xytyuknigexyë mensaje ets kyaj mëët duˈun mgajpxy myaytyaˈaky mas niˈigyë mtsiptäˈägäˈänxëty. Pääty oy ko xytyunëdë mëjääw ets këˈëm mëët ndimykyäjpx mdimymyaytyäˈägët (2 Fwank 12).

13. ¿Ti mbäät niˈigyë tˈaktimyjyattë ënäˈktëjk? (1 Timotee 5:8; ix nanduˈunë dibujë).

¹³ Ix ti mnijukyˈataampy. Tuˈugë Diosmëduumbë tsojkëp tˈixët ti nyijukyˈataampy ets ti tyukˈixaampy ja fyamilyë (käjpxë 1 Timotee 5:8). Mä näägë it lugäär yëˈë tääk teety tyukniˈˈijxëdëbë yˈuˈunk yˈënäˈk ti mbäät ttundë o ja jyëëky myëguˈuk, per ta nääk mëdiˈibë nyiˈëxpëjkëdëp ti tyunandëp. Pääty oy ko ti xyjyatët ets yëˈë net mnijukyˈatëp (Apos. 18:​2, 3; 20:34; Éfes. 4:28). Tun mëk ets këdii jeˈeyë tijaty xytyuunˈawë, net nëjkx myajtukjotkujkˈaty ets xypyaatyë mduunk. Min nˈokˈijxëm wiˈix ok xytyukˈoyˈatäˈäny tijaty të xyjyaty ets ko oy mjäˈäyˈatët.

IX TI MDUNAAMPY MÄ TIEMPË MYINY KYËDAˈAKY

14. ¿Ti pudëkëyanëdëbë ënäˈktëjk parë aduˈugë xëëw tiempë dyajtundët mä Diosë tyuunk?

¹⁴ Mbäät jamyë mxëëw mdiempë xyajtuny mä Diosë tyuunk. Mayë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë tyam oy Diosmëduundëp desde ënäˈknëm tyuundëjkëdë prekursoor. Pën mduundëjkëp prekursoor ta mëët nimayë nmëguˈukˈäjtëm mduunmukäˈändë ets mbäät nanduˈun xyjyaty wiˈixë meeny xyajtunët (Filip. 4:​11-13). Mbäät mduundëkë prekursoor ausilyaar, pes yëˈë mbudëkëyanëp parë mdunët regulaar. Ko nety të mduundëkë regulaar mbäät aduˈugë mxëëw mdiempë xyajtuny mä xymyëdunyë Dios, extëm mduny Betel o mä konstruksionk.

15, 16. ¿Ti mbäät ttuny tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë tunäämp ministerial o mëjjäˈäy?

¹⁵ Mbäät mduny ministerial o mëjjäˈäy. Oyxyëp ko niˈamukë nmëguˈukˈäjtëm ttundë mëjääw parë mbäät tyundë mëjjäˈäy mä ja tuˈukmujkën. Biiblyë jyënaˈany: “Pën ja pën ttseky es tyunët ja mëbëjkpëtëjk kuentˈäjtpë, oyë tadë tuunk diˈibë tsyejpy” (1 Tim. 3:1). Per parë mbäät tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm tyuny mëjjäˈäy, tsojkëp jawyiin tyunët ministerial, pes pënaty duˈun tuundëp wiˈixëm tpudëkëdë ja mëdiˈibë tuundëp mëjjäˈäy. Pënaty tuundëp ministerial o mëjjäˈäy yujy tudaˈaky jyaˈayˈattë parë tpudëkëdë ja myëguˈuktëjk ets nanduˈun tjantsy tyukxondäˈäktë ko nyëjkxtë ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë. Mbäät tuˈugë mixy duˈun tyuny oyë nety jeˈeyë yaˈkˈabety pën yaˈijxp ko kyuytyuumpy extëmë Biiblyë tniˈanaˈamë. Ets pën tuˈugë ministerial jantsy oy tyuunë, mbäät tyuny mëjjäˈäy ko netyë jyëmëjt të dyaˈˈabety 20.

¹⁶ ¿Wiˈix yajnijawë ko tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mbäät tyuunë ministerial o mëjjäˈäy? Tap mä Biiblyë yajnigäjpxtäˈäy wiˈixën mbäät jyaˈayˈaty, pes jëjpˈam ets mëk ttsokëdë Jyobaa, fyamilyë ets nanduˈun ja nmëguˈukˈäjtëm (1 Tim. 3:​1-13; Titʉ 1:​6-9; 1 Peed. 5:​2, 3). Yëˈëyë ko tjaygyujkëtyaˈayët tiijën mbäät ttuny ets tijatyën nyikëjxmˈataampy. Etsë net tmënuˈkxtäˈägëdë Jyobaa parë tˈamdowëdë naybyudëkë ets ttunët tijaty nyikëjxmˈataampy.c

17. ¿Ti mbäät ttuny tuˈugë mixy parë nyayjyëjpˈixëdët pën pëkäämp ets oy tnigëbäjkˈatëdë fyamilyë? (Ix nanduˈunë dibujë).

¹⁷ Mbäädë net mbëky ets xynyigëbäjkˈatyë mfamilyë. Jesus ojts tnigajpxy ko ta näägë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë naytyuˈuk itandëp ets kyaj pyëkäˈändë (Mat. 19:12). Per pën mijts mbëkäämp, ta net xynyikëjxmˈatët ja tuunk mä xynyigëbäjkˈatäˈäny ja mgujëën mgudëjk ets ja mˈuˈunk mˈënäˈk (1 Kor. 11:3). Jyobaa tsyojkypy parë yetyëjk kasäädëty ttsoktët ja kyujëën kyudëjk, tmoˈoyët tijaty yajtëgoyˈajtypy, oy mëët yˈit tsyëënët ets tpudëkët parë tmëwingonëdë Jyobaa (Éfes. 5:​28, 29). Extëm të nˈijxëm mä yäˈädë artikulo ko xytyukjatët tijaty xytyunët ets oy mjäˈäyˈatët, yëˈë mbudëkëyanëp parë oy tijaty xytyunët, xymyëjˈix xymyëjpëjktäˈägët ja toxytyëjk ets myajtukjotkujkˈattët. Ko duˈun xytyunët yëˈë mbudëkëyanëp parë oy xynyigëbäjkˈatëdë mfamilyë.   

18. ¿Wiˈix mbäät tuˈugë mixy nyayjyëjpˈixyëty parë oy yˈuˈunkteetyˈatët ko ja yˈuˈunk yˈënäˈk tmëdattët?

¹⁸ Mbäät mˈuˈunkteetyˈaty. Ko nety të mbëjknë mbäädë net ja mˈuˈunk mˈënäˈk xymyëdaty. Ets mbäät mbudëkëtyë Jyobaa yˈijxpajtën parë xynyijawët wiˈixën oy mˈuˈunkteetyˈatët (Éfes. 6:4). Jyobaa ojtsë yˈUˈunk tˈanëëmë ko mëkë nety ttsoky ets ko kyupëjkypy (Mar. 1:11). Pën mbatypyë mˈuˈunk mˈënäˈk, oy ko xyˈanëëmëdët ko mëk xytsyoktë ets mëjkuˈëw mëjkugäjpxëdë ko oy tijaty ttundët. Ja uˈunktääk uˈunkteety mëdiˈibë pyanëjkxëdëbë Jyobaa yˈijxpajtën, pyudëjkëdëp ja yˈuˈunk yˈënäˈk parë oy Diosmëdundët. ¿Ti mbäät xytyuny desde tyam parë oy mˈuˈunkteetyˈatët? Ko tsuj yajxon xyˈijxˈit xykyuentëˈatëdë mfamilyë, ja nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë mëët tuˈugyë nˈëxpëjkëm ets xyˈanëëmëdët ko mtsojktëp ets myajtsobattëp (Fwank 15:9). Ko duˈun xytyunët, mbudëkëyanëp ko nety mbëky ets ja mˈuˈunk mˈënäˈk xymyëdaty, per mbudëkëyanëp nanduˈun parë niˈigyë Jyobaa myajtsobäädëdët, ja mfamilyë ets ja nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë mëët tuˈugyë nˈëxpëjkëm.

¿MDUNAAMBYË NET DUˈUN?

19, 20. ¿Ti tsojkëp ttunët tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm parë oy Diosmëdunët? (Ixë dibujë mëdiˈibë miimp mä rebistë nyiˈak).

¹⁹ Pën mˈënäˈknëm jamyats ko tsojkëp xytyunëdë mëjääw parë mbäät oy mDiosmëduny. Parë mbäät duˈun xytyuny, oy ko xypyanëjkxëdë oybyë ijxpajtën, xyjyatët tijaty xytyunët, myajtukjotkujkˈatët ets mnayjyëjpˈixëdët parë xytyunët tijaty mnikëjxmˈataampy mä tiempë myiny kyëdaˈaky.

²⁰ Ko xywyinmayët tukëˈëyë tijaty mnikëjxmˈataampy, mbäädë net xyjyawë ko kajaaduunk mëdiˈibë mdunaampy ets ko mtsiptäˈäganxëp, per mbäät duˈun xytyuny, pes yëˈë Jyobaa mbudëkëyanëp (Is. 41:​10, 13). Ja nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë mëët tuˈugyë nˈëxpëjkëm mbudëkëyanëdëp nanduˈun. Ko nety mijts duˈun mjukyˈäjnë extëm ja yetyëjk mëdiˈibë Jyobaa tyukjotkëdakypy, ta nëjkx myajpääty agujk jotkujk. Mëk myajtsoktë ënäˈktëjk ets waˈanë Jyobaa mbudëkëdë mä jam xytyundë mëjääw parë oy mDiosmëdundët (Prov. 22:4).