¿Mbäät duˈunyëm mbudëkëty tijaty mjäjt ko mdëjkë ëxpëjkpë?

1. ¿Wiˈix mbudëjkë ko ëgäˈäny xynyijäˈäwë tijatyë Biiblyë myaytyakypy?

JA TËYˈÄJTËNË mëdiˈibë ëgäˈäny ojts nnijäˈäwëm yajtëgäjtsë jukyˈäjtën. Ixtëm nˈokpëjktakëm, ko ojts nnijäˈäwëm ko Dios txëwˈaty Jyobaa, ta ojts ëgäˈäny nmëwingoˈonëm (Is. 42:8). Ets ko ojts nnijäˈäwëm ko okpë kyaj ti tjawëdë ets kyaj jap yˈayowdë, agujk jotkujk ojts xyjyantsy xyajnayjyäˈäwëm (Ecl. 9:10). Ko nanduˈun ojts nnijäˈäwëm ko Dios dyajjëmbitäˈänyë yäˈädë naxwinyëdë jantsy tsuj ets ko kyaj jeˈeyë njukyˈatäˈänëm 70 o 80 jëmëjt, ta kyaj ojts nekymyëmäˈäy nekymyëdäjëm ti miimp këdakp (Sal. 37:29; 90:10).

2. Oknimaytyäˈäk wiˈix nnijäˈäwëm ko pënaty jeky kujk tyukˈijtëndëp ja tëyˈäjtën mbäät duˈunyëm pyudëkëdë tijaty tim ëgäˈäny nyijäˈäwëdë mä Biiblyë (2 Peedrʉ 1:​12, 13).

² Oy nuˈun jeky kujk ndukˈijtënë ja tëyˈäjtën, ninäˈä mbäät ngajäˈäytyëgoˈoyëm tijaty tim ëgäˈäny ojts njäjtëm mä Biiblyë, mët ko tsobatp mëjwiin kajaa. Ko apostëlë Pedro tjääy ja myëmajtskpë neky, yëˈë tyuknigajx ja Diosmëduumbëty mëdiˈibë tamyëmë nety ttukˈijtëndë “ja tëyˈäjtën” (käjpxë 2 Peedrʉ 1:​12, 13). Pudëkëyanëdëbë nety parë tjëjpkudijëdët ja jotmay mëdiˈibë jamˈäjt mä ja kongregasionk, pes të nety tyëkëdë ja mëdiˈibë winˈëˈën winxäjtëp ets ja axëkjäˈäytyëjk (2 Peed. 2:​1-3). Pääty parë duˈunyëm tmëduunˈadëˈëtstëdë Jyobaa, ta ttukjamyejtsy tijatyë nety tim ëgäˈäny të tjattë ko tyëjkëdë ëxpëjkpë.

3. ¿Tiko yˈoyët ets niˈamukë nbawinmäˈäyëm ja tëyˈäjtënë mëdiˈibë tim jawyiin ojts nnijäˈäwëm? Okpëjktäˈäk tuˈugë ijxpajtën.

³ Oy jantsy jeky kujk nmëduˈunënë Jyobaa, mbäät duˈunyëm xypyudëjkëm ja tëyˈäjtën mëdiˈibë tim jawyiin ojts nnijäˈäwëm. ¿Wiˈix? Nˈokpëjktakëm tuˈugë ijxpajtën: tuˈugë uˈunktääk mbäät ttukniˈˈixë ja nyëëx wiˈix kyaakyˈix tyojkxˈixët, ets ja nyëëx jeˈeyë tniˈˈijxtuˈuty ixtëm ja tyääk ttuny. Per kom ja uˈunktääk jeky kujk kyaakyˈijx tyojkxˈijxnë mbäät tˈakmëwinmäˈänybyaaty ets tijaty tˈakpëjktäˈägët mä ja kyaaky tyojkx ets duˈuntsoow niˈigyë dyajxuˈkxtëkëty. Nanduˈunën jyaty mët ja mëdiˈibë näämnëm tëjkëp ëxpëjkpë, yëˈëyë jyajtypy dyajniwij dyajnikajët ja tekstë ets ja tëyˈäjtën mëdiˈibë kyaj nëgoo tsyipëty, per ja nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë jeky kujk Diosmëduunëp, mbäät dyajniwijy dyajnikejy mëjwiin kajaa tuˈugë tekstë mëdiˈibë niˈamukë nnijäˈäwëm. ¿Tiko? Yëˈko desde ko nyëbejty tiiyëm të tyuny të jyatyë mä jyukyˈäjtën ets wiˈixëm ja tuunk të tnikëjxmˈaty mä Diosë kyäjpn. Ko nbawinmäˈäyëm ja tëyˈäjtën mëdiˈibë ojts nnijäˈäwëm ko ojts ndëjkëm ëxpëjkpë, mbäädë net tyam nmëwinmäˈänybyatëm mäjaty mbäät xypyudëjkëm. Mä yäˈädë artikulo nimaytyäˈägäˈänëm tëgëëk pëky ja tëyˈäjtënë mëdiˈibë tim jawyiin ojts nnijäˈäwëm ets wiˈix mbäät pyudëkëdë ja nmëguˈukˈäjtëmëty mëdiˈibë jeky kujk Diosmëduunëdë.

JYOBAA YËˈË TË DYAJKOJTÄˈÄY TIJATY

4. Ko nnijäˈäwëm ko Jyobaa yëˈë të dyajkojtäˈäy winë, ¿wiˈix ja jukyˈäjtënë të dyajtëgatsy?

⁴ Nnijäˈäwëm ko yäˈädë Naxwinyëdë ets tukëˈëyë tijaty jaˈäjtp yëˈë të dyajkojˈyë Jyobaa mëdiˈibë nëgooyë kyuwijyˈäjnë ets kyumëjääwˈäjnë. Ebreeʉsʉty 3:4 jyënaˈany: “Dios diˈibë yajkoj nëˈën tëgekyë jyaajëty”. Kom yëˈë nanduˈun të xyajkojëm, wäˈäts xyjyantsy xyˈixyˈäjtëm, xytsyojkëm nanduˈun ets nyijäˈäwëp ti mbäät ndukˈoyˈäjtëm. Ko duˈun nnijäˈäwëm të dyajtëgatsyë jukyˈäjtën, pes tyam kyaj net nanëgoobë nekyjyukyˈäjtëm.

5. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm ko Jyobaa yëˈë winë të dyajkojtäˈäy? (Isaías 45:​9-12).

⁵ Ko Jyobaa winë të dyajkojtäˈäy, yëˈë xytyukniˈˈijxëm ko tsojkëp njäˈäyˈäjtëm yujy tudaˈaky. Nˈokjamyajtsëm ti Job tyuun, yëˈë këˈëm ojts nyaymyëmay nyaymyëdäjˈyëty ets nyaynyikäjpxtutë parë oy nyayajwëˈëmanë, perë Jyobaa ta tyukjamyajtsë ko yëˈë nety mëdiˈibë të dyajkojtäˈäy winë ets myëdäjtypy tukëˈëyë mëkˈäjtën (Job 38:​1-4). Ko tiempë nyajxy, ta ja kugajpxy Isaías jyënany ko naxwinyëdë jäˈäy kyaj mbäät wyinmay ko niˈigyë tijaty tjaty tnijawë, duˈun tkujäˈäyë: ‘Yëˈë nax moˈonts käˈäp tˈënëëmë mëdiˈibë pojtsëbën: ¿Tii mduumpy?’ (käjpxë Isaías 45:​9-12, TY).

6. ¿Tiko yˈoyëty nbawinmäˈäyëm nuˈunënë Jyobaa mëkˈäjtënë tmëdaty? (Ix nanduˈunë dibujë).

⁶ Tuˈugë Diosmëduumbë mëdiˈibë jeky kujk ttukˈijtënë ja tëyˈäjtën, mbäät dyajtunäˈänëdë kyëˈëm jot kyëˈëm winmäˈäny ets kyaj tˈëxtäˈäyët ja naybyudëkë mä Jyobaa ets mä ja yˈAyuk (Job 37:​23, 24). Parë kyaj duˈun jyatët, oy ko tjuudëdë tiempë ets tpawinmayët nuˈunënë Jyobaa tmëdatyë wijyˈäjtën etsë mëkˈäjtën (Is. 40:22; 55:​8, 9). Ko duˈun ttunët, yëˈë pudëkëyanëp parë jyaˈayˈatët yujy tudaˈaky ets tjamyatsët ko niˈigyë yˈoyëty wiˈixë Jyobaa wyinmay ets kyaj dyuˈunëty ixtëm yëˈë wyinmay.

7. ¿Ti pudëjkë Rahela parë të tkupëky mëdiˈibë näämnëmë Diosë kyäjpn nyigajpxypy?

⁷ Rahela, tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë tsënaapy Eslovenia, jyënany ko mëdiˈibë të pyudëkëty parë të tkupëky mëdiˈibë Diosë kyäjpn näämnëm të tnigajpxy, yëˈë ko tpawinmay ko Jyobaa yëˈë winë të dyajkojtäˈäy. Yëˈë jyënany: “Näˈäty, xytsyiptakxëbëts ngupëkët wiˈix tijaty dyajwingëdäˈäktë ja nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë Wyoowˈyoˈoytyëbë Diosë kyäjpn. Ixtëm nˈokpëjktakëm, tëjëtsë nety nˈixy ja bideoa mä yajnigajpxy ko mbäädë yeˈeytyëjk jäˈäy dyajˈyondë yˈawääy. Per ko tim ëgäˈäny dyiskursaraty tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdë yˈawääy, tim tëgatsyëts nˈijxy. Tajëts nmënuˈkxtakyë Jyobaa parëts xypyudëkët”. Rahela jyaygyujkë ko ja mëdiˈibë të dyajkojˈyë tsäjp etsë nax nyijäˈäwëp wiˈix tnëˈëmoˈo ttuˈumoˈoyët yajxon ja nyax kyäjpn. Pääty pën mtsiptakxëp xykyupëkët mëdiˈibë näˈäty yajkäjpxˈoˈoyëp o yajnigäjpxp, juudë tiempë parë xypyawinmayët nuˈunën wyijˈyëty ets kyumëjääwëtyë Jyobaa mëdiˈibë winë të dyajkojtäˈäy (Rom. 11:​33-36).

TIKO DIOS TNASˈIXË AYOˈON

8. Ko të nnijäˈäwëm tiko Dios tnasˈixë ayoˈon, ¿wiˈix të xypyudëjkëm?

⁸ Ko tuˈugë jäˈäy tkanijäˈäwë tiko Dios tnasˈixë ayoˈon, ta ttukjotˈambëky o ta net kyaj tnekymyëbëky ko jyamëty (Prov. 19:3). Per mijts të xynyijawë ko pääty nˈayoˈowëm mët ko të xynyinäjxëm ja poky kaytyey, ets kyaj mët ko Jyobaa duˈun xytyuˈunëm. Ets mët ko myaˈkxtuky, ta miyonkˈamë jäˈäy të yˈixyˈatëdë ets të tnijawëdë ko dyajjëjptëgoyaˈanyë ayoˈon (2 Peed. 3:​9, 15). Ko të xynyijawë yäˈädë tëyˈäjtën, yëˈë mëdiˈibë të mjotkujkmoˈoyëty ets mëdiˈibë niˈigyë të mdukmëwingonyëtyë Jyobaa.

9. Oknimaytyäˈäk näˈä niˈigyë tsokyëty njamyajtsëm tiko Jyobaa tnasˈixë ayoˈon.

⁹ Tsojkëp nmaˈkxtujkëm mientrës nˈëwxijt njëjpˈijxëm etsë Jyobaa dyajjëjptëgoyëdë ayoˈon. Per ko näˈäty nwinguwäˈkëmë amay jotmay, ixtëm ko yˈooky tyëgoyë jëëky mëguˈuk o ko pën axëëk xytyuˈunëm, mbäädë net nnayjyäˈäwëm axëëk ets nnayajtëˈëwëm tiko Jyobaa tkayajjëjptëgooynyë ja axëkˈäjtën (Hab. 1:​2, 3). Ets jaan mä niˈigyë tsokyëty njamyajtsëm tiko Jyobaa tnasˈixë etsë oyjyaˈaytyëjk duˈun jyat kyëbattët (Sal. 34:19).b Oy ko nanduˈun njamyajtsëm ko të ttuknibëjktäägë dyajjëjptëgoyaˈanyë ayoˈon ets kyaj yˈokjaˈˈatanë.

10. Ko Anne tyääk yˈoˈky, ¿ti pudëjkë parë tmëmadaky ja jäj jëmuˈumën?

¹⁰ Ko nnijäˈäwëm tiko Dios tnasˈixë ayoˈon, yëˈë mëdiˈibë xypyudëjkëm parë nmëmadakëm. Anne, mëdiˈibë tsënaapy isla de Mayotte, duˈun tnimaytyaˈaky: “Kojëts ja ndääk yˈoˈky, mëk mon mëk tukëts nnayjyäˈäwë, per janääm jatsojkëts naytyukjamyajtsë ko Jyobaa kyaj yëˈë xyaˈˈayoˈowëm, yëˈë yajjëjptëgoyaampy tukëˈëyë tijaty tyam xymyoˈoyëmë jäj jëmuˈumën ets yajjukypyëkaampy ja njëëkyˈäjt nmëguˈukˈäjtëm. Kojëts duˈun nbawinmay, yëˈë mëdiˈibë yajkujkëbëts ja nˈääw njot oyëtsë nety nuˈun mëk mon mëk tuk nnayjyawëty”.

11. Ko nnijäˈäwëm tiko Jyobaa tnasˈixë ayoˈon, ¿wiˈix xypyudëjkëm parë duˈunyëm ngäjpxwäˈkxˈadëtsëm?

¹¹ Ko nnijäˈäwëm tiko Jyobaa tnasˈixë ayoˈon, mbäät nanduˈun xypyudëjkëm parë duˈunyëm ndukmëtmaytyakëmë jäˈäy ja oybyë ayuk. Ko netyë apostëlë Pedro të tnimaytyaˈaky ko mbäät nyitsoˈoktë pënaty jodëmbijttëp mët ko Jyobaa myaˈkxtuky, ta tkujäˈäyë: “Byeen yajxon xyˈixtët wiˈix mjikyˈattët wäˈäts es extëmë Dios ttseky” (2 Peed. 3:11). Tuk pëky wiˈix mbäät njukyˈäjtëm “extëmë Dios ttseky”, yëˈë ko nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm. Duˈun ixtëmë Jyobaa, ntsojkëmë jäˈäy, ets ndukmëtsojkëm parë yajpäättët mä ja jembyë jukyˈäjtën. Komë Jyobaa maˈkxtujkp, pääty tmoˈoyë tiempë ja jäˈäyëty parë mbäät myëdunëdë. Nëgooyë yˈoyˈäjnë ja tuunk mëdiˈibë nikëjxmˈäjtëm, nduunmujkëm mëdë Jyobaa ets nbudëjkëm ja jäˈäy ninuˈun tˈoymyëdowdë parë yˈixyˈatëdët mä kyaminyëm ja kutëgoˈoyën (1 Kor. 3:9).

YËˈË TYAM NDUKJUKYˈÄJTËM “JA TIEMPË MËDIˈIBË JËJPKËXANËP”

12. ¿Wiˈix xypyudëjkëm ko nˈijxëm wiˈix tyam yˈadëy tijaty ojts yajnaskäjpxë mä “ja tiempë mëdiˈibë jëjpkëxanëp”?

¹² Mä Biiblyë ojts yajnaskäjpxë wiˈixë nety jyaˈayˈatäˈändë ja jäˈäyëty mä “ja tiempë mëdiˈibë jëjpkëxanëp” (2 Tim. 3:​1-5, TNM). Ets kyaj tyim tsokyëty mä nëjkxëm parë nˈijxëm ko ta yˈadëy mëdiˈibë ojts yajnaskäjpxë. Ko nˈijxëm tyam wiˈix naxwinyëdë jäˈäy niˈigyë oˈktëy yˈadëtsnëdë, ta nˈijtëm seguurë ko tëyˈäjtën tijatyë Biiblyë myaytyakypy (2 Tim. 3:​13-15).

13. ¿Wiˈix mbäät xypyudëjkëm ja ijxpajtën mëdiˈibë Jesús myaytyak mä Lukʉs 12:​15-21?

¹³ Tyam yëˈë ndukjukyˈäjtëm ja tiempë mëdiˈibë jëjpkëxanëp. Ko duˈun nnijäˈäwëm, mbäät nanduˈun xypyudëjkëm parë nˈijxëm ti mëdiˈibë jëjpˈam yajtunäämp etsë net ndukjotëgoˈoyëm. Jesús pyëjktak tuˈugë ijxpajtënë mëdiˈibë xytyukˈijxëm tiko jyëjpˈamëty ets nyajtuˈunëm yajxon ja xëëw tiempë (käjpxë Lukʉs 12:​15-21). ¿Tiko Jesús ojts ttijy “¡winmäˈänytyuk!” ja mëkjäˈäy? Yëˈko ja jäˈäy jamë nety ja jyot wyinmäˈäny tpëjktaˈaky mä mëdiˈibë kyaj jyëjpˈamëty. Yëˈë nety yajnipejtypy tijaty këˈëm tyukˈoyˈataampy, per kyaj nety dyajnipety ja oyˈäjtën mä Dios. ¿Ets tiko nety jyëjpˈamëty yajxon dyajtunët ja xyëëw tiempë? Yëˈko Dios yˈanëmääyë: “Tyädë ux mˈoogäˈäny”. Kom tyam waanë jeˈeyë tiempë xyˈakwëˈëmxëm, pääty oy ko nnayajtëˈëwëm: “¿Nyajnigëxëˈkypyëts tidën mëdiˈibë jëjpˈam mäjëts tijaty nduknibëjktäägë ndunäˈäny? ¿Tijëtsë nˈuˈunk nˈënäˈk ndukmëtsojktëp ttundët? Ixtëmëts nyajtuny ja njot nmëjääw, ja nxëëw ndiempëts etsëts ja nmeeny nsentääbë, ¿nyajnipejtypyëts ja nbëjktaˈaky jam tsäjpotm o yäts naxwiiny naxkëjxy nyajnipety parëts këˈëm ndukˈoyˈatäˈäny?”.

14. Ixtëm yajnimaytyaˈagyë Miki, ¿tiko yˈoyëty njamyajtsëm ko yëˈë tyam ndukjukyˈäjtëm ja tiempë mëdiˈibë jëjpkëxanëp?

¹⁴ Pën njamyajtsëm ko yëˈë tyam ndukjukyˈäjtëm ja tiempë mëdiˈibë jëjpkëxanëp, yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë nnijäˈäwëm wiˈix mbäät nyajtuˈunëm ja jukyˈäjtën. Min nˈokˈijxëm wiˈix pyudëjkë Miki. Yëˈë tnimaytyaˈaky: “Kojëts nbëtsëëmy eskuelë, nëgooyëtsë nety nëjkxanë mä unibersidad parëts niˈëxpëkëyaˈanyë jëyujk animal. Per nan tunäämbëtsë nety prekursoora regulaar etsëts nëjkxäˈäny ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë wiinktsoow. Ja nmëguˈukˈäjtëmëty tajëts xypyudëjkëdë etsëts xyˈanëmääytyë parëts yajxon nwinmayët pën mbäädëtsë nety nˈëxpëky tuˈugë karreerë ets nanduˈun nmëdunëdëtsë Dios ixtëmëtsë nety të nduknibëjktäägë. Xytyukjamyajtstëts nanduˈun ko yäˈädë tiempë waanë jeˈeyë yˈakwëˈëmy, ets ko mä ja it lugäär tsujpë jukyˈatäämbëts xëmëkyëjxm parëts niˈëxpëkët tukëˈëyë ja jëyujk animal mëdiˈibëts ndimytsyojkënyëˈajtypy. Tajëts nbëjktakyë nwinmäˈäny parëts niˈëxpëkëyaˈany mëdiˈibë kyaj nëgoo ja xëëw tiempë tmënëjkxët ets mëdiˈibëts mbäät nnaytyukˈixyëty. Ok, tajëts nbaty tuˈugë tuunk mëdiˈibëtsë tiempë xymyooy parëts ndunët prekursoora regulaar. Ets ko tiempë nyajxy, tajëts ojts nëjkxy Ecuador parëts niˈigyë Diosë tyuunk ndunanë”. Tyam, Miki mëdë myëmëjjäˈäy sirkuitë tyundë jap Ecuador.

15. ¿Ti xytyukniˈˈijxëmë yˈijxpajtënë Santiago, ja Jesúsë kyuˈˈutsy? (Ix nanduˈunë dibujë).

¹⁵ Kyaj mbäät axëëk nnayjyäˈäwëm ko jäˈäy tkamëdowäˈänët ja Diosë yˈAyuk. Nˈokjamyajtsëm ko mbäät tyëgatstë, duˈun jyajtyë Santiago, ja Jesúsë kyuˈˈutsy. Yëˈë yˈijx wiˈixë Jesús yeˈky pyejty, jyajty Mesías, yaˈëxpëjky ixtëm nituˈugë jäˈäy duˈun kyayaˈëxpëky. Per jaanëmë Santiago tyëjkë Diosmëduumbë ko Jesús jyukypyijky, ets nëgooyë ojts tjotmooynyë ja Diosë tyuunk (Fwank 7:5; Gal. 2:9).c Pääty, pën tyam ja jëëky mëguˈuk kyaj tˈoymyëdowdë ja Diosë yˈayuk, kyaj mbäät nwinmäˈäyëm ko të duˈun kyajodëmbittë, ets nˈokninëjkxˈadëtsëm nanduˈun pënaty kyajnëm tkupëktë ja oybyë ayuk. Nˈokjamyajtsëm ko yëˈë tyam ndukjukyˈäjtëm ja tiempë mëdiˈibë jëjpkëxanëp ets päätyën tsyokyëty ndukjotëgoˈoyëm ja tuunk mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm. Pes wiˈix tyamë jäˈäy nmëtkäjpx nmëtmaytyakëm, mbäät yëˈë nëjkx tjamyatstë ets jyodëmbittë ko tsyondäˈägët ja mëj ayoˈon.d

NˈOKKUKÄJPXËM DUˈUNYËM TIJATYË JYOBAA XYTYUKJAMYAJTSËM

16. ¿Wiˈix mbudëkëty tijatyë Jyobaa mdukjamyajtsëp? (Ixë rekuäädrë “Yajtun parë xypyudëkëdë wiinkpë”).

¹⁶ Tuk pëky ja käˈäy ukën mëdiˈibë yajpëtsëëmbyë Diosë kyäjpn, yëˈë parë jäˈäy mëdiˈibë kyaj tnijawëdë ja tëyˈäjtën mëdiˈibë Biiblyë tukniˈˈijxëp wingëjxy. Ixtëmë artikulo etsë bideo mëdiˈibë pëtsëëmp mä jw.org, rebistë mëdiˈibë yajmoobyë jäˈäy ets ja diskursë mëdiˈibë näjxp sääbëdë o domingë. Tukëˈëyë yäˈädë pyëtsëmy parë pënaty kyaj Tyestiigëty. Per mbäät niˈamukë ndukˈoyˈäjtëm tijatyë Jyobaa xytyukjamyajtsëm, pes xypyudëjkëm parë mas niˈigyë ntsojkëm, yajkëktëjkëbë mëbëjkën mä yˈAyuk ets xypyudëjkëm nanduˈun parë njäjtëm wiˈixë jäˈäy ndukniˈˈijxëm ja tëyˈäjtën (Sal. 19:7).

17. ¿Näˈä mbäät xypyudëjkëm ja tëyˈäjtën mëdiˈibë tim jawyiin ojts nnijäˈäwëm?

¹⁷ Ninuˈun jeky kujk nmëduˈunënë Jyobaa, agujk jotkujk nnayjyäˈäwëm ko yajkäjpxˈoyë tijaty nmëbëjkëm. Per nanduˈun xyajnayjyäˈäwëm ja tëyˈäjtënë mëdiˈibë ojts nnijäˈäwëm ko ojts ndëjkëm ëxpëjkpë. Ixtëm të nˈijxëm, mbäät niˈamukë duˈunyëm xypyudëjkëm. Ko Diosë kyäjpn ti xytyukˈawäˈänëm, mbäät pën jyënaˈany ko niˈigyë yˈoyëty ixtëm yëˈë wyinmay o ixtëm tijaty ttunäˈäny, per oy ko nˈijtëm yujy tudaˈaky ets njamyajtsëm ko Jyobaa, yëˈë yajnëˈëyeˈepy yajtuˈuyeˈepy ja nyax kyäjpn, ja Dios mëdiˈibë winë të dyajkojtäˈäy, mëdiˈibë nëgooyë wyijyˈäjnë ets kyumëjääwˈäjnë. Ets ko ëjtsäjtëm o ja nfamilyëˈäjtëm twinguwäˈägët tuˈugë amay jotmay, oy ko nmaˈkxtujkëm ets nwinmäˈäyëm tiko Jyobaa tnasˈixë ayoˈon. Ets mä nˈijxëm wiˈix nyajtunäˈänëm ja xëëw tiempë ets ja meeny sentääbë, oy ko nyaˈijtëm winmäˈänyoty ko yëˈë tyam ndukjukyˈäjtëm ja tiempë mëdiˈibë jëjpkëxanëp ets ko wingon yˈijnë ja kutëgoˈoyën. Ko nnijäˈäwˈadëtsëm tijatyë Jyobaa xytyukjamyajtsëm, ta ndunäˈänëm mëdiˈibë oybyëtsëmëp ets ninäˈä ngamäjtstuˈudäˈänëm.