Kanuij Lale Nan In Kanan Eo An Anij
“Ebed ibbed nanin rikanij eo elaplok an mol; im emõn ami kanuij lale.”—2 PETER 1:19, New World Translation.
1, 2. Ta wanjoñok eo kin juõn messiah wan kwomaroñ kwalok kake?
IUMIN ebeben ko, messiah wan ro rar kajeoñ kõtmenelok kin ran ko rej itok. Ilo ebeben eo kein kalalem C.E., juõn emaan eo ear make naetan Moses ear kamol ñan ri Jew ro ion ene eo Crete bwe e eo kar messiah im enaj kar kõtlok ir jen ijjibed. Ilo ran eo rar karõk ñan kanemkwoj ir, rar lorlok e ñan juõn jikin eo eutiej rej reilok im lo Lomalo in Mediterranean. Ear ba bwe rar aikwij in make kãlallok ñan loan lomalo eo, im enaj jebellok imair. Elõñ ro rar kãlallok ñan loan den ko rar maloñ, im messiah wan eo ear ko jen ijo.
2 Ilo ebeben eo kein ka 12, juõn “messiah” ear waloklok ilo Yemen. Ri tel eo eutiej, ak iroij eo ear kajitõk ibben kin juõn kakõlle in jerbal in messiah eo an. “Messiah” in ear bebe bwe iroij eo en jebare e. Ear kanan kin juõn jerkakbiji eo enaj kar jerbal einwõt kakõlle eo. Iroij eo ear errã kin karõk eo—im eñin kar jemlokin “messiah” eo.
3. Wõn eo ej Messiah eo emol, im ta jerbal in kwalok nan eo an ear kamole?
3 Messiah wan ro im kanan ko air aolepeir rej likjap, ak kanuij lale nanin kanan eo an Anij eban tellok ñan inebata. Messiah eo emol, Jesus Christ, e eo ear mour im kajejjet kitien elõñ kanan ko ilo Bible. Ñan wanjoñok, ilo an elij kanan eo an Isaiah, ri jeje Gospel eo Matthew ear je: “Ene in Zebulõn im ene in Naptelai ijo iturin lomalo, i iñin Jordan, Galili an dri ailiñ ko! Armij ro r’ar ber ilo marok rej lo elap maram; im ro r’ar ber i ene im jikin anõñinmij, maram ej walokliñ ñõn ir. Jen ter eo Jisõs ej jino An kwalok, im ba, Komin ukwelok ibemi; bwe ailiñ in lõñ ebak.” (Matu 4:15-17; Aiseia 9:1, 2) Jesus kar naetan “elap maram,” im jerbal in kwalok nan eo an ear kamol bwe e kar Ri Kanan eo Moses ear kanan kake. Ro rej makoko in roñjake Jesus renaj jako.—Duteronomi 18:18, 19; Jerbal 3:22, 23.
4. Ewi wãwen an kar Jesus kajejjet kitien Isaiah 53:12?
4 Jesus ear bareinwõt kajejjet kitien nanin kanan eo ilo Aiseia 53:12: “E ar lutõklok an ñõn mij, im ar bwini E iben ro dri bwir: a E ar ineklok jerawiwi an elõñ, im E ar kõmõn men in mirik kin ro dri bwir.” Ilo an jelã bwe ejjabto im enaj kar lelok mour in armij eo an einwõt juõn binmour, Jesus ear kakajurlok tõmak eo an ri kalor ro an. (Mark 10:45) E ear kõmmane menin ilo juõn wãwen eo ekanuij in emõn ikijen an kar ukõt mõran.
Ukõt Mõran Ej Kalek Tõmak
5. Ilo nan ko am make, ewi wãwen am naj kar kameleleik ukõt mõran eo?
5 Ukõt mõran kar juõn wãwen kanan. Jesus ear ba: “Bwe Nejin armij e naj itok ilo wuj in Jemen iben enjel ro An . . . Emol Ij ba ñõn kom, Jet ian ro rej jutõk ijin, re jamin erjoñ mij, ñõn ien eo re naj lo Nejin armij ej itok ilo An ailiñ.” (Matu 16:27, 28) Jet ian ri jilek ro rar lukkun lo ke an Jesus itok ilo an Ailiñ? Matu 17:1-7 ej ba: “Im ilokõn jiljino ran Jisõs ej añintok Piter im Jemes im Jon jãtin, im añinliñlok ir ñõn tol eutiej rej mõke wõt. Im ej kejakilkil iman mejeir.” Juõn wãwen ekabwilõñlõñ! “Turin mejen erabõlbõl einwõt al, im balle ko An remouj im einwõt maram. Im lo, Moses im Elaija rejro weaktok ñõn ir, im konono iben.” Bareinwõt, “juõn kõro emouj ej kalur ir,” im rar roñ ainikien Anij make ej ba: “E in Nejiõ jitenburu iba, I buñburuõ kake; komin eoroñ e. Im ke dri kaloran rej roñjake, rej buñbero, im kanuij lelñoñ. Im Jisõs ej item uñir ir im ba, Komin jerkak, im jab lelñoñ.”
6. (a) Etke Jesus ear naetan ukõt mõran eo juõn vision? (b) Kin ta eo ukõt mõran eo kar juõn meram?
6 Menin ekalelñoñ ear einwõt walok ilo juõn ian tõrerein Tol Hermon, ijo Jesus im ri jilek ro jilu rar bed ie ilo boñen eo. Ukõt mõran eo alikar ear walok ilo joten eo, im kõmman an lukkun alikar. Juõn unin Jesus ear naetan juõn vision kar bwe Moses im Elijah ro rar mij wõt etto rar jab bed ijo. Christ wõt ear lukkun bed ijo. (Matu 17:8, 9) Juõn wãwen eo ekabwilõñlõñ im kar kalikare einwõt in ear lelok ñan Peter, James, im John juõn menin kalikar lok iman kin bed eo eaibujuij an Jesus ilo kajur in Ailiñ eo. Moses im Elijah rej lo jejjet in kitien eo einlok wõt ibben ri kabit ri jolet ro an Jesus, im kajur in vision eo ear kabinlok ennan eo an kin Ailiñ eo im jerbal in iroij eo an ilo ran ko rej itok.
7. Ewi wãwen ad jelã bwe Peter ear jelã elõñ men ko kin ukõt mõran eo?
7 Ukõt mõran eo ear jibañ kakajurlok tõmak eo an ri jilek ro jilu ro ren kar jerbale juõn jerbal in tel ilo congregation eo an Christian. Romak eo an turin mejen Christ, rabõlbõl in nuknuk ko an, im ainikien Anij make rej keañ bwe Jesus kar Nejin jitenburu eo rar aikwij eoroñe—aolepen menin ear jerbale karõk eo an ilo an bolemen. Ak ri jilek ro ren kar jab kwalok vision eo ñan jabdewõt mae ien eo Jesus ear jerkakbiji. 32 yiõ ko jet tokelik, vision in ear emourur wõt ilo lemnak eo an Peter. Ilo an jitõñlok ñane im an lap tokjen, ear je: “Bwe kim ar jab kajeoñwe bwebwenato wan ko an dri kabel, ke kim ar kajelãik kom kajur im itok an ar Iroij Jisõs Kraist, a kim ar dri kalimjek An wuj potata. Bwe E ar bõk jen Anij Jemen nebar im aibujuij, ke ainiken eo e ar itok ñõn E jen wuj eo emõn potata, E in Nejiõ jitenburu iba, im Eo ij buñruruõ kake: Im ainiken in kim ar roñjake itok jen lõñ, ke kim ar ber iben ilo tol ekwojarjar.”—2 Piter 1:16-18.
8. (a) Nanin keañ eo an Anij kin Nejin ear jitõñlok ñan ta? (b) Ta eo kõdo eo ear waloktok ilo ukõt mõran ear kalikare?
8 Men eo elaptata aorõkin ilo Keañ eo an Anij: “E in Nejiõ jitenburu iba, im Eo ij buñburuõ kake; komin eoroñ e.” Ennan in ej kareilok kij ñan Jesus einwõt King eo an Anij emwij kajijet e ion throne, eo menin kõmanmõn ko otemjej rej aikwij lelok ñan e bokake. Kõdo eo ej kalor ear kalikar bwe jejjet in kitien kanan in enaj jamin alikar loe kin mejed. Naj melele kake wõt kin mej in jelãlokjen ibben ro rej kile “kakõlle eo” kin bed eo an Jesus im ejjab alikar ñan mejed ilo kajur in Ailiñ eo. (Matu 24:3) Ilo mol, nanin katak eo an Jesus ejjab ñan jiroñ jabdewõt kin vision eo mae ien eo emwij kajerkak e jen mij im menin ej kwalok bwe wijtak im aibujuij eo an enaj itok elikin an jerkakbiji.
9. Etke ukõt mõran eo ej kakajurlok tõmak eo ad?
9 Elikin an jitõñlok ñan ukõt mõran eo, Peter ear ba: “Kin menin ebed ibbed nanin rikanij eo elaplok an mol; im emõn ami kanuij lale einwõt maram ej romak ijo emarok, mae ien rantak, im iju ran ej tak ilo buruemi. Im kom jelã men in mokta, bwe ejelok nan in drikanij an Jeje ko an dri kanan ro kameleleik iair. Bwe ejelok nan in drikanij ear itok kin ankil an armij: a armij r’ar konono jen Anij ke jitõb kwojarjar eo ear kakononoik ir.” (2 Peter 1:19-21, NW) Ukõt mõran eo ej kakõlleiki liki ilo nanin kanan eo an Anij. Jej aikwij kanuij lale nanin im jab ñan “bwebwenato wan ko” me ejelok men in kamol eo ekwojarjar ej jutak ilikin ak kowãppene. Tõmak eo ad ilo nanin kanan eo ej aikwij kakajurlok kin ukõt mõran eo kinke vision eo kar kwaloklok iman kin aibujuij eo an Jesus im kajur in Ailiñ eo emwij air erom juõn men emol. Aet, ewõr ibbed menin kamol eo jejjab maroñ kariap bwe Christ ej bed rainin einwõt juõn King ekajur ilañ.
Wãwen an Iju Ran Takliñtak
10. Wõn ak ta eo ej “iju ran” Peter ear kwalok kake, im etke eindein am uak?
10 Peter ear je: “Emõn ami kanuij lale [nanin kanan eo] einwõt maram ej romak ijo e marok, mae ien rantak, im iju ran ej tak.” Wõn ak ta eo ej “iju ran”? Nan in “iju ran” ej walok juõn alen ilo Bible, im ej einlokwõt ilo melelen ñan “iju ran erabõlbõl.” Reveles̃õn 22:16 ej kir Jesus Christ “iju ran erabõlbõl.” Ilo jet ien añõneañ im rak ko ilo yiõ, iju kein rej iju ko eliktata rej tak ion aejetlok iturear. Rej tak mokta wõt jen an al walok, im kin menin rej waloktok iman rantak in juõn ran ekãl. Peter ear kajerbal nan in “iju ran” ñan jitõñlok ñan Jesus elikin An bõk kajur in Ailiñ eo. Ilo ien eo, Jesus ear tak ijoko otemjelok, ekoba lal in ad! Einwõt Iju ran Messiah eo, ear annañelok iman jorantak in juõn ran ekãl, ak tõre, ñan armij ro rej bokake.
11. (a) Etke 2 Piter 1:19 ejjab melelen bwe juõn “iju ran” ej tak ilo buruen armij? (b) Ewi wãwen am naj kar kameleleik 2 Piter 1:19?
11 Elõñ ukok in Bible ko rej kalaplok lemnak in bwe nan ko an ri jilek Peter emwij jei ilo 2 Peter 1:19 (NW ) rej jitõñlok ñan buruen enbwinin armij. Eddon buruen juõn ritto ej 9 ñan 11 ounces. Ewi wãwen an Jesus Christ kar maroñ—kiõ juõn menin kõmanmõn in jitõb eo ilañ ejjab wabanban—jutak liñtak ilo mõttan kein redik in enbwinin armij? (1 Timote 6:16) Bwebõta, buruen kõkkar ko ad me rekoba ilo wãwen in, bwe kin ir jej kanuij lale nanin kanan eo an Anij. Ak kanuij lale ilo 2 Peter 1:19 (NW ), im kwo naj lo bwe Bible eo New World Translation ej kajerbal kakõllan comma ko ( , ) ñan kajenolok nan kein “mae jorantak in ran im juõn iju ran ej tak” jen nan ko imanlok in eon in im jen nan in “ilo buruemi.” Eon in emaroñ jerbal ilo wãwen in: ‘Ebed ibbed nanin kanan eo emwij kalikar lok an mol; im emõn ami kanuij lale einwõt juõn lamp ej romak ijo emarok, einwõt ba, ilo buruemi, mae jorantak in ran im juõn iju ran ej tak.’
12. Ta wãwen eo kin buruen armij, ak ta mol eo kin Christian ro remol?
12 Ta wãwen eo kin buru in kõkkar eo ejerawiwi an armij? Eokwe, burueir ej bed ilo marok ilo jitõb! Bõtab, elañe kij jej ri Christian ro remol, enaj einwõt ñe ewõr juõn ad lamp eo ej romak ilo buruõd, eo elañe ejjab eindein emaroñ marok. Einwõt an walok ilo nan ko an Peter, ilo ad kanuij lale romak in nanin kanan eo an Anij Christian ro remol renaj debij wõt air ekkõl im jelã ñan rantak in juõn ran ekãl. Renaj ekkõl wõt kin mol eo bwe Iju ran eo emwij an tak, ejjab ilo buruen enbwinin armij, ak mokta jen menin kõmanmõn ko otemjej.
13. (a) Etke jemaroñ tõmak bwe Iju ran eo ededelok an tak?(b) Etke Christian ro remaroñ kijenmij iumin wãwen ko rebin me Jesus ear kanan kaki ñan ran kein ad?
13 Iju ran eo ededelok an tak! Jemaroñ tõmak kin menin ilo ad kanuij lale kanan eo elap an Jesus kin an bed. Rainin, jej lo an jejjet kitien ilo wãwen ko rej walok einwõt tarinae ko, ñitta, makitkit lal, im jerbal in kwalok nan eo kin news eo emõn ibelakin lal. (Matu 24:3-14) Meñe wãwen ko rebin Jesus ear kanan kaki rej bareinwõt jelet kij einwõt Christian, jej maroñ kijenmij wõt kin ainemõn im lañliñ in buru. Etke? Kinke jej kanuij lale nanin kanan eo an Anij im jej tõmak ilo men eo ej kallimur kake kin ran ko rej itok. Jejelã bwe jej bed itõrerein ien eo emõntata in ien ko kinke jej lukkun ebaklok “jemlokin ien”! (Daniel 12:4, NW) Lal in ej bed ilo ial ko raidik kar kanan kaki ilo Aiseia 60:2: “Bwe, lo, marok e naj kalibubu lõl, im marok jiliñliñ, ro dri ailiñ ko.” Ewi wãwen an jabdewõt maroñ lo ial eo an ilo marok in? Juõn armij ej aikwij kanuij ettã ilo an lale nanin kanan eo an Anij kiõ, mokta jen an joej. Armij ro emol burueir rej aikwij oktaklok ñan Jehovah Anij, Unjen mour im meram. (Sam Ko 36:9; Jerbal 17:28) Ad kõmmane wõt menin jabdewõt emaroñ bõk jelã eo emol im kejatdikdik in lañliñ eo emõn kin ilju eo ej itok Anij ear karõk ñan armij ro rej kiblie.—Reveles̃õn 21:1-5.
“Meram Eo Emwij An Deloñtok Lal in”
14. Ta eo jej aikwij kõmmane ñan ad lo jejjet in kitien kanan ko remõn ilo Bible?
14 Jeje ko rej kalikare bwe Jesus Christ ej kiõ iroij einwõt King. Kinke emwij an bõk an kajur ilo 1914, kanan emõnmõn ko renaj bojak in jejjet kitieir. Ñan lo an jejjet kitieir, jej aikwij kamol bwe jej ian ro ettã burueir ro rej jerbale tõmak eo air ilo Jesus Christ, ukwelok jen jerbal in jerawiwi ko air rar kõmmani ilo jajelokjen. Bwebõta, ro rej yokwe marok rejamin bõk mour indio. Jesus ear ba: “Im men in ekajet eo, bwe maram e mottok ñõn lõl, im armij rej yokwe marok elap jen maram, bwe jerbal ko air renana. Bwe jabrewõt eo ej kõmõnmõn nana ej kijirãte maram, im e jab itok ñõn maram ñe ab kowe jerbal ko an. A eo ej kõmõnmõn mol, ej itok ñõn maram, bwe en alikar jerbal ko an, bwe E ar kõmõni ilo Anij.”—Jon 3:19-21.
15. Ta eo enaj walok elañe jej kajekdon lomor eo Anij ear kõmmane bwe en maroñ wõr ikijen Nejin?
15 Meram eo ilo jitõb emwij an deloñtok lal ikijen Jesus, im eoroñ e elap an aorõk. Paul ear je: “Anij, ke elõñ wãwen im elõñ mõtõn an ba ñõn ro jimar ilo ien ko remotelok kio ro dri kanan, ilo jemlokõn ran kein E ar ba ñõn kij kin Nejin, eo E ar likit E dri jolit an men ko otemjej.” (Dri Hibru 1:1, 2) Ta eo enaj walok elañe jej kajekdon lomor eo Anij ear kõmman bwe en maroñ wõr ikijen Nejin? Paul ear etal wõt im ba: “Bwe elañe nan ko enjel r’ar ba re bin wõt, im ejime an nawõnair kin kõtorei im kiblia otemjej; ekijkan jen ko, elañe jej kejole lomor elap einwõt in? eo ke Iroij E ar ba mokta, ro rej roñjake r’ar kabin ñõn kij, im Anij bareinwõt E ar kamol air kennan kin kakõle ko im men in bwilõñ ko, im kin maroñ ko rej kaju wãweir, im kin letok Jitõb Kwojarjar, ekar ñõn ankil An?” (Dri Hibru 2:2-4) Aet, Jesus ej iolaplap ñan keañ eo kin nanin kanan eo.—Reveles̃õn 19:10.
16. Etke jemaroñ tõmak ilo aolepen kanan ko an Jehovah Anij?
16 Einwõt ad kar loe, Peter ear ba: “Ejelok nan in drikanij ear itok kin ankil an armij.” Armij make rejjab maroñ ejaake kanan eo emol, ak jemaroñ obrak kin tõmak ilo kanan ko otemjej an Anij. Men kein rej ejaak jen ibben Jehovah Anij make. Ikijen jitõb kwojarjar eo ej kamaroñ ro ri karejaran ñan air melele kin wãwen an kanan ko ilo Bible jejjet kitieir. Emol, jej kamolol Jehovah bwe emwij ad lo an jejjet kitien elõñ wõt ian kanan kein jen yiõ eo 1914. Im jej lukkun tõmak bwe kanan ko rej bed wõt kin jemlokin jukjuk im bed in enana aolepeir enaj jejjet kitieir. Elap tokjen bwe jen debij wõt ad kanuij lale ennan ko rej kwaloki lok iman mokta jen air walok im rekwojarjar ke jej kõtlok meram eo ad bwe en romak. (Matu 5:16) Jej kamolol bwe Jehovah ej kõmman menin an ‘meram eo romak iod ilo marok eo elap’ ej kalibubu lal in rainin!—Aiseia 58:10.
17. Etke jej aikwij meram eo ilo jitõb jen Anij?
17 Meram eo ilo kanniek ej kamaroñ kij ñan ad loe. Ej bareinwõt kõmman bwe menin eddek ko ren maroñ eddek im letok elõñ kain mõñã ko kijed. Jejjab maroñ mour elañe ejelok meram eo ilo kanniek. Ak ta kin meram eo ilo jitõb? Ej letok ñan kij ialin tel im kwalok ñan kij ilju eo ej itok einwõt kar kanan kake ilo Nanin Anij, Bible eo. (Sam Ko 119:105) Jehovah Anij ilo yokwe ej ‘jilkintok meram eo an im mol eo an.’ (Psalm 43:3, NW ) Emol jej aikwij kwalok kamolol eo emũlal kin menin letok kein. Kin menin jen kõmman joñan wõt ad maroñ ñõn bõk meram in “jelã aibujuij an Anij” bwe en rome buruõd eo ej buru in kõkkar.—2 Dri Korint 4:6; Dri Epesõs 1:18.
18. Ta eo ej Iju ran eo an Jehovah ej kiõ bojak in kõmmane?
18 Jejerammõn kin ad jelã bwe ilo 1914, Jesus Christ, Iju ran eo, ear tak ilo aolepen belakin ijoko otemjelok im jino kajejjet kitien vision in ukõt mõran eo! Iju ran eo an Jehovah ej kiõ bed, im bojak ñan an jerbale karõk eo an Anij kin jejjet in kitien ukõt mõran eo—“tarinae in ran elap, ran in Anij ekajur otem kajur.” (Reveles̃õn 16:14, 16) Elikin an jakolok jukjuk im bed in, Jehovah enaj kajejjet kitien kallimur eo an kin “lõñ ko rekal im lõl ekal” eo jemaroñ nebar e ñan indio ie einwõt Iroij Kajur Bõtata eo an ijoko otemjelok im Anij in kanan mol. (2 Piter 3:13) Mae ran en elap, jen etetal wõt ilo meram eo ekwojarjar ilo ad kanuij lale nanin kanan eo an Anij.
Ewi Wãwen Am Naj Kar Uak?
• Ewi wãwen am naj kar kamelele kin ukõt mõran eo an’ Jesus?
• Ewi wãwen an ukõt mõran eo kalek tõmak?
• Wõn ak ta eo ej Iju ran eo an Jehovah, im ñããt eo ear tak?
• Etke jej aikwij kanuij lale nanin kanan eo an Anij?
[Pija ilo page 21]
Kwo maroñ ke kameleleik aorõkin ukõt mõran eo?
[Pija ilo page 23]
Iju ran eo ededelok an tak. Kwo jelã ke ewi wãwen im ñããt?