Watchtower ONLINE L̦ÃIBRÃRE
Watchtower
ONLINE L̦ÃIBRÃRE
Kajin M̦ajel̦
O̦
  • N̦
  • n̦
  • M̦
  • m̦
  • L̦
  • l̦
  • O̦
  • o̦
  • BAIBÕL̦
  • BOK IM KEIN KATAK
  • KWEILO̦K KO
  • w02 9/1 p. 20-25
  • Bõk Tokjen Jen Yokwe Im Joij Eo An Jehovah

Ejjañin wõr pija in ilo tõre in.

Jol̦o̦k bõd, ewõr juon problem ej kõm̦m̦an an jab jo̦ pija in.

  • Bõk Tokjen Jen Yokwe Im Joij Eo An Jehovah
  • Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jeova—2002
  • Unin Tõl Jidikdik Ko
  • Katak ko Jet
  • Einjuõn Jen Yokwe im Tiljek
  • Kõtlok​—Juõn Menin Kalikar Yokwe im Joij
  • Yokwe im Joij eo an Jehovah im Tel eo An
  • Yokwe im Joij an Anij ej Bõktok Kõtlok im Kejbãrok
  • Yokwe im Joij eo an Anij Ejamin Likjap
  • Ro Ri Karejaran Anij Remõn
  • Kõtlok bwe “Kien Joij” En Alikar ilo Wãwen Am Konono
    Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jeova—2010
  • Kwalok Yokwe Im Joij Ñan Ro Rej Aikwij
    Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jeova—2002
  • Kwalok Kamolol kin Yokwe im Joij eo an Jehovah
    Ad Jerbal ñan Ailiñ Eo—2005
  • Jehovah—Joñok Eo Emõntata In Lejokmen
    Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jeova—2002
Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jeova—2002
w02 9/1 p. 20-25

Bõk Tokjen Jen Yokwe Im Joij Eo An Jehovah

“Wõn eo emeletlet? E naj . . . kwalok emake bwe ej lukkun lale kõmman ko an Jehovah kin yokwe im joij.”​—PSALM 107:​43, NW.

1. Ñããt eo kajin in “yokwe im joij” kar jino kajerbale ilo Bible, im ta kajitõk ko kin kadkad in jenaj etali?

JET 4,000 yiõ ko remotlok, Lot leo mañden Abraham ear ba kin Jehovah: “Kwoj kalikar yokwe im joij eo am.” (Genesis 19:​19, NW) Eñin ien eo jinointata ej walok kajin in “yokwe im joij” ilo Bible eo. Jacob, Naomi, David, im ro jet ri karejaran Anij rar bareinwõt konono kin kadkad in kadkadin Jehovah. (Jenesis 32:10; Rut 1:8; 2 Samuel 2:6) Ilo mol, kajin kein “yokwe im joij” im “yokwe im joij ko” rej walok 250 alen ilo New World Translation in Jeje ko Rekwojarjar. Ak ta eo ej yokwe im joij eo an Jehovah? Wõn eo ear kwalok ñane ilo ien ko remotlok? Im ewi wãwen ad bõk tokjen rainin?

2. Etke nan in Hebrew eo ej ukõt “yokwe im joij” elap an bin ukõte, im ta juõn ukok eo ukok in ekkarlok?

2 Ilo Jeje ko, “yokwe im joij” ej juõn ukok in nan in Hebrew eo elap an alikar ilo melelen bwe elõñ wõt kajin ko ejelok juõn wõt nan ej kwalok kin melelen ilo likieo in. Kin menin, ilo ukõte einwõt “yokwe,” “tiriamokake,” im “tiljek” rejjab ukõte ilo jimwe im ilo likieo in melelen. Bõtab, ukok eo elaplok melele kake kin “yokwe im Joij” “ejjab ettolok jen likieo in melelen nan in,” einwõt an Theological Wordbook of the Old Testament loe. Book eo New World Translation of the Holy Scriptures​—ibben men ko ej jitõñlok ñani ejimwe an letok “yokwe eo etiljek” einwõt juõn bar oktak ilo ukok in kajin Hebrew kin oktan “yokwe im joij.”​—Exodus 15:13; Sam 5:⁠7.

Einjuõn Jen Yokwe im Tiljek

3. Nan in Hebrew ko rej ukõt melelen ‘yokwe im joij’ im ‘yokwe’ ewi wãwen air oktak jen don?

3 Yokwe im joij, ak yokwe eo etiljek, ej ebaklok ñan kadkad ko kadkadin yokwe im tiljek. Ak ej einjuõn jeni ilo wãwen ko elap tokjeir. Lemnak kin wãwen an yokwe im joij im yokwe oktak. Ilo jet kajin ko, yokwe emaroñ jerbal ñan men ko im lemnak ko. Bible ej konono kin “yokwe wain im oil” im “yokwe meletlet.” (Proverbs 21:17, NW; Jabõn Kennan Ko 29:​3) Ak yokwe im joij ej jerbal ñan armij, jab lemnak ko ak men ko ejelok air mour. Ñan wanjoñok, ej jelet armij ro ke Exodus 20:6 ej ba bwe Jehovah ej “kwalok yokwe im joij ñõn ebeben eo tausan alen.”

4. Nan in Hebrew eo ej ukõt melelen yokwe im joij ewi wãwen an oktak jen tiljek?

4 Nan in Hebrew eo ej ukõt “joij im yokwe” ebareinwõt wõr juõn melele elaplok jen nan eo “tiljek.” Ilo jet kajin ko, “tiljek” ekkã kajerbale ñan lemnak eo juõn eo ettãlok ej aikwij kwalok ñan juõn eo eutiejlok. Ak einwõt an juõn ri etale eo loe, jen juõn point ilo Bible, yokwe im joij “ekkã an laplok an jitõñlok ñan ijo turãjet in ialin eo ñan kõtan eo an don: eo ekajurlok ej tiljek ñan eo emõjno, ak eo ej bed ilo aikwij.” Kin menin King David ear maroñ eowor ñan Jehovah: “Turin mejõm en romak ion karejaram. Kwon lomor iõ ilo Am yokwe im joij.” (Psalm 31:​16, NW) Jehovah, eo ekajur, rej kajitõk ibben ñan an kwalok yokwe im joij, ak tiljek in yokwe, ñan eo ej aikwij, David. Ke eo ej aikwij ejelok an maroñ ion kajur, yokwe im joij eo rej kwalok ilo juõn wãwen eo einwõt in ej menin kalikar ilo mõnõnõ, jab iumin ijjibed.

5. (a) Ta nememe ko kin yokwe im joij eo an Anij rej kalikari ilo Nan eo an? (b) Ta menin kalikar ko kin yokwe im joij eo an Jehovah jenaj etali?

5 “Wõn eo emeletlet?” ri jeje Sam ear kajitõk. “E naj . . . kwalok e make bwe ej lukkun lale kõmman ko an Jehovah kin yokwe im joij.” (Psalm 107:​43, NW) Yokwe im joij eo an Jehovah emaroñ walok tokjen ilo an kõtlok im lomor. (Sam 6:4; 119:88, 159) Ej juõn kejbãrok im juõn mol eo ej bõktok rõlok jen abañ ko. (Psalm 31:16, 21; 40:11; 143:12) Kin wõt kadkad in, rõlok jen jerawiwi emaroñ. (Sam 25:7) Ilo eliji jet bwebwenato ko ilo Jeje ko im ilo eon ko jet ilo Bible, jenaj lo bwe yokwe im joij eo an Jehovah ej (1) kalikar ikijen jet kõmman ko im (2) men ko ro ri karejaran retiljek rej ioni.

Kõtlok​—Juõn Menin Kalikar Yokwe im Joij

6, 7. (a) Ewi wãwen an kar Jehovah kwalok yokwe im joij eo an ilo wãwen eo an Lot? (b) Ñããt eo Lot ear kwalok kin yokwe im joij eo an Jehovah?

6 Bõlen wãwen eo emõntata ñan etale jetñakin yokwe im joij eo an Jehovah ej ñan etale bwebwenato ko ilo Jeje ko me rejelet kadkad in. Ilo Jenesis 14:​1-​16, jej lo bwe Lot, leo mañden Abraham, ri kijirãt ro rar bõklok. Ak Abraham ear kadeod Lot. Lio belen Lot ear bar bed ilo kauwatata ke Jehovah ear beek ñan jolok jikin kwelok eo enana ilo Sodom, ijo Lot im family eo an rar jokwe ie.​—Jenesis 18:20-​22; 19:12, 13.

7 Mokta wõt jidik jen jorrãn eo an Sodom, enjel ro an Jehovah rar tellok Lot im family eo an jen jikin kwelok eo. Ilo ien eo, Lot ear ba: “lo, kiõ, karejaram e ar lo yokwe im joij iman mejõm, eo kwar jerbale ibba ñan lomoren aõ bwe en mour.” (Genesis 19:16, 19, NW) Kin nan kein Lot ear kamol bwe Jehovah ear kwalok an yokwe im joij ilo an kadeod e. Ilo wãwen in, yokwe im joij eo an Anij kar kalikare ikijen an kõtlok im lomor.​—2 Piter 2:7.

Yokwe im Joij eo an Jehovah im Tel eo An

8, 9. (a) Kar ta jerbal eo kar kabbeiki ri karejar eo an Abraham kake? (b) Etke ri karejar eo ear jar ñan yokwe im joij eo an Anij, im ta eo ear walok ilo ien eo ke ear jar?

8 Ilo Genesis chapter 24, jej konono kin bar juõn menin kalikar kin yokwe im joij eo an Anij, ak tiljek in yokwe. Bwebwenato eo ej kwalok bwe Abraham ear kajerbal ri karejar eo an im kabbeiki bwe en ilok ñan ailiñ eo an ro nukin Abraham ñan an bukõt juõn belen leo nejin Isaac. (Eon  2-4) Jerbal eo ear bin, ak ri karejar eo ear tõmak bwe enjel eo an Jehovah enaj kar tel e. (Eon 7) Ri karejar eo ear etal em tõbar juõn aebõj lal itulik in “jikin kwelok in Nahor” (ilo Haran ak juõn jikin ebake) ke kõrã ro rar kebaklok in itõk den. (Eon  10, 11) Ke ear lo an kõrã ro itok im ebaktok, ear jelã bwe ien eo eaorõk ñan tokjen jerbal eo an ear jikrõktok. Ak ewi wãwen an naj kar maroñ kile kõrã eo ejimwe?

9 Ilo an jelã bwe ear aikwiji jibañ eo ekwojarjar, leo ri karejaran Abraham ear jar: “O Jeova, Anij an karo eo aõ, Abraham, ij akwelap ñan Yuk bwe Kwon kajerammõn iõ rainin, im kwalok yokwe im joij ñan Abraham aõ karo.” (Eon 12, NW) Ewi wãwen an Jehovah kar maroñ kwalok yokwe im joij eo an? Ri karejar eo ear kajitõk kin juõn kakõlle eo enaj kar kõmman an kile jiroñ dikdik eo Anij ear kãlete. (Eon 13, 14) Juõn kõrã ear kõmmane ejja men eo wõt ear kajitõk ibben Jehovah. Eokwe, ear einwõt ñe kõrã eo ear roñjake jar eo an! (Eon 15-​20) Ilo an bwilõñ, ri karejar eo “e ar kalimjek wõt e.” Ak, jet men ko remol elap tokjeir ear aikwij beeki. Kõrã in edeeo ear juõn ian ro nukin Abraham ke? Im kõrã in ejañin belele ke? Inem ri karejar eo ear bed wõt im “kejeklokjen ñan jelã elañe Jehovah ear kõmmane trip eo an bwe en wõr tõbrak ie ke ak jab.”​—Eon 16, 21.

10. Ewi wãwen an kar ri karejar eo an Abraham tõbar jemlok eo bwe Jehovah ear kalikar yokwe im joij eo an ñan karo eo an?

10 Elikinlok wõt jidik, jiroñ eo ear kwalok e make einwõt “nejin Bethuel, leo nejin Milcah, eo e ar keotak [leo jein im jatin Abraham] Nahor.” (Genesis 11:26; 24:​24, NW) Ilo mõkaj ri karejar eo ear kile bwe Jehovah ear uak jar eo an. Ilo an bwilõñ, ear badikdik lallok im ba: “Jerammõn Jehovah, Anij eo an karo eo aõ Abraham, eo ear likit yokwe im joij eo an im liki eo an ñan karo eo aõ. Ilo aõ bed ilo ial eo aõ, Jehovah ear tel iõ ñan mweo imõn lõmaro jein im jatin karo eo aõ.” (Eon 27) Ilo an lelok ialin tel, Anij ear kwalok yokwe im joij ñan Abraham, karo eo an ri karejar eo.

Yokwe im Joij an Anij ej Bõktok Kõtlok im Kejbãrok

11, 12. (a) Ilo ien melejoñ ta eo Joseph ear loe yokwe im joij eo an Jehovah? (b) Ewi wãwen yokwe im joij eo an Anij kar kalikare ilo wãwen eo an Joseph?

11 Jeltokin, jen etale Jenesis chapter 39. Ej kamelele kin Joseph leo jibũn Abraham, eo rar wia kake ñan ri kamakoko ilo Egypt. Mekarta, “Jeova e ar ber iben Josep.” (Eon 1, 2) Ilo mol, meñe karo eo an Joseph Ri Egypt eo, Potiphar, ear bõk jemlok in bwe Jehovah ear bed ibben Joseph. (Eon 3) Bõtab, Joseph ear jelmae juõn melejoñ elap. Rar ilo jab mol naruõn kin rupe kien im babu ibben lio belen Potiphar im rar kalbuji. (Eon 7-​20) Kar ijo “ilo roñin kalbuj” eo “r’ar jakõle neen, im likit e ilo tomere ko.”​—Jenesis 40:15; Psalm 105:​18, NW.

12 Ta eo ear walok ilo ien melejoñ in ear ione? “Jeova e ar bed iben Josep, im lelok yokwe im joij ñan e.” (Eon 21a, NW) Juõn jerbal in yokwe im joij ear jino juõn lajrak in men ko me tokelik rar tellok Joseph ñan an rõlok jen abañ ko ear ioni. Jehovah ear kõtlok an Joseph “lo joij iman mejen dri lale eo an imõn prisõn eo.” (Eon 21b, NW) Tokjen menin, ri lale prisõn eo ear kabbeik Joseph kin juõn eddo. (Eon 22) Jeltokin, Joseph ear ion leo tokelik ear bõklok e ñan Pharaoh, iroij eo an Egypt. (Jenesis 40:​1-4, 9-​15; 41:​9-​14) Oktan menin, king eo ear kautiejlok Joseph ñan iroij eo kein karuo ilo Egypt, im ear walok tokjen ilo an kõmmane juõn jerbal in lomor ilo ñitta eo ear jelet enen Egypt. (Jenesis 41:37-​55) Eñtan eo an Joseph ear ijjino ke ear 17 yiõ dettan aetokin ear laplok jen joñoul ruo yiõ ko! (Jenesis 37:​2, 4; 41:46) Ak ilo aolepen yiõ kein ear jorrãn im eñtan, Jehovah ear kalikar yokwe im joij eo an ñan Joseph ilo an kejbãrok e jen jorrãn im liki e ñan an kõmmane juõn jerbal eo ejejuan kin karõk eo an Anij.

Yokwe im Joij eo an Anij Ejamin Likjap

13. (a) Ta menin kalikar ko kin yokwe im joij eo an Jehovah jej loi ilo Sam 136? (b) Ta eo ej lukkun yokwe im joij?

13 Jehovah ear eliji an kalikar yokwe im joij eo an ñan Ri Israel ro einwõt juõn armij. Sam 136 ej kwalok bwe ilo yokwe im joij eo an, ear kamelim juõn kõtlok ñan ir (Eon 10-​15), ialin tel (Eon 16), im kejbãrok. (Eon 17-​20) Anij ear bareinwõt kalikar yokwe im joij eo an ñan kajjojo armij ro. Juõn armij eo ejelã yokwe im joij ñan armij ro mõttan ej kõmman eindein ilo jerbal ko ejelok wõnãir ilo an karõk ñan kõtõbrak juõn aikwij elap tokjen. Ikijen yokwe im joij, juõn jerbal rej jitõñlok ñane ilo Bible ej kwalok: “Ej juõn jerbal in kejbãrok ak kõmman ñan jerammõn ilo mour. Ej ekkeijaklok ilo etan juõn eo ej eñtan kin jerata ak nañinmij.” Juõn ri kabel ej kwalok kake einwõt “yokwe ej ukõte ñan emmakit.”

14, 15. Etke jemaroñ tõmak bwe Lot kar juõn ri karejar eo an Anij ear buñburuen ibben?

14 Bwebwenato ko ilo Genesis im emwij ad etali rej kwalok ñan kij bwe Jehovah ejamin likjap in kalikar yokwe im joij ñan ro rej yokwe e. Lot, Abraham, im Joseph rar mour iumin wãwen ko reinjuõn im rar jelmae melejoñ ko ealikar air einjuõn jen don. Ir rar armij jab wãppen, ak rar kamelim air ri karejaran Jehovah, im rar aikwiji jibañ eo an Anij. Jemaroñ bõk kainemõn ilo ad jelã bwe Jemed ilañ eo ej yokwe ej kwalok yokwe im joij ñan kain armij rot in.

15 Lot ear kõmmane jet bebe ko rar jab meletlet ko rar tellok ñan eñtan. (Jenesis 13:12, 13; 14:11, 12) Ak, ear bareinwõt kwalok kadkad ko remõn. Ke ruo ian enjel ro an Anij rar jikrõklok ilo Sodom, Lot ear kwalok karuwainene ñan ir. (Jenesis 19:​1-3) Ilo tõmak ear kakkõl lõmaro belen limaro nejin kin jorrãn eo ej bojak in walok ilo Sodom. (Jenesis 19:14) Lemnak eo an Anij kin Lot jej loe ilo 2 Piter 2:​7-9, ijo jej konono: “[Jehovah] E ar lomoren Lot, armij ewãnik, ke elap an buromõj kin an ro dri nana kõmõn ilo ejej​—bwe kin an lo im roñjake ir, armij in emõn ke ej ber ibeir, e ar kaburomõj an emõn ran otemjej kin air kõmõn im kõtõrei kien​—Anij e jela kijkan an kõtlok ro remõn jen men in kabo.” Aet, Lot kar juõn armij wãnik, im nan in ijin ej kwalok bwe e kar juõn armij in tiljek ñan Anij. Einwõt e, jen lañliñ kin yokwe im joij eo an Anij ke jej bõk kunad ilo “kõmõn wãnik im kabuñ rokwojarjar.”​—2 Piter 3:​11, 12.

16. Ilo kain nan in nebar rot Bible ej konono kaki kin Abraham im Joseph?

16 Bwebwenato eo ilo Jenesis chapter 24 ej lukkun kalikar kin ebak in kõtan eo an Abraham ibben Jehovah. Eon eo kein kajuõn ej kwalok bwe “Jeova e ar kajerammõn Abraham ilo men ko otemjej.” Ri karejar eo an Abraham ear kir Jehovah “Anij an karo eo aõ, Abraham.” (Eon 12, 27) Im ri kalor eo James ej ba bwe Abraham kar “kowãnik e” im “naetan ‘jeran Anij.’ ” (Jemes 2:​21-​23) Joñan dein an mol kin Joseph. Kõtan eo ebak ikõtan Jehovah im Joseph ej alikar ilo Jenesis chapter 39. (Eon 2, 3, 21, 23) Bareinwõt, ikijen Joseph, ri kalor eo Stephen ear ba: “Anij ej ber iben.”​—Jerbal 7:9.

17. Ta eo jemaroñ katak jen joñok ko an Lot, Abraham, im Joseph?

17 Armij ro rar lo yokwe im joij eo an Anij ro ej kab mwij ad etale ir rar armij ro kajjojo ro ear wõr juõn air kõtan eo ear emõn ibben Jehovah Anij im jerbale karõk eo an ilo elõñ wãwen ko. Rar jelmae abañ ko me rejamin kar make maroñ ellã jeni. Ilo kauwatata mour eo an Lot kar kejbãroke, an kar wõnmanlok wõt lain in family eo an Abraham, im kejbãrok eo ñan jerbal eo an Joseph. Jehovah wõt ear maroñ kabwe aikwij ko an emaan rein rar liki Anij, im ear kõmman eindein ikijen an jerbale kõmman ko kin yokwe im joij. Ñan ad maroñ lo yokwe im joij eo an Jehovah Anij ñan indio, kij bareinwõt jej aikwij bõk juõn kõtan eo ebak ibben, im jej aikwij etal wõt im kõmanman ankil an.​—Ezra 7:​28; Sam 18:50.

Ro Ri Karejaran Anij Remõn

18. Ta eon ko reinjuõn jen don ilo Bible rej kwalok kin yokwe im joij eo an Jehovah?

18 Yokwe im joij eo an Jehovah “ear kobrak lal,” im jej kamolol kin kadkad in an Anij! (Psalm 119:​64, NW) Kin aolepen buruõd jej uak ñan nan in al eo an ri jeje Sam: “O armij ren nebar Jeova kin An yokwe im joij im kin jerbal in bwilõñ ko An ñan ro nejin armij.” (Psalm 107:​8, 15, 21, 31, NW) Jej lañliñ bwe Jehovah ej erakelok yokwe im joij eo an ñan ro ri karejaran ej buñburuen ibbeir​—meñe einwõt kajjojo armij ak einwõt juõn jar in armij. Ilo jar, ri kanan Daniel ear kwalok kin Jehovah einwõt “Anij eo emol, Eo elap im Eo ekalelñoñ ilo kakõrmol, ej kejbãrok bujen eo im yokwe im joij ñan ro rej yokwe e im ñan ro rej kejbãrok kien ko an.” (Daniel 9:4) King David ear jar: “O kwalok wõt am yokwe im joij ñan ro rejelã Kwe.” (Psalm 36:​10, NW) Jej kamolol bwe Jehovah ej kwalok yokwe im joij ñan ro ri karejaran!​—1 Kiñ 8:​23; 1 Kronikel 17:13.

19. Ilo katakin tok juõn, ta kajitõk ko jenaj etali?

19 Emol, emõn ñan kij bwe jej einwõt armij ro an Jehovah! Ilo kobaiktok ñan tokjen eo jej bõk jen yokwe eo an Anij ej kwalok ñan armij, jej bõk lañliñ eo einjuõn kin jerammõn ko rej walok jen yokwe im joij eo an Jemed ilañ ak tiljek in yokwe. (Jon 3:​16) Elaptata ilo ien aikwij jej bõk tokjen jen kadkad in eaorõk an Jehovah. (Sam 36:7) Ak ewi wãwen ad maroñ kajeoñe yokwe im joij eo an Jehovah Anij? Kij kajjojo armij jej kalikar ke kadkad in emõn? Kajitõk kein im ko eierlok wõt naj etali ilo katakin tok juõn.

Kwoj Kememej Ke?

• Ta jaad katak kin nan in Hebrew eo ej ukok “yokwe im joij/tiljek in yokwe”?

• Ewi wãwen yokwe im joij eoktak jen yokwe im tiljek?

• Ilo wãwen et ko Jehovah ear kwalok yokwe im joij ñan Lot, Abraham, im Joseph?

• Ta menin kamol eo jemaroñ bõk jen menin kalikar ko kin yokwe im joij eo an Jehovah ilo ien ko remotlok?

[Pija eo ilo peij 21]

Kwo jela ke wãwen an Anij kar kwalok yokwe im joij ñan Lot?

[Pija ko ilo peij 23]

Ilo yokwe im joij eo an, Jehovah ear tel ri karejar eo an Abraham

[Pija ko ilo peij 24]

Jehovah ear kalikar yokwe im joij ilo an kejbãrok Joseph

    Bok im Kein Katak ilo Kajin M̦ajel̦ (1983-2026)
    Log Out
    Log In
    • Kajin M̦ajel̦
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kilen Kõjerbale
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share