Jodikdik Ro, Kwoj Kalek Ke Ñan Ilju Im Jeklaj?
“‘Bwe Ijelã kin lemnak ko ij lemnak kaki kin kom,’ . . . ‘lemnak kin ainemõn, im jab kin jorrãn, im ñan lewõj ñan kom juõn ilju im jeklaj im juõn kejatdikdik.”—JEREMIAH 29:11, NW.
1, 2. Ilo wãwen et ko reinjuõn jen don armij ro rej lemnak kin yiõ ko an jodikdik ro?
ENAÑIN aolep ritto ro rej lemnak bwe ien jodikdik kar juõn ien emõn ñan mour. Rej kememej kin kajur im kijejeto eo air ke ear emõn dettair. Rej emlok tok ien eo ear jab lap eddo ko ibbeir, juõn ien ke rar mõnõnõ wõt im elõñ jibadbad ko remõn kar bed imair ñan jibadõki.
2 Komeo emõn wõt dettemi emaroñ einjuõn ami lemnak kin ta melelen emõn ded. Kom maroñ inebata kin oktak ko rej walok ilo eñjake ko ami im enbwinimi. Ilo jikin school eo, kwomaroñ jelmae melejoñ ko relap jen ro mõttami. Kwomaroñ aikwij kate yuk ñan jumae mantin idak uno ko rejõkkar, kadõk, im mour in ejej. Bareinwõt, elõñ iami komij jelmae melejoñ ko ikijen jab bõk kunair ilo kien ak aitwerõk ko rej jelet tõmak eo am. Aet, ien emõn ded emaroñ juõn ien ebwe an bin mour ie. Bõtab, ej juõn ien emõn bareinwõt. Kajitõk eo in, Ewi wãwen am naj kajerbal ien kein remõn?
Kwon Mõnõnõ ilo Ien Emõn Dettam
3. Ta nan in kakabilek im nan in kakkõl ko Solomon ear lelok ñan jodikdik ro?
3 Ritto ro renaj jiroñ yuk bwe ien emõn ded ejjabto an bed, im rej mol. Iumin jejjo wõt yiõ ko, kwonaj rittolok. Inem kwon mõnõnõ kiõ ilo ien emõn dettam! King Solomon ear kwalok nan in kakabilek in ke ear je: “Kwon mõnõnõ, O likao, ilo ien ne am, im buruõm en kalõñliñ yuk ilo ran ko ñe emõn ridtõm, im kwon etetal ilo ial ko in buruõm, im ilo am mejeo.” Bõtab, Solomon ej kakkõl, “Kwon kadrioij buromõj jen buruõm, im kwon jolok nana jen kõniekõm.” Bareinwõt ear ba: “Ien ñe emõn ridtõn, im rantak in mour ej men bata.”—Ekklisiastis 11:9, 10.
4, 5. Etke ej juõn men in meletlet bwe jodikdik ro ren kebojak ñan ilju im jeklaj? Kwalok wanjoñok.
4 Kwolukkun melele ke kin ta eo Solomon ear ba? Ñan wanjoñok, baj lemnak mõk kin juõn armij emõn ded im ej bõk juõn men in letok eo elap, bõlen ear jolet jet money. Ta eo enaj kõmmane? Emaroñ jolok aolep jein im kamõnõnõik e—einlok wõt likao eo ejerwan ilo bwebwenato eo an Jesus. (Luk 15:11-23) Ak ta eo enaj walok ñe emaat aolep jein? Emol enaj buromõj bwe ear jerwane! Ilo bar juõn wãwen, baj lemnak elañe ej kajerbale men in letok eo ñan jibañ e ñan jibadõk juõn ilju im jeklaj, enaj kajerbale ilo meletlet. Tokelik, ñe ej bõk tokjen jen men eo ear jortoklik, kwoj lemnak ke bwe enaj buromõj bwe ear jab jolok aolep money ko an ñan kamõnõnõik e ke ien emõn dettan? Emol en kar jab!
5 Kwon watõk yiõ ko am ñe emõn dettam einwõt juõn men in letok eo jen Anij kinke ej juõn men in letok eo jen Anij. Ewi wãwen am naj kajerbal men in lewõj in? Kwomaroñ kajerbal aolep kajur im kijejeto eo am ñan bõk kõnan ko am make, im kabukõt wõt ien kamõnõnõ ko wõt im jab lemnak kin ilju im jeklaj. Bõtab, elañe kwoj kõmman eindein, “Ien ñe emõn ridtõm, im rantak in mour” emol renaj einwõt “men bata.” Emõnlok bwe kwon kajerbal ien emõn dettam ñan kebojak ñan ran in ilju im jeklaj!
6. (a) Ta nan in kakabilek eo an Solomon ej tel jodikdik ro? (b) Ta eo Jehovah ekõnan kõmmane ñan jodikdik ro, im ewi wãwen an juõn jodikdik maroñ bõk tokjen jen men in?
6 Solomon ear kwalok juõn kien emaroñ jibañ yuk ilo ien emõn dettam. Ear ba: “Kwon bareinwõt kememej Eo Dri Kõmõnmõn yuk ilo ran ko ñe emõn ridtõm.” (Ekklisiastis 12:1) Nan in kakabilek in ej key eo ñan lo tõbrak—roñjake Jehovah im kõmanman ankil an. Jehovah ear jiroñ Ri Israel ro etto kin ta eo ear kõnan kõmmane ñan ir: “Bwe Ijelã kin lemnak ko ij lemnak kaki kin kom,’ . . . , ‘lemnak kin ainemõn, im jab kin jorrãn, im ñan lewõj ñan kom juõn ilju im jeklaj im juõn kejatdikdik.” (Jeremiah 29:11, NW) Jehovah ekõnan lewõj “juõn ilju im jeklaj im juõn kejatdikdik.” Elañe komij kememeje ilo makitkit, lemnak, im bebe ko am, ilju im jeklaj im kejatdikdik eo kwonaj loe.—Reveles̃õn 7:16, 17; 21:3, 4.
“Komin Druaklok ñõn Anij”
7, 8. Ewi wãwen juõn jodikdik kebak Anij?
7 Jemes ear rejañ kij nan kememej Jehovah ke ear ba: “Komin druaklok ñõn anij, im E naj druakwoj ñõn kom.” (Jemes 4:8) Jehovah eo ej Ri Kõmanman eo, Iroij Bõtata eo ilañ, ej tellokin bõk kabuñ im nebar jen kij. (Reveles̃õn 4:11) Ak, elañe jej ruaklok ñan e, enaj ruaktok ñan kij. Ejjab ke bwe yokwe eo an ej kõmãnãn buruõd?—Matu 22:37.
8 Jej ruaklok ñan Jehovah ilo elõñ wãwen ko. Ñan wanjoñok, ri jilek Paul ej ba: “Komin niknik ilo jar, im ekil iloan kin kamolol.” (Dri Kolosse 4:2) Melelen men in bwe, jen ejaak juõn manit ñan bwe en keini ad jar. Jab juburu wõt im baj ba wõt amen elikin an Jemem ak juõn Ri Christian eo mõttam ilo congregation eo jar. Kwonañin ke lukkun jar kin aolepen buruõm im jab noje jabdewõt men jen Jehovah im kwalok ñan e kin ta lemnak eo am, ta eo kwoj lelñoñ kake, ta abañ ko am? Kwonañin jiroñ e ke kin men ko kwoj jook in kwalok ñan jabdewõt armij? Ñe kwoj jar kin juõn buru emol ej bõk ainemõn eo emol. (Dri Pilippai 4:6, 7) Rej jibañ kij ruaklok ñan Jehovah im eñjake bwe ej ebake kij.
9. Ewi wãwen juõn jodikdik emaroñ roñjake Jehovah?
9 Jej lo bar juõn wãwen nan ruaklok nan Jehovah ilo nan in kakõrmol kein: “Kwon eoroñ nan in bebe, im bõk nan in katak bwe kwon meletlet ilo jemlokõn tata.” (Jabõn Kennan Ko 19:20) Aet, elañe kwoj eoroñ Jehovah im bokake e, kwonaj ejaak juõn ilju im jeklaj emõn nan yuk. Ewi wãwen am maroñ kwalok bwe kwoj eoroñ Jehovah? Ejelok bere bwe ekkeini am bed ilo kwelok ko rej Christian im roñjake katak ko ilo program eo. Bareinwõt, kwoj “koutiej jemõm im jinem” ilo am katak Bible ibbeir einwõt juõn family. (Dri Epesõs 6:1, 2; Dri Hibru 10:24, 25) Ej juõn men emõn im nebar nan yuk. Bõtab, ijellokin men in, kwoj ‘wiaik ien’ ke ñan keboje katak ko ñan kwelok ko, keini am konono Bible, im bukõt kamelele ko jet ñan katak Bible? Kwoj kate yuk ke in jerbale katak ko kwoj konono kaki, bwe kwon etetal einwõt juõn ‘armij emeletlet’? (Dri Epesõs 5:15-17; Sam 1:1-3) Elañe kwoj kõmmane eindein, inem kwoj ruaklok ñan Jehovah.
10, 11. Ta tokjen ko relap jodikdik ro rej bõki ñe rej roñjake Jehovah?
10 Ilo nan in kabellok ko ilo book in Jabõn Kennan Ko, ri jeje eo emwij an kakõrmole, ear kamelele kin unin an kar jeje book in ilo Bible eo. Ej ba bwe unin je book in ej “ñõn jela meletlet im nan in katak; ñõn kili nan ko re meletlet; ñõn bõk katak ilo kõmõn meletlet, ilo wãnik im ekajet jime im emõn; ñõn lelok meletlet ñõn dri bwebwe eo, ñõn likao eo jelalokjen im maroñ kili.” (Jabõn Kennan Ko 1:1-4) Inem, ñe kwoj konono im jerbale nan ko ilo Jabõn Kennan Ko—im jeje ko jet ilo Bible eo—kwonaj wãnik im jimwe, im Jehovah enaj mõnõnõ bwe kwon ruaklok ñan e. (Sam 15:1-5) Joñan an laplok an kaddek ekajet jimwe, meletlet, lolokjen, enaj emõnlok ad kõmman bebe ko rejimwe.
11 Juõn jodikdik emaroñ ke jerbal ilo meletlet ilo wãwen in? Aet, kinke elõñ Christian jodikdik ro rej kõmman eindein. Tokjen men in bwe, armij ro jet rej kautiej ir im ‘jab kajekdon ir kin air jodikdik wõt.’ (1 Timote 4:12) Jemeir im jineir rej kautiej ir, im Jehovah ej ba bwe rej kamõnõnõik buruen. (Jabõn Kennan Ko 27:11) Meñe rej jodikdik wõt, remaroñ liki bwe nan in kakõrmol kein rej jerbal ñan ir: “Kwon kakõlle armij ewãppen, im kalimjek eo ejime, bwe mour in drio ñõn armij in ainemõn.”—Sam 37:37.
Kwon Kõmman Jokãlet ko Rejimwe
12. Ta juõn ian jokãlet ko raorõk jodikdik ro rej aikwij kãlet, im etke jokãlet eo ewõr tokjen ko etto air bed?
12 Ien jodikdik ej juõn ien emõn ñan kõmman jokãlet ko rejimwe, im jet iair enaj wõr tokjen ko etto air bed. Jet jokãlet ko kwoj kõmmani kiõ renaj jelet yuk elõñ yiõ ko tokelik. Jokãlet ko rejimwe renaj bõktok juõn wãwen mour elemõnõnõ im ewõr tõbrak. Jokãlet ko rejjab jimwe renaj jelet yuk ilo juõn wãwen enana toan wõt am mour. Lale kin ewi wãwen men in emaroñ mol ñe kwoj aikwij kõmman ruo jokãlet ko. Moktata: Kwoj kamao ibben wõn ro? Etke men in ej aorõk? Eokwe, ri jeje jabõn kennan eo ej ba: “Kwon etetal iben ro dri meletlet, inem kwo naj meletlet; a eo ej komao iben ro dri bwebwe, e naj jorran kake.” (Jabõn Kennan Ko 13:20) Melelen men in bwe, jenaj erom einwõt ro jej kamao ibben—meletlet ak bwebwe. Kwokõnan einwõt wõn iair?
13, 14. (a) Ijellokin kamao ibben armij ro, bar ta ko jemaroñ kamao ibben? (b) Ta lemnak eo ebwid jodikdik ro rej aikwij kejbãrok ir jeni?
13 Ñe kwoj lemnak kin kamao, bõlen kwoj lemnak in bed ibben armij ro. Lemnak in ejimwe, ak ej kitibuj elõñlok men ko. Ñe kwoj aluij TV, roñjake al im kajañjañ ko, reade juõn book, aluij movie, ak kajerbal Internet eo, kwoj kamao ibben armij. Elañe unin am bõk kamao rot in ej ñan kajjuburuõm kin kowadoñ im mour etton ak ej rejañ yuk ñan bõk uno ko rekajur, kadõk, ak jabdewõt men ej kokkure kien ko an Bible, alikar bwe kwoj kobalok ibben “dri bwebwe” eo, ej emmakit einwõt juõn eo ej ba bwe Jehovah ejjab bed.—Sam 14:1.
14 Bõlen kwoj lemnak bwe kin am bed ilo Christian kwelok ko im niknik ilo jerbal eo an congregation, kwoj kajur ilo jitõb im movie ko renana ak al im kajañjañ ko rejõkkar rejamin jelet buruõm. Bõlen kwoj lemnak bwe ejelok jorrãn elañe kwoj baj aluij wõt meñe jidik wõt pija in kelwan ilo Internet. Ri jilek Paul ej jiroñ yuk bwe ebwid lemnak eo am! Ej ba: “Kõmao ko re nana rej kakkõt manit ko remõn.” (1 Dri Korint 15:33) Ekaburomõj bwe, elõñ Christian jodikdik ro rar kajorrãn manit ko air remõn ilo air kamao ibben ro renana. Inem, kwon beek ilo buruõm bwe kwon jab kamao ibben ri kamao ro renana. Elañe kwoj kõmman eindein, kwonaj lor nan in kakabilek eo an Paul: “Komin jab wãwen dri lõl in a komin kejakilkil kom ilo kõkãle ami lolãtãt bwe komin melejoñ ta ankil an Anij emõn im kabuñburuen im wãppen.””—Dri Rom 12:2.
15. Ta jokãlet eo kein ka ruo jodikdik ro rej aikwij kõmmane, im jet ien ta men ko rej jibede jodikdik ro?
15 Eñin jokãlet eo kein ka ruo kwoj jelmae. Juõn ien enaj itok ñe kwoj aikwij beek kin ta eo kwokõnan kõmmane ñe kwoj kadiojlok jen school eo. Elañe kwoj jokwe ilo juõn ene ebwe an bin lo juõn jikin kwomaroñ jerbal ie, kwomaroñ aikwij bukõt juõn jerbal ilo mõkaj. Elañe kwoj jokwe ilo juõn ailiñ emweie, emaroñ lõñ jikin jerbal ko kwomaroñ jerbal ie, im jet iair remaroñ emõn ñan kwe. Kin air itoklimo kin kwe, ri kaki ro am ak jemem im jinem remaroñ remaroñ rejañ yuk ñan jibadõk juõn jerbal enaj lukkun kamweie yuk bwe kwon jokane wõt ilo ran ko tokelik. Bõtab, ñan katakin yuk kin jerbal eo emaroñ kadiklok am ien ñan jerbal ñan Jehovah.
16, 17. Kamelele kin wãwen an jeje ko reinjuõn jen don ilo Bible remaroñ jibañ juõn jodikdik bwe en bõk juõn lemnak emõn kin jerbal.
16 Kememej wõt ñan etale Bible eo mokta jen am kõmman juõn bebe. Bible eo ej rejañ kij ñan jerbal ñan mour, im ej kwalok bwe jej aikwij bõk eddo eo ñan kabwe aikwij ko ad. (2 Dri Tessalonika 3:10-12) Mekarta, ej kitibuj men ko jet. Kimij rejañ yuk ñan konono jeje ko tok ilal ilo Bible eo im lemnak kin wãwen air maroñ jibañ juõn jodikdik ñan bõk juõn lemnak ejokkin wõt juõn ñe ej kãlet juõn jerbal ekõnan bõke: Jabõn Kennan Ko 30:8, 9; Ekklisiastis 7:11, 12; Matu 6:33; 1 Dri Korint 7:31; 1 Timote 6:9, 10. Elikin am konono jeje kein, kwoj lo ke ewi lemnak eo an Jehovah kin men in?
17 Jen jab kõtlok bwe jerbal ilo jikin jerbal eo ej bed iman ad jerbal ñan Jehovah. Elañe kwomaroñ bõk juõn jerbal jen jelãlokjen eo kwar bõk jen high school eo, enaj emõn. Elañe kwoj aikwij bõk katak ko jet elikin high school, kwomaroñ bwebwenato kake ibben jemem im jinem. Bõtab, jen jab bilo kin “men ko raorõk”—men ko ilo jitõb. (Philippians 1:9, 10, NW) Jab kõmmane men eo Baruch, ri jeje eo an Jeremiah, ear kõmmane. Ear kajettokjen aorõkin jerbal eo an im ear kabukõt ‘men ko an relap.’ (Jeremiah 45:5, NW) Ear meloklok jidik bwe ejelok jabdewõt ‘men eo elap’ ilo lal in emaroñ kebaklok e ñan Jehovah ak jibañ e ñan ellã im mour jen kokkure eo an Jerusalem. Jemaroñ ba eindein ilo ran kein.
Kwon Kaorõk Men ko Lor Jitõb
18, 19. (a) Enañin aolep ro ri turõm rej eñtan jen ta, im en kar ewi wãwen am lemnak kin ir? (b) Etke elõñ rejjab lemnak bwe rej kwuli ilo jitõb?
18 Kwonañin lo ke pija ko ilo news kin ajiri ro ilo ailiñ ko ejabwe mõñã ijo? Elañe kwar loe, ejelok bere bwe kwar tiriamokake ir. Kwoj buromõj ke ibben ro ri turõm ilo ejja wãwen in lok wõt? Etke kwoj aikwij tiriamokake ir? Kinke enañin aolepeir rej kwuli. Rej eñtan jen ñitta eo Amos ear kanan kake: “‘Ran ko rej itok,’ Jehovah Iroij Bõtata eo ej ba, ‘im Inaj jilkinlok juõn ñitta ilo ene eo, jab kin bread, im maro, jab kin aebõj, ak kin nan ko an Jehovah.’”—Amos 8:11, NW.
19 Emol bwe, enañin aolep ro rej kwuli ilo jitõb rejjab “kile aikwij eo kin men ko ilo jitõb.” (Matthew 5:3, NW) Elõñ rej ba bwe rejjab kwuli ilo jitõb. Jet iair remaroñ lemnak bwe remat. Ak elañe ej eindein, ej kinke rej mõñã jen “meletlet in lõl in,” eo ej koba aorõk mweiuk, meletlet eo jen science, lemnak ko kin mour erreo, im men ko eirlok wõt. Jet rej lemnak bwe “meletlet” eo ran kein rej kõmman bwe katak ko ilo Bible ren mor. Bõtab, “lõl e ar jab jela Anij kin meletlet eo an.” Meletlet in lal in ejamin jibañ yuk ñan kebake Anij. Ej “bwebwe iben Anij.”—1 Dri Korint 1:20, 21; 3:19.
20. Etke jet armij rekõnan kajeoñe armij ro rejjab kabuñ ñan Jehovah?
20 Ñe kwoj kalimjek pija ko kin ajiri ro rekwuli, kwokõnan ke einwõt ir? Emol jaab! Ak, jet jodikdik ro ilo family ko rej Christian rar kwalok juõn kõnan bwe ren einwõt armij ro rekwuli ilo jitõb ibelakiir. Bõlen, jodikdik rein rej lemnak bwe jodikdik ro ilo lal in ejelok air inebata ñan jidik, rej mõnõnõ wõt aolep ien. Rej meloklok bwe jodikdik ro rej jebel jen Jehovah. (Dri Epesõs 4:17, 18) Bareinwõt, rej meloklok kin ta abañ ko rej walok jen kwuli ilo jitõb. Jet iair rekoba ledik ro rebũroru ilo air jab kõnan im nañinmij ko rej waloktok jen mour etton, kadõk, im uno ko rekajur. Kwuli ilo jitõb ej kõmman juõn jitõb in jumae, ejelok kejatdikdik, im ejelok ial eo ej tellok ñan mour.
21. Ewi wãwen ad maroñ kejbãrok kij jen ad bõk lemnak ko rebwid jen ro rejjab kabuñ ñan Jehovah?
21 Inem, ñe kwoj bed ilo school ibwiljin ro rejjab kabuñ ñan Jehovah, kwon jab ebwer kin lemnak ko air. (2 Dri Korint 4:18) Jet armij renaj kalikar ilo nan bwe rej dike men ko ilo jitõb. Bareinwõt, jikin news ko renaj jebliklok lemnak ko rejõkkar, im ba bwe mour in ejej, kadõk, ak kanejnej rejjab kanuij nana. Kwon jumae lemnak rot in. Kwon keini am kamao ibben armij ro rej “kejbãrok tõmak im bõklikit emõn.” Ien otemjej kwon “boub wõt ilo jerbal eo an Iroij.” (1 Timote 1:19; 1 Corinthians 15:58, NW) Kwon boub wõt ilo imõn kwelok eo im ilo jerbal in kwalok nan. Ilo yiõ ko kwar bed ilo school, kwon bõk kunam ilo jerbal in kwalok nan einwõt auxiliary pioneer jen ien ñan ien. Kwon kakajur lemnak eo am ilo jitõb, im kwojamin luji am jokkin wõt juõn.—2 Timote 4:5.
22, 23. (a) Etke juõn Christian jodikdik emaroñ kõmman jokãlet ko armij ro jet rejjab melele kaki? (b) Ta rej rejañ jodikdik ro bwe ren kõmmane?
22 Kinke ewõr lemnak ko ilo jitõb ibbem emaroñ tel yuk bwe kwon kõmman bebe ko bwe armij ro jet rejjab melele kaki. Ñan wanjoñok, juõn Christian likao eo ear kabel ilo kajañjañ im juõn ri school emeletlet ilo aolep katak ko ilo school. Ke ear kadiojlok, ear jerbal ibben jemen ilo jerbal in karreo window ko an mweo bwe en wõnmanlok ilo jerbal eo an einwõt juõn ri kwalok nan full-time ak pioneer. Ri kaki ro an rar jab melele kin un ko unin bebe eo am, ak elañe kwar kebake Jehovah, kimij jelã bwe komij melele kake.
23 Ñe kwoj lemnak kin wãwen am maroñ kajerbal kajur im maroñ eo am ilo ien emõn dettam, kwon ‘kamweikwiuk yuk kin foundes̃õn emõn mae ien ej itok, bwe ren bõk mour eo emol.’ (1 Timote 6:19) Kwon beek in ‘kememej Ri Kõmanman eo am Elap’ ilo ien emõn dettam—im toan am mour. Eñin wãwen eo wõt ñan kalek juõn ilju im jeklaj emõn ñan indio.
Ta Lemnak eo Am?
• Ta lemnak eo ej jibañ jodikdik ro ñe rej karõk lok iman ñan ilju im jeklaj?
• Ta jet ian wãwen ko juõn jodikdik emaroñ “ruaklok ñan Anij”?
• Ta bebe ko juõn jodikdik ej kõmmane im renaj jelet ran ko an tokelik?
[Pija ko ilo peij 23]
Kwonaj kõtlok ke bwe jibadbad ko am make ren kamaat am kajur im kijejeto einwõt juõn jodikdik?
[Pija eo ilo peij 25]
Christian jodikdik ro remeletlet rej kejbãrok bwe lolokjen eo air ilo jitõb en alikar wõt