Etetal Ilo Ial Eo Ewãnik
“A kin ña, I naj etal ilo aõ wãnik.”—SAM 26:11.
1, 2. (a) Etke tiljek eo an armij ej juõn mõttan eaorõk ilo aitwerõk eo kin iroij bõtata eo an Anij? (b) Ewi wãwen men in kõmanman ko remeletlet remaroñ kwalok air jurake iroij bõtata eo an Jehovah?
KE SATAN ear jumae ilo jikin kallip in Eden, ear bõkmantak aitwerõk eo ej jelet ijoko otemjej ilañ im ilal kin jimwe eo an Anij ñan iroij ion men in kõmanman ko An otemjej. Tokelik, ear bõkmantak aitwerõk eo bwe armij renaj karejar wõt ñan Anij elañe ej ñan tokjen eo air. (Job 1:9-11; 2:4) Kin men in, tiljek eo an armij ej juõn mõttan eaorõk ilo aitwerõk eo kin iroij bõtata eo ijoko otemjej an Jehovah.
2 Meñe iroij bõtata eo an Anij ejjab wawa ion tiljek eo an men in kõmanman ko an, armij im jitõb ro nejin Anij remaroñ kalikar ia eo rej jutak ie ikijen aitwerõk in. Ewi wãwen? Ilo air kãlet ñan air lor juõn ial ewãnik ak jab. Inem, tiljek ak wãnik eo an juõn armij ej bedbed eo ñan ekajete e.
3. (a) Ta eo Job im David rar kõnan bwe Jehovah en etale im ekajete? (b) Ta kajitõk ko rej walok ikijen wãnik?
3 Ilo liki Job ear ba: “[Jehovah enaj] paun iõ kin ken paun e jime, bwe Anij en jela aõ wãnik.” (Job 31:6) King David in Israel eo etto ear kajitõk ibben Jehovah ñan ekajete wãnik eo an ke ear jar: “Kwon ekajet iõ, O Jeova, bwe I ar etal ilo aõ wãnik: I ar bareinwõt liki Jeova, im jab makõtkit.” (Sam 26:1) Elukkun aorõk bwe kij bareinwõt jen etetal ilo wãnik! Ak ta in wãnik, im ta melelen etetal ilo wãnik? Ta eo enaj jibañ kij bwe jen etetal wõt ilo wãnik?
‘i Ar Etal ilo Aõ Wãnik’
4. Ta in wãnik?
4 Wãnik ej melelen mol, wãppen, im jimwe. Bõtab, wãnik ej kitibuj elõñlok men ko jen baj kõmmane men eo ejimwe. Ej mwil ejimwe ak tiljek ñan Anij kin juõn buru eyu. Satan ear kajitõk kin unin Job ear kõmman wãnik ke ear ba ñan Anij: “Kwon kõtellok peõm kiõ, im uñir drin im kõniekin, inem e naj karmijete Yuk iman mejõm.” (Job 2:5) Ijellokin kõmman ko remõn, wãnik ej aikwij juõn buru emol im emõn.
5. Ta eo ej kwalok bwe kejbãrok wãnik eo ad ejjab melelen bwe jej aikwij wãppen?
5 Bõtab, ñan kejbãrok wãnik ejjab melelen bwe juõn ej aikwij wãppen. King David ear jab wãppen im ear kõmman jet bwid ko relap ilo mour eo an. Ak, Bible ej konono kake e einwõt juõn emaan eo ear etetal “ilo buru e jime im wãnik.” (1 Kiñ Ro 9:4) Etke? Kinke David ear yokwe Jehovah. Buruen ear tiljek ñan Anij. Ear mõnõnõ in kwalok bwid ko an, bõk kauwe, im kajimwe ial ko an. Emol, wãnik eo an David ear alikar ilo tiljek im yokwe eo an kin aolepen buruen ñan Anij eo an, Jehovah.—Duteronomi 6:5, 6.
6, 7. Ta eo etetal ilo wãnik ej kitibuj?
6 Wãnik ejjab jerbal wõt ñan jet ian wãwen mwilin ak mour an armij, einwõt kijejeto ilo kabuñ. Ej jelet aolepen wãwen ad mour. David ear “etetal” ilo wãnik. “Nan in verb eo rej ukõte ‘etetal’ ej melelen ‘ial in mour’ ak ‘wãwen mour,’” The New Interpreter’s Bible ej ba. Ilo an konono kin ro “re wãppen ilo ial eo,” ri jeje sam ear al: “Emõnõnõ ro rej kejbãrok nan in kennan ko An, ro rej kabukot E kin aolepen burueir. Aet, rej kõmõn ejelok jab wãnik, rej etal ilo ial ko An.” (Sam 119:1-3) Wãnik melelen jej aikwij bukõt wõt ñan ad kõmanman ankil an Anij im etetal ilo ial eo an.
7 Etetal ilo wãnik melelen jej aikwij tiljek ñan Anij, meñe jej iion wãwen ko renana. Ñe jej kijenmij iumin melejoñ ko, jutak bin meñe jej iion jorrãn ko, ak jumae men in kabo ko jen lal in enana, wãnik eo ad ej alikar. Jej ‘kamõnõnõik buruen Jehovah’ kinke emaroñ uake eo ej kinak e. (Jabõn Kennan Ko 27:11) Inem, kin un emõn, jemaroñ beek ilo buruõd einwõt kar Job: “Ñõn ien aõ mij i jamin jolok aõ jime jen ña!” (Job 27:5) Sam 26 ej kwalok kin ta eo enaj jibañ kij ñan etetal ilo wãnik.
“Kwon Melejoñ Lemnok ko Aõ im Buruõ”
8. Ta eo kwoj katak jen akwelap eo an David bwe Jehovah en etale lemnak ko an im buruen?
8 David ear jar: “Kwon kalimjek iõ, O Jeova, im kamol iõ; Kwon melejoñ lemnok ko aõ im buruõ.” (Sam 26:2) Nan in Hebrew eo rej ukõte “lemnok” ilo eon in ej jutak kin lemnak im eñjake ko remũlaltata an juõn armij. Im buru in kõkkar eo ej aolepen armij eo iloa—men ko rej kamakit e, eñjake ko, im lolãtãt eo an. Ke David ear kajitõk ibben Jehovah ñan an ekajete e, ilo juõn wãwen ear kajitõk bwe en etale lemnak ko im eñjake ko an remũlaltata.
9. Ilo wãwen et eo Jehovah ej kajimwe lemnak ko ad im buru in kõkkar eo ad?
9 David ear akwelap bwe en melejoñe lemnak ko an im buruen. Ewi wãwen an Jehovah melejoñe armij eo iloa? David ear al: “I naj kamõnõnõik Jeova eo E ar [kakabilek, NW] iõ. Aet [lemnak ko aõ, NW] ej katakin iõ ilo boñ ko.” (Sam 16:7) Ta melelen? Ej melelen bwe nan in kakabilek ko an Anij rar tõbar ijo emũlaltata ilo mour eo an David im bin, im kajimwe lemnak ko im eñjake ko an remũlal. Emaroñ eindein ñan kij elañe jej kalmenlokjen ilo kamolol kin nan in kakabilek ko jej bõki jen Nan eo an Anij, ro rej jutak ikijen, im dolul eo an im kõtlok bwe ren bed ilo jikin eo emũlaltata iload. Keini ad jar ñan Jehovah ñan an melejoñe kij ilo wãwen in enaj jibañ kij ñan ad etetal ilo wãnik.
‘Am Yokwe Ejoij Ej Bed Iman Meja’
10. Ta eo ear jibañ David ñan etetal ilo mol eo an Anij?
10 “Bwe Am yokwe ejoij iman meja,” David ear wõnmanlok, “im I ar etal ilo mol eo Am.” (Sam 26:3) Elap an David jelã kin jerbal in yokwe im joij ko an Anij, im ilo kamolol ear kalmenlokjen kaki. “Kwon kamõnõnõik Jeova O aõ,” ear al, “im jab meloklok kin men in kejerammõn ko An otemjej.” Ilo an kememej juõn ian “men in kejerammõn ko,” David ear wõnmanlok: “Jeova ej kõmõnmõn men ko rewãnik; im ekajet ko ñõn ir otemjej re matõrtõr ir. E ar bakajen ial ko An ñõn Moses, im kõmõn ko An ñõn ro nejin Israel.” (Sam 103:2, 6, 7) Bõlen David ear lemnak kin ien eo Ri Egypt ro rar matõrtõre Ri Israel ro ilo ran ko an Moses. Elañe eindein, an kalmenlokjen kin ewi wãwen Jehovah ear kwalok kin ial in lomor eo an ñan Moses men in ear jelet buruen David im kakajur bebe eo an ñan an etetal ilo mol eo an Anij.
11. Ta eo emaroñ jibañ kij ñan ad etetal ilo ial in wãnik?
11 Keini ad katak Nan in Anij im kalmenlokjen kake ta eo jej katak jen e enaj bareinwõt jibañ kij ñan etal ilo ial eo ewãnik. Ñan wanjoñok, ilo ad kememej bwe Joseph ear ko ke lio belen Potiphar ear kabo e men in emol enaj rejañ kij ñan ko jen ejja wãwen in wõt ilo jikin jerbal eo ad, ilo school, ak ilo jabdewõt jikin ko jet. (Jenesis 39:7-12) Ta kin ien ko ñe jej bõk kabo kin jerammõn ko rebellok ñan ad maroñ bõk mweie ak utiej ak kajur ilo lal in? Ewõr ibbed joñok eo an Moses, eo ear karmijeteik aibujuij ko an Egypt. (Dri Hibru 11:24-26) Ilo ad kememej kijenmij eo an Job ejelok bere enaj jibañ kij ñan kakajurlok bebe eo ad ñan kejbãrok ad tiljek ñan Jehovah meñe jej iion nañinmij im jorrãn ko. (Jemes 5:11) Ta elañe jej bõk matõrtõr? Ñe jej kememej kin ta eo ear walok ñan Daniel ke rar jolok e ilo roñ in lion eo men in enaj kaberan kij!—Daniel 6:16-22, NW.
“i ar Jab Jijõt Iben Armij Dri Riõp”
12, 13. Kain kamao rot jej aikwij bõprae?
12 Ilo an jitõñlok ñan bar juõn men me ear kakajurlok an etal ilo wãnik, David ear ba: “I ar jab jijõt iben armij dri riõp; im I jamin etal iben ro dri jela mon. Ij drike jar an ro rej kõmõn nana, im I jamin jijõt iben ro dri jerawiwi.” (Sam 26:4, 5) David ear jab jijet ibben ro ri nana. Ear dike kamao ko renana.
13 Ta kin kij? Jej abwin ke jijet ibben ro ri nana ikijen aluij program in television ko, video ko, pija ko, Internet ko, ak wãwen ko jet? Jej katoanlok kij ke jen ro rej noje kain armij rot ir? Jet ilo school ak ilo jikin jerbal eo ad remaroñ kõmman bwe rej einwõt ñe rej ro jerad kin un ko retao. Jekõnan ke kaddeklok kõtan ko rebak ibben ro rejjab etetal ilo mol eo an Anij? Meñe rej ba bwe remol, ro ri buñ jen tõmak rej bareinwõt noje kõnan eo air ñan kareel kij jen ad karejar ñan Jehovah. Ta elañe ewõr jet ilo Christian congregation eo me rej mour ilo ruo wãwen ko? Ir bareinwõt rej noj kain armij rot ir. Jayson, eo ej jerbal kiõ einwõt juõn ministerial servant, ear wõr ro mõttan einwõt in ke ear juõn jodikdik. Kin ir, ej ba: “Juõn ien juõn iair ear ba ñan iõ: ‘Ejjab aorõk ta eo jej kõmmane kiõ kinke ñe ej itok jukjuk im bed eo ekãl, jenaj mij. Je jamin jelã ta eo jej likjap jene.’ Konono rot in ear kõmman bwe in ekkõl. Ijjab kõnan bwe in mij ñe ej itok jukjuk im bed eo ekãl.” Ilo meletlet Jayson ear kabõjrak an kamao ibben armij rein. “Komin jab bwir,” ri jilek Paul ear kakkõl. “Kõmao ko renana rej kakõt mõnit ko remõn.” (1 Dri Korint 15:33) Elap an aorõk bwe jen kejbãrok kij jen kamao ko renana!
‘i Naj Kennan kin Jerbal ko Am Otemjej Re Men in Bwilõñ’
14, 15. Ewi wãwen jemaroñ “kabol lokatok eo [an Jehovah]”?
14 “I naj amini peiõ ilo erreo, ein drein I naj kabol lokatok eo Am, O Jeova,” David ear wõnmanlok. Etke? “Bwe in kwalok kin ainiken kamolol im kenannek jerbal ko Am otemjej re men in bwilõñ.” (Sam 26:6, 7) David ear kõnan kejbãrok bwe en erreo mour eo an bwe en maroñ kabuñ ñan Jehovah im kwalok kin an tiljek ñan Anij.
15 Men ko otemjej rej ekkejel ñan kabuñ eo emol ilo imõn kabbed eo im tokelik ilo temple eo kar “men in kajeoñwe im anõñin men ko i lõñ.” (Dri Hibru 8:5; 9:23) Lokatok eo ear pijaik ankil an Jehovah ñan bõk men in katok eo an Jesus Christ ñan binmour armij otemjej. (Dri Hibru 10:5-10) Jej amini peid ilo erreo im “kabol lokatok eo [an Jehovah]” ilo ad jerbale tõmak ilo men in katok in.—Jon 3:16-18.
16. Ewi wãwen jej bõk tokjen ñe jej keañ kin jerbal ko rekabwilõñlõñ an Anij ñan ro jet?
16 Ñe jej lemnak kin aolep men ko rej jejjet im itok ikijen binmour eo, buruõd ejjab obrak ke kin kamolol ñan Jehovah im Nejin eo ej make wõt ear keotak? Inem, kin kamolol ilo buruõd, jen kennanek ro jet kin jerbal ko rekabwilõñlõñ an Anij—jen ien kar kõmanman armij ilo jikin kallip in Eden ñan ien kõkãl men otemjej ilo lal eo ekãl an Anij. (Jenesis 2:7; Jerbal 3:21) Im jerbal in kwalok kin Ailiñ eo im kõmman ri kalor ro emol ej juõn men in kejbãrok kij ilo jitõb! (Matu 24:14; 28:19, 20) Ilo ad boub ilo jerbal in enaj jibañ kij ñan debij wõt kejatdikdik eo ad aibujuij kin ilju im jeklaj, kakajurlok tõmak eo ad ilo kallimur ko an Anij, im kõmman bwe yokwe eo ad ñan Jehovah im armij ro mõttad en mour.
“Ij Yokwe Mweo Imõm”
17, 18. En kar ta lemnak eo ad kin kwelok ko an Christian?
17 Imõn kabbed eo, im lokatok eo ñan kõmman men in katok ko, kar jikin kabuñ eo elap ñan Jehovah ilo Israel. Ilo an kwalok mõnõnõ eo an kin jikin in, David ear jar: “O Jeova, ij yokwe mweo imõm, im jikin ijo Am aibujuij ej berwõt.”—Sam 26:8.
18 Jej yokwe ke ñan kobatok ilo jikin ko ijo jej katak kake Jehovah ie? Kajjojo Kingdom Hall im program in katak ko kin men ko lor jitõb rej jerbal einwõt jikin eo elap kin kabuñ eo emol ilo bukwon eo. Bareinwõt, ewõr convention ko kajjojo yiõ, circuit assembly ko, im ran in special assembly ko. Ilo kwelok kein rej konono kin “nan in kennan ko” an Jehovah. Elañe jej katak ñan “kanuij yokwi,” jenaj kijoror in bed ilo kwelok ko im jenaj lukkun roñjake ñe jej bed ie. (Sam 119:167) Elap an kaemololo ñan bed ibben ri tõmak ro mõttad me rej itoklimo kin emõn eo ad im rej jibañ kij ñan bedwõt ilo ial in tiljek eo ad!—Dri Hibru 10:24, 25.
‘Kwon Jab Bõklok Aõ Mour’
19. Ta jerawiwi ko David ear jab kõnan bwe en wõr ruõn kaki?
19 Kinke David ear lukkun jelã kin tokjen ko renana rej walok ñe juõn ej elok jen an etetal ilo mol eo an Anij, David ear akwelap: “Kwon jab bõklok aõ iben ro dri jerawiwi, ak aõ mour iben armij re bõtõktõk. Ilo peir kejorran, im anbijmaroñir re obrõk kin wõnan nana.” (Sam 26:9, 10) David ear jab kõnan bwe ren bwine ibwiljin armij ro renana me ewõr rueir kin mwil etton ak wiaik buruen armij.
20, 21. Ta eo emaroñ tellok kij ñan ial eo an ro renana?
20 Lal in rainin eobrak kin manit ko retton. Television, magazine ko, im movie ko rej kowõnmanlok mwil etton—“lũñ, etton, ejej.” (Dri Galetia 5:19) Jet rar lorak ilo pornography (aluij pija in kelwan), me ekkã an tellok ñan mwil etton. Manit kein ebidodo air jelet jodikdik ro. Ilo jet ailiñ ko, date (likao im jiroñ ro rej kamao ibben don) ej juõn manit, im ej juõn ijjibed ñan jodikdik ro bwe ren bõk lemnak eo bwe rej aikwij date. Eñjake in yokwe ej jino eddeklok ibben elõñ jodikdik ro, meñe elap air dik ñan mare. Ñan kajuburu kõnan eo ñan belele me ej eddeklok iloair, ejjabto rej kõmman mour etton me ej tellok ñan lũñ.
21 Kilan kein renana rej jelet ro reritto bareinwõt. Manit in business ko rejjab mol im kõmman bebe ko rej wawa ion jitõb in kibbon rej kalikar jab wãnik. Ñe jej etetal ilo wãwen ko an lal in men in ej kõmman bwe jen etolok jen Jehovah. Jen “kitõtõkake nana im yokwe emõn” im wõnmanlok im etal ilo ial in wãnik.—Amos 5:15, NW.
“Kwon Lomoriõ im Tiriamokake Iõ”
22-24. (a) Ta nan in rejañ eo kwoj loe ilo nan in kajemlok ko ilo Sam 26? (b) Ta aujid eo jenaj konono kake ilo katak in tok?
22 David ear kajemlok nan eo an ñan Anij, ilo an ba: “A kin ña, I naj etal ilo aõ wãnik; Kwon lomoriõ im tiriamokake iõ. Neiõ ej jutõk ilo jikin jeban wõt juõn; ilo jar ko I naj nebar Jeova.” (Sam 26:11, 12) Bebe eo an David ñan kejbãrok an wãnik ej ekkejellok ibben akwelap eo an kin lomor. Ej juõn men in kõketak! Meñe jejjab wãppen, Jehovah enaj jibañ kij elañe jej beek ilo buruõd ñan ad etetal ilo ial in wãnik.
23 Jen kõmman bwe wãwen ad mour en kwalok bwe jej kautiej im kaorõk iroij bõtata eo an Anij ilo jabdewõt wãwen ilo ad mour. Kij kajjojo jemaroñ kajitõk ibben Jehovah ilo jar ko ad ñan etale im kajimwe lemnak im eñjake ko ad remũlal. Jemaroñ kõmman bwe mol eo en bed imad ilo ad tiljek in katak Nan eo an. Inem, jen kejbãrok kij jen kamao ko renana ak jen nebar Jehovah ibwiljin jar an armij ran. Jen bõk kunad ilo kijejeto ilo jerbal in kwalok nan kin Ailiñ eo im kõmman ri kalor ro, im jab kõtlok bwe lal in en kokkure kõtan eo ad eaorõk ibben Anij. Ke jej kõmman joñan wõt ad maroñ ñan etal ilo ial in wãnik, jemaroñ liki bwe Jehovah enaj buñburuen kake kij.
24 Kinke wãnik ej kitibuj aolepen wãwen ad mour, jej aikwij ekkõl kin juõn aujid ekauwatata—kajerbal den in kadõk ele jen joñan. Jenaj bwebwenato kin men in ilo katak in tok ilal.
Kwoj Kememej ke?
• Etke remaroñ ekajete men in kõmanman ko remeletlet ion bedbed in wãnik eo air?
• Ta in wãnik, im etetal ilo ial in wãnik ej kitibuj ta?
• Ta eo enaj jibañ kij ñan etetal ilo ial in wãnik?
• Ñan kejbãrok ad tiljek, ta men in kauwatata ko jej aikwij ekkõl kaki im bõprae?
[Pija eo ilo peij 22]
Kwoj keini ke am kajitõk ibben Jehovah ñan etale lemnak ko am remũlal?
[Pija eo ilo peij 22]
Kwoj kõmman ke bwe jerbal ko reyokwe im joij an Jehovah ren bed iman mejõm?
[Pija ko ilo peij 24]
Tiljek eo ad iumin melejoñ ko rej kamõnõnõik buruen Jehovah
[Pija ko ilo peij 25]
Kwoj kortokjen ke men in letok ko an Jehovah ñan jibañ yuk etal ilo ial in wãnik?