Ri Christian Ro—komin Mõnõnõ Kin Wõn Kom!
“Eo ej kimjãje en kimjãje ilo Iroij [Jehovah].” —1 DRI KORINT 1:31.
1. Ta wãwen lemnak eo ej alikar ibben armij kin kabuñ?
“APATHEISM [lemnak in jab kea].” Ilo ran ko rej kab motlok juõn ri kõmman news kin makitkit ko an kabuñ ear kajerbal nan in ñan kamelele kin lemnak ko an elõñ armij kin tõmak ko air. Ear kamelele: “Makitkit eo elaptata ej walok ilo kabuñ ilo ran kein ejjab kin kabuñ—ak ej juõn lemnak jemaroñ kwaloke einwõt ‘apatheism.’” Ear kameleleik nan in apatheism einwõt “juõn eñjake in jab kea an juõn armij kin kabuñ eo an.” Elõñ armij, rar ba, “rej tõmak ilo Anij . . . ; rejjab itoklimo kake e.”
2. (a) Etke ejjab juõn men in bwilõñ kin an armij ro kwalok air jab kea kin men ko lor jitõb? (b) Ilo wãwen et eo jitõb in jab kea ekauwatata ñan Ri Christian ro remol?
2 Wãwen in kin jab kea ejjab kailbõk ri katak Bible ro. (Luk 18:8) Im ikijen jab itoklimo kin kabuñ, jejelã bwe enaj walok. Etto an kabuñ wan ko kajebwãbweik im kaburomõj armij. (Reveles̃õn 17:15, 16) Bõtab, ñan Ri Christian ro remol, jitõb in jab kea im ejelok kijejeto rej men ko rekauwatata. Jenaj iion tokjen ko rekaburomõjmõj elañe jej kwalok ad jab kea kin tõmak eo ad im luji kijejeto eo ad ñan karejar ñan Anij im kin mol eo ilo Bible. Jesus ear kakkõl nae jitõb in ke ear kakabilek Ri Christian ro ilo ebeben eo kein kajuõn: “Kwo jab bio im jab bwil: I kõnan kwon bio ak bwil, juõn iair. . . . kwoj mãnãn jirik.”—Reveles̃õn 3:15-18.
Jelã kin Wõn Kij
3. Ta wãwen ko kin wõn ir ri Christian ro remaroñ utiej buru kaki?
3 Ñan tarinaik jitõb in jab kea kin men ko lor jitõb, Ri Christian ro rej aikwij melele kin wõn ir, im rej aikwij mõnõnõ kin wõn ir. Einwõt ri karejar ro an Jehovah im ri kaloran Jesus, jemaroñ lo kamelele ko ilo Bible kin wõn kij. Kij jej “dri kennan ro” an Jehovah, “dri jerbal iben Anij,” ke jej jaketo-jaketak “gospel” eo ibben ro jet. (Aiseia 43:10; 1 Dri Korint 3:9; Matu 24:14) Jej armij ro rej “yokwe dron.” (Jon 13:34) Ri Christian ro remol rej armij ro me “kin air minene rej maroñ in jela kajen emõn im nana.” (Dri Hibru 5:14) Kij jej “maram ko ilo lõl.” (Dri Pilippai 2:15) Jej kate kij bwe “en ekar [ad] ber im kõmõn ilo bwiljin dri ailiñ ko.”—1 Piter 2:12; 2 Piter 3:11, 14.
4. Ewi wãwen juõn ri kabuñ an Jehovah emaroñ jelã kin ta eo ejjab mõttan?
4 Ri kabuñ ro remol an Jehovah rej bareinwõt jelã kin ta eo rejjab mõttan. “Re jab jen lõl,” einwõt Ri Tel eo air, Jesus Christ, ear jab jen lõl. (Jon 17:16) Rej jenolok jen “dri ailiñ ko,” ke “emarok ilo air lolãtãt im rej drua maijet jen mour an Anij.” (Dri Epesõs 4:17, 18) Tokjen men in, ri kaloran Jesus rej “karmijete jerawiwi im mõm ko an lõl, im . . . mour im jadõr im jimewõt, im kwojarjar ilo lõl in.”—Taitõs 2:12.
5. Ta melelen nan in rejañ eo ñan “kimjãje ilo [Jehovah]”?
5 Melele eo ad ealikar kin wõn kij im kin kõtan eo ad ibben Iroij Bõtata eo ijoko otemjej ilañ im ilal ej kamakit kij ñan “kimjãje ilo [Jehovah].” (1 Dri Korint 1:31) Kain kemjãje rot in? Einwõt Ri Christian ro remol, jej mõnõnõ bwe Jehovah ej Anij eo ad. Jej lor nan in kakabilek eo: “Eo ej kemjãje kin e make en kemjãje kin men in, kin an wõr melele im jelãlokjen kin ña, bwe Ña Jehovah, Eo ej jerbale yokwe im joij, ekajet jimwe im wãnik ilo lal in.” (Jeremiah 9:24, NW) Jej “kemjãje” kin jerammõn eo bwe jej jelã Anij im bwe ej kajerbal kij ñan jibañ ro jet.
(Men eo Ebin/Aitwerõk eo)
6. Etke jet rej lo bwe ebin air kejbãrok juõn jelã ealikar kin kadkadin Christian eo air?
6 Emol, ejjab bidodo ñan ad kejbãrok juõn lemnak ealikar kin kadkadid einwõt Ri Christian ro ien otemjej. Juõn likao eo ear rittolok einwõt juõn Ri Christian ear kememej bwe ear wõr juõn ien ear mõjno ilo jitõb: “Jet ien, iar jaje etke iar juõn ian Ri Kennan ro an Jehovah. Kar katakin iõ kin mol eo ilo Bible jen ke iar niñniñ. Jet ien iar eñjake bwe ear baj juõn kabuñ wõt.” Ro jet rar kõtlok bwe men in kamõnõnõ ko an lal, jikin kõmman news ko, im lemnak eo kiõ kin mour me ejjab errã ibben Anij ren jelet eñjake eo kin wõn ir. (Dri Epesõs 2:2, 3) Jet Ri Christian ro jet ien rej iion air bere im rej ukõt men ko raorõk im mejenkajjik ko air.
7. (a) Kain etale rot ekkar bwe ri karejar ro an Anij ren kõmmane? (b) Ewi men in kauwatata eo?
7 Ej juõn ke men ebwid ñan ad etale kij make jen ien ñan ien? Jaab. Kwomaroñ kememej bwe ri jilek Paul ear rejañ Ri Christian ro ñan etale ir make: “Komin mõke melejoñ kom elañe kom ber ilo tõmak eo; komin mõke kamol kom.” (2 Dri Korint 13:5) Ri jilek eo ear rejañ Ri Christian ro bwe ren kõmmane juõn jibadbad ñan bukõt jabdewõt mõjno ko ilo jitõb me remaroñ kar walok, ikijen mejenkajjik eo ñan air bõk buñten nee ko ñan kajimweiki. Juõn Ri Christian, ilo an melejoñ e elañe ej bed ilo tõmak eo, ej aikwij lale elañe nan im kõmman ko an rej errã ibben tõmak eo an. Bõtab, elañe jej kõmmane ilo bwid, etale eo me ej kamakit kij ñan bukõt wõn kij ak bukõt uak ko ilikin kõtan eo ad ibben Jehovah ak congregation in Christian enaj ejelok tokjen im emaroñ kauwatata ñan mour in jitõb eo ad.a Jejjab kõnan bwe en ‘rup im mejaljallok tõmak eo ad’!—1 Timote 1:19.
Jejjab Anemkwoj jen Abañ ko
8, 9. (a) Ewi wãwen an kar Moses kwalok an bere e make? (b) Ewi wãwen Jehovah ear uake Moses kin an eñjake bwe ejabwe maroñ ibben? (c) Ewi wãwen nan in kamol ko an Jehovah rej jelet yuk?
8 Ri Christian ro me jet ien ewõr air bere kin ir make, rej aikwij ke eñjake bwe re likjap? Jaab! Ilo mol, remaroñ bõk kainemõn ilo air jelã bwe eñjake rot kein rejjab kãl. Ri kennan ro retiljek an Anij ilo ien ko remotlok rar iion wãwen kein. Lemnak, ñan wanjoñok, kin Moses, eo ear kwalok elap tõmak, tiljek, im kijejeto. Ke kar lelok ñan e juõn jerbal ebin, ilo ettã buru Moses ear kajitõk: “Wõn ña?” (Exodus 3:11) Alikar, uak eo ear lemnak kake kar, ‘Ña juõn eo ejelok bwinbwiniõ!’ ak ‘Ejelok aõ maroñ!’ Jet ian wãwen iminene ko an Moses emaroñ kar kõmman bwe en eñjake rot in: Ear mõttan juõn ailiñ ej ri kamakoko. Ri Israel ro rar karmijeteik e. Ear jab melak an konono. (Exodus 1:13, 14; 2:11-14; 4:10) Ear juõn ri lale sheep, juõn jerbal me Ri Egypt ro rar dike. (Jenesis 46:34) Ejelok bwilõñ ke ear bõk lemnak eo bwe ejjab ekkar bwe en erom ri lomoren armij ro an Anij rej bed ilo kamakoko!
9 Jehovah ear kabinlok liki eo an Moses ilo an lelok ñan e ruo kallimur ko rekajur: “Emol I naj ber ibõm; im men in e naj kakõle ñõn kwe bwe I ar jilkinlok yuk: ñe emwij am ãñintok armij rõn jen Ijipt, kom naj korijer ñõn Anij ilo tol in.” (Exodus 3:12) Anij ear jiroñ eo ri karejaran bwe enaj bed ibben ien otemjej. Bareinwõt, Jehovah ear kwalok bwe eban likjap in lomoren armij ro an. Ilo ien ko remotlok, Anij ear letok ejja kallimur in wõt kin jibañ. Ñan wanjoñok, ikijen Moses ear ba nan kein ñan ailiñ in Israel ke rar bojak in deloñ ilo Enen Kallimur eo: “Kwon bin im beran wõt. . . . Jeova am Anij, Eo ej karwõn yuk; E jamin likjõp jen yuk, ak illok jen kwe.” (Duteronomi 31:6) Jehovah ear bareinwõt kamol ñan Joshua: “Ejelok armij e naj maroñ in jutõk imam iomin aolepen ran in am mour. . . . I naj ber ibõm; I jamin likjõp jen yuk, ak illok jen yuk.” (Joshua 1:5) Im ej kallimur ñan Ri Christian ro: “I jamin likit yuk, im I jamin illok jen kwe in drio.” (Dri Hibru 13:5) Ilo ad bõk kain rejetak rot in ekajur en kar kõmman bwe jen mõnõnõ bwe jej Ri Christian ro!
10, 11. Ewi wãwen an kar Ri Levi eo Asaph bõk jibañ ñan kejbãrok juõn lemnak ejimwe kin aorõkin an karejar ñan Jehovah?
10 Enañin limabuki yiõ ko elikin Moses, juõn Ri Levi etiljek etan Asaph ear jeje kin an kar bere kin aorõkin an jibadõk juõn ial ejimwe. Ke ear kate e ilo an karejar ñan Anij meñe ear iion melejoñ im men in kabo ko, Asaph ear lo bwe jet ian ro me rar kwalok air kijirãte Anij rar kajurlok im laplok air mweie. Ewi wãwen an kar men in jelet Asaph? “A kin ña, neiõ re kar nañin joko,” ear kwalok mol. “Buñten neiõ r’ar nañin jir. Bwe I kar junmar ro re jua, ke I ar lo an ro dri nana jerammõn.” Ear jino bere kin aorõkin an kar juõn ri kabuñ eo an Jehovah. “Emol ejelok tokjen aõ karreo buruõ, im amini peiõ ilo jab ruõ,” Asaph ear lemnak. “Bwe iomin aolepen ran ar kaeñtan iõ.”—Sam 73:2, 3, 13, 14.
11 Ewi wãwen an kar Asaph kamadmõde eñjake kein rar kabõnõnõik e? Ear kajekdoni ke? Jaab. Ear kwaloki ilo jar eo an ñan Anij, einwõt jemaroñ loe ilo Sam 73. Asaph ear kõmman juõn oktak elap ilo an lemnak ke ear lolok temple eo. Ke ear bed ijo, ear kile bwe tiljek ñan Anij ej ial eo emõntata. Elikin an kar kabinlok kamolol eo an kin men ko lor jitõb, ear melele bwe Jehovah ear dike nana im ilo ien ekkar enaj kajeik ro renana. (Sam 73:17-19) Kin lemnak in ejimwe, Asaph ear kabinlok lemnak eo an kin an juõn ri karejaran Jehovah ejerammõn. Ear ba ñan Anij: “Ña ij ibõm ien otemjej; Kw’ar drebij anbijmaroñiõ. Kwo naj bakajen aõ ial kin Am bebe, im tokelik bõk iõ ñõn aibujuij.” (Sam 73:23, 24) Asaph ear bar mõnõnõ im juburu ilo Anij eo an.—Sam 34:2.
Rar Jelã Wõn Ir
12, 13. Kwalok wanjoñok ko kin armij ro ilo Bible me rar mõnõnõ kin kõtan eo air ibben Anij.
12 Juõn wãwen jemaroñ kakajurlok kadkadin Christian eo ad ej ilo ad etale im kajeoñe tõmak eo an ri kabuñ ro retiljek, ro me rar mõnõnõ kin kõtan eo air ibben Anij meñe rar iion melejoñ ko. Lemnak kin Joseph, leo nejin Jacob. Ke ear dik, rar wiakake e einwõt juõn ri kamakoko im kar bõklok e ñan Egypt, elõñ buki mile ko jen jemen eo ej mijak Anij im ear lukkun etolok jen jibañ im mejatoto eo emãnãn in mweo imõn. Ke ear bed ilo Egypt, ear ejelok juõn armij Joseph ear maroñ kebake ñan bõk nan in kakabilek ko jen Anij, im ear jelmaik wãwen ko rebin me rar melejoñe mwilin emõn im liki eo an ñan Anij. Bõtab, ilo alikar ear kate e ñan kejbãrok kadkad eo kadkadin einwõt juõn ri karejaran Anij, im ear tiljek ñan men eo ear jelã ejimwe. Ear watõke juõn jerammõn bwe en juõn ri kabuñ an Jehovah meñe ear bed ibwiljin wãwen ko renana, im ear jab ãliklik in kwalok eñjake eo an.—Jenesis 39:7-10.
13 Ralitõk buki yiõ ko tokelik, juõn ledik in Israel ri kamakoko ear erom ri karejaran kapen in Ri Syria eo Naaman ear jab meloklok bwe ej juõn ri kabuñ an Jehovah. Ke ear walok juõn ien emõn, ledik in ilo beran ear kwalok nan kin Jehovah ke ear kwalok kajjen Elisha einwõt ri kanan eo an Anij eo emol. (2 Kiñ Ro 5:1-19) Elõñ yiõ ko tokelik, King eo edik Josiah, meñe ear bed ibwiljin wãwen ko renana, ear kakien bwe ren kõmman oktak ko kin kabuñ me renaj bõk juõn ien eaetok, rar kõkãle temple eo an Anij, im ear tel ailiñ eo ñan air bar kabuñ ñan Jehovah. Ear mõnõnõ kin tõmak im kabuñ eo an. (2 Kronikel, chapter 34, 35) Daniel im jilu Ri Hebrew ro mõttan ke rar bed ilo Babylon rar jab meloklok bwe rar ri karejar ro an Jehovah, im meñe rar bed iumin ijjibed ko im men in kabo ko, rar kejbãrok air tiljek. Alikar, rar mõnõnõ bwe rar ri karejar ro an Jehovah.—Daniel 1:8-20, NW.
Kwon Mõnõnõ kin Wõn Kwe
14, 15. Ta eo ekoba ilo ad kemjãje kin kadkadin Christian eo ad?
14 Ri karejar rein an Anij rar lo tõbrak kinke rar kaddeklok juõn utiej buru emõn kin jutak eo air iman Anij. Ta kin kij rainin? Ta eo ekoba ilo ad kemjãje kin kadkadid einwõt Ri Christian ro?
15 Moktata, men in ej kitibuji juõn kamolol emũlal kin ad juõn ian armij ro an Jehovah me jej inek etan, im ewõr ibbed kajerammõn im buñburu eo an. Ejelok bere ibben Anij kin wõn ro rej an. Ri jilek Paul, eo ear mour ilo juõn ien ke ear lap bwok kin kabuñ, ear je: “Anij [Jehovah] e jelã ro dron.” (2 Timote 2:19; Bwinbwin 16:5) Jehovah ej utiej buruen kin “ro dron.” Ej ba: “Eo ej uñur yuk ej einwõt ñe ej uñur iju in meja.” (Zechariah 2:8, NW) Alikar, Jehovah ej yokwe kij. Ilo oktan, kõtan eo ad ibben en kar wawa ion yokwe eo ad emũlal ñan e. Paul ear je: “Elañe jabrewõt armij ej yokwe Anij, Anij e jela e.”—1 Dri Korint 8:3.
16, 17. Etke Ri Christian ro, dik im ritto, remaroñ mõnõnõ kin men in jolet eo air ilo jitõb?
16 Jodikdik ro me rar rittolok einwõt Ri Kennan ro an Jehovah rej aikwij etale elañe kadkadin Christian eo air ej kajurlok kinke kõtan eo air ibben Anij ej ebak. Rejjab maroñ atartar ion tõmak eo an jemeir im jineir. Ikijen kajjojo ri karejar ro an Anij, Paul ear je: “Iben iroij eo an ej jutõk, ak buñ.” Kin men in, Paul ej wõnmanlok: “Jabrewõt iar e naj lelok nan kin e mõke ñõn Anij.” (Dri Rom 14:4, 12) Alikar, elañe juõn armij ej lor manit in kabuñ eo an family eo kin jimettan in buruen ejjab maroñ kejbãrok juõn kõtan ebak ibben Jehovah iumin juõn ien eaetok.
17 Ilo aolepen bwebwenato in armij, ear wõr juõn line in ri kennan ro an Jehovah. Ej jino jen armij eo etiljek Abel—enañin 6,000 yiõ ko remotlok—ñan “jar eo elap” in Ri Kennan ro ilo ran kein im wõnmanlok ñan jar in ri kabuñ ro an Jehovah me renaj lañliñ kin juõn ilju ej indio. (Reveles̃õn 7:9; Dri Hibru 11:4) Kij jej ro eliktata ilo lajrak in eaetok in ri kabuñ ro retiljek. Emol ewõr ibbed juõn men in jolet ilo jitõb ekabwilõñlõñ!
18. Ewi wãwen men ko jej kaorõki im kien mwil ko ad rej kajenolok kij jen lal in?
18 Mour in Christian eo ad ej bareinwõt koba men ko jej kaorõki, kien mwil emõn, im kadkad ko kadkadid me rej kwalok bwe jej Ri Christian ro. Ej “Ial eo,” wãwen eo wõt ñan lo tõbrak ilo mour im ñan kabuñburuen Anij. (Acts 9:2, NW; Dri Epesõs 4:22-24) Ri Christian ro rej “melejoñ men ko otemjej” im “kejbãrok wõt men ko remõn”! (1 Dri Tessalonika 5:21) Ewõr ibbed juõn melele ealikar kin oktak eo ikõtan mour in Ri Christian im lal in ej jenolok jen Anij. Jehovah ej kwalok ilo alikar oktak eo ikõtan kabuñ eo emol im eo ewaan. Ikijen ri kanan eo an Malachi, ear ba: “Kom armij ro kom naj lukkun lo oktak eo ikõtan juõn eo ewãnik im juõn eo enana, ikõtan juõn eo ej karejar ñan Anij im juõn eo ear jab karejar ñan e.”—Malachi 3:18, NW.
19. Ri Christian ro remol rejamin erom ta?
19 Kinke kemjãje kin Jehovah elap an aorõk ilo lal in ebwok, ta eo emaroñ jibañ kij ñan kejbãrok juõn utiej buru emõn kin Anij im juõn jelã ealikar kin kadkadin Christian eo ad? Nan in rejañ ko remõn rej walok ilo katak in tok. Ñe kwoj etale nan kein, kwomaroñ liki kin men in: Ri Christian ro remol rejamin erom ro rej jorrãn kin “apatheism.”
[Kamelele ko itulal]
a Ijin ej konono wõt kin wõn kij ikijen men ko ilo jitõb. Ñan jet, abañ ko kin ejmour ilo lemnak ej kõmman bwe en men in aikwij bwe ren bukõt kamadmõd in doctor ko.
Kwoj Kememej Ke?
• Ewi wãwen Ri Christian ro remaroñ “kimjãje ilo [Jehovah]”?
• Ta eo kwar katak jen joñok ko an Moses im Asaph?
• Wõn armij ro ilo Bible rar mõnõnõ kin air karejar ñan Anij?
• Ta eo ekoba ilo ad kemjãje ilo kadkadin Christian eo ad?
[Pija eo ilo peij 12]
Iumin jet ien, Moses ear wõr an eñjake in bere e make
[Pija ko ilo peij 13]
Elõñ ri karejar ro an Jehovah ilo ien ko etto rar mõnõnõ kin kadkadiir ejej uair