Kajerbal Internet eo—Kwon Ekkõl kin Men in Kauwatata ko!
1 Armij ro an Jehovah rej lañliñ kin kamao ko remõn ibben don. Rej mõnõnõ in kwalok experience ko air ilo jerbal in kwalok nan im rej mõnõnõ in roñjake kin men ko rej walok ñan Ri Kennan ro an Jehovah im kin jerbal in Ailiñ eo ibelakin lal. Rekõnan jelã kin jabdewõt men ko relap me remaroñ walok ñan ro jeid im jatid, einwõt juõn men eo ear walok ilo jidimkij ak juõn jorrãn eo ej make walok (einwõt lañ ko, makitkit lal, im men ko eierlok wõt), im rekõnan jelã elañe ewõr jabdewõt men remaroñ kõmmane ñan jibañ. Itoklimo rot in ej kwalok burukuk eo an dolul in jimjãn jimjatid, im kamol bwe emol ad yokwe don.—Jon 13:34, 35.
2 Rainin, emõkaj ad roñ kin men ko rej walok ilo lal in. News ko ilo radio im television rej kwalok kin tibdik in men ko rej walok ilo ejja ien eo wõt rej walok ibelakin lal. Telephone eo bareinwõt ej kõmman bwe en maroñ mõkaj ad konono ibben armij ibelakin lal. Ikijen communication juõn men ekãl me emõkaj an jededlok ibelakin lal ej Internet eo.—Lale Awake!, July 22, 1997.
3 Kin jidik wõt wõnãn Internet eo ej kamaroñ juõn armij ñan konono ibben million armij ro jet ibelakin lal, im ej kabellok kejam eo ñan melele ko elap air lap. (Awake!, January 8, 1998) Bõtab, kajerbal Internet eo ilo ejelok kejbãrok emaroñ kajedmatmat juõn armij ñan men in kauwatata ko relap ilo jitõb im kin mour erreo. Ewi wãwen an maroñ eindein?
4 Elõñ men ko book ko ad rar kamelele kaki kin men in kauwatata ko ilo jitõb ralikar me rej iioni ilo Internet eo. Elõñ Web site ko rej kwalok kin men ko relej im etton me rejakkar ñan Ri Christian ro. (Sam 119:37) Ijellokin men kein, ewõr juõn men in kauwatata elaplok an etao me jej aikwij kejbãrok nae. Ta men in kauwatata in?
5 Kwo kõnan ke kadeloñ juõn ruwamaejet ilo mweo imõm mokta jen kwoj jelã wõn e? Ta elañe ear ejelok juõn wãwen ñan am maroñ in jelã? Kwonaj kar kõtlok ke bwe juõn ruwamaejet en make ian ibben ajiri ro nejõm? Men in ej juõn men emaroñ lukkun walok ilo Internet eo.
6 Kwomaroñ jilkinlok im bõk electronic mail (bõk letter jen computer eo) jen armij ro kwo jaje kajjiir. Men in ej bareinwõt mol ñe kwoj bwebwenato ibben bar juõn ilo computer eo ilo juõn chat room (jikin leto-letak bwebwenato). Jet ien ro rej bõk kunair remaroñ ba bwe rej Ri Kennan ro an Jehovah, ak ekkã air jab. Juõn armij emaroñ ba bwe ej juõn jodikdik meñe ejjab. Ak juõn armij emaroñ ba ilo riap bwe ej juõn kõrã ak juõn emaan.
7 Ilo lemnak kin men in kauwatata in, elañe kwoj kajerbal Internet eo, kajitõkin yuk make: ‘Ij kajerbale ñan ta? Emaroñ ke jorrãn mour in jitõb eo aõ ikijen wãwen eo ij kajerbale? Emaroñ ke wõr kunaõ in kokkure mour in jitõb eo an ro jet?’
8 Web Site ko an “Ri Kennan ro an Jehovah”: Lemnak, ñan wanjoñok, kin jet Internet site ko me ro rej ba rej Ri Kennan ro an Jehovah rej kajutaki. Rej kirtok yuk ñan lale site ko air ñan readi experience ko an ro jet me rej ba rej Ri Kennan ro. Rej rejañ yuk ñan kwalok lemnak ko am kin book ko an Society. Jet rej kwalok nan in rejañ kin ennan ko kwomaroñ kajerbali ilo jerbal in kwalok nan. Site kein rej kwalok kin chat room ko (jikin ko ñan leto-letak bwebwenato), im ej kõtlok am maroñ konono ibben ro jet, einwõt ñe kwoj konono ion telephone eo. Ekkã air jitõñlok yuk ñan site ko jet ilo computer eo ijo kwomaroñ kamao ibben Ri Kennan ro an Jehovah ibelakin lal. Ak kwomaroñ ke lukkun jelã elañe ro rej buñ jen tõmak rar kajutake site kein ak jab?
9 Ilo an konono elañe ewõr juõn aikwij ñan an brother ro kõmman Web site rot kein, Ad Jerbal Ñan Ailiñ Eo, ilo December 1997, peij 7, ear ba: “Ejelok aikwij ñõn jabdewõt ñõn keboj Internet peij ko kin Ri Kennan ro an Jehovah, makitkit ko ad, ak tõmak ko ad. Official site eo ad [www.watchtower.org] ej kwalok kamelele ko rejimwe ñõn jabdewõt ro rekõnan.”
10 Congregation an Christian ej ial eo Anij ej kajerbale eo “dri korijer e tiljek im meletlet” ej najidik kij ilo jitõb. (Mat. 24:45-47) Iloan dolul eo an Anij, jej bõk nan in tel im kejbãrok bwe jen jenolok jen lal in im bareinwõt ñan bõk rejañ bwe jen boub ilo jerbal eo an Iroij. (1 Kor. 15:58) Ri jeje psalm ear kwalok bwe ear lo lañliñ im eñjake an jokane ibwiljin armij ro an Anij. (Sam 27:4, 5; 55:14; 122:1) Congregation eo ej bareinwõt letok jibañ im jurake eo ilo jitõb ñan ro rej koba ibben. Ijo, kwomaroñ lo juõn kumi in ro jeram reyokwe, ewõr air itoklimo, im rej kwalok air kea—armij ro ededelok am jelã kajjiir me rej bojak im mõnõnõ in jibañ im kainemõn ro jet ilo ien air aikwij. (2 Kor. 7:5-7) Ro uan congregation eo rej bõk kejbãrok ikijen men in letok eo ilo Bible kin bukwelok ro rej jerawiwi ilo ejelok ukwelok ak rej kowõnmanlok lemnak ko an ro rej buñ jen tõmak. (1 Kor. 5:9-13; Taitõs 3:10, 11) Jemaroñ ke kõtmene in lo ejja karõk kein reyokwe ñe jej kamao ibben ro jet ikijen kajerbal Internet eo?
11 Alikar bwe oktak in men in emol. Jet Web site ko rej ial kin nan in kareelel ko an ri buñ jen tõmak. Web site rot kein remaroñ ba bwe rejjab, im ro rej kajutake remaroñ kwalok tibdik in kamelele ko ñan kamol bwe emol rej Ri Kennan ro an Jehovah. Remaroñ kajitõk ibbam ñan kwalok kamelele ko ñan kamol bwe kwoj juõn ian Ri Kennan ro an Jehovah.
12 Ñe jej etal ñan Kingdom Hall eo, ejelok kajitõk bwe jej bed ibben ro jeid im jatid. Jej jelã kajiir. Ejelok juõn ej aikwij kwalok juõn men in kamol kin men in kinke yokwe eo jej kwaloke ej kalikar men in. Jejjab aikwij kwalok peba in kamol ko ñan kamol bwe jej juõn ian Ri Kennan ro an Jehovah. Ijin jej lo kõketak eo emol me Paul ear konono kake ilo Dri Hibru 10:24, 25. Jejjab maroñ liki Web site ko me rej rejañ kin kamao ko ilo kajerbal computer ñan kabwe men in. Ilo ad lemnak kin nan ko ilo Sam 26:4, 5 jemaroñ ekkõl kin men in kauwatata ko me ebidodo ad iioni ñe jej kajerbal Web site ko ilo Internet eo.
13 Ekaburomõjmõj, jet ro rar jeid im jatid maan im kõrã rar bukwelok kin kamao ko me rar ijjino ilo air iion ro ilikin ilo chat room ko ilo Internet eo im ear tellok ir ñan mour in lũñ. Ilo ilbõk im jab tõmak, elder ro rar aikwij jeje bwe jet rar ilok jen lõmaro ak limaro beleir ñan jeraik juõn eo ear iione ilo Internet eo. (2 Tim. 3:6) Ro jet rar ilok jen mol eo kinke rar tõmak kamelele ko me ro rar buñ jen tõmak rar kwaloki. (1 Tim. 4:1, 2) Kin men in kauwatata kein relap, ejjab juõn men in kõmmanwa ke ñan ad kejbãrok kij jen ad bõk kunad ilo leto-letak bwebwenato ilo Internet eo? Emol, ilo ad kajerbal meletlet, jelãlokjen, im lolokjen me Jabõn Kennan Ko 2: 10-19 ej konono kaki enaj kejbãrok kij ilo men in.
14 Kein Katak ko ilo Internet eo? Jet rej eñjake bwe rej jibañ ro jeiir im jatiir ilo air jeje kamelele ko rar research ak etale ikijen jet makitkit ko rej theocratic. Ñan wanjoñok, juõn armij emaroñ kõmman juõn etale eo ej wawa ion juõn public-talk outline inem je men in ilo Internet eo, ilo air lemnak bwe kamelele rot in enaj wõr tokjen ñan ro rej aikwij keboje ejja outline eo wõt. Ro jet rej jeje aolep eon ko ilo juõn Katak in Imõniaroñroñ ak je unjen katak ko ilo Theocratic Ministry School eo ak Congregation Book Study. Jet remaroñ lelok nan in rejañ kin ennan ko ilo jerbal in kwalok nan. Men kein emol ke air jibañ?
15 Book ko me dolul eo an Jehovah ej litoki rej kajerbal lemnak ko rekõketak ñan lujur lemnak ko ad im katakin kij ñan “jela kajen emõn im nana.” (Hib. 5:14) Jemaroñ ke ba bwe jaar kõtõbrak men in elañe ro jet rej kõmman etale eo ñan kij?
16 Kar konono kake Ri Beroea ro bwe “remõn jen ro i Tessalonika.” Etke? Kinke “emõkõj air bõk nan im mõnõnõ, im bukot ilo Jeje ko ran otemjej, bwe ren jela men kein remol ke jab ke.” (Jerbal 17:11) Meñe Paul im Silas rar kwalok nan ñan ir, rar jab maroñ bõk mol ko ilo burueir elañe rar jab kõmman ijo kunair.
17 Ilo am kajerbal etale ko an bar juõn armij ñan kõmman juõn katak ak kebojak kin kwelok ko jet, ilo mol ej kajettokjen unin am katak ibbam make. Ejjab kõnan eo am in ke ñan kalek tõmak eo am ilo Nan in Anij? Elañe ej bedbed in tõmak eo am, inem kwomaroñ kwalok ilobwilij kin tõmak eo am—ilo katak ko am, ilo uak ko am ilo kwelok ko, im ilo jerbal in kwalok nan. (Rom. 10:10) Ilo am kajerbal etale ko an ro jet ejjab jejjet ñan kamelele eo ilo Jabõn Kennan Ko 2:4, 5 ke ej ba bwe jej aikwij make ‘bukõt e im kabukõte jelãlokjen kin Anij einwõt mweiuk ko rittino.’
18 Ñan wanjoñok, ñe kwoj lale eon ko ilo Bible eo am, kwomaroñ elij ilo mõkaj nan ko ibelakin kajjojo eon. Kwomaroñ ‘jelã men otemjej jen jinoin,’ einwõt an kar Luke kõmmane ke ear je Gospel eo an. (Luk 1:3) Kate eo am enaj bareinwõt jibañ yuk bwe kwon kabel in bukõte eon ko ilo jerbal in kwalok nan im ñe kwoj kwalok katak ko. Elõñ rej ba bwe rej bwilõñ kin Ri Kennan ro an Jehovah kinke rej jelã kajerbal Bible ko air. Wãwen eo wõt im men in emaroñ jerbal ñan kij ej elañe jej kõmman bwe en manit eo ad in ñan lale eon ko ilo Bible ko ad make.
19 Kajerbal Ien ko Ad ilo Meletlet: Bar juõn men jej aikwij lemnak kake ej ikijen joñan ien ko jej kajerbali ñan kõmman, read, im uak kamelele ko rej jeje ilo Internet eo. Sam 90:12 ej rejañ kij ñan jar: “Kwon katakin kim in bwini yiõ ko am, bwe kimin bõk ñõn kim buruen meletlet.” Paul ear ba: “E karu ien.”—1 Kor. 7:29.
20 Kakabilek rot kein rej kalikar aikwij eo bwe jen meletlet ilo wãwen eo jej kajerbal ien eo ad. Elaplok an naj wõr tokjen ñe jej kajerbal ien ñan read Nan in Anij! (Sam 1:1, 2) Eñin kamao eo emõntata emaroñ wõr ibbed. (2 Tim. 3:16, 17) Ro jemen im jinen, komij katakin ke ajiri ro nejimi kin aorõkin air kajerbal ien ko air ilo meletlet ilo air bukõt men ko an Ailiñ eo? (Ekkl. 12:1) Ien ko kwoj kajerbali ñan katak ibbam make im ibben family eo, ñan bed ilo kwelok ko, im ilo jerbal in kwalok nan elaplok an aorõk jen am lale Internet eo, im kõtmene ñan bõk tokjen ko.
21 Kin men in, ej ial in meletlet ñan lale men ko lor jitõb im kin men ko ewõr kõtair im raorõk ñan mour ko ad einwõt Ri Christian ro. Men in ej aikwiji ad kõmman jokãlet ko jaar lukkun lemnak kaki ikijen kamelele ko me rej tellokin bõk ien im lemnak ko ad. Einwõt Ri Christian ro, men eo eaorõktata ilo mour ko ad Christ ear kwalok kake, eo ear ba: “A komin bukot mokta ailiñ in Anij, im kwojarjar eo An; im naj koorlok men kein otemjej ñõn kom.” (Mat. 6:33) Kwojjab lukkun mõnõnõ ke ñe mour eo am eobrak kin jibadbad ko an Ailiñ eo im jab kin jabdewõt makitkit ko jet?
22 Internet E-Mail: Meñe ekkar am jaketo-jaketak experience ak lemnak ko am ñan ro uan family eo am ak ñan ro mõttam rej jokwe ilo juõn jikin eto lok, ej juõn men in yokwe ke ñan jakelok men kein ñan ro jet rejaje kajjen family eo am ak ro mõttam? Ak kwon kar jeje ke men kein ion juõn Web peij bwe jabdewõt armij ren maroñ readi? Kwon kar kõmman ke copy kin ennan kein am im jilkinloki ñan jabdewõt armij kwomaroñ jelã ak jab jelã kajjiir? Bareinwõt, elañe kwar bõk ennan ko jen ro jet me ealikar rar jab jeje wõj kaki ñan kwe, ej juõn men in yokwe ke ñan jilkinloki ñan bar ro jet?
23 Ta elañe experience eo kwar jilkinloke ear jab jimwe. Ejjab mol ke bwe kwoj bõk kunam in kowõnmanlok juõn men ejjab mol? (Ken. 12:19; 21:28; 30:8; Kol. 3:9) Emol, ilo ad “kanuij lale ekijkan [ad] etetal, jab einwõt dri jaje, a einwõt dri meletlet” enaj kar kamakit kij ñan lemnak kin men in. (Ep. 5:15) Elap ad mõnõnõ bwe Yearbook eo, Imõniaroñroñ, im Awake! rej obrak kin experience ko remol me remaroñ kõketak im kamakit kij ñan etetal wõt ilo “ial eo”!—Ais. 30:20, 21.
24 Ewõr bar juõn men in kauwatata. Lemnak kin ien eo kwoj aikwij kajerbale ñan uake elõñ E-mail ko. Ekaitoktoklimo, book eo etan Data Smog ear ba: “Ñe elaplok an juõn armij kajerbale ien online ilo computer eo, emõkaj an e-mail oktak jen juõn men ekãl im kaitoklimo ñan juõn eddo elap an kañ ien, kin elõñ nan ko kwoj aikwij read im uaki kajjojo ran jen ro mõttam, ro jeram, ro uan family eo am, . . . im nan in kareelel ko kwar jab kõnan.” Bareinwõt, ej ba: “Elõñ electronic glutizen ro rar bõk manit eo elap an nana ñan jilkinlok jabdewõt nan ko rej kattõñ rej bõki—nan in kejak ko, inoñ ko, electronic chain letter ko, im elõñlok men ko eierlok wõt—ñan aolep ro rej bed ilo electronic address book eo air.”
25 Men in ej alikar ilo E-mail ko rej jilkinto-jilkintak ibwiljin elõñ ro jeid im jatid—einwõt nan in kejak ko ak bwebwenato ko rej kõmman ad ettõñ kin jerbal in kwalok nan; poem ko rej wawa ion tõmak ko ad; wanjoñok ko jen jet katak ko rar roñjake ilo assembly ko, convention ko, ak ilo Kingdom Hall eo; experience ko jen jerbal in kwalok nan; im men ko eierlok wõt—men ko einwõt ejelok kauwatata ie. Elõñ rej baj jilkinlok E-mail ko ilo air jab kamoli, im kõmman bwe en bin ad jelã wõn eo ej unjen nan eo, im ej kõmman an juõn lemnak elañe kamelele eo ej lukkun mol.—Ken. 22:20, 21.
26 Kinke jej bed ebak ñan jemlokin jukjuk im bed in, kiõ ejjab ien ñan kadiklok ad ekkõl. Bible eo ej kakkõl kij: “Komin jadõr, komin ekil: dri kijirãte kom, devil eo, einwõt laiõn e rorror, ej etetal wõt im bukot eo ej maroñ in kõñi.” (1 Pit. 5:8) Elañe kwojjab kajerbale ilo jimwe, Internet eo emaroñ juõn ial me Satan ej kajerbale ñan anjo ion ro rej bo ilo kajur eo an. Ekkã, ajiri ro im jodikdik ro rej men in kõjjeroro ko rebidodo ñan kabo ir ilo wãwen in. Ajiri ro rej liki ro jet, rekõnan jelã im kajeoñ elõñ kain men ko, im rej kijoror in etale lal eo ekãl kin cyberspace (Internet). Kin men in ro jemen im jinen rej aikwij lolorjake ro nejiir im lelok ñan ir nan in tel ko remõn jen Bible ikijen kajerbal Internet, einwõt air naj kar tel ir ilo jokãlet ko air kin kajañjañ ak movie ko.—1 Kor. 15:33.
27 Bõk juõn lemnak ejokkin wõt juõn kin Internet eo ej juõn men in kejbãrok. Jej kamolol kin nan in kakememej eo ejejjet an Paul: “Ro rej jerbale lõl in ren einwõt re jab kanuij jerbale: bwe wãwen lõl in ejokolok.” (1 Kor. 7:29-31) Ilo ad lemnak kin men kein enaj jibañ ñan kejbãrok kij im family ko ad jen ad mad ibben men ko ilo lal in, ekoba men ko ilo Internet eo.
28 Eaorõk bwe jen bed ebak ñan ro jeid im jatid ilo congregation eo im kajerbal bwen ien eo ilo meletlet, im ilo wãwen in lelok kij make ñan kowõnmanlok men ko an Ailiñ eo. Ke jukjuk im bed in ej ebake jemlokin, jen “jab etetal jen kiõ, einwõt dri pegan rej etetal, ilo air lemnok wan,” ak jen “jelalokjen ta eo ankil an Iroij.”—Ep. 4:17; 5:17.