Зошто да се пешачи?
ИЗГЛЕДА милиони луѓе мислат дека, ако не можат да одат во некој спортско-рекреативен центар и да посветат многу време на вежбање, тогаш слободно можат да заборават на здравствените користи што доаѓаат од вежбањето. Сепак, тоа не е точно. Д-р Расел Пејт од Универзитетот Јужна Каролина вели: „Мислам дека треба да дадеме официјално одобрение на идејата дека една пријатна, лесна прошетка во околината откако ќе завршите со оброкот е многу пожелна работа“.
Но, дали пешачењето е навистина толку корисно? Може ли тоа навистина да влијае поволно на Вашето здравје?
Пешачењето е добар лек
Грчкиот лекар Хипократ сметал дека пешачењето е „најдобар лек за човекот“. Всушност, една пословица гласи: „Имам два доктора, мојата лева и мојата десна нога“. Дали е пешачењето навистина толку здраво?
Некои изучувања покажуваат дека луѓето што редовно пешачат се разболуваат помалку од луѓето што повеќе седат. Тие истражувања покажуваат дека со пешачењето се намалува ризикот од срцеви заболувања и од мозочен удар. Може да се спречи и појавата на дијабетес бидејќи со пешачењето се подобрува способноста на телото да го искористува инсулинот. Ги зацврстува коските и така ја спречува појавата на остеопороза. Пешачењето го зајакнува организмот, ја зголемува подвижноста и физичката кондиција. Помага за слабеење и за одржување на телесната тежина. Освен тоа, пешачењето придонесува за подобар сон, ги подобрува менталните функции а може да помогне дури и во борбата против депресијата.
Се известува дека пред неколку години, истражувачите на Универзитетот Јужна Каролина откриле дека една 15-минутна прошетка многу повеќе помага да се смирите ако сте биле вознемирени и напнати отколку некое благо средство за смирување! Како што е случај и со другите физички активности, со пешачењето се поттикнува ослободувањето на ендорфини, хемиски супстанции во мозокот што ја ублажуваат болката и помагаат да се опуштите, предизвикувајќи чувство на смиреност и благосостојба.
Според канадското списание The Medical Post, дури и само една опуштена прошетка може да влијае поволно врз здравјето. Едно истражување објавено во The New England Journal of Medicine открива дека оние што пешачат и само по 800 метри на ден живеат подолго. Поновите истражувања покажуваат дека со вежбање трипати на ден по 10 минути се постигнува речиси исто толкав ефект како и да вежбате 30 минути без прекин. Затоа, размислете за тоа да го паркирате автомобилот малку подалеку од местото каде што одите и останатиот дел од патот да го поминете пеш. Или, пак, би можеле да прошетате малку во кое и да било време од денот.
Уште поголема е користа од брзото одење. Д-р Карл Касперсен од Американскиот центар за контрола и превенција на болести во Атланта (Џорџија), рекол: „Ако оние што постојано седат ги променат своите навики и неколку дена во седмицата одвојат по половина час за брзо одење, драстично ќе го намалат ризикот [од болести]“. Особено добра страна на пешачењето е тоа што можат да го прават сите, независно од возраста и здравствената состојба. Освен тоа, не е потребен некаков посебен тренинг ниту атлетски вештини — туку само добри обувки.
Уживајте во пријатна прошетка
Носете удобна, комотна облека. Облечете нешто што лесно ќе можете да го соблечете во случај да ви стане топло. Исто така, носете меки и лесни обувки со ниски потпетици со поставено перниче под стапалото и доволно широки во предниот дел за да не Ве стегаат кај прстите. Треба да бидат малку покомотни од чевлите што обично ги носите. Ако планирате да пешачите подолго од половина час, а по патот нема вода за пиење, понесете си мало шише со вода. Првите пет минути чекорете со побавно темпо за да се загреете. Држете го телото исправено, така што лактите и колениците ќе Ви бидат малку свиткани а дланките собрани како во тупаница, но не стегнати.
Откако ќе се загреете, продолжете со природен, брз чекор при кој најнапред ја допирате земјата со петицата, потоа со целото стапало и на крајот со прстите. Затоа Ви се потребни меки чевли. Дали сето ова Ви се чини премногу комплицирано и тешко да го запомните? Опуштете се — повеќето луѓе така одат природно. Изберете темпо што ќе Ви овозможи слободно да разговарате без да се задишувате. Ако сте почетник во пешачењето, постепено зголемувајте го времето, растојанието и брзината. При крајот на пешачењето, полека забавете го чекорот.a
Забрзаната работа на срцето, забрзаното дишење, како и благото до умерено потење се нормална појава при физичко напрегање. Првите неколку дена можеби ќе чувствувате блага болка и слабост во мускулите. Обрнете внимание на реакцијата на Вашето тело. Ако имате чувство дека премногу се напрегате, забавете малку или одморете се. Меѓутоа, ако почувствувате симптоми како што се стегање или болка во градите, неправилно чукање на срцето, многу отежнато дишење, вртоглавица или гадење, престанете да пешачите и веднаш побарајте помош.b
Бидејќи пешачењето како рекреација не е многу напорно, има дефинитивна предност пред другите активности како што се трчањето и аеробикот, каде што постои поголема опасност од повреда на зглобовите и мускулите. Всушност, пешачењето е најдобрата физичка активност што ја препорачуваат стручњаците за фитнес. Затоа, ако сакате да бидете здрави, појдете на прошетка!
[Фусноти]
a Доколку сте заинтересирани за трошење калории добро е да се знае дека оние што пешачат еден километар за 9 минути ќе потрошат 30 проценти повеќе калории во минута од оние што ќе изодат еден километар за 12 минути, а оние што ќе го сторат тоа за 7 минути ќе согорат плус 20 проценти повеќе калории за една минута. Повеќето од оние што пешачат заради фитнес поминуваат околу еден километар за 7 до 9 минути.
b Пред да почнете со вежбање можеби ќе биде најдобро да се посоветувате со лекар, особено ако имате проблеми со срцето, висок крвен притисок или некој друг здравствен проблем.
[Рамка на страница 30]
ШТО ДА ПРАВИТЕ А ШТО ДА НЕ ПРАВИТЕ КОГА ПЕШАЧИТЕ
● Одете исправено, со крената брада (паралелно со земјата) и гледајте околу 6 метри пред Вас
● Задржете умерено темпо. Немојте да мислите дека морате да пешачите толку брзо што ќе се задишете и не ќе можете да разговарате нормално
● Не правете преголеми чекори. За да забрзате, правете побрзи, помали чекори
● Мавтајте со рацете напред назад и држете ги лактовите близу до телото. Не мавтајте со рацете лево-десно
● Не стапнувајте на земја со целото стопало. При секој чекор стапнувајте на земјата постепено, почнувајќи со петицата, стапалото и на крај отфрлете се со прстите
● Не мора да носите тегови. Тие ги спречуваат природните движења при одењето и можат да ги истегнат лигаментите и жилите