സംഗീ​ത​നാ​ട​ക​ശാ​ല​യി​ലെ ഒരു സായാഹ്നം

ഇററലിയിലെ ഉണരുക! ലേഖകൻ

പരിപാ​ടിക്ക്‌ തയ്യാ​റെ​ടു​ക്കു​ക​യാ​യി​രുന്ന വാദ്യ​വൃ​ന്ദ​ങ്ങ​ളു​ടെ സ്വത​വേ​യുള്ള ആ ശബ്ദ കോലാ​ഹലം നിലയ്‌ക്കു​ന്നു. ലൈറ​റു​കൾ മങ്ങുന്നു. സംഗീത നായകൻ വേദി​യി​ലേക്കു ചുവടു​കൾ വയ്‌ക്കു​ന്നു. ഒരു ഹ്രസ്വ​മായ കയ്യടി​യോ​ടെ സദസ്സ്‌ അദ്ദേഹത്തെ സ്വാഗതം ചെയ്യുന്നു. അദ്ദേഹം സദസ്സിനെ വണങ്ങുന്നു. പിന്നെ, പരിപൂർണ​മാ​യും ശാന്തമായ ഒരു ചുററു​പാ​ടിൽ അദ്ദേഹം കരങ്ങളു​യർത്തി അധികാ​രം ദ്യോ​തി​പ്പി​ക്കുന്ന ഒരു ആംഗ്യ​ത്തോ​ടെ അരങ്ങേ​റ​റ​ത്തി​ന്റെ ആരംഭ സ്വരങ്ങ​ളി​ലേക്കു വാദ്യ​മേ​ള​ക്കാ​രെ നയിക്കു​ന്നു. ഇതു​പോ​ലൊ​രു ആവേശ​ഭ​രി​ത​മായ നിമിഷം, ഒരു സംഗീ​ത​നാ​ട​ക​ത്തി​ന്റെ (opera) തുടക്കം നിങ്ങൾ എപ്പോ​ഴെ​ങ്കി​ലും ആസ്വദി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടോ? നിങ്ങൾക്ക്‌ അതിന്‌ ആഗ്രഹ​മു​ണ്ടോ? കൃത്യ​മാ​യി പറഞ്ഞാൽ സംഗീ​ത​നാ​ടകം എന്നു പറയു​ന്നത്‌ എന്താണ്‌, അതിന്റെ ഉത്ഭവസ്ഥാ​നങ്ങൾ ഏതെല്ലാ​മാണ്‌?

ഒരു നാടക​ത്തി​ന്റെ​യോ (ഓപ്പറ സീരിയ) സംഗീ​ത​ത്തോ​ടൊ​പ്പം അവതരി​പ്പി​ക്കുന്ന ഹാസ്യ​പ്ര​ധാ​ന​മായ നാടക​ത്തി​ന്റെ​യോ (ഓപ്പറ ബൂഫാ) തിയേ​ററർ പ്രകട​ന​മാണ്‌ സംഗീ​ത​നാ​ടകം. അതിന്‌ ഒന്നോ അതില​ധി​ക​മോ ഭാഗങ്ങൾ അഥവാ അങ്കങ്ങൾ ഉണ്ടായി​രി​ക്കും. കഥാപാ​ത്രങ്ങൾ തങ്ങളുടെ ഭാഗങ്ങൾ പാട്ടു​രൂ​പ​ത്തിൽ അവതരി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. നാടക​പാ​ഠം അഥവാ ലി​ബ്രെ​റേറാ, (ഒരു എഴുത്തു​കാ​ര​ന്റെ​യോ കവിയു​ടെ​യോ രചന); ഒരു സംഗീ​ത​ര​ച​യി​താവ്‌ രചിച്ച സംഗീതം; പാട്ട്‌; നൃത്തം; പ്രകൃ​തി​ദൃ​ശ്യം; വസ്‌ത്രാ​ല​ങ്കാ​രം എന്നിങ്ങനെ സംഗീ​ത​നാ​ട​ക​ത്തി​നു പല ഘടകങ്ങ​ളുണ്ട്‌. സംഗീ​ത​മേളം സംഗീ​ത​നാ​ട​ക​ങ്ങൾക്കു സമാന​മാ​ണെ​ങ്കി​ലും കുറേ​ക്കൂ​ടെ ലഘുരൂ​പ​ത്തി​ലു​ള്ള​താണ്‌. വെസ്‌ററ്‌ സൈഡ്‌ സ്‌റേ​റാ​റി അല്ലെങ്കിൽ ഒക്ക്‌ല​ഹോമ പോലുള്ള ഫിലി​മു​കൾ നിങ്ങൾ ഒരുപക്ഷേ കണ്ടിരി​ക്കും. അവയിൽ, പലപ്പോ​ഴും അഭി​നേ​താ​ക്കൾ സംസാ​രി​ക്കു​ന്ന​തി​നു പകരം പാടു​ക​യാണ്‌ ചെയ്യു​ന്നത്‌.

സംഗീ​ത​നാ​ട​ക​ങ്ങൾ നാനാ​വി​ധ​ങ്ങ​ളി​ലുണ്ട്‌: വൂൾഫ്‌ഗാങ്ങ്‌, അമാ​ഡേ​വുസ്‌, മൊസാർട്ട്‌, ജോയാ​ക്കീ​നോ, റൊസ്സി​നി തുടങ്ങി​യവ അത്ഭുത​ക​ര​മെന്നു വർണി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്ന​വ​യാണ്‌. ജൂസെപ്പാ വെർഡി​യു​ടേത്‌, ഓജസ്സു​റ​റ​തും ഹൃദയ​സ്‌പർശി​യും; റിക്കാർട്ട്‌ വാഗ്നറു​ടേത്‌, സങ്കീർണ​വും സാവധാ​ന​മു​ള്ള​തും ഉഗ്രവും; ഷോർഷ്‌ ബിസെ​റ​റി​ന്റേത്‌, നിറപ്പ​കി​ട്ടു​ള്ള​തും ജീവസ്സു​റ​റ​തും; ജാക്കോ​മോ പൂച്ചീ​നി​യു​ടേത്‌ ഭാവ​പ്ര​ധാ​നം.

സംഗീ​ത​വും ഗാനവും ഉത്ഭവി​ച്ചത്‌ ഏറെക്കു​റെ മനുഷ്യ​ച​രി​ത്ര​ത്തി​ന്റെ തുടക്ക​ത്തിൽത്ത​ന്നെ​യാണ്‌. (ഉല്‌പത്തി 4:21; 31:27) മനുഷ്യ​വർഗ​ത്തി​ന്റെ അസ്‌തി​ത്വ​ത്തി​ലു​ട​നീ​ളം അസംഖ്യം സംഗീ​തോ​പ​ക​ര​ണങ്ങൾ നിർമി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടുണ്ട്‌. ഏതാണ്ട്‌ 11-ാം നൂററാ​ണ്ടോ​ടു​കൂ​ടി സംഗീ​ത​ര​ച​നാ​രീ​തി അവലം​ബി​ക്ക​പ്പെട്ടു. 16-ാം നൂററാ​ണ്ടി​ന്റെ ഒടുവിൽ ഇററലി​യി​ലെ ഫ്‌ളോ​റൻസി​ലാ​യി​രു​ന്നു സംഗീ​ത​നാ​ട​ക​ത്തി​ന്റെ ഉത്ഭവം എന്ന്‌ പ്രമാ​ണ​ഗ്ര​ന്ഥങ്ങൾ പറയുന്നു. ഈ രചനാ​രൂ​പ​ത്തി​ന്റെ (ഓപ്പറ, ലി​ബ്രെ​റേറാ, സോ​പ്രാ​നോ, റെറനർ) വിവിധ വശങ്ങൾ വർണി​ക്കാ​നാ​യി മററു പല ഭാഷക​ളും അസംഖ്യം ഇററാ​ലി​യൻ പദങ്ങളാണ്‌ ഉപയോ​ഗി​ക്കു​ന്നത്‌. ഇതു സംഗീ​ത​നാ​ട​ക​ത്തി​ന്റെ ഉത്ഭവസ്ഥാ​ന​ങ്ങൾക്കു സാക്ഷ്യം നൽകുന്നു. സംഗീ​ത​നാ​ടകം യൂറോ​പ്പി​ന്റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങ​ളി​ലേക്കു വ്യാപി​ച്ച​തോ​ടെ അത്‌ അനേകം മാററ​ങ്ങൾക്കു വിധേ​യ​മാ​യി. ഇന്നു സംഗീ​ത​നാ​ട​ക​ശാ​ലകൾ ലോക​മൊ​ട്ടു​ക്കു കാണാൻ കഴിയും.

ഇതി​നെ​ക്കു​റിച്ച്‌ കൂടുതൽ മനസ്സി​ലാ​ക്കു​ന്ന​തി​നു മിലാ​നിൽ താമസി​ക്കുന്ന ആന്റോ​ണെ​ല്ലോ​യും സ്വിറ​റ്‌സർല​ണ്ടിൽ നിന്നു സന്ദർശ​ന​ത്തി​നു വന്നിരി​ക്കുന്ന അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ സുഹൃത്ത്‌ മാക്‌സും തമ്മിലുള്ള സംഭാ​ഷണം നമുക്കു ശ്രദ്ധി​ക്കാം. ആന്റോ​ണെ​ല്ലോ​യും മാക്‌സും മിലാ​നി​ലെ ഏററവും പേരു​കേട്ട സംഗീ​ത​നാ​ട​ക​ശാ​ല​ക​ളി​ലൊ​ന്നായ ലാ സ്‌കാ​ലാ​യിൽ അസാധാ​ര​ണ​വും ഉത്സാഹ​ഭ​രി​ത​വു​മായ ഒരു സായാഹ്നം ചെലവ​ഴി​ക്കു​ക​യാണ്‌.

സംഗീ​ത​നാ​ട​ക​ശാ​ല​യിൽ

മാക്‌സ്‌: ലാ സ്‌കാ​ലാ​യു​ടെ ഉദ്‌ഘാ​ടനം നടന്നത്‌ 1778-ൽ ആണെന്നും രണ്ടാം ലോക​മ​ഹാ​യു​ദ്ധ​ത്തിൽ ബോംബു വീണു തകർന്ന​തി​നു ശേഷം അത്‌ 1946-ൽ പുനർനിർമിച്ച്‌ വീണ്ടും ഉദ്‌ഘാ​ടനം ചെയ്‌തെ​ന്നും താങ്കൾ എനിക്കു നൽകിയ ഗൈഡ്‌പു​സ്‌ത​ക​ത്തിൽനി​ന്നു ഞാൻ വായിച്ചു. അതിൽ 2,000-ത്തിലധി​കം പേർക്ക്‌ ഇരിക്കാ​മെ​ന്നും ആ പുസ്‌തകം പറയുന്നു.

ആന്റോ​ണെ​ല്ലോ: അത്‌ ശരിയാണ്‌. നിങ്ങൾക്കു കാണാൻ കഴിയു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, 17 മുതൽ 19 വരെയുള്ള നൂററാ​ണ്ടു​ക​ളിൽ പണിയ​പ്പെട്ട മിക്ക സംഗീ​ത​നാ​ട​ക​ശാ​ല​ക​ളു​ടെ​യും കാര്യ​ത്തി​ലെ​ന്ന​പോ​ലെ പൗരാ​ണി​ക​മായ കുതി​ര​ലാട മാതൃ​ക​യി​ലുള്ള പണിയാണ്‌ ലാ സ്‌കാ​ലാ​യും അവലം​ബി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നത്‌. ഇരിക്കാൻ ചുററി​ലു​മാ​യി ആറു തട്ടുക​ളി​ലാ​യാണ്‌ ഇരിപ്പ​റ​ക​ളു​ള്ളത്‌. വാദ്യ​മേ​ള​ക്കാർ ഇരിക്കു​ന്നതു സ്‌റേ​റ​ജി​ന്റെ മുന്നി​ലാണ്‌. ലാ സ്‌കാലാ ലോക​ത്തി​ലെ സംഗീ​ത​നാ​ട​ക​ശാ​ല​ക​ളിൽ വെച്ച്‌ ഏററവും പുരാ​ത​ന​മോ ഏററവും വലിയ​തോ ഒന്നുമല്ല. അനേകം സംഗീ​ത​നാ​ട​ക​ങ്ങ​ളും അരങ്ങേ​റി​യി​ട്ടു​ള്ളത്‌ ഇവി​ടെ​യാ​ണെ​ന്നും വിഖ്യാ​ത​രായ അനേകം സംഗീ​ത​നാ​യ​കൻമാ​രും പാട്ടു​കാ​രും ഇവിടെ പ്രകടനം കാഴ്‌ച​വെ​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്നു​മുള്ള വസ്‌തു​ത​യാണ്‌ ഇതിന്റെ പ്രശസ്‌തി​ക്കു കാരണം. കുറി​പ്പു​ക​ളു​ടെ സഹായ​മി​ല്ലാ​തെ സംഗീതം നയിക്കാൻ കഴിവു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന വിഖ്യാ​ത​നായ നായകൻ ആർട്ടു​റോ റെറാ​സ്‌കാ​നി​നി ഇവരിൽപ്പെ​ടു​ന്നു. ലാ സ്‌കാ​ലാ​യു​ടെ ശബ്ദവ്യവസ്ഥ കുററ​മ​റ​റ​താ​ണെന്നു പറയ​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. അതാണ്‌ ഒരു സംഗീ​ത​നാ​ട​ക​ശാ​ല​യ്‌ക്ക്‌ ഉണ്ടായി​രി​ക്കേണ്ട അവശ്യ​ഘ​ടകം. അവിടെ മൈക്കു​ക​ളോ ഉച്ചഭാ​ഷി​ണി​ക​ളോ മുഖേന സംഗീ​ത​ത്തെ​യോ സ്വര​ത്തെ​യോ ഉച്ചത്തിൽ കേൾപ്പി​ക്കു​ന്നില്ല.

മാക്‌സ്‌: സംഗീ​ത​നാ​ട​ക​ത്തി​ലെ പാട്ടു​കാ​രെ​ക്കു​റിച്ച്‌ കുറച്ചു കാര്യങ്ങൾ താങ്കൾക്ക്‌ എന്നോടു പറഞ്ഞു തരാമോ?

ആന്റോ​ണെ​ല്ലോ: ആറു തരത്തി​ലുള്ള ശബ്ദങ്ങളുണ്ട്‌. ബാസ്സ്‌, ബാരി​ട്ടോൺ, റെറനർ എന്നിങ്ങനെ മൂന്ന്‌ പുരു​ഷ​ശ​ബ്ദ​ങ്ങ​ളും കൺട്രാൽറേറാ, മെസോ-സോ​പ്രാ​നോ, സോ​പ്രാ​നോ എന്നിങ്ങനെ അതിനു സമാന​മായ മൂന്നു സ്‌ത്രീ​ശ​ബ്ദ​ങ്ങ​ളും. ഓരോ ഗ്രൂപ്പി​ലും ബാസ്സും കൺട്രാൽറേ​റാ​യും ഏററവും ഗാംഭീ​ര്യ​മുള്ള സ്വരങ്ങ​ളാ​യി​രി​ക്കു​മ്പോൾ റെറന​റും സോ​പ്രാ​നോ​യും ഏററവും ഉയർന്ന സ്വരങ്ങ​ളാണ്‌. ബാരി​ട്ടോ​ണും മെസോ-സോ​പ്രാ​നോ​യും മധ്യമ സ്വരങ്ങ​ളാണ്‌.

ഒരു നല്ല സംഗീ​ത​നാ​ടക ഗായക​നാ​യി​ത്തീ​രു​ന്ന​തിന്‌ ഒന്നാമ​താ​യി നല്ല സ്വരം ഉണ്ടായി​രി​ക്കണം. പിന്നെ ഒരു പ്രത്യേക സ്‌കൂ​ളിൽ വർഷങ്ങ​ളോ​ളം പഠിക്കണം. തന്റെ സ്വരവി​ശേ​ഷങ്ങൾ പരമാ​വധി ഉപയോ​ഗ​പ്പെ​ടു​ത്തുന്ന വിധം സംബന്ധി​ച്ചു വിദ്യാർഥി​യെ പഠിപ്പി​ക്കുന്ന അത്തരം പഠനം കൂടാതെ ആർക്കും ഒരു സംഗീ​ത​നാ​ടക ഗായകൻ ആകാൻ കഴിയില്ല. ഉടൻതന്നെ നിങ്ങൾ ഒററയ്‌ക്കു പാടു​ന്ന​വരെ (soloists) കാണുന്നു. ചില​പ്പോൾ അവർ, പ്രേമ​ത്തി​ലാ​യി​രി​ക്കുന്ന മാതൃകാ യുവതീ​യു​വാ​ക്കൻമാ​രു​ടെ ഭാഗങ്ങൾ അഭിന​യി​ക്കു​മെ​ങ്കി​ലും അവരിൽ വളരെ കുറച്ചു പേരൊ​ഴിച്ച്‌ ബാക്കി​യെ​ല്ലാ​വ​രും തന്നെ പക്വത​യുള്ള, നല്ല അരോ​ഗ​ദൃ​ഢ​ഗാ​ത്ര​രായ ആളുക​ളാണ്‌. അതെന്തു​കൊ​ണ്ടാ​ണെന്നു താങ്കൾക്ക്‌ അറിയാ​മോ?

മാക്‌സ്‌: ഇല്ല, അതറി​യാൻ എനിക്ക്‌ ആഗ്രഹം തോന്നു​ന്നു.

ആന്റോ​ണെ​ല്ലോ: എന്തു​കൊ​ണ്ടെ​ന്നാൽ അവർ തങ്ങളുടെ തൊഴി​ലി​ന്റെ ഉന്നത​സോ​പാ​നം അലങ്കരി​ക്കു​ന്നത്‌ പക്വത​യി​ലെ​ത്തു​മ്പോ​ഴാണ്‌. സംഗീ​ത​നാ​ടകം പാടു​ന്ന​തി​നു കരുത്തു​ററ ഒരു ശരീര​ഘ​ട​ന​യും ആവശ്യ​മുണ്ട്‌. ശക്തവും ഉയർന്ന​തു​മായ സ്വരങ്ങൾ ദീർഘ​നേ​ര​ത്തേക്ക്‌ ആവർത്തി​ച്ചാ​വർത്തി​ച്ചു പാടു​ന്നത്‌ എളുപ്പ​മുള്ള സംഗതി​യല്ല. 1950-കളിൽ ലാ സ്‌കാ​ലാ​യിൽ ഇടയ്‌ക്കി​ട​യ്‌ക്കു വന്നു പാടി​യി​രുന്ന പ്രസിദ്ധ സോ​പ്രാ​നോ ആയിരുന്ന മേരിയ കല്ലസ്‌ മെലി​യാൻവേണ്ടി കടുത്ത പഥ്യം നോക്കി​യ​പ്പോൾ പാട്ടു​പാ​ടു​ന്ന​തി​നുള്ള അവരുടെ പ്രാപ്‌തി കുറയാൻ തുടങ്ങി. അതു​കൊണ്ട്‌ മാക്‌സ്‌, ഒററയ്‌ക്കു പാടു​ന്ന​വ​രു​ടെ ബാഹ്യാ​കാ​ര​ത്തി​ലേക്ക്‌ ശ്രദ്ധ പോകു​ന്ന​തി​നു പകരം നിങ്ങൾ അവരുടെ ശബ്ദമാണ്‌ വിലമ​തി​ക്കേ​ണ്ടത്‌. അതാ! സംഗീ​ത​നാ​യകൻ കടന്നു​വ​രു​ന്നു. ഓപ്പറാ ഗ്ലാസ്സ്‌ വെച്ചു​കൊ​ള്ളൂ. അപ്പോൾ ഗായക​രെ​യും പ്രദർശനം മൊത്ത​ത്തി​ലും മെച്ചമാ​യി കാണാൻ കഴിയും. എന്നാൽ ഒരു നിർദേശം: സംഗീ​ത​നാ​ട​ക​ത്തി​ന്റെ പരമാ​വധി പ്രയോ​ജനം അനുഭ​വി​ക്കാൻ നാം ആദ്യത്തെ അങ്കം കണ്ടപ്പോൾ ചെയ്‌ത​തു​പോ​ലെ സംഗീ​ത​ത്തി​ലും പാട്ടി​ലും തന്നെ ശ്രദ്ധ പതിപ്പി​ക്കുക.

അണിയ​റ​യിൽ എന്താണ്‌ സംഭവി​ക്കു​ന്നത്‌?

മാക്‌സ്‌: എന്തൊരു നീണ്ട കയ്യടി! പാട്ടു​കാ​രു​ടെ സ്വരം ശരിക്കും ഇമ്പകരം തന്നെ. ഇനിയി​പ്പോൾ എത്ര​നേരം ഇടവേ​ള​യുണ്ട്‌?

ആന്റോ​ണെ​ല്ലോ: ഏതാണ്ട്‌ 20 മിനി​ററ്‌. എന്നാൽ ഇടവേ​ള​സ​മ​യത്ത്‌ യവനി​കക്കു പിന്നിൽ എന്താണു നടക്കു​ന്ന​തെന്നു താങ്കൾക്ക​റി​യാ​മോ?

മാക്‌സ്‌: ഒരു പിടി​യു​മില്ല.

ആന്റോ​ണെ​ല്ലോ: വലിയ തിരക്കു​പി​ടിച്ച പരിപാ​ടി​ക​ളാണ്‌! ഒരു സ്‌റേ​റജ്‌ മാനേ​ജ​രു​ടെ മാർഗ​നിർദേ​ശ​ത്തിൻ കീഴിൽ വിദഗ്‌ധ​രായ സ്‌റേ​റജ്‌ സഹായി​ക​ളും മെഷീൻ ഓപ്പ​റേ​റ​റർമാ​രും ഇലക്‌ട്രീ​ഷ്യൻമാ​രും ആശാരി​മാ​രും മററു ജോലി​ക്കാ​രും ഒരേ സമയത്തു​തന്നെ സ്‌റേ​റജ്‌ അലങ്കാരം മാററു​ക​യും പുതിയ പ്രകൃ​തി​ദൃ​ശ്യ​ങ്ങൾ പ്രതി​ഷ്‌ഠി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. ഇന്ന്‌ സംഗീ​ത​നാ​ട​ക​ശാ​ലകൾ, പ്രകൃ​തി​ദൃ​ശ്യ​ങ്ങൾ അതി​വേഗം മാററി​വ​യ്‌ക്കാ​നുള്ള ആധുനിക സാങ്കേ​തി​ക​വി​ദ്യ​കൊണ്ട്‌ സജ്ജീകൃ​ത​മാണ്‌. പ്രകടനം നടക്കു​മ്പോൾ പോലും ചില​പ്പോൾ ഇതു സാധ്യ​മാണ്‌. സ്‌റേ​റ​ജി​ന്റെ ഭാഗങ്ങൾ ഉയർത്തു​ക​യും താഴ്‌ത്തു​ക​യും ചെയ്യു​ന്ന​തി​നു ഹൈ​ഡ്രോ​ളിക്‌ വേദി​ക​ളും മെക്കാ​നിക്ക്‌ ലിഫ്‌റ​റു​ക​ളും മററു യന്ത്രങ്ങ​ളും ഉപയോ​ഗി​ച്ചു​വ​രു​ന്നു. സംഗീ​ത​നാ​ട​ക​ശാ​ല​ക​ളെ​ല്ലാം ഓരോ​രോ സൂത്ര​വേ​ല​കൾക്കു​വേണ്ടി അഥവാ ഓരോ​രോ വിസ്‌മ​യ​ക​ര​മായ ദൃശ്യ​ങ്ങൾക്കു​വേണ്ടി സജ്ജീക​രണം ചെയ്യ​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള​വ​യാണ്‌. അതായത്‌, കൃത്രി​മ​മാ​യി മേഘങ്ങ​ളോ മൂടൽമ​ഞ്ഞോ ഉളവാ​ക്കു​ന്ന​തി​നു നീരാവി പുറ​പ്പെ​ടു​വി​ക്കു​ന്ന​തി​നും, പുകയു​ണ്ടെന്നു തോന്നി​ക്കു​ന്ന​തി​നും, മഴയു​ടെ​യോ കാററി​ന്റെ​യോ ഇരമ്പലും മിന്നൽപ്പി​ണ​രി​ന്റെ ശബ്ദവും കേൾപ്പി​ക്കു​ന്ന​തി​നും ഒക്കെ പററിയ സജ്ജീക​ര​ണ​മുണ്ട്‌. വ്യത്യസ്‌ത തീവ്ര​ത​യി​ലുള്ള ഒരു കൂട്ടം സ്‌റേ​റജ്‌ ലൈറ​റു​കൾ പ്രകൃ​തി​ദൃ​ശ്യ ഫലങ്ങളും വർണ പ്രകാ​ശ​വീ​ചി​ക​ളും ഉളവാ​ക്കു​ന്നു. അവ വിസ്‌മ​യി​പ്പി​ക്കുക തന്നെ ചെയ്യുന്നു.

മാക്‌സ്‌: നാം ഇവി​ടെ​യി​രുന്ന്‌ സംഗീ​ത​നാ​ടകം കാണു​ക​യും കേൾക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. എന്നാൽ പ്രകടന സമയത്ത്‌ സ്‌റേ​റ​ജി​ന്റെ പിന്നിൽ എന്താണ്‌ സംഭവി​ക്കു​ന്നത്‌?

ആന്റോ​ണെ​ല്ലോ: അതു രസകര​മായ ഒരു സംഗതി​യാണ്‌, മാക്‌സ്‌. നാം സുഖമാ​യി​രുന്ന്‌ പ്രകടനം ആസ്വദി​ക്കു​മ്പോൾ സ്‌റേ​റ​ജി​ന്റെ പിന്നി​ലും വശങ്ങളി​ലും ഒരു സംഘടിത സമൂഹം പണി​യെ​ടു​ക്കു​ന്നു. പാട്ടു​കാ​ര​നോ നൃത്തഗാ​യ​ക​സം​ഘ​മോ നർത്തക​രോ ശരിയായ സമയത്തു നീങ്ങി​യി​ല്ലെ​ങ്കിൽ എന്തു സംഭവി​ക്കു​മെന്ന്‌ ഊഹി​ക്കുക? സ്‌റേ​റ​ജി​ന്റെ പിന്നിൽ സ്‌റേ​റജ്‌ മാനേ​ജ​രു​ടെ സഹായി​യോ സഹായി​ക​ളോ കുറി​പ്പിൽ നോക്കി വാദ്യ​മേ​ള​ക്കാർ എവി​ടെ​വ​രെ​യാ​യെന്നു തിട്ട​പ്പെ​ടു​ത്തി ശരിയായ സമയത്ത്‌ സ്‌റേ​റ​ജി​ലേക്കു പോകാൻ പാട്ടു​കാർക്കു സൂചന കൊടു​ക്കു​ന്നു. ഗായക​സം​ഘ​നാ​യകൻ ഗായക​സം​ഘ​ത്തി​ന്റെ കാര്യ​ത്തി​ലും അതു തന്നെ ചെയ്യുന്നു.

വരികൾ പറഞ്ഞു​കൊ​ടു​ക്കുന്ന ആൾ സദസ്സിന്റെ കാഴ്‌ച​യിൽ പെടാതെ സ്‌റേ​റ​ജി​ന്റെ മധ്യഭാ​ഗ​ത്തുള്ള ആ അറയിൽ ഒളിച്ചി​രി​പ്പുണ്ട്‌. അവനോ അവളോ ക്ലോസ്‌ഡ്‌-സർക്യൂട്ട്‌ ടെലി​വി​ഷ​നി​ലൂ​ടെ വാദ്യ​വൃ​ന്ദ​നാ​യ​കന്റെ ചലനങ്ങൾ നിരീ​ക്ഷി​ക്കു​ക​യും ഒററയ്‌ക്കു പാടു​ന്നവർ ചൊ​ല്ലേ​ണ്ട​തിന്‌ അല്‌പം മുമ്പായി കൃതി​യിൽനിന്ന്‌ (libretto) വരികൾ പറഞ്ഞു​കൊ​ടു​ക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. പാട്ടു​കാ​രൻ ഒരു വരി​യെ​ങ്ങാ​നും മറന്നു​പോ​യാ​ലോ.

അവസാ​ന​മാ​യി, ഡയറക്ടർ ദൃശ്യ​മാ​റ​റ​ങ്ങ​ളു​ടെ മേൽനോ​ട്ടം വഹിക്കു​ന്നു. അദ്ദേഹം സ്‌റേ​റ​ജി​ലേ​ക്കുള്ള അഭി​നേ​താ​ക്ക​ളു​ടെ കൂട്ട​ത്തോ​ടെ​യുള്ള വരവിനെ നിയ​ന്ത്രി​ക്കു​ക​യും വർണ​പ്ര​കാശ രശ്‌മി​കൾ കൃത്യ​മായ സമയത്ത്‌ സ്‌റേ​റ​ജി​ന്റെ കൃത്യ​മായ ഭാഗങ്ങ​ളി​ലേക്കു തിരി​ച്ചു​വി​ടാൻ തക്കവണ്ണം ഇലക്‌ട്രീ​ഷ്യൻമാ​രു​ടെ പ്രവർത്തനം ശ്രദ്ധി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. പ്രകൃ​തി​ദൃ​ശ്യം ഒരുക്കൽ എളുപ്പ​മാ​ക്കു​ന്ന​തി​നും ഒരു സമയത്ത്‌ ഒന്നില​ധി​കം പ്രദർശ​നങ്ങൾ നടത്തു​ന്ന​തി​നു​മാ​യി മററു സംഗീ​ത​നാ​ട​ക​ശാ​ല​ക​ളി​ലേ​തു​പോ​ലെ കറങ്ങു​ക​യും ഉയരു​ക​യും ചെയ്യുന്ന രണ്ടു സ്‌റേ​റ​ജു​കൾ ലാ സ്‌കാ​ലാ​യിൽ സജ്ജീക​രി​ക്കാ​നുള്ള പ്ലാനുണ്ട്‌.

മാക്‌സ്‌: ഇക്കണ്ട ആളുക​ളും വേലക​ളു​മെ​ല്ലാം ഒരു സംഗീ​ത​നാ​ടകം അവതരി​പ്പി​ക്കാ​നോ! എനിക്കു വിസ്‌മയം തോന്നു​ന്നു!

ആന്റോ​ണെ​ല്ലോ: അതെ, അതെ! വലിയ സംഗീ​ത​നാ​ട​ക​ശാ​ല​ക​ളിൽ എല്ലായ്‌പോ​ഴും ഒരു സ്ഥിരം വാദ്യ​വൃ​ന്ദ​വും ഗായക​ഗ​ണ​വും നൃത്തസം​ഘ​വും അതു​പോ​ലെ​തന്നെ നൂറു​ക​ണ​ക്കി​നു കലാകാ​രൻമാ​രും ഉണ്ടായി​രി​ക്കും. കൂടാതെ പ്രകൃ​തി​ദൃ​ശ്യം രചിക്കു​ന്ന​തി​ലും ചായമി​ടു​ന്ന​തി​ലും ഉൾപ്പെട്ട എല്ലാ ശിൽപ്പി​ക​ളെ​യും തയ്യൽക്കാ​രെ​യും ചെരു​പ്പു​കു​ത്തി​ക​ളെ​യും ആശാരി​മാ​രെ​യും മേക്കപ്പു ചെയ്യുന്ന കലാകാ​രൻമാ​രെ​യും ഇലക്‌ട്രീ​ഷ്യൻമാ​രെ​യും ഒന്നോ അതില​ധി​ക​മോ വരുന്ന പ്രകൃ​തി​ദൃ​ശ്യ ചിത്ര​കാ​രൻമാ​രെ​യും​കൂ​ടി കൂട്ടു​മ്പോൾ മററ​നേകർ കൂടെ​യുണ്ട്‌. ഇവരെ​ക്കൂ​ടാ​തെ, സംരക്ഷ​ണ​ത്തി​നും ഭരണനിർവ​ഹ​ണ​ത്തി​നും മററു സേവന​ങ്ങൾക്കു​മാ​യി ജോലി​ക്കാർ പിന്നെ​യും വേണം.

ബൈബി​ള​ധി​ഷ്‌ഠിത സംഗീ​ത​നാ​ട​ക​ങ്ങൾ

മാക്‌സ്‌: ബൈബി​ളിൽനിന്ന്‌ എടുത്തി​ട്ടുള്ള ഏതെങ്കി​ലും സംഗീ​ത​നാ​ട​ക​ങ്ങ​ളു​ണ്ടോ?

ആന്റോ​ണെ​ല്ലോ: ഉണ്ട്‌, അനേക​മുണ്ട്‌. പുരാതന ജനങ്ങളു​ടെ ചരിത്രം, പുരാണം, മധ്യകാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ലെ ഐതി​ഹ്യ​ങ്ങൾ, വില്യം ഷേക്‌സ്‌പി​യ​റി​ന്റെ​യും മററ്‌ എഴുത്തു​കാ​രു​ടെ​യും കൃതികൾ എന്നിങ്ങനെ വിഷയ​ങ്ങ​ളു​ടെ ഒരു വലിയ മേഖല തന്നെ സംഗീ​ത​നാ​ട​ക​ത്തി​നുണ്ട്‌. ഇററാ​ലി​യൻ രചയി​താ​വായ ജിയു​സെപ്പി വെർഡി​യു​ടെ “നെബു​ഖ​ദ്‌നേസ്സർ” എന്ന രചനയു​ടെ ചുരു​ക്ക​പ്പേ​രായ നാബൂ​ക്കോ എന്ന സംഗീ​ത​നാ​ടകം യെരൂ​ശ​ലേ​മിൽ നിന്നു ബാബി​ലോ​നി​ലേക്ക അടിമ​ക​ളാ​യി കൊണ്ടു​പോ​ക​പ്പെട്ട യഹൂദൻമാ​രെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള​താണ്‌. മറെറാ​രു ഇററാ​ലി​യൻ രചയി​താ​വായ ജോയ​ക്കി​നോ റോസ്സി​നി മോ​സെ​യു​ടെ (മോശ) ചരിത്രം സംഗീ​ത​രൂ​പ​ത്തി​ലാ​ക്കി. ഫ്രഞ്ച്‌ സംഗീ​ത​ജ്ഞ​നായ ഷാൾ-കമീൽ സാൻ-സാൻ, സാം​സോൺ ഏററ്‌ ഡലീല (ശിം​ശോ​നും ദലീല​യും) രചിച്ചു. ഈ നാടക​ങ്ങ​ളു​ടെ ഇതിവൃ​ത്തം ബൈബി​ളി​നോ​ടു കൃത്യ​മാ​യി പററി​നിൽക്കു​ന്നില്ല. എന്നാൽ ഈ മൂന്നു സംഗീ​ത​നാ​ട​ക​ങ്ങ​ളും യഹോ​വ​യെന്ന ദൈവ​നാ​മം ഉപയോ​ഗി​ക്കു​ന്നു.

മാക്‌സ്‌: വാസ്‌ത​വ​മോ? ഹാൻഡെ​ലി​ന്റെ​യും ബക്കി​ന്റെ​യും കൃതി​ക​ളിൽ ദൈവ​നാ​മം പരാമർശി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ടെന്ന്‌ എനിക്ക​റി​യാം. എന്നാൽ അതു ഗാനരൂ​പ​ത്തി​ലുള്ള സംഗീ​ത​നാ​ട​ക​ത്തി​ലും ഉണ്ടെന്ന്‌ എനിക്ക​റി​യി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു.

ആന്റോ​ണെ​ല്ലോ: നാബൂ​ക്കോ​യു​ടെ അവസാ​ന​ഭാ​ഗത്ത്‌ ഗായക​ഗണം ‘മഹാനായ യഹോവ’യെക്കു​റി​ച്ചു പാടു​ക​യും മഹാപു​രോ​ഹി​ത​നായ സെഖര്യാവ്‌ ദൈവ​നാ​മം പരാമർശി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. റോസ്സി​നി​യു​ടെ സംഗീ​ത​നാ​ട​ക​ത്തിൽ മോശ ‘യഹോവ’യോടു പ്രാർഥി​ക്കു​ന്നു. അതേസ​മയം സാം​സോൺ ഏററ്‌ ഡലീല​യിൽ ‘യഹോവ’ അഥവാ ‘ജെഹോവ’ എന്ന്‌ അനേകം തവണ പരാമർശി​ക്കു​ന്നുണ്ട്‌.

മാക്‌സ്‌: വളരെ രസകരം തന്നെ.

ആന്റോ​ണെ​ല്ലോ: മററ​നേകം ബൈബി​ള​ധി​ഷ്‌ഠിത സംഗീ​ത​നാ​ട​കങ്ങൾ ഉണ്ട്‌. റിക്കാർട്ട്‌ സ്‌​ട്രോസ്സ്‌ രചിച്ച സാലോ​മി; ആർനോൾട്ട്‌ ഷോയിൻബെർക്ക്‌ രചിച്ച മോസസ്സ്‌ അൺഡ്‌ ആരോൻ (മോശ​യും അഹരോ​നും); ഈൽഡേ​ബ്രാൻഡോ പിസ്സെ​ററി രചിച്ച ഡെബോ​രാ ഇ യായേൽ (ദെബോ​ര​യും യായേ​ലും) എന്നിവ അവയിൽ പെടുന്നു. അതാ നോക്കൂ! അവസാ​നത്തെ അങ്കം തുടങ്ങാൻ പോകു​ക​യാണ്‌.

മനം കവരുന്ന ഒരു സായാഹ്നം

ആന്റോ​ണെ​ല്ലോ: താങ്കൾക്ക്‌ സംഗീ​ത​നാ​ടകം ഇഷ്ടമാ​യോ?

മാക്‌സ്‌: ഉവ്വ്‌. വിശേ​ഷിച്ച്‌, താങ്കളു​ടെ നിർദേ​ശ​പ്ര​കാ​രം സംഗീ​ത​നാ​ട​ക​പാ​ഠം ഞാൻ നേരത്തെ തന്നെ വായി​ച്ചി​രു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ എനിക്ക്‌ ഇതിവൃ​ത്തം മനസ്സി​ലാ​ക്കാൻ കഴിഞ്ഞു. അല്ലായി​രു​ന്നെ​ങ്കിൽ അതു മനസ്സി​ലാ​ക്കാൻ പ്രയാ​സ​മാ​കു​മാ​യി​രു​ന്നു. താങ്കളു​ടെ നിർദേ​ശ​ത്തി​നു നന്ദി.

ആന്റോ​ണെ​ല്ലോ: ചില​പ്പോൾ സംഗീതം സ്വര​ത്തെ​ക്കാൾ ഉച്ചത്തിൽ ആകുന്ന​തി​നാൽ ഒററയ്‌ക്കു പാടു​ന്ന​വ​രും ഗായക​സം​ഘ​വും പാടുന്ന എല്ലാ വാക്കു​ക​ളും മനസ്സി​ലാ​ക്കുക ഫലത്തിൽ സാധ്യമല്ല. ഉച്ചസ്വ​ര​ങ്ങ​ളിൽ പാടുന്ന വാക്കുകൾ ചില​പ്പോൾ തിരി​ച്ച​റി​യാൻ വിഷമ​മാണ്‌. ഇപ്പോൾ പല സംഗീ​ത​നാ​ട​ക​ശാ​ല​ക​ളി​ലും സദസ്സിന്‌ ഇതിവൃ​ത്തം മെച്ചമാ​യി മനസ്സി​ലാ​ക്കാൻ കഴിയ​ത്ത​ക്ക​വണ്ണം അവർ തർജമ ചെയ്‌ത ഉപതല​ക്കെ​ട്ടു​ക​ളോ മേലെ​ഴു​ത്തു​ക​ളോ പ്രദാനം ചെയ്യുന്നു.

മാക്‌സ്‌: ആന്റോ​ണെ​ല്ലോ, അത്‌ അതിവി​ശി​ഷ്ട​മായ ഒരു പ്രകടനം ആയിരു​ന്നു. സ്വരവും സംഗീതം രചിക്കാ​നും ആലപി​ക്കാ​നും വിലമ​തി​ക്കാ​നു​മുള്ള പ്രാപ്‌തി​യും മനുഷ്യ​നു സമ്മാനിച്ച സ്രഷ്ടാ​വി​നെ നാം വിലമ​തി​ക്കാൻ മനോ​ജ്ഞ​മായ സംഗീ​ത​വും ഗാനാ​ലാ​പ​ന​വും യഥാർഥ​ത്തിൽ ഇടയാ​ക്കു​ന്നു. ആസ്വാ​ദ്യ​വും പുളക​പ്ര​ദ​വു​മായ ഒരു സായാഹ്നം ആസ്വദി​ക്കാൻ എന്നെ കൊണ്ടു​പോ​യ​തി​നു താങ്കൾക്കു നന്ദി.

[24-ാം പേജിലെ ചിത്രം]

ലാ സ്‌കാലാ ഓഡി​റേ​റാ​റി​യം

[കടപ്പാട്‌]

Lelli & Masotti/Teatro alla Scala

[25-ാം പേജിലെ ചിത്രം]

ഇററലിയിലെ മിലാ​നി​ലുള്ള ലാ സ്‌കാലാ

[കടപ്പാട്‌]

Lelli & Masotti/Teatro alla Scala

[26-ാം പേജിലെ ചിത്രങ്ങൾ]

മുകളിൽ: “സാം​സോൺ ഏററ്‌ ഡലീല” എന്ന സംഗീ​ത​നാ​ട​ക​ത്തി​ലെ ദൃശ്യം

[കടപ്പാട്‌]

Winnie Klotz