സാര​യെ​വോ—1914 മുതൽ 1994 വരെ

സ്വീഡനിലെ ഉണരുക! ലേഖകൻ

സാരയെവോയിൽ അശുഭ​മായ കാര്യ​ങ്ങൾക്കു തുടക്ക​മിട്ട 1914, ജൂൺ 28-ലെ ആ വെടി​വെ​യ്‌പി​നു​ശേഷം എൺപതു വർഷങ്ങൾ പിന്നി​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. ആ വെടി​യു​ണ്ടകൾ ഫ്രാൻസിസ്‌ ഫെർഡി​നാൻഡ്‌ രാജകു​മാ​ര​ന്റെ​യും അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ പത്‌നി സോഫി രാജകു​മാ​രി​യു​ടെ​യും ജീവ​നൊ​ടു​ക്കി, അങ്ങനെ ഓസ്‌ട്രിയ-ഹംഗറി​ക്കും സെർബി​യ​യ്‌ക്കു​മി​ട​യിൽ വളർന്നു​വന്ന വൈരം ഒന്നാം ലോക​മ​ഹാ​യു​ദ്ധ​മാ​യി പരിണ​മി​ച്ചു. രണഭൂ​മി​യി​ലേക്ക്‌ അയയ്‌ക്ക​പ്പെട്ട 6 കോടി 50 ലക്ഷം ചെറു​പ്പ​ക്കാ​രിൽ 90 ലക്ഷത്തോ​ളം പേർ പിന്നീ​ടൊ​രി​ക്ക​ലും മടങ്ങി​വ​ന്നില്ല. സാധാരണ പൗരൻമാ​രുൾപ്പെടെ മൊത്തം 2 കോടി 10 ലക്ഷം പേർ കൊല്ല​പ്പെട്ടു. “ലോക​ത്തി​നു ഭ്രാന്തു പിടിച്ച” സമയം എന്നാണ്‌ 1914 ആഗസ്‌റ​റിൽ പൊട്ടി​പ്പു​റ​പ്പെട്ട ആ യുദ്ധ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു ചിലർ ഇപ്പോ​ഴും സംസാ​രി​ക്കു​ന്നത്‌.

ഇതാ വീണ്ടും സാര​യെ​വോ​യി​ലു​ട​നീ​ളം വെടി​യൊ​ച്ചകൾ മുഴങ്ങി​കേൾക്കു​ക​യാണ്‌. സാര​യെ​വോ​യിൽ മാത്രമല്ല, മുൻ ഫെഡ​റേഷൻ ഓഫ്‌ യൂഗോസ്ലാവിയയുടെa ആറു റിപ്പബ്ലി​ക്കു​ക​ളിൽ പലതി​ലെ​യും അവസ്ഥയും അതുതന്നെ. ജുഗോ​സേ​വ്‌ളീ​യെൻ—എററ്‌ ലാൻഡ്‌ ഐ അപ്പ്‌ളോ​സ്‌നിങ്‌ (യൂഗോ​സ്ലാ​വിയ—ഛിന്നഭി​ന്ന​മാ​യി​ക്കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കുന്ന ഒരു ദേശം) എന്ന പുസ്‌തകം ഇങ്ങനെ പ്രസ്‌താ​വി​ക്കു​ന്നു: “ഇത്‌ അയൽക്കാ​രൻ അയൽക്കാ​ര​നോ​ടു പൊരു​തുന്ന ഒരു ആഭ്യന്ത​ര​യു​ദ്ധ​മാണ്‌. ചിരകാല വെറു​പ്പും സംശയാ​സ്‌പ​ദ​മായ മനോ​ഭാ​വ​ങ്ങ​ളും വിദ്വേ​ഷ​ത്തി​ന്റെ രൂപം പൂണ്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. ഈ വിദ്വേ​ഷം നയിച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​തോ അധിക​മ​ധി​കം പോരാ​ട്ട​ങ്ങ​ളി​ലേക്ക്‌; അവയാ​ണെ​ങ്കിൽ, കൂടു​തൽക്കൂ​ടു​തൽ ഹത്യയി​ലേ​ക്കും വിനാ​ശ​ത്തി​ലേ​ക്കും. അതൊരു ദൂഷി​ത​വ​ലയം പോ​ലെ​യാണ്‌, അല്ല, അത്‌ ഏറിവ​രുന്ന വിദ്വേ​ഷ​ത്തി​ന്റെ​യും സംശയ​ത്തി​ന്റെ​യും ഹത്യയു​ടെ​യും ഒരു നീർച്ചു​ഴി​യാണ്‌.”

1991 ജൂണിൽ യൂഗോ​സ്ലാ​വി​യ​യിൽ പോരാ​ട്ടങ്ങൾ പൊട്ടി​പ്പു​റ​പ്പെ​ട്ട​പ്പോൾ 1914 ജൂണിൽ സാര​യെ​വോ​യിൽ നടന്ന വെടി​വെ​യ്‌പി​നെ പലയാ​ളു​ക​ളും ഓർമി​ച്ച​തിൽ അതിശ​യ​മി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. ഈ പുതിയ സംഘർഷം വിനാ​ശ​ക​ര​മായ അത്തരം ഫലങ്ങളി​ലേക്കു നയിക്കു​മോ? യൂറോ​പ്പി​ലെ സമാധാ​നം ഭീഷണി​യി​ലാ​കു​മോ? “വംശീ​യ​ശു​ദ്ധീ​കരണ” (മനഃപൂർവം ഹത്യ നടത്തു​ക​യും വർഗീ​യ​വും രാഷ്‌ട്രീ​യ​വും സാംസ്‌കാ​രി​ക​വു​മായ കൂട്ടങ്ങളെ പിഴു​തെ​റി​യു​ക​യും ചെയ്യൽ) പരിപാ​ടി ലോക​ത്തി​ന്റെ മററു ഭാഗങ്ങ​ളി​ലേക്കു വ്യാപി​ച്ചേ​ക്കു​മോ? ഈ പോരാ​ട്ട​ത്തിന്‌ ഒരറുതി വരുത്താൻ അന്തർദേ​ശീയ സമ്മർദം ചെലു​ത്തി​യി​ട്ടുണ്ട്‌. എന്നാൽ മുൻ യൂഗോ​സ്ലാ​വി​യ​യി​ലെ കുഴപ്പ​ങ്ങ​ളു​ടെ യഥാർഥ കാരണം എന്താണ്‌? സാര​യെ​വോ​യി​ലെ അടുത്ത കാലത്തെ സംഭവ​ങ്ങൾക്ക്‌ 1914-ലെ ഹത്യയു​മാ​യി എന്തെങ്കി​ലും ബന്ധമു​ണ്ടോ?

യൂഗോ​സ്ലാ​വി​യ​യും ഒന്നാം ലോക​മ​ഹാ​യു​ദ്ധ​വും

സംഘർഷങ്ങൾ പുത്തരി​യല്ല. ഈ നൂററാ​ണ്ടി​ന്റെ ശൈശ​വ​ത്തിൽത്തന്നേ “യൂറോ​പ്പി​ന്റെ കോളി​ള​ക്ക​മേഖല” എന്നാണു ബാൾക്കൻ ഉപദ്വീപ്‌ വിളി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നത്‌. ജുഗോ​സേ​വ്‌ളി​യൻ—എററ്‌ ലാൻഡ്‌ ഐ അപ്പ്‌ളോ​സ്‌നിങ്‌ ഇങ്ങനെ പറയുന്നു: “ദീർഘ​കാ​ല​മാ​യി പിരി​മു​റു​ക്കം വളർന്നു​കൊ​ണ്ടി​രുന്ന ഒരു രാഷ്‌ട്ര​ത്തി​ന്റെ ശിഥി​ലീ​ക​ര​ണ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചാ​ണു നാം പ്രതി​പാ​ദി​ക്കു​ന്നത്‌. വാസ്‌ത​വ​ത്തിൽ, ഒന്നാം ലോക​മ​ഹാ​യു​ദ്ധ​ത്തി​ന്റെ അവസാനം സെർബിയ, ക്രൊ​യേഷ്യ, സ്ലൊവീ​നിയ [യൂഗോ​സ്ലാ​വി​യ​യു​ടെ മുൻ നാമം] എന്നിവ ചേർന്ന്‌ പ്രസ്‌തുത രാജ്യം ഉണ്ടായ​പ്പോൾതന്നെ പോരാ​ട്ടങ്ങൾ നിലവി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.” ഇപ്പോൾ നിലവി​ലുള്ള സംഘർഷങ്ങൾ ഒന്നാം ലോക​മ​ഹാ​യു​ദ്ധ​ത്തോട്‌ എങ്ങനെ ബന്ധപ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു എന്നു മനസ്സി​ലാ​ക്കാൻ അൽപ്പസ്വൽപ്പം ചരി​ത്ര​പ​ശ്ചാ​ത്തലം നമ്മെ സഹായി​ക്കും.

1914-ൽ ഫ്രാൻസിസ്‌ ഫെർഡി​നാൻഡി​നെ വധിച്ച സമയത്ത്‌ സ്ലൊവീ​നിയ, ക്രൊ​യേഷ്യ, ബോസ്‌നിയ-ഹെർട്‌സെ​ഗോ​വിന എന്നീ തെക്കൻ സ്ലാവിക്‌ രാഷ്‌ട്രങ്ങൾ ഓസ്‌ട്രോ-ഹംഗേ​റി​യൻ സാമ്രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്റെ പ്രവി​ശ്യ​ക​ളാ​യി​രു​ന്നു എന്നു ചരിത്രം നമ്മോടു പറയുന്നു. നേരേ​മ​റിച്ച്‌, 1878 മുതൽത്തന്നെ സെർബിയ ഒരു സ്വതന്ത്ര രാജ്യ​മാ​യി​രു​ന്നു, അതിനു റഷ്യയു​ടെ ശക്തമായ പിന്തു​ണ​യു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. എന്നാൽ, സെർബി​യ​ക്കാ​രിൽ പലരും പാർത്തി​രു​ന്നത്‌ ഓസ്‌ട്രിയ-ഹംഗറി​യു​ടെ അധീന​ത​യി​ലുള്ള പ്രവി​ശ്യ​ക​ളി​ലാ​യി​രു​ന്നു. അതു​കൊണ്ട്‌ ബാൾക്കൻ ഉപദ്വീ​പിൽ കൈവ​ശ​പ്പെ​ടു​ത്തിയ പ്രദേ​ശങ്ങൾ ഓസ്‌ട്രിയ-ഹംഗറി വിട്ടു​കൊ​ടു​ക്ക​ണ​മെന്ന്‌ സെർബിയ ആവശ്യ​പ്പെട്ടു. ക്രൊ​യേ​ഷ്യ​യു​ടെ​യും സെർബി​യ​യു​ടെ​യും ഇടയിൽ സംഘർഷങ്ങൾ നിലനി​ന്നി​രു​ന്നെ​ങ്കിൽപ്പോ​ലും ഒരു കാര്യ​ത്തിൽ അവ രണ്ടും കൈ​കോർത്തു​നി​ന്നു: വെറു​ക്ക​പ്പെട്ട വിദേ​ശ​മേ​ലാ​ളൻമാ​രിൽനിന്ന്‌ മോചി​ത​രാ​കു​ന്ന​തിൽ. ദക്ഷിണ സ്ലാവു​കാ​രെ​യെ​ല്ലാം ഒററരാ​ജ്യ​മാ​യി ഏകീക​രി​ക്കു​ന്ന​തി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചു ദേശീ​യ​വാ​ദി​കൾ സ്വപ്‌നം കണ്ടു. അത്തരം സ്വത​ന്ത്ര​മായ ഒരു രാഷ്‌ട്ര​ത്തി​ന്റെ രൂപവ​ത്‌ക​ര​ണ​ത്തി​ലെ ഏററവും ശക്തമായ പ്രേര​ക​ശക്തി സെർബി​യ​ക്കാ​രാ​യി​രു​ന്നു.

അക്കാലത്തു വാഴ്‌ച നടത്തി​ക്കൊ​ണ്ടി​രുന്ന ചക്രവർത്തി​യായ ഫ്രാൻസിസ്‌ യോസ​ഫിന്‌ 84 വയസ്സു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. താമസി​യാ​തെ ഫ്രാൻസിസ്‌ ഫെർഡി​നാൻഡ്‌ രാജകു​മാ​രൻ പുതിയ ചക്രവർത്തി​യാ​യി സ്ഥാന​മേ​റെ​റ​ടു​ക്കാ​നി​രി​ക്ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ഒരു ദക്ഷിണ സ്ലാവിക്‌ രാജ്യം എന്ന സ്വപ്‌ന​സാ​ക്ഷാ​ത്‌കാ​ര​ത്തി​നു തടസ്സമാ​യാണ്‌ സെർബി​യൻ ദേശീ​യ​വാ​ദി​കൾ ഫ്രാൻസിസ്‌ ഫെർഡി​നാൻഡി​നെ കണ്ടത്‌.

ഒരു സ്വതന്ത്ര ദക്ഷിണ സ്ലാവിക്‌ രാഷ്‌ട്രം എന്ന ആശയത്തിൽ ജ്വരം കേറിയ സെർബി​യ​യി​ലെ ചില യുവ വിദ്യാർഥി​കൾ തങ്ങളുടെ ലക്ഷ്യം നേടു​ന്ന​തി​നു വേണ്ടി ജീവൻ പണയ​പ്പെ​ടു​ത്താൻ പോലും ഒരുക്ക​മാ​യി​രു​ന്നു. രാജകു​മാ​രന്റെ വധനിർവ​ഹ​ണ​ത്തി​നു വേണ്ടി അനേകം യുവാക്കൾ തിര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്ക​പ്പെട്ടു. കറുത്ത കൈ എന്നു വിളി​ക്ക​പ്പെ​ടുന്ന ഒരു രഹസ്യ സെർബി​യൻ ദേശീ​യ​വാ​ദി​സം​ഘം ആയുധങ്ങൾ നൽകി അവരെ പരിശീ​ലി​പ്പി​ച്ചു. ഈ യുവാ​ക്ക​ളിൽ രണ്ടുപേർ വധനിർവഹണ ശ്രമം നടത്തി, അവരി​ലൊ​രാൾ അതിൽ വിജയി​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. അവന്റെ പേര്‌ ഗാവ്‌റീ​ലോ പ്രീൻറ്‌സീപ്‌ എന്നായി​രു​ന്നു. അവന്‌ 19 വയസ്സേ ഉണ്ടായി​രു​ന്നു​ള്ളൂ.

ഇതു കുററ​വാ​ളി​ക​ളു​ടെ നിർദിഷ്ട ലക്ഷ്യം നേടാൻ ഉതകി. ഒന്നാം ലോക​യു​ദ്ധം അവസാ​നി​ച്ച​പ്പോൾ ഓസ്‌ട്രിയ-ഹംഗറി​യി​ലെ രാജവാഴ്‌ച അസ്‌ത​മി​ച്ചു; സ്ലാവു​കളെ ഏകീക​രിച്ച്‌ ഒരൊററ രാജ്യ​മാ​ക്കി​ത്തീർക്കു​ന്ന​തിൽ സെർബി​യ​യ്‌ക്കു നേതൃ​ത്വ​മെ​ടു​ക്കാൻ കഴിഞ്ഞു. 1918-ൽ ആ രാജ്യം സെർബി​യ​ക്കാ​രു​ടെ​യും ക്രൊ​യേ​ഷ്യ​ക്കാ​രു​ടെ​യും സ്ലൊവീ​നി​യ​ക്കാ​രു​ടെ​യും രാജ്യം എന്നറി​യ​പ്പെട്ടു. 1929-ൽ അതിന്റെ പേര്‌ യൂഗോ​സ്ലാ​വിയ എന്നാക്കി. എന്നാൽ ഓസ്‌ട്രിയ-ഹംഗറി​യോ​ടുള്ള പൊതു​ശ​ത്രു​ത​യിൽ ഈ പല വിഭാ​ഗങ്ങൾ മേലാൽ ഒന്നി​ക്കേ​ണ്ട​തി​ല്ലാ​തെ വന്നപ്പോൾ, ഈ വിഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളു​ടെ ഇടയിൽത്തന്നെ ഭിന്നതകൾ ഉണ്ടായി​രു​ന്നു​വെന്ന കാര്യം വ്യക്തമാ​യി. അവർക്കി​ട​യിൽ ഏതാണ്ട്‌ 20-ഓളം വ്യത്യസ്‌ത ജനവി​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളും നാല്‌ ഔദ്യോ​ഗിക ഭാഷക​ളും അനേകം മററു ചെറു​ഭാ​ഷ​ക​ളു​മുണ്ട്‌. കൂടാതെ രണ്ടുതരം ലിപി​ക​ളും (റോമ​നും സിറി​ലി​ക്കും) മൂന്നു പ്രമുഖ മതങ്ങളും—കത്തോ​ലി​ക്കാ​മതം, ഇസ്ലാം​മതം, സെർബി​യൻ ഓർത്ത​ഡോ​ക്‌സ്‌ സഭ—ഉണ്ട്‌. ഭിന്നി​പ്പി​ക്കുന്ന ഒരു പ്രമുഖ ഘടകമാ​യി മതം തുടർന്നു​പോ​രു​ന്നു. മററു വാക്കു​ക​ളിൽ പറഞ്ഞാൽ, ഈ പുതിയ രാഷ്‌ട്ര​ത്തിൽ ചിരകാ​ല​മാ​യി ഭിന്നത​യു​ള​വാ​ക്കുന്ന ഘടകങ്ങൾ ധാരാ​ള​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

യൂഗോ​സ്ലാ​വി​യ​യും രണ്ടാം ലോക​മ​ഹാ​യു​ദ്ധ​വും

രണ്ടാം ലോക​മ​ഹാ​യു​ദ്ധ​കാ​ലത്ത്‌ ജർമനി യൂഗോ​സ്ലാ​വി​യ​യിൽ ആക്രമി​ച്ചു​ക​ടന്നു, യൂഗോ​സ്ലാവ്‌ ആഷ്‌വി​റ​റ്‌സും വത്തിക്കാ​നും (ഇംഗ്ലീഷ്‌) എന്ന ഗ്രന്ഥം പറയു​ന്ന​ത​നു​സ​രിച്ച്‌, നാസി​ക​ളു​മാ​യി സഹകരി​ച്ചു പ്രവർത്തി​ച്ചി​രുന്ന കത്തോ​ലി​ക്കാ ക്രൊ​യേ​ഷ്യ​ക്കാർ, “ഭൂരി​ഭാ​ഗ​വും ഓർത്ത​ഡോ​ക്‌സ്‌ സെർബി​യ​ക്കാർ വരുന്ന 2,00,000-ത്തിലധി​കം ആളുകളെ ആസൂ​ത്രി​ത​മാ​യി കൊല​ചെ​യ്‌തു.” എന്നാൽ ക്രൊ​യേ​ഷ്യ​ക്കാ​ര​നായ യോസീപ്‌ ററീ​റേ​റാ​യ്‌ക്കും അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ കമ്മ്യു​ണി​സ്‌ററ്‌ അനുയാ​യി​കൾക്കും ബ്രിട്ടീ​ഷു​കാ​രും അമേരി​ക്ക​ക്കാ​രു​മാ​യി സഹകരിച്ച്‌ ജർമൻകാ​രെ തുരത്തി​യോ​ടി​ക്കാൻ കഴിഞ്ഞു. യുദ്ധം അവസാ​നി​ച്ച​പ്പോൾ രാഷ്‌ട്ര​ത്തി​ന്റെ തലവനെന്ന നിലയിൽ മുൻനി​ര​യി​ലേക്കു വന്നത്‌ അദ്ദേഹ​മാ​യി​രു​ന്നു. അദ്ദേഹം ആ രാഷ്‌ട്രത്തെ വളരെ നിഷ്‌ഠൂ​ര​മാ​യി ഭരിച്ചു​തു​ടങ്ങി. അദ്ദേഹം ഒരു സ്വതന്ത്ര മനുഷ്യ​നാ​യി​രു​ന്നു. ശേഷിച്ച കമ്മ്യു​ണി​സ്‌ററ്‌ ചേരി​യോ​ടൊ​പ്പം യൂഗോ​സ്ലാ​വി​യയെ കൊണ്ടു​വ​രു​ന്ന​തിന്‌ അദ്ദേഹത്തെ സ്വാധീ​നി​ക്കാൻ സ്‌ററാ​ലി​നു​പോ​ലും കഴിഞ്ഞില്ല.

മുൻ യൂഗോ​സ്ലാ​വി​യ​യിൽനി​ന്നുള്ള പലരും ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞി​ട്ടുണ്ട്‌: ‘ഭരണത്ത​ലവൻ ററീ​റേറാ അല്ലായി​രു​ന്നെ​ങ്കിൽ രാഷ്‌ട്രം പണ്ടുപണ്ടേ തകർന്നു​പോ​യേനേ. അതിനെ ഒന്നിപ്പി​ച്ചു​നിർത്താ​നുള്ള ഇച്ഛാശ​ക്തി​യും വേണ്ട അധികാ​ര​വും അദ്ദേഹ​ത്തി​നു മാത്രമേ ഉണ്ടായി​രു​ന്നു​ള്ളൂ.’ അതു സത്യമാ​ണെന്നു തെളി​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു. 1980-ലെ അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ മരണത്തി​നു ശേഷമാ​യി​രു​ന്നു സംഘർഷം വീണ്ടും തലപൊ​ക്കി​യത്‌, 1991-ൽ ആഭ്യന്ത​ര​യു​ദ്ധം പൊട്ടി​പ്പു​റ​പ്പെ​ടു​ന്ന​തു​വരെ അതു ചൂടു​പി​ടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രു​ന്നു.

ലോകത്തെ മാററി​മ​റിച്ച വെടി​യു​ണ്ട​കൾ

അരണ്ട​വെ​ളി​ച്ച​ത്തി​ലെ ഇടിമു​ഴക്കം—വിയന്ന 1913⁄1914 (ഇംഗ്ലീഷ്‌) എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിൽ ഗ്രന്ഥകർത്താ​വായ ഫ്രെഡ​റിക്‌ മോർട്ടോൺ, ഫ്രാൻസിസ്‌ ഫെർഡി​നാൻഡി​ന്റെ ഹത്യ​യെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ഇപ്രകാ​ര​മെ​ഴു​തി: “അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ തൊണ്ട​യി​ലേക്കു തുളഞ്ഞു​ക​യ​റിയ ആ വെടി​യുണ്ട, മനുഷ്യ​വർഗം അന്നോളം അറിഞ്ഞി​ട്ടുള്ള ഏററവും വിനാ​ശ​ക​ര​മായ കൂട്ടക്കു​രു​തി​യി​ലെ ആദ്യ വെടി​വെ​യ്‌പാ​യി മുഴങ്ങി​ക്കേട്ടു. രണ്ടാം ലോക​മ​ഹാ​യു​ദ്ധ​ത്തി​ലേക്കു നയിക്കുന്ന സംഭവ​ഗ​തി​കൾക്ക്‌ അതു തുടക്ക​മി​ട്ടു. . . . നമുക്കു ചുററു​മുള്ള രംഗത്തെ സംഭവ​ഗ​തി​ക​ളിൽ പലതും ആദ്യം ഉടലെ​ടു​ത്തത്‌ ഡാന്യൂബ്‌ നദീതീ​ര​ത്താണ്‌, രാജകു​മാ​രന്റെ ശിരസ്സി​ലേക്കു വെടി​യുണ്ട പാഞ്ഞു​ക​യ​റു​ന്ന​തി​നു മുമ്പത്തെ ഒന്നര വർഷങ്ങ​ളിൽ.”—ചെരി​ച്ചെ​ഴു​ത്തു ഞങ്ങളു​ടേത്‌.

1914-നോടു ബന്ധിപ്പി​ക്കാൻ കഴിയുന്ന ‘നമുക്കു ചുററു​മുള്ള അരങ്ങത്തെ ഇഴകൾ’ മുൻ യൂഗോ​സ്ലാ​വി​യ​യിൽ ഇപ്പോൾ നടക്കുന്ന സംഭവങ്ങൾ മാത്രമല്ല. പല ചരി​ത്ര​കാ​രൻമാ​രും യോജി​ക്കുന്ന ഒരു സംഗതി ചരി​ത്ര​കാ​ര​നായ എഡ്‌മണ്ട്‌ ടേയ്‌ലർ വിശദീ​ക​രി​ക്കു​ന്നു: “ഒന്നാം ലോക​മ​ഹാ​യു​ദ്ധ​ത്തി​ന്റെ പൊട്ടി​പ്പു​റ​പ്പെടൽ ഇരുപ​താം നൂററാ​ണ്ടി​ലെ ‘കുഴപ്പ​ങ്ങ​ളു​ടെ സമയ’ത്തെ ആനയി​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി . . . കഴിഞ്ഞ അര നൂററാ​ണ്ടു​കാ​ലത്തെ എല്ലാ പ്രശ്‌ന​ങ്ങ​ളും പ്രത്യ​ക്ഷ​മാ​യോ പരോ​ക്ഷ​മാ​യോ 1914-ലെ സംഭവ​ങ്ങ​ളിൽനിന്ന്‌ ആവിർഭ​വി​ച്ച​വ​യാണ്‌.”

സാര​യെ​വോ​യി​ലെ വെടി​വെ​യ്‌പിന്‌ അത്രയ്‌ക്കും ദാരു​ണ​മായ പരിണ​ത​ഫ​ലങ്ങൾ ഉണ്ടായി​രു​ന്നത്‌ എന്തു​കൊ​ണ്ടെന്നു വിശദീ​ക​രി​ക്കാ​നുള്ള ശ്രമങ്ങൾ നടന്നി​ട്ടുണ്ട്‌. ഒരു “സ്‌കൂൾക്കു​ട്ടി”യിൽനി​ന്നു പാഞ്ഞ രണ്ടു വെടി​യു​ണ്ട​കൾക്ക്‌ മുഴു ലോക​ത്തി​നും തീ കൊളു​ത്താ​നും നമ്മുടെ കാല​ത്തോ​ളം തുടർന്നു​പോ​ന്നി​രി​ക്കുന്ന അക്രമ​ത്തി​ന്റെ​യും ആശയക്കു​ഴ​പ്പ​ത്തി​ന്റെ​യും ആശാഭം​ഗ​ത്തി​ന്റെ​യും ഒരു കാലഘട്ടം ആനയി​ക്കാ​നും എങ്ങനെ കഴിഞ്ഞു?

1914-നെ വിശദീ​ക​രി​ക്കാ​നുള്ള ശ്രമങ്ങൾ

അരണ്ട​വെ​ളി​ച്ച​ത്തി​ലെ ഇടിമു​ഴക്കം—വിയന്ന 1913⁄1914 എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിൽ, 1914-ൽ രാഷ്‌ട്ര​ങ്ങളെ സ്വാധീ​നിച്ച “പുതിയ ശക്തി” എന്ന്‌ താൻ വിളി​ക്കു​ന്ന​തി​ലേക്കു വിരൽചൂ​ണ്ടി​ക്കൊണ്ട്‌ സംഭവി​ച്ച​തെ​ന്തെന്നു വിശദീ​ക​രി​ക്കാൻ ഗ്രന്ഥകാ​രൻ ഉദ്യമി​ക്കു​ക​യാണ്‌. വാസ്‌ത​വ​ത്തിൽ ഈ “ശക്തി” ഒന്നിച്ചു പ്രവർത്തി​ക്കുന്ന അനേകം ഘടകങ്ങൾ ആയിരു​ന്നു​വെന്ന്‌ അദ്ദേഹം പറയുന്നു. നിരന്തരം ഉയർന്നു​കൊ​ണ്ടി​രുന്ന പോർവി​ളി​കൾക്കി​ട​യിൽ കാര്യ​ഗൗ​ര​വ​മുള്ള അഭി​പ്രാ​യങ്ങൾ മുങ്ങി​പ്പോ​യി. ഒരു രാജ്യത്തു നടന്ന പടയൊ​രു​ക്കം മററു രാജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലെ പടയൊ​രു​ക്ക​ത്തി​നു വഴി​തെ​ളി​ച്ചു. ഭരണവർഗ​ത്തിൽനി​ന്നു പട്ടാള​മേ​ധാ​വി​ക​ളി​ലേക്ക്‌ അധികാ​രം കൈമാ​റ​പ്പെട്ടു. ഒരു “മഹത്തായ ദേശീയ സാഹസി​കത” അനുഭ​വി​ച്ച​റി​യു​ന്ന​തി​നും അങ്ങനെ മുഷിപ്പൻ അനുദി​ന​ജീ​വി​ത​ത്തിൽനി​ന്നു രക്ഷപെ​ടു​ന്ന​തി​നു​മുള്ള നല്ലൊ​ര​വ​സ​ര​മാ​യി അനേക​മാ​ളു​കൾ ഈ യുദ്ധത്തെ കണ്ടു. പിൽക്കാ​ലത്ത്‌ ഒരു​ദ്യോ​ഗസ്ഥൻ ഇപ്രകാ​രം എഴുതി: “വേനലി​ന്റെ അത്യു​ഷ്‌ണ​ത്തിൽനിന്ന്‌ ആശ്വാസം നേടാൻ പേമാരി പ്രതീ​ക്ഷി​ക്കുന്ന മനുഷ്യ​രെ​പ്പോ​ലെ യുദ്ധം കൈവ​രു​ത്തി​യേ​ക്കാ​വുന്ന ആശ്വാ​സ​ത്തിൽ 1914-ലെ തലമുറ വിശ്വ​സി​ച്ചി​രു​ന്നു.” “മുതലാ​ളി​ത്വ​വ്യ​വ​സ്ഥി​തി​യി​ലെ വിരസ​മായ ജീവിത”ത്തിൽനി​ന്നു പുറത്തു കടക്കു​ന്നത്‌ അനേക​മാ​ളു​കൾക്കു നൻമ ചെയ്യു​മെന്ന്‌ ജർമൻ ഗ്രന്ഥകാ​ര​നായ ഹെർമാൻ ഹെസി പറയു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. യുദ്ധം “ഒരു ശുദ്ധീ​ക​രണം, ഒരു വിമോ​ചനം, ഒരു വൻ പ്രത്യാശ” ആണെന്ന ചൊല്ല്‌ നോബൽസ​മ്മാന ജേതാ​വായ തോമസ്‌ മാനി​ന്റേ​താ​ണെന്നു പറയ​പ്പെ​ടു​ന്നു. യുദ്ധചി​ന്ത​യാൽ മദോൻമ​ത്ത​നാ​യി വിൻസ്‌ററൺ ചർച്ചിൽ പോലും ഇപ്രകാ​ര​മെ​ഴു​തി: “എന്നെ സംബന്ധി​ച്ചി​ട​ത്തോ​ളം യുദ്ധസ​ന്നാ​ഹ​ങ്ങൾക്ക്‌ ഒരു ഞെട്ടി​ക്കുന്ന വശീക​ര​ണ​ശ​ക്തി​യുണ്ട്‌. ഭയജന​ക​മായ അത്തരം ചാഞ്ചല്യ​സ്വ​ഭാ​വം നിമിത്തം എന്നോടു ക്ഷമിക്ക​ണ​മേ​യെന്നു ഞാൻ ദൈവ​ത്തോ​ടു പ്രാർഥി​ക്കു​ന്നു.”

പട്ടാള​ക്കാർ യുദ്ധത്തി​നു മാർച്ചു ചെയ്യു​ക​വഴി യൂറോ​പ്പി​ലു​ട​നീ​ളം അരങ്ങേ​റിയ ഉജ്ജ്വല​രം​ഗങ്ങൾ ഈ “പുതിയ ശക്തി” നിമി​ത്ത​മാ​യി​രു​ന്നു. അവരുടെ തൊപ്പി​ക​ളിൽ പച്ചക്കമ്പു​കൾ കെട്ടി​യി​രു​ന്നു, പീരങ്കി​ക​ളിൽ റോസാ​പ്പൂ​മാ​ലകൾ തൂക്കി​യി​ട്ടി​രു​ന്നു, ഗായക​സം​ഘങ്ങൾ ഗാനമാ​ല​പി​ച്ചു, വീട്ടമ്മ​മാർ ജാലക​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ തൂവാ​ലകൾ വീശി​ക്കാ​ട്ടി, സന്തോ​ഷ​ഭ​രി​ത​രായ കുട്ടികൾ സൈനി​ക​രു​ടെ ഓരത്തു​കൂ​ടി ഓടി​ന​ടന്നു. യുദ്ധത്തി​ന്റെ ആഗമന​ത്തിൽ ആളുകൾ ആഘോ​ഷി​ച്ചു സന്തോ​ഷി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ തോന്നി. ലോക​യു​ദ്ധം ഒരു ഉത്സവത്തി​ന്റെ മുഖം​മൂ​ടി​യ​ണി​ഞ്ഞെത്തി.

ഒന്നാം ലോക​യു​ദ്ധ​ത്തി​ന്റെ കാരണം മനസ്സി​ലാ​ക്കാൻ നമ്മെ സഹായി​ക്കു​മെന്നു കരുത​പ്പെ​ടുന്ന, നേരത്തെ ഉദ്ധരിച്ച മോർട്ടൺ വിളിച്ച, ആ “പുതിയ ശക്തി”യുടെ സംഗ്ര​ഹ​മാ​യി​രു​ന്നു ഇത്‌. എന്നാൽ ഈ “ശക്തി” എവി​ടെ​നി​ന്നാ​ണു വന്നത്‌? വ്യാവ​സാ​യിക സമൂഹം മനുഷ്യ​നു പുത്തൻ ശക്തിക​ളും പുത്തൻ സമ്മർദ​ങ്ങ​ളും സമ്മാനി​ച്ച​താ​യി ചരി​ത്ര​കാ​രി​യായ ബാർബ്രാ ടക്ക്‌മാൻ എഴുതു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. വാസ്‌ത​വ​ത്തിൽ, “സമൂഹം . . . പുത്തൻ സംഘർഷ​ങ്ങ​ളാ​ലും ഉറഞ്ഞു​കൂ​ടിയ ഊർജ​ങ്ങ​ളാ​ലും വരിഞ്ഞു​മു​റു​കി പൊട്ടാ​റാ​യി നിൽക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു.” അക്കാലത്തു വിയന്ന​യി​ലെ ഒരു യുവ ബുദ്ധി​ജീ​വി​യായ ഷ്‌റെ​റ​ഫാൻ സ്വൈഗ്‌ ഇപ്രകാ​ര​മെ​ഴു​തി: “നാൽപ്പതു വർഷത്തെ സമാധാ​ന​കാ​ല​യ​ള​വിൽ കുമി​ഞ്ഞു​കൂ​ടി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​തും ഇപ്പോൾ ഉഗ്രമാ​യി പുറ​ത്തേക്കു വമിച്ച​തു​മായ അന്തഃസ്ഥി​ത​ശ​ക്തി​യു​ടെ ദാരു​ണ​മായ അനന്തര​ഫ​ല​മായ ഈ അധിക ശക്തിയാൽ അല്ലാതെ എനിക്കി​തു വിശദീ​ക​രി​ക്കാ​നാ​വില്ല.” “അല്ലാതെ എനിക്കി​തു വിശദീ​ക​രി​ക്കാ​നാ​വില്ല” എന്ന പദപ്ര​യോ​ഗം സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നത്‌ അതു വിശദീ​ക​രി​ക്കാൻ അദ്ദേഹം​തന്നെ പാടു​പെ​ടു​ന്നു എന്നാണ്‌. അരണ്ട​വെ​ളി​ച്ച​ത്തി​ലെ ഇടിമു​ഴക്കം എന്ന പുസ്‌ത​ക​ത്തി​ന്റെ ആമുഖ​കു​റി​പ്പിൽ മോർട്ടൺ ഇപ്രകാ​രം എഴുതു​ന്നു: “എന്തു​കൊ​ണ്ടാണ്‌ അപ്പോൾ, അവി​ടെ​വെ​ച്ചു​തന്നെ അതു സംഭവി​ച്ചത്‌? എങ്ങനെ? . . . ഭയാന​ക​മായ ഈ സംഭവങ്ങൾ മനസ്സി​ലാ​ക്കാൻ എന്തെങ്കി​ലും സൂചന​യു​ണ്ടോ?”

അതേ, ഏററവും അടിസ്ഥാ​ന​പ​ര​മായ കാരണങ്ങൾ മനസ്സി​ലാ​ക്കുക അത്ര എളുപ്പമല്ല എന്ന്‌ 1914-നെ വിശദീ​ക​രി​ക്കാൻ ശ്രമി​ക്കു​ന്ന​വർക്കു തോന്നു​ന്നു. നേരിട്ട്‌ ഉൾപ്പെട്ട കക്ഷിക​ളിൽ മാത്രം യുദ്ധം ഒതുങ്ങി​നിൽക്കാ​തി​രു​ന്നത്‌ എന്തു​കൊ​ണ്ടാണ്‌? അതൊരു ലോക​യു​ദ്ധ​മാ​യി പരിണ​മി​ച്ചത്‌ എന്തു​കൊ​ണ്ടാണ്‌? അതു വളരെ​ക്കാ​ലം നീണ്ടു​നി​ന്ന​തും വിനാ​ശ​ക​ര​വു​മാ​യി​രു​ന്നത്‌ എന്തു​കൊ​ണ്ടാണ്‌? 1914-ലെ ആ ശരത്‌കാ​ല​ത്തിൽ മാനവ​രാ​ശി​യു​ടെ​മേൽ വിചി​ത്ര​മായ ഈ സ്വാധീ​നം ചെലു​ത്തിയ ആ ശക്തി വാസ്‌ത​വ​ത്തിൽ എന്തായി​രു​ന്നു? ഈ ചോദ്യ​ങ്ങൾക്കുള്ള ബൈബിൾ ഉത്തരം 10-ാം പേജി​ലുള്ള ഞങ്ങളുടെ അടുത്ത ലേഖനം ചർച്ച ചെയ്യും.

[അടിക്കു​റി​പ്പു​കൾ]

[6-ാം പേജിലെ ആകർഷ​ക​വാ​ക്യം]

“വേനലി​ന്റെ അത്യു​ഷ്‌ണ​ത്തിൽനിന്ന്‌ ആശ്വാസം നേടാൻ പേമാരി പ്രതീ​ക്ഷി​ക്കുന്ന മനുഷ്യ​രെ​പ്പോ​ലെ യുദ്ധം കൈവ​രു​ത്തി​യേ​ക്കാ​വുന്ന ആശ്വാ​സ​ത്തിൽ 1914-ലെ തലമുറ വിശ്വ​സി​ച്ചി​രു​ന്നു.”—ഓസ്‌ട്രി​യൻ നയത​ന്ത്രജ്ഞൻ, എർനെ​സ്‌ററ്‌ യു. കൊർമൺസ്‌

[8, 9 പേജു​ക​ളി​ലെ ചതുരം/ചിത്രങ്ങൾ]

1914

1914 മുതൽ സംഭവി​ച്ചി​ട്ടുള്ള നാശക​ര​മായ സംഭവ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ബൈബിൾ പ്രവചി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌

“അപ്പോൾ ചുവന്ന​തായ മറെറാ​രു കുതിര പുറ​പ്പെട്ടു; അതിന്റെ പുറത്തു ഇരിക്കു​ന്ന​വന്നു മനുഷ്യർ അന്യോ​ന്യം കൊല്ലു​വാൻ തക്കവണ്ണം ഭൂമി​യിൽനി​ന്നു സമാധാ​നം എടുത്തു​ക​ള​യേ​ണ്ട​തി​ന്നു അധികാ​രം ലഭിച്ചു; ഒരു വലിയ വാളും അവന്നു കിട്ടി. മൂന്നാം മുദ്ര പൊട്ടി​ച്ച​പ്പോൾ: വരിക എന്നു മൂന്നാം ജീവി പറയു​ന്നതു ഞാൻ കേട്ടു. അപ്പോൾ ഞാൻ ഒരു കറുത്ത കുതി​രയെ കണ്ടു; അതിൻമേൽ ഇരിക്കു​ന്നവൻ ഒരു തുലാസു കയ്യിൽ പിടി​ച്ചി​രു​ന്നു. ഒരു പണത്തിന്നു ഒരിട​ങ്ങഴി കോതമ്പു; ഒരു പണത്തിന്നു മൂന്നി​ട​ങ്ങഴി യവം; എന്നാൽ എണ്ണെക്കും വീഞ്ഞി​ന്നും കേടു വരുത്ത​രു​തു എന്നു നാലു ജീവി​ക​ളു​ടെ​യും നടുവിൽനി​ന്നു ഒരു ശബ്ദം ഞാൻ കേട്ടു. നാലാം മുദ്ര പൊട്ടി​ച്ച​പ്പോൾ: വരിക എന്നു നാലാം ജീവി പറയു​ന്നതു ഞാൻ കേട്ടു. അപ്പോൾ ഞാൻ മഞ്ഞനി​റ​മു​ള്ളോ​രു കുതി​രയെ കണ്ടു; അതിൻമേൽ ഇരിക്കു​ന്ന​വന്നു മരണം എന്നു പേർ; പാതാളം അവനെ പിന്തു​ടർന്നു; അവർക്കു വാളു​കൊ​ണ്ടും ക്ഷാമം​കൊ​ണ്ടും മഹാവ്യാ​ധി​കൊ​ണ്ടും ഭൂമി​യി​ലെ കാട്ടു​മൃ​ഗ​ങ്ങ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടും കൊന്നു​ക​ള​വാൻ ഭൂമി​യു​ടെ കാലം​ശ​ത്തിൻമേൽ അധികാ​രം ലഭിച്ചു.”വെളി​പ്പാ​ടു 6:4-8 (ഇവകൂടെ കാണുക: ലൂക്കൊസ്‌ 21:10-24; 2 തിമൊ​ഥെ​യൊസ്‌ 3:1-5.)

“1914-18-ലെ മഹായു​ദ്ധം ആ കാലഘ​ട്ടത്തെ നമ്മു​ടേ​തിൽനിന്ന്‌ വേർതി​രി​ച്ചു​നിർത്തുന്ന വരണ്ടു​ണ​ങ്ങിയ ഒരുതു​ണ്ടു ഭൂമി​പോ​ലെ കിടക്കു​ന്നു. തുടർന്നു​വന്ന വർഷങ്ങ​ളിൽ പ്രവർത്ത​ന​നി​ര​ത​മാ​യി​രി​ക്കു​മായി​രുന്ന അനേകം ജീവി​ത​ങ്ങളെ തുടച്ചു​നീ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടും വിശ്വാ​സ​ങ്ങളെ തകർത്തെ​റി​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടും ആശയഗ​തി​കളെ മാററി​മ​റി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടും നിരാ​ശ​യു​ടെ ഉണങ്ങാത്ത വ്രണങ്ങൾ അവശേ​ഷി​പ്പി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടും അതു രണ്ടു യുഗങ്ങൾ തമ്മിൽ ശാരീ​രി​ക​വും മനശ്ശാ​സ്‌ത്ര​പ​ര​വു​മായ ഒരു വിടവു സൃഷ്ടിച്ചു.”—ബാർബ്രാ ഡബ്ലിയു. ടക്ക്‌മാൻ രചിച്ച ദ പ്രൗഡ്‌ ടവർ എന്ന പുസ്‌ത​ക​ത്തി​ന്റെ ആമുഖ​ക്കു​റിപ്പ്‌.

“[1914-നെ] തുടർന്നു​വന്ന നാലു വർഷങ്ങൾ ‘മാനവ​രാ​ശി എക്കാല​ത്തും നടത്തി​യി​ട്ടു​ള്ള​തിൽവെച്ച്‌ ഏററവും തീവ്ര​വും വീരോ​ചി​ത​വു​മായ ശ്രമത്തി​ന്റെ നാലു വർഷങ്ങൾ’ എന്ന്‌ ഗ്രഹാം വാലസ്‌ എഴുതു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. ശ്രമം അവസാ​നി​ച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ 1914 വരെ സാധ്യ​മാ​യി​രുന്ന പ്രതീ​ക്ഷ​ക​ളും ആവേശ​ങ്ങ​ളും കടുത്ത നിരാ​ശ​യു​ടെ സമു​ദ്ര​ത്തി​ന​ടി​യി​ലേക്ക്‌ സാവധാ​നം ആണ്ടു​പോ​യി. അത്‌ ഒടു​ക്കേ​ണ്ടി​വന്ന വിലയ്‌ക്കു മാനവ​രാ​ശി നേടി​യത്‌ അതിന്റെ സ്വന്തം പരിമി​തി​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചുള്ള വേദനാ​ക​ര​മായ ഒരു അവബോ​ധ​മാ​യി​രു​ന്നു.”—അതേ പുസ്‌ത​ക​ത്തി​ന്റെ ഉപസം​ഹാ​ര​ക്കു​റിപ്പ്‌.

[കടപ്പാട്‌]

The Bettmann Archive

The Trustees of the Imperial War Museum, London

National Archives of Canada, P.A. 40136

[7-ാം പേജിലെ ഭൂപടം]

(പൂർണ​രൂ​പ​ത്തിൽ കാണു​ന്ന​തി​നു പ്രസി​ദ്ധീ​ക​രണം നോക്കുക.)

യൂറോപ്പ്‌—1914 ആഗസ്‌റ​റിൽ

1. ഗ്രേററ്‌ ബ്രിട്ട​നും അയർല​ണ്ടും 2. ഫ്രാൻസ്‌ 3. സ്‌പെ​യിൻ 4. ജർമൻ സാമ്രാ​ജ്യം 5.സ്വിറ​റ്‌സർലൻഡ്‌ 6.ഇററലി 7.റഷ്യ 8.ഓസ്‌ട്രിയ-ഹംഗറി 9.റൊ​മേ​നിയ 10. ബൾഗേ​റിയ 11. സെർബിയ 12. മോണ്ട​നീ​ഗ്രോ 13. അൽബേ​നിയ 14. ഗ്രീസ്‌

[5-ാം പേജിലെ ചിത്രം]

ഗാവ്‌റീലോ പ്രീൻറ്‌സീപ്‌

[6-ാം പേജിലെ ചിത്രം]

Germans receiving flowers on their way to war

[കടപ്പാട്‌]

The Bettmann Archive

[3-ാം പേജിലെ ചിത്ര​ത്തിന്‌ കടപ്പാട്‌]

Culver Pictures