ഭൂപ്ര​ദേശം മരുഭൂ​മി​യാ​യി മാറു​മ്പോൾ

തൊണ്ണൂ​റു കോടി​യി​ലേറെ ജനങ്ങളു​ടെ ജീവി​തത്തെ ബാധി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടും ആഗോള വാർഷിക വരുമാ​ന​ത്തിൽ ഉദ്ദേശം 4,200 കോടി​യു​ടെ നഷ്ടമു​ണ്ടാ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടും 100-ഓളം രാജ്യ​ങ്ങ​ളിൽ, പ്രദേ​ശങ്ങൾ മരുഭൂ​മി​ക​ളാ​യി​ക്കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്ന​താ​യി പറയ​പ്പെ​ടു​ന്നു. ദരി​ദ്ര​മായ പ്രദേ​ശ​ങ്ങ​ളെ​യാണ്‌ ഏറ്റവും ഗുരു​ത​ര​മാ​യി ബാധി​ക്കു​ന്ന​തെ​ങ്കി​ലും (അവയിൽ 81 രാജ്യങ്ങൾ വികസ്വര രാജ്യ​ങ്ങ​ളാണ്‌), മരുഭൂ​വ​ത്‌ക​രണം എല്ലാ ഭൂഖണ്ഡ​ങ്ങ​ളി​ലു​മുള്ള രാജ്യ​ങ്ങൾക്കും ഭീഷണി​യാണ്‌.

ഐക്യ​രാ​ഷ്‌ട്ര പരിസ്ഥി​തി പരിപാ​ടി (യുഎൻഇപി) മരുഭൂ​വ​ത്‌ക​ര​ണത്തെ വിളി​ക്കു​ന്നത്‌ “ഏറ്റവും ഗുരു​ത​ര​മായ ആഗോള പരിസ്ഥി​തി പ്രശ്‌ന​ങ്ങ​ളി​ലൊന്ന്‌” എന്നാണ്‌. അതേ സമയം, ഗവേഷകർ “മരുഭൂ​മി​കൾ വ്യാപി​ക്കു​ന്നില്ല” എന്നും പറയുന്നു. അതെങ്ങനെ?

മരുഭൂ​മി​കൾക്ക്‌ ഏറ്റക്കു​റ​ച്ചി​ലു​കൾ, നിർവ​ച​ന​ങ്ങ​ളിൽ മാറ്റങ്ങൾ

ആഫ്രി​ക്ക​യി​ലെ സാഹേൽ പ്രദേ​ശത്ത്‌ ഏറെക്കാ​ലം നീണ്ടു​നിന്ന വരൾച്ച​യ്‌ക്കു​ശേഷം (1968-73), കൃഷി​യി​ടങ്ങൾ കയ്യടക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു മുന്നേ​റുന്ന മരുഭൂ​മി​ക​ളു​ടെ ചിത്രം മായാ​ത​വണ്ണം ജനങ്ങളു​ടെ മനസ്സിൽ പതിപ്പി​ക്ക​പ്പെട്ടു. എന്നിരു​ന്നാ​ലും, നെബ്രാസ്‌ക സർവക​ലാ​ശാ​ല​യി​ലെ (യു.എസ്‌.എ.) അന്തർദേ​ശീയ വരൾച്ചാ വിജ്ഞാന കേന്ദ്ര​ത്തി​ന്റെ ഡയറക്ട​റായ ഡോണൾഡ്‌ എ. വിൽ​ഹൈറ്റ്‌ പറയു​ന്നത്‌, ശാസ്‌ത്ര​ജ്ഞ​ന്മാർ ആ സമയത്തു വർണി​ച്ചു​ണ്ടാ​ക്കിയ “വ്യാകു​ല​വും നിർഭാ​ഗ്യ​ക​ര​വു​മായ സാങ്കൽപ്പിക സംഭവ​പ​ര​മ്പ​രകൾ, താരത​മ്യേന ചുരു​ങ്ങിയ ഒരു കാലഘ​ട്ട​ത്തി​ലെ പരിമി​ത​മായ വിവര​ങ്ങളെ അടിസ്ഥാ​ന​മാ​ക്കി​യു​ള്ള​താ​യി​രു​ന്നു, അവ കൃത്യ​മ​ല്ലാത്ത വിവര​ങ്ങ​ളാ​ണു പ്രദാനം ചെയ്‌തത്‌.”

വരണ്ട കാലാ​വ​സ്ഥ​ക​ളി​ലും ഈർപ്പ​മുള്ള കാലാ​വ​സ്ഥ​ക​ളി​ലും സസ്യങ്ങ​ളു​ടെ അളവിൽ ഏറ്റക്കു​റ​ച്ചി​ലു​ണ്ടാ​കു​ന്നു​വെന്ന്‌, ജൈവ​പി​ണ്ഡം (ജീവനുള്ള പദാർഥ​ങ്ങ​ളു​ടെ അളവ്‌) കണ്ടെത്തുന്ന സാങ്കേ​തിക മേന്മയുള്ള ഉപഗ്രഹ ചിത്രങ്ങൾ ഇപ്പോൾ പ്രകട​മാ​ക്കു​ന്നു. ഈ വ്യതി​യാ​നങ്ങൾ, “മരുഭൂ​മി​കൾ വികസി​ക്കു​ക​യും ചുരു​ങ്ങു​ക​യും ചെയ്യുന്നു എന്ന പ്രതീ​തി​യു​ള​വാ​ക്കു​ന്നു” എന്നു വിദഗ്‌ധർ പറയുന്നു. അതു​കൊണ്ട്‌ മരുഭൂ​മി​കൾക്ക്‌ “ഏറ്റക്കു​റ​ച്ചി​ലു​കൾ ഉണ്ടാകു​ക​യാ​ണു” ചെയ്യു​ന്നത്‌. അല്ലാതെ എപ്പോ​ഴും “വ്യാപി​ക്കുക”യല്ല. എങ്കിലും, “മരുഭൂ​വ​ത്‌ക​രണം നടക്കു​ന്നുണ്ട്‌” എന്ന്‌ ഡോ. വിൽ​ഹൈറ്റ്‌ ഊന്നി​പ്പ​റ​യു​ന്നു. എന്നാൽ അതു കൃത്യ​മാ​യി എന്തർഥ​മാ​ക്കു​ന്നു?

മരുഭൂ​വ​ത്‌ക​രണം

“മരുഭൂ​വ​ത്‌കരണ”ത്തെ മരുഭൂ​മി​ക​ളു​ടെ വികാസ-സങ്കോ​ച​വു​മാ​യി മിക്ക​പ്പോ​ഴും കൂട്ടി​ക്കു​ഴ​യ്‌ക്കാ​റുണ്ട്‌. എന്നിരു​ന്നാ​ലും, ഒരു സംഘം ഗവേഷ​ക​രു​ടെ വിശദീ​ക​ര​ണ​മ​നു​സ​രിച്ച്‌ മരുഭൂ​വ​ത്‌ക​രണം വ്യത്യ​സ്‌ത​മായ ഒരു പ്രതി​ഭാ​സ​മാണ്‌. നിലവി​ലുള്ള മരുഭൂ​മി​ക​ളു​ടെ അതിരു​ക​ളി​ലാണ്‌ വികാസ-സങ്കോ​ചങ്ങൾ സംഭവി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്നി​രി​ക്കെ, മരുഭൂ​വ​ത്‌ക​രണം ഉണ്ടാകു​ന്നത്‌ വല്ലാതെ വരണ്ട പ്രദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലാണ്‌, അവയിൽ ചിലതി​ന്റെ സ്ഥാനം മറ്റു മരുഭൂ​മി​ക​ളിൽനി​ന്നും ഒരുപാട്‌ അകലെ​യാ​യി​രി​ക്കാം. ഭൂമി​യു​ടെ കരോ​പ​രി​ത​ല​ത്തി​ന്റെ 35 ശതമാനം വരുന്ന അത്തരം വിസ്‌തൃ​ത​മായ വരണ്ട കാർഷിക പ്രദേ​ശങ്ങൾ മെല്ലെ മരുഭൂ​മി​ക​ളാ​യി മാറി​ക്കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. ആ പ്രതി​ഭാ​സ​ത്തെ​യാണ്‌ ഇപ്പോൾ മരുഭൂ​വ​ത്‌ക​ര​ണ​മാ​യി വീക്ഷി​ക്കു​ന്നത്‌.

എങ്കിലും, മരുഭൂ​വ​ത്‌ക​ര​ണ​മു​ണ്ടാ​കു​ന്നത്‌ എവി​ടെ​യാണ്‌ എന്നതി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചുള്ള വിശാ​ല​മായ ഈ വീക്ഷണ​മു​ണ്ടാ​യി​ട്ടും രണ്ടു പ്രതി​ഭാ​സ​ങ്ങ​ളെ​യും സംബന്ധിച്ച ആശയക്കു​ഴപ്പം തുടരു​ന്നു. അതിന്റെ കാരണം? വികസ​ന​പ​ര​മായ പ്രശ്‌ന​ങ്ങൾക്കു സവിശേഷ ശ്രദ്ധ നൽകുന്ന ഒരു വിജ്ഞാന സംഘട​ന​യാണ്‌ പാനോസ്‌, ലണ്ടൻ കേന്ദ്ര​മാ​ക്കി പ്രവർത്തി​ക്കുന്ന ആ സംഘടന ഒരു കാരണം ചൂണ്ടി​ക്കാ​ണി​ക്കു​ന്നു. ചില​പ്പോ​ഴൊ​ക്കെ, നയരൂ​പ​കർത്താ​ക്കൾ വ്യാപി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കുന്ന മരുഭൂ​മി​യു​ടെ സുവ്യക്ത ചിത്രം സജീവ​മാ​ക്കി നിർത്തു​ന്നു. കാരണം അത്‌ “കുറേ​ക്കൂ​ടെ സങ്കീർണ പ്രക്രി​യ​യായ ‘മരുഭൂ​വ​ത്‌കരണ’ത്തെക്കാൾ കൂടുതൽ രാഷ്‌ട്രീയ പിന്തുണ നേടി​ക്കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന​താണ്‌.”

“മാറ്റം വന്നു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കുന്ന അറിവ്‌, ‘മരുഭൂ​വ​ത്‌ക​രണം’ വാസ്‌ത​വ​ത്തിൽ എന്താ​ണെ​ന്ന​തി​നെ സംബന്ധിച്ച്‌ ഏറെ വിവാ​ദ​ങ്ങൾക്കു തിരി​കൊ​ളു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നു,” പാനോസ്‌ ചൂണ്ടി​ക്കാ​ട്ടു​ന്നു. എന്താണു വാദവി​ഷയം? മനുഷ്യ​നാ​ണോ കാലാ​വ​സ്ഥ​യാ​ണോ കാരണം എന്നതാണ്‌. മരുഭൂ​വ​ത്‌ക​ര​ണ​ത്തി​ന്റെ നിർവ​ച​ന​മാ​യി യുഎൻ ആദ്യം മുന്നോ​ട്ടു​വെച്ച നിർദേശം ഇങ്ങനെ​യാണ്‌: “മരുഭൂ​മി​കൾ, അർധമ​രു​ഭൂ​മി​കൾ, വരണ്ടതും എന്നാൽ കുറ​ച്ചൊ​ക്കെ ഈർപ്പ​മു​ള്ള​തു​മായ പ്രദേ​ശങ്ങൾ എന്നിവി​ട​ങ്ങ​ളിൽ, പ്രത്യേ​കി​ച്ചും പ്രതി​കൂ​ല​മായ മനുഷ്യ സ്വാധീ​നം നിമി​ത്ത​മു​ണ്ടാ​കുന്ന ഭൂപ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളു​ടെ അപക്ഷയം.” (ചെരി​ച്ചെ​ഴു​ത്തു ഞങ്ങളു​ടേത്‌.) മരുഭൂ​വ​ത്‌ക​ര​ണ​ത്തിന്‌ മനുഷ്യ​നെ ഉത്തരവാ​ദി​യാ​ക്കി​യതു നിമിത്തം ഈ നിർവ​ചനം ഒട്ടേറെ രാജ്യ​ങ്ങളെ അപ്രീ​തി​പ്പെ​ടു​ത്തി​യെന്ന്‌ അന്തർദേ​ശീയ പരിസ്ഥി​തി-വികസന ഇൻസ്റ്റി​റ്റ്യൂ​ട്ടി​ന്റെ വരണ്ടനില പദ്ധതി​യു​ടെ ഡയറക്ട​റായ കാമില ടൂൾമിൻ പറയുന്നു. അതു​കൊണ്ട്‌, അടുത്ത​യി​ടെ, നിർവ​ച​ന​ത്തി​ന്റെ അവസാ​ന​ഭാ​ഗം “കാലാ​വസ്ഥാ വ്യതി​യാ​ന​ങ്ങ​ളും മനുഷ്യ പ്രവർത്ത​ന​ങ്ങ​ളും നിമി​ത്ത​മു​ണ്ടാ​കുന്ന” എന്നാക്കി മാറ്റി. (ചെരി​ച്ചെ​ഴു​ത്തു ഞങ്ങളു​ടേത്‌.) ഈ പുതിയ നിർവ​ചനം മരുഭൂ​വ​ത്‌ക​ര​ണ​ത്തി​ന്റെ പഴി മനുഷ്യ​രു​ടെ​യും കാലാ​വ​സ്ഥ​യു​ടെ​യും മേൽ ചുമത്തു​ന്നു, പക്ഷേ അതും വിവാ​ദ​ത്തി​നു തിരശ്ശീ​ല​വീ​ഴ്‌ത്തി​യില്ല. എന്തു​കൊ​ണ്ടില്ല?

“നിർവ​ച​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ വർധന​വും അതേത്തു​ടർന്നുള്ള കോലാ​ഹ​ല​വും, അപകട​ഭീ​ഷ​ണി​യി​ലാ​യി​രി​ക്കു​ന്ന​താ​യി കണക്കാ​ക്ക​പ്പെ​ടുന്ന അനവധി രാജ്യ​ങ്ങൾക്കു കൂടു​ത​ലായ സഹായ​നി​ധി സ്വരൂ​പി​ക്കു​ന്ന​തി​നുള്ള ഒരു യഥാർഥ ഉദ്യമ​മാ​ണെന്നു ചില വിദഗ്‌ധർ വിശ്വ​സി​ക്കു​ന്നു” എന്നു പാനോസ്‌ പറയുന്നു. തുടരുന്ന ഈ വിവാ​ദ​ത്തി​ന്റെ പരിണ​ത​ഫ​ല​മാ​യി “ആ പദംതന്നെ മിക്കവാ​റും നിരർഥ​ക​മാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു.” “മരുഭൂ​വ​ത്‌ക​രണം” എന്ന പദം അപ്പാടെ വേണ്ടെന്നു വെക്കണ​മെന്ന അഭി​പ്രാ​യ​ക്കാ​രു​മുണ്ട്‌. എന്നാൽ, പ്രസ്‌തുത പദത്തിനു പകരം മറ്റൊന്നു സ്വീക​രി​ക്കു​ന്നതു പ്രശ്‌നം പരിഹ​രി​ക്കു​ക​യോ അതിന്റെ കാരണങ്ങൾ ഇല്ലാതാ​ക്കു​ക​യോ ചെയ്യു​ന്നില്ല. മരുഭൂ​വ​ത്‌ക​ര​ണ​ത്തി​ന്റെ കാരണ​ങ്ങ​ളെ​ന്തെ​ല്ലാ​മാണ്‌?

അടിസ്ഥാന കാരണ​ങ്ങ​ളും പരിണ​ത​ഫ​ല​ങ്ങ​ളും

അലൻ ഗ്രേഞ്ച​റി​ന്റെ മരുഭൂ​വ​ത്‌ക​രണം (ഇംഗ്ലീഷ്‌) എന്ന പുസ്‌തകം പറയു​ന്ന​ത​നു​സ​രിച്ച്‌, അടിസ്ഥാ​ന​പ​ര​മായ കാരണങ്ങൾ അമിത കൃഷി​യും അമിത​മായ കാലി​മേ​യ്‌ക്ക​ലും വനനശീ​ക​ര​ണ​വും മോശ​മായ ജലസേചന രീതി​ക​ളു​മാണ്‌. ഈ കാരണ​ങ്ങ​ളിൽ രണ്ടോ അതില​ധി​ക​മോ ഒരുമി​ച്ചു സംഭവി​ക്കു​മ്പോൾ സാധാ​ര​ണ​മാ​യി മരുഭൂ​വ​ത്‌ക​ര​ണ​മാ​ണു ഫലം. അതിനും​പു​റമേ, ജനസം​ഖ്യാ വ്യതി​യാ​നങ്ങൾ, കാലാവസ്ഥ, സാമൂ​ഹിക സാമ്പത്തിക അവസ്ഥകൾ തുടങ്ങിയ പ്രേരക ഘടകങ്ങൾ പ്രശ്‌നത്തെ കൂടുതൽ രൂക്ഷമാ​ക്കു​ന്നു.

മരുഭൂ​വ​ത്‌ക​ര​ണ​ത്തി​ന്റെ പ്രകട​മായ ഒരു പരിണ​ത​ഫ​ല​മാണ്‌ വരണ്ട ഭൂമി​യു​ടെ ഭക്ഷ്യോ​ത്‌പാ​ദന ശേഷി നശിക്കു​ന്നത്‌. ലോക​മെ​മ്പാ​ടും അതു സംഭവി​ക്കു​ന്നു, പ്രത്യേ​കി​ച്ചും ഭൂഖണ്ഡ​ത്തി​ന്റെ 66 ശതമാനം മരുഭൂ​മി​യോ വരണ്ട നിലമോ ആയിരി​ക്കുന്ന ആഫ്രി​ക്ക​യിൽ. എന്നിരു​ന്നാ​ലും, മരുഭൂ​വ​ത്‌ക​രണം വേറെ​യും കയ്‌പേ​റിയ ഭവിഷ്യ​ത്തു​കൾക്കി​ട​യാ​ക്കു​ന്നു. അതു യുദ്ധത്തി​നി​ട​യാ​ക്കു​ന്നു. “സാമൂ​ഹി​ക​വും രാഷ്‌ട്രീ​യ​വു​മായ അസ്ഥിരത, രക്തച്ചൊ​രി​ച്ചിൽ, യുദ്ധം എന്നിവ​യി​ലേക്കു നയിക്കുന്ന കാരണ​ങ്ങ​ളു​ടെ സങ്കീർണ​മായ നൂലാ​മാ​ല​ക​ളിൽ പരിസ്ഥി​തി​യു​ടെ അപക്ഷയം വർധി​ച്ചു​വ​രുന്ന ഒരു പങ്കു വഹിക്കു​ന്നു” എന്ന്‌ ഹരിത​യു​ദ്ധം—പരിസ്ഥി​തി​യും പോരാ​ട്ട​വും (ഇംഗ്ലീഷ്‌) എന്ന പുസ്‌തകം അഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ടു​ന്നു.

യുദ്ധം തടയാ​നുള്ള ശ്രമങ്ങൾപോ​ലും ദാരി​ദ്ര്യം വർധി​പ്പി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ പരിസ്ഥി​തി​യു​ടെ നാശത്തിൽ കലാശി​ക്കു​ന്നു. എങ്ങനെ? “ഭൂപ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളു​ടെ അപക്ഷയ​ത്തി​ന്റെ ഫലമായി ശുഷ്‌ക​മാ​യി​ത്തീ​രുന്ന വിഭവ​ങ്ങ​ളെ​ച്ചൊ​ല്ലി​യുള്ള പോരാ​ട്ടങ്ങൾ നിമി​ത്ത​മു​ണ്ടാ​കുന്ന രാഷ്‌ട്രീയ അസ്ഥിര​തയെ അഭിമു​ഖീ​ക​രി​ക്കു​മ്പോൾ അക്രമത്തെ അടിച്ച​മർത്തു​ന്ന​തി​നാ​യി ഗവൺമെൻറു​കൾ മിക്ക​പ്പോ​ഴും സൈനി​ക​ശ​ക്തി​കൊ​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കും പ്രതി​ക​രി​ക്കു​ന്നത്‌” എന്നു പാനോസ്‌ വിശദീ​ക​രി​ക്കു​ന്നു. ഈ വിധത്തിൽ, ഗവൺമെൻറു​കൾ ദാരി​ദ്ര്യ നിവാ​ര​ണ​ത്തി​നു​വേണ്ടി വിഭവങ്ങൾ ചെലവ​ഴി​ക്കു​ന്ന​തി​നു​പ​കരം സൈനി​ക​ച്ചെ​ല​വു​കൾക്കാ​യി അവ തിരി​ച്ചു​വി​ടു​ന്നു. എന്നിരു​ന്നാ​ലും, മരുഭൂ​വ​ത്‌ക​ര​ണ​ത്തി​ന്റെ പരിണ​ത​ഫ​ല​ങ്ങ​ളോ​ടു പൊരു​തു​ന്ന​തി​നു​പ​കരം, അതിന്റെ കാരണ​ങ്ങ​ളോ​ടു പൊരു​തു​ന്ന​തിന്‌ എന്തു ചെയ്യാൻ കഴിയും?

എളുപ്പ പരിഹാ​ര​മൊ​ന്നു​മില്ല

ആ ചോദ്യ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ 13 മാസം വിചി​ന്തനം നടത്തി​യ​തി​നു​ശേഷം, 100-ലേറെ രാജ്യ​ങ്ങ​ളിൽനി​ന്നുള്ള പ്രതി​നി​ധി​കൾ, മരുഭൂ​വ​ത്‌ക​ര​ണ​ത്തിന്‌ എതിരാ​യി “മുന്നോ​ട്ടു വെക്കുന്ന ഒരു സുപ്ര​ധാന പടി” എന്ന്‌ യുഎൻ വിശേ​ഷി​പ്പിച്ച പദ്ധതി​യായ “മരുഭൂ​വ​ത്‌ക​രണം ചെറു​ക്കു​ന്ന​തി​നുള്ള യുഎൻ ഉടമ്പടി” സ്വീക​രി​ച്ചു. ഉടമ്പടി മറ്റു സംഗതി​ക​ളു​ടെ കൂടെ, മരുഭൂ​വ​ത്‌ക​ര​ണ​നി​വാ​രണ സാങ്കേ​തി​ക​വി​ദ്യ​കൾ വികസിത രാജ്യ​ങ്ങ​ളിൽനി​ന്നു വികസ്വര രാജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലേക്കു കൈമാ​റുക, ഗവേഷണ-പരിശീ​ലന പരിപാ​ടി​കൾ ഏർപ്പെ​ടു​ത്തുക, വിശിഷ്യ തദ്ദേശ​വാ​സി​ക​ളായ ആളുക​ളു​ടെ അറിവ്‌ മെച്ചമാ​യി ഉപയോ​ഗ​പ്പെ​ടു​ത്തുക തുടങ്ങിയ ആവശ്യ​ങ്ങ​ളു​ന്ന​യി​ച്ചു. (യുഎൻ ക്രോ​ണി​ക്കിൾ) ഈ പുതിയ ഉടമ്പടി വരണ്ട ഭൂമി​യു​ടെ അപക്ഷയം അവസാ​നി​പ്പി​ക്കു​മോ?

ഒരു മാറ്റം ഉണ്ടാക​ണ​മെ​ങ്കിൽ, വാക്കു​ക​ളും അതോ​ടൊ​പ്പം നല്ല പിന്തു​ണ​യും ആവശ്യ​മാണ്‌ എന്ന്‌ പാനോസ്‌ പറയുന്നു. 1977-നും 1988-നുമി​ട​യ്‌ക്കാ​യി ഓരോ വർഷവും ഒരു ശതകോ​ടി ഡോളർ വീതം മരുഭൂ​വ​ത്‌ക​ര​ണ​നി​വാ​രണ നടപടി​കൾക്കാ​യി ചെലവ​ഴി​ച്ച​താ​യി ഉടമ്പടി​യു​ടെ ആസൂ​ത്ര​ക​ന്മാ​രി​ലൊ​രാ​ളായ ഹാമാ ആർബാ ഡയാലോ പറഞ്ഞു. എങ്കിലും, യുഎൻഇപി-യുടെ അഭി​പ്രാ​യ​പ്ര​കാ​രം യഥാർഥ പുരോ​ഗതി ഉണ്ടാക​ണ​മെ​ങ്കിൽ, 81 വികസ്വര രാജ്യ​ങ്ങ​ളും​കൂ​ടി ആ പണത്തിന്റെ ഏകദേശം നാലു​മു​തൽ എട്ടുവരെ ഇരട്ടി ചെലവ​ഴി​ക്കേ​ണ്ടി​വ​രും.

പക്ഷേ ബില്ല്‌ ആരടയ്‌ക്കും? “വ്യവസാ​യ​വ​ത്‌കൃത രാജ്യ​ങ്ങ​ളിൽനി​ന്നു മരുഭൂ​വ​ത്‌ക​ര​ണ​നി​വാ​രണ പ്രവർത്ത​ന​ങ്ങൾക്കാ​യി പുതു​താ​യി കാര്യ​മായ ധനസഹാ​യ​മൊ​ന്നും കിട്ടില്ല” എന്നു പാനോസ്‌ മുന്നറി​യി​പ്പു നൽകുന്നു. “മരുഭൂ​വ​ത്‌ക​ര​ണ​ത്തി​ലൂ​ടെ കഷ്ടതയ​നു​ഭ​വി​ക്കുന്ന ദരിദ്ര രാഷ്ട്രങ്ങൾ ആ ഉടമ്പടി വഴി അനായാ​സ​മോ എളുപ്പ​ത്തി​ലു​ള്ള​തോ ആയ ഒരു പരിഹാ​രം പ്രതീ​ക്ഷി​ക്കു​ന്നത്‌ അവാസ്‌ത​വി​ക​മാണ്‌” എന്നും അതു കൂട്ടി​ച്ചേർത്തു. എന്നുവ​രി​കി​ലും, മരുഭൂ​വ​ത്‌ക​ര​ണ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു ലോക​വ്യാ​പ​ക​മാ​യി നടത്ത​പ്പെ​ടുന്ന ചർച്ചകൾ അതി​ന്മേ​ലുള്ള പൊതു​ജ​ന​ശ്രദ്ധ വർധി​പ്പി​ക്കു​ന്നു എന്ന വസ്‌തു​ത​തന്നെ “ഒരു നേട്ടമാ​ണെന്ന്‌” പാനോസ്‌ പ്രതീ​ക്ഷ​യോ​ടെ ഉപസം​ഹ​രി​ക്കു​ന്നു.

‘മരുഭൂ​മി ആനന്ദി​ക്കും’

തീർച്ച​യാ​യും, തുടർച്ച​യായ മരുഭൂ​വ​ത്‌ക​രണം വരുത്തി​വെ​ച്ചേ​ക്കാ​വുന്ന മഹാവി​പ​ത്തി​നെ​ക്കു​റിച്ച്‌ മാനവ​രാ​ശി​യെ ബോധ​വ​ത്‌ക​രി​ക്കു​ന്ന​തിൽ കഴിഞ്ഞ കുറെ ദശകങ്ങ​ളി​ലാ​യി ഒട്ടേറെ സ്‌ത്രീ​പു​രു​ഷ​ന്മാർ വിജയം വരിച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. “മനുഷ്യ​നു മുമ്പേ കാട്‌, പിമ്പേ മരുഭൂ​മി” തുടങ്ങിയ മുദ്രാ​വാ​ക്യ​ങ്ങൾ ഇപ്പോ​ഴത്തെ അവസ്ഥയ്‌ക്കു മാറ്റം വരുത്താൻ ആളുകളെ ആഹ്വാനം ചെയ്യുന്നു.

എന്നുവ​രി​കി​ലും, മരുഭൂ​വ​ത്‌ക​രണം എന്നതു സങ്കീർണ​മായ ഒരു പ്രശ്‌ന​മാ​ണെന്നു വിജ്ഞരാ​യ​വർക്ക്‌ അറിയാം. എത്ര സദു​ദ്ദേ​ശ്യ​മു​ള്ളവൻ ആയിരു​ന്നാ​ലും ശരി, ഇന്നത്തെ ആഗോള പ്രശ്‌ന​ങ്ങ​ളു​ടെ കാരണങ്ങൾ കൈകാ​ര്യം ചെയ്യു​മ്പോൾ മനുഷ്യ​നു പരിമി​തി​കൾ ഉണ്ടെന്നു തിരി​ച്ച​റി​യാൻ മാത്രം യാഥാർഥ്യ​ബോ​ധ​മു​ള്ള​വ​രാണ്‌ അവർ.

എന്നാൽ, അതേസ​മയം, നമ്മുടെ ഗ്രഹത്തി​ന്റെ ഭാവി സംബന്ധിച്ച്‌ ഉത്‌ക​ണ്‌ഠാ​കു​ല​രായ ആളുകൾക്ക്‌, ഭൂമി​യു​ടെ സ്രഷ്ടാവ്‌ ഇതും മറ്റു പരിസ്ഥി​തി പ്രശ്‌ന​ങ്ങ​ളും ഫലപ്ര​ദ​മാ​യി കൈകാ​ര്യം ചെയ്യു​മെന്നു വാഗ്‌ദത്തം ചെയ്‌തി​രി​ക്കു​ന്നു​വെന്ന അറിവ്‌ സമാശ്വാ​സ​ദാ​യ​ക​മായ സംഗതി​യാണ്‌. ബൈബി​ളിൽ രേഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കുന്ന ദൈവ​ത്തി​ന്റെ വാഗ്‌ദ​ത്തങ്ങൾ എല്ലായ്‌പോ​ഴും സത്യ​മെന്നു തെളി​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്ന​തി​നാൽ, മരുഭൂ​മി​ക​ളു​ടെ​യും അപക്ഷയം സംഭവിച്ച പ്രദേ​ശ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും ഭാവി സംബന്ധിച്ച്‌ യഹോവ നിശ്വ​സ്‌ത​ത​യിൽ പ്രവാ​ച​ക​നായ യെശയ്യാ​വി​നെ എന്തെഴു​താൻ പ്രേരി​പ്പി​ച്ചു​വോ ആ വചനങ്ങ​ളു​ടെ നിവൃ​ത്തി​ക്കാ​യി നോക്കി​പ്പാർത്തി​രി​ക്കു​ന്നതു വാസ്‌ത​വി​ക​മാണ്‌: “മരുഭൂ​മി​യും വരണ്ട നിലവും ആനന്ദി​ക്കും; നിർജ്ജ​ന​പ്ര​ദേശം ഉല്ലസിച്ചു പനിനീർപു​ഷ്‌പം പോലെ പൂക്കും. . . . മരുഭൂ​മി​യിൽ വെള്ളവും നിർജ്ജ​ന​പ്ര​ദേ​ശത്തു തോടു​ക​ളും പൊട്ടി പുറ​പ്പെ​ടും. മരീചിക ഒരു പൊയ്‌ക​യാ​യും വരണ്ടനി​ലം നീരു​റ​വു​ക​ളാ​യും തീരും.” (യെശയ്യാ​വു 35:1-7; 42:8, 9; 46:8-10) സമീപ ഭാവി​യിൽത്തന്നെ മരുഭൂ​വ​ത്‌കരണ പ്രക്രിയ അവസാ​നി​ക്കു​ക​യും നേരെ തിരി​ച്ചുള്ള പ്രക്രിയ ആരംഭി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യു​ന്ന​തി​നു സാക്ഷ്യം വഹിക്കു​ന്നത്‌ എത്ര ആനന്ദദാ​യ​ക​മാ​യി​രി​ക്കും!

[16-ാം പേജിലെ ചതുരം]

മരുഭൂമിയോ വരണ്ടനി​ല​മോ ആയ ഭൂപ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളു​ടെ ശതമാ​ന​ക്ക​ണക്ക്‌

ആഫ്രിക്ക 66%

ഏഷ്യ 46%

ഓസ്‌ട്രേലിയ 75%

യൂറോപ്പ്‌ 32%

വടക്കേ അമേരിക്ക 34%

തെക്കേ അമേരിക്ക 31%

ലോകമൊട്ടാകെ 41%

[17-ാം പേജിലെ ചതുരം]

ജലസേ​ചനം ഭൂപ്ര​ദേ​ശത്തെ മരുഭൂ​മി​യാ​ക്കു​ന്നു​വോ?

ജലസേ​ച​ന​ത്തിന്‌—നിലങ്ങൾക്കു വെള്ള​മെ​ത്തി​ക്കു​ന്ന​തിന്‌—ഭൂപ്ര​ദേ​ശത്തെ മരുഭൂ​മി​യാ​ക്കാൻ സാധി​ക്കു​മോ? ഉവ്വ്‌, മോശ​മായ ജലസേ​ച​ന​ത്തിന്‌ അതു സാധി​ക്കും. ജലസേ​ചനം നടത്തിയ പ്രദേ​ശത്ത്‌ വെള്ളം ശരിയാം​വി​ധം വാർന്നു​പോ​കാൻ ക്രമീ​ക​രണം ചെയ്യാ​ത്ത​പ്പോ​ഴാണ്‌ അതുണ്ടാ​കു​ന്നത്‌. ആദ്യം മണ്ണ്‌ വെള്ളത്തിൽ വല്ലാതെ കുതിർന്നു​പോ​കു​ന്നു; അതുക​ഴിഞ്ഞ്‌ അത്‌ ഉപ്പുര​സ​മു​ള്ള​താ​കു​ന്നു; പിന്നീട്‌ പ്രതല​ത്തിൽ ഉപ്പുപ​ടലം ഉണ്ടാകു​ന്നു. “പുതിയ ജലസേചന പദ്ധതികൾ തുറക്കു​ന്ന​തി​ന​നു​സ​രിച്ച്‌, മോശ​മായ ജലസേ​ചനം സ്ഥലങ്ങളെ അതി​വേഗം മരുഭൂ​മി​ക​ളാ​ക്കി​ത്തീർക്കു​ന്നു” എന്നു പാനോസ്‌ അഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ടു​ന്നു.

[16,17 പേജു​ക​ളി​ലെ ഭൂപടങ്ങൾ]

മരുഭൂമി

അപകടത്തിൽ

[കടപ്പാട്‌]

Mountain High Maps® Copyright © 1995 Digital Wisdom, Inc.

[15-ാം പേജിലെ ചിത്രങ്ങൾ]

സാവധാനം മരുഭൂ​മി​ക​ളാ​യി​ക്കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കുന്ന കൃഷി​യി​ട​ങ്ങൾ