അപ്പാച്ചിക്ക്‌ എന്തൊക്കെ സംഭവി​ച്ചെ​ന്നോ?

“ക്രൂര​ത​യു​ടെ ആൾരൂപം” എന്ന്‌ ആരെക്കു​റി​ച്ചാ​ണു പറഞ്ഞി​ട്ടു​ള്ളത്‌? എങ്കിലും, ശ്രദ്ധേ​യ​മായ ധീരത​യ്‌ക്കും നിശ്ചയ​ദാർഢ്യ​ത്തി​നും പേരു​കേട്ട ആ വ്യക്തി ആരായി​രു​ന്നു? യു.എസ്‌. സൈന്യ​ത്തിന്‌ കീഴട​ങ്ങിയ അവസാ​നത്തെ അപ്പാച്ചി നേതാ​വാ​യി​രു​ന്നു അദ്ദേഹം. 80 വർഷ​ത്തോ​ളം ജീവി​ച്ചി​രുന്ന്‌ 1909-ൽ ഓക്‌ല​ഹോ​മ​യിൽവെച്ച്‌ മരിച്ച അദ്ദേഹം ഡച്ച്‌ നവോ​ത്ഥാന സഭയിലെ ഒരംഗ​മാ​യി​രു​ന്നു​വെന്ന്‌ കരുത​പ്പെ​ടു​ന്നു. അദ്ദേഹ​മാ​യി​രു​ന്നു ഗോയാ​ഹ്‌ക്ലേ. അധിക​വും ജെറോ​നി​മോ എന്നറി​യ​പ്പെ​ടുന്ന അദ്ദേഹം അവസാ​നത്തെ മഹാനായ അപ്പാച്ചി നേതാ​വാ​യി​രു​ന്നു.

ഗോയാ​ഹ്‌ക്ലേ, മെക്‌സി​ക്കൻ പട്ടാള​ക്കാ​രെ ആക്രമി​ച്ച​പ്പോൾ അവർ ഭയപ്പെട്ട്‌ ജെറോം “പുണ്യ​വാള”നോട്‌ (ചേറോ​നി​മോ) നിലവി​ളി​ച്ച​തിൽപ്പി​ന്നെ​യാണ്‌ അദ്ദേഹ​ത്തിന്‌ ജെറോ​നി​മോ എന്ന പേര്‌ കിട്ടി​യ​തെന്നു പറയ​പ്പെ​ടു​ന്നു. മെക്‌സി​ക്കോ​യി​ലെ ചേനോ​സി​ന്റെ പ്രാന്ത​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളിൽ താവള​മ​ടി​ച്ചി​രുന്ന 25 അപ്പാച്ചി സ്‌ത്രീ​ക​ളെ​യും കുട്ടി​ക​ളെ​യും മെക്‌സി​ക്കൻ സേനകൾ 1850 എന്ന വർഷ​ത്തോ​ട​ടുത്ത്‌ കൊല​പ്പെ​ടു​ത്തു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. ജെറോ​നി​മോ​യു​ടെ മാതാ​വും യുവഭാ​ര്യ​യും മൂന്നു കുട്ടി​ക​ളും അക്കൂട്ട​ത്തി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. “തന്റെ ശിഷ്ട ജീവി​ത​കാ​ലം മുഴുവൻ ജെറോ​നി​മോ മെക്‌സി​ക്കോ​ക്കാ​രെ ഒന്നടങ്കം വെറുത്ത”തായി പറയ​പ്പെ​ടു​ന്നു. പ്രതി​കാ​ര​മോ​ഹി​യാ​യി​ത്തീർന്ന അദ്ദേഹം, ആളുകൾ ഏറ്റവും ഭയപ്പെ​ട്ടി​രുന്ന അപ്പാച്ചി മുഖ്യ​ന്മാ​രിൽ ഒരാളാ​യി​ത്തീർന്നു.

ഹോളി​വുഡ്‌ സിനി​മ​ക​ളിൽ മിക്ക​പ്പോ​ഴും വില്ലന്മാ​രാ​യി ചിത്രീ​ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ടാ​റുള്ള അപ്പാച്ചി ഇന്ത്യക്കാ​രെ​ക്കു​റിച്ച്‌ നമു​ക്കെ​ന്ത​റി​യാം? അവർ ഇപ്പോ​ഴു​മു​ണ്ടോ? എങ്കിൽ, അവരുടെ ജീവിതം എങ്ങനെ​യാണ്‌, അവർക്ക്‌ എങ്ങനെ​യുള്ള ഒരു ഭാവി​യാ​ണു​ള്ളത്‌?

“നരവം​ശ​ത്തി​ലെ പുലികൾ”

നിർഭ​യ​രും സമർഥ​രു​മായ യോദ്ധാ​ക്ക​ളെന്നു പേരു​കേ​ട്ട​വ​രാണ്‌ അപ്പാച്ചി.a (വ്യക്തമാ​യും അവരുടെ ഈ പേര്‌ വന്നിരി​ക്കു​ന്നത്‌ “ശത്രു” എന്നർഥ​മുള്ള ആപ്പാച്ചൂ എന്ന സുനി പദത്തിൽനി​ന്നാണ്‌.) 19-ാം ശതകത്തിൽ അമേരി​ക്കൻ ഇന്ത്യക്കാർക്കെ​തി​രെ പോരാ​ട്ടം നടത്തിയ വിഖ്യാ​ത​നായ ജനറൽ ജോർജ്‌ ക്രുക്ക്‌ അവരെ വിളി​ച്ചത്‌ “നരവം​ശ​ത്തി​ലെ പുലികൾ” എന്നാണ്‌. എന്നാൽ, “1500-ന്‌ ശേഷം ഒരിക്ക​ലും അപ്പാച്ചി ഗോ​ത്ര​ക്കാ​രെ മൊത്ത​മെ​ടു​ത്താ​ലും അവരുടെ സംഖ്യ ആറായി​ര​ത്തിൽ കവിഞ്ഞി​ട്ടില്ല” എന്ന്‌ ഒരു പ്രാമാ​ണിക ഉറവിടം പറയുന്നു. എങ്കിലും, അവരുടെ ഏതാനും ഡസ്സൻ യോദ്ധാ​ക്കൾക്ക്‌ ഗറില്ലാ​യു​ദ്ധ​മു​റ​യു​പ​യോ​ഗിച്ച്‌ ഒരു ശത്രു​സൈ​ന്യ​ത്തെ ഒന്നടങ്കം ഉപരോ​ധി​ക്കാൻ കഴിഞ്ഞി​രു​ന്നു​വ​ത്രേ!

എന്നാൽ ഒരു അപ്പാച്ചി ഉറവിടം ഇങ്ങനെ പ്രസ്‌താ​വി​ക്കു​ന്നു: “സ്‌പെ​യിൻകാ​രും മെക്‌സി​ക്കോ​ക്കാ​രും അമേരി​ക്ക​ക്കാ​രും പടച്ചു​വിട്ട പൊതു ധാരണ​കൾക്കു വിരു​ദ്ധ​മാ​യി, അപ്പാച്ചി​കൾ യുദ്ധ​പ്രി​യ​രും രക്തക്കൊ​തി​പൂ​ണ്ട​വ​രു​മായ കാട്ടാ​ള​ന്മാ​രാ​യി​രു​ന്നില്ല. ഞങ്ങൾ കൊള്ള നടത്തി​യി​രു​ന്നത്‌ ക്ഷാമകാ​ലത്തു മാത്ര​മാണ്‌. യുദ്ധങ്ങൾ നടത്തി​യി​രു​ന്നത്‌ തോന്നി​യ​തു​പോ​ലെ ആയിരു​ന്നില്ല, ഞങ്ങളോ​ടു കാണി​ക്കുന്ന അനീതി​കൾക്ക്‌ പ്രതി​കാ​ര​മാ​യി പൊതു​വെ ശരിക്കും ആസൂ​ത്രി​ത​മായ പോരാ​ട്ട​ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്നു അവ.” അത്തരം അനീതി​കൾ അനവധി​യാ​യി​രു​ന്നു​താ​നും!

അരി​സോ​ണ​യി​ലെ പെരി​ഡോ​ട്ടി​ലുള്ള സാൻ കാർലോസ്‌ അപ്പാച്ചി സാംസ്‌കാ​രിക കേന്ദ്ര​ത്തി​ലെ ഒരു പ്രദർശനം അപ്പാച്ചി​യു​ടെ വീക്ഷണ​പ്ര​കാ​ര​മുള്ള അവരുടെ ചരിത്രം വ്യക്തമാ​ക്കു​ന്നു: “പുറത്തു​ള്ള​വ​രു​ടെ വരവോ​ടെ ഈ പ്രദേ​ശത്ത്‌ വിദ്വേ​ഷ​ങ്ങ​ളും മാറ്റങ്ങ​ളും എത്തി. നവാഗതർ, ആദിവാ​സി​ക​ളായ ഞങ്ങൾക്ക്‌ ഈ ദേശവു​മാ​യുള്ള ബന്ധത്തെ ഒട്ടും മാനി​ച്ചില്ല. ഞങ്ങളുടെ പാരമ്പ​ര്യ​ങ്ങ​ളും സംസ്‌കാ​ര​വും കാത്തു​സൂ​ക്ഷി​ക്കാ​നുള്ള ശ്രമത്തിൽ ഞങ്ങളുടെ പൂർവി​കർ സ്‌പെ​യി​നി​ലെ​യും മെക്‌സി​ക്കോ​യി​ലെ​യും ഐക്യ​നാ​ടു​ക​ളി​ലെ​യും പട്ടാള​ക്കാ​രോ​ടും പൗരന്മാ​രോ​ടും പോരാ​ടി അനേക യുദ്ധങ്ങൾ ജയിച്ചു. സംഖ്യാ​ബ​ല​ത്താ​ലും ആധുനിക സാങ്കേ​തി​ക​വി​ദ്യ​യാ​ലും ഭയന്നു​പോയ ഞങ്ങളുടെ പൂർവ​പി​താ​മ​ഹ​ന്മാർ യു.എസ്‌. ഗവൺമെൻറി​ന്റെ ആവശ്യങ്ങൾ അംഗീ​ക​രി​ക്കാൻ ഒടുവിൽ നിർബ​ന്ധി​ത​രാ​യി. സ്വത​ന്ത്ര​മായ ജീവിതം ഉപേക്ഷിച്ച്‌ സംവര​ണ​മേ​ഖ​ല​ക​ളിൽ പാർക്കാൻ ഞങ്ങൾ നിർബ​ന്ധി​ത​രാ​യി.” ‘സംവര​ണ​മേ​ഖ​ല​ക​ളിൽ പാർക്കാൻ നിർബ​ന്ധി​ത​രാ​യി’ എന്ന പ്രയോ​ഗം ഐക്യ​നാ​ടു​ക​ളി​ലെ 554 ഗോ​ത്ര​ങ്ങ​ളി​ലും കാനഡ​യി​ലെ​മ്പാ​ടു​മാ​യുള്ള 633 സംഘങ്ങ​ളി​ലു​മുള്ള ഏതാണ്ട്‌ അഞ്ചു ലക്ഷം സംവര​ണ​മേ​ഖലാ നിവാ​സി​ക​ളിൽ (ഇരുപതു ലക്ഷത്തി​ല​ധി​കം അമേരി​ക്കൻ ഇന്ത്യക്കാ​രാ​ണു​ള്ളത്‌) തീവ്ര​വി​കാ​രങ്ങൾ ഉണർത്തി​വി​ടു​ന്നു. അപ്പാച്ചി​യു​ടെ എണ്ണം 50,000-ത്തോളം വരും.b

ആദ്യകാല അതിജീ​വ​നം

ആദിമ ഗോ​ത്രങ്ങൾ വന്നത്‌ ഏഷ്യയിൽനിന്ന്‌ ബെറിങ്‌ കടലി​ടു​ക്കു​വ​ഴി​യാ​ണെ​ന്നും അവർ ക്രമേണ തെക്കോ​ട്ടും കിഴ​ക്കോ​ട്ടും വ്യാപി​ച്ചു​വെ​ന്നു​മുള്ള സിദ്ധാന്തം മിക്ക പ്രാചീന അമേരി​ക്കൻ ചരി​ത്ര​വി​ദ​ഗ്‌ധ​രും അംഗീ​ക​രി​ക്കു​ന്നുണ്ട്‌. ഭാഷാ​വി​ദ​ഗ്‌ധർ അപ്പാച്ചി ഭാഷയെ അലാസ്‌ക​യി​ലെ​യും കാനഡ​യി​ലെ​യും അതാപാ​സ്‌കൻകാ​രു​ടെ ഭാഷയു​മാ​യി ബന്ധപ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു. തോമസ്‌ മെയ്‌ൽസ്‌ ഇങ്ങനെ എഴുതു​ന്നു: “ഇപ്പോ​ഴത്തെ കണക്കു​കൂ​ട്ട​ലു​ക​ള​നു​സ​രിച്ച്‌ അമേരി​ക്ക​യു​ടെ തെക്കു​പ​ടി​ഞ്ഞാ​റൻ പ്രദേ​ശ​ങ്ങ​ളിൽ അവരെ​ത്തി​യത്‌ എ.ഡി. 1000-ത്തിനും 1500-നും ഇടയ്‌ക്കാണ്‌. അവർ വന്ന കൃത്യ​മായ വഴിയും അവരുടെ കുടി​യേ​റ്റ​വേ​ഗ​ത​യും സംബന്ധിച്ച്‌ നരവം​ശ​ശാ​സ്‌ത്ര​ജ്ഞർക്കി​ട​യിൽ ഇപ്പോ​ഴും യോജി​പ്പില്ല.”—അപ്പാച്ചി എന്നു വിളി​ക്ക​പ്പെ​ടുന്ന ജനത (ഇംഗ്ലീഷ്‌).

ആദിമ നൂറ്റാ​ണ്ടു​ക​ളിൽ അപ്പാച്ചി ജീവി​ച്ചു​പോ​ന്നത്‌ സ്‌പാ​നി​ഷു​കാ​രും മെക്‌സി​ക്കോ​ക്കാ​രു​മായ അയൽക്കാർക്കെ​തി​രെ കൊള്ള​സം​ഘ​ങ്ങളെ സംഘടി​പ്പി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടാണ്‌. തോമസ്‌ മെയിൽസ്‌ ഇപ്രകാ​രം എഴുതു​ന്നു: “അത്തരം കൊള്ള 1690-നോട​ടുത്ത കാലത്ത്‌ ആരംഭിച്ച്‌ 1870-നോട​ടുത്ത കാലം​വ​രെ​യുള്ള രണ്ടു നൂറ്റാ​ണ്ടോ​ളം തുടർന്നു. അത്തരം കൊള്ള അതിശ​യി​പ്പി​ക്കു​ന്നതല്ല. കാരണം, മെക്‌സി​ക്കോ അവശ്യ സാധന​ങ്ങ​ളു​ടെ ഒരു കലവറ തന്നെയാ​യി​രു​ന്നു.”

ഉച്ചി​ത്തൊ​ലി ചെത്തൽരീ​തി ആദ്യം പ്രയോ​ഗി​ച്ച​താര്‌?

മെക്‌സി​ക്കോ​യും അപ്പാച്ചി ജനതയും തമ്മിലുള്ള നിരന്തര പോരാ​ട്ട​ങ്ങ​ളു​ടെ ഫലമായി മെക്‌സി​ക്കോ​യി​ലെ സോ​നോര ഗവൺമെൻറ്‌ ഉച്ചി​ത്തൊ​ലി​ക്കു പ്രതി​ഫലം കൊടു​ക്കുന്ന “പഴയ സ്‌പാ​നിഷ്‌ സമ്പ്രദാ​യം സ്വീക​രി​ച്ചു.” ഈ രീതി ആദ്യമ​വ​ലം​ബി​ച്ചത്‌ സ്‌പെ​യിൻകാ​രാ​യി​രു​ന്നില്ല—അതിനും മുമ്പുള്ള കാലങ്ങ​ളിൽ ബ്രിട്ടീ​ഷു​കാ​രും ഫ്രഞ്ചു​കാ​രും ആ രീതി ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്നു.

മെക്‌സി​ക്കോ​ക്കാർ ഉച്ചി​ത്തൊ​ലി ചെത്തി​യെ​ടു​ത്തി​രു​ന്നത്‌ പ്രതി​ഫ​ല​ത്തുക നേടു​ന്ന​തി​നു വേണ്ടി​യാ​യി​രു​ന്നു. ചില​പ്പോൾ, ഉച്ചി​ത്തൊ​ലി അപ്പാച്ചി​യു​ടേ​താ​ണോ അല്ലയോ എന്നതൊ​ന്നും അവർക്കു പ്രശ്‌ന​മ​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. 1835-ലാണ്‌ ഉച്ചി​ത്തൊ​ലി പ്രതിഫല നിയമം മെക്‌സി​ക്കോ​യിൽ പാസ്സാ​ക്കി​യത്‌. ഓരോ യോദ്ധാ​വി​ന്റെ​യും ഉച്ചി​ത്തൊ​ലി​ക്കു നൽകി​യി​രു​ന്നത്‌ 100 പെസോസ്‌ ആയിരു​ന്നു. രണ്ടു വർഷത്തി​നു​ശേഷം, ഒരു സ്‌ത്രീ​യു​ടെ ഉച്ചി​ത്തൊ​ലി​ക്കുള്ള 50 പെസോ​സും ഒരു കുട്ടി​യു​ടെ ഉച്ചി​ത്തൊ​ലി​ക്കുള്ള 25 പെസോ​സും അതിന്റെ കൂടെ കൂട്ടി! അപ്പാച്ചി​ദേശം കീഴടക്കൽ (ഇംഗ്ലീഷ്‌) എന്ന പുസ്‌ത​ക​ത്തിൽ ഡാൻ ത്രാപ്പ്‌ എഴുതു​ന്നു: “സത്യത്തിൽ ഉന്മൂല​നത്തെ ഉദ്ദേശി​ച്ചുള്ള ആ നയം, നരഹത്യ​യ്‌ക്ക്‌ വ്യാപ​ക​മായ വേരു​ക​ളാ​ണു​ള്ള​തെ​ന്നും അത്‌ ഏതെങ്കി​ലും ഒരൊറ്റ രാജ്യ​ത്തി​ന്റെ ആധുനിക കണ്ടുപി​ടി​ത്ത​മ​ല്ലെ​ന്നു​മു​ള്ള​തി​ന്റെ തെളി​വാണ്‌.” അദ്ദേഹം തുടരു​ന്നു: “അപ്പാച്ചി​കൾ ഉച്ചി​ത്തൊ​ലി ചെത്തി​യി​രു​ന്നില്ല.” എന്നിരു​ന്നാ​ലും, ചിരി​ക്കാവ ചില​പ്പോ​ഴൊ​ക്കെ ഉച്ചി​ത്തൊ​ലി ചെത്തി​യെ​ടു​ത്തി​രു​ന്നു. എന്നാൽ എപ്പോ​ഴു​മൊ​ന്നും അങ്ങനെ ചെയ്‌തി​രു​ന്നില്ല. “കാരണം, മരണ​ത്തെ​യും ഭൂതങ്ങ​ളെ​യും അവർ ഭയപ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു” എന്ന്‌ മെയ്‌ൽസ്‌ പറയുന്നു. അദ്ദേഹം ഇങ്ങനെ കൂട്ടി​ച്ചേർക്കു​ന്നു: “മെക്‌സി​ക്കോ​ക്കാർ ഈ തന്ത്രം ആവിഷ്‌ക​രി​ച്ച​തി​നു​ശേഷം അതി​നോ​ടുള്ള പ്രതി​കാ​ര​മെ​ന്ന​നി​ല​യി​ലാണ്‌ [അവർ] ഉച്ചി​ത്തൊ​ലി ചെത്തി​യി​രു​ന്നത്‌.”

ഖനി​ജോ​ലി​ക്കാർ “മിക്ക​പ്പോ​ഴും കൂട്ടം ചേർന്ന്‌ . . . അമേരി​ക്കൻ ഇന്ത്യാ​ക്കാ​രെ തേടി പുറ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു. അവർക്ക്‌ അവരെ കെണി​യിൽപ്പെ​ടു​ത്താൻ കഴിഞ്ഞ​പ്പോ​ഴൊ​ക്കെ അവർ പുരു​ഷ​ന്മാ​രെ ഒന്നടങ്കം കൊന്നു​ക​ളഞ്ഞു. ചില​പ്പോൾ സ്‌ത്രീ​ക​ളെ​യും കുട്ടി​ക​ളെ​യും പോലും ബാക്കി വെച്ചി​രു​ന്നില്ല. സ്വഭാ​വി​ക​മാ​യും അമേരി​ക്കൻ ഇന്ത്യക്കാർ വെള്ളക്കാ​രോ​ടും മറ്റു ഗോ​ത്ര​ക്കാ​രോ​ടും അതുതന്നെ ചെയ്‌തു” എന്ന്‌ ത്രാപ്പ്‌ പറയുന്നു.

അപ്പാച്ചി​യു​മാ​യുള്ള യുദ്ധം അരി​സോണ സംസ്ഥാ​ന​ത്തി​നു ലാഭക​ര​മായ ഒരു ഘട്ടത്തി​ലെ​ത്തി​ച്ചേർന്നു എന്ന്‌ ചാൾസ്‌ ലുമ്മിസ്‌ പറയുന്നു. കാരണം, “യുദ്ധം തുടരു​ന്നത്‌ യുദ്ധവി​ഭാ​ഗം അരി​സോ​ണ​യു​ടെ അതിർത്തി​കൾക്കു​ള്ളിൽ പ്രതി​വർഷം 20 ലക്ഷം ഡോള​റി​ല​ധി​കം വിതരണം ചെയ്യു​ന്ന​തി​നെ [അർഥമാ​ക്കി].” ത്രാപ്പ്‌ പ്രസ്‌താ​വി​ക്കു​ന്നു: “പ്രബല​രും തത്ത്വദീ​ക്ഷ​യി​ല്ലാ​ത്ത​വ​രു​മായ ആളുകൾ അപ്പാച്ചി​ക​ളു​മാ​യുള്ള സമാധാ​നം കാംക്ഷി​ച്ചില്ല. കാരണം, സമാധാ​ന​മു​ള്ള​പ്പോൾ സൈന്യ​ത്തിൽനി​ന്നു ലഭിച്ചി​രുന്ന പണത്തിന്റെ ഒഴുക്ക്‌ നിലയ്‌ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു.”

സംവര​ണ​മേ​ഖ​ല​ക​ളാ​യി​രു​ന്നോ പരിഹാ​രം?

ആക്രമണം നടത്തിയ വെള്ളക്കാ​രായ കുടി​യേ​റ്റ​ക്കാ​രും തദ്ദേശ അപ്പാച്ചി​യും തമ്മിലുള്ള നിരന്തര പോരാ​ട്ടം അമേരി​ക്കൻ ഇന്ത്യക്കാർ സംവര​ണ​മേ​ഖ​ല​ക​ളിൽ ഒതുങ്ങി​ക്ക​ഴി​യു​ക​യെന്ന കേന്ദ്ര​ഗ​വൺമെൻറി​ന്റെ പരിഹാ​ര​മാർഗ​ത്തി​ലേക്കു നയിച്ചു. ഈ സംവര​ണ​മേ​ഖ​ലകൾ, അവർ അതിജീ​വി​ക്കാൻ പ്രതീ​ക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രുന്ന വാസ​യോ​ഗ്യ​മ​ല്ലാത്ത ഭൂപ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്നു. 1871-72-ൽ അപ്പാച്ചി​ക്കാ​യി സംവര​ണ​മേ​ഖ​ലകൾ സ്ഥാപി​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി.

1872 മുതൽ 1876 വരെ ചിരി​ക്കാവ അപ്പാച്ചിക്ക്‌ സ്വന്തമായ സംവര​ണ​മേഖല ഉണ്ടായി​രു​ന്നു. സ്വത​ന്ത്ര​മാ​യി വിഹരി​ച്ചു​ന​ട​ന്നി​രുന്ന ഈ നാടോ​ടി​കൾക്ക്‌ കൂച്ചു​വി​ല​ങ്ങി​ട​പ്പെ​ട്ട​തു​പോ​ലെ തോന്നി. 400-നും 600-നും ഇടയ്‌ക്കു വരുന്ന അവർക്ക്‌ 27,36,000 ഏക്കർ സ്ഥലമു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും, അധിക​വും ഊഷര​മായ ഈ പ്രദേശം വേട്ടയാ​ടി​യും കായ്‌ക​നി​കൾ പെറു​ക്കി​യും ജീവി​ക്കു​ന്ന​തി​നു തികയാ​താ​യി. പട്ടിണി​യ​ക​റ്റാൻ ഗവൺമെൻറിന്‌ 15 ദിവസ​ത്തി​ലൊ​രി​ക്കൽ റേഷൻ നൽകേ​ണ്ടി​വന്നു.

അപ്പോൾ പോലും, പ്രത്യേ​ക​മായ ചിരി​ക്കാവ സംവര​ണ​മേഖല പാഴാ​ണെ​ന്നും അപ്പാച്ചി​യെ ഒരു സംവര​ണ​മേ​ഖ​ല​യിൽ ആക്കണ​മെ​ന്നും വെള്ളക്കാ​രായ നിവാ​സി​കൾ കരുതി. ആദരണീയ ഗോ​ത്ര​മു​ഖ്യൻ കോച്ചിസ്‌ 1874-ൽ മരിച്ച​തോ​ടെ വെള്ളക്കാ​രായ നിവാ​സി​ക​ളു​ടെ വിദ്വേ​ഷം നുരഞ്ഞു​പൊ​ന്തി. സംവര​ണ​മേ​ഖ​ല​യിൽനിന്ന്‌ ചിരി​ക്കാവ അപ്പാച്ചി​യെ തുരത്തു​ന്ന​തിന്‌ അവർക്ക്‌ ഒരു ഒഴിക​ഴിവ്‌ വേണമാ​യി​രു​ന്നു. എന്താണ്‌ സംഭവി​ച്ചത്‌? “1876-ൽ അതിനുള്ള ഒരു മറ ലഭിച്ചു. കൂടുതൽ വിസ്‌കി കൊടു​ക്കാൻ വിസമ്മ​തി​ച്ച​തി​നെ​ത്തു​ടർന്ന്‌ രണ്ട്‌ നിയമ​വി​രുദ്ധ വിസ്‌കി​വ്യാ​പാ​രി​കളെ രണ്ടു ചിരി​ക്കാവ ഗോ​ത്ര​ക്കാർ കൊല​പ്പെ​ടു​ത്തി. പ്രതി​കളെ അറസ്റ്റ്‌ ചെയ്യു​ന്ന​തി​നു​പ​കരം, സാൻ കാർലോസ്‌ സംവര​ണ​മേ​ഖ​ല​യു​ടെ [ഗവൺമെൻറ്‌] പ്രതി​നി​ധി സായു​ധ​രായ ആളുകൾക്കൊ​പ്പ​മെത്തി ചിരി​ക്കാവ [ഗോ​ത്രത്തെ] സാൻ കാർലോ​സി​ലേക്കു കൊണ്ടു​പോ​യി. എന്നിട്ട്‌ ചിരി​ക്കാവ സംവര​ണ​മേഖല അടച്ചിട്ടു.”

എന്നിരു​ന്നാ​ലും, തങ്ങളുടെ സംവര​ണ​പ​രി​ധി​കൾക്ക​പ്പു​റം സ്വത​ന്ത്ര​മാ​യി വിഹരി​ക്കാൻ അമേരി​ക്കൻ ഇന്ത്യക്കാർക്ക്‌ അനുമ​തി​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. വെള്ളക്കാ​രായ നിവാ​സി​കൾക്ക്‌ ആ നയം ഇഷ്ടമാ​യില്ല. “ആ നിവാ​സി​ക​ളു​ടെ ആവശ്യ​പ്ര​കാ​രം സാൻ കാർലോസ്‌, വൈറ്റ്‌ മൗണ്ടൻ, സിബെ​ക്വെ, ടൊറ്റോ അപ്പാച്ചി, ചിരി​ക്കാവ അപ്പാച്ചി​യു​ടെ അനവധി കൂട്ടങ്ങൾ എന്നിവ​യെ​യെ​ല്ലാം ഗവൺമെൻറ്‌, സാൻ കാർലോസ്‌ ഭരണവി​ഭാ​ഗ​ത്തി​ലേക്കു മാറ്റി.”—സൃഷ്ടി​യു​ടെ യാത്ര—അമേരി​ക്കൻ ഇന്ത്യാ​ക്കാ​രു​ടെ താദാ​ത്മ്യ​വും വിശ്വാ​സ​വും (ഇംഗ്ലീഷ്‌).

ഒരുകാ​ലത്ത്‌ യാവാ​പൈ, ചിരി​ക്കാവ, പശ്ചിമ അപ്പാച്ചി എന്നിവ​യി​ലെ ആയിര​ക്ക​ണ​ക്കി​നാ​ളു​കളെ സംവര​ണ​മേ​ഖ​ല​ക​ളിൽ ഒതുക്കി​നിർത്തു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. ഇതു പിരി​മു​റു​ക്ക​ത്തി​നും സംശയ​ത്തി​നും വഴി​തെ​ളി​ച്ചു. കാരണം, ഈ ഗോ​ത്ര​ങ്ങ​ളിൽ ചിലത്‌ ചിരകാല ശത്രു​ക്ക​ളാ​യി​രു​ന്നു. സംവര​ണ​ത്തി​ന്റെ വിലക്കു​ക​ളോട്‌ അവർ എങ്ങനെ​യാണ്‌ പ്രതി​ക​രി​ച്ചത്‌? “പരമ്പരാ​ഗത ജീവി​ത​രീ​തി​ക​ളിൽനി​ന്നു പറി​ച്ചെ​റി​യ​പ്പെട്ട ഞങ്ങൾ ശാരീ​രി​ക​മാ​യും വൈകാ​രി​ക​മാ​യും ആത്മീയ​മാ​യും വിശന്നു​പൊ​രി​ഞ്ഞു. ഞങ്ങൾക്കു സ്വാത​ന്ത്ര്യം നിഷേ​ധി​ക്ക​പ്പെട്ടു.” അതായി​രു​ന്നു അപ്പാച്ചി​യു​ടെ മറുപടി.

എന്നിരു​ന്നാ​ലും, 1885-ൽ പ്രസിദ്ധ യുദ്ധത്ത​ല​വ​നായ ജെറോ​നി​മോ​യു​ടെ നേതൃ​ത്വ​ത്തിൽ ചിരി​ക്കാ​വ​യി​ലെ ഒരു കൂട്ടമാ​ളു​കൾ സംവര​ണ​മേ​ഖ​ല​യിൽനിന്ന്‌ മെക്‌സി​ക്കോ​യി​ലേക്ക്‌ ഓടി​ര​ക്ഷ​പ്പെട്ടു. ജനറൽ നെൽസൺ മൈൽസും 5,000 പട്ടാള​ക്കാ​രും 400 അപ്പാച്ചി സ്‌കൗ​ട്ടു​ക​ളും ചേർന്ന്‌ അവരെ പിന്തു​ടർന്നു—ആ സമയമാ​യ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും 16 പുരു​ഷ​ന്മാ​രും 12 സ്‌ത്രീ​ക​ളും 6 കുട്ടി​ക​ളും മാത്രം വരുന്ന അവരെ കണ്ടെത്താ​നാ​യി​രു​ന്നു അവർ ശ്രമി​ച്ചത്‌!

ഒടുവിൽ, 1886 സെപ്‌റ്റം​ബർ 4-ന്‌ ജെറോ​നി​മോ കീഴടങ്ങി. സാൻ കാർലോസ്‌ സംവര​ണ​മേ​ഖ​ല​യി​ലേക്കു മടങ്ങാൻ അദ്ദേഹ​ത്തി​നു സമ്മതമാ​യി​രു​ന്നു. എന്നാൽ സംഭവി​ച്ചത്‌ അതായി​രു​ന്നില്ല. അവി​ടെ​യുള്ള എല്ലാ അപ്പാച്ചി​യേ​യും തടവു​കാ​രാ​യി കിഴക്കുള്ള ഫ്‌ളോ​റി​ഡ​യി​ലേക്കു കൊണ്ടു​പോ​യെ​ന്നും അദ്ദേഹ​ത്തി​നും അവി​ടേ​ക്കു​തന്നെ പോ​കേ​ണ്ടി​വ​രു​മെ​ന്നും അദ്ദേഹ​ത്തോ​ടു പറയ​പ്പെട്ടു. “ഒരിക്കൽ ഞങ്ങൾ സ്വത​ന്ത്ര​മാ​യി വിഹരി​ച്ചു​ന​ട​ന്നി​രു​ന്നു” എന്ന്‌ അദ്ദേഹം അപ്പാച്ചി ഭാഷയിൽ പറഞ്ഞു. ഇപ്പോൾ തടവു​കാ​ര​നാ​യി​ത്തീർന്ന അഭിമാ​നി​യും തന്ത്രശാ​ലി​യു​മായ ജെറോ​നി​മോ​യ്‌ക്കു മേലാൽ സ്വത​ന്ത്ര​മാ​യി വിഹരി​ച്ചു​ന​ട​ക്കാൻ കഴിയാ​താ​യി.

പിന്നീട്‌ പടിഞ്ഞാ​റോട്ട്‌, ഒക്‌ല​ഹോ​മ​യി​ലെ ഫോർട്ട്‌ സിൽ വരെ, പോകാൻ അദ്ദേഹ​ത്തിന്‌ അനുമതി ലഭിച്ചു. അവി​ടെ​വെച്ച്‌ 1909-ൽ അദ്ദേഹം നിര്യാ​ത​നാ​യി. അമേരി​ക്കൻ ഇന്ത്യക്കാ​രു​ടെ മറ്റനേകം നേതാ​ക്ക​ന്മാ​രെ​പ്പോ​ലെ ഈ അപ്പാച്ചി മുഖ്യ​നും തടവറ​ക​ളി​ലെ​യും സംവര​ണ​മേ​ഖ​ല​ക​ളി​ലെ​യും പരുക്കൻ ജീവി​ത​സാ​ഹ​ച​ര്യ​ങ്ങൾക്കു മുന്നിൽ മുട്ടു​മ​ട​ക്കാൻ നിർബ​ന്ധി​ത​നാ​യി.

അവർ ഇന്ന്‌ നേരി​ടുന്ന പ്രശ്‌ന​ങ്ങ​ളേവ?

അപ്പാച്ചിക്ക്‌ അരി​സോ​ണ​യി​ലും ന്യൂ മെക്‌സി​ക്കോ​യി​ലും അനവധി സംവര​ണ​മേ​ഖ​ല​ക​ളുണ്ട്‌. ഉണരുക!യുടെ പ്രതി​നി​ധി​കൾ സാൻ കാർലോസ്‌ സംവര​ണ​മേഖല സന്ദർശിച്ച്‌ അനവധി അപ്പാച്ചി നേതാ​ക്ക​ന്മാ​രു​മാ​യി അഭിമു​ഖം നടത്തി. ഇനി പറയു​ന്നത്‌ അതിന്റെ ഒരു വിവര​ണ​മാണ്‌.

ചൂടു​ള്ള​തും വരണ്ടതു​മായ ഒരു മേയ്‌ദി​ന​ത്തിൽ ആ സംവര​ണ​മേ​ഖ​ല​യിൽ കടന്നയു​ടനെ ഹാരിസൺ താൽഗോ​യും ഭാര്യ​യും ഞങ്ങളെ ഹൃദ്യ​മാ​യി വരവേറ്റു. സംഭാ​ഷ​ണ​സ്‌ഫു​ട​ത​യും ആറടി ഉയരവു​മുള്ള, കട്ടിമീശ വെച്ച ഹാരിസൺ, സാൻ കാർലോസ്‌ ഗോ​ത്ര​കൗൺസി​ലി​ലെ അംഗമാണ്‌. ഞങ്ങൾ അദ്ദേഹ​ത്തോ​ടു ചോദി​ച്ചു: “ഇന്ന്‌ അപ്പാച്ചി നേരി​ടുന്ന പ്രശ്‌ന​ങ്ങ​ളിൽ ചിലത്‌ ഏതൊ​ക്കെ​യാണ്‌?”

“പരമ്പരാ​ഗത മൂല്യങ്ങൾ ഞങ്ങൾക്ക്‌ അന്യമാ​യി​ക്കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. ടിവി-ക്ക്‌, പ്രത്യേ​കി​ച്ചും ഞങ്ങളുടെ യുവജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ​മേൽ, മോശ​മായ സ്വാധീ​ന​മാ​ണു​ള്ളത്‌. അവർ ഞങ്ങളുടെ ഭാഷ പഠിക്കു​ന്നി​ല്ലെ​ന്നത്‌ അതിന്റെ ഒരു ഉദാഹ​ര​ണ​മാണ്‌. മറ്റൊരു മുഖ്യ പ്രശ്‌നം തൊഴി​ലി​ല്ലാ​യ്‌മ​യാണ്‌. ചില പ്രദേ​ശ​ങ്ങ​ളിൽ 60 ശതമാനം പേർക്കും തൊഴി​ലില്ല. ഞങ്ങൾക്കു ചൂതാ​ട്ട​സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളു​ണ്ടെ​ന്നതു ശരിതന്നെ. പക്ഷേ, ഞങ്ങളിൽ പലർക്കും അവിടെ ജോലി കിട്ടാ​റില്ല. അതി​നൊ​രു മറുവശം കൂടി​യുണ്ട്‌, വാടക​യ്‌ക്കും ഭക്ഷ്യാ​വ​ശ്യ​ത്തി​നു​മാ​യി കിട്ടുന്ന പണം ഞങ്ങളുടെ ആൾക്കാർതന്നെ അവി​ടെ​പോ​യി ചൂതു​ക​ളിച്ച്‌ കളയുന്നു.”

ഗോ​ത്ര​ത്തി​ന്റെ ആരോ​ഗ്യ​പ്ര​ശ്‌ന​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചു ചോദി​ച്ച​പ്പോൾ മറുപടി പറയാൻ ഹാരിസൺ മടിച്ചില്ല. അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു: “പ്രമേഹം. ഇവിടത്തെ 20 ശതമാ​ന​ത്തി​ല​ധി​കം പേരും പ്രമേ​ഹ​രോ​ഗി​ക​ളാണ്‌. ചിലയി​ട​ങ്ങ​ളിൽ അത്‌ 50 ശതമാ​ന​ത്തി​നു മേലാണ്‌.” മറ്റൊരു പ്രശ്‌ന​വും ഉള്ളതായി അദ്ദേഹം സമ്മതിച്ചു—മദ്യം. നൂറു വർഷം മുമ്പ്‌ വെള്ളക്കാർ കൊണ്ടു​വ​ന്ന​താണ്‌ അത്‌. “മയക്കു​മ​രു​ന്നു​ക​ളും ഞങ്ങളുടെ ആൾക്കാരെ ബാധി​ക്കു​ന്നു.” സംവര​ണ​മേ​ഖ​ല​യി​ലെ പാത​യോര ബോർഡു​കൾ ഈ പ്രശ്‌ന​ങ്ങൾക്കു വാചാ​ല​മായ സാക്ഷ്യം വഹിക്കു​ന്ന​വ​യാ​യി​രു​ന്നു: “ന്യായ​ബോ​ധം ഭരിക്കട്ടെ—മയക്കു​മ​രു​ന്നിൽനിന്ന്‌ മുക്തരാ​കുക,” “നമ്മുടെ ദേശം സംരക്ഷി​ക്കുക. നമ്മുടെ ആരോ​ഗ്യം സംരക്ഷി​ക്കുക. നമ്മുടെ സമ്പത്ത്‌ പാഴാ​ക്കാ​തി​രി​ക്കുക.”

ആ ഗോ​ത്രത്തെ എയ്‌ഡ്‌സ്‌ ബാധി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടോ​യെന്ന്‌ ഞങ്ങൾ ചോദി​ച്ചു. പ്രകട​മായ വെറു​പ്പോ​ടെ അദ്ദേഹം ഉത്തരം നൽകി: “സ്വവർഗ​ര​തി​യി​ലാണ്‌ അപകടം പതിയി​രി​ക്കു​ന്നത്‌. അതു സംവര​ണ​മേ​ഖ​ല​യി​ലേക്കു നുഴഞ്ഞു​ക​യ​റു​ക​യാണ്‌. ടിവി-യും വെള്ളക്കാ​രന്റെ തിന്മക​ളും അപ്പാച്ചി യുവജ​ന​ങ്ങ​ളിൽ ചിലരെ ദുർബ​ല​രാ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്നു.”

സമീപ വർഷങ്ങ​ളിൽ സംവര​ണ​മേ​ഖ​ല​യി​ലെ കാര്യ​ങ്ങൾക്ക്‌ എങ്ങനെ മാറ്റം വന്നിരി​ക്കു​ന്നു​വെന്ന്‌ ഞങ്ങൾ ചോദി​ച്ചു. ഹാരിസൺ ഉത്തരം നൽകി: “1950-കളിൽ സ്വാധീ​നം ചെലു​ത്തി​യി​രുന്ന മുഖ്യ സംഗതി​ക​ളു​ടെ ക്രമം ഇതായി​രു​ന്നു: ഒന്നാമത്‌ മതം; രണ്ടാമത്‌ കുടും​ബം; മൂന്നാ​മത്‌ വിദ്യാ​ഭ്യാ​സം; നാലാ​മത്‌ സമപ്രാ​യ​ക്കാ​രു​ടെ സമ്മർദം; ഒടുവിൽ ടിവി. ഇന്ന്‌ ആ ക്രമം തിരി​ഞ്ഞു​വ​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നു. സ്വാധീ​നം കൂടു​ത​ലു​ള്ളത്‌ ടിവി-ക്കാണ്‌. ഏറ്റവും ശക്തമായ രണ്ടാമത്തെ ഘടകം സമപ്രാ​യ​ക്കാ​രു​ടെ സമ്മർദ​മാണ്‌—അപ്പാച്ചി വഴികൾ വിട്ട്‌ മുഖ്യ​ധാ​രാ അമേരി​ക്കൻ ജീവി​ത​രീ​തി പിൻപ​റ്റാ​നുള്ള സമ്മർദ​മാ​ണത്‌. വിദ്യാ​ഭ്യാ​സ​ത്തി​നു മൂന്നാം സ്ഥാനമാ​ണു​ള്ളത്‌. പല അപ്പാച്ചി​യും കോ​ളെജ്‌ വിദ്യാ​ഭ്യാ​സ​ത്തി​നുള്ള അവസരങ്ങൾ പ്രയോ​ജ​ന​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നുണ്ട്‌. മാത്രമല്ല, സംവര​ണ​മേ​ഖ​ല​ക​ളി​ലെ സ്‌കൂ​ളു​ക​ളു​ടെ​യും ഹൈസ്‌കൂ​ളു​ക​ളു​ടെ​യും എണ്ണവും വർധി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു.”

“കുടും​ബ​സ്വാ​ധീ​ന​ത്തി​ന്റെ കാര്യ​മോ?” ഞങ്ങൾ ചോദി​ച്ചു.

“നിർഭാ​ഗ്യ​ക​ര​മെന്നു പറയട്ടെ, കുടും​ബ​ത്തി​നു നാലാ​മത്തെ സ്ഥാന​മേ​യു​ള്ളൂ. ഏറ്റവും ഒടുവി​ല​ത്തേത്‌ മതമാണ്‌—പരമ്പരാ​ഗത മതമാ​യാ​ലും വെള്ളക്കാ​രന്റെ മതമാ​യാ​ലും സ്ഥിതി അതുതന്നെ.”

“ക്രൈ​സ്‌ത​വ​ലോ​ക​ത്തി​ലെ മതങ്ങളെ നിങ്ങൾ എങ്ങനെ​യാ​ണു വീക്ഷി​ക്കു​ന്നത്‌?”

“പരമ്പരാ​ഗത വിശ്വാ​സ​ങ്ങ​ളിൽനിന്ന്‌ ഞങ്ങളെ മതംമാ​റ്റാൻ സഭകൾ ശ്രമി​ക്കു​ന്നത്‌ ഞങ്ങൾക്കി​ഷ്ടമല്ല.c ലൂഥറ​ന്മാ​രും കത്തോ​ലി​ക്ക​രും കഴിഞ്ഞ 100 വർഷത്തി​ല​ധി​ക​മാ​യി ഇവിടെ മതപ്ര​വർത്ത​നങ്ങൾ നടത്തി​യി​ട്ടുണ്ട്‌. വൈകാ​രിക ആകർഷ​ക​ത്വ​മു​ള​വാ​ക്കുന്ന പെന്ത​ക്കോ​സ്‌തു വിഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളും ഇവി​ടെ​യുണ്ട്‌.

“കുടും​ബ​ത്തി​ലൂ​ടെ ഞങ്ങളുടെ സാംസ്‌കാ​രിക പൈതൃ​കം പുനഃ​സ്ഥാ​പി​ക്കു​ക​യും അപ്പാച്ചി ഭാഷയു​ടെ ഉപയോ​ഗം മടക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു​വ​രു​ക​യും വേണം. ഇപ്പോൾ, അതു നഷ്ടപ്പെ​ട്ടു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്നു.”

അപ്പാച്ചി​യു​ടെ സാമ്പത്തിക പുരോ​ഗ​തി

ഞങ്ങൾ മറ്റൊരു അപ്പാച്ചി മുഖ്യ​നെ​യും സന്ദർശി​ച്ചു. സാൻ കാർലോസ്‌ സംവര​ണ​മേ​ഖ​ല​യു​ടെ സാമ്പത്തി​കാ​ഭി​വൃ​ദ്ധി​യെ​ക്കു​റി​ച്ചാണ്‌ അദ്ദേഹം ആത്മവി​ശ്വാ​സ​ത്തോ​ടെ സംസാ​രി​ച്ചത്‌. എന്നിരു​ന്നാ​ലും, അവിടു​ത്തെ പദ്ധതി​കൾക്കു പണം മുടക്കാൻ സന്നദ്ധരായ നിക്ഷേ​പ​കരെ കണ്ടെത്തുക എളുപ്പ​മ​ല്ലെന്ന്‌ അദ്ദേഹം വിശദീ​ക​രി​ച്ചു. സാൻ കാർലോസ്‌ അപ്പാച്ചി ടെലി​ക്ക​മ്യൂ​ണി​ക്കേഷൻ കമ്പനി രൂപീ​ക​രി​ക്കാൻ ഒരു മുഖ്യ ടെല​ഫോൺ കമ്പനി​യു​മാ​യുള്ള ഉടമ്പടി ഒരു നല്ല ലക്ഷണമാണ്‌. അതിനു പണം മുടക്കു​ന്നത്‌ ഗ്രാമീണ സാമ്പത്തിക സംഘട​ന​യാണ്‌. അത്‌ അപ്പാച്ചി തൊഴി​ലാ​ളി​കൾക്ക്‌ കൂടുതൽ ജോലി പ്രദാനം ചെയ്യു​ക​യും സംരക്ഷ​ണ​മേ​ഖ​ല​യി​ലുള്ള തുച്ഛമായ ടെല​ഫോൺ സംവി​ധാ​നം മെച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തു​ക​യും ചെയ്യും.

സംവര​ണ​മേ​ഖ​ല​യി​ലെ ആശുപ​ത്രി​യിൽ ഉടൻതന്നെ സ്ഥാപി​ക്കാൻ പോകുന്ന ഡയാലി​സിസ്‌ കേന്ദ്ര​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചും ആ ഉദ്യോ​ഗസ്ഥൻ അഭിമാ​ന​ത്തോ​ടെ സംസാ​രി​ച്ചു. തന്മൂലം മെച്ചപ്പെട്ട സത്വര ചികിത്സ ലഭ്യമാ​കും. പിന്നീട്‌, സാൻ കാർലോ​സി​ലെ വാണി​ജ്യ​കേ​ന്ദ്ര​ത്തി​ന്റെ പുനർവി​ക​സ​ന​ത്തി​നുള്ള പ്ലാനുകൾ അദ്ദേഹം ഞങ്ങളെ കാണിച്ചു. താമസി​യാ​തെ അതിന്റെ നിർമാ​ണം നടക്കും. ഭാവി​യെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ശുഭാ​പ്‌തി​വി​ശ്വാ​സം പ്രകട​മാ​ക്കിയ അദ്ദേഹം വിദ്യാ​ഭ്യാ​സ​മാ​യി​രി​ക്കണം അടിസ്ഥാ​ന​മെന്ന്‌ ഊന്നി​പ്പ​റഞ്ഞു. ‘വിദ്യാ​ഭ്യാ​സ​മു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ മെച്ചപ്പെട്ട വേതനം ലഭിക്കും, അത്‌ ഉയർന്ന ജീവി​ത​നി​ല​വാ​ര​ത്തി​ലേ​ക്കും നയിക്കും.’

കൊട്ട​നെ​യ്‌ത്തി​നു പേരു​കേ​ട്ട​വ​രാണ്‌ അപ്പാച്ചി സ്‌ത്രീ​കൾ. പ്രാ​ദേ​ശിക സമ്പദ്‌വ്യ​വ​സ്ഥ​യി​ലെ മുഖ്യ ഘടകങ്ങൾ “വേട്ടയാ​ടൽ, മത്സ്യബ​ന്ധനം, മൃഗങ്ങളെ വളർത്തൽ, തടി​വെട്ടൽ, ഖനനം, വീടി​നു​വെ​ളി​യി​ലെ വിനോ​ദം, വിനോ​ദ​സ​ഞ്ചാ​രം” തുടങ്ങി​യ​വ​യാ​ണെന്ന്‌ വിനോ​ദ​സ​ഞ്ചാ​രി​കൾക്കുള്ള ഒരു ഗൈഡ്‌ബുക്ക്‌ പറയുന്നു.

കടുത്ത പ്രതി​കൂല സാഹച​ര്യ​ങ്ങളെ നേരി​ടേ​ണ്ടി​വ​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും, ബാഹ്യ​ലോ​ക​വു​മാ​യി കിടപി​ടി​ച്ചു​പോ​കാൻ അപ്പാച്ചി ശ്രമി​ക്കു​ന്നുണ്ട്‌. മറ്റനേ​ക​രെ​യും പോലെ, നീതി​യും ആദരവും മാന്യ​മായ ഒരു ജീവി​ത​വു​മാണ്‌ അവരാ​ഗ്ര​ഹി​ക്കു​ന്നത്‌.

യഥാർഥ നീതി കുടി​കൊ​ള്ളു​മ്പോൾ

ഭൂമി​യിൽ വരുത്തു​മെന്ന്‌ യഹോ​വ​യാം ദൈവം വാഗ്‌ദത്തം ചെയ്‌തി​രി​ക്കുന്ന പുതിയ ലോക​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ അപ്പാച്ചി​യോ​ടു സംസാ​രി​ക്കാൻ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷികൾ അവരെ സന്ദർശി​ക്കാ​റുണ്ട്‌. ദൈവ​ത്തി​ന്റെ ആ വാഗ്‌ദത്തം ബൈബിൾപു​സ്‌ത​ക​മായ യെശയ്യാ​വിൽ മനോ​ഹ​ര​മാ​യി വർണി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു: “ഇതാ, ഞാൻ പുതിയ ആകാശ​വും പുതിയ ഭൂമി​യും സൃഷ്ടി​ക്കു​ന്നു; മുമ്പി​ലെത്തവ ആരും ഓർക്കു​ക​യില്ല; ആരു​ടെ​യും മനസ്സിൽ വരിക​യു​മില്ല. അവർ വീടു​കളെ പണിതു പാർക്കും; അവർ മുന്തി​രി​ത്തോ​ട്ട​ങ്ങളെ ഉണ്ടാക്കി അവയിലെ ഫലം അനുഭ​വി​ക്കും. അവർ വൃഥാ അദ്ധ്വാ​നി​ക്ക​യില്ല.”—യെശയ്യാ​വു 65:17, 21, 23; 2 പത്രൊസ്‌ 3:13; വെളി​പ്പാ​ടു 21:1-5.

ഭൂമി​യിൽനി​ന്നു സകല സ്വാർഥ​ത​യും അഴിമ​തി​യും നീക്കം ചെയ്യാ​നും അതി​നോ​ടുള്ള ദ്രോഹം അവസാ​നി​പ്പി​ക്കാ​നും യഹോ​വ​യാം ദൈവം നടപടി​യെ​ടു​ക്കുന്ന സമയം ആസന്നമാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു. (മത്തായി 24; മർക്കൊസ്‌ 13; ലൂക്കൊസ്‌ 21 എന്നിവ കാണുക.) അമേരി​ക്കൻ ഇന്ത്യക്കാർ ഉൾപ്പെടെ സകല ജനതക​ളി​ലെ​യും ആളുകൾക്ക്‌ ക്രിസ്‌തു​യേ​ശു​വി​ലൂ​ടെ സത്യ​ദൈ​വ​മായ യഹോ​വ​യി​ലേക്കു തിരി​ഞ്ഞു​കൊണ്ട്‌ ഇപ്പോൾ അനു​ഗ്രഹം നേടാൻ സാധി​ക്കും. (ഉല്‌പത്തി 22:17, 18) പുനഃ​സ്ഥി​തീ​ക​രി​ക്ക​പ്പെട്ട ഭൂമിയെ അവകാ​ശ​മാ​ക്കു​വാൻ ആഗ്രഹി​ക്കുന്ന, ദൈവത്തെ അനുസ​രി​ക്കാൻ മനസ്സൊ​രു​ക്ക​മുള്ള സൗമ്യർക്ക്‌ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷികൾ സൗജന്യ ബൈബിൾ വിദ്യാ​ഭ്യാ​സം നൽകുന്നു.—സങ്കീർത്തനം 37:11, 19.

[അടിക്കു​റി​പ്പു​കൾ]

[13-ാം പേജിലെ ഭൂപടം/ചിത്രം]

വടക്കേ അമേരിക്ക

വലത്ത്‌ വലുതാ​ക്കി​ക്കാ​ണി​ച്ചി​രി​ക്കുന്ന പ്രദേശം

അപ്പാച്ചി സംവര​ണ​മേ​ഖ​ല​കൾ

അരിസോണ

ന്യൂ മെക്‌സി​ക്കോ

ഹിക്കരിയ

ഫോർട്ട്‌ അപ്പാച്ചി (വൈറ്റ്‌ മൗണ്ടൻ)

സാൻ കാർലോസ്‌

മെസ്‌കലെറോ

[കടപ്പാട്‌]

Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc.

[13-ാം പേജിലെ ചിത്രം]

ജെറോനിമോ

[കടപ്പാട്‌]

Courtesy of the Arizona Historical Society/Tucson, AHS#78167

[16-ാം പേജിലെ ചിത്രം]

ഹാരിസൺ താൽഗോ, ഒരു ഗോത്ര കൗൺസി​ലം​ഗം

[17-ാം പേജിലെ ചിത്രം]

ചിരിക്കാവയുടെ ശക്തിദുർഗ​മായ ഈ സ്ഥലത്താണ്‌ ഗോ​ത്ര​മു​ഖ്യ​നായ കോച്ചി​സി​നെ അടക്കം ചെയ്‌തത്‌

സാറ്റലൈറ്റ്‌ ഡിഷ്‌ ആൻറി​നകൾ സംവര​ണ​മേ​ഖ​ല​യിൽ ടിവി പരിപാ​ടി​കൾ എത്തിക്കു​ന്നു

[18-ാം പേജിലെ ചിത്രം]

അപ്പാച്ചിയുടെ ശവസം​സ്‌കാ​ര​വേ​ള​യിൽ ബന്ധുക്കൾ ശവക്കു​ഴി​ക്കു ചുറ്റും കല്ലുക​ളി​ടു​ന്നു. കാറ്റി​ലാ​ടുന്ന റിബ്ബണു​കൾ നാലു ദിശകളെ സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നു