ഒരു അപൂർവ പശ്ചിമാ​ഫ്രി​ക്കൻ നാണയം

സിയെറാ ലിയോ​ണി​ലെ ഉണരുക! ലേഖകൻ

ഇത്തര​മൊ​രു നാണയം നിങ്ങൾ എപ്പോ​ഴെ​ങ്കി​ലും കണ്ടിട്ടു​ണ്ടോ? ഇത്‌ ഒരു കിസ്സി നാണയം ആണ്‌. ഇവയിൽ ചിലതു ഫ്രീടൗ​ണി​ലുള്ള സിയെറാ ലിയോൺ ദേശീയ മ്യൂസി​യ​ത്തിൽ പ്രദർശി​പ്പി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌. ഇൻഫർമേഷൻ കാർഡിൽ ഇപ്രകാ​രം പറയുന്നു: ‘വിചിത്ര രൂപത്തി​ലുള്ള ഈ നാണയ​ത്തി​ന്റെ ഉത്ഭവം സിയെറാ ലിയോ​ണി​ലും ലൈബീ​രി​യ​യി​ലു​മാണ്‌. 1945 വരെ ഈ നാണയം ഇവിട​ങ്ങ​ളിൽ ഉപയോ​ഗ​ത്തി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അതിന്റെ ഉരുണ്ട അറ്റം തലയെ​യും കൂർത്ത അറ്റങ്ങൾ പാദങ്ങ​ളെ​യും പ്രതീ​ക​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ പ്രേത​മുള്ള നാണയം ആണ്‌ അതെന്നു പറയ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു. ഒരു മുഖ്യൻ മരിക്കു​മ്പോൾ കുറേ കിസ്സി നാണയങ്ങൾ കഷണങ്ങ​ളാ​ക്കി അയാളു​ടെ കുഴി​മാ​ട​ത്തിൽ കുത്തി​നിർത്തു​മാ​യി​രു​ന്നു. ഏറ്റവും പുതിയ അറിവ​നു​സ​രിച്ച്‌ 50 കിസ്സി നാണയങ്ങൾ ഒരു പശ്ചിമാ​ഫ്രി​ക്കൻ ഷില്ലി​ങ്ങി​നു തുല്യ​മാണ്‌.’

ബാസിൽ ഡേവി​ഡ്‌സ​ണി​ന്റെ ആഫ്രിക്കൻ അടിമ​ക്ക​ച്ച​വടം എന്ന ഇംഗ്ലീഷ്‌ പുസ്‌തകം പറയു​ന്ന​ത​നു​സ​രിച്ച്‌ ദീർഘ​കാ​ലം മുമ്പ്‌ “ഇരുമ്പിൻ കഷണങ്ങൾ” നൽകി അടിമ​കളെ വാങ്ങി​യി​രു​ന്നു. അവ കിസ്സി നാണയങ്ങൾ ആയിരു​ന്നോ? ആയിരു​ന്നെ​ന്നാ​ണു ചില വിദഗ്‌ധ​രു​ടെ അഭി​പ്രാ​യം. എന്നാൽ മറ്റു ചിലർ ഇതി​നോ​ടു യോജി​ക്കു​ന്നില്ല. ഈ നാണയങ്ങൾ അടിമ​കളെ വാങ്ങാൻ ഒരുപക്ഷേ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടാ​വില്ല. എന്നാൽ ഭാര്യ​മാ​രെ വാങ്ങാൻ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടെന്നു തീർച്ച.

മുകളിൽ സൂചി​പ്പി​ച്ച​തു​പോ​ലെ ഈ നാണയങ്ങൾ ചില​പ്പോൾ മതപര​മായ കാര്യ​ങ്ങൾക്ക്‌ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്നു, വിശേ​ഷി​ച്ചും തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​വി​രുദ്ധ വിശ്വാ​സ​മായ ആത്മാവി​ന്റെ അമർത്യ​ത​യു​മാ​യി ബന്ധപ്പെട്ട്‌. ഒരു വ്യക്തി മരിക്കു​മ്പോൾ സ്വന്തം ഗ്രാമ​ത്തിൽ അടക്കം ചെയ്യു​ന്ന​താണ്‌ ഉചിതം എന്നു കരുത​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു. ദൂരെ എവി​ടെ​യെ​ങ്കി​ലും വെച്ചാണു മരണം സംഭവി​ച്ച​തെ​ങ്കിൽ ശവശരീ​രം വീട്ടിൽ കൊണ്ടു​വ​രാൻ എപ്പോ​ഴും എളുപ്പ​മാ​യി​രു​ന്നില്ല. കിസ്സി നാണയ​ത്തി​ന്റെ സഹായ​ത്താൽ ആത്മാവി​നെ കൊണ്ടു​പോ​കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു പരിഹാ​രം.

മരിച്ച​യാ​ളി​ന്റെ ഒരു ബന്ധു, ഏതു ഗ്രാമ​ത്തിൽ വെച്ചാ​ണോ മരണം സംഭവി​ച്ചത്‌ അവി​ടേക്കു യാത്ര​യാ​കു​ന്നു. അവിടെ ഒരു മന്ത്രവാ​ദി​യിൽനിന്ന്‌ അയാൾ പ്രസ്‌തുത നാണയം കരസ്ഥമാ​ക്കും. മന്ത്രവാ​ദി ചില മന്ത്ര​പ്ര​യോ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ പരേതന്റെ ആത്മാവി​നെ നാണയ​ത്തി​ലേക്ക്‌ ആവാഹി​ക്കും എന്നായി​രു​ന്നു അഭ്യൂഹം. ആത്മാവി​നെ (നാണയം) ഗ്രാമ​ത്തി​ലേക്കു കൊണ്ടു​പോ​യി പിതാ​ക്ക​ന്മാ​രു​ടെ കല്ലറയിൽ അടക്കം ചെയ്യുക എന്നതു ബന്ധുവി​ന്റെ ജോലി​യാ​യി​രു​ന്നു.

ബന്ധു ഈ നാണയം വൃത്തി​യുള്ള തുണി​യിൽ പൊതി​ഞ്ഞു​കെട്ടി യാത്ര​യാ​കും. യാത്ര അവസാ​നി​ക്കു​ന്ന​തു​വരെ അയാൾ ഒരക്ഷരം മിണ്ടാൻ പാടില്ല. വഴിക്കു​വെച്ച്‌ ആരോ​ടെ​ങ്കി​ലും സംസാ​രി​ച്ചു​പോ​യാൽ ആത്മാവ്‌ നാണയം വിട്ടു മരണം സംഭവിച്ച ഗ്രാമ​ത്തി​ലേക്കു മടങ്ങി​പ്പോ​കു​മ​ത്രേ. പിന്നെ ബന്ധു വീണ്ടും തിരി​ച്ചു​പോ​യി അതിനെ പിടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു വരണം—മന്ത്രവാ​ദി​ക്കു വീണ്ടും പണം കിട്ടാ​നുള്ള വകയായി!

എന്തെങ്കി​ലും കാരണ​വ​ശാൽ യാത്ര​യ്‌ക്കി​ട​യിൽ സംസാ​രി​ക്കേണ്ടി വന്നാൽ, നാണയം ശ്രദ്ധാ​പൂർവം താഴെ വെച്ച​ശേഷം—എങ്കിലും നിലത്തു വെക്കാൻ പാടില്ല—സംസാ​രി​ക്കാ​വു​ന്ന​താണ്‌. നാണയം കൈയി​ലെ​ടു​ത്തു കഴിഞ്ഞാൽ പിന്നെ മൗന​വ്രതം പാലി​ച്ചു​കൊ​ള്ളണം.

മുപ്പത്തി​മൂ​ന്നു മുതൽ മുപ്പത്തി​യാ​റു വരെ സെന്റി​മീ​റ്റർ നീളമുള്ള കിസ്സി നാണയങ്ങൾ പോക്ക​റ്റി​ലോ പേഴ്‌സി​ലോ കൊണ്ടു​ന​ട​ക്കാൻ സാധി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നില്ല. എങ്കിലും നാണയ​ത്തി​ന്റെ ആകൃതി അക്കാലത്തു പ്രാ​യോ​ഗി​ക​മാ​യി​രു​ന്നു, കാരണം അവ ഭാണ്ഡത്തിൽവെച്ച്‌ തലയിൽ ചുമന്നു കൊണ്ടു​പോ​കാൻ എളുപ്പ​മാ​യി​രു​ന്നു. സമ്പന്നരായ ആളുകൾ ഈ നാണയങ്ങൾ തങ്ങളുടെ തട്ടിൻപു​റത്തു സൂക്ഷി​ച്ചി​രു​ന്നു. കാലാവസ്ഥ അനു​യോ​ജ്യ​മാ​ണെ​ങ്കിൽ വായു​വി​ലെ ഈർപ്പം ഘനീഭ​വിച്ച്‌ നാണയ​ത്തി​ന്റെ പുറത്തു ജലകണ​ങ്ങ​ളാ​യി രൂപം​കൊ​ള്ളു​ക​യും താഴത്തെ മുറി​യി​ലേക്ക്‌ ഇറ്റിറ്റു വീഴു​ക​യും ചെയ്യും. “ഇറ്റുവീ​ഴുന്ന നീർത്തു​ള്ളി”കളുടെ അളവ്‌ ഗൃഹനാ​ഥന്റെ സമ്പത്തിനെ കുറി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു.