A Zeova yaa ãnda?
A HENRI MOUHOT sẽn yaa Fãrens tẽn-vaeesd sẽn zĩnd yʋʋm kob-gĩn 19 soabã sẽn da tukd sor kãgrã pʋgẽ Kãmbodz tẽngã, a wa n taa bog-kẽeng sẽn gũbg wẽn-doogo. Ra yaa Angkor Wat sẽn yaa tũudum roog sẽn yaa kãseng n yɩɩd tẽng zugã. A Mouhot sẽn yã roogã pa be ne gẽnes toog ye, a ra zoe n tõe n yeelame tɩ ro-kãngã sẽn da pil ne moodã ra yaa ninsaal nug-tʋʋmde. A gʋlsa woto: “Ra yaa tẽn-kʋdem wẽndẽ ro-met sẽn tar minim n me-a. A yaa bedr n yɩɩd meeb buud fãa Gerɛs bɩ Rom dãmbã sẽn me n bas tɩ ketẽ wã.” Baa ne b sẽn da bas ro-kãngã tɩ ned pa sʋk a yell tɩ maan yʋʋm kobsã, ra yɩɩ vẽeneg ne a Mouhot tɩ ned n maan-a.
D tẽeg tɩ sebr sẽn pid ne yam pʋgẽ, b sẽn gʋls yʋʋm kobs sẽn looge, tagsg sẽn wõnd woto la b tũnug ne n yetẽ: “Roog fãa yaa ned n me, la yaa Wẽnnaam n me bũmb fãa.” (Hebre dãmb 3:4) La tõe tɩ kẽer yeele: ‘Ãndũniyã halhaalã yaa toor ne ninsaal nug-tʋʋmde.’ Baasg zãngã, pa bãngdba fãa n sakd kɩɩsg gom-kãngã ye.
A Michael Behe sẽn yaa porfesɛɛr Lehigh Inivɛrsite Pennsilvani, sẽn be Etazĩni wã gʋlsame: “Modgr-nins sẽn na yɩl n vaees vɩɩmã pʋgẽ bõn-bõonegã sẽn lagem taab wilgda vẽenega, tɩ yaa bũmb b sẽn tags n naane!”
Ãnda masã la Naand ning sẽn sigl bõn-kãensã fãa wã?
Ãnda la Naandã?
Leoorã bee Biiblã pʋgẽ, seb-kʋdr ning sẽn pid ne yam d sẽn gom a yell zugẽ wã. A sɩngr goamẽ wã, Biiblã leokda sʋkr ning sẽn yaa ãnda n naan bũmb fãa wã nana-nana bal la vẽeneg woto: “Hal sɩngr wakate, Wẽnnaam naana saase la tẽnga.”—Sɩngre 1:1.
La sẽn na yɩl n bak a meng ne bõn-naands b sẽn yet tɩ yaa Wẽnnaam dãmbã, Naandã tũnuga ne yʋʋr sẽn pa wõnd a taab n wilg yẽ sẽn ya a soab woto: “[Sɩd Wẽnnaam a Zeova, NW ] sẽn naan saase n ning a zĩigẽ la b yɛdg tẽnga ne bũmb nins fãa sẽn be a pʋgẽ wã la b kõ neb nins sẽn kẽnd a zuga vʋʋsem la vɩɩma yeelame.” (Ezai 42:5, 8) Wẽnnaam ning sẽn naan ãndũniyã la a maan rapã la pagbã sẽn be tẽngã zugã yʋʋr la a Zeova. La a Zeova yaa ãnda? A yaa Wẽnnaam bʋg buudu? La bõe yĩng tɩ yãmb segd n kelg-a?
A yʋʋrã võore
Nananda, Naandã yʋʋr sẽn yaa Zeova wã võor yaa bõe? B gʋlsa Wẽnnaam yʋʋrã ne Hebre buud-gomdã gʋls-biis a naase (יהוה), la b bee Biiblã babg ning sẽn gʋls ne Hebre wã pʋgẽ, sẽn pẽneg naoor 7 000. B tagsdame tɩ yʋ-kãng yaa Hebre gom-biig ning sẽn yaa hawah sẽn dat n yeel tɩ “lebge” tɩ ne rẽ bɩ a võorã yaa “A kɩtdame tɩ lebge.” Sẽn dat n yeel t’a Zeova kɩtdame t’a mengã lebg bũmb ning fãa a sẽn dat n yɩ, sẽn na yɩl n pids a raabã. A lebgda Naanda, Bʋ-kaooda, Fãagda, vɩɩmã Tɛɛnda, la bũmb a taaba, sẽn na yɩl n pids a kãabsã. Sẽn paase, gom-wʋgb pʋgẽ, Hebre gom-biigã tɩ loee ne tʋʋmd sẽn be a pidsg zugu. Rẽ wilgdame t’a Zeova ket n kɩtdame t’a menga lebgd a kãabsã pidsda. N-ye, a yaa Wẽnnaam sẽn vɩ!
A Zeova zʋg-sõma kãsemsã
Biiblã wilgdame tɩ Naand kãngã sẽn pidsd a kãabsã yaa Wẽnd sẽn be yamleoog wʋsgo. A Zeova meng vẽnega a zʋg-sõma kãsemsã n wilgi. A yeelame: “Mam yʋʋr yaa Zusoaba [“a Zeova”, NW ], yaa Zusoab sẽn yaa Wẽnnaam sẽn yaa nimbãan-zoeta la bark kõata. Mam sũur ka yikd tao-tao ye, la mam nonglem yaa wʋsgo. La mam yaa sɩd soaba, sẽn maand nonglem hal tɩ ta zãmaan tusri n kõt neb sugr b yel-wẽna ne b kɩɩsga la b kongra fãa yĩnga.” (Yikri 34:6,7) B bilga a Zeova wala Wẽnnaam sẽn tar sõmblem sẽn pid ne nonglem. B tõeeme n lebg Hebre gom-biig ning b sẽn tũnug ne ka wã me tɩ “kɩs-sɩd nonglem.” A wakat sẽn-kõn-sa raabã pidsg pʋgẽ, ne kɩs-sɩda, a Zeova ket n wilgda a bõn-naandsã nonglem. Y pa segd n tall naneb wʋsg ne nonglem kãngã buud sɩda?
A Zeova sũur ka yikd tao-tao ye, la a yɩta tao-tao n kõt tõnd kongrã sugri. Noogda sũuri, d sã n be ne ned sẽn pa yel-gẽnes la sẽn sakd n kõt-d sugri. Baasg zãnga, rẽ pa rat n yeel t’a Zeova mumda a nin wẽng maaneg taoor ye. A yeelame: “Tɩ bõe, mam yaa [a Zeova, NW ]. Mam nonga tɩrlem. Mam kisgda fãabo la tʋʋm wẽnse.” (Ezai 61:8) A sẽn yaa tɩrlem Wẽnnaamã, a pa na n bas yel-wẽn-maandb sẽn tar pʋ-toog tɩ b kẽngd taoor ne b wẽnemã wakat fãa ye. Dẽ, d tõe n kɩsa sɩd t’a Zeova wakatã sã n ta, a na n demsa kegr buud fãa dũni kãngã pʋgẽ.
Yam tallg yaa tɩlae sẽn na yɩl tɩ nonglmã ne tɩrlmã kɩls tɩ zems zãnga. A Zeova manesem ne tõndã pʋgẽ a kɩlsda nonglmã ne tɩrlmã tɩ zemsd hal sõma. (Rom dãmb 11:33-36) Vẽenega, d tõe n yãa a yamã sẽn pukd zĩig fãa. Ãndũniyã naaneg sẽn pid ne bõn-yɛɛsdsã wilgda rẽ sõma.—Yɩɩl Sõamyã 104:24; Yelbũna 3:19.
Baasg zãnga, yam tallg bal pa sek ye. Sẽn na yɩl n pids bũmb nins sẽn wat a yamẽ wã zãng-zãnga, Naandã togame me n tall pãng kãsenga. Biiblã wilgdame t’a yaa Wẽnnaam sẽn sɩd tar pãn-kãsengã. “Zẽk-y y nens yĩngri n gese. Yaa ãnda n naan ãdsã la a mi b sõore; la a pʋd bãmb fãa b yʋya ? Yaa bãmb pãn-kãsenga . . . n kɩt tɩ bãmb fãa beẽ.” (Ezai 40:26) Sɩda, a Zeova tara ‘pãn-kãsenga’ a sẽn tõe n dɩk n pids a raabã. Zʋg-sõma a woto buud pa tusd yãmb tɩ y pẽneg a Zeova sɩda?
Bãng a Zeova sẽn wat ne nafa ninsi
A Zeova “ka naan [tẽngã] t’a lebg zaalem ye,” la a “naan-a lame” tɩ ninsaalb sẽn tar zems-n-taar sõma ne yẽ “zĩnd a zugu.” (Ezai 45:18; Sɩngre 1:28) A geta a tẽng zug bõn-naandsã yelle. A kõo ãdem-biisã sɩng-neer sẽn zems zãnga, tẽng zug arzãn pʋgẽ. La ninsaalbã sãamda tẽngã, tɩ rẽ pa tat a Zeova yam ye. Baasgo, sẽn zems ne a yʋʋrã sẽn dat n yɛɛlgã, a Zeova na n pidsa a pipi raabã ãdem-biisã la tẽngã yĩngã. (Yɩɩl Sõamyã 115:16; Wilgri 11:18) A na n lebs n lugla Arzãna tẽng zug b rãmb nins sẽn na n sak-a wala b Ba wã yĩnga.—Yelbũna 8:17; Matɩe 5:5.
Biiblã yaoolem sebr bilgda vɩɩm ning y sẽn tõe n paam Arzãn kãng pʋgẽ wã sõmblem, n yetẽ: “Bãmb na n yẽesa nintãma fãa t’a ra le zĩnd bãmb ninẽ ye, la kũum ka na n le zĩnd ye, la sũ-sãoong bɩ yãbre wall toog kõn le zĩnd yɛs ye, tɩ bõe, dẽenem bũmb fãa loogame.” (Wilgri 21:3, 4) Yãoã la vɩɩm sẽn yaa sɩd ning a Zeova sẽn dat tɩ y paamã. Ad a sɩd yaa Ba sẽn yaa maan-neer soaba! Y sakame n na n zãms n paas yẽ wɛɛngẽ, la y zãms bũmb nins a sẽn baood tɩ y maan sẽn na yɩl n vɩɩmd Arzãnã pʋgẽ wã bɩ?
Verse rãmbã fãa yita Wẽnnaam Sebre b sẽn zems ne yaoolem gʋlsgã noyã pʋgẽ. Verse sã n pʋgl ne NW wilgdame tɩ yita New World Translation of the Holy Scriptures pʋgẽ.