Wao-fugdgu
Lamusa, wao-fugdgu, 1
Yaa tɩlae tɩ sũ-mar maan a tʋʋmd n baase.—Zak 1:4.
Wẽnnaam Sebre, 1983. Tʋʋm-bʋg la sũ-mar sẽn segd n maan n baasã? A segd n kɩtame tɩ ‘d bɩ n zems zãnga, tɩ bũmb da paoog tõnd ye.’ (Zak 1:4, Wẽnnaam Sebre, 1983) Naoor wʋsgo, d zu-loeesã mi n kɩtame tɩ d pãn-komsem kẽer puki, tɩ d bãng tɩ zĩis sãnda la d segd n demse. D sã n tõog toog zu-loe-kãens pʋgẽ, na n sõng-d lame tɩ d maneg n dɩk Kirisã togs-n-taare. Wala makre, tõe tɩ d maneg n lebg maag-m-meng soaba, n nand bũmb nins d sẽn tarã, la d bɩɩs nimbãan-zoeere. Sẽn mik tɩ d sã n tõog toog zu-loees taoore, sõngdame tɩ d bɩɩs zʋg-sõma wã, d sã n wa tar zu-loeese, d pa na n sak n maan bũmb sẽn pa zems ne a Zeova raabã sẽn na yɩl n paam yolsg ye. Wala makre, y sã n wae n tagsda yoob yell bɩ y mao tɩ rẽ ra kɩt tɩ y yo ye. Kos-y-yã a Zeova t’a sõng-y tɩ y yiis tags-kãens y yamẽ wã. Rẽ na n sõng-y lame tɩ y bɩɩs yõk-m-menga. Y zakã ned sã n namsd-y y tẽebã yĩng bɩ y ra koms raood ye. Kell-y n modg-y ne a Zeova raabã maanego. Ra yĩm-y tɩ d sã n dat n ta Wẽnnaam yam, yaa tɩlɛ tɩ d maan sũ-mar ye.—Rom. 5:3-5; Zak 1:12. w16.04 2:15, 16
Arzũma, wao-fugdgu, 2
Bɩ ned kam fãa paam sik-m-meng yam n tags tɩ neb a taaba yɩɩda yẽnda.—Fili. 2:3.
Nebã wae n pẽgda b tẽnga, b buudu, pa rẽ bɩ b buudã minimd tɩ loog noore. La woto pa zems ne a Zeova raabã ye. A pa yeel tɩ d ra nong d buudã minimd kẽer ye. La a pa rat tɩ ned tags t’a buudã yɩɩda buud a taabã ye. Sɩd me, a sẽn maan tɩ ninsaalbã yaa buud toor-toorã paasda vɩɩmã noom. A nifẽ, ãdem-biisã fãa yaa wa zag-yɛng neba. (Rom. 10:12) D pa segd n nong d buudã tɩ loog noore, n tagsdẽ t’a sãoo buud a taabã ye. Sã n pa rẽ, tõe n wa yɩɩ toog tɩ d ra kɩɩs Wẽnnaam ye. A buud paama pipi kiris-neba. Kẽer wa n talla manesem sẽn pa zems ne b tẽed-n-taase, b sẽn yaa bu-zẽng neb yĩnga. (Tʋʋ. 6:1, Wẽnnaam Sebre, 1983) La d maanda wãn n bãng d buudã bɩ d tẽngã nonglem sã n pa sɩng bulb d sũurẽ? D sok d meng woto: ‘M tẽed-n-taag sẽn yit tẽn-zẽng sã n kõ-m saglga, m na n yeel-a lame tɩ tõnd sẽn maand yɛlã to-to tõnd tẽngẽ wã sãoo bãmb nengẽ wã, la m tõdg a saglgã bɩ?’ Yɩta sõma tɩ d tẽeg saglg ning sẽn be rũndã daar vɛrse wã pʋgẽ wã. w16.04 4:12, 13
Sibri, wao-fugdgu, 3
Yaa tɩlɛ tɩ mam moon Wẽnnaam soolem koe-noogã.—Luk 4:43.
A Zeezi moona “Wẽnnaam soolem [bɩ a Rĩungã] koe-noogã,” n dat t’a karen-biisã me maan woto. Rũndã-rũndã, ãnd dãmb n moond Rĩungã koɛɛg dũniyã “nebã buud fãa”? (Mat. 28:19) Yaa a Zeova Kaset rãmbã bala. Prɛtr a ye sẽn yaa misioneer yeela tõnd saam-biig tɩ yẽ zĩnda tẽns wʋsgo, la tɩ tẽn-kãens fãa pʋsẽ, yẽ soka a Zeova Kaset rãmb b sẽn moond koɛɛg ninga, la “b sẽn ka yamã yĩnga, b fãa leokame tɩ ‘Wẽnnaam Rĩungã koe-noogo.’” La woto pa wilgd tɩ d ka yam ye. Wilgdame tɩ d yaa kiris-neb hakɩɩka. Bala, d goamã tũuda taaba. (1 Kor. 1:10) Gũusg Gasgã gom-zugã zãng yaa: Gũusg Gasgã moonda a Zeova Rĩungã. Rĩung-kãng koe-noog me la tõnd sẽn moondã. Kiuug fãa, d yiisda seb-kãngã na maan bãmb milyõ 59, buud-goam 254 pʋgẽ. Dũniyã gill zugu, sebr kae b sẽn yiisd t’a sõorã ta woto ye. w16.05 2:6
Hato, wao-fugdgu, 4
Bɩ ned kam fãa kõ wa sẽn zems a sẽn yãk yam a sũur pʋgẽ.—2 Kor. 9:7.
Mams-y wa yãmb sẽn na n dat n lebg so-pakda. Y tõog n toeema bũmb kẽer y vɩɩmã pʋgẽ, sẽn na yɩl n paam sẽk n moon koɛɛgã n paase. Baasgo, y ket n maanda rabeem, n tagsdẽ tɩ y ligdã la y teedã sẽn na n boogã tõe n wa kɩtame tɩ y pa tall sũ-noog so-pakrã pʋgẽ ye. Yaa vẽeneg tɩ Biiblã pa yeel tɩ kiris-ned fãa segd n yɩɩ so-pakd ye. D tõeeme n tũ a Zeova ne d sũur fãa, baa d pa so-pakda. La a Zeezi yeelame tɩ neb nins sẽn na n sak bõn Rĩungã yĩngã na n paama bark tɩ seke. (Luk 18:29, 30) Sẽn paase, Biiblã wilgame tɩ d sã n maand d sẽn tõe fãa n pẽgd a Zeova, yaa wa ‘kũun’ sẽn noom-a, la t’a ratame tɩ d tũ-a ne sũ-noogo. (Yɩɩn. 119:108) D sã n bʋgs vɛrse-kãensã zug la d pʋʋse, tõe n sõngame tɩ d bãng n yãk yam sẽn na n naf-do, la sẽn na n kɩt tɩ d saasẽ Ba wã ning-d barka. w16.05 3:13
Tẽne, wao-fugdgu, 5
Tẽeg f naandã yell f bi-bɩɩlem wakate, tɩ f toogã wakat nan ka ta ye.—Koɛ. 12:1.
Sɛb nins b sẽn yiisd kambã la kom-bɩɩsã yĩngã pʋgẽ, b tõe n goma zu-loɛɛg ning yelle, tɩ yaa zu-loɛɛg sẽn paamd kãsembã me. Wala makre, tõnd fãa segd n bãng n wilga bũmb nins d sẽn tẽedã, la d bɩɩs yõk-m-menga, la d gil tũud-n-ta-wẽns la pemsem kokr bɩ reem buud fãa sẽn pa zems ne kiris-neda, la d modg n da bas tɩ d taab tõog tɩ d maan sẽn pa segd ye. Woto kɩtame tɩ kãsembã pa segd n tags tɩ bũmb nins b sẽn yiisd kambã la kom-bɩɩsã yĩngã pa tar yõod ne bãmb ye. Baa b sã n yeel tɩ yaa kambã la kom-bɩɩsã yĩnga, nafda kiris-nebã fãa. Bala, yaa sagls sẽn yit Biiblã pʋgẽ. Yaa sɩd tɩ bũmb nins siglgã sẽn yiisd kambã la kom-bɩɩsã yĩngã sõngd-b lame tɩ b mao ne b zu-loeesã, la leb n sõngd-b lame tɩ b tõog tɩ bãmb ne a Zeova zoodã paam pãnga. Dẽnd tõe n sõnga kãsembã me.—Koɛ. 12:13. w16.05 5:15, 16
Talaato, wao-fugdgu, 6
Israyɛll nebã, kelg-y-yã, a Zeova yaa tõnd Wẽnnaam, a Zeova yaa b yembr bal tãa. Bɩ y nong a Zeova sẽn yaa yãmb Wẽnnaamã ne y sũur fãa, la ne y yalẽ fãa la ne y pãngã fãa.—Tõo. 6:4, 5.
B sẽn yeel tɩ tõnd Wẽnnaam a Zeova yaa a ye tãa wã yaa gomd sẽn tar pãng wʋsgo! Gom-kãngã sõnga Israyɛll nebã tɩ b tõog n mao ne zu-loees nins fãa b sẽn paam kãabg tẽngã reegr sasa wã. Tõnd me sã n ket n tẽegdẽ tɩ d Wẽnnaam a Zeova yaa a ye tãa, d na n tõog n maoo ne zu-loees nins sẽn na n zĩnd to-kãsengã sasa wã, la d sõng tɩ laafɩ la zems-n-taar zĩnd arzãnã pʋgẽ. Woto yĩnga, bɩ d ket n wilgdẽ tɩ yaa a Zeova bal la tõnd tũuda, n nong-a ne d sũur fãa, ne d yalẽ fãa, la ne d pãng fãa. D segd n maoome me tɩ welsg ra zĩnd d sʋk ye. Rẽ, d na n yɩɩ neb nins a Zeezi sẽn na n geelg wa a piisã. A na n yeel-d-la woto: “Yãmb dãmb sẽn tar m ba wã barkã, wa-y-yã! Reeg-y soolmã sẽn dag n segl yãmb yĩng hal dũni naaneg wakatã tɩ yɩ y pʋɩɩre.”—Mat. 25:34. w16.06 3:2, 20
Arba, wao-fugdgu, 7
Ninsaal sũurã pida ne zãmb n yɩɩd bũmb fãa.—Zer. 17:9.
Wuk-m-meng tõe n wa kɩtame tɩ d sã n tudg bɩ d baood bʋʋm n kõt d menga, tɩ d remsg lebg toogo. Y tẽed-n-taag zoe n maana bũmb tɩ sãam y sũur bɩ? Y ra tara tʋʋmd tigingã pʋgẽ tɩ b reege, tɩ sãam y sũur bɩ? Y manesem yɩɩ wãna? Y tẽegame tɩ sẽn tar yõod n yɩɩd yaa y sẽn na n kell n sak a Zeova, la y mao tɩ laafɩ zĩnd yãmb ne y taabã sʋk bɩ, bɩ y talla manesem sẽn wilgd tɩ y yaa wuk-m-meng soaba? (Yɩɩn. 119:165; Efɛ. 4:32) Ned sã n nong n maand yel-wẽnde, hal n solgdẽ, rẽ me tõe n wa kɩtame tɩ lebg toog ne-a t’a sak Wẽnnaam saglsã. Yel-wẽndã tõe n wa lebga a minungu. (Koɛ. 8:11) Saam-biig a ye sẽn da minim n get yoob yɛl wa n yeela woto: “Mam wa n mikame tɩ m nong n wɩta kãsem-dãmbã.” A minim-wẽngã ra sãamda yẽ ne a Zeova zoodã. A yellã wa n vẽnegame, tɩ yɩ tɩlɛ tɩ kãsem-dãmbã sõng-a. Yaa sɩd tɩ d fãa yaa koangdba. La ned sã n wa nong a taabã wɩdga, pa rẽ bɩ a sã n maan bũmb sẽn yaa wẽnga, n tõdg a na kos Wẽnnaam sugr la a bao a sõngre, n baood pademse, tõe t’a sũurã zoe n diglmame. w16.06 2:5, 6
Lamusa, wao-fugdgu, 8
Ra maan-y yɩɩr ne y vɩɩmã yell ye.—Mat. 6:25.
A Zeezi ra ratame t’a karen-biisã bãng b sẽn pa segd n maan yɩɩr tɩ loog noorã võore. A ra miime tɩ b sã n maand yɩɩr tɩ looge, baa yaa bũmb nins sẽn yaa tɩlɛ ne-bã wɛɛngẽ, tõe n kɩtame tɩ b yĩm sẽn tar yõodã. A Zeezi ra rata a karen-biisã neere. Rẽ n so t’a le keoog-b yel-kãng wɛɛngẽ hal naoor a naase, a sẽn wa n sõsd ne nebã tãngã zugã. (Mat. 6:27, 28, 31, 34) A Zeezi ra mii sẽn yaa tɩlɛ ne ãdem-biig daar fãa wã. A pʋd n da miime tɩ ‘yaoolem wakatã,’ a karen-biisã vɩɩm na n yɩɩ toogo. (2 Tɩm. 3:1) Sɩd me, rũndã-rũndã, tʋʋm paoong yaa toogo, tɩ teedã ligd me tar paasgo. Zĩis wʋsgo, nebã yaa naong rãmba, n pa tõe n paam n dɩ tɩ seke, wall b pʋd n pa tõe n paam dɩɩb ye. La a Zeezi ra miime me tɩ ninsaal vɩɩmã yõod yɩɩda rɩɩbo, la tɩ yĩng yõod yɩɩda futu. w16.07 1:8, 9
Arzũma, wao-fugdgu, 9
Mam lebga koe-no-kãng tẽn-tʋmda, wa sẽn zems Wẽnnaam barkã kũunã b sẽn kõ maamã.—Efɛ. 3:7.
Tõnd sẽn pa tõe n tũ Wẽnnaam noyã tɩ zems zãngã, d pa segd ne a bark buud baa a yembr ye. Tõnd sẽn da segd ne bũmb ning yaa kũum. Rĩm a Salomo yeela woto: “Nin-tɩrg ka be dũniyã zug n maand tɩrg n ka maand yel-wẽnd ye.” (Koɛ. 7:20) Kaoosg zugẽ, tʋm-tʋmd a Poll me yeelame tɩ “nebã fãa maana yel-wẽna, n kong Wẽnnaam ziirã,” la tɩ “yel-wẽnã yaood yaa kũum.” (Rom. 3:23; 6:23a) A Zeova sẽn nong ãdem-biisã yĩnga, a tʋma a “Bi-ribl-yendã” t’a wa ki n na n fãag-ba. Woto yaa a Zeova bark kũun ning sẽn sɩd ka to wã. (Zã 3:16) A Poll yeelame t’a Zeezi ‘paama ziir la waoogre, kũum ning a sẽn nams n ki wã yĩnga,’ la tɩ “Wẽnnaam nimbãan-zoeerã yĩnga, a Zeezi lemba kũum tõnd fãa sõngr yĩnga.” (Ebre. 2:9) Sɩd-sɩdã, “kũun ning Wẽnnaam sẽn kõt zaalmã yaa vɩɩm sẽn kõn sa, tõnd Zu-soab a Zeezi Kiris pʋgẽ.”—Rom. 6:23b. w16.07 3:3, 4
Sibri, wao-fugdgu, 10
Mam na n maana sõngd sẽn wẽnd yẽnda n kõ-a.—Sɩng. 2:18.
Kãadem yaa bũmb sẽn zemse. La sɩnga wãn tɩ kãadem wa beẽ? Kãadem yõod meng yaa bõe? D sã n bãnge, na n sõng-d lame tɩ d tall tagsg sẽn yaa sõma kãadmã zugu, tɩ d sã n kẽe kãadem me, bɩ d kãadmã tall barka. Wẽnnaam sẽn naan d yaab a Ãdmã poore, a talla rũmsã n wa a nengẽ, n yeel t’a pʋd b yʋy. A Ãdem yãame tɩ rũmsã fãa yaa yãang la raoogo, la tɩ yẽ yaa a ye tãa, n pa tar “sõangd sẽn wẽnd yẽnda ye.” Rẽ n so tɩ Wẽnnaam kɩt tɩ gõe-kãseng yõk a Ãdem t’a gũsi, t’a yãk a sĩif kõbr n naan pag n tall-a n wa a nengẽ. (Sɩng. 2:20-24) Dẽnd yaa Wẽnnaam n lugl kãadem ãdem-biisã neer yĩnga. Kaoosg zugẽ, a Zeezi lebg n togsa gomd a Zeova sẽn yeel Edɛn zẽedã zĩigẽ. Ad a Zeova sẽn da yeelã: “Yaa woto yĩng tɩ rao na n bas a ba ne a ma n zĩnd ne a paga, la bãmb b yiibã na n yɩɩ yĩng a yembre.” (Mat. 19:4, 5) Wẽnnaam sẽn yãk a Ãdem sĩif kõbr n naan a pagã, tõe tɩ sõng-b lame tɩ b bãng tɩ bãmb b yiibã yaa bũmb a ye. Hal sɩngrẽ wã, a Zeova ra ratame tɩ rao zĩnd ne pag a ye bala, la tɩ pag me zĩnd ne rao a ye. A ra pa rat me tɩ kãadem kao ye. w16.08 1:1, 2
Hato, wao-fugdgu, 11
A Zeezi . . . yii be n kẽng n tɩ zãms nebã la b moon koe-noogã b tẽmsã pʋsẽ.—Mat. 11:1.
A Zeezi ra pa gomd Rĩungã yell ne kʋʋng bal ye. A mi n sõsa ne neb yembr-yembre, n gomd ne-b noog-noogo. Wala makre, a sõsa ne pag sẽn wa n na n toog koom a Zakoob bulgã sẽn pẽ Sɩkaarã, hal tɩ b sõsgã wom biisi. (Zã 4:5-30) Daar a ye me, a sõsa ne yaood-dɛɛgd a Levi b sẽn boond me t’a Matye wã, n bool-a t’a wa yɩ yẽ karen-biiga, t’a sake. A Matye wa n maana tigr a zakẽ wã n bool a Zeezi ne neb a taaba. Be, a Zeezi sõsa ne neb wʋsgo. (Mat. 9:9; Luk 5:27-39) A Zeezi ra yaa Nazarɛt neda, la a sõsa ne a Natanayɛll noog-noogo, baa a Natanayɛll sẽn yeel bũmb sẽn wilgd t’a pa nand Nazarɛt nebã. Kɩtame t’a Natanayɛll toeem tagsgo, hal n bao n na n bãng koɛɛg ning a Zeezi sẽn da taasdã n paase. (Zã 1:46-51) Woto wilgdame tɩ d segd n sõnga sẽn nan sɩng-b koɛɛgã moonegã, tɩ b wa tõog n sõsd ne nebã noog-noogo. D sã n sõng-b woto, b na n maneg n nonga koe-moonegã, bala, b na n yãame tɩ nebã sakd n kelgdame. w16.08 4:7-9
Tẽne, wao-fugdgu, 12
Bɩ pag ra bas a sɩd ye. . . . La bɩ rao me ra yiis a pag ye.—1 Kor. 7:10, 11, Wẽnnaam Sebre, 1983.
Pag ne a sɩd sã n wa tar zu-loe-kɛgems b kãadmã pʋgẽ, b tõe n dat n welga taaba, wall b pʋd n kao kãadmã. Neb sã n tar zu-loe-kɛgems b kãadem pʋgẽ, b pa segd n yɩ yãg-yãg n welg taab ye. Tõe n wõnda rẽ la b zu-loeesã tɩɩm, la naoor wʋsgo, welgrã wata ne zu-loees a taaba. A Zeezi sẽn wa n tẽeg a kɛlgdbã tɩ Wẽnnaam yeelame tɩ rao na n basa a ba ne a ma n zĩnd ne a pagã, a paasame: “Bɩ ninsaal da welg bũmb nins Wẽnnaam sẽn lagem ne taabã ye.” (Mat. 19:3-6; Sɩng. 2:24) A Zeezi gomdã wilgdame me tɩ baa pagã wall a sɩdã pa segd n “welg bũmb nins Wẽnnaam sẽn lagem ne taabã ye.” Rẽnd a Zeova ratame tɩ b zĩnd ne taab b yõor tɛka. (1 Kor. 7:39) Sẽn kẽ-b kãadmã sã n tẽegdẽ t’a Zeova na n wa soka d fãa, na n sõng-b lame tɩ b welgd b zu-loeesã tao-tao, n da bas tɩ zẽn ye. w16.08 2:10, 11
Talaato, wao-fugdgu, 13
Da sak tɩ wẽng tõog foom ye. Maan neer n tõog wẽnga.—Rom. 12:21.
D segd n gũusda wakat fãa. Bõe yĩnga? Bala, d bɛɛbã tõe n yika zabr ne-d wakat ning d sẽn pa tẽede, wall d sẽn wat n ka pãnga. Biiblã sẽn yeel tɩ d ra ‘sak tɩ wẽng tõog-dã’ wilgdame tɩ d tõe n tõoga d bɛɛbã. La yaa d sã n kell n wɩng ne maoorã. D sã n pa le gũusd sõma, la d pʋd n pa le maoodẽ, a Sʋɩtãan ne a dũniyã la d pãn-komsem toor-toorã na n tõog-d lame. Woto yĩnga, bɩ d ra koms raoodo, n tags tɩ d pa na n tõog ye. (1 Pɩy. 5:9) Yɩl n tõog d bɛɛbã, rẽndame tɩ d tẽegd bũmb ning yĩng d sẽn maoodã. Yaa d sẽn dat n ta Wẽnnaam yam la d paam a barkã. Ebre-rãmb 11:6 yeta woto: “Ned ning sẽn wat Wẽnnaam nengẽ tog n tẽeme tɩ b beeme, la tɩ b ronda neb nins sẽn baood bãmbã.” Gɛrkã gom-bil ning b sẽn lebg ka tɩ “bao” wã rat n yeelame tɩ f bao ne f sũur fãa la ne f pãng fãa.—Tʋʋ. 15:17. w16.09 2:4,5
Arba, wao-fugdgu, 14
Maan-y fãa Wẽnnaam waoogr yĩnga.—1 Kor. 10:31.
Wẽnnaam Gomdã tara sagls sẽn sõngd tõnd tɩ d tõe n bãng n yãk yam bũmb fãa pʋgẽ tɩ waoog Wẽnnaam. La fu-yerdɩ wã wɛɛngẽ, ned fãa tara a sẽn nonge. Sẽn paase, d tõogã pa yembr ye. La wakat fãa, d fu-yerdɩ wã segd n yɩɩ yɩlma, n zems ne d sẽn maand bũmb ningã, n wilgdẽ tɩ d yaa sik-m-mens rãmba, la sakd ne zĩig ning d sẽn vɩ wã neba. D sã n dat fut sẽn yaa sõma la sẽn pa hobragi futu, naoor wʋsgo, pa nana ye. Fu-koaasdbã wʋsg koosda fut nebã sẽn nong n yɩɩda. Woto kɩtame tɩ f sã n dat fut sẽn yaa sõma bɩ f segd n dɩk sẽk n gẽese. La d sã n ningd fu-sõma, d tẽed-n-taasã na n yãa d modgrã, n pẽge. D sẽn mi me tɩ waoogda d saasẽ Ba wã, kõt-d-la sũ-noogo, tɩ d yĩmd d yaamsã. w16.09 3:15, 16
Lamusa, wao-fugdgu, 15
Wẽnnaam n yɛdg nug-rɩtg sa-gãongã t’a luund vɩʋʋgẽ, la b kɩt tɩ dũniyã yag vɩʋʋgẽ.—Zoob 26:7.
Yãmb sã n wa zãmsd y kambã bɩ y mi n dɩk makre. Rẽ na n sõng-b lame tɩ b tags neere, n bãng y sẽn dat n wilg-bã, la b ra yĩm ye. Na n kɩtame me tɩ b nong zãmsgo. Y tõe n dɩka makr me n sõng y biig t’a bãng tɩ Biiblã sẽn yet fãa yaa sɩda. Wala makre, y tõe n karma rũndã daar vɛrse wã goamã. Ra n yɩ-y tao-tao n yeel biigã tɩ yaa a Zeova n kɩt tɩ b togs gom-kãensã ye. Sõng-y-yã-a t’a tags neere. Tẽeg-y-yã-a t’a Zoob wakatẽ wã, nebã ra pa tar masĩn-dãmb n tõe n wõon n ges saasã, wall sɩls n tõe n yɩk n kẽng saasẽ, n ges n bãng tɩ dũniyã yaga vɩʋʋgẽ ye. Y biigã sẽn segd n maan yaa wilg tɩ tog n yɩɩ toog ne wakat-kãng neb kẽer tɩ b sak n deeg tɩ bũmb sẽn yaa bedr wa dũniyã tõe n yaga vɩʋʋgẽ. A tõe n talla ball wall kugr n wilg tɩ bũmb sẽn zɩs pa tõe n yag vɩʋʋgẽ ye. Makr a woto buud tõe n sõnga biigã t’a bãng tɩ hal sẽn kaoose, bũmb kẽer ninsaalbã sẽn da pa mi la a Zeova kɩt tɩ b gʋls Biiblã pʋgẽ.—Nee. 9:6. w16.09 5:9, 12
Arzũma, wao-fugdgu, 16
Tẽ f sũurẽ.—Rom. 10:9.
Tẽeb pa tek f sẽn na n mi bũmb nins a Zeova ne a Zeezi sẽn na n wa maan n kõ-dã bal ye. Ned sã n tar tẽebo, kõt-a-la pãng t’a maand bũmb nins Wẽnnaam ne a Zeezi sẽn datã. Kɩtdame me t’a soab moond fãagr koe-noogã, sẽn na yɩl tɩ neb a taabã me wʋme. Yaa vẽeneg tɩ yɩl n wa paam n kẽ dũni-paalgã pʋgẽ, n vɩɩmd wakat sẽn kõn sa, rẽndame tɩ d tall tẽeb la d mao tɩ d tẽebã kell n tall pãnga. Tẽebã yaa wa tɩɩg ned sẽn sele. Yɩl t’a ket n bɩtẽ, rẽndame t’a zãgsd-a koom. Tɩɩgã sã n pa paamd koom tɩ seke, a na n zelgame, n wa baas n ki. Tõnd sã n pa ges d tẽebã me yelle, a pa na n tall pãng ye. A tõe n tolg n kiime menga. (Luk 22:32; Ebre. 3:12) La d sã n get d tẽebã yell sõma, a na n talla pãnga, la a ket n bɩtẽ.—2 Tes. 1:3; Tit 2:2. w16.10 4:4, 5
Sibri, wao-fugdgu, 17
Rĩmã sõgen-kãsengã teka bãmb yʋya: A pʋda a Dãniyɛll t’a Bɛlsatzaare.—Dãn. 1:7.
A Dãniyɛll ne a tũud-n-taasã sẽn wa n be yembdã, Babilon nebã baoome n na n modg-b tɩ b tũ bãmb minimdã la b wẽnnaam-dãmbã. B zãms-b-la ‘Kalde rãmbã buud goamã,’ la b pʋd-b yʋy Babilon buud-goamã pʋgẽ. (Dãn. 1:3-7) B pʋda a Dãniyɛll yʋʋr t’a Bɛlsatzaare, t’a Bɛll yaool n yaa Babilon wẽnnaam ning b sẽn teeg n yɩɩdã. Rẽnd tõe tɩ naab a Nebukadnezaar da ratame t’a Dãniyɛll tẽ tɩ bãmb wẽnnaamã pãng yɩɩda a Dãniyɛll Wẽnnaam a Zeova. (Dãn. 4:5) B ra kõta a Dãniyɛll rɩ-nood nins rĩmã sẽn dɩtã. La a Dãniyɛll “yãka yam t’a ka na n dɩ rĩmã rɩɩbã,” n wa ‘rẽgem a meng ye.’ (Dãn. 1:8) A tẽebã pa tol n booge, bala a ra ket n karemda “Gʋlsg Sõamyã” sẽn da yaa ne ebre wã. (Dãn. 9:2, Wẽnnaam sebre, 1983) Baa na maan yʋʋm 70 poore, b ra ket n boond-a-la ne a yʋʋr ning sẽn yaa ne ebre wã.—Dãn. 5:13. w16.10 2:7, 8
Hato, wao-fugdgu, 18
Sɩɩgã sẽn kẽndẽ fãa, bõn-vɩɩsã me kẽnda be.—Eze. 1:20.
A Zeezi yãka tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩdã, tɩ yaa sul-kãng bal n segd n sõng nebã tɩ b bãng Wẽnnaam la a raabã. (Mat. 24:45-47) Yʋʋmd 1919 wã tɛka, a Zeezi Kirist tũnugda ne tʋm-tʋmdã n sõngd kiris-neb hakɩɩkã tɩ b wʋmd Biiblã goamã võore, la b tũudẽ. Tõnd fãa sã n tũud noy nins sẽn be Biiblã pʋgẽ wã, sõngdame tɩ tigingã kell n yɩ yɩlemde, tɩ laafɩ la zems-n-taar me beẽ. Yɩta sõma tɩ ned kam fãa sok a meng woto: ‘Mam maanda sɩd ne a Zeezi, n sakd tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩdã sẽn yet bũmb ninsã bɩ?’ Biiblã sõngda tõnd tɩ d bãng tɩ zũnd-zãnd pa be a Zeova siglgã babg ning sẽn be saasẽ wã me pʋgẽ ye. D rɩk makr ne bũmb a Zeova sẽn vẽneg a Ezekɩyɛll t’a yã. A yãa a Zeova siglgã babg ning sẽn be saasẽ wã, tɩ b mak-a ne saare. (Eze. 1:4-28) Ka la bilfu, Kiristã ne malɛgsã na n sãama dũniyã. Zĩig zãnga, ned kõn le paoog a Zeova wall a sãam a yʋʋre, pa rẽ bɩ a tags t’a naamã pa zems ye. w16.11 3:9, 10
Tẽne, wao-fugdgu, 19
Bɩ d sagl taaba, n sagl taab n yɩɩda, yãmb sẽn ne tɩ daarã kolgdame wã yĩnga.—Ebre. 10:25.
Tõnd tigimda taab wa pipi karen-biisã, n paamd zãmsg la raood kengre. (1 Kor. 14:31) Baa neb nins sẽn tũud a Zeova hal sẽn kaoosã me rata raood kengre. Wala makre, a Zozue tũu a Zeova yʋʋm wʋsgo, la a Zeova yeela a Moyiiz t’a keng a raoodo. Ad a Zeova sẽn yeel a Moyiizi: “Wilg a Zozoe bũmb nins yẽnda sẽn tog n maanã, la f kɩt t’a paam pãng la raoodo. Bala, yaa yẽnda n na n tall nebã n dʋʋg Zʋrdẽ kʋɩlgã n kɩt tɩ b tɩ soog tẽng ning fo sẽn na n yãndã.” (Tõo. 3:27, 28) A Zozue n da na n lʋɩ Israyɛll nebã taoor tɩ b tɩ zab ne soolem toɛy-toɛyã. Daar a ye menga, b bɛɛbã tõog-b lame. (Zoz. 7:1-9) Rẽnd sɩd ra yaa tɩlɛ t’a reng n paam raood kengre. Tõnd me tõe n kengda kãsem-dãmbã, la tigims sul yel-gɛtbã raoodo, bala b tʋmda wʋsg sẽn na yɩl n ges Wẽnnaam nin-buiidã yelle.—1 Tes. 5:12, 13. w16.11 1:12, 13
Lamusa, wao-fugdgu, 20
M na n wilga foom pʋg-yood-kãsengã sẽn zĩ ko-kãsemsã zutã bʋʋdo.—Vẽn. 17:1.
Biiblã Zãmsdbã bãngame tɩ b sã n togs b zagsã rãmba, b zo-rãmbã la wẽnd-dotã taoor dãmb tɩ b laka b mens ne tũudum nins sẽn yaa ziri wã, pa sek ye. Rẽnda b sõng dũniyã gill nebã tɩ b bãng tɩ Babilon-kãsengã yaa pʋg-yoodre. Rẽ n so tɩ yʋʋmd 1917 yʋʋm-sar kiuugã n tãag yʋʋmd 1918 wã, b pʋɩ seb-vãoog sẽn gomd Babilon-kãsengã lʋɩɩs yelle, n puk kiris-neb ne yʋʋrã bãongo. Baa ne b sõorã sẽn da zems tus a wãn balã, b tõog n pʋɩɩ hal sẽn ta bãmb milyõ 10. Yaa vẽeneg tɩ puuga wẽnd-dotã taoor dãmb sũyã! La Biiblã Zãmsdbã pa koms raood ye. B kell n wɩnga ne b tʋʋmdã sẽn tar yõod wʋsgã. B ra rata ne b sũy fãa n ‘sak Wẽnnaam n yɩɩd ninsaalbã.’ (Tʋʋ. 5:29) Woto wilgda tõnd bõe? Wilgdame tɩ pa dũni gill pipi zabrã sasa la kiris-neb hakɩɩkã kẽ Babilon-kãsengã yembdẽ ye. Wakat kãng meng tɩ b ra zoe n lakda b mens ne tũudum nins sẽn pa tat Wẽnnaam yamã, la b sõngd nebã sẽn na yɩl tɩ bãmb me lak b mense. w16.11 5:2, 4
Arba, wao-fugdgu, 21
Neb nins sẽn vɩ wa yĩngã sẽn datã, yĩngã sẽn dat bũmb ninsã n tusd bãmba, la yaa Sɩɩgã sẽn dat bũmb ninsã n tɛt neb nins sẽn kẽnd wa Sɩɩgã sẽn datã.—Rom. 8:5.
Kẽer tagsdame tɩ sẽn vɩ-b wa yĩngã sẽn datã yaa sẽn pa-b kiris-nebã, tɩ sẽn kẽnd-b wa sɩɩgã sẽn datã yaa kiris-nebã. A Poll yaool n gʋlsa lɛtrã n tool ‘neb nins fãa sẽn be Rom n yaa Wẽnnaam nin-nongdse, tɩ Wẽnnaam bool-b tɩ b yɩ sõma n welg toorã.’ (Rom. 1:7) Dẽnd sẽn vɩ-b “wa yĩngã sẽn datã” ne sẽn kẽnd-b “wa sɩɩgã sẽn datã” fãa yaa kiris-neba. Bõe la a Poll ra rat n yeele, a sẽn gom “yĩng” yell Rom-dãmb 8:4-13 wã? Rom-dãmb 7:5 wã sõngda tõnd tɩ d bãnge. A Poll yeela be yaa: Wakat ning yĩngã ratmã sẽn dag n so tõndã, tõogã kɩtame tɩ yel-wẽnã ratem yik n dag n tʋmd tõnd yĩngã wil pʋgẽ.” A Poll gomdã wilgdame tɩ ned sã n “vɩ wa yĩngã sẽn datã,” yaa a mengã raabã n pak-a n yɩɩd t’a tũud rẽ, n maand a sẽn date. w16.12 2:5, 7
Lamusa, wao-fugdgu, 22
Bark bee ned ning sẽn paam a beegrã sugri.—Yɩɩn. 32:1.
Nina mi n maanda yɩɩre, yɛl a sẽn da maan yĩnga. A buud paama rĩm a Davɩɩde. A ra wa n getame t’a ‘yel-wẽnã zãntlem yɩɩda a zugã woglem.’ Ad a sẽn yeele: “Mam sũ-sãangã kɩtame tɩ m sidgdẽ.” (Yɩɩn. 38:4, 5, 9, 19) Bõe la a Davɩɩd ra segd n maane? Bõe la a maan-yã? A kɩsa sɩd t’a Zeova na n zoeya a nimbãanega, n kõ-a sugri. (Yɩɩn. 32:1-3, 5) Sasa ning me, tõe tɩ yaa zu-loɛɛg sẽn nan be ne yãmb n kɩt tɩ y maand yɩɩr wʋsgo. Wala makre, a Davɩɩd sẽn wa n gʋlsd yɩɩll 55 soabã t’a ra yɛɛsda b na n wa kʋ-a. (Yɩɩn. 55:3-6) La a pa bas tɩ yɩɩrã kɩt t’a pa teeg a Zeova ye. A pelga a pʋg n togs a Zeova yellã, n kos a sõngre, la a ra miime tɩ yẽ me segd n maana a sẽn tõe. (2 Sãm. 15:30-34) D tõe n dɩka yam a Davɩɩd kibarã pʋgẽ. Yell sã n namsd tõndo, wall tɩ d bas tɩ yɩɩrã loog-dã, yɩta sõma tɩ d maan d sẽn tõe, la d bas sẽn ketã a Zeova nugẽ. w16.12 3:14, 15
Arzũma, wao-fugdgu, 23
Sɩd-sɩdã, mam beega a Zeova.—2 Sãm. 12:13.
A Davɩɩd sakame t’a Zeova sõng-a t’a lebs n paam a zoodo. Ad bũmb sẽn wilgd rẽ: A Zeova sẽn tʋm no-rɛɛs a Natã t’a tɩ kibl-a wã, a saka kiblgã. Sẽn paase, a pʋʋsa a Zeova n vẽneg a yel-wẽnã fãa n togse, la a wilg t’a rata ne a sũur fãa n paam t’a Zeova sũur le yɩ noog ne-a. (Yɩɩn. 51:3-19) A Davɩɩd pa tall a kongrã yell tagsg tɩ koms a raood zãng ye. A rɩka yam yellã pʋgẽ. Sɩd me, a pa tol n le maan a buud ye. A kell n sak a Zeova a yõor tɛka, t’a Zeova geelg-a wa ned sẽn tũ yẽ ne a sũur fãa, n tẽr a yelle. (Ebre. 11:32-34) Yam-bʋg la d tõe n dɩk a Davɩɩd kibarã pʋgẽ? D sã n wa maan yel-wẽn-kãsenga, d segd n teka yam, la d pelg d pʋg n pʋʋs a Zeova n togs-a d yel-wẽndã, la d kos-a sugri. (1 Zã 1:9) Sẽn paase, d segd n togsa kãsem-dãmbã, bala, bãmb n na n sõng-d tɩ d lebs n paam a Zeova zoodo. (Zak 5:14-16) D sã n maan bõn-kãensã fãa, d wilgda a Zeova tɩ d tẽeda a sẽn yeel t’a na n kõ-d-la sugr la a sõng-dã. La segdame me tɩ d rɩk yam d kongrã pʋgẽ, la d kell n wɩng ne a Zeova tũubu, n kɩs sɩd tɩ d ket n yaa ned sẽn ta a yam.—Ebre. 12:12, 13. w17.01 1:13, 14
Sibri, wao-fugdgu, 24
Bɩ y gũ y tʋm-tʋmda t’a ra maan tɩtaam ye.—Yɩɩn. 19:13, Wẽnnaam Sebre, 1983.
Bõe n wilgd tɩ ned yaa wuk-m-meng soaba? Ned sã n maan bũmb a sẽn pa tar sor n na n maane, yaa wuk-m-menga. Tõe tɩ yaa a sẽn pa tõe n maag a menga, wall a sẽn tagsd t’a sãoo a taabã n kɩt t’a maan a sẽn pa tar sor n na n maanã. D fãa sẽn pa zems zãngã, wakat ninga d maanda bũmb kẽer ne wuk-m-menga. La Rĩm a Sayull vɩɩmã sẽn baas to-to wã wilgda tõnd tɩ wuk-m-meng sã n lebg d minungu, na n wa kɩtame tɩ d lebg ned sẽn pa tõe n ta a Zeova yam. Sebr Sõng pʋgẽ, Yɩɩn-sõamyã 119:21 yetame tɩ Wẽnnaam ‘kãabda a sɩbgr tɩtaam dãmba.’ Bõe yĩnga? D bãng tɩ tɩta-ned bɩ wuk-m-meng soab pa a ye ne ned sẽn mi n tudg n zẽk a meng ye. Ned sã n yaa wuk-m-meng soaba, pipi, paoogda a Zeova sẽn yaa tõnd Naab la d Wẽnnaamã. Yiib-n-soaba, ned sã n wuk a meng n maan bũmb a sẽn pa tar sor n na n maane, wae n wata ne mo-yõs la zaba. (Yel. 13:10) La tãab-n-soaba, nebã sã n wa bãng t’a sẽn maanã yaa wuk-m-menga, lebgda yãnd la paoogre. (Luk 14:8, 9) Sɩd-sɩdã, wuk-m-meng zɩ n baas neer ye. A Zeova bee bʋʋm la a sẽn wilg Biiblã pʋgẽ tɩ d mao n yɩ sik-m-mens rãmb wakat fãa wã. w17.01 3:4, 5
Hato, wao-fugdgu, 25
Israyɛll kambã sã n maand wẽnga, ka Wẽnnaam yell ye. Yaa Israyɛll kambã la b tog n paooge. Bãmb zamaanã yaa zamaan-yoog sẽn pid ne yel-kɛga.—Tõo. 32:5.
A Ãdem sẽn lebg koangdã, a ra pa le tõe n dɩk Wẽnnaam togs-n-taar kɛpɩ ye. A bõna bark nins fãa a sẽn da na n paamã, la a kɩt t’a kambã me bõn rẽ. A kɩtame me tɩ b lebg koangdba, yel-wẽn-maandb la kiidba. (Rom. 5:12) A Ãdem kɩtame t’a kambã la a yagensã pa le tõe n vɩɩmd wakat sẽn kõn sa ye. Sẽn paase, a pa na n tõog n dog kamb sẽn zems zãnga, a biig baa a ye me pa na n tõog ye. A Sʋɩtãan sẽn tõog t’a Ãdem ne a Awa kɩɩsã tɛka, a ket n belgda ãdem-biisã. (Zã 8:44) A Zeova ket n nonga ninsaalbã, baa ne a Ãdem ne a Awa sẽn kɩɩs-a wã. A ratame tɩ laafɩ zĩnd yẽ ne ãdem-biisã sʋka. A pa rat tɩ ned baa a ye ki ye. (2 Pɩy. 3:9) Rẽ n so t’a Ãdem kɩɩsgã poor bala, a sɩng bũmb toor-toor maanego, sẽn na yɩl tɩ yell ning sẽn be yẽ ne ninsaalbã sʋkã sa, tɩ b le paam a zoodo. La a sẽn maanã fãa kell n zemsa ne noy nins a sẽn luglã.—Zã 3:16. w17.02 1:12-14
Tẽne, wao-fugdgu, 26
Sẽn kelgd-a sagls tara yam. —Yel. 13:10.
D sẽn paam n tʋmd a Zeova tʋʋmdã sã n noom tõndo, na n sõng-d lame tɩ d rɩk Wẽnnaam togs-n-taare, n get d taabã zʋg-sõma wã. D pa na n dat n wilg d meng bɩ n lʋɩ taoor bũmba fãa pʋgẽ, wall d rat n wilg d taabã b sẽn segd n maan ye. D na n sikda d meng n kot saglse, la d kelgd d taabã tagsgo. B sã n kõ d tẽed-n-taag tʋʋmd tigingã pʋgẽ, d na n maana sũ-noog ne-a. Sẽn paase, d na n pẽgda a Zeova, d sẽn ne t’a ningda d “ba-biisã sẽn be dũniyã pʋgã” barkã. (1 Pɩy. 5:9) D sã n sik d meng wakat fãa, n bao n bãng a Zeova raabã, na n sõng-d lame tɩ d tall tagsg sẽn zemse. D sã n wɩng ne Biiblã zãmsgo, la d tũud a sẽn yetã, la d wɩng ne pʋʋsgo, d sũur-kasetã na n lebgda sõma n paasdẽ. (1 Tɩm. 1:5) D na n lʋɩɩsda d taabã raab taoore. D sã n maand woto fãa, a Zeova ‘mengã na n zãmsa tõndo,’ tɩ sõng-d tɩ d bɩɩs sik-m-meng n paase, la d bɩɩs zʋg-sõma a taaba.—1 Pɩy. 5:10. w17.01 4:17, 18
Talaato, wao-fugdgu, 27
Taoor dãmb nins sẽn get wẽnd doogã tʋʋm yell neerã tog n paama waoogr n yɩɩda, la sẽn yɩɩd fãa, yaa neb nins sẽn wɩngd ne koe-moonego la ne zãmsgã.—1 Tɩm. 5:17.
D segd n waooga d tẽed-n-taasã, sẽn yɩɩd fãa, d taoor lʋɩtbã. Wala makre, kãsem-dãmbã, tigims sull yet-gɛtbã, filiyall-dãmbã taoor lʋɩtbã la siglgã taoor lʋɩtb sullã neba. B fãa geta Wẽnnaam nin-buiidã yelle, tɩ b boond-b Biiblã pʋgẽ tɩ “kũun sẽn yaa neba.” (Efɛ. 4:8, MN) D waoogda saam-bi-kãensã, n pa get b sẽn yit tẽng ninga, b bãngre, b tʋʋmde, wall b tarem ye. Pipi kiris-nebã kõo mak-sõng rẽ wɛɛngẽ. B ra waoogda b taoor dãmbã. Tõnd me maanda woto. D sã n wa be ne d taoor dãmbã, d pa get-b wa malɛgs ye. La d waoogd-b lame, b sẽn tʋmd wʋsg la b yaa sik-m-mens rãmbã yĩnga.—2 Kor. 1:24; Vẽnegr 19:10. w17.03 1:13
Arba, wao-fugdgu, 28
Bõe tɩ fo boond maam tɩ sõngo? Nin-sõng ka be tɩ sã n ka Wẽnnaam b yembr bal ye.—Mark 10:18.
A Zeezi ra yaa toor fasɩ ne a Herood Agripa pipi soabã. Sẽn kolg yʋʋm a nii a Zeezi kũumã poore, yẽ n lebg Zide naaba. A Herood wa n talla tigis-kãseng a na-yirã, n yeelg a ‘naam futu.’ Baraare, a sẽn wa n gomdã, kʋʋngã kaasame n yeele: “Ka ninsaal n gomd ye, yaa Wẽnd meng n gomde.” A pa maan tɩ nebã pẽg Wẽnnaam ye. A sẽn “dɩk Wẽnnaam waoogrã n kõ a mengã,” “zũnzũy n dɩ-a t’a ki.” (Tʋʋ. 12:21-23) Yɩɩ vẽeneg tɩ pa a Zeova n yãk a Herood t’a yɩ naab ye. La a Zeezi yẽ manesmã fãa wilgame tɩ sɩd yaa a Zeova n yãk-a. A ra maanda bũmb fãa a Zeova sẽn yaa Zu-soab sẽn ka to wã waoogr yĩnga. A Zeova pa yãk a Zeezi t’a na n yɩ taoor soab yʋʋm a wãn bal ye. A Zeezi vʋʋgrã poore, a yeela a karen-biisã yaa: “Wẽnnaam kõo maam pãng fãa sẽn be yĩngri, la sẽn be tẽng zugu. . . . Gese, mam bee ne yãmb wakat fãa, hal tɩ ta wakat sɛɛbo.”—Mat. 28:18-20. w17.02 3:20, 21