Zĩ-likri

Tigissã sasa, d fãa tõe n naaga d taabã n yɩɩndẽ, la d zẽkd d nug n leokd sogsgã. Yaa toog ne neb kẽer tɩ b yɩɩle, bɩ n zẽk b nug n leoke. Sã n yaa woto ne yãmba, y sã n bãng bũmb ning sẽn sõng neb a taabã tɩ b tõog b rabeemã, na n sõnga yãmb me. Neb kẽer yãame tɩ b sã n yɩɩnd ne b sũur fãa, sõngd-b lame. D sã n wa yɩɩnd Rĩungã yɩɩlã, sẽn yɩɩd fãa, yaa sẽn na yɩl n pẽg a Zeova. Rẽ wã y sã n wa segend tigissã bɩ y zãms yɩɩlã me, la y ges yɩɩlã gom-biisã ne bũmb nins b sẽn na n zãms tigsgã sasa wã sẽn tũud taab to-to. Y sã n wa yɩɩndẽ, bɩ y get gom-biisã n yɩɩda, la pa y sẽn yɩɩnd to-to wã ye. Yaa toog ne neb kẽer tɩ b zẽk b nug n leok tigissã sasa. Bõe n tõe n sõng-ba? Modgd-y n kõt leoor wakat fãa. Tẽeg-y tɩ ned sã n leok koɛɛg la takɩ, yaa sõma. A Zeova sã n neẽ tɩ baa ne d sẽn yɛɛsdã, d modgda ne d sũur fãa n pẽgd-a tigissã sasa, noom-a-la wʋsgo. w22.04 7-8 s. 12-15

Gom-bil ning b sẽn lebg tɩ “sõangdã” gomda ned sẽn zoet n na n tɩ sõng ned sẽn kelemd n baood sõngr yelle. Mams-y y yamẽ a Zeova sẽn yãgd n na n tɩ sõng ned sẽn be yell pʋgẽ. Woto sõngda tõnd tɩ d bãng t’a Zeova sɩd tʋllame n yɩ d sõangda. Dẽnd ne a Zeova sõngre, d na n tõog n maoo ne d zu-loeesã, n ket n tar sũ-noogo. Bõe la a Zeova maand n sõngd tõndo? Ezayi sebrã sõngda tõnd tɩ d bãng bũmb kẽer a sẽn maande. Bõe yĩng tɩ d yet woto? Bala bãngr-goam wʋsg a Ezayi sẽn togs pidsda wẽn-sakdbã zug rũndã-rũndã. Sẽn paase, a Ezayi goma a Zeova yell naoor wʋsg ne gom-biis võor wʋmb sẽn yaa nana. Wala makre, Ezayi sak 30 wã pʋgẽ, a tũnuga ne gom-biis sẽn tar yamleoogo, n wilg t’a Zeova sɩd sõngda a nin-buiidã. Wala makre, 1) a Zeova maagda a yĩng n kelgd d pʋʋsgã la a leokdẽ, 2) a wilgda tõnd sore, la 3) a ningda tõnd bark masã menga, n na n le ning-d bark beoog sẽn wate. w22.11 8 s. a 2-3

Koees nins a Zeezi sẽn taas Ismirn la Filadɛlfi tigimsã pʋgẽ, a yeela kiris-neb nins sẽn da be beenẽ wã tɩ b ra yɛɛse, b sẽn na n paam namsgã yĩnga, la t’a Zeova na n keo-b lame, b sã n kell n wilg tɩ b yaa sɩd dãmba. (Vẽn. 3:10) D segd n ninga d yamẽ tɩ b tõe n wa namsa tõnd me d tũudmã yĩnga, la d sak me n tõog toog namsg sasa. (Mat. 24:9, 13; 2 Kor. 12:10) Vẽnegr sebrã wilgdame tɩ Wẽnnaam nin-buiidã na n paama namsg “Zu-soabã daarã sasa,” rat n yeel tɩ rũndã-rũndã. (Vẽn. 1:10) Vẽnegr sak 12 wilgame tɩ Wẽnnaam Rĩungã luglg poor bala, zabr n yik saasẽ. A Mikayɛll sẽn yaa a Zeezi Kirist sẽn deeg naam n be saasẽ wã ne a poorẽ dãmbã zaba ne a Sʋɩtãan la ne a zĩn-dãmbã. (Vẽn. 12:7, 8) Zabrã sasa, b tõoga Wẽnnaam bɛɛbã, n lob-b tẽngã zugu. B sẽn sig tẽngã zugã, b waa ne namsg ãdem-biisã zugu.—Vẽn. 12:9, 12. w22.05 5 s. 12-13

A Zeova kaooda bʋʋd tɩrg wakat fãa. A pa tol n bakd ned n sõng ye. A pʋd n pa get ned neerem, a tarem, a ziir wall a tõog n yaool n kõ-a sugr ye. (1 Sãm. 16:7; Zak 2:1-4) Ned pa tõe n modg a Zeova wall a madg a noor ye. A pa kaood bʋʋd kɛgre, sũ-yikr bɩ nimbãan-zoeer yĩng ye. (Yik. 34:7) Sãmbg kae t’a Zeova sẽn mi bũmb fãa tõnd zugu, la d yɛlã sẽn yaa to-to wã kɩtame t’a yaa Bʋ-kaood sẽn ka to. (Tõo. 32:4) Biiblã babg ning b sẽn gʋls ne Ebre wã gʋlsdbã wilgame t’a Zeova sugrã ka to ye. Biiblã zĩis kẽere, b tũnuga ne Ebre wã gom-bil a ye sẽn tar pãnga, n gom a Zeova sugrã kũun yelle. Sebr a ye goma gom-bi-kãng yelle, n yeel tɩ “b tũnugda ne rẽ n bilgd Wẽnnaam sẽn kõt ned sẽn maan yel-wẽnd sugr to-to wã, la b zɩ n tũnug ne rẽ n gom ninsaalbã sẽn kõt b taabã sugr to-to wã yell ye.” Ned sã n maan yel-wẽnd n tek yam n kos sugri, a Zeova bal n tõe n kõ nin-kãng sugr fasɩ. w22.06 4 s. 10-11

Y sã n yaa y yembr n wubd y kambã, wall y pagã bɩ y sɩdã sã n pa tũud a Zeova, bɩ y bãng tɩ y mak-sõngã nafda neb a taaba, la kengd b raood wʋsgo. La sã n wõnda y kambã pa sakd n tũud y sẽn yetã, bõe la y tõe n maane? Tẽeg-y tɩ biig wubr pa daar a ye tʋʋmd ye. Y sã n bʋd bũmbu, wakat ninga y tõe n sokda y meng a sã n na n yiime n wa wom biisi. Baa ne y sẽn pa tõe n modg tɩɩgã t’a womã, y na n ket n zãgsd-a-la koom, n saagdẽ t’a na n wa womame. (Mark 4:26-29) Woto me, pag tõe n sokda a meng a kambã sã n na n wa sak n tũu a Zeova. Y pa tõe n modg y kambã tɩ b sak ye. La y sã n maand y sẽn tõe fãa sẽn na yɩl n sõng-ba, y tõe n saagame tɩ daar ninga b na n wa sak n tũu a Zeova. w22.04 19-20 s. 16-17

A Salomo sẽn wa n tũud a Zeova ne a sũur fãa wã, a ra tara tagsg sẽn zems a mengã zugu. A sẽn wa n yaa bi-bɩɩga, a sak n deegame tɩ pa bũmba fãa la a mi ye. Rẽ n so t’a ra kot a Zeova sõngre. (1 Rĩm. 3:7-9) A sẽn wa n sɩng a naamã rɩɩbã, a bãngame tɩ wuk-m-meng tõe n waa ne yelle. La bʋko, kaoosg zugẽ, a Salomo pa tõog n tũ a mengã saglgã ye. A naamã sasa, a wa n lebga wuk-m-meng soaba, n sɩng a Zeova noyã kɩɩsgo. Wala makre, Tõogã pʋgẽ, noor n da be be n yetẽ tɩ rĩm pa segd n “dɩgs pagb wʋsgo, t’a sũurã wa lak n bas Wẽnnaam ye.” (Tõo. 17:17) A Salomo kɩɩsa no-kãnga, n dɩgs pagb 700 la pʋg-rɩkds 300. (1 Rĩm. 11:1-3) Tõe t’a Salomo ra yeta a meng bal tɩ woto pa yell ne yẽ ye. La a wa n namsame, a sẽn kɩɩs a Zeova wã sẽn wa ne zu-loees ninsã yĩnga.—1 Rĩm. 11:9-13. w22.05 23 s. 12

Rũndã-rũndã, ned fãa segd n yãka a sã n na n teela Wẽnnaam a Zeova sẽn tar sor n na n yɩ yĩngr la tẽng Naabã, wall a sã n na n teela a Zeova bɛ-kãseng a Sʋɩtãana. Woto yaa bũmb sẽn tar yõod wʋsgo. Ned pa tõe n yeel t’a pa teend b baa a yembr ye. D sẽn yãk yam ning rẽ wɛɛngẽ wã wilgda d sã n na n wa paama vɩɩm sẽn kõn sa wã. (Mat. 25:31-33, 46) “To-kãsengã” sasa, d na n paama bãnd sẽn wilgd d sã n na n paama fãagre, bɩ sãoongo. (Vẽn. 7:14; 14:9-11; Eze. 9:4, 6) Y sã n yãka yam n na n teel a Zeova naamã, bɩ y bãng tɩ yaa yam-yãkr sẽn yaa sõma. Neb nins sẽn teend a Zeova naamã ne b sũy fãa wã na n wa paamame t’a ning-b barka. Yɩta sõma tɩ d bʋgs rẽ zug neere. Woto na n sõng-d lame tɩ d maneg n tũ a Zeova ne yẽesem. Sẽn paase, d tõe n talla d sẽn bãng bũmb ningã n sõng neb a taabã, tɩ b wa yãk yam n tũ a Zeova n da tol n bas ye. w22.05 15 s. a 1-2

Yaa a Zeova la d segd n kelge, la pa d bɛɛbã ye. A Zeova sẽn wa n gomd ne a Zoobã, a maaga a yĩng n kelg-a neere. Wẽnnaam sõnga a Zoob t’a tags neere. Yaa wa a sẽn sok-a yaa: ‘M mii zu-loees nins fãa sẽn paam foomã. Fo pa tagsd tɩ m tõe n sõnga foo sɩda?’ A Zoob sũur yɩɩ noog ne a Zeova sõmblmã, t’a sik a meng n leok yaa: “Mam tʋbã ra wʋmame tɩ b gomd yãmb yelle, la masã, mam nee yãmb ne m ninã.” (Zoob 42:5) Tõe t’a Zoob sẽn wa n yet woto wã t’a ra ket n zĩi tompɛglmã pʋgẽ t’a yĩngã zãng pid ne noada. Baa ne rẽ, a Zeova tẽega a Zoob t’a nong-a lame, la t’a tata a yam. (Zoob 42:7, 8) Rũndã-rũndã me, nebã tõe n tʋʋda tõnd wall b namsd tõndo, tɩ yaa wa d ka võor ye. B tõe n baoome n sãam d yʋʋr wall siglgã yʋʋre. A Zoob kibarã wilgdame t’a Zeova kɩsa sɩd tɩ d na n kell n maana sɩd ne-a, baa ne zu-loees nins d sẽn segdã. w22.06 24 s. 15-16

Baa ne Babilon-kãsengã sãoong sẽn na n wa ne kɩdeng saasẽ wã, bũmb a to n na n kõ-b sũ-noog n tɩ yɩɩda. (Vẽn. 19:1-3) Yaa bũmb sẽn tar yõod hal wʋsgo, tɩ b gomd rẽ yell Vẽnegr sebrã pʋgẽ. Yaa “Pe-bilã yi-kãadmã.” Armagedõ zabrã sã n wa sɩnge, rẽ tɩ neb tus-koabg la tus pis-naas la a naasã fãa zoe n bee saasẽ. La Pe-bilã yi-kãadmã pa na n yɩ wakat-kãng ye. (Vẽn. 21:1, 2) Pe-bilã yi-kãadmã na n yɩɩ Armagedõ zabrã poore, rẽ tɩ b sãama Wẽnnaam bɛɛbã fãa gilli. (Yɩɩn. 45:3, 4, 13-17) Pe-bilã ne sẽn paam-b vʋʋsem sõng zaeebã yi-kãadmã na n yɩɩ wãn to? Wa kãadem sẽn loet rao ne pag ne taabã, Pe-bilã yi-kãadmã me yaa sẽn na n loe a Zeezi Kirist sẽn yaa Rĩmã, ne neb tus-koabg la tus pis-naas la a naasã ne taaba, tɩ b yɩ a “pʋg-paala.” Yi-kãadem-kãngã na n kɩtame tɩ d paam goosneema-paall sẽn na n dɩ naam tẽngã zug yʋʋm tusri.—Vẽn. 20:6. w22.05 17 s. a 11-13

A Zeezi ra yeelame tɩ dũniyã saab wakate, a na n yãka “tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩd la sẽn tar yam” t’a kõt a nin-buiidã sagls la zãmsg sẽn tik Biiblã zugu. (Mat. 24:45) Sɩd me, a Zeezi tũnugda ne rap sul-bil sẽn paam vʋʋsem sõngã zaeebo, n sõngd Wẽnnaam nin-buiidã la neb nins sẽn tigimd ne-bã, tɩ b paamd “rɩɩb wakat sẽn zemse,” b tẽebã kengr yĩnga. Nin-kãensã pa get tɩ bãmb n so neb a taabã tẽeb ye. (2 Kor. 1:24) B pʋd n sak n deegame t’a Zeezi Kirist la a nin-buiidã naabã. (Eza. 55:4) Yʋʋmd 1919 wã tɛka, tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩdã yiisa sɛb buud toor-toore, n sõng neb wʋsg tɩ b paam n bãng Wẽnnaam Gomdã sẽn yet bũmb ningã. Yʋʋmd 1921 wã, tʋm-tʋmdã yiisa La harpe de Dieu sebrã, n na n sõng nebã tɩ b bãng Biiblã sẽn sɩd yet bũmb ning Wẽnnaam la a raabã wɛɛngẽ. Tarẽ-n-tarẽ, b wa n yiisa sɛb a taab n paase. Seb-bʋg n sõng yãmb tɩ y bãng y saasẽ Ba wã, hal n wa nong-a? w22.07 10 s. a 9-10

A Zeova yaa kõat sẽn ka to. Sẽn yaa bũmb ning fãa la y kõ-a, a na n lebs-y-la sẽn yɩɩd rẽ hal zĩig sẽn zãre. (Mark 10:29, 30) A na n kõ-y-la keoor sẽn yaa kãsenga, la a kɩt tɩ y vɩɩmã tall bark masã menga, baa ne y sẽn vɩ dũni sẽn yaa wẽng wʋsg pʋgẽ wã. La rẽ yaa reng-n-lɛmbga. Y tõe n kell n tũu y Ba wã y sẽn nongã wakat sẽn kõn sa yĩnga. Yãmb ne yẽ nonglmã pãng na n ket n tara paasgo. Y na n wa paam n vɩɩmda wakat sẽn kõn sa, wa a Zeova. Y sã n dɩk y meng n kõ a Zeova la y reeg lisgu, yaa kũun sẽn yaa kãseng wʋsg la y kõ y Ba wã t’a sũur noom ne rẽnda. A kõ-y-la bõn-sõma buud fãa, rat n yeel tɩ vɩɩm sẽn tar bark y sẽn da nan zɩ n paame. Yãmb me tõe n kõo sẽn so-a saasã la tẽngã bũmb a sẽn pa tare, rat n yeel tɩ y sẽn yãk yam n na n tũ-a ne y sũur fãa wã. (Zoob 1:8; 41:11; Yel. 27:11) Hakɩɩka, woto la y tõe n maan tɩ y vɩɩmã tall bark n yɩɩda. w23.03 6 s. 16-17

Y sã n nan yaa bi-bɩɩga, pag ne rao lagengã tʋlsem tõe n tara pãng wʋsg y zugu. Neb a taab tõe n pẽdgd-y lame n dat tɩ y yo. Yaa woto la a Sʋɩtãan rat tɩ y maane. Bõe n tõe n sõng-y tɩ y tõog y tʋls-wẽnsã? (1 Tes.4:3, 4) Y sã n wa pʋʋsd a Zeova, bɩ y pelg y pʋg n togs-a sẽn be y sũurẽ, la y kos-a t’a sõng-y tɩ y kell n yals kãn-kãe. (Mat. 6:13) Tẽeg-y t’a Zeova sẽn dat yaa a sõng-yã, la pa a ning-y taal ye. (Yɩɩn. 103:13, 14) Da bao-y n na n welg yɛlã y toor ye. Togs-y y roagdbã yɛl nins sẽn namsd yãmbã. Yaa sɩd tɩ yɩl n togs y roagdbã rẽ pa nana ye. La tara yõodo. Y sã n karemd Biiblã la y bʋgsd a saglsã zugu, y na n tõog n yãkda yam sẽn noom a Zeova. Y na n bãngame tɩ pa tɩlɛ tɩ b wilg yãmb bũmb fãa pʋgẽ y sẽn segd n maan ye. Bala y zoe n mii a Zeova tagsgo. w22.08 5 s. 10-12

Kiris-ned sẽn yaa zak soab pa reemd ne a zakã rãmb yell gesg ye. Y sã n yaa zak soaba, tõe tɩ yɩl n paamd rɩɩb n kõt y zakã rãmba, la y paamd n yaood y roogã ligd ra yaa yɩɩr ne-yã. Tõe me tɩ y ra yɛɛsdame tɩ y tʋʋmdã sã n sãame, y pa na n le paam tʋʋmd a to ye. Wala tõe me tɩ y tagsdame tɩ yɩl n boog y teed kẽer raab yaa toogo. A Sʋɩtãan tõog n kɩtame tɩ neb wʋsg bas a Zeova tũubu, b sẽn da zoet rabeem woto wã yĩnga. A Sʋɩtãan ratame tɩ d tẽ t’a Zeova pa nong-do, la t’a pa na n sõng-d tɩ d tõog n ges d zakã rãmb yell ye. Woto yĩnga, d tõe n wa tagsdame tɩ d segd n maana d sẽn tõe fãa, sẽn na yɩl tɩ d tʋʋmã ra sãame, baa d na kɩɩs Biiblã saglsã. w22.06 15 s. a 5-6

D bãngame tɩ d Wẽnnaamã yaa “nimbãan-zoɛta, la sõmblem soaba, sũur sẽn pa yikd tao-tao, la sẽn pid ne maan-neer la sɩda.” (Yik. 34:6) A Zeova nonga tɩrlem. (Eza. 61:8) A sã n yã tɩ d namsdẽ, a sũur sãamdame, la a tʋllame n kɩt tɩ namsgã fãa sa. A pʋd n yãka wakat takɩ rẽ yĩnga. (Zer. 29:11) Tõnd me gũuda wakat kãng ne d sũur fãa. Woto yaa bʋʋm sẽn kɩt tɩ d nong a Zeova hal wʋsgo. Bõe me n kɩt tɩ d sũur noom ne d sẽn be sɩdã pʋgẽ wã? D sẽn paam n be sɩdã pʋgẽ wã nafda tõnd hal wʋsgo. Wala makre, sõngda tõnd tɩ d bãng tɩ beoog na n yɩɩ neere. Wa koom-kogl baar sẽn mi n kɩt tɩ koom-kogl yalsã, Biiblã sẽn sõng tõnd tɩ d bãng tɩ manegr n watã tõe n sõng-d lame tɩ d yals kãn-kãe, baa toog wakate. Rũndã daar vɛrse wã pʋgẽ, tẽn-tʋmd a Poll ra gomda kiris-neb nins sẽn paam vʋʋsem sõngã zaeeb n saagdẽ n na n tɩ vɩɩmd saasẽ wã yelle. La a sẽn yeel bũmb ningã tõe n nafa kiris-neb nins sẽn saagd n na n wa vɩɩmd wakat sẽn kõn sa tẽngã sẽn na n lebg arzanã zugã. (Zã 3:16) D sẽn bãng tɩ d tõe n wa paam n vɩɩmda wakat sẽn kõn sa wã kɩtame tɩ d vɩɩmã tar võore. w22.08 14-15 s. a 3-5

D sã n kɩsa ned sɩda, sẽn yɩɩd fãa yaa d sẽn nong-a wã yĩnga. Pipi Korẽnt rãmb sak 13 pʋgẽ, b togsda bũmb wʋsg nonglmã wɛɛngẽ, tɩ rẽ tõe n sõng-d tɩ d kell n kɩs d taabã sɩda, baa b sã n wa maan bũmb n sãam d sũuri. (1 Kor. 13:4-8) Wala makre, vɛrse a 4 pʋgẽ, b yeelame tɩ “nonglem maanda sũ-mare, la a maand neere.” A Zeova maanda sũ-mar ne-do, baa d sã n maan bũmb n beeg-a. Dẽnd tõnd me segd n maana sũ-mar ne d tẽed-n-taasã, b sã n wa yeel bɩ n maan bũmb n sãam d sũuri. Vɛrse a 5 wã pʋgẽ, b yeelame: “[Nonglem] pa yikd a sũur ye. A pa bĩngd wẽng b sẽn maan-a a sũurẽ ye.” Tõnd me pa segd n ket n tẽegd wakat fãa wẽng d tẽed-n-taasã sẽn maan-d ye. Koɛɛg soab 7:9 wã yetame tɩ “ra bas tɩ f sũur yik tao-tao ye.” D get d tẽed-n-taasã wa a Zeova sẽn get-b to-to wã. Wẽnnaam nong-b lame, n pa bĩngd b yel-wẽnã n na n tẽegd rẽ wakat fãa ye. Tõnd me segd n dɩka Wẽnnaam togs-n-taare. (Yɩɩn. 130:3) D pa segd n get d tẽed-n-taasã kong-bõonesã ye. D segd n geta b zʋg-sõma wã.—Mat. 7:1-5. w22.09 3-4 s. a 6-7

A Dãniyɛll sebrã wilgda bõn-kãsems sẽn na n pʋgl taab saabã wakate. Wala makre, Dãniyɛll 12:1 wilgdame t’a Mikayɛll sẽn yaa a Zeezi Kiristã na n yika Wẽnnaam nin-buiidã yĩnga.” Bãngr-gomdã bab-kãngã sɩnga pidsg yʋʋmd 1914, a Zeezi sẽn wa n lebg Wẽnnaam Rĩungã Rĩm saasẽ wã. B leb n yeela a Dãniyɛll t’a Zeezi na n ‘yalsame’ la tɩ “toog wakat n na n zĩndi. Sẽn sɩng buud sẽn be tẽngã zug tɛk n tãag wakat kãnga, toog a woto buud zɩ n zĩnd ye.” “Toog wakatã” yaa to-kãseng ning yell Matiye 24:21 wã sẽn gomdã. A Zeezi na n “yikame,” rat n yeel t’a na n zab n fãaga Wẽnnaam nin-buiidã to-kãsengã saabẽ, rat n yeel tɩ Armagedõ. Vẽnegr sebrã goma nin-kãensã yelle, n yeel tɩ b yaa kʋʋn-kãseng “sẽn põs to-kãsengã sasa.”—Vẽn. 7:9, 14. w22.09 21 s. a 4-5

A Zeova tõe n yẽesa ned yʋʋr a sebrã pʋgẽ. Yaa wa a rengd n gʋlsa nebã yʋy ne kerɛyõ. (Vẽn. 3:5) D segd n modgame tɩ d yʋʋrã kell n zĩnd sebrã pʋgẽ, hal t’a Zeova wa maneg n gʋls-a ne bik tɩ pa le tõe n yẽes ye. Sull a ye neb yʋy sẽn gʋls vɩɩm sebrã pʋgẽ yaa neb nins a Zeova sẽn yãk tɩ b na n tɩ rɩ naam ne a Zeezi saasẽ wã. Tẽn-tʋmd a Poll sẽn yeel a “tʋmd-n-taas” nins sẽn da be Filip tẽngã bũmb ningã wilgdame tɩ sẽn paam-b zaeebã, sẽn yaa neb nins sẽn na n tɩ rɩ naam ne a Zeezi saasẽ wã yʋy zoe n bee vɩɩm sebrã pʋgẽ. (Fili. 4:3) La sẽn na yɩl tɩ b yʋyã kell n pa sebrã pʋgẽ, b segd n kell n saka a Zeova. Rẽ poore, b sã n wa paam b yaoolem bãndã nand tɩ b maan kaalem, wall nand tɩ to-kãsengã sɩnge, a Zeova na n gʋlsa b yʋyã ne bik masã, n pa na n le yẽes ye.—Vẽn. 7:3. w22.09 14 s. a 3; 15 s. a 5-6

D rɩk makre. Ned n segl rɩɩb y sẽn nong wʋsg n wa kõ-yã. La sẽn mik tɩ y yãgdame wall y tagsda bũmb a taab yellã yĩnga, y vela rɩɩbã tʋʋll-tʋʋll n pa bãng a noosmã ye. Y sẽn dɩ n sa wã, y bãngame tɩ y rɩɩ tʋʋll-tʋʋll n maand y bãngẽ, y sẽn pa maag y yĩng n dɩ n bãng a noosmã. Tõe n yɩɩ woto me ne Biiblã karengo. Wakat ninga, y tõe n karma Biiblã yãg-yãge, n pa wʋm a goamã võor sõma ye. Rẽ wã, maagd-y y yĩng n karemd Wẽnnaam Gomdã la y bʋgsd a zugu. Mamsd-y yɛlã sẽn yɩ to-to wã, n wʋmd nebã koeesã, la y tagsd y sẽn karmã zug neere. Woto fãa na n kɩtame tɩ y sũ-noogã paase. A Zeezi yãka “tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩd la sẽn tar yamã” t’a sõngd tõnd wakat sẽn zemse, sẽn na yɩl tɩ d tẽebã ket n tar pãnga. La a sɩd sõngda tõnd hal sõma. (Mat. 24:45) Bũmb nins fãa tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩdã sẽn yiisd d tẽebã kengr yĩngã tika Gʋls-sõamyã zugu.—1 Tes. 2:13. w22.10 7-8 s. a 6-8

Biiblã ra pĩnd n togsame tɩ yaoolem wakatã, nin-yaandbã na n yɩɩ wʋsgo. (2 Pɩy. 3:3, 4) B “sakda b mensã tʋls-wẽnsã.” (Ziid 7, 17, 18) Bõe la d segd n maane, n da wa lebg nin-yaandba? Bũmb a ye d sẽn tõe n maane, yaa d sẽn pa na n tall tũud-n-taar ne nin-paoogdbã ye. (Yɩɩn. 1:1) Woto rat n yeelame tɩ d pa na n karemd bũmb nins sɩdã kɩɩsdbã sẽn yiisdã, wall d kelgd rẽ ye. D sã n pa maan gũusgu, d tõe n wa sɩnga yẽgengo, n maand sãmbs ne a Zeova la a saglsã a sẽn tũnugd ne a siglgã n kõt-dã. Dẽnd d segd n soka d meng yaa: ‘Siglgã sã n wa kõ noor wall n toeem bũmb võore, m nong n yẽgemdame bɩ? M nong n yẽgemdeda ne neb nins sẽn lʋɩt taoorã bɩ?’ D sã n nong n maanda woto, la d yãk yam n na n base, a Zeova sũur na n yɩɩ noog ne-do.—Yel. 3:34, 35. w22.10 20 s. a 9-10

Wẽnnaam vʋʋsem sõngã sõngã a Ezekɩyɛll t’a taas neb sẽn yaa tõatb la sũ-kɛglem dãmb koɛɛgã. A Zeova yeela a Ezekɩyɛll yaa: “Mam kɩtame tɩ fo nengã lebg kɛgeng wa b nensã bal kɛpɩ, la m kɩt tɩ f rĩirã lebg kɛgeng wa b rĩyã bal kɛpɩ. Mam kɩtame tɩ fo rĩirã lebg wa diyama, n yaa kãn-kãe n yɩɩd wãre. Ra zoe-ba, wall f bas tɩ b nensã kẽes-f rabeem wʋsg ye.” (Eze. 3:8, 9) Dẽnd yaa wa a Zeova sẽn da yet a Ezekɩyɛll yaa: ‘Ra bas tɩ nin-kãensã sẽn yaa tʋb-pa-wʋmdbã manesmã koms f raood ye. M na n kõ-f-la pãnga.’ Rẽ poore, Wẽnnaam vʋʋsem sõngã sõnga a Ezekɩyɛlle, a sẽn wa n taasd nin-kãensã koɛɛgã. A yeelame: “A Zeova nugã ra be mam zug ne pãnga.” No-rɛɛsã rɩka rasem a yopoe n bʋgs koɛɛg ning a Zeova sẽn da rat t’a taas nebã zugu. (Eze. 3:14, 15) Rẽ poore, a Zeova yeel-a lame t’a kẽng tãng longẽ. Beenẽ, “Wẽnnaam vʋʋsmã siga [a] zugu.” (Eze. 3:23, 24) A Ezekɩyɛll ra segla a meng n sa n na n sɩng koɛɛgã moonego. w22.11 4-5 s. a 8-9

No-rɛɛs a Habakuk maoo ne zu-loees wʋsgo. Wakat n zĩnd t’a ra sãmbd a yell sã n sɩd paka a Zeova. Rẽ kɩtame t’a pelg a pʋg n pʋʋs a Zeova. A Zeova no-rɛɛsã sẽn pelg a pʋg n pʋʋs-a wã, a leok-a lame. (Hab. 2:2, 3) A Habakuk sẽn maag a yĩng n bʋgs a Zeova sẽn fãag a nin-buiidã to-to wã, sõng-a lame t’a le paam sũ-noogo. A wa n kɩsa sɩd t’a yell paka a Zeova, la t’a na n sõng-a lame t’a tõog n mao ne zu-loɛɛg buud fãa. (Hab. 3:17-19) Yam-bʋg la d tõe n dɩke? Y sã n wa maood ne zu-loees bɩ y pʋʋs a Zeova n togs-a rẽ sẽn namsd-y to-to wã. Rẽ poore, bao-y sõngr a nengẽ. Y sã n maan woto, y tõe n basa y yam t’a Zeova na n kõ-y-la pãng ning sẽn na n sõng-y tɩ y tõog toogã. Y sã n ne a sẽn sõngd-y to-to wã, y tẽebã pãng na n paasdame. Y sã n ket n maand bũmb nins sẽn paasd yãmb ne a Zeova zoodã pãngã, y pa na n bas tɩ zu-loeesã wall sãmbsã welg yãmb ne a Zeova ye.—1 Tɩm. 6:6-8. w22.11 15 s. a 6-7

A Zeezi ne bi-bees a yiibã b sẽn da ka n yɛgl-a wã ra namsda wʋsgo, n miẽ tɩ b na n kiime. (Luk 23:32, 33) Bi-bees a yiibã ra gomd n paoogda a Zeezi. (Mat. 27:44; Mark 15:32) La b nin-yend n toeem yam. A yeelame: “Zeezi, yãmb sã n wa be y Rĩungã pʋgẽ bɩ y tẽeg mam yelle.” A Zeezi leok-a-la ne goam nins sẽn yaa rũndã daar vɛrse wã. (Luk 23:39-43) A Zeezi sẽn yeel bi-bɛɛgã bũmb ningã segd n kɩtame tɩ d tags vɩɩmã sẽn na n yɩ to-to arzãnã pʋgẽ wã yelle. A Salomo sẽn da rɩt a naamã tɩ laafɩ hakɩɩk beẽ wã tõe n sõng-d lame tɩ d bãng bũmb kẽer arzãnã wɛɛngẽ. Biiblã yetame t’a Zeezi sẽn yaa kãseng n yɩɩd a Salomo wã na n tʋma ne a na-rɩt-n-taasã tɩ tẽngã gill lebg arzãna. (Mat. 12:42) Vẽenega, “piis a taabã” segd bao n bãnga b sẽn tog n maan n wa paam n vɩɩmd arzãnã pʋgẽ wakat sẽn kõn sa.—Zã 10:16. w22.12 8 s. a 1; 9 s. a 4

A Ezayi wilgame tɩ d sã n wa kelemd n kot sõngre, a Zeova wʋmdame, la a na n yɩɩ tao-tao n leok-do. A paasame yaa: “A sã n wʋm fo kɛlenga, a na n leoka foo zĩig pʋgẽ.” Gom-kãensã tẽegda tõnd tɩ d Ba wã rata ne a sũur fãa n sõng neb nins sẽn kot-a sõngrã. D sẽn mi woto wã sõngda tõnd tɩ d tõogd toog ne sũ-noogo. A Zeova maagda a yĩng n kelgd d ned kam fãa pʋʋsgo. Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel woto? Ezayi sak 30 wã sɩngrẽ, b sẽn yeel tɩ ‘yãmbã’ wilgdame t’a Zeova gomda ne a nin-buiidã gilli. La vɛrse 19 wã pʋgẽ, b yetame tɩ “foo,” tɩ wilgd t’a Zeova gomda ne a nin-buiidã yembr-yembre. A Ezayi yeelame: “Fo pa na n le yãb ye.” “A na n zoee fo nimbãanega.” “A na n leoka foo.” A Zeova sẽn yaa d Ba sẽn nong-dã, a geta d ned kam fãa yembr-yembr yelle, la a kelgd d ned kam fãa pʋʋsgo.—Yɩɩn. 116:1; Eza. 57:15. w22.11 9 s. a 5-6

Baa b sã n namsda tõnd d tẽebã yĩnga, d sã n ket n moond koɛɛgã la d zãmsd nebã Biiblã, d paamda sũ-noog la sũur pʋgẽ bãane. Pĩnd wẽndẽ wã, Zʋɩf-rãmbã tẽngã taoor dãmb sẽn wa n yeel tẽn-tʋmdbã tɩ b bas koɛɛgã moonegã, nin-kãensã sẽn da yaa wẽn-sakdbã yãka yam n na n sak Wẽnnaam. B kell n moona koɛɛgã, tɩ rẽ kõ-b sũ-noogo. (Tʋʋ. 5:27-29, 41, 42) Yaa vẽeneg tɩ b sã n wa gɩdg d tũudmã tʋʋm kẽere, d segd n maanda gũusg d sã n wa moond koɛɛgã. La d sã n ket n maand d sẽn tõe fãa n moond koɛɛgã, d paamda sũur pʋgẽ bãane, d sẽn mi tɩ d tata a Zeova yam, la tɩ d moonda koɛɛg sẽn fãagd yõyã yĩnga. Baa d yɛlã sã n wa lebg toog wʋsgo, d tõe n talla sũur pʋgẽ bãane. Wakat kãnga, d segd n tẽegame tɩ laafɩ ning d sẽn datã, yaa laafɩ ning sẽn yaa a Zeova bal n kõtã. Kell-y n teeg-y-yã a Zeova bã-longdg bɩ sabab-wẽng sasa, wall b sã n wa namsd yãmb y tẽebã yĩnga. Modg-y n tũud-y noy nins siglgã sẽn kõtã. Tagsd-y bark nins d sẽn na n paam ka la bilfã yelle. Y sã n maand woto, ‘laafɩ Wẽnnaamã na n zĩnda ne-yã.’—Fili. 4:9. w22.12 21 s. 17-18

Rẽ maaneg baooda modgre. D segdame me n modg n bas zʋg-wẽns wala sũ-kẽka, sũ-yikri, la sũ-puugri. (Efɛɛ. 4:31, 32) Bõe yĩng tɩ woto maaneg tõe n yɩ toogo? Bala zʋg-wẽns kẽer basg tõe n yɩɩ toog wʋsgo. Wala makre, Biiblã yetame tɩ “ninsaal sũurã tagsg yaa wẽng hal a yãadmẽ.” (Sɩng. 8:21) Sẽn mik tɩ yaa woto wã, d segd n ket n modgda wakat fãa n basd d zʋg-wẽnsã, baa d sã n zoe n deega lisgu. (Rom. 7:21-23) Pʋʋs-y-yã a Zeova n togs-a y sẽn maood ne zʋg-wẽng ningã, la y bas y yam t’a na n kelg-y lame la a sõng-yã. (1 Zã 5:14, 15) Yaa sɩd t’a Zeova pa na n maan yel-solemd n menes y zʋg-wẽngã ye. La a tõe n kõ-y-la pãnga, tɩ y tõog n mao ne y zʋg-wẽngã. (1 Pɩy. 5:10) La nananda, wa y sẽn kos a Zeova wã, modg-y n da maand-y bũmb nins sẽn tõe n kɩt tɩ y zʋg-wẽnsã le pukã ye. Ra bas-y tɩ tags-wẽns kẽ y yamẽ wã ye.—Fili. 4:8; Kolo. 3:2. w23.01 10 s. a 7, 9-10

Bũmb a ye d sẽn tõe n maan n wilg rẽ yaa d sẽn na n moond koɛɛgã ne yẽesem. D taasda ned buud fãa koɛɛgã n pa get a yĩn-kõbgo, a buudu, a tarem, wall a sẽn yitẽ ye. D sẽn maand woto wã zemsa ne a Zeova raabã sẽn yaa tɩ “nebã buud fãa paam fãagre, la b paam bãngr hakɩɩk sɩdã zugã.” (1 Tɩm. 2:4) D sã n wilgdẽ tɩ d nonga d tẽed-n-taasã, wilgdame me tɩ d nonga Wẽnnaam ne Kiristã. D wilgda d tẽed-n-taasã tɩ b yell pak-d lame, la d sõngd-ba, b sã n wa maood ne zu-loeese. B nin-nongr sã n wa maan kaalem, d belsd-b lame. B sã n wa ka laafɩ, d kẽnd n get-b lame, la d maand d sẽn tõe fãa n kengd b raoodo, b sũy sã n wa sãame. (2 Kor. 1:3-7; 1 Tes. 5:11, 14) D ket n pʋʋsda b yĩnga, n tẽegdẽ tɩ “nin-tɩrg se-yõkr tara pãng wʋsgo, n sɩd tõe n sõng neda.”—Zak 5:16. w23.01 28-29 s. a 7-8

Yaa bilf-bilf la ned wat n paam minim meeb tʋʋmd pʋgẽ. Woto me, yaa bilf-bilf la d wat n paam minim n tõe n paas d taabã tẽeb pãnga. D sã n sõsd ne d taabã, n gomd neb sẽn mao ne zu-loees pĩndã yelle, tõe n paasa b tẽebã pãnga, tɩ sõng-b tɩ b tõog toogo. (Ebre. 11:32-35; 12:1) D sã n get d tẽed-n-taasã sẽn maand tɩ yaa sõma wã n pẽgd-ba, la d modgdẽ tɩ bũmb ra sãam tõnd ne d taabã zems-n-taarã, d sõngdame tɩ laafɩ kell n zĩnd d sʋka. (Efɛɛ. 4:3) D sã n sõngd d tẽed-n-taasã tɩ b wʋmd Biiblã sẽn yet bũmb ninsã võor sõma, n sõngd-b ne sõng-vẽenese, la d sõngd neb nins tẽeb sẽn maagã me, d paasda b tẽebã pãnga. D sã n sõngd d tẽed-n-taasã sẽn na yɩl tɩ b tẽebã pãng paase, d paamda sũ-noog wʋsgo. Baa roog sã n me sõma, a wat n sãamame. La d sã n sõng d tẽed-n-taasã tɩ b tẽebã pãng paase, a yõodã yaa wakat fãa yĩnga. w22.08 22 s. a 6; 25 s. 17-18

A Zeezi wilga bũmb sẽn tõe n sõng-do, tɩ d sã n wa karemd Wẽnnaam Gomdã bɩ d wʋm a võore. Yaa d sẽn na n tagsd neere. (Mat. 24:15) D sã n tagsd neere, d na n bãnga bũmb toor-toorã d sẽn karemdã sẽn tũud taab to-to, zĩis nins sẽn yaa toor ne b taabã, la bũmb nins b sẽn pa togs vẽeneg karengã pʋgẽ wã. Sẽn paase, a Zeezi wilgame tɩ d segd n tagsa neere, n bãng bũmb kẽer sẽn wilgd tɩ Biiblã bãngr-goamã pidsdame. Dẽnd d sã n dat tɩ bũmb nins fãa d sẽn karemd Biiblã pʋgẽ wã naf-d sõma, d segd n tagsda neere. A Zeova kõta a nin-buiidã yam. Rẽ wã, pʋʋs-y-yã-a n kos-a t’a kõ-y yam tɩ y tõogd n tagsd neere. Bõe la y tõe n maane, tɩ zems ne y sẽn kosã? Bʋgs-y y sẽn karmã zug neere, la y gũus n ges rẽ ne bũmb ning y sẽn zoe n mi wã sẽn tũud taab to-to. Bao-y n wʋm-y bũmb nins y sẽn karem Biiblã pʋgẽ wã võore, la y sẽn tõe n tũ rẽ to-to. (Ebre. 5:14) Y sã n karemdẽ la y tagsd neere, y na n maneg n wʋma Gʋls-sõamyã võor sõma. w23.02 10 s. a 7-8

Mams-y n ges-y y zoa sẽn na n kõ yãmb zaka, tɩ roogã rat manegr bilfu. Baa ne rẽ, zakã ligd yaa milyõ-rãmba. Sãmbg kae tɩ y sũur na n yɩɩ noog ne roogã, la y na n gesa a yell sõma. A Zeova me kõo tõnd kũun sẽn tar yõod wʋsgo: Yaa vɩɩmã. A Zeova wilgame t’a nand-d-la wʋsgo, a sẽn sak t’a Bi-riblã wa ki tɩ yɩ maoong tõnd yĩngã. (Zã 3:16) A Zeova n yaa vɩɩmã kõatã. (Yɩɩn. 36:9) Tẽn-tʋmd a Poll sak n deega rẽnda. A yeelame yaa: “Yaa yẽ maasem yĩng la tõnd vɩya, n kẽnd la d beẽ.” (Tʋʋ. 17:25, 28) Tõnd me tõe n yeelame tɩ vɩɩmã yaa Wẽnnaam kũuni. A sẽn nong-dã yĩnga, a kõt-d-la bũmb nins fãa sẽn yaa tɩlɛ ne d vɩɩmã. (Tʋʋ. 14:15-17) La a Zeova pa maand yel-soalem n kogend d vɩɩmã ye. A ratame tɩ d maand d sẽn tõe fãa n kogend d yĩnsã laafɩ wã la d tẽebã.—2 Kor. 7:1. w23.02 20 s. a 1-2

D sũur nooma wʋsgo, d sẽn paam tɩ d Wẽnnaam a Zeova kõ-d a Gomdã sẽn yaa Biiblã. A tũnugda ne Biiblã n kõt tõnd sagls sẽn tõe n sõng-d tɩ d mao ne rũndã-rũndã zu-loeesã. A leb n kɩtame tɩ d saagdẽ tɩ beoog na n yɩɩ neere. Sẽn yɩɩd fãa, a Zeova tũnugda ne Biiblã n vẽnegd tõnd a sẽn sɩd yaa Wẽnnaam ningã. D sã n bʋgs a zʋg-sõma wã zugu, d na n data ne d sũur fãa n pẽneg-a, n paam n lebg a zoa meng-menga. (Yɩɩn. 25:14) A Zeova ratame tɩ nebã fãa bãng-a. Pĩnd wẽndẽ wã, a tũnuga ne zãmsdo, vẽnegre, la malɛgs n sõng nebã tɩ b bãng a sẽn yaa Wẽnnaam ningã. (Sõd. 12:6; Tʋʋ. 10:3, 4) Tags-y n ges-y b sã n da pa gʋlsẽ zãmsdã, vẽnegrã, la malɛgsã sẽn taas koees ninsã. D ra na n bãnga rẽ sɩda? Rẽ n so t’a Zeova kɩt tɩ rap “gʋls” bũmb nins a sẽn dat tɩ d bãngã “sebr pʋgẽ.” ‘Wẽnnaam soayã sẽn zems zãngã’ yĩnga, d tõe n basa d yam t’a sẽn tũnugd ne bũmb nins n taasd tõnd a koeesã sõmblem ka to, la nafd tõndo.—Yɩɩn. 18:30. w23.02 2 s. a 1-2

Yãk-y yam n maan bũmb kẽer sẽn na n naf-yã. Yãk-y yam n maan bũmb kẽer sẽn na n paas y tẽebã pãnga, la sẽn na n sõng-y tɩ y lebg kiris-ned tẽeb sẽn bɩ. (Efɛɛ. 3:16) Wala makre, y tõe n modgame tɩ y sẽn yãk wakat ning n zãmsd Biiblã la y karemd-a wã ra vaandẽ ye. (Yɩɩn. 1:2, 3) Y tõe n maneg n pʋʋsda naoor wʋsgo, la ne y sũur fãa n yɩɩd pĩndã. Tõeeme me tɩ y segd n maana gũusg ne reem nins y sẽn nongã, wall n gũusdẽ n da sãamd y sẽkã ye. (Efɛɛ. 5:15, 16) Y sã n sõngd nebã, y tẽebã bɩtame. Wala makre, y tõe n yãka yam n sõngd y tigingã neb nins sẽn kʋʋlã, wall sẽn ka-b laafɩ wã. Y tõe n sõngd-b-la ne teed kẽer raabo, bɩ n sõng-b tɩ b bãng b sẽn na n tʋmd ne b tablɛt-rãmbã wall b pogtaabl-dãmbã to-to. Y sã n taasd nebã Wẽnnaam Rĩungã koe-noogã, wilgdame tɩ y nong-b lame. (Mat. 9:36, 37) Sã n tõe bɩ y yãk yam n wa lebg so-pakda, bɩ n tɩ tʋmd Betɛllẽ, wall n tɩ sõngd n met siglgã roto. w22.08 6 s. 16-17