Zĩ-likri

Mi n yaa toog ne yãmb tɩ y yɩ sakdb bɩ? Ra mi n yaa toog ne rĩm a Davɩɩde. Rẽ n so t’a pʋʋs Wẽnnaam n yeel yaa: “Kɩt tɩ m tʋll n sak foo.” (Yɩɩn. 51:12) A Davɩɩd ra nonga a Zeova. La ra mi n yaa toog ne-a t’a yɩ sakda. Yaa woto ne tõnd me. Bõe yĩnga? Pipi, d rogdame tɩ d yamã be kɩɩsgo. Yiibu, a Sʋɩtãan maanda a sẽn tõe fãa sẽn na yɩl tɩ d lebg tõat wa yẽ. (2 Kor. 11:3) Tãabo, dũniyã yamã sẽn yaa “yam ning sẽn tʋmd kɩɩsdbã pʋsẽ rũndã-rũndã wã” bee zĩig fãa. (Efɛɛ. 2:2) D segd n modga wʋsg tɩ wẽngã tʋlsem ra tõog-do, la d modg me t’a Sʋɩtãan ne a dũniyã ra tõog tɩ d lebg kɩɩsdb ye. D segd n modgd n sakda a Zeova, la neb nins a sẽn kõ zu-sobendã. w23.10 6 s. a 1

A Zeezi sẽn maan yel-solemd n kɩt tɩ koom lebg divẽ wã wilgda tõnd bõe? Wilgda tõnd t’a yaa sik-m-meng soaba. A Zeezi pa wuk a menga, yel-solemdã a sẽn maanã yĩng ye. Sɩd me, a zɩ n wuk a meng bũmb a sẽn maan yĩng ye. A pʋd n sikda a menga, n wilgd wakat fãa tɩ yaa a Ba wã n tog ne ziir la pẽgre. (Zã 5:19, 30; 8:28) D sã n dɩk a Zeezi togs-n-taar n tall sik-m-menga, d pa na n wuk d meng bũmb d sẽn maan yĩng ye. Sẽn yaa bũmb ning fãa bɩ d ra pẽg d meng ye. D wilg tɩ yaa Wẽnnaam ning d sẽn tũudã n tog ne pẽgre. (Zer. 9:23, 24) D segd n kõ-a-la waoogr ning a sẽn segd ne wã. Sẽn yaa a soab fãa, d pa tol n tõe n maan bõn-sõng tɩ pa tũ ne a Zeova sõngr ye. (1 Kor. 1:26-31) D sã n yaa sik-m-meng soaba, d pa na n dat tɩ b pẽg-do, d sẽn sõng ned yĩng ye. D sũur noomame, d sẽn mi t’a Zeova nee d sẽn maanã, la t’a sũur nooma ne rẽ wã. (Ges-y Matiye 6:2-4; Ebre. 13:16) Yaa vẽeneg tɩ d sã n dɩkd a Zeezi togs-n-taar n yaa sik-m-mens rãmba, nooma a Zeova.—1 Pɩy. 5:6. w23.04 4 s. a 9; 5 s. 11-12

Wẽnnaam vẽnega tẽn-tʋmd a Poll t’a yeel kiris-nebã tɩ b bao b taabã nafr me. Wãn to la d tõe n tũ sagl-kãngã tigissã sasa? D tẽeg tɩ neb a taabã me rat n kẽesa b toog wa tõndo. Tags-y n ges-y-yã. Y sã n wa sõsd ne y zo-rãmba, y na n sooga sõsgã hal tɩ b pa tõe n paam n gom bɩ? Sãmbg kae tɩ yaa ayo. Y na n datame tɩ b kẽes b toog sõsgã pʋgẽ. Sã n pa rẽ, b na n getame tɩ y toog kae ne-b ye. Woto me, tigissã sasa, d ratame tɩ neb a taabã me paam n leoke. Bũmb a ye sẽn tar yõod wʋsg d sẽn tõe n maan n keng d tẽed-n-taasã raoodo, yaa d sẽn na n bas tɩ bãmb me paam n gom bũmb nins b sẽn tẽedã yell tigissã sasa. (1 Kor. 10:24) Bɩ y leokd koɛɛg-koɛɛga. Rẽ na n kɩtame tɩ neb wʋsg me paam n leoke. Sullã leoorã sã n yaa koɛɛg-koɛɛga, bɩ y ra gom bũmb wʋsg yell ye. Y sã n lebs n kʋms sullã goamã fãa, neb a taabã pa na n le tar b sẽn na n yeel ye. w23.04 22-23 s. 11-13

D segd n ninga d yamẽ tɩ tara yõod tɩ d ket n sõngd d taabã, sẽn yɩɩd fãa, ne koe-moonegã maasem. Koe-moonegã sasa d pa segd n yɩ dem-dem ye. Tõnd segda neb tũudum, manesem la yɛl sẽn yaa toor-toore. Tẽn-tʋmd a Poll ra sakd n toeemdame tɩ zemsd ne nebã yɛlã. Tõnd me segd n dɩka a togs-n-taare. A Zeezi yãka a Poll t’a ra yaa bu-zẽmsã tẽn-tʋmda. (Rom. 11:13) Rẽ n so t’a Poll moon Zʋɩf-rãmba, Gɛrk-rãmba, bãngdba, ka-koaadba, nanambs la rĩm-dãmba. Sẽn na yɩl n taas nin-kãensã sẽn yaa toor-toorã koɛɛgã tɩ kẽ-ba, a Poll “lebga bũmb fãa neb buud fãa yĩnga.” (1 Kor. 9:19-22) A ra geta neb nins a sẽn taasd koɛɛgã sẽn yaa buud ning neba, b yɛlã sẽn yaa to-to, la b sẽn tẽed bũmb ninga, n moond koɛɛgã tɩ zemsd ne rẽ. Tõnd me sã n pa dem-deme, n sakd n toeemdẽ tɩ zemsd ne d kɛlgdbã yɛlã sẽn yaa to-to wã, d koe-moonegã sõmblem na n paasdame. w23.07 23 s. 11-12

F sã n yaa nin-bʋgsgo, neb kẽer tagsdame tɩ f ka pãng ye. La pa woto ye. Zu-loɛɛg taoore, yɩl n tõog f meng baooda raoodo. Sũ-bʋgsem naaga “vʋʋsem sõngã biisi.” (Gal. 5:22, 23) Wakat ninga, b mi n pʋda Gɛrk gom-bil ning b sẽn lebg tɩ “sũ-bʋgsmã” n na n bilg weoogẽ wed-moaag b sẽn yõk n nome. Mams-y n ges-y weoogẽ wed-moaag sẽn lebg bʋgsgo. Baa a sẽn lebg bʋgsgã a ket n tara pãnga. Tõnd sẽn yaa ninsaalbã, wãn to la d tõe n bɩɩs sũ-bʋgsem la d kell n tall pãnga? D pa tõe n maan dẽ ne d meng pãng ye. D segd n pʋʋsa Wẽnnaam n kos-a vʋʋsem sõngã, tɩ sõng-d tɩ d bɩɩs zʋg-sõng-kãng sẽn be yamleoogã. Kibay wʋsg n be n wilgd tɩ rẽ tõeeme. A Zeova Kaset rãmb wʋsg tõog n leoka kɩɩsdb ne bʋgsem tɩ neb sẽn da get pẽge.—2 Tɩm. 2:24, 25. w23.09 15 s. a 3

A Zeova vẽnega tẽn-tʋmd a Zã t’a yã kãsem-dãmb 24 sẽn be saasẽ, n waoogd a Zeova. B ra pẽgda Wẽnnaam, n yetẽ tɩ yẽ n zems tɩ reeg “ziir la waoogr la pãnga.” (Vẽn. 4:10, 11) Malɛg-sakdbã me tara bʋʋm ka tɛk n na n pẽg a Zeova la b waoog-a. B bee saasẽ ne-a, la b mi-a sõma me. B sã n get bũmb nins a sẽn maandã, b nee a sẽn yaa Wẽnnaam ning buudã. B sẽn ne a Zeova sẽn tʋmdã, kɩtdame tɩ b pẽgd-a. (Zoob 38:4-7) Tõnd me sã n wa pʋʋsd a Zeova, d segd n pẽgd-a lame, n togsd-a bũmb nins sẽn noom tõnd a zugu, la bũmb ning sẽn kɩt tɩ d sũur noom ne-a wã. Y sã n wa karemd Biiblã, la y sã n wa zãmsd-a, bɩ y bao n bãng a Zeova zʋg-sõma sẽn noom yãmb n tɩ yɩɩda. (Zoob 37:23; Rom. 11:33) Rẽ poor bɩ y togs a Zeova y sũur sẽn noom to-to ne zʋg-kãense. D leb n tõe n pẽga a Zeova a sẽn sõngd tõnd ne d tẽed-n-taasã sẽn be dũniyã gill zugã yĩnga. A geta d yell la a kogend-d wakat fãa.—1 Sãm. 2:1, 2. w23.05 3-4 s. a 6-7

Yʋʋmd 1919 wã tɛka, Babilon-kãsengã ra pa le tar pãng a Zeova nin-buiidã zug ye. Yʋʋm-kãng bala, “tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩd la sẽn tar yamã” sɩnga tʋʋma, n na n sõng sũ-tɩrs rãmbã tɩ b rɩk “sõmblmã sorã” b sẽn nan pakã. (Mat. 24:45-47; Eza. 35:8) Wẽn-sakdbã ‘sẽn maneg sorã’ pĩndã sõnga neb wʋsg tɩ b sɩng so-kõodrã zug kẽna, n zãmsd n bãngd bũmb wʋsg a Zeova la a raabã zugu. (Yel. 4:18) B tõogd n toeemda bũmb wʋsg b vɩɩmã pʋgẽ tɩ zems ne a raabã. A Zeova pa gũud t’a nin-buiidã tiig n toeem zĩig pʋgẽ ye. A pʋd n yɩlgda a nin-buiidã bilf-bilfu. D sã n wa paam n tõe n ta a Zeova yam bũmb ning fãa d sẽn maand pʋgẽ, d sũy sɩd na n yɩɩ noogo. Sor fãa ratame tɩ b manegd-a wakat fãa. Yʋʋmd 1919 wã tɛka, b ket n manegda “Sõmblmã sore,” sẽn na yɩl n sõng neb wʋsg tɩ b tõog n yi Babilon-kãsengã pʋgẽ. w23.05 17 s. 15; 19 s. 16

Siglgã taoor lʋɩtb sull nebã zãmsda sõngdbã b toore, sẽn na yɩl tɩ b sõng ne b sul toor-toorã tʋʋma. Sõngdb-kãens zoe n tʋmda tʋʋm-kãsems siglgã pʋgẽ ne b sũur fãa. B segla b mens sõma n na n kell n ges Kirist piisã yelle. Sẽn paam-b vʋʋsem sõng zaeeb n ket tẽngã zugã fãa sã n wa loog saasẽ to-kãsengã sẽn wat n kolg saabã, Wẽnnaam nin-buiidã na n ket n tũud-a-la ne b sũur fãa. A Zeezi Kirist sẽn lʋɩt b taoorã yĩnga, bũmb pa na n paoog-b ye. D miime tɩ wakat kãnga, a Goog sẽn yit Magoogã sẽn yaa buud toɛy-toɛy sẽn lagem taabã na n zaba ne Wẽnnaam nin-buiidã. (Eze. 38:18-20) La zab-kãng pa na n kaoos ye. A pa na n tõog tɩ Wẽnnaam nin-buiidã bas a Zeova tũub ye. Sãmbg kae t’a na n fãag-b lame ye! Wẽnnaam vẽnega tẽn-tʋmd a Zã t’a yã “kʋʋn-kãseng” sẽn yaa Kiristã piis a taaba. B yeela a Zã tɩ “kʋʋn-kãsengã” yaa “neb nins sẽn põs to-kãsengã sasa wã.” (Vẽn. 7:9, 14) Rẽnd d tõe n basa d yam t’a Zeova na n kogl-b lame! w24.02 5-6 s. 13-14

Bõe la d tõe n maan n paam vʋʋsem sõngã? D tõe n pʋʋsda Wẽnnaam n kotẽ, n zãmsd a Gomdã, la d naagd a siglgã vʋʋsem sõngã sẽn wilgd sorã. D sã n maand woto, na n sõng-d lame tɩ d bɩɩs “vʋʋsem sõngã biisi.” (Gal. 5:22, 23) Yaa neb nins sẽn tar tagsa sẽn yaa yɩlma, la manesem-sõngã bal la Wẽnnaam kõt a vʋʋsem sõngã. D sã n minim n tagsd bõn-dẽgd yell la d tʋmd tʋʋm-wẽnse, a pa na n le kõ-d a vʋʋsem sõngã ye. (1 Tes. 4:7, 8) D sã n dat n ket n paamd vʋʋsem sõngã d segd n gũusame me, n da ‘paoog bãngr-goamã ye.’ (1 Tes. 5:20) Vɛrse-kãngã pʋgẽ, “bãngr-goamã” yaa koees nins Wẽnnaam sẽn tũnug ne a vʋʋsem sõngã n taas nebã, wala makre, koees nins sẽn gomd a Zeova daarã yellã, la b rãmb nins sẽn wilgd tɩ d bee yaoolem wakatã. D pa tagsd t’a Zeova daarã bɩ Armagedõ pa na n wa tɩ d ket n vɩ ye. D pʋd n modgdame n tar manesem-sõngo, la d wɩngd n “tʋmd wẽn-sakr tʋʋma.”—2 Pɩy. 3:11, 12. w23.06 12 s. 13-14

D sẽn yaa kiris-nebã, fot wall video sẽn wilgd yoob yɛl sã n wa tiig n puk d ordinatɛɛr wall d portaabl zugu, bõe la d segd n maane? D segd n yɩɩ tao-tao n pag ordinatɛɛrã wall portaablã. D sã n tẽeg tɩ bũmb ning sẽn tar yõod n tɩ yɩɩd yaa tõnd ne a Zeova zoodã, na n sõng-d lame tɩ d tõog n maan dẽ. Baa fot-rãmb kẽer sẽn pa maneg n yaa yoob yɛl tõe n neka tʋlsem. Bõe yĩng tɩ d segd n zãag d mens ne-ba? Bala d pa rat n maan baa yaa bũmb bilf sẽn tõe n wa kɩt tɩ d yo d sũurã pʋgẽ ye. (Mat. 5:28, 29) Kãsem-soab a ye sẽn be Tayland t’a yʋʋr boond t’a Davɩɩd yeelame: “M sokda m meng yaa: ‘Baa fot-rãmbã sẽn pa maneg n wilgd yoob yɛlã, m sã n ket n getẽ a Zeova sũur na n yɩɩ noog ne-m sɩda?’ Sokr a woto sõngda maam tɩ m tʋm ne yam.” D sã n zoet a Zeova n pa rat n maan bũmb n sãam a sũuri, na n sõng-d lame tɩ d tʋm ne yam. Wẽnnaam zoees yaa “yam sɩngre,” bɩ a yẽgre. w23.06 23 s. 12-13

‘Ro-pʋsã’ tõe n makda d tigimsã. A Zeova pʋlmame tɩ d sã n ket n naagd d tẽed-n-taasã n tũud-a to-kãsengã sasa, a na n kogl-d lame. Dẽnd d segd n modga masã meng n nong d tẽed-n-taasã ne d sũur fãa. Yaa yõor yelle! “A Zeova ra-kãsengã” na n yɩɩ toog wakat ne ninsaalbã fãa. (Sof. 1:14, 15) Na n yɩɩ toog ne a Zeova nin-buiidã me. La d sã n segl d meng masã menga, wakat kãng sã n ta, d yamã na n gãanda bãane, tɩ d tõog n sõng d taabã. D na n tõoga toog zu-loɛɛg buud fãa d sẽn na n seg taoore. D tẽed-n-taasã sã n wa namsdẽ, d na n maana d sẽn tõe fãa n sõng-b tɩ b paam bũmb ning sẽn yaa tɩlɛ ne-bã, n wilg tɩ d zoeta b nimbãanega. Sẽn paase, d na n kell n paa ne d tẽed-n-taasã d sẽn zoe n nong wʋsgã. A Zeova na n keo-d lame, n kɩt tɩ d vɩɩmd wakat sẽn kõn sa dũni-paalgã pʋgẽ. Be, d pa na n tol n le tẽeg sabab-wẽng wall toog baa a yembr yell ye.—Eza. 65:17. w23.07 7 s. 16-17

Wẽnnaam gomdã wae n yetame tɩ neb nins sẽn maand sɩdã yaa neb sẽn tar daoodo. La pa wakat fãa la b ra tagsd tɩ b tara raood ye. Wala makre, wakat n zĩnd tɩ rĩm a Davɩɩd ra getẽ t’a “tara pãng wa tãnga,” la wakat ninga “rabeem-kãseng” yõkd-a lame. (Yɩɩn. 30:7) Baa ne Wẽnnaam vʋʋsem sõngã sẽn da kɩt t’a Sãmsõ tar pãng wʋsgã, a ra miime tɩ pãng ning sẽn yit Wẽnnaam nengẽ wã sã n da pa be ne-a, ‘a pãngã na n loog m bas-a lame t’a lebg wa neb a taabã.’ (Bʋ. 14:5, 6; 16:17) Nin-kãensã sẽn da maand sɩdã ra tara pãnga, a Zeova sẽn da kõt-b pãngã yĩnga. Tẽn-tʋmd a Poll me sak n deegame tɩ ra yaa tɩlɛ t’a paam pãng ning sẽn yit a Zeova nengẽ wã. (2 Kor. 12:9, 10) A maoo ne bãase. (Gal. 4:13, 14) Wakat kẽere, yɩl n maan sẽn yaa tɩrg pa yɩ nana ne-a ye. (Rom. 7:18, 19) Wakat n zĩnd me t’a ra maand yɩɩre, n pa mi bũmb ning sẽn na n paam-a ye. (2 Kor. 1:8, 9) La yaa a Poll sẽn wat n ka pãng sasa, la a tar pãng wʋsgo. Wãn to? A Zeova ra kõta a Poll pãng t’a tõogd n maood ne a zu-loeesã. w23.10 12 s. a 1-2

D sã n mi n tagsdẽ tɩ d ka võore, d tõe n tẽegame tɩ yaa a Zeova meng n tak tõnd n wa a nengẽ. (Zã 6:44) A nee d zʋg-sõma wã, baa b rãmb nins tõnd mengã sẽn pa ne wã, la a mi tõnd sẽn sɩd yaa ned ning buudã n yɩɩd tõnd mengã. (2 Kib 6:30) Rẽnd a sẽn yeel tɩ tõnd tara yõodã, d tõe n basa d yam ne rẽ. (1 Zã 3:19, 20) Nand tɩ tõnd sʋkã neb kẽer bãng sɩdã, b maana bũmb toor-toor n ket n ningd b mens taal rẽ yĩnga. (1 Pɩy. 4:3) Baa kiris-neb sẽn maand sɩd ne a Zeova ket n maooda ne pãn-komsem kẽere. Yãmb sũurã ningd-y-la taal bɩ? Sã n yaa woto, y sẽn mi tɩ neb a taab sẽn maan sɩd ne a Zeova me maoo ne tagsa a woto buudã tõe n bels-y lame. Wala makre, tẽn-tʋmd a Poll sã n da tags a pãn-komsmã yelle, a ra getame t’a yaa nimbãan-neda. (Rom. 7:24) Yaa sɩd t’a Poll teka yam n kos a yel-wẽnã sugri, n deeg lisgu. Baasgo a ra getame tɩ yẽ la “tẽn-tʋmdbã yao-zʋʋga,” la tɩ yẽ n yaa “yel-wẽn-maand n yɩɩda.”—1 Kor. 15:9; 1 Tɩm. 1:15. w24.03 27 s. a 5-6

Yam d sẽn tõe n dɩk rĩm a Zowas kibarã pʋgẽ yaa tɩ d segd n baoo zo-rãmb sẽn tõe n naf-do, rat n yeel tɩ zo-rãmb sẽn nong a Zeova la sẽn dat n noog a sũuri. D zo-rãmbã pa tog n yɩ d rog-taas bal ye. Tẽeg-y t’a Zowas zoa a Zehoyada yʋʋmã ra yɩɩd-a-la hal zĩig sẽn zãre. Y zo-rãmbã wɛɛngẽ, sok-y y meng yaa: ‘B sõngda maam tɩ m tẽebã pãng paasdẽ bɩ? B sagenda maam tɩ m tũud Wẽnnaam noyã bɩ? B nong n gomda a Zeova la sɩdã yell bɩ? B tũuda Wẽnnaam noyã bɩ? M sã n wa tudgi b remsd-m lame bɩ?’ (Yel. 27:5, 6, 17) Sɩd-sɩda y zo-rãmbã sã n pa nong a Zeova, pa zo-sõma ye. La y sã n tar zo-rãmb sẽn nong a Zeova, bɩ y modg tɩ y zoodã ra sãam ye. B na n sõngd-y-la wakat fãa.—Yel. 13:20. w23.09 9-10 s. a 6-7

Alfa wã yaa Gɛrkã gʋls-biisã pipi soabã, tɩ Omega wã yaa yaoolem soabã. A Zeova sẽn yeel t’a “yaa Alfa la Omega” wã, wilgdame t’a sã n sɩng bũmbu, a tõogd n maan-a lame n baase. A Zeova sẽn naan a Ãdem ne a Awa wã poore, a yeel-b lame yaa: “Bɩ y rog kamb n lebg wʋsgo, n pid tẽngã la y soog-a.” (Sɩng. 1:28) Wakat kãnga, yaa wa a Zeova sẽn yeel tɩ “Alfa.” A wilga a raabã vẽenega. Wakat n wat t’a Ãdem ne a Awa yagens sẽn zems zãng la sẽn yaa sakdb na n pid tẽngã n kɩt t’a lebg arzãna. Wakat kãng sã n wa ta, na n yɩɩ wa a Zeova sẽn yeel tɩ “Omega.” A Zeova sẽn naan “saasã ne tẽngã la bũmb nins fãa sẽn be b pʋsẽ wã n sa” wã, a wilga bũmb sẽn kɩt tɩ d tõe n bas d yam ne a pʋlemsã. A wilgame tɩ d tõe n basa d yam t’a na n pidsa a raabã ne ninsaalbã la tẽngã. Rẽ na n pidsa zãng rasem a yopoe-n-soabã baasgẽ.—Sɩng. 2:1-3. w23.11 5 s. 13-14

Yɩl n yi Babilon n kẽng Israyɛll ra tõe n taa kiuug a naas kẽnde, tɩ sorã me ra pa sõma ye. La a Zeova pʋlmame t’a na n menesa bũmb ning fãa sẽn da tõe n kɩt tɩ kẽndã yɩ toogã. Zʋɩf-rãmb nins sẽn da maand sɩd ne a Zeova wã ra miime, tɩ b sẽn na n leb Israyɛllã yõod yɩɩda bũmb nins fãa b sẽn na n bõna. Bark-kãseng n tɩ yɩɩdã, yaa b sẽn na n le sɩng a Zeova tũubã. A Zeova roog baa a ye ra pa be Babilon ye. Tẽn-kugr da pa be Israyɛll nebã sẽn da tõe n maand maand wa a Moyiiz Tõogã sẽn da wilgã, la b ra pa tar maan-kʋʋdb me sẽn sigl sõma n tõe n maan maand ye. Sẽn paase, neb nins sẽn da waoogd zirẽ-be-wẽnnaam-dãmbã sõor da yɩɩda neb nins sẽn da waoogd a Zeova wã. Zʋɩf-rãmb tusa sẽn da nong a Zeova ra gũuda ne b sũur fãa, n na n leb b ba-yirã n tɩ lebs n lugl tũudum hakɩɩkã. w23.05 14-15 s. a 3-4

Sẽn na yɩl n tõog n kell n kẽn wa “vẽenem kamba,” d rata Wẽnnaam vʋʋsem sõngã sõngre. Bõe yĩnga? Bala yɩl n kell n yɩ yɩlemd dũni-kãngã sẽn pid ne tʋʋm-dẽgdã pʋgẽ yaa toogo. (1 Tes. 4:3-5, 7, 8) Vʋʋsem sõngã tõe n sõng-d lame tɩ d ra wa tagsd wa dũni-kãngã nebã sẽn tar tagsa sẽn pa zems ne Wẽnnaam daabã ye. Vʋʋsem sõngã tõe n sõng-d lame me tɩ d bɩɩs “sõmblem buud fãa la tɩrlem.” (Efɛɛ. 5:9) Bũmb d sẽn tõe n maan n paam vʋʋsem sõngã yaa d sẽn na n pʋʋs a Zeova n kose. A Zeezi yeelame t’a Zeova na n “kõo vʋʋsem sõngã neb nins sẽn kot rẽ wã.” (Luk 11:13) D sã n wa naag d tẽed-n-taasã n pẽgd a Zeova tigissã sasa me, d paamda vʋʋsem sõngã. (Efɛɛ. 5:19, 20) D sã n paam tɩ Wẽnnaam kõ tõnd a vʋʋsem sõngã, na n sõng-d lame tɩ d maand bũmb nins sẽn noom-a wã. w24.03 23-24 s. 13-15

Yãmb segd n maneg n bɩɩsa sũ-mar bɩ? Sã n yaa rẽ bɩ y pʋʋs n kos sũ-mare. A naaga vʋʋsem sõngã biisã sʋka. (Gal. 5:22, 23) Dẽnd d tõe n pʋʋsa a Zeova n kos vʋʋsem sõngã, la d kos t’a sõng-d tɩ d bɩɩs zʋg-sõma nins vʋʋsem sõngã sẽn sõngd ned t’a bɩɩsã. D sã n wa seg zu-loɛɛg sẽn kɩt tɩ yaa toog tɩ d tall sũ-mare, “bɩ d ket n kot” vʋʋsem sõngã, sẽn na yɩl tɩ sõng-d tɩ d kell n yɩ sũ-mar soaba. (Luk 11:13) D tõe n kosa a Zeova t’a sõng-d me tɩ d get yɛlã wa a sẽn get-b to-to wã. Pʋʋsgã poore, d segd n maana d sẽn tõe fãa n yɩ sũ-mar soaba. D sã n ket n pʋʋsd n kot sũ-mare, la d modgd n na n yɩ sũ-mar soaba, a Zeova na n sõng-d lame, baa d sã n da pa sũ-mar soaba. Yɩta sõma me tɩ d bʋgs Biiblã kibay zutu. Biiblã gomda neb wʋsg sẽn tall sũ-mar yelle. D sã n bʋgsd nin-kãens kibayã zugu, tõe n sõng-d lame tɩ d bãng d sẽn na n wilg to-to tɩ d yaa sũ-mar soaba. w23.08 22 s. 10-11

A Zeezi yeela tẽn-tʋmd a Pɩyɛɛr t’a bas a yam t’a Zeova na n kell n teel-a lame. A vʋʋgrã poore, a le maana yel-solemd t’a Pɩyɛɛr ne tẽn-tʋmdb a taabã yõg zĩm. (Zã 21:4-6) Sãmbg sẽn kae, yel-solem-kãng kɩtame t’a Pɩyɛɛr bas a yam t’a Zeova tõe n sõng-a lame t’a paam bũmb nins sẽn yaa tɩlɛ ne-a wã. Tõe tɩ rẽ kɩtame t’a Pɩyɛɛr tẽeg a Zeezi sẽn da yeel t’a Zeova na n gesa neb nins sẽn “rengd n baood Wẽnnaam Rĩungã” yellã. (Mat. 6:33) Rẽ kɩtame t’a Pɩyɛɛr lʋɩɩs koe-moonegã taoor n yɩɩd zĩmã yõgbo. Yʋʋmd 33 Pãntekotã daare, a goma ne raood n sõng neb tusa tɩ b sak koe-noogã. (Tʋʋ. 2:14, 37-41) A le wa n sõnga Samari neb la bu-zẽms neb tɩ b lebg kiris-neba. (Tʋʋ. 8:14-17; 10:44-48) Yaa vẽeneg t’a Zeova tũnuga ne a Pɩyɛɛr n sõng neb buud toor-toor tɩ b lebg kiris-neba. w23.09 20 s. a 1; 23 s. 11

Babilon nebã sẽn sãam Zerizalɛmmã na maan yʋʋm a yiib poore, Babilon rĩm a Nebukadnezaar zãmsa zãmsd n yã bõn-naandg sẽn yaa kãsenga, hal tɩ kẽes-a rabeem. A yeelame t’a na n kʋʋ a yam dãmbã fãa, baa a Dãniyɛlle, b sã n pa wilg-a a zãmsdã la a võorã. (Dãn. 2:3-5) A Dãniyɛll ra segd n maana bũmb tao-tao. Sã n pa rẽ, b ra na n kʋʋ neb wʋsgo. A “kẽngame n tɩ kos rĩmã t’a kõ-a weere, t’a wa bilg-a zãmsdã võore.” (Dãn. 2:16) Rẽ ra baooda raood la tẽebo. Biiblã pʋgẽ, b pa wilg zĩig baa a ye t’a Dãniyɛll ra zoe n bilga zãmsd võor ye. A kosa a zo-rãmbã tɩ “b pʋʋs saasẽ Wẽnnaamã t’a zoe b nimbãaneg n vẽneg-b yel-soalgdgã.” (Dãn. 2:18) A Zeova leoka b pʋʋsgã. Ne Wẽnnaam sõngre, a Dãniyɛll tõog n bilga a Nebukadnezaar zãmsdã võore. Rẽ kɩtame tɩ b pa kʋ a Dãniyɛll ne a zo-rãmbã ye. w23.08 3 s. a 4

Tags-y n ges-y sũ-marã sẽn tõe n naf-y to-to. D sã n yaa sũ-mar soaba, d sũ-noogã paasdame, tɩ d yamã me gãe bãane. Dẽnd sũ-mar tõe n kɩtame tɩ d yamã vẽenẽ, la paas d laafɩ wã me. D sã n maand sũ-mar ne d taabã, d zoodã na n noomame. D tigingã neb na n maneg n zemsda taab sõma. Ned sã n maan bũmb tɩ sãam d sũuri, d sũurã sẽn pa yikd tao-tao wã tõe n kɩtame tɩ yellã pa zẽn ye. (Yɩɩn. 37:8; Yel. 14:29) La sẽn yɩɩd fãa, d rɩkda d saasẽ Ba wã togs-n-taare, tɩ tõnd ne yẽ zoodã pãng paasdẽ. Ad sũ-mar sɩd yaa zʋg-sõng sẽn be yamleoogo, la sẽn tar yõod wʋsgo! Pa wakat fãa la yaa nana tɩ d tall sũ-mar ye. La ne a Zeova sõngre, d tõe n ket n bɩɩsda zʋg-kãnga. D sẽn gũud dũni-paalgã ne sũ-marã, d tõe n kɩsa sɩd t’a “Zeova ninã geta sẽn zoet-b yẽ wã, rat n yeel tɩ neb nins sẽn gũud a maan-neerã.” (Yɩɩn. 33:18) Bɩ d fãa kell n yãk yam n yeelg sũ-mare. w23.08 22 s. a 7; 25 s. 16-17

A Zak wilgame tɩ ned tõe n yetame t’a tara tẽebo, la a tʋʋm-tʋmdɩ wã pa wilgd rẽ ye. (Zak 2:1-5, 9) A Zak leb n goma ned sẽn yã ‘saam-bi-raoog wall saam-bi-poak sẽn pa tar fuug la sẽn pa tõe n paam dɩɩb tɩ sek-a’ n pa maan bũmb takɩ n sõng-a yelle. Baa nin-kãng sã n yetẽ t’a tara tẽebo, a pa wilgd rẽ ne a tʋʋm-tʋmdɩ wã ye. Rẽnd a tẽebã pa tar yõod ye. (Zak 2:14-16) A Zak goma a Rahaab sẽn wilg ne a tʋʋm-tʋmdɩ wã ta tara tẽebã yelle. (Zak 2:25, 26) A Rahaab wʋmame tɩ b gomd a Zeova yelle, n kɩs sɩd t’a Zeova sõngda Israyɛll nebã. (Zoz. 2:9-11) A wilga ne a tʋʋm-tʋmdɩ wã t’a tara tẽebo. A kogla Israyɛll tẽn-gũusdb a yiibã tɩ b pa paam-b n kʋ ye. Rẽ kɩtame tɩ b yeel tɩ pʋg-kãngã sẽn pa zems zãngã, la sẽn pa Israyɛll nedã yaa tɩrga, wa sẽn yɩ to-to ne a Abrahaamã. A kibarã wilgdame tɩ tara yõod tɩ d tẽebã lagem ne tʋʋma. w23.12 5-6 s. 12-13

D sẽn yaa kiris-nebã, d pa baood n na n bãng bũmb nins sẽn be Biiblã pʋgẽ wã zugẽ-zugẽ bal ye. D rat n bãnga “baa Wẽnnaam yel-zulumsã” d sẽn tõe n zãms ne vʋʋsem sõngã sõngrã. (1 Kor. 2:9, 10) Y tõe n sɩnga ne bũmb nins sẽn na n kɩt tɩ y maneg n pẽneg a Zeova wã. Wala makre, y tõe n bao n bãnga a sẽn wilg to-to pĩnd wẽndẽ t’a nonga neb nins sẽn da tũud-a wã, la rẽ sẽn wilgd to-to t’a nonga yãmb me. Y tõe n bao n bãnga a Zeova sẽn da rat tɩ Israyɛll nebã tũ-a to-to wã, n mak rẽ ne a sẽn dat tɩ d tũ-a to-to rũndã-rũndã wã. Y leb n tõe n bao n bãnga a Zeezi sẽn pids bãngr-goamã to-to, a sẽn wa n be tẽngã zug n moond koɛɛgã. Y tõe n tũnuga ne Vaeesg sebre, a Zeova Kaset rãmbã yĩnga n zãms bõn-kãense, n paam sũ-noog wʋsgo. Y sã n zãmsd Biiblã n zulgdẽ, na n kenga y tẽebã la sõng-y tɩ y “paam Wẽnnaam bãngre.”—Yel. 2:4, 5 w23.10 18-19 s. a 3-5

Tẽn-tʋmd a Pɩyɛɛr sẽn yeel ka tɩ “wʋsgã” võorã meng-meng yaa sẽn “tẽege.” Vɛrse wã babg a yiib-n-soabã wilgda nonglem a woto buudã sẽn tõe n maan bũmb ninga. A luta d tẽed-n-taasã yel-wẽna. Sẽn na yɩl n wʋm rẽ võore, yaa wa d sẽn gãd nonglmã ne nus a yiib wa peend n tẽeg-a sẽn na yɩl n lud d tẽed-n-taasã yel-wẽna. Pa a yembr wall a yiib bal ye. Yaa “yel-wẽn wʋsgo.” B sẽn yeel tɩ lutame wã bilgda f sẽn na n sak n kõt sugri. Nonglmã tõe n luda d tẽed-n-taasã pãn-komsmã, wa peend sẽn tõe n lud rẽgd to-to wã. D sẽn nong d taabã to-to wã segd n talla pãnga, hal n kɩt tɩ d tõe n kõ d tẽed-n-taasã sugr b pãn-komsem yĩnga, baa rẽ sã n wa pa nana. (Kolo. 3:13) D sã n tõogd n kõt d taabã sugri, d wilgdame tɩ d nonglmã tara pãnga, la tɩ d rat n nooga a Zeova sũuri. w23.11 11-12 s. 13-15

Rĩm a Zoziyas sẽn wa n lebg kãsmã, a kɩtame tɩ b sɩng wẽnd-doogã manegre. B sẽn wa n manegd wẽnd-doogã, b yãa “Tõogã a Zeova sẽn da kɩt t’a Moyiiz kõ-bã.” Rĩmã sẽn wʋm sebrã karengã, a maana bũmb zĩig pʋgẽ sẽn na yɩl n tũ sebrã sẽn yetã. (2 Kib 34:14, 19-21) Yãmb nongẽ lame n karemd Biiblã daar fãa bɩ? Tõe tɩ y tõogd n karemd-a-la daar fãa. La noom-y lame bɩ? Yãmb gʋlsda vɛrse-rãmb sẽn tõe n sõng yãmb bɩ? A Zoziyas sẽn wa n tar yʋʋm 39 wã, a tudg n maana bũmb sẽn tũ ne a yõore. A teega a menga, n pa kos a Zeova t’a wilg-a sor ye. (2 Kib 35:20-25) Baa d yʋʋmã sẽn zem to-to, wall d sẽn sɩng Biiblã zãmsg sẽn kaoos to-to, d segd n ket n baooda a Zeova. Woto baoodame tɩ d pʋʋsd-a wakat fãa n kotẽ t’a wilg-d sore, n zãmsd a Gomdã la d kelgd kiris-neb tẽeb sẽn bɩ saglse. D sã n maand woto, na n sõng-d lame tɩ d ra wa maan yel-wẽn-kãsenga, la sõng-d me tɩ d paam sũ-noogo.—Zak 1:25. w23.09 12 s. 15-16

Biiblã pʋgẽ, b goma pagb sẽn da nong a Zeova la b tũ-a ne b sũur fãa yelle. B bɩɩsa zʋg-sõma n ‘da maand gũusg bũmb fãa pʋgẽ,’ la b “maand sɩd bũmb fãa pʋgẽ.” (1 Tɩm. 3:11) Sẽn paase, tigimsã fãa pʋsẽ saam-bi-pogs tẽeb sẽn bɩ n be be, tɩ sẽn yaa-b kom-bɩɩsã tõe n dɩk b togs-n-taare. Saam-bi-pogs sẽn yaa kom-bɩɩse, yãmb mii saam-bi-pogs tẽeb sẽn bɩ tɩ y tõe n dɩk b togs-n-taar bɩ? Ges-y zʋg-sõma nins b sẽn tarã, la y bao n bãng y sẽn tõe n bɩɩs-b to-to. Sẽn na yɩl n yɩ kiris-ned tẽeb sẽn bɩ, yaa tɩlɛ tɩ d tall sik-m-menga. Pag sã n yaa sik-m-meng soaba, a na n paama zood sõma ne a Zeova la ne neb a taabã. Wala makre, pag sẽn nong a Zeova sikda a meng n sakd noor ning a saasẽ Ba wã sẽn kõ zu-sobendã wɛɛngẽ wã. (1 Kor. 11:3) B segd n tũu no-kãng tigingã pʋgẽ la zakã pʋgẽ. w23.12 18-19 s. a 3-5

A Zeova ratame tɩ pʋg-sɩdbã nong b pagbã, n sõngd-b tɩ b paamd bũmb nins sẽn yaa tɩlɛ ne-bã, n yaa b zo-rãmb hakɩɩka, la b sõngd-b sẽn na yɩl tɩ b kell n tall zood sõma ne Wẽnnaam. F sã n tagsd neer wakat fãa, n nand pagbã, la f yaa ned b sẽn tõe n teege, tõe n sõng-f-la f kãadmã pʋgẽ. F sã n kẽ kãadem, f tõe n wa paama kamba. Yam-bʋg la f tõe n dɩk a Zeova nengẽ, n tõog n yɩ ba sẽn get a kamb yell sõma? (Efɛɛ. 6:4) A Zeova yaaga a noor n yeel a Biig a Zeezi t’a nong-a lame, la t’a taa a yam. (Mat. 3:17) F sã n wa paam kamba, bɩ f wae n yet-b tɩ f nong-b lame. Mi n pẽgd-b bõn-sõma nins b sẽn maandã yĩnga. Ba-rãmb nins sẽn dɩkd a Zeova togs-n-taarã sõngda b kambã tɩ b wa lebg kiris-neb tẽeb sẽn bɩ. F sã n get f zakã rãmb la tigingã neb yell ne nonglem, la f wae n yet-b tɩ f nong-b lame la tɩ f sũur nooma ne-ba, f segenda f meng n na n wa lebg ba sẽn get a kamb yell sõma.—Zã 15:9. w23.12 28-29 s. 17-18

Baa ne d sẽn tũud a Zeova ne d sũur fãa wã, d segda zu-loees la d lʋɩt bãas wa neb a taabã. Sẽn paase, neb sẽn kis Wẽnnaam nin-buiidã tõe n namsda tõndo, la b weoogd tõndo. La baa a Zeova sẽn pa kogend tõnd sẽn na yɩl tɩ zu-loees a woto buud ra paam-dã, a pʋlmame t’a na n sõnga tõndo. (Eza. 41:10) Ne a Zeova sõngre d tõe n kell n talla sũ-noogo, n yãkd yam sẽn yaa sõma, la d kell n maan sɩd ne-a baa zu-loe-kɛgems pʋsẽ. A pʋlmame t’a na n kõo tõnd bũmb ning Biiblã sẽn boond tɩ “Wẽnnaam laafɩ wã.” (Fili. 4:6, 7) Laafɩ-kãng yaa yam-gãneg la sũur pʋgẽ bãane, neb nins sẽn tar zood sõma ne a Zeova wã bal sẽn tare. Laafɩ-kãng “yɩɩda bũmb nins fãa ninsaalbã sẽn tõe n wʋm a võorã,” rat n yeel t’a yɩɩda bũmb nins fãa d sẽn tõe n mamsã. Yãmb zoe n pelga y pʋg n pʋʋs a Zeova, tɩ rẽ poor tɩ y yamã gãand bãan hal tɩ ling-y bɩ? Yaa rẽ la b sẽn boond tɩ “Wẽnnaam laafɩ wã.” w24.01 20 s. a 2; 21 s. a 4

Neb nins sẽn nong Wẽnnaamã rat n pẽga a yʋʋrã ne b sũy fãa. Rĩm a Davɩɩd ra miime tɩ f sã n pẽgd a Zeova yʋʋrã, yaa a Zeova mengã la f pẽgda. D sã n wʋm a Zeova yʋʋrã, d tagsda a sẽn yaa Wẽnnaam ning buudã yelle, la bõn-kãsems nins a sẽn maanã yelle. A Davɩɩd sẽn da rat yaa a wilg t’a Ba wã yʋʋr yaa sõngo, la a pẽg-a. A ra ratame tɩ ‘bũmb nins fãa sẽn be a pʋgẽ wã’ pẽg a Zeova, rat n yeel t’a ra rat n pẽg-a-la ne a sũur fãa. Levi buudã neb me lʋɩɩ taoor n pẽg a Zeova. B sika b mens n yeel tɩ b pa tol n tõe n paam gom-biis n pẽg a Zeova yʋʋrã sẽn yaa sõngã tɩ zems ne pẽgr ning a sẽn segd ne wã ye. (Nee. 9:5) Sãmbg sẽn kae, d sã n sik d meng n pẽg a Zeova woto, noom-a lame. w24.02 9 s. a 6

Y sã n yãk yam n na n maan bũmb n wa mik tɩ yɩɩda y nugu, a Zeova pa na n ges tɩ y ka võor ye. (2 Kor. 8:12) Tẽegd-y bũmb nins y sẽn zoe n tõog n maanã yelle. Biiblã yetame yaa: “Wẽnnaam yaa tɩrlem soaba, n pa na n yĩm yãmb tʋʋmdã” ye. (Ebre. 6:10) Dẽnd yãmb me pa segd n yĩm rẽ ye. Leb n tẽegd-y bũmb nins y sẽn tõog n maanã yelle. Wala makre, y sẽn modg n lebg a Zeova zoa wã, y sẽn gomd a yell ne neb a taabã, wall y sẽn tõog n deeg lisgã. Y sẽn zoe n tõog n maan bũmb wʋsg a Zeova tũudmã pʋgẽ wã, y tõe n kell n modgame, n wa tõog n maan bũmb ning y sẽn yãk n na n maan masã wã. Ne a Zeova sõngre, y na n tõog n pidsa bũmb ning y sẽn yãk yam n na n maanã. Bɩ y tagsd a Zeova sẽn sõngd yãmb to-to, tɩ y tõogd n maand bũmb nins y sẽn yãk yam n na n maanã. Rẽ na n sõng-y lame tɩ y tõog y tʋʋmdã ne sũ-noogo. (2 Kor. 4:7) Y sã n pa koms raood n base, y na n paama bark wʋsgo.—Gal. 6:9. w23.05 31 s. 16-18

A Zeova tũnugda ne bũmb toor-toor n wilgd neb nins sẽn tũud-a wã t’a nong-b lame, la tɩ b tata a yam. Biiblã wilga naoor a yiib t’a Zeova yeela a Zeezi t’a yaa a Bi-ribl sẽn ta a yam, la a sẽn nong a soabã. (Mat. 3:17; 17:5) Y nongẽ lame n wʋm a Zeova sẽn yet yãmb tɩ y tata a yam bɩ? A Zeova pa gomd ne tõnd vẽeneg-vẽenega, la a tũnugda ne Biiblã n gomd ne tõndo. D sã n karemd goam nins a Zeezi sẽn togs a karen-biisã ne nonglmã, yaa wa d sẽn kelgd a Zeova sẽn togsd tõnd gom-kãense. A Zeezi rɩka a Ba wã togs-n-taar kɛpɩ. A togsa a karen-biisã sẽn da pa zems zãng la b maand sɩd ne-a wã goam sẽn wilgd tɩ b tata a yam. Rẽnd tõnd sã n wa karemd gom-kãense, d tõe n mamsame tɩ yaa wa a Zeova n gomd ne tõndo. (Zã 15:9, 15) D sã n wa tar zu-loeese, pa rat n yeel tɩ d pa le tat Wẽnnaam yam ye. Zu-loeesã yaa segb d sẽn paam n tõe n wilg Wẽnnaam tɩ d nong-a-la ne d sũur fãa, la tɩ d kɩs-a-la sɩd zãng-zãnga.—Zak 1:12. w24.03 28 s. 10-11