Sɩpaolgo

Y sã n yaa roagda, bɩ y sõng y kambã tɩ b segl leoor sẽn zems ne b yʋʋmã. Wakat ninga, zãmsgã sasa b mi n gomda yɛl kẽer sẽn pa pak kambã yelle, wala makre, kãadmã pʋgẽ zu-loeese, la yɛl a taaba. La sull a ye bɩ a yiib n tõe n beẽ, tɩ kambã tõe n paam n leoke. Sẽn paase, sõng-y y kambã tɩ b bãng tɩ pa b sã n zẽk b nug fãa la b na n yãk-b ye. Y sã n deng n togs-b woto, na n kɩtame tɩ b sã n wa zẽk b nug n na n leok tɩ b pa yãk-ba, bɩ ra sãam b sũur ye. (1 Tɩm. 6:18) D ned kam fãa tõe n segla leoor sẽn na n waoog a Zeova la keng a tẽed-n-taasã raoodo. (Yel. 25:11) Wakat ninga, d tõe n leokame n gom d meng yell koɛɛg-koɛɛga. La d pa segd n nong n maand rẽ ye. (Yel. 27:2; 2 Kor. 10:18) D segd n nong n gomda a Zeova yelle, a Gomdã, la a nin-buiidã yell n yɩɩda.—Vẽn. 4:11. w23.04 24-25 s. 17-18

D sã n dat n kell n yɩ neb sẽn pa gõe la neb yam sẽn vẽenẽ, yaa tɩlɛ tɩ d tall nonglem. (Mat. 22:37-39) D sẽn nong Wẽnnaamã sõngd-d lame tɩ d ket n moond koɛɛgã, baa sẽn yaa zu-loɛɛg ning fãa la d segd koɛɛgã mooneg pʋgẽ. (2 Tɩm. 1:7, 8) D sẽn nong baa neb nins sẽn pa d tẽed-n-taasã, d wɩngda ne koɛɛgã moonego, hal n moond ne telefõn la lɛta. D saagdame tɩ neb kẽer yam na n wa toeemame tɩ b sak sɩdã. (Eze. 18:27, 28) D nonga d tẽed-n-taasã me. D ‘kengda taab raood la d paasd taab tẽeb pãnga,’ n wilgdẽ tɩ d nonga taaba. (1 Tes. 5:11) D kengda taab raoodo, wa sodaas sẽn yɛg taab n zabdẽ. D pa na n tol n maan bũmb ne pʋ-toog n sãam d tẽed-n-taag sũuri, wall d lebs-a wẽng wẽng yĩng ye. (1 Tes. 5:13, 15) D leb n waoogda d saam-biis nins sẽn lʋɩt taoor tigingã pʋgẽ wã, tɩ wilgdẽ tɩ d nong-b lame.—1 Tes. 5:12. w23.06 10 s. a 6; 11 s. 10-11

Bũmb a ye d sẽn tõe n maan tɩ paas d tẽebã pãng yaa d sẽn na n bʋgsd a Zeezi sẽn ki tɩ yɩ maoongã zugu. A Zeezi sẽn ki tɩ yɩ maoongã yaa kaset tɩ Wẽnnaam pʋlemsã na n pidsame. D sã n maag d yĩng n tags bũmb ning sẽn kɩt t’a Zeezi wa ki tɩ yɩ maoongã zugu, la rẽ sẽn tog n nams a Zeova to-to wã zugu, kɩtdame tɩ d maneg n tẽed tɩ Wẽnnaam sẽn pʋlem vɩɩm sẽn ka sɛt dũni-paalg pʋgẽ wã na n sɩd pidsame. Bõe yĩng tɩ d yet woto? Bõe n kɩt tɩ pa yɩ nana ne a Zeova, a sẽn sak t’a Zeezi wa ki tɩ yɩ maoongã? A Zeova tʋma a Bi-nongrã sẽn yaa a tʋmd-n-taag meng-mengã t’a yi saasẽ n wa tẽngã zug tɩ b rog-a, t’a yaa ned sẽn zems zãnga. A Zeezi sẽn wa n be tẽngã zugã, a maoo ne zu-loees buud toor-toore. A namsame la a ki kũ-toaaga. A Zeova sɩd yaoo yaood sẽn yaa kãsenga! A Zeova sẽn nong tõndã, a pa na n tol n sak t’a biigã wa nams la a ki sẽn na yɩl tɩ d paam vɩɩm sẽn yaa sõma wakat bilf pʋgẽ bal ye. (Zã 3:16; 1 Pɩy. 1:18, 19) A Zeova sẽn yao yaood sẽn yaa kãseng woto wã, a sɩd na n pidsa a sẽn pʋlem t’a na n kɩtame tɩ d wa vɩɩmd wakat sẽn kõn sa dũni-paalgã pʋgẽ wã. w23.04 27 s. a 8-9

A Zeova tʋll n vʋʋga sẽn ki-bã bɩ? Sãmbg kae t’a tʋll n maana woto. A vẽnega neb wʋsg tɩ b gʋls Biiblã, n gom a sẽn pʋlem t’a na n wa vʋʋga sẽn maan-b kaalmã yelle. (Eza. 26:19; Vẽn. 20:11-13) Sẽn paase, a sã n pʋlem bũmbu, a pidsd-a-la wakat fãa. (Zoz. 23:14) Sɩd-sɩda, a Zeova rata ne a sũur fãa n vʋʋg sẽn ki-bã. Bõe yĩng tɩ d yet woto? Tẽeg-y-yã a Zoob sẽn da yeel bũmb ningã. A ra kɩsa sɩd tɩ baa a sã n ki, a Zeova na n yãgdame n dat n le yã-a. (Zoob 14:14, 15) A Zeova yãgdame n na n vʋʋg wẽn-sakdb nins fãa sẽn maan kaalmã. La yaa wãn to ne neb milyaar-dãmb sẽn maan kaalem, n pa paam n zãms Biiblã n bãng a Zeova wã? D Wẽnnaamã sẽn nong-dã rat n vʋʋga nin-kãens me. (Tʋʋ. 24:15) A ratame tɩ bãmb me paam n yɩ a zo-rãmba, n vɩɩmd wakat sẽn kõn sa tẽngã zugu.—Zã 3:16. w23.04 9 s. a 5-6

Bõe la y tõe n maan n maneg n kɩs sɩd tɩ manegr n wate? Wala makre, y sã n saagd n na n wa vɩɩmd tẽngã zug wakat sẽn kõn sa, bɩ y karemd Biiblã sẽn bilgd arzãnã sẽn na n yɩ to-to wã la y bʋgsd rẽ zugu. (Eza. 25:8; 32:16-18) Mamsd-y vɩɩmã sẽn na n yɩ to-to dũni-paalgã pʋgẽ wã. Mamsd-y yãmb sẽn be dũni-paalgã pʋgẽ. D sã n modg n kɩt tɩ manegrã sẽn watã yaa vẽeneg d yamẽ wã, d na n getame tɩ d zu-loeesã “yaa wakat bilf yĩnga, n leb n yaa faasga.” (2 Kor. 4:17) A Zeova sẽn kɩt tɩ y saagdẽ tɩ manegr n watã tõe n sõng-y lame tɩ y tõog toog namsg taoore. A zoe n maana bũmb toor-toor sẽn tõe n sõng-y tɩ y paam raoodo. Woto wã, y sã n wa rat sõngr sẽn na yɩl n tõog n tʋm tʋʋmd ninga, wall n mao ne zu-loɛɛga, pa rẽ bɩ sẽn na yɩl n kell n tũ a Zeova ne sũ-noogo, bɩ y pelg y pʋg n pʋʋs-a la y zãms Biiblã n bãng a sẽn dat tɩ y maan bũmb ningã. Sak-y y tẽed-n-taasã sõngre. Kɩt-y tɩ y sẽn saagd tɩ manegr n watã yɩ vẽeneg y yamẽ. Y sã n maan woto, “Wẽnnaam [na n] talla a pãngã sẽn tar ziirã n kõ-y pãn-kãsenga, tɩ y tõog toog bũmb fãa pʋgẽ ne sũ-mar la ne sũ-noogo.”—Kolo. 1:11. w23.10 17 s. 19-20

D tara bʋʋm wʋsg n na n pʋʋs a Zeova bark d pʋʋsg sasa. D tõe n pʋʋs-a-la bark bõn-sõng ning fãa d sẽn tar yĩnga, bala kũun sẽn yaa sõma buud fãa yita yẽ nengẽ. (Zak 1:17) Wala makre, d tõe n pʋʋs-a-la bark tẽngã a sẽn naan tɩ be rasandã yĩnga, la bõn-neeb nins fãa a sẽn naanã yĩnga. Sẽn paase, d tõe n pʋʋs-a-la bark vɩɩmã a sẽn kõ-dã yĩnga, d zakã rãmbã, d zo-rãmbã, la a sẽn kɩt tɩ d tẽed manegrã yĩnga. D leb n tõe n pʋʋsa a Zeova bark d sẽn paam n tõe n yɩ a zo-rãmbã yĩnga. Tõe tɩ d segd n maana modgr wʋsgo, n tags n ges bʋʋm nins tõnd mengã sẽn tar n na n pʋʋs a Zeova barkã. Rũndã-rũndã, neb wʋsg pa mi b zaamẽ ye. Nebã wae n tagsda bũmb ning b sẽn na n maan n paam b sẽn datã yelle, n yɩɩd bũmb ning b sẽn tõe n maan n wilg tɩ b sũur nooma ne b sẽn tarã. Tõnd me sã n dɩk nin-kãensã togs-n-taare, d pʋʋsgã tõe n wa lebga kosg bala. Sẽn na yɩl tɩ ra wa yɩ woto, d segd n modgda wakat fãa, n wilgd a Zeova tɩ d sũur nooma ne bũmb nins fãa a sẽn maand n kõt tõndã.—Luk 6:45. w23.05 4 s. a 8-9

A Zeova sẽn yaa d Ba sẽn nong-dã, a pa rat n getẽ tɩ d namsdẽ ye. (Eza. 63:9) Baasgo, a pa kogend tõnd tɩ zu-loees d sẽn tõe n dɩk n mak ne kʋɩls wall bug-witim ra paam-d ye. (Eza. 43:2) La a pʋlmame t’a na n sõng-d lame tɩ d tõog n mao ne-ba. Sẽn paase a pa na n bas tɩ zu-loeesã kɩt tɩ d bas a tũub ye. A Zeova kõta tõnd a vʋʋsem sõngã sẽn tar pãngã me tɩ sõngd-d tɩ d tõogd toogo. (Luk 11:13; Fili. 4:13) Woto kɩtame tɩ d tõe n bas d yam tɩ wakat fãa, a kõt-d-la bũmb ning fãa sẽn yaa tɩlɛ ne-d sẽn na yɩl tɩ d kell n maan sɩd ne-a wa. A Zeova ratame tɩ d teeg-a. (Ebre. 11:6) Wakat kẽere, d tõe n getame tɩ zu-loeesã looga d nugu. D tõe n wa maanda sãmbs meng ne a Zeova sã n na n sõng-d lame. La Biiblã wilgame tɩ ne Wẽnnaam pãngã, d “tõe n kala lalga.” (Yɩɩn. 18:29) Woto wã, d pa segd n maan sãmbs tɩ loog noor ye. D segd n talla tẽeb n pʋʋs a Zeova, la d kɩs sɩd t’a na n leoka d pʋʋsgã.—Zak 1:6, 7. w23.11 22 s. a 8-9

Ad b sẽn bilg nonglem hakɩɩkã to-to wã sɩd bee yamleoogo! B sẽn bilg-a to-to wã kengda sẽn kẽ-b kãadmã raoodo. Y tõe n nonga taab ne nonglem hakɩɩka. Neb sẽn kẽ kãadem sã n dat tɩ b nonglmã kell n tall pãnga, bee ne b ned kam fãa modgre. Yaa wa raad bugum. A tõe n dɩtame n pa kiidẽ, la yaa f sã n paasd raadã. F sã n bas bugmã n pa tusdẽ, a na n kiime. Woto me, pag ne a sɩd sã n paasd b zems-n-taarã pãnga, b nonglmã tõe n kell n talla pãng wakat fãa. Wakat ninga, neb sẽn kẽ kãadem nonglem tõe n wa boogame, sẽn yɩɩd fãa b sã n wa maood ne ligd zu-loeese, bãaga, wall kambã wubri. Dẽnd pag ne a sɩd segd n paasda bãmb ne a Zeova zoodã pãnga, sẽn na yɩl t’a “Zah bug-witmã” ket n wit b kãadmã pʋgẽ. w23.05 20-21 s. a 1-3

D sã n dat n paam daoodo, bõe la d segd n maane? D roagdbã tõe n sagend-d lame tɩ d tall raoodo, la b pa tõe n kõ tõnd raoodo, baa bãmb mengã sã n tara raood ye. Raoodã bɩɩsg yaa wa bũmb ning zãmsgo. D sã n dat n paam minim bũmb wɛɛngẽ, d segd n geta karen-saambã sẽn maand to-to wã, n dɩkd a togs-n-taare. Woto me, d sã n dat n paam daoodo, d segd n maagda d yĩng n get neb a taabã sẽn wilgd to-to tɩ b tara raoodã, n dɩkd b togs-n-taare. Tõnd me segd n bãnga Wẽnnaam Gomdã sõma wa a Dãniyɛlle. D segd n pelgda d pʋg n gomd ne a Zeova wakat fãa, tɩ paasd tõnd ne yẽ zoodã pãnga. D segd n kɩsa a Zeova sɩda, la d bas d yam t’a teend-d lame. Dẽ, d tẽebã sã n wa paam makre, d na n talla raoodo. F sã n tar daoodo, naoor wʋsgo neb a taabã nand-f lame. Tõe n kɩtame me tɩ neb kẽer bao n bãng a Zeova. Vẽenega, bũmb wʋsg n be n wilgdẽ tɩ d segd n talla raoodo. w23.08 2 s. a 2; 4 s. a 8-9

Gɛrk gom-bil ning b sẽn lebg tɩ ‘mak n gesã’ bilgda b sẽn na n mak sãnem bɩ wanzuri to-to n ges a sã n sɩd yaa halaale. Dẽnd d segd n vaeesa bũmb nins d sẽn wʋmdã la d sẽn karemdã n ges sã n sɩd yaa sɩda. Tõnd n segd n maan rẽ n yɩɩda, to-kãsengã sẽn kolgdã yĩnga. D pa segd n tẽed bũmb nins fãa d sẽn wʋmdã zond-yaar ye. D sã n karem bũmb wall d wʋm gomde, d segd n tagsa neer n ges sã n zemsa ne Biiblã, la a Zeova siglgã sẽn yetã. D sã n maand woto, goam nins zĩn-dãmbã sẽn vẽnegdã baa a ye pa na n tõog n kẽes-d moog ye. (Yel. 14:15; 1 Tɩm. 4:1) D miime t’a Zeova nin-buiidã na n põsa to-kãsengã sasa. La tõnd ned kam fãa yembr-yembrã pa mi a yɛlã sẽn na n yɩ to-to beoog sẽn wat ye. (Zak 4:14) La to-kãsengã sã n wa tɩ d ket n vɩɩme wall d kiime, sã n mikame tɩ d kell n maana sɩd ne a Zeova, d na n paama vɩɩm sẽn pa satã. Bɩ d ned kam fãa ket n tagsd beoog sẽn na n yɩ neer to-to wã yelle, la d segl d meng n gũ a Zeova daarã! w23.06 13 s. 15-16

D pa mi Biiblã bãngr-goam kẽer sẽn na n pids to-to ye. (Dãn. 12:8, 9) La d sã n pa wʋmd bãngr-gomd sẽn na n pids to-to wã võore, pa rat n yeel t’a pa na n pids ye. D tõe n kɩsa sɩd t’a Zeova na n vẽneg-d-la bũmb ning d sẽn segd n bãngã a wakat takɩ, wa a sẽn maan to-to pĩndã. Ka la bilfu, b na n yeelame tɩ “laafɩ la bãane!” (1 Tes. 5:3) Rẽ poore, dũniyã politikã pãn-soaadbã na n wẽneg n zaba ne ziri tũudmã, n menes-a. (Vẽn. 17:16, 17) Rẽ loogr poore, b na n zaba ne Wẽnnaam nin-buiidã. (Eze. 38:18, 19) Bõn-kãensã na n kɩtame tɩ Armagedõ sẽn yaa yaoolem zabrã sɩnge. (Vẽn. 16:14, 16) D tõe n kɩsa sɩd tɩ bõn-kãensã fãa na n maana ka la bilfu. La nananda, bɩ d ket n wilgd d saasẽ Ba wã sẽn nong-dã tɩ d sũur nooma ne a sẽn kɩt tɩ b gʋls bãngr-goamã, n baood n wʋmd b võor la d sõngd neb a taabã tɩ bãmb me wʋmd b võore. w23.08 13 s. 19-20

Tẽn-tʋmd a Poll sẽn wa n gomd tẽebo, saagr la nonglem yellã, a baasa a gomdã n yeel tɩ “sẽn yaa-a kãseng n yɩɩd b sʋkã yaa nonglem.” (1 Kor. 13:13) Bõe yĩng t’a Poll yeel woto? Wakat n wat tɩ pa na n le yɩ tɩlɛ tɩ d tẽ bũmb nins Wẽnnaam sẽn pʋlem dũni-paalgã wɛɛngẽ wã, wall d saagdẽ tɩ pʋlen-kãens na n pidsame ye. Bala wakat kãng tɩ b fãa zoe n pidsame. La na n yɩɩ tɩlɛ tɩ d ket n nong a Zeova la neb a taabã. Sɩd me, d sẽn nong-b to-to wã pãng na n tara paasgo. Sẽn paase, yaa nonglmã n wilgd tɩ d yaa kiris-neb hakɩɩka. A Zeezi yeela a tẽn-tʋmdbã yaa: “Yãmb sã n nong taaba, nebã fãa na n bãngame tɩ yãmb yaa mam karen-biisi.” (Zã 13:35) Sẽn paase, d sẽn nong taabã kɩtame tɩ d zemsd taaba. A Poll yeelame tɩ “nonglem kɩtdame tɩ neb zemsd taab sõma.” (Kolo. 3:14) Tẽn-tʋmd a Zã yeela a tẽed-n-taasã yaa: “Ned ning sẽn nong Wẽnnaam segd n nonga a saam-biig me.” (1 Zã 4:21) D sã n wilgdẽ tɩ d nonga taaba, d wilgdame me tɩ d nonga Wẽnnaam. w23.11 8 s. a 1, 3

Biiblã maka kiris-nebã vɩɩm ne zoeese. Zoɛtb nins sẽn na n tõog n zoe n ta baasgã na n paama vɩɩm sẽn ka sɛtã tɩ yɩ b keoore. (2 Tɩm. 4:7, 8) D segd n maana d sẽn tõe fãa n kell n wɩng ne zoeesã, bala zoeesã baasg kolgame n yɩɩd pĩndã. Tẽn-tʋmd a Poll wilga tõnd bũmb sẽn tõe n sõng-d tɩ d tõog zoeesã. A yeelame tɩ d “lob zɩɩb buud fãa la . . . d tõog toog n zoe zoees ning sẽn be tõnd taoorã.” A Poll ra rat n yeelame tɩ bũmb kae kiris-ned sẽn segd n tʋk bɩ? Ayo. A gomdã rat n yeelame tɩ d segd n loba bũmb ning fãa sẽn pa tɩlɛ ne-dã. Bõn-kãens tõe n kɩtame tɩ d pa tõog n zoe sõma, la kõ-d yaamse. D sã n dat n zoe zoeesã sõma, d segd n bao n bãnga d sã n pa tʋka zɩɩb sẽn pa tɩlɛ n tõe n tiis-du, tɩ sã n yaa woto bɩ d yɩ tao-tao n lob-a. La d pa segd n lob bũmb nins sẽn yaa tɩlɛ tɩ d tʋkã ye. Sã n pa rẽ, d zoeesã wat n yɩɩ zaalem.—2 Tɩm. 2:5. w23.08 26 s. a 1-2

D sã n yaa wʋmda, na n sõng-d-lame tɩ d sak n deeg tɩ neb a taabã tagsg tõe n yɩɩ toor ne tõnd dẽndã. Wala makre, saam-bi-pogs kẽer nonga nagem, tɩ sãnda pa nong nagem woto ye. Kiris-neb kẽer mi n yũuda rãam, tɩ sãnda yãk yam n pa na n tol n yũ rãam ye. Kiris-nebã fãa rat n tara laafɩ, la tɩbsg nins b sẽn yãkdã yaa toor-toore. D sã n tagsd tɩ tõnd yam-yãkrã n yaa sõma n yɩɩda, n dat tɩ tigingã nebã maand wa tõndo, d tõe n sãama d taabã sũuri wall d wa ne welsg tigingã pʋgẽ. (1 Kor. 8:9; 10:23, 24) A Zeova pa kõ-d noy takɩ fu-yerdɩ wã wɛɛngẽ ye. La a kõ-d-la sagls d sẽn tõe n tũ. D segd n manega d meng tɩ zems ne Wẽnnaam tʋm-tʋmd sẽn segd n maneg a meng to-to wã. Rat n yeel tɩ n manegd d meng ne “sik-m-meng la gũusgu,” la d wilgdẽ tɩ d yaa wʋmdba. (1 Tɩm. 2:9, 10) Woto, pa na n yɩ d sẽn maneg d meng to-to wã la nebã na n get n yɩɩd ye. Biiblã saglsã tõe n sõnga kãsem-dãmbã me tɩ b ra lugund b toorẽ noy fu-yerdɩ wã la zutã manegr wɛɛngẽ ye. w23.07 23-24 s. 13-14

A Zeova wilga tõnd d sẽn tõe n maan n wa paam bark beoog sẽn wate. Neb nins sẽn sakd ‘pʋg-yalmã’ boollã maanda b sẽn tõe fãa n na n paam sũ-noog yoobã pʋgẽ. B na n baasa “Yaoogã zĩ-zulumsẽ” wã. (Yel. 9:13, 17, 18) Neb nins sẽn sakd yam hakɩɩkã boollã yɛlã na n yɩɩ toor fasɩ. (Yel. 9:1) D modgame n nong a Zeova sẽn nongã, la d kis a sẽn kisã. (Yɩɩn. 97:10) D boonda neb a taabã ne sũ-noogo, tɩ b wa rɩ ‘yam hakɩɩkã’ yõodo. Yaa wa d sẽn be “tẽngã zĩ-zãntsẽ wã n moondẽ yaa: ‘Bɩ sẽn pa tar-b minimã wa ka.’” Bark nins tõnd ne sẽn na n sak-b boollã sẽn na n paamã pa na n naf tõnd rũndã-rũndã bal ye. B paada wakat fãa, n na n sõng-d tɩ d kell n ‘kẽn bãngrã sor zug tɩrga,’ n wa paam vɩɩm sẽn pa satã.—Yel. 9:3, 4, 6. w23.06 24 s. 17-18

Yãmb tʋmd-n-taag wall y karen-bi-taag sã n sok-y sokr bũmb y sẽn tẽed wɛɛngẽ, y manesem yaa wãna? Y yɛɛsda y sẽn na n leok to-to bɩ? Yaa woto ne tõnd wʋsgo. La sokr a woto tõe n sõng-d lame tɩ d bãng ned a to wã sẽn tagsd wall a sẽn tẽed bũmb ningã, la kõ-d sor tɩ d taas-a koe-noogã. Wakat kẽere, nina sokd-d-la sokre, a sẽn dat n wẽ no-koɛɛm yĩnga. Rẽ pa segd n ling tõnd ye. Bala kẽer wʋma kibay sẽn pa sɩd d sẽn tẽed bũmb ninsã wɛɛngẽ. (Tʋʋ. 28:22) Sẽn paase d vɩɩ “yaoolem wakatã,” tɩ neb wʋsg yaa “neb sẽn pa baood laafɩ” la “nen-kɛglem dãmba.” (2 Tɩm. 3:1, 3) Tõe tɩ y sokda y meng yaa: ‘Sã n wa wõnd ned rat n wẽe no-koeemd ne maam m sẽn tẽed bũmb ninsã wɛɛngẽ, m maanda wãn n bãng n leok a soabã tɩ zemse?’ Bõe n na n sõng-yã? Koɛɛg-koɛɛga, yaa sũ-bʋgsem. Sũ-bʋgsem soab sũur pa yikd tao-tao ye. Baa b sã n wa baood a noore, wall a sã n pa mi a sẽn na n leok to-to, a tõogda a menga. w23.09 14 s. a 1-2

Wakat-wakate, siglgã kõt-d-la sagls sẽn kogend tõndo. Wala makre, b keoogd-d lame tɩ d gũus d mens ne ligdã nonglem, la bũmb toor-toor sẽn tõe n wa kɩt tɩ d kɩɩs Wẽnnaam noyã. D sã n tũ sagl-kãens me, nafd-d lame. (Eza. 48:17, 18; 1 Tɩm. 6:9, 10) Sãmbg sẽn kae, a Zeova na n kell n tũnuga ne ninsaalb n wilg tõnd sor to-kãsengã sasa, n tãag Kirist naamã sẽn na n kaoos yʋʋm tusrã sasa. D na n kell n tũu sor ning b sẽn wilgd tõndã bɩ? Rẽ bee ne d manesem sẽn yaa to-to ne sor ning a Zeova sẽn wilgd tõnd rũndã-rũndã wã. Woto wã, bɩ d tũud sor ning a Zeova sẽn wilgd tõndã wakat fãa. Wala makre, sagls nins rap nins a sẽn yãk tɩ b lʋɩt d taoorã sẽn kõt tõndã. (Eza. 32:1, 2; Ebre. 13:17) D tõe n basa d yam n tũ sor ning a Zeova sẽn wilgd tõndã, bala a sõngd-d lame tɩ d gind bũmb toor-toor sẽn tõe n sãam d tẽebã, la a tar-d n dabd dũni-paalgã pʋgẽ tɩ d na n vɩɩmd wakat sẽn kõn sa. w24.02 25 s. 17-18

Tẽn-tʋmd a Poll ra paamda sũ-noog a Zeova tʋʋmdã pʋgẽ, la a sega zu-loees wʋsgo. A Poll toga sor naoor wʋsg n zãag zĩiga, tɩ so-toak yaool n da pa nana wakat kãng ye. A Poll so-toak kẽer sasa, a “paama zu-loees kʋɩls zutu,” la a “paam zu-loees fãadb nusẽ.” Wakat n zĩnd tɩ kɩɩsdb pãb-a. (2 Kor. 11:23-27) Sẽn paase, ra pa wakat fãa la a Poll tẽed-n-taasã wilg tɩ b sũur nooma ne modgr ning a sẽn maand n sõngd-bã ye. (2 Kor. 10:10; Fili. 4:15) Bõe n sõng a Poll t’a kell n tʋm a Zeova tʋʋmdã? Bũmb ning a Poll sẽn karem Gʋls-sõamyã pʋgẽ wã, ne bũmb ning sẽn paam-a wã sõng-a lame t’a bãng bũmb wʋsg a Zeova zugu. Kɩtame t’a kɩs sɩd tɩ Wẽnnaam a Zeova nong-a lame. (Rom. 8:38, 39; Efɛɛ. 2:4, 5) Kɩtame me t’a nong a Zeova wʋsgo. A Poll ra ‘sõngda nin-sõamyã wã la a ra ket n sõngd-ba,’ n wilgdẽ t’a nonga a Zeova.—Ebre. 6:10. w23.07 9 s. a 5-6

Neb wʋsg sak n deegame tɩ goosneema-rãmbã tara yõodo, la tɩ d segd n saka noy kẽer “nanambsã” sẽn lugli. La nin-kãens sã n wa getẽ tɩ noor yaa dem-deme, wall pa manegd-ba, b pa sakd n tũ ye. Biiblã wilgdame tɩ ninsaalbã goosneema-rãmbã kɩtdame tɩ namsg beẽ, tɩ yaa a Sʋɩtãan n so-ba, la tɩ ka la bilfu, b na n sãam-b lame. (Yɩɩn. 110:5, 6; Koɛ. 8:9; Luk 4:5, 6) A leb n yetame tɩ “ned ning sẽn kɩɩsd naab noor kɩɩsda Wẽnnaam sẽn sigl yɛlã to-to wã.” Rũndã-rũndã, a Zeova basame tɩ goosneema-rãmbã rɩt naam, sẽn na yɩl tɩ zũnd-zãnd ra zĩndi, n dat tɩ d sak-ba. Rẽ n so tɩ d segd n “kõ b fãa bũmb ning b sẽn segd ne wã,” rat n yeel tɩ lampo, waoogr la sakre. (Rom. 13:1-7) D tõe n getame tɩ noor ning yaa dem-deme, t’a pa tɩrga, wall t’a tũubã baoodame tɩ d yiis ligd wʋsgo. La d sẽn sakd a Zeova wã yĩnga, d sakda nanamb-kãensã, sã n pa b wa n datame tɩ d maan bũmb sẽn kɩɩsd a Zeova noyã.—Tʋʋ. 5:29. w23.10 8 s. a 9-10

A Sãmsõ rogmã sasa tɩ Filisti nebã n da so Israyɛll nebã n weoogd-ba. (Bʋ. 13:1) B wẽnemã kɩtame tɩ Israyɛll nebã ra namsd wʋsgo. A Zeova yãka a Sãmsõ t’a “na n sɩng Israyɛll nebã fãagr Filisti nebã nugẽ.” (Bʋ. 13:5) Ra yaa tɩlɛ t’a Sãmsõ teeg a Zeova sẽn na yɩl n tõog n tʋm tʋʋm-kãngã sẽn pa nana wã. Daar a ye, Filisti tãb-biis n wa n na n yõk a Sãmsõ Leyi. Wõnda Leyi yaa Zida tẽnga. Rabeem yõka Zida nebã, tɩ b yãk yam n na n yõk a Sãmsõ n kõ bɛɛbã. A Sãmsõ meng buudã neb yõk-a lame n sẽb sõma ne wĩ-paal a yiibu, n tall-a n tɩ kõ Filisti nebã. (Bʋ. 15:9-13) “La a Zeova vʋʋsmã kõo a Sãmsõ pãnga,” t’a tõs wĩyã. Rẽ poore, a “yãa bõn-daoog sẽn ki paalem yeer kõbre,” n dɩk n tall n kʋ Filisti neb tusri.—Bʋ. 15:14-16. w23.09 2 s. a 3-4

A Zeova vẽnega a “raabã sẽn ka saabã” bilf-bilf Biiblã pʋgẽ. A Zeova tõe n tũnuga ne manesem buud toor-toor n pids a raabã, bala a “kɩtdame tɩ bũmb fãa pidsd a raabã.” (Yel. 16:4) A Zeova sẽn maand bũmb ninsã sẽn womd biis ninsã me na n paa wakat fãa. A Zeova raabã yaa bõe, la bõe la a toeem sẽn na yɩl n pids a raabã? Wẽnnaam yeela a Ãdem ne a Awa a raabã sẽn yaa a soab ne ninsaalbã. B ra tog n “doga kamb n lebg wʋsgo, n pid tẽngã la b soog-a,” la b soog “bõn-vɩɩs buud fãa sẽn kẽnd tẽngã zugã.” (Sɩng. 1:28) A Ãdem ne a Awa sẽn kɩɩs tɩ kɩt tɩ yel-wẽndã kẽ dũni wã, a Zeova raabã pa toeem ye. La a toeema a sẽn na n maan to-to n pids a raabã. Zĩig pʋgẽ, a yãka yam n na n lugl Rĩung saasẽ, sẽn na yɩl n pids raab ning a sẽn sɩng n tar ne ninsaalbã la ne tẽngã.—Mat. 25:34. w23.10 20 s. a 6-7

A Zeova tõe n sõng-d lame tɩ d ra koms raood n bas ye. Tõe n yɩɩ toog tɩ d tõog n mao ne pãn-komsem, sẽn yɩɩd fãa, pãn-komsem d sẽn tar hal daar zãra. Wakat ninga, d pãn-komsmã tõe n wõnda a yaa toog n yɩɩd tẽn-tʋmd a Pɩyɛɛr dẽndã. La a Zeova tõe n kõ-d-la pãng tɩ d ra koms raood n bas ye. (Yɩɩn. 94:18, 19) Wala makre, saam-biig a ye n da kẽed ne rap hal n kaoos yʋʋma, nand t’a bãng sɩdã. A toeema fasɩ n tũud Biiblã sẽn yet bũmb ningã. Baa ne rẽ, wakat ninga a maooda ne tʋls-wẽnse. Bõe n sõng-a t’a pa koms raood n base? Ad a sẽn yeele: “A Zeova kõt-d-la pãnga.” A paasame yaa: “Ne a Zeova vʋʋsem sõngã maasem, m bãngame tɩ m tõe n kell n tũu sɩdã sore. A Zeova tũnuga ne maam n maan bũmb toor-toore. La baa ne m pãn-komsmã, a kõt-m-la pãng wakat fãa.” w23.09 23 s. 12

Kom-bɩɩse, y pa tõe n wa lebg kiris-neb tẽeb sẽn bɩ woto bal ye. Y segd n baoo neb sẽn kõ mak-sõng n dɩk b togs-n-taare, n tagsd neere, n yɩ neb b sẽn tõe n teege, n zãms bũmb kẽer maanego, la y segl y mens n wa tʋm tʋʋm kẽere. Y sã n tags bũmb nins fãa y sẽn segd n wa maanã yelle, y tõe n maana rabeem. La y na n tõog n maana rẽ. Tẽeg-y t’a Zeova rat n sõng-y lame. (Eza. 41:10, 13) Y saam-biisã la y saam-bi-pogsã sẽn be tigingã pʋgẽ wã me na n sõng-y lame. Y sã n wa lebg kiris-ned tẽeb sẽn bɩ, y vɩɩmã na n talla bark la yɩ noogo. Saam-biis sẽn yaa kom-bɩɩse, d nong-y lame. Bɩ a Zeova ning-y barka, y sẽn modgd n na n wa lebg kiris-neb tẽeb sẽn bɩ wã. w23.12 29 s. 19-20

Mams-y wa y sẽn na n naag y tẽed-n-taas tɩ y kok pemsem. Y maana bũmb toor-toor sẽn yɩ-y noogo. Baasgẽ wã y yõka foto. Y yõka fot-rãmb a yiib n paase, y sẽn pa mi pipi soabã sã n yaa sõma bɩ pa sõma wã yĩnga. Lebga fot-rãmb a tãab la y sẽn tarã. La y mikame tɩ fot a yembr zugu, saam-biig a ye neng n gãneme. Y na n yẽes-a lame, bala y tara fot-rãmb a yiib sẽn yaa sõma tɩ nebã fãa nens be laado, baa saam-bi-kãnga. D wae n tẽra bũmb toor-toor d sẽn naag d tẽed-n-taasã n maan tɩ yɩ-d noogo. La tõe tɩ wakat kãnga, d tẽed-n-taag n maan bũmb tɩ pa yɩ-d noog ye. D na n ket n tẽegda rẽ yell bɩ? D tõe n yĩma rẽ yelle, tɩ yaa wa d sẽn yẽes fot sẽn pa sõma. (Efɛɛ. 4:32) D tõe n yĩma d tẽed-n-taagã kongrã, bala d tẽra bũmb wʋsg d sẽn naag taab n maan tɩ yɩ noogo. Yaa bõn-kãens yell la d pa segd n yĩmi, n tẽegd wakat fãa. w23.11 12-13 s. 16-17

Gɛrk gom-biis nins a Poll sẽn pʋd ka wã wilgdame tɩ saam-bi-pogsã segd n yera fut sẽn be waoogre, la sẽn wilgd tɩ b pa maand b toog kae ne neb a taabã tagsg ye. D sã n get saam-bi-pogs nins tẽeb sẽn bɩ wã sẽn ningd fut sẽn zemsã, d sũur nooma wʋsgo! Saam-bi-pogsã fãa segd n bɩɩsa yam-vẽenem, sẽn na yɩl n lebg kiris-neb tẽeb sẽn bɩ. Ned sẽn tar yam-vẽenem yaa wãn to? Yaa ned sẽn tõe n tags sõma, n bãng sẽn yaa sõma ne sẽn yaa wẽng n bake, n yãk yam n maan sẽn yaa sõma wã. D gom a Abigayɩll yelle. Daar a yembre a sɩdã yãka yam sẽn pa zemse, tɩ ra na n wa ne yell a zakã rãmb fãa zugu. A Abigayɩll maana bũmb tao-tao. A sẽn tags sõma n bãng a sẽn segd n maanegã, a fãaga yõya. (1 Sãm. 25:14-23, 32-35) Yam-vẽenemã tõe n sõng-d lame me tɩ d bãng wakat ning d sẽn segd n gome, la wakat ning d sẽn tog n sĩndi. A leb n tõe n sõng-d lame tɩ d bãngd n wilgdẽ tɩ d taabã yell pak-d lame.—1 Tes. 4:11. w23.12 20 s. a 8-9

Tẽn-tʋmd a Poll gʋlsa gom-kãensã n tool Rom kiris-nebã. Saam-biisã la saam-bi-pogsã sẽn da be be wã zãmsame n bãng a Zeova la a Zeezi, n tẽ n lebg kiris-neba. Rẽ n so tɩ Wẽnnaam yeel “tɩ [b] yaa nin-tɩrs tẽeb yĩnga,” la a zae-b ne vʋʋsem sõngã. (Rom. 5:1) Rẽ kɩtame tɩ b ra saagd n na n wa paam bũmb sẽn be yamleoogo, la b kɩs sɩd tɩ b na n wa paama rẽ. Kaoosg zugẽ, a Poll gʋlsa kiris-neb nins sẽn paam vʋʋsem sõng zaeeb n be Efɛɛzã, n gom saagr ning Wẽnnaam sẽn kõ-bã yelle. B na n wa paama keoor ning b “sẽn bĩng nin-sõamyã wã yĩng tɩ yaa rogem-pʋɩɩrã.” (Efɛɛ. 1:18) A Poll wilga Kolos kiris-nebã me zĩig ning b sẽn na n paam b keoorã. A boola saag-kãng tɩ “bũmb nins b sẽn bĩng yãmb saasẽ wã.” (Kolo. 1:4, 5) Dẽnd kiris-neb nins sẽn paam vʋʋsem sõng zaeebã saagdame n na n wa vʋʋg n kẽng saasẽ n tɩ vɩɩmd wakat sẽn kõn sa. Be, b na n naaga Kiristã n dɩ naam.—1 Tes. 4:13-17; Vẽn. 20:6. w23.12 9 s. a 4-5

Gɛrkã gom-bil ning b sẽn lebg tɩ “gũ wã” bilgda sodaas sẽn gũud tẽnga, sẽn na yɩl tɩ b ra wa zab ne-a ye. Sodaas sã n gũud tẽnga, tẽngã nebã gõee bãane, b sẽn mi tɩ sodaas n be rignoyẽ wã yĩnga. Woto me, Wẽnnaam laafɩ wã sã n gũud tõnd sũyã la d tagsa wã d yam gãee bãane, d sẽn mi tɩ bũmb pa na n paam-dã yĩnga. (Yɩɩn. 4:8) Baa d yɛlã sã n pa maneg zĩig pʋgẽ, d yamã tõe n gãanda bãan wa sẽn yɩ to-to ne a Annã. (1 Sãm. 1:16-18) D yam sã n gãe bãane wae n yaa nana tɩ d tags neere, n bãng n yãk yam. Bõe la d tõe n maan tɩ sõng-do? Tẽng neb vɩɩm sã n wa be yell pʋgẽ b boonda tẽngã gũudbã. Woto me y sã n wa maand yɩɩre, bɩ y bool a Zeova. Wãn to? Pʋʋs-y hal n wa paam Wẽnnaam laafɩ wã. (Luk 11:9; 1 Tes. 5:17) Y sã n maooda ne zu-loɛɛg bɩ y wɩng ne pʋʋsgo, tɩ y na n yãa a Zeova laafɩ wã sẽn na n gũ y sũurã la y yamã to-to.—Rom. 12:12. w24.01 21 s. a 5-6

A Zeezi tõoga toog namsg taoore, tʋya, la kãnegr buud toor-toor taoor sẽn na yɩl n waoog a Ba wã yʋʋre. A ra miime t’a saka a Ba wã bũmb fãa pʋgẽ, tɩ yãnd ra pa tar-a ye. (Ebre. 12:2) A ra miime me tɩ yaa a Sʋɩtãan n namsd-a wakat kãng sẽn da pa nana wã. (Luk 22:2-4; 23:33, 34) Yaa vẽeneg t’a Sʋɩtãan ra saagdame t’a na n tõogame t’a Zeezi kãsg a burkĩndã. La a modgrã yɩɩ faoore! A Zeezi wilgame t’a Sʋɩtãan yaa ziri yagda, la t’a Zeova tara neb sẽn sakd-a ne b sũy fãa, tɩ baa zu-loe-kɛgems taoor bɩ b pa kãsgd b burkĩndã ye. Y rat n nooga y Rĩmã sũur bɩ? Sã n yaa rẽ bɩ y kell n waoog a Zeova yʋʋrã, n sõngd nebã tɩ b bãngd tõnd Wẽnnaamã sẽn sɩd yaa a soaba. Y sã n maand woto, y rɩkda a Zeezi togs-n-taare. (1 Pɩy. 2:21) Y noogda a Zeova sũuri, la y wilgdẽ t’a Sʋɩtãan sẽn yaa a bɛ wã yaa pʋ-yagd meng-menga! w24.02 11-12 s. 11-13

Yʋʋm a nu wã sẽn loogã pʋgẽ, neb milyõ la zak n deeg lisg n lebg a Zeova Kaset rãmba. Yãmb sã n dɩk y meng n kõ a Zeova, y yãka yam n na n lebg a Zeezi Kirist karen-biiga, la y lʋɩɩsd Wẽnnaam daabã taoore. Y sã n dɩk y meng n kõ a Zeova n lebg kiris-neda, rẽ baoodame tɩ y maan bõe? A Zeezi yeelame: “Ned sã n dat n tũ maam, bɩ a kɩɩs a mengã raabo.” (Mat. 16:24) Gɛrk gom-biis nins b sẽn lebg tɩ “kɩɩs a meng raabã” tõe n dat n yeelame me t’a “pa segd n le vɩ a meng yĩng ye.” Y sã n dɩk y meng n kõ a Zeova, y segd n zãaga y meng ne bũmb ning fãa sẽn pa noom-a. (2 Kor. 5:14, 15) Wala makre, y segd n zãaga y meng ne yoob la “yĩngã tʋʋm” a taabã. (Gal. 5:19-21; 1 Kor. 6:18) Noy a woto tũub na n kɩtame tɩ y vɩɩmã pa noome bɩ? Y sã n nong a Zeova la y kɩs sɩd t’a noyã yaa y neer yĩnga, y pa na n getẽ t’a weoogd-y lame ye.—Yɩɩn. 119:97; Eza. 48:17, 18. w24.03 2 s. a 1; 3 s. a 4

Yaa neb nins sẽn tat a Zeova yamã la a kõt a vʋʋsem sõngã. (Mat. 12:18) D tõe n soka d meng yaa: ‘Mam tara zʋg-sõma nins vʋʋsem sõngã sẽn sõngd ned t’a bɩɩsã kẽer bɩ?’ Y neeme tɩ y maanda sũ-mar ne neb a taabã masã n yɩɩd nand tɩ y lebg a Zeova Kaset soabã bɩ? Sɩd-sɩda, y sã n bɩɩsd zʋg-sõma nins vʋʋsem sõngã sẽn sõngd ned t’a bɩɩsã, y tõe n kɩsa sɩd t’a Zeova sũur nooma ne-yã. A Zeova kɩtame tɩ neb nins sẽn tat a yamã rɩt a Zeezi maoongã yõodo. (1 Tɩm. 2:5, 6) La baa d sẽn tẽed a Zeezi maoongã la d yaa neb sẽn deeg lisgã, sã n ket n yaa toog ne tõnd tɩ d kɩs sɩd tɩ d tata a Zeova yam, bõe la d tõe n maane? Tẽeg-y tɩ pa wakat fãa la d tõe n teeg d sũurã tagsgo, la d tõe n teega a Zeova. A getame tɩ neb nins sẽn tẽed a Zeezi maoongã yaa tɩrse, n pʋlem t’a na n ning-b-la barka.—Yɩɩn. 5:12; Rom. 3:26. w24.03 30 s. 15; 31 s. 17