VẼNEGRE
1 A ZEOVA
Wẽnnaam yʋʋr yaa a Zeova. Zeova wã võor yaa: “A kɩtdame tɩ yɩ.” A Zeova n yaa Wẽnnaam Sẽn-tõe-a-fãa, yẽ n naan bũmb fãa. A tara pãng n tõe n maan bũmb ning fãa a sẽn date.
Ebre wã pʋgẽ, b gʋlsa Wẽnnaam yʋʋrã ne gʋls-biis a naase. Ãngilindã pʋgẽ, b lebga gʋls-biisã woto: YHWH bɩ JHVH. Wẽnnaam yʋʋrã bee sẽn ta naoor 7000 pĩnd wẽndẽ Biibl nins b sẽn gʋls ne ebre wã pʋgẽ. Dũniyã gill zugu, nebã sẽn pʋt Zeova wã to-to wã pa yembr ye. Bee ne b buud-gomdã.
2 WẼNNAAM N KƖT TƖ B GƲLS BIIBLÃ
Biiblã yaa Wẽnnaam sebre. A yãka neb tɩ b gʋlse. Yaa wa nin-kẽem sẽn na n kɩt t’a yageng gʋls lɛtr n tool neda. Wẽnnaam tũnuga ne a vʋʋsem sõngã n vẽneg neb tɩ b gʋls a sẽn datã. Vẽnegrã yɩɩ vũk toor-toore. Wala makre, kẽer yɩɩ zãmsd pʋgẽ, tɩ sãnda nengẽ pa tũ ne zãmsd ye.
3 BÃNGR-GOMDE
Yaa gomd Wẽnnaam sẽn togse, n na n bilg a raab tɩ nebã wʋm a võore, bɩ a wilg sẽn segd la sẽn pa segde, wall a kõ noore, pa rẽ bɩ a taas bʋ-kaoor koɛɛga. Leb n tõe n yɩɩ sẽn na n togs sẽn wat beoogo. Bãngr-goam wʋsg sẽn be Biiblã pʋgẽ zoe n pidsame.
4 BÃNGR-GOAM SẼN PIDS MESI WÃ ZUGU
Bãngr-goam wʋsg sẽn be Biiblã pʋgẽ n gomd Mesi wã yell pidsa a Zeezi zugu. Ges-y zĩ-gũbrã sẽn yet tɩ “Bũmb kẽer b sẽn deng n togs Mesi wã zugu.”
▸ Sak a 2, sull 17, tẽngr notã
5 A ZEOVA SẼN DAT TƖ VƖƖMÃ YƖ TO-TO TẼNGÃ ZUGU
A Zeova naana tẽngã n dat t’a yɩ arzãna, tɩ sẽn nong-b yẽ wã zĩnd a zugu. A raabã pa toeem ye. Ka la bilfu, a na n kɩtame tɩ wẽnemã sa, tɩ wẽn-sakdbã vɩɩmd wakat sẽn kõn sa.
6 A SƲƖTÃAN
Sʋɩtãanã yaa pipi malɛk sẽn kɩɩs Wẽnnaam. B boond-a lame tɩ Sʋɩtãana, sẽn dat n yeel tɩ “kɩɩsda.” Bala a kɩɩsda a Zeova. A leb n yaa kãnegda, bala a togsda goam sẽn pa sɩd a Zeova zugu, la a belgd nebã.
7 MALƐGSÃ
A Zeova naana malɛgsã n kaoos wʋsgo, n yaool n naan tẽngã. A naan-b lame tɩ b zĩnd saasẽ. Malɛgsã sõor yaa milyõ kobse. (Dãniyɛll 7:10) B tara yʋya, b manesmã yaa toor-toore. Malɛg-sakdbã sikda b mense, n pa basd tɩ ninsaalb waoog-b ye. B yasrã pa yembr ye. B leb n tara tʋʋm buud toor-toore. Wala makre, kẽer bee a Zeova geerã taoor n waoogd-a, sãnda taasda a koeese, kẽer kogenda a nin-buiidã sẽn be tẽngã zugã, n wilgd-b sore, tɩ sãnda sõngd tõnd koɛɛgã mooneg pʋgẽ. (Yɩɩn-sõamyã 34:8; Vẽnegre 14:6; 22:8, 9) Harmagedõ zabrã sasa, b na n naaga a Zeezi n zab ne Wẽnnaam bɛɛbã.—Vẽnegre 16:14, 16; 19:14, 15.
▸ Sak a 3, sull a 5; Sak 10, sull a 1
8 YEL-WẼNDE
Tõnd sã n tags bũmb yelle, bɩ d yeel wall d maan bũmb sẽn pa noom a Zeova, bɩ sẽn kɩɩsd a raabã, yaa yel-wẽnde. Yel-wẽnd sãamda tõnd zoodã ne a Zeova. Rẽ n so t’a kõ-d noy la saglse, sẽn na n sõng-d tɩ d ra maan yel-wẽn ne pʋ-toog ye. Sɩngrẽ wã, a Zeova naana bũmbã fãa tɩ yaa sõma. La a Ãdem ne a Hawa sẽn kɩɩs-a wã, b maana yel-wẽnde, n lebg neb sẽn pa zems zãnga. B wa n kʋʋlame n ki. Tõnd sẽn yaa a Ãdem yagensã, d yaa yel-wẽn-maandba. Rẽ n so tɩ d kʋʋndẽ la d kiidẽ.
▸ Sak a 3, sull a 7; Sak a 5, sull a 3
9 HARMAGEDÕ
Yaa Wẽnnaam zabre. Zab-kãng sasa la a na n sãam a Sʋɩtãan dũniyã, n kɩt tɩ wẽnemã sa.
▸ Sak a 3, sull 13; Sak a 8, sull 18
10 WẼNNAAM RĨUNGÃ
Yaa goosneema a Zeova sẽn lugl saasẽ. A Zeezi Kiris la Rĩmã. Ka la bilfu, ne Rĩungã maasem, a Zeova na n kɩtame tɩ wẽnemã fãa sa. Wẽnnaam Rĩungã na n sooga tẽngã gilli.
11 A ZEEZI KIRIS
Wẽnnaam naana a Zeezi, n yaool n naan bũmba fãa. A Zeova tʋma a Zeezi tẽngã zugu, t’a wa ki ninsaalbã fãa yĩnga. Rẽ poore, a Zeova vʋʋg-a lame. Masã, a Zeezi yaa Wẽnnaam Rĩungã Rĩma, n dɩt naam saasẽ.
12 YƲƲM 70 NAOOR A 7 WÃ VÕORE
Biiblã pʋgẽ, b pĩnd n togsa wakat ning Mesi wã sẽn na n wa. B yeelame tɩ na n yɩɩ yʋʋm 69 naoor a 7 baasgẽ. Wakat kãng sõadg sɩnga yʋʋmd 455 sẽn deng a Zeezi rogmã, n baas yʋʋmd 29 a Zeezi rogmã poore.
Bõe n wilgd tɩ baasa yʋʋm-kãnga? Sõadgã sɩnga yʋʋmd 455 sẽn deng a Zeezi rogmã, Pɛrs rĩm a Artagzɛrzɛɛs sẽn kõ nooor tɩ b “lebs n me Zerizalɛmã.” (Dãniyɛll 9:25; Neemi 2:1, 5-8) D sã n sɩng yʋʋmd 455 sẽn deng a Zeezi rogmã, n na n sõd yʋʋm 483 (yʋʋm 69 naoor a 7), tekda yʋʋm 29 a Zeezi rogmã poore. Yaa yʋʋm-kãng bal kɛpɩ la a Zeezi reeg lisgu, n lebg Mesi wã.—Luk 3:1, 2, 21, 22.
Bãngr-gomdã pʋgẽ, b leb n goma yʋʋm a 7 yelle, sẽn na n pʋgl yʋʋm 483 wã. Yʋʋm a yopoe wã pʋgẽ, bɛɛbã na n kʋʋ Mesi wã. Rẽ yɩɩ yʋʋmd 33 wã. La sẽn sɩng ne yʋʋmd 36, rat n yeel tɩ yʋʋm a 7 wã baasgẽ, b na n moona Wẽnnaam Rĩungã koe-noog buudã fãa neba, pa zʋɩf rãmbã bal ye.—Dãniyɛll 9:24-27.
13 WẼNNAAM PA MENS A TÃAB YE
Biiblla wilgdame tɩ Wẽnnaam a Zeova n yaa naandã, la t’a naana a Zeezi n yaool n naan bũmba fãa. (Koloos-rãmbã 1:15, 16) A Zeezi pa Wẽnnaam Sẽn-tõe-a-fãa wã ye. A zɩ n yeel tɩ yẽ ne Wẽnnaam zema taab ye. A pʋd n yeelame: “M ba yɩɩda maam.” (Zã 14:28; 1 Korẽnt-rãmbã 15:28) La tũudum kẽer zãmsda nebã tɩ Wẽnnaam yaa mens a tãabo, rat n yeel tɩ Ba wã, Biigã, la vʋʋsem sõngã naaga taab n yaa Wẽnnaam. Biiblã pa wilgd woto ye. Yaa zãmsg sẽn pa sɩda.
Vʋʋsem sõngã pa ninsaal ye. Yaa pãng ning Wẽnnaam sẽn tũnugd ne n pidsd a raabã. Wala makre, pipi kiris-nebã ra ‘pida ne Sɩɩg-sõngo.’ Sẽn paase, a Zeova yeelame: ‘Mam na n pʋdga m Sɩɩgã ninsaalbã buud fãa zutu.’—Tʋʋmã 2:1-4, 17.
▸ Sak a 4, sull 12; Sak 15, sull 17
14 PIKÃ
Bõe yĩng tɩ kiris-neb hakɩɩkã pa tũnugd ne pikã n pʋʋsd Wẽnnaam?
Hal sẽn kaoose, ziri tũudmã rãmb tũnugda ne pikã n pʋʋsdẽ. Pĩnd wẽndẽ wã, b ra tũnugda ne pikã n pʋʋsd bõn-naandse, bɩ n maand yɛl sẽn naag ne pag ne rao lagengo. Na maan yʋʋm 300 a Zeezi kũumã poore, kiris-nebã pa tũnug ne pikã n pʋʋs Wẽnnaam ye. La kaoosg zugẽ, Rom naab a Kõnstãntẽ kɩtame tɩ pikã lebg bũmb kiris-nebã sẽn tũnugd ne n pʋʋsdẽ, sẽn na yɩl tɩ b tũudmã piuugi. Pa a Zeezi n kɩt tɩ nebã sɩng n pʋʋsd ne pikã ye. Sebr a yembr wilgame tɩ “pikã sɩng n bee buud kẽer pʋsẽ, sẽn deng kiris-nebã zãmaana, la buud wʋsg sẽn pa kiris-nebã minund pʋsẽ me.”
A Zeezi pa ki pik zug ye. Gɛrk gom-bil ning b sẽn lebg ne moor tɩ “pikã” võor meng-meng yaa “raoog sẽn yaa tɩrga,” bɩ “ra-giuugu,” wall “tɩɩga.” Biibl a ye pʋgẽ, b yeelame tɩ Kãab-paalgã pʋgẽ, gɛrk gom-bil kae sẽn wilgd tɩ yaa raad a yiib sẽn palg taab ye. A Zeezi kii raoog zugu.
A Zeova pa rat tɩ d tũnug ne yimaaz-rãmb bɩ bũmb a taab n pʋʋs ye.—Yikri 20:4, 5; 1 Korẽnt-rãmbã 10:14.
15 A ZEEZI KŨUMÃ TẼEGRE
A Zeezi yeela a karen-biisã tɩ b tẽegd yẽ kũumã yelle. B maanda rẽ yʋʋmd fãa Nizã kiuugã rasem 14 daare. Pĩndã Israyɛll nebã me ra maanda Pakã Nizã rasem 14 daare. A Zeezi kũumã tẽegr sasa, b pɩʋʋgda nebã taoor ne buri, la dɩvẽ, sẽn makd a Zeezi yĩngã, la a zɩɩmã. Yaa neb nins sẽn na n tɩ naag a Zeezi n dɩ naam saasẽ wã n wãbd burã la b yũud dɩvẽ wã. Neb nins sẽn saagd n na n wa vɩɩmd wakat sẽn kõn sa tẽngã zugã naagd n maanda a Zeezi kũumã tẽegre, la b pa wãbd burã, bɩ n yũud dɩvẽ wã ye.
16 SƖƖGA
Ebre ne gɛrk gom-biis nins sẽn yaa sɩɩgã tõe n dat n yeelame tɩ 1) neda, 2) rũnga, bɩ 3) ned wall rũng vɩɩm. Ad makr a wãna:
Neda: “Wẽnnaam sẽn maan sũ-mar n kaoos wakat ning a Nowe sẽn maan koom koglgã tɩ neb bilfu, dat n togs tɩ neb a nii wã kẽe a pʋgẽ n põs koomã.” (1 Pɩyɛɛr 3:20) Ka wã, b sẽn gʋls tɩ “nebã,” b ra tõe n ningame tɩ “sɩɩse,” sẽn dat n yeel t’a Nowe ne a pagã, n paas a kom-dibli a tãabã ne b pagbã.
Rũnga: “Wẽnnaam yeelame: ‘Bɩ bõn-vɩɩlɩ [sɩɩs] pid ko-kãsengã pʋg n saagdẽ, tɩ bõn-yɩgdɩ me zĩnd dũniyã zugu, n yɩgd yĩngri.’ Wẽnnaam leb n yeelame: ‘Bɩ bõn-vɩɩs [sɩɩs] buud toor-toor zĩnd dũniyã zugu. Yaa yir dũmsi, bõn-vuudsi, la we-rũmsi, bãmb fãa, buud toor-toore.’ La a yɩɩ woto.”—Sɩngre 1:20, 24.
Ned wall rũng vɩɩm: A Zeova yeela a Moyiiz yaa: “Neb nins sẽn dag n baood foom [baood fo sɩɩgã] n na n kʋ wã kiime.” (Yikri 4:19) A Zeezi sẽn wa n be tẽngã zugã, a yeelame: “Maam la pe-kɩɩm-sõngã. Pe-kɩɩm-sõng gẽnegda a yõor [sɩɩga] a piis yĩnga.”—Zã 10:11.
Sẽn paase, ned sã n maand bũmb ne a “sɩɩgã fãa,” rat n yeelame t’a maanda rẽ ne yamleoogo, la a pãng tɛka. (Matye 22:37; Tõodo 6:5) Ned bɩ rũng sã n ki a lebga sɩ-kɩɩnga.—Sõdbo 6:6; Aaze 2:13.
▸ Sak a 6, sull a 5; Sak 15, sull 17
17 VƲƲSEM
Traduction du monde nouveau wã pʋgẽ, ebre ne gɛrk gom-bil ning b sẽn lebg tɩ “vʋʋsmã” võor yaa toor-toore. La fãa bilgda bũmb d sẽn pa tõe n yã ne nifu, wala makre sebgo, ninsaal wall rũng vʋʋsem. Leb n tõe n yaa malɛgsã bɩ vʋʋsem sõngã sẽn yaa Wẽnnaam pãngã. Biiblã pa wilgd tɩ ned kũum poore, bũmb n yit a yĩngẽ wã n tɩ vɩ zĩig a to ye.—Yikri 35:21; Yɩɩn-sõamyã 104:29; Matye 12:43; Luk 11:13.
▸ Sak a 6, sull a 5; Sak 15, sull 17
18 ZEYƐN
Moorã Biibl pʋgẽ, b lebga gɛrk gom-bil ning sẽn yaa “Zeyɛnnã” tɩ “bug-tẽnga.” Zeyɛn yaa long sẽn da pẽ Zerusalɛm, tɩ b ra yõogd sagdo. Bũmb pa wilgd t’a Zeezi wakatẽ wã, b ra kẽesda rũms bɩ neb be n namsd-ba, bɩ n yõogd-b vɩɩs ye. Dẽnd Zeyɛnnã pa makd zĩig b sẽn namsd sẽn ki-bã n yõogd-b bugum wakat fãa yĩng ye. A Zeezi sẽn yeel tɩ neb la b na n kẽes Zeyɛnnã, a ra rat n yeelame tɩ b na n sãam-b-la zãng-zãnga.—Matye 5:22; 10:28.
19 TÕND BA SẼN BE ARZÃNÃ
A Zeezi sẽn wã n zãmsd a karen-biisã, a wilg-b-la b sẽn segd n pʋʋs to-to. Yaa pʋʋs-kãng la b sẽn boond tɩ “Tõnd Ba sẽn be arzãnã.” Wala makre, a yeelame yaa:
“Bɩ yãmb yʋʋrã paam waoogre”
D kotame t’a Zeova maneg a yʋʋrã b sẽn sãamã. Woto yaa sẽn na yɩl tɩ sẽn be-b saasẽ la tẽngã zugã fãa waoog a yʋʋrã.
“Tɩ yãmb soolmã wa”
D kotame tɩ Wẽnnaam goosneemã sãam dũni-wẽngã, la a soog tẽngã n kɩt t’a lebg arzãna.
“Tɩ yãmb daab maan tẽng zugu”
D kotame tɩ Wẽnnaam daabã pidsi, sẽn na yɩl tɩ wẽn-sakdb sẽn zems zãng vɩɩmd wakat sẽn kõn sa arzãnã pʋgẽ tẽngã zugu, wa a Zeova sẽn da rat sɩngrẽ wã.
20 A ZEEZI MAOONGÃ
A Zeova maana bũmb sẽn na yɩl n fãag ãdem-biisã ne yel-wẽndã la kũumã. A tʋma a Zeezi tẽngã zug t’a wa ki tɩ yɩ maoongo, n dol vɩɩm sẽn zems zãngã a Ãdem sẽn bõnã, la a maneg yell ning sẽn be ninsaalbã ne Wẽnnaam sʋkã. A Zeezi kii yel-wẽn-maandbã fãa yĩnga. Rẽ kɩtame tɩ ned buud fãa tõe n wa paam n zems zãnga, n vɩɩmd wakat sẽn kõn sa.
▸ Sak a 8, sull 21; Sak a 9, sull 13
21 YƲƲMD 1914
Bãngr-gomd ning sẽn be Dãniyɛll sak a 4 pʋgẽ wã wilgdame tɩ Wẽnnaam na n lugla a Rĩungã yʋʋmd 1914.
Bãngr-gomdã: Rĩm a Nebukatnedzaar zãmsd pʋgẽ, a Zeova kɩtame t’a yã tɩ-wok sẽn yaa bedr b sẽn kɛ n lubi. Zãmsdã pʋgẽ, b sẽba tɩɩgã viukã ne bãens la zũud n gũbgi, sẽn na yɩl t’a ra le tob ye. La a ra na n paa woto hal tɩ “wakat a yopoe” looge. Rẽ poore tɩɩgã na n le tobame.—Dãniyɛll 3:31; 4:7-13, Wẽnnaam Sebre, 1983.
Bãngr-gomdã võore: Tɩɩgã makda Wẽnnaam naamã. Na maan yʋʋma, a Zeova yãkda rĩm dãmb Zeruzalɛm tɩ b rɩt naam Israyɛll nebã zugu. (1 Kibayã 29:23) La rĩm-kãens wa n lebga wẽn-kɩɩsdba, t’a Zeova pa le yãkd rĩm ye. B sãama Zeruzalɛm yʋʋmd 607 sẽn deng a Zeezi rogmã. “Wakat a yopoe” wã sɩnga sasa kãnga. (2 Rĩm-dãmbã 25:1, 8-10; Ezekɩyɛll 21:30-32) A Zeezi sẽn yeel tɩ “bu-zẽms na n sooga Zeruzalɛm ne pãng hal tɩ b wakatã pidã, a ra gomda “wakat a yopoe” wã yelle. (Luk 21:24) Dẽnd a Zeezi sẽn wa n ket tẽngã zugã tɩ wakat a yopoe wã nan pa sa ye. A Zeova pʋlmame tɩ “wakat a yopoe” wã baasgẽ, a na n yãka rĩma. Rĩm-kãng yaa a Zeezi. A Zeezi naamã sasa, Wẽnnaam nin-buiidã sẽn be dũniyã gill zugã na n paama bark buud toor-toore, wakat fãa yĩnga.—Luk 1:30-33.
“Wakat a yopoe” wã sẽn kaoos to-to: “Wakat a yopoe” wã kaoosa yʋʋm 2520. D sã n sɩng yʋʋmd 607 sẽn deng a Zeezi rogmã n na n sõd yʋʋm 2520, tekda yʋʋmd 1914. Yaa wakat kãng la a Zeova kɩt t’a Zeezi sẽn yaa Mesi wã lebg a saasẽ Rĩungã Rĩma.
D maana wãn n bãng tɩ yaa yʋʋm 2520? Biiblã wilgdame tɩ wakat a tãab la pʋɩ-sʋk yaa rasem 1260. (Vẽnegre 12:6, 14) Dẽnd “wakat a yopoe” wã yaa rasem 1260 naoor a yiibu. Rasem 2520 wã yaa yʋʋm 2520, bala Biiblã bãngr-goam pʋgẽ, “daar a yembr yaa yʋʋmde.”—Sõdbo 14:34; Ezekɩyɛll 4:6.
22 MALƐGS NAAB A MIKAYƐLLE
Biiblã pʋgẽ, b gomda malɛgs naab a yembr bal yelle. A yʋʋr la a Mikayɛll bɩ Misɛlle.—Dãniyɛll 12:1; Zʋʋd 9.
A Mikayɛll n yaa malɛgs nins sẽn sakd Wẽnnaamã taoor-soaba. Vẽnegr 12:7 wã yetame: “Malegs naab a Misɛll ne a malegsã zaba ne wag-bɛɛgã. Wag-bɛɛgã me ne a malegsã zabame.” Vẽnegr sebrã pʋgẽ, b yeelame tɩ Wẽnnaam tãb-biisã taoor soab yaa a Zeezi. Dẽnd Mikayɛll bɩ Misɛllã yaa a Zeezi yʋʋr a to.—Vẽnegre 19:14-16.
23 YAOOLEM WAKATÃ
Yaa sasa ning yel-kãsems sẽn na n zĩnd tẽngã zugu, nand tɩ Wẽnnaam Rĩungã sãam a Sʋɩtãan dũniyã. Biiblã bãngr-goam pʋgẽ, b gomda ‘dũni saab’ wakat ne “Ninsaal Bi-riblã waoong” wakat yelle. Fãa gomda yaoolem wakatã yelle. (Matye 24:3, 27, 37) Yaoolem wakatã sɩnga yʋʋmd 1914, Wẽnnaam sẽn wa n lugl a Rĩungã saasẽ wã, la na n baasa Harmagedõ, a Sʋɩtãan dũniyã sãoong sasa.—2 Tɩmote 3:1; 2 Pɩyɛɛr 3:3.
24 KŨUM VƲƲGRE
Wẽnnaam sã n kɩt tɩ ned sẽn ki yiki, b boonda rẽ tɩ kũum vʋʋgre. Biiblã pʋgẽ, b gomda neb a wɛ sẽn vʋʋg yelle. A Eli, a Eliize, a Zeezi, a Pɩyɛɛr la a Poll vʋʋga neb sẽn da ki. Yaa Wẽnnaam pãngã n kɩt tɩ b tõog n maan yel-soalem kãensã. A Zeova pʋlmame tɩ “nin-sõamyã la nin-wẽns na n vʋʋgame,” n zĩnd tẽngã zugu. (Tʋʋmã 24:15) Biiblã wilgdame me tɩ neb n na n vʋʋg n kẽng saasẽ. Yaa neb Wẽnnaam sẽn yãke, n kõ-b a vʋʋsem sõngã. B sã n ki, Wẽnnaam vʋʋgd-b lame tɩ b tɩ zĩnd saasẽ ne a Zeezi.—Zã 5:28, 29; 11:25; Filip-rãmbã 3:11; Vẽnegre 20:5, 6.
25 ZĨN-DÃMBÃ YƐLA
Neb kẽer gomda ne zĩn-dãmbã b toore, pa rẽ bɩ b kẽnd kinkir-bagb nengẽ n na n paam n gom ne zĩn-dãmbã. Woto fãa yaa wẽng wʋsgo. Sẽn maand-b zĩn-dãmb yɛlã tẽedame tɩ ned sã n ki, a tara sɩɩg sẽn tɩ vɩ zĩig a to, n tar pãnga. Zĩn-dãmbã maanda b sẽn tõe n dat tɩ nebã kɩɩs Wẽnnaam. Sẽn get-b ãdsã, nug-pʋsã, nensã, sẽn wẽed-b bĩisrã, sẽn lobd-b ligd-pɛɛlã, la sẽn wilgd-b zãmsd võorã, fãa yaa zĩn-dãmb yɛla. Neb kẽer tẽedame tɩ sɛba, zʋrno-rãmba, filim-dãmba, fot-rãmb la mizik rãmb sẽn gomd zĩn-dãmb yɛla, tɩ-yoada, tɩ-gãna, zũyã bɩ nug-bĩnsã pa tolg n yaa wẽng ye. Ned sã n ki, b siginda reem, bɩ n maand kʋ-sõsa, wall tigr n tẽegdẽ, n kʋʋd maand kiidã yĩnga, tɩ pʋg-kõapã ne kɩɩbsã me tar b yel-maandɩ. Woto fãa yaa zĩn-dãmb yɛla. Neb sãnda rɩkda tɩt bɩ n yũud rãam wall dorge, b sã n wa rat n tʋm ne zĩn-dãmbã pãnga.—Galat-rãmbã 5:20; Vẽnegre 21:8.
▸ Sak 10, sull 10; Sak 16, sull a 4
26 A ZEOVA NAAM SẼN KA TO WÃ
A Zeova n yaa Wẽnnaam Sẽn-tõe-a-fãa. Leb n yaa yẽ n naan bũmb nins sẽn be yĩngr la tẽngã. (Vẽnegre 15:3) Woto kɩtame tɩ yaa yẽ n so bũmba fãa, n tar noor bũmb nins fãa a sẽn naanã zugu. (Yɩɩn-sõamyã 24:1; Ezayi 40:21-23; Vẽnegre 4:11) A lugla noya, bũmb nins fãa a sẽn naanã yĩnga. A Zeova leb n tara sor n yãk neb tɩ b rɩ naam. D sã n nong a Zeova n sakd-a, d wilgdame tɩ d ratame t’a yɩ d naaba.—1 Kibayã 29:11.
27 PƲG-YIISGU
Pʋg-yiisg yaa nin-kʋʋre. Yaa a soabã meng n yãk yam n na n kʋ biigã. Pa sabab n maan tɩ pʋgã sãam ye. Pʋgã rɩkr tɛka, Wẽnnaam nifẽ biigã lebga nin-vɩɩga. Pa a ma wã yĩngã will bal ye.
28 ZƖƖMÃ REEGRE
Yaa b sẽn mi n ning bãad zɩɩmã. Tõe n yaa ned a to zɩɩm la b yãk zĩig pʋgẽ n ning bãadã, bɩ yaa zɩɩm b sẽn da yãk n bĩngi. Tõe n yaa zɩɩmã, bɩ bũmb b sẽn yãk zɩɩmã pʋgẽ. Wala makre, plasmã wã, globil ruuz rãmbã, globil blã rãmbã la plakɛt rãmbã.
29 KIBLGU
Biiblã pʋgẽ, kiblg ne sɩbgr pa yembr ye. Kiblg tõe n dat n yeelame tɩ wilg ned sẽn segde, bɩ zãms-a bũmbu, wall rems-a. A Zeova sã n na n kibl neda, a pa maand ne toolem ye. (Yel-bũnã 4:1, 2) A Zeova kõo roagdbã mak-sõngo. A sẽn kibend to-to wã nafda a soabã hal t’a pa sãamd a sũur ye. (Yel-bũnã 12:1) A Zeova nonga a nin-buiidã, n wilgd-b sẽn segde. A kõt-b-la saglse, n na n sõng-b tɩ b toeem b tagsa wã, la b modg tɩ b tʋʋm-tʋmdɩ wã tat a yam. Roagdbã sã n wa kibind b kambã, b segd n sõng-b lame tɩ b bãng bũmb ning sẽn kɩt tɩ b segd n yɩ sakdbã. B segd n sõng-b lame me tɩ b nong a Zeova, n nong a Gomdã sẽn yaa Biiblã, la b wʋm a noyã võore.
30 ZĨN-DÃMBÃ
Yaa malɛg-wẽnse, n tar pãng sẽn yɩɩd ninsaalbã. D pa tõe n yãnd-b ne nif ye. B sẽn kɩɩs a Zeova wã tɛka, b lebga malɛg-wẽnse, n yaa a bɛɛba. (Sɩngre 6:2; Zʋʋd 6) B pʋga a Sʋɩtaan a kɩɩsgã pʋgẽ.—Tõodo 32:17; Luk 8:30; Tʋʋmã 16:16; Zak 2:19.