Bõe yĩng tɩ Sẽkã paood woto?
WAKATÃ. Tõe n yɩɩ toog ne tõnd tɩ d wilg gom-bi-kãngã võor tɩ yɩ takɩ, la sɩd-sɩda, d miimi tɩ yaa wa d zɩ n paam sẽk tɩ sek ye. D leb n miimi tɩ wakatã loogda tao-tao. Sɩda, naoor wʋsgo d wẽeda sir n yetẽ tɩ “Wakatã loogda tao-tao.”
Baasg zãnga, yaa vẽeneg t’a Austin Dobson sẽn yaa Ãngilind poɛtã pẽnega sɩdã a sẽn wa n wilg yʋʋmd 1877 tɩ: “Yãmb yetame tɩ wakatã loogdame bɩ? Ayo! Zu-bʋko, pa wakatã n loogd ye, yaa tõndo.” A kũumã tɛk yʋʋmd 1921, a Dobson looga sẽn na ta yʋʋm 80 la bala, la wakatã ket n beeme.
Sẽkã bee wʋsgo
Biiblã yeta tõnd woto ãdem-biisã Naand wɛɛngẽ: “Hal sẽn deng tãens sẽn nan ka naane, la yãmb sẽn nan ka naan tẽnga ne dũniyã, yãmb yaa Wẽnnaam wakat sẽn ka sɩngr n tɩ ta wakat sẽn ka sɛɛbo.” (Yɩɩl Sõamyã 90:2) Bɩ wala Biibl a yembr (The New Jerusalem Bible) sẽn lebgd-a to-to wã, “sẽn sɩng ne wakat sẽn-kõn-sa n tɩ ta wakat sẽn-kõn-sa, fo yaa Wẽnnaam.” Woto, wakatã na n kaoosa wa Wẽnnaam mengã, wakat sẽn-kõn-sa yĩnga!
Sẽn yaa lebend zãng fasɩ ne Wẽnnaam sẽn tar wakat sẽn-kõn-sa wã, d karemda ninsaalbã wɛɛngẽ: “Tõnd dasma fãa loogda yãmb sũ-yikra yĩnga la tõnd yʋʋma menema wa siri. Tõnd yʋʋma tõnd vɩɩm wakat yaa yʋʋm pis-yopoe, la yĩns keelem sã n beẽ, b tõe n taa pis-nii. La baa bãmb sõor woglem sẽn yaa woto wã, yaa toog ne sũ-sãoong bala; tɩ bõe, bãmb loogda tao-tao, tõnd loogdame.”—Yɩɩl Sõamyã 90:9, 10.
Bõe yĩng tɩ vɩɩmã yaa koɛɛg woto rũndã-rũndã, tɩ Biiblã yaool n wilgd vẽeneg tɩ Wẽnnaam raabã yaa tɩ ninsaal vɩɩmd wakat sẽn-kõn-sa? (Sɩngre 1:27, 28; Yɩɩl Sõamyã 37:29) Wall tɩ b paam vɩɩm sẽn ka saab wa Wẽnnaam sẽn da ratã, bõe yĩng tɩ ninsaalbã wʋsg sẽn yɩɩd sẽn vɩɩmd n kaoos pa tat rasem 30 000? Bõe yĩng tɩ ninsaalbã vɩ wakat bilf woto? Yaa ãnda, bɩ yaa bõe n kɩt tɩ yaa woto tɩ ka neere? Biiblã kõta leoor sẽn yaa vẽenes la sẽn tat yam.a
Sẽkã tara paoogr n debda
Nin-kẽembã sɩd tõe n wilgame tɩ yaoolem yʋʋm pi-gĩnã pʋsẽ, vɩɩmã yɛl kẽnga taoor tʋʋll-tʋʋll n yɩɩda. Kɩba-kõt a Dr. Sybille Fritsch wilgame tɩ yʋʋm 200 sẽn loogã pʋgẽ, semennã pʋgẽ tʋʋmã sẽn da yaa lɛɛr 80 wã sig n lebga lɛɛr 38, la “rẽ fãa yaool n pa kɩt tɩ d bas yẽgeng ye.” A vẽneg-d-la woto: “Sẽk kae ye; sẽk la ligdi; sẽkã yaa yõor kõbgo; yaa gĩ-gĩnd-gĩnd vɩɩm.”
Bõn-paals n wa ne soay la tõod pĩnd zãmaan dãmbã sẽn da pa tõe n mams meng ye. La d sã n tõe n kẽes d meng tʋʋm sẽn yaa wʋsg n yɩɩd pʋsẽ, d sũurã sãamdame n paasdẽ, sẽkã sẽn paood tʋʋm kãens maanegã yĩngã. Rũndã-rũndã, dũniyã babs wʋsg pʋsẽ, nebã vɩɩmã pʋga, bũmb fãa yãka wakate, tɩ yaa yãg n sa bũmb n tɩ sɩng a to. Ba wã segd n looga tʋʋm yibeoog sɛtɛɛre, tɩ ma wã segd n tall kambã n kẽng lekoll yibeoog wɩtɛɛr sẽn loog minit 30, tɩ yaab raoogã segd n tɩ seg logtor yibeoog nevɛɛr sẽn loog minit 40, la tõnd fãa segd n segl n saame n kẽng tigisgẽ sẽn tar yõod sẽn sɩngd zaabr sɛtɛɛr sẽn loog minit 30. D sẽn yãgd n na n sa bũmb n sɩng a to wã, naoor wʋsgo sẽk kae pemsem kokr yĩng ye. Sẽn paase, d yẽgemda daar fãa tʋʋm toodã, ne vɩɩmã gĩ-gĩnd-gĩnd sẽn pa nana wã.
Pa tõnd d yembr bal la sẽkã paoogẽ ye
Wẽnnaam bɛ a Sʋɩtãan Munaafɩɩk sẽn yaa ned ning sẽn maand sɩlem sẽn kɩt tɩ ãdem-biisã yõy woglem kʋʋgã, wẽnem wẽneg n dɩt-a lame. (Mak-y ne Galat dãmba 6:7, 8.) A sẽn gomd Mesi Rĩungã rogem yell saasẽ wã, Wilgri 12:12 wilgdame tɩ d tõe n talla saagre, a sẽn yet tɩ: ‘Yaa woto yĩnga arzãna la yãmb dãmb sẽn be be, bɩ y maan sũ-noogo. Toog bee ne neb nins sẽn be dũniyã zugu la ko-kãsenga pʋgẽ wã. Tɩ bõe, Sʋɩtãana sigame n wa yãmb nengẽ, la a sũ-puugra yaa kãsenga a sẽn bãng t’a wakat yaa bilfa yĩnga.’
Sã n yaa ne Biiblã yɛl wakat geelg sẽn zems ne bas-yardã, la Biiblã bãngr-goamã pidsgu, d taa ‘wakat bilf’ kãng tɛkã. Ad sɩd yaa sũ-noog tɩ d bãng t’a Sʋɩtãan wakatã na n saa zãng ka la bilfu! B sã n wa lob-a bog-zulungẽ wã poore, ãdem-bi-sakdbã na n paama zems-zãngã, la b na n tõog n paama vɩɩm sẽn-kõn-sa wã a Zeova sẽn da yãk b yĩng sɩngrẽ wã. (Wilgri 21:1-4) Sẽk kaalmã pa na n ye yɩ zu-loɛɛg ye.
Y tõe n mams vɩɩm sẽn-kõn-sa, bɩ vɩɩmd wakat fãa yĩng sẽn dat n yɛɛlgã sɩda? Y pa na n ye maan yɩɩr abada ne yɛl y sẽn da segd n bas n pa maan ye. Y sã n dat sẽk n paase, beoog beeme, bɩ semen sẽn wate, bɩ vẽere, sɩda, wakat sẽn-kõn-sa wã bee y taoore!
D rɩk sẽk ning d sẽn tar masã wã n tʋm ne yam
A Sʋɩtãan sẽn mi tɩ sẽk ning a sẽn tar n na n sãam ninsaalbã tara koakã yĩnga, a Sʋɩtãan modgdame n na n yãmb nebã ne yɛl wʋsg tɩ b pa tar sẽk n kelgd Wẽnnaamã Rĩungã sẽn luglã koe-noog ye. Woto yĩnga, d na maan neer n kelg Wẽnnaam sagl-kãngã: “Woto, bɩ y gũus neer tɩ y sẽn kẽnd to-to wã ra yɩ wa yalemb ye, la a yɩ wa yam dãmba n bao sẽk sẽn zemsã y mens yĩnga, bala rayã yaa wẽng wakate. Rẽ yĩnga, bɩ y bas yalemdo, la ket-y n bãngd a Zeova raabã sẽn ya a soab n welgdẽ.”—Efɛɛz rãmba 5:15-17, NW.
Ad sɩd tara yõod wʋsg tɩ d tʋm ne d sẽkã ne yam bũmb nins yõod sẽn yaa kãseng n yɩɩdã yĩnga, la d ra sãam-a n bao bõn-datɩ sẽn ka yõodo, sẽn pa na n naf tɩ kaoos ye! D segd n bɩɩsa manesem ning buud a Moiiz sẽn da tallã, a sẽn da wa n kot a Zeova ne a sũurã fãa woto wã: “Bɩ y wilg tõnd tɩ d sõd tõnd dasma neere tɩ d sũyã zãms yam.”—Yɩɩl Sõamyã 90:12.
Yaa sɩd tɩ dũni kãngã pʋgẽ neba fãa tara tʋʋm wʋsgo. Baasg zãnga, a Zeova Kaset rãmbã sagend-y-la sõma-sõma tɩ y rɩk sẽk sẽn tar yõod wʋsg ning y sẽn tarã bilf n bao n bãng yɛl nins Wẽnnaam sẽn baood tɩ y maan sẽn na yɩl n paam vɩɩm sẽn-kõn-sa wã a Rĩungã naam tẽngre. Y sã n dɩk lɛɛr a yembr semen pʋgẽ n zãms Biiblã sõma, “n bãngd a Zeova raabã sẽn ya a soab n welgdẽ,” tõe n kɩtame tɩ yãmb mengã yã gom-kãensã pidsg y zugu: “Bas wẽng n maan neere, pa fo zĩigẽ wakat fãa. Nin-tɩrs na n sooga dũniyã la bãmb na n zĩnda a zug wakat sẽn-ka-sɛta.”—Yɩɩl Sõamyã 37:27, 29.
[Footnotes]
a Ges-y Bãngr Sẽn Tar n Debd Vɩɩm Sẽn-Kõn-Saẽ Wã sebre, sak a 6, Watchtower Bible and Tract Society of Pennsylvania sẽn yiisi.