Nawgurawlek Tmiem il-​Ġimgħa mill-​Isbaħ!

KWAŻI kulħadd iħares ’il quddiem lejh, u meta jasal, ikun taʼ spiss l-​iktar parti eċċitanti tal-​ġimgħa. Xi wħud isiefru fih, oħrajn jilagħbu fih, oħrajn iqimu fih, u xi oħrajn joqogħdu d-​dar u jorqdu fih.

Qegħdin nitkellmu dwar dak il-​perijodu bejn l-​aħħar tal-​ġimgħa tax-​xogħol (jew il-​ġimgħa taʼ l-​iskola) u l-​bidu taʼ dik li jmiss—tmiem il-​ġimgħa! Għal xi nies li jgħixu fid-​dinja tal-​Punent, tmiem il-​ġimgħa jibda f’xi ħin il-​Ġimgħa u jibqaʼ sejjer sal-​Ħadd. Iżda minfejn oriġinat l-​idea taʼ tmiem il-​ġimgħa? U jekk tgħix fejn ġimgħa taʼ xogħol taʼ ħamest ijiem hija komuni, kif tistaʼ tuża tmiem il-​ġimgħa b’mod siewi?

Minn Ġurnata taʼ Mistrieħ għal Tmiem il-​Ġimgħa

Il-​liġijiet tas-​Sabat li ngħataw lill-​ġens taʼ Iżrael xi 3,500 sena ilu kienu jesiġu: “Int taħdem għal sitt ijiem, imma s-​sebaʼ jum hu s-​Sibt tal-​mistrieħ, jum qaddis għall-​Mulej; kull min jaħdem f’jum is-​Sibt, ikun ħaqqu l-​mewt.” (Eżodu 31:15) Is-​Sabat kien ukoll opportunità għall-​ġenituri Iżraelin biex jieħdu ħsieb il-​bżonnijiet spiritwali tal-​familji tagħhom.

Is-Sabat Lhudi kien idum minn inżul ix-​xemx tal-​Ġimgħa sa nżul ix-​xemx tas-​Sibt. Madankollu, skond The World Book Encyclopedia, dawk li kienu jistqarru li huma Kristjani “għamlu l-​Ħadd ġurnata speċjali taʼ qima, għax kienu jemmnu li Ġesù kien ġie rxoxtat f’dik il-​ġurnata. Fis-​sena 300 A.D. u fil-​ftit snin taʼ wara, kemm il-​knisja u kemm l-​istat irrikonoxxew uffiċjalment din il-​ġurnata bħala jum taʼ mistrieħ fl-​Ewropa.”

Ħaġa taʼ interess hi li dan il-​perijodu taʼ mistrieħ m’ilux ħafna li ġie mtawwal għal iktar minn ġurnata waħda biss. Dan beda fil-​Britannja fis-​snin 70 tas-​seklu 19, fejn il-​ġimgħa tax-​xogħol kienet tispiċċa f’nofsinhar tas-​Sibt. Tmiem il-​ġimgħa sar jinkludi dak in-​nofs taʼ nhar vaganza flimkien mal-​Ħadd. Is-​Sibt wara nofsinhar kien jibda b’ikla mal-​familja, li skond ir-​rivista Atlantic Monthly, “taʼ spiss kienet tiġi segwita minn banju li kien jittieħed darba f’ġimgħa f’post lokali bil-​banjijiet.”

Fl-Istati Uniti, tmiem il-​ġimgħa kien imtawwal saħansitra iktar, għal vaganza taʼ jumejn. Skond sors wieħed, l-​ewwel ġimgħa xogħol taʼ ħamest ijiem ġiet introdotta minn fabbrika fi New England fl-​1908. Dan l-​arranġament kien aċċettabbli kemm għall-​ħaddiema Lhud u kemm għal dawk “Kristjani,” ladarba kull grupp kellu l-​ġurnata taʼ mistrieħ tiegħu—is-​Sibt għal-​Lhud u l-​Ħadd għall-​“Kristjani.” Il-​ġimgħa tax-​xogħol taʼ ħamest ijiem malajr saret popolari. Henry Ford, li kien manifattur tal-​karozzi, mexxa din l-​idea ’l quddiem. Dan peress li, taʼ bniedem moħħu jilħaqlu li kien, ikkonkluda li l-​ħruġ mal-​familja fi tmiem il-​ġimgħa kien se jżid il-​bejgħ tal-​karozzi.

X’Għandek Ippjanat għal Tmiem il-​Ġimgħa?

Illum, tmiem il-​ġimgħa taʼ jumejn daħal ħafna fl-​istil taʼ ħajja tal-​Punent. Jekk tgħix f’din il-​parti tad-​dinja, lejn l-​aħħar taʼ ġimgħa xogħol, x’aktarx li sħabek se jistaqsuk, “X’għandek ippjanat għal tmiem il-​ġimgħa?” It-​tweġiba għal din il-​mistoqsija tinkludi possibbiltajiet eċċitanti.

Ladarba matul il-​ġimgħa kollha l-​ħin tiegħek huwa kontrollat mill-​imgħallem, tmiem il-​ġimgħa jistaʼ jagħtik opportunità biex terġaʼ tikseb sens taʼ kontroll fuq ħajtek. Jistaʼ jgħinek ukoll tieħu pawsa mir-​rutina tiegħek taʼ matul il-​ġimgħa u jagħtik l-​opportunità li tieħu l-​mistrieħ li għandek bżonn jew li tqattaʼ ftit tal-​ħin mal-​maħbubin tiegħek. Jew jistaʼ sempliċement jagħtik l-​opportunità biex tieħu sehem f’wieħed mill-​iktar passatempi popolari fi tmiem il-​ġimgħa—ix-​xiri għall-​gost. “Vera nieħu pjaċir meta mmur indur il-​ħwienet,” tgħid Brigitte, li tgħix il-​Ġermanja.

Xi studji juru li ħafna nies jippreferu li jqattgħu l-​ħin liberu tagħhom sempliċement jirrilassaw. Dawk l-​uħud li fi tmiem il-​ġimgħa jkunu jridu joqogħdu d-​dar akkost taʼ kollox, jistgħu jagħmlu affarijiet oħra: jieħdu ħsieb il-​pjanti taʼ ġewwa jew taʼ barra, iġemmgħu l-​bolol, idoqqu jew jisimgħu l-​mużika, jaraw il-​vidjos, isajru, jiktbu l-​ittri, jaqraw, iħitu, jaħdmu s-​suf, jieħdu sehem f’xi sport, u jpinġu, biex insemmu ftit biss. Xi wħud jippreferu jagħmlu affarijiet li bihom ikunu jistgħu jikkomunikaw maʼ wliedhom u l-​parti l-​oħra fiż-​żwieġ, bħal per eżempju bil-​jigsaw puzzles jew b’xi logħob ieħor li jintlagħab fuq il-​mejda.a

Tikkundanna l-​Bibbja li wieħed juża l-​ħin tiegħu b’modi bħal dawn li jidhru li huma ħela taʼ żmien? Mhux bilfors. Salamun kiteb: “Aħjar id waħda mimlija u fil-​mistrieħ, milli tnejn imfawwra u fit-​taħbit, u l-​ġiri wara r-​riħ.” (Koħèlet 4:6) Meta jsiru bil-​moderazzjoni, il-​logħob, il-​mistrieħ, u r-​rilassament żgur li għandhom posthom fil-​ħajja taʼ Kristjan.

Meta Tmur fl-​Estrem

Mill-​banda l-​oħra, iż-​żejjed minn ħaġa tajba wkoll jistaʼ jkollu r-​riżultat oppost taʼ dak mixtieq, u jagħmel il-​ħsara. Per eżempju, it-​taħriġ fiżiku għandu l-​benefiċċji tiegħu. (1 Timotju 4:8) Iżda xi atleti taʼ tmiem il-​ġimgħa jipprattikaw l-​isport b’devozzjoni kważi reliġjuża. Billi jkunu determinati li jiżviluppaw il-​metodu t-​tajjeb biex jirbħu, xi wħud iqattgħu żżejjed ħin u jonfqu wisq flus biex jieħdu lezzjonijiet u jixtru apparat elaborat taʼ l-​isport.

Barra minn hekk, hemm involuti riskji taʼ saħħa meta wieħed jisforza lil ġismu iktar milli jiflaħ avolja ma jkunx trenjat. Ġurnal wieħed jirrapporta dwar nies taʼ mezz’età msejħin “gwerrieri taʼ l-​isport taʼ tmiem il-​ġimgħa” li, billi huma determinati li jidhru iżgħar, jispiċċaw jilwu, ifekku, jaqtgħu, u jbenġlu xi mkien. Oħrajn jirriskjaw ħajjithom jew iweġġgħu serjament fi sport hekk imsejjaħ eċċitanti jew estrem.b B’hekk il-​Bibbja tagħti l-​parir għaqli ħafna biex wieħed juża r-​‘rażna.’ (Titu 2:2) L-​eżerċizzju għandu jġiegħel lil dak li jkun iħossu rifreskat, mhux jixroblu saħħtu jew jipperikolah.

B’hekk xi wħud jippreferu jieħdu sehem f’attivitajiet fiżiċi inqas estremi. Per eżempju, il-​mixi huwa popolari ferm fil-​Ġermanja. Fil-​fatt, passatemp favorit wieħed fl-​Ewropa jissejjaħ il-​mixi bi sfida. Dan jirrikjedi li tiġri wara l-​ħin u mhux wara nies oħra. L-​idea hi li timxi minn mogħdija speċifika f’ċertu ħin stipulat. Dan żgur hu mod pjaċevoli kif tagħmel l-​eżerċizzju u fl-​istess ħin tgawdi veduti mill-​isbaħ. U hija xi ħaġa li l-​familja kollha tistaʼ tieħu pjaċir tagħmilha.

Tmiem il-​Ġimgħa Mimli Daqs Bajda

Xi drabi xi wħud jimlew wisq tmiem il-​ġimgħa b’attivitajiet li jispiċċaw ma jiħdux gost jagħmluhom jew igawdu ftit biss minnhom. Meta tibda l-​ġimgħa l-​ġdida, dawn iħossuhom għajjenin ferm, mhux rifreskati. Ir-​rivista Ġermaniża Focus irrapportat dwar studju li fih 27 fil-​mija taʼ dawk mistoqsijin sabu li l-​attivitajiet tagħhom taʼ rikreazzjoni kienu qed isiru b’wisq ġenn u kienu stressanti żżejjed.

“Il-​mistrieħ jipproteġi l-​effiċjenza,” kitbet ir-​rivista Time. Bl-​istess mod, Ġesù Kristu fehem li għandna bżonn nistrieħu u nirrilassaw. Mark 6:31 jirrapporta li Ġesù qal lid-​dixxipli tiegħu: “‘Ejjew miegħi intom biss weħidkom f’xi post imwarrab, u strieħu ftit.’ Għax tassew, kien hemm ħafna nies ġejjin u sejrin u anqas żmien biex jieklu ma kienu jħallulhom.” Għalhekk, filwaqt li l-​eżerċizzju, ix-​xiri, u affarijiet simili għandhom posthom, jekk tippjana xi ħin għall-​qari, il-​mistrieħ, jew l-​irqad tistaʼ tħossok rifreskat ħafna. Madankollu, hemm xi ħaġa oħra li tistaʼ tagħmel biex tmiem il-​ġimgħa tgawdih iktar.

Bżonnijiet Spiritwali

Fil-​Priedka taʼ fuq il-​Muntanja, Ġesù qal: “Henjin il-​foqra fl-​ispirtu, għax tagħhom hija s-​Saltna tas-​Smewwiet.” (Mattew 5:3) Wieħed mill-​iskopijiet tas-​Sabat, il-​jum oriġinali tal-​mistrieħ, kien biex in-​nies ikunu jistgħu jieħdu ħsieb il-​bżonnijiet spiritwali tagħhom. Jistaʼ tmiem il-​ġimgħa jintuża għal skop simili llum? Ikkunsidra l-​eżempju tax-​Xhieda taʼ Jehovah. Il-​biċċa l-​kbira mill-​kongregazzjonijiet tagħhom ikollhom il-​laqgħat prinċipali jew nhar taʼ Sibt jew nhar taʼ Ħadd. Fi tmiem il-​ġimgħa jsiru wkoll laqgħat akbar, bħalma huma l-​assembleat u l-​konvenzjonijiet. Ħafna mix-​Xhieda taʼ Jehovah spiss jużaw ċertu ħin fi tmiem il-​ġimgħa biex imorru minn dar għal dar u jiddiskutu l-​Bibbja mal-​proxxmu tagħhom.

M’għandniex xi ngħidu, bħal kulħadd, ix-​Xhieda taʼ Jehovah għandhom xogħlijiet, djar, u familji x’jieħdu ħsieb. Għalhekk, meta jkun possibbli, huma jippjanaw ukoll attivitajiet taʼ rikreazzjoni għalihom infushom u għall-​familji tagħhom. Iżda huma jagħtu l-​prijorità lill-​affarijiet spiritwali. Huwa dan taʼ piż għalihom? Ikkunsidra l-​esperjenzi taʼ l-​individwi li ġejjin.

Qabel ma saru Xhieda, Jürgen u Doris, raġel u mara mill-​Ġermanja, kienu jqattgħu tmiem il-​ġimgħa jittrennjaw fi klabb taʼ l-​isports. Melle u Helena kienu jqattgħu l-​ħin iżuru l-​mużewijiet taʼ l-​arti. Wieħed raġel jismu Helmut, fi tmiem il-​ġimgħa kien iħobb joħroġ u jgawdi n-​natura. U waħda mara jisimha Silvia kienet tqattaʼ tmiem il-​ġimgħa fid-​diskoteka. Iżda mindu saru Xhieda taʼ Jehovah id-​drawwiet tagħhom taʼ rikreazzjoni nbidlu ferm.

Jürgen u Doris jispjegaw: “Vera li dejjem kien ikollna x’nagħmlu bl-​attivitajiet tagħna taʼ rikreazzjoni, imma mhux li kienu jtejbulna ħajjitna. Illum il-​ġurnata, meta ngħinu lin-​nies jifhmu l-​Bibbja, kemm ħajjithom kif ukoll ħajjitna, ssir iżjed sinifikanti u mimlija skop.” Xi ngħidu dwar Melle u Helena? “Il-​Bibbja tagħti gwida biex ikollna l-​aqwa ħajja possibbli, u meta nitkellmu maʼ nies oħra dwarha nħossuna ferħanin ħafna.” Ħajjet Helmut issa għala hi iktar sodisfaċenti? “Jiena naf li dak li qiegħed nagħmel fil-​ministeru pubbliku huwa importanti għal Jehovah,” jgħid hu. U Silvia tikkummenta: “Fl-​ippridkar niltaqaʼ man-​nies u jkolli konversazzjonijiet interessanti, u jien nieħu gost nagħmilhom it-​tnejn li huma.”

Għax ma tkellimhomx lix-​Xhieda taʼ Jehovah meta jerġgħu jiġu jżuruk? Diskussjoni qasira maʼ xi ħadd minnhom tistaʼ tkun l-​ewwel pass biex issib iktar skop fil-​ħajja, mhux biss fi tmiem il-​ġimgħa imma kull ġurnata tal-​ġimgħa!

Huma x’inhuma l-​attivitajiet taʼ rikreazzjoni li tħobb, kun ċert li tmiem il-​ġimgħa jkun inkuraġġanti u pjaċevoli. Jekk tifhem bil-​Ġermaniż, nixtiqulek “schönes Wochenende.” Jekk taf bl-​Ispanjol, mela, “¡Buen fin de semana!” Jekk inti mill-​Ukraina, nistgħu ngħidulek, “Бажаю вам приємно провести вихідні.” Tgħix fejn tgħix u tagħmel x’tagħmel, nawgurawlek tmiem il-​ġimgħa mill-​isbaħ!

[Noti taʼ taħt]

[Kumment f’paġna 21]

Tmiem il-​ġimgħa sabiħ huwa taħlita bnina taʼ mistrieħ, rikreazzjoni, u attività spiritwali