Il-​Moda li Dejjem Tinbidel

KEMM jekk nirrealizzaw jew le, id-​deċiżjonijiet li nieħdu kuljum dwar x’se nilbsu, sa ċertu punt, jiġu influwenzati mill-​moda. Fl-​aħħar mill-​aħħar, l-​influwenza qawwija tal-​moda tiddetermina ħafna dak li ssib x’tixtri.

Anki dawk il-​ħwejjeġ li issa nħarsu lejhom bħala li huma ordinarji, xi darba kienu tal-​moda. Per eżempju, iktar minn seklu ilu, il-​qmis u l-​ingravata taʼ l-​irġiel kienu saru verament popolari. U lura fis-​snin 20 il-​flokkijiet tan-​nisa saru stil permanenti fil-​moda.

Żewġ xewqat bażiċi jqanqlu l-​industrija tal-​moda—li tkun oriġinali u li taddatta ruħek. Kważi kulħadd jieħu pjaċir jilbes xi ħaġa ġdida. Din hija r-​raġuni għala xi drabi nixtru l-​ħwejjeġ, mhux minħabba li xi libsa ma tkunx għadha tajba iżda sempliċement għax inkunu rridu bidla. Fl-​istess ħin, ma nkunux irridu nidhru differenti, għalhekk nixtru l-​ħwejjeġ biex sa ċertu punt naqblu maʼ l-​istil taʼ sħabna. Tul is-​sekli l-​industrija tal-​ħwejjeġ ħadet ħsieb dawn ix-​xewqat taʼ l-​individwu li jrid ikun oriġinali u li jaddatta ruħu, u kultant saħansitra ħadet vantaġġ minnhom.

Storja fil-​Qosor

Biex joħolqu stil, l-​istilisti jużaw ħames elementi bażiċi: il-​kulur, il-​forma, id-​drapp, in-​nisġa, u kif jitqassmu l-​linji (jew id-​disinn fil-​wiċċ tad-​drapp). Tul is-​snin, l-​għażliet disponibbli għall-​istilisti u l-​ħajjata mmultiplikaw f’dawn il-​ħames aspetti. Per eżempju, fl-​Eġittu tal-​qedem, id-​drapp trasparenti magħmul mill-​għażel, li kien isir lokalment, kien mitlub ħafna u kien ideali għal temp sħun. Iżda minħabba li l-​għażel ma setax jinżebagħ faċilment, spiss kien ikun taʼ kulur wieħed—abjad ibbliċjat. Madankollu, l-​istilisti Eġizzjani kienu jagħmlu l-​piegi fid-​drapp biex b’hekk ħwejjiġhom kellhom drapp u forma sabiħa. B’hekk, beda jeżisti wieħed mill-​iktar stili li damu fl-​istorja tad-​dinja.

Sa l-​ewwel seklu E.K., saru disponibbli drappijiet u kuluri ġodda. Ir-​Rumani għonja kienu jimportaw il-​ħarir miċ-​Ċina u l-​Indja, għalkemm il-​ħarir minsuġ kien jiswielhom daqs id-​deheb minħabba n-​nefqa biex jittrasportawh. Drapp tal-​moda ieħor kien is-​suf kulurit minn Tir, li kull libbra minnu setgħet tiswa maʼ l-​1,000 dinar—tliet snin paga taʼ ħaddiem komuni. Minħabba l-​kuluri u d-​drappijiet ġodda, ir-​Rumani għonja setgħu jilbsu l-​istola—mantar twil u wiesaʼ—magħmul mill-​qoton kaħlani mill-​Indja jew forsi mill-​ħarir isfar miċ-​Ċina.

Għalkemm kultant żmien kien ikun hemm stili ġodda, fiż-​żminijiet taʼ l-​imgħoddi libsa li kienet tiswa ħafna flus kienet iddum moda tul ħajjithom kollha. Il-​bidliet saru bil-​mod u ġeneralment effettwaw biss lin-​nobbli. Madankollu, minħabba l-​bidla mgħaġġla li saret fl-​ekonomija, il-​moda bdiet tinfluwenza iktar u iktar lin-​nies komuni.

Matul is-​seklu 19, industriji sħaħ bdew jipproduċu ħwejjeġ kemm għas-​sinjuri u kemm għall-​foqra. Il-​fabbriki tal-​qoton u s-​suf bdew jiżdiedu malajr, u l-​prezz tad-​drappijiet beda jorħos. Minħabba l-​magni tal-​ħjata, il-​ħwejjeġ setgħu jsiru iktar bl-​irħis, u ż-​żebgħa sintetika ġdida offriet għażla akbar taʼ kuluri.

Il-bidliet soċjali u teknoloġiċi kellhom irwol akbar fl-​ilbies tan-​nies komuni. Fl-​Ewropa tal-​Punent u fl-​Amerika taʼ Fuq, in-​nies kellhom iktar flus x’jonfqu. Fis-​snin 50, bdew joħorġu r-​rivisti tan-​nisa, u ftit wara dan il-​ħwienet bdew joħorġu ħwejjeġ lesti tad-​daqsijiet normali. Ukoll, fis-​seklu 19, Charles Frederick Worth introduċa l-​wirjiet tal-​moda, waqt li uża n-​nies bħala mudelli biex iqanqal l-​interess tal-​klijenti prospettivi.

Fis-seklu 20, fibri sintetiċi ġodda, bħalma huma r-​rayon, in-​nylon, u l-​polyester, offrew lill-​manifatturi varjetà akbar taʼ drappijiet. Id-​disinni bil-​kompjuter għamluha iktar faċli biex jipproduċu stili ġodda, u minħabba l-​globalizzazzjoni, il-​moda ġdida setgħet tidher kważi fl-​istess perijodu f’Tokjo, New York, Pariġi, u São Paulo. Sadanittant, l-​istilisti u l-​manifatturi sabu modi ġodda kif jippromwovu l-​prodotti tagħhom.

Illum, iż-​żgħażagħ ħadu post is-​sinjuri bħala l-​iktar uħud li jiġġennu wara l-​moda. Kull xahar, miljuni minnhom jixtru ħwejjeġ ġodda, u din l-​industrija tipproduċi b’mijiet taʼ biljuni taʼ dollari taʼ ħwejjeġ kull sena.a Iżda hemm xi xkiel li ma jidhirx?

[Nota taʼ taħt]

[Kaxxa/Stampi f’paġna 4, 5]

Dawk li Joħolqu l-​Moda

Għal sekli sħaħ is-​slaten u n-​nobbli ħolqu l-​istil fl-​ilbies. Fis-​seklu 17, ir-​Re Lwiġi XIII taʼ Franza ddeċieda li jilbes parrokka biex jgħatti l-​qargħa. Fi żmien qasir, nobbli oħra mill-​Ewropa bdew iqaxxru xagħarhom u jilbsu l-​parrokka—moda li damet teżisti għal iktar minn seklu.

Fis-​seklu 19, ir-​rivisti tan-​nisa mexxew il-​moda ’l quddiem u saħansitra offrew disinni li ma jiswewx ħafna sabiex in-​nisa jagħmlu ħwejjiġhom stess. Fis-​seklu 20, hekk kif il-​films u t-​televixin saru iktar popolari, l-​atturi saru idoli internazzjonali u daħħlu ċerti xejriet fil-​moda. Il-​mużiċisti popolari wkoll bdew joħolqu ċertu stil taʼ ilbies li ħafna żgħażagħ malajr bdew jimitawh. Illum, kważi xejn ma nbidel, hekk kif dawk li jirreklamaw jużaw b’mod effettiv il-​wirjiet tal-​moda, ir-​rivisti sbieħ, il-​kartelluni, il-​vetrini, u r-​reklami tat-​televixin biex iqanqlu domanda għal ħwejjeġ ġodda.

[Stampa]

Ir-​Re Lwiġi XIII

[Sors]

From the book The Historian’s History of the World

[Stampa f’paġna 4]

Din il-​libsa taʼ l-​għażel taʼ l-​Eġizzjani tal-​qedem kienet waħda mill-​iktar affarijiet li damet fil-​moda

[Sors]

Ritratt b’korteżija tal-​British Museum

[Stampa f’paġna 4]

F’Ruma tal-​qedem in-​nisa kienu jilbsu l-​istola

[Sors]

Mill-​ktieb Historia del Traje, 1917

[Stampa f’paġna 4, 5]

Il-​kimono baqaʼ jeżisti sa madwar is-​650 E.K.

[Sors]

Mill-​gazzetta La Ilustración Artística, Volum X, 1891

[Stampa f’paġna 5]

Fi żminijiet taʼ l-​imgħoddi, libsa li tiswa ħafna kienet iddum moda tul ħajjithom kollha

[Sors]

EclectiCollections

[Stampa f’paġna 5]

Minħabba l-​bidla mgħaġġla li saret fl-​ekonomija, sar iktar possibbli għan-​nies komuni li jimxu skond il-​moda

[Sors]

EclectiCollections