L-Aspett Negattiv tal-Faxxinu
M’HEMM l-ebda dubju li jekk issegwi l-moda, tistaʼ tiġi megħjun biex tidher aħjar u tkun fiduċjuż fik innifsek. Tibdila addattata tistaʼ tnaqqaslek xi difetti fiżiċi u saħansitra ttejjeb il-karatteristiċi pożittivi tiegħek. Tistaʼ wkoll teffettwa l-mod kif jarak ħaddieħor.
Iżda d-dinja tal-moda għandha aspett ikrah, wieħed li ma jistax jiġi injorat. Dawk li jmorru jixtru jistgħu jinqabdu f’rutina li dejjem ikunu jridu jġeddu l-gwardarobba tagħhom. Wara kollox, il-moda tibqaʼ tipproduċi kemm tiflaħ stili ġodda. Dan mhux b’kumbinazzjoni, għaliex il-kumpaniji li jipproduċu l-ħwejjeġ tal-moda jagħmlu iktar flus meta l-ħwejjeġ jispiċċaw malajr mill-moda. Bħalma tpoġġiha l-istilista tal-moda Gabrielle Chanel, “il-moda ssir biex ma tibqax moda.” Għalhekk, ix-xerrej li ma joqgħodx attent jistaʼ jħossu obbligat jixtri ħwejjeġ ġodda għas-sempliċi raġuni biex ikun dejjem liebes modern.
Hemm ukoll il-periklu li l-individwu jċedi għall-pressjoni sottili tar-reklamar. Il-kumpaniji tal-moda jonfqu miljuni taʼ dollari biex jirreklamaw il-prodotti tagħhom, u spiss ipinġu ċertu stil taʼ ħajja rilassat li dawk li jilbsu l-ħwejjeġ tad-ditta tagħhom suppost igawdu. Dawn il-messaġġi jistaʼ jkollhom impatt qawwi. “Għaż-żgħażagħ, m’hemm xejn iktar trawmatiku milli ma jkollhomx żarbun ‘tad-ditta t-tajba,” jgħid għalliem taʼ l-iskola ġo Spanja.
Il-Ġibda tal-Moda
Xi gruppi jużaw stil taʼ ħwejjeġ biex juru li jappartjenu lil ċertu grupp. Dak li jilbsu jistaʼ juri li huma jiċħdu s-soċjetà, li għandhom stil taʼ ħajja liberu, jew saħansitra li huma vjolenti jew razzisti. Għalkemm xi ftit minn dawn l-istili jistgħu jkunu estremi jew skandalużi, spiss dawk li huma parti mill-grupp jilbsu l-istess stil taʼ lbies. Anki jekk ikun hemm min ma jaqbilx maʼ l-ideali tal-grupp, jistaʼ xorta jinġibed mill-istil tagħhom. Dawn l-uħud li jadottaw dan l-istil taʼ lbies jistgħu jagħtu l-impressjoni lil oħrajn li huma jippromwovu jew jaqblu mat-twemmin fundamentali tal-grupp.
Ġeneralment, il-moda tiġi u tmur, ftit minnha tispiċċa fi ftit xhur. Tistaʼ toriġina minn xi mużiċist popolari jew xi ħaddieħor li dejjem joħroġ b’xi stil ġdid. Madankollu, ftit huma dawk il-modi li jibqgħu. Per eżempju, il-jeans blu kien popolari fost iż-żgħażagħ li kienu jipprotestaw fis-snin 50 u 60. Madankollu, illum jintlibes għal diversi okkażjonijiet u minn nies taʼ etajiet differenti.
Il-Ġlieda biex Tinkiseb Figura Perfetta
Dawk li jieħdu l-moda wisq bis-serjetà jistgħu jsiru konxji żżejjed tad-dehra tagħhom. Ġeneralment il-mudelli jkunu twal u rqaq, u spiss ifeġġu l-figuri tagħhom quddiem wiċċna.a Il-fiżiku “ideali” jintuża biex jiġi reklamat kollox, mill-karozzi sal-ħelu. Iċ-Ċentru Britanniku tar-Riċerka taʼ l-Affarijiet Soċjali kkalkula li “n-nisa żgħażagħ issa jaraw iktar stampi taʼ nisa sbieħ li jispikkaw f’ġurnata waħda milli raw ommijietna tul l-adolexxenza kollha tagħhom.”
Dan il-bumbardament taʼ dawn il-figuri kollha jistaʼ jkun taʼ ħsara. Per eżempju, fl-Istati Uniti, stħarriġ wieħed kwotat mir-rivista Newsweek sab li 90 fil-mija mill-adolexxenti bojod ma kinux kuntenti bil-figura tagħhom. Xi wħud minnhom kienu lesti jagħmlu minn kollox biex jiksbu l-‘figura ideali.’ Madankollu, iċ-Ċentru tar-Riċerka taʼ l-Affarijiet Soċjali jsostni li inqas minn 5 fil-mija biss tal-popolazzjoni femminili jistaʼ jkollha l-ideal kif jidher fil-mezzi tax-xandir. Minkejja dan, l-ammirazzjoni qawwija lejn il-figura rqiqa ħafna jassret lil miljuni taʼ nisa żgħażagħ. Xi wħud waslu biex daħlu fil-periklu taʼ l-anoreksja nervosa.b Il-mudella Spanjola Nieves Álvarez, li kellha l-anoreksja, tammetti: “Kont nibżaʼ mill-ħxuna iktar milli mill-mewt.”
Veru, it-taqlib konness maʼ l-ikel bħall-anoreksja u l-bulimja jistaʼ jkun kaġunat minn għadd taʼ fatturi oħra. Madankollu, il-Psikjatri Anne Guillemot u Michel Laxenaire jgħidu: “Id-devozzjoni għall-irquqija għandha parti mit-tort.”
Jidher ċar li l-moda għandha lat pożittiv u ieħor negattiv. Din timla ċerta xewqa li għandu l-bniedem biex jidher preżentabbli u jkollu xi ħaġa ġdida x’jilbes. Iżda l-estremi fil-moda jistgħu jġagħluna nilbsu ħwejjeġ li jagħtu impressjoni ħażina dwarna lil oħrajn. U jekk nagħtu wisq importanza lid-dehra tagħna, nistgħu nibdew nemmnu b’mod żbaljat li l-valur tagħna jiddependi mid-dehra taʼ barra u mhux mill-valuri ġewwinija tagħna. “Irridu nibdew nistmaw l-abbiltà taʼ l-individwu u kif inhu minn ġewwa, iktar milli sempliċement kif jidher minn barra,” tgħid Álvarez, li kkwotajna iktar kmieni. Iżda din il-bidla fil-livelli ma tantx hi probabbli li se sseħħ malajr. Allura, kif nistgħu niksbu ħarsa bilanċjata lejn il-moda?
[Noti taʼ taħt]
a Ġeneralment, il-mudelli jridu jkunu twal “minn taʼ l-inqas 1.74 metri, irqaq ħafna, b’xofftejhom kbar, ħaddejhom imqabbżin, għajnejhom kbar, saqajhom twal u mneħirhom dritt u mhux kbir ħafna,” tirrapporta r-rivista Time.
b Assoċjazzjoni Nazzjonali Amerikana taʼ l-Anoreksja Nervosa u d-Diżordnijiet Assoċjati Magħha tikkalkula li fl-Istati Uniti biss tmien miljun ruħ ibatu mill-anoreksja, u xi wħud mill-każijiet jispiċċaw fatali. Il-maġġuranza tagħhom (86 fil-mija) bdew ibatu mit-taqlib konness maʼ l-ikel qabel għalqu l-21 sena.
[Kaxxa/Stampa f’paġna 8, 9]
Hemm Xi Ħadd li Veru Lest li Jilbes Hekk?
Kull sajf u xitwa, id-djar tal-moda fi New York, Pariġi, u Milan jagħmlu wirjiet tal-moda bi ħwejjeġ esklużivi taʼ stilisti magħrufin. Minbarra li jkunu jiswew ħafna flus, bosta minn dawn l-ilbiesi xejn ma jkunu prattiċi, jekk mhux saħansitra impossibbli biex tilbishom. “Id-disinji strambi, u esaġerati li jintwerew m’humiex magħmulin biex jintlibsu mill-pubbliku in ġenerali,” jgħid l-istilista Spanjol Juan Duyos. “L-iskop tal-wirja tal-moda jistaʼ jkun biex jiġbed l-attenzjoni lejn l-istilista jew id-ditta iktar milli biex jinbiegħu l-ħwejjeġ li jkunu qed jintwerew. Per eżempju, kollezzjoni impressjonanti li taqlaʼ ħafna kummenti mill-mezzi tax-xandir tistaʼ tgħin biex tinbiegħ xi fwieħa tad-ditta taʼ xi stilista.”
[Stampa f’paġna 7]
Biex iżżomm mal-moda għandu mnejn ikollok tonfoq ħafna flus
[Stampa f’paġna 7]
Xi wħud waslu biex daħlu fil-periklu taʼ l-anoreksja
[Stampa f’paġna 7]
Jekk taddatta ruħek għal ċertu stil taʼ lbies tistaʼ tagħti x’tifhem li tappartjeni lil ċertu grupp