Il-​Pedament Tiegħi Għal Ħajja Mimlija Skop

KIF RAKKONTAT MINN ERNEST PANDACHUK

Twilidt fil-​kampanja vasta f’Saskatchewan, il-​Kanada. Meta kelli 23 sena, mort l-​Afrika, fejn hemmhekk qattajt ħajja interessanti bħala missjunarju għal 35 sena. Kif spiċċajt għamilt dawn l-​affarijiet f’ħajti? Mhux b’kumbinazzjoni. Ħa nispjega.

L-​EWWEL dar li kelli kienet magħmula mill-​arbli, mit-​tafal, u mill-​ħaxix​—ma tantx kienet addattata biex tipproteġi lill-​familja tagħna mix-​xtiewi kesħin ħafna fejn konna noqogħdu. Fl-​1928, qabel ma l-​biċċa l-​kbira minna d-​disat itfal twelidna, missieri u ommi aċċettaw il-​letteratura Biblika minn viżitatur li ġie jżurna fir-​razzett tagħna. Tul ix-​xitwa twila taʼ wara, huma studjaw il-​Bibbja bl-​għajnuna taʼ dawn il-​pubblikazzjonijiet. Sar-​rebbiegħa taʼ wara, kienu konvinti li sabu l-​verità. Kienu jitkellmu dwarha mal-​familja, mal-​ħbieb, u mal-​ġirien iżda speċjalment mat-​tfal tagħhom.

Twilidt fl-​1931, u ftit wara twieldu l-​ħames ħuti l-​oħra. Il-​qari u l-​istudju tal-​Bibbja kienu parti mir-​rutina tal-​familja tagħna. Nieħu gost niftakar meta konna nqattgħu kull fil-​għodu flimkien. Missieri kien jieħu ħsieb li jiddiskuti vers mill-​Bibbja magħna, anki meta kien ikollna l-​viżitaturi. Ommi u missieri, kif ukoll it-​tfal kbar l-​oħra, kienu jaqraw darba kull wieħed il-​pubblikazzjonijiet tal-​Bibbja b’leħen għoli.

Minbarra li għallimna naqraw u niktbu, missierna għallimna wkoll nagħmlu r-​riċerki billi nużaw il-​konkordanzi tal-​Bibbja. Malajr tgħallimna nużaw il-​Bibbja biex nispjegaw it-​twemmin tagħna lil ħaddieħor. Dawn id-​diskussjonijiet interessanti għenuni biex nirraġuna fuq suġġetti tal-​Bibbja. Bil-​mod il-​mod, stajt nuża l-​Bibbja biex nuri li ċertu tagħlim reliġjuż kien falz. Stajt nagħti prova li r-​ruħ tmut, li m’hemmx infern, u li Alla u Ġesù m’humiex ugwali jew parti mill-​hekk imsejħa Trinità.—Koħèlet 9:​5,10; Eżekjel 18:4; Ġwanni 14:28.

Missierna u ommna kienu wkoll jgħallmuna bl-​eżempju u kienu jinkuraġġuna biex nibqgħu nżommu sħiħ maʼ dak li hu tajjeb, anki jekk dan kien ifisser li ma nkunux popolari man-​nies. Bħal per eżempju, qatt ma kienu jużaw it-​tabakk, u kienu jwissuna dwar l-​effetti tiegħu li jniġġsu u tal-​pressjoni li konna se niltaqgħu magħha l-​iskola biex nużawh. Niftakar il-​kliem taʼ missieri: “Hemm mnejn tiġi msejjaħ fidil jekk tirrifjuta li tpejjep. Iżda staqsi lill-​persuna, ‘Min huwa raġel? Il-​wieħed li huwa kontrollat mit-​tabakk jew il-​wieħed li jikkontrolla ttabakk?’”

Test ieħor li kien se juri jekk kontx se nobdi dak li kont tgħallimt mill-​Bibbja fit-​tfulija tiegħi kien meta kelli 11-il sena. Sa dak iż-​żmien it-​Tieni Gwerra Dinjija kienet bdiet, u fl-​iskola t-​tfal kienu mistennijin li jwiegħdu l-​lealtà tagħhom lill-​bandiera. Mill-​istudju tiegħi tal-​Bibbja rrealizzajt li wegħda bħal din kienet att taʼ qima, għalhekk irrifjutajt li nipparteċipa. Dan wassal għat-​tkeċċija tiegħi mill-​iskola għal sitt xhur.

Madankollu, maż-​żmien komplejt u spiċċajt l-​iskola, u f’Marzu taʼ l-​1947, issimbolizzajt id-​dedikazzjoni tiegħi lil Alla Jehovah billi tgħammidt. Sitt xhur wara sirt pijunier, proklamatur full-time taʼ l-​aħbar tajba. L-​ewwel qdejt fin-​nofsinhar taʼ Saskatchewan, billi tajt xiehda lill-​gabillotti u lill-​ħaddiema fl-​irziezet kbar f’dan it-​territorju vast. Fis-​sajf kont nivvjaġġa biż-​żiemel, u fil-​kesħa tax-​xitwa, kont nuża slitta mgħottija li kienu jiġbduha ż-​żwiemel, li aħna konna nsejħulha caboose. Konna nsaħħnuha permezz t’apparat li jaħdem bil-​faħam, għalhekk ridt noqgħod attent li ma naqlibx is-​slitta.

In-nies li kienu joqogħdu f’postijiet imwarrba kienu dħulin u ospitabbli. Meta kont immur inżurhom tard wara nofsinhar, taʼ spiss kienu jistidnuni biex norqod hemm. Kemm kont ngħożż id-​diskussjonijiet ħajjin mill-​Bibbja li kien ikolli! Il-​membri tal-​familja Petersons urew interess wara li kelli diskussjoni magħhom tul lejl sħiħ. Earl u ommu saru Xhieda taʼ Jehovah żelużi.

Naqdi fi Quebec

Fl-​1949, weġibt għas-​sejħa taʼ pijunieri biex jgħinu fix-​xogħol taʼ l-​ippridkar fil-​provinċja taʼ Quebec. Madwar 200 pijunier mill-​Kanada tal-​punent wieġbu għaliha. Waslu fil-​belt taʼ Montreal f’Settembru, lesti biex jaċċettaw l-​inkarigi fi Quebec. Dan kien matul iż-​żmien li kien qed jiggverna l-​Prim Ministru Kattoliku Maurice Duplessis, li ħalef li jeħles il-​provinċja mix-​Xhieda.

Dawn kienu żminijiet mimljin xogħol, eċċitament, u sfidi. Kellna nitgħallmu l-​lingwa Franċiża, kif ukoll ġejna arrestati u attakkati minn folla nies irrabjati u kien hemm xi fanatiċi li kienu jiġu jtellfu l-​assembleat Kristjani tagħna. Madankollu, intolleranza bħal din ma kinitx tbeżżagħni jew iddgħajjifli d-​deċiżjoni tiegħi li nagħżel karriera bħala ministru t’Alla. Il-​ġenituri tiegħi nisslu fija l-​imħabba għal dak li hu tajjeb u l-​konvinzjoni li x-​xogħol taʼ l-​ippridkar madwar id-​dinja li Ġesù bassar kien se jitwettaq, kienet x’kienet l-​oppożizzjoni.—Mattew 24:​9, 14.

Matul iż-​żmien li qattajt fi Quebec, iltqajt maʼ Emily Hawrysh, pijuniera leali minn Saskatchewan. Minn meta żżewwiġna fis-​27 taʼ Jannar, taʼ l-​1951, Emily saret ħaddiema leali miegħi u sieħba taʼ inkuraġġiment għalija. Minħabba li l-​mira tagħna kienet li nieħdu sehem iktar bis-​sħiħ fil-​ministeru, applikajna għall-​Iskola taʼ Gilgħad u ġejna aċċettati bħala studenti tagħha. Din l-​iskola tipprovdi kors taʼ diversi xhur li jipprepara lill-​ministri għas-​servizz missjunarju. Aħna ggradwajna mill-​20 klassi taʼ Gilgħad fi Frar taʼ l-​1953.

Sakemm konna qegħdin nistennew id-​dokumenti li kienu jħalluna nidħlu fl-​Afrika, ġejna mistiedna biex ngħinu l-​kongregazzjonijiet tax-​Xhieda taʼ Jehovah f’Alberta u Ontario, il-​Kanada. Dak iż-​żmien konna nivvjaġġaw minn kongregazzjoni għal oħra bit-​trasport pubbliku. Għalhekk tgħallimna nissimplifikaw ħajjitna u nġorru dak kollu li kellna f’bagalja waħda. Ftit xhur wara, meta x-​xogħol taʼ l-​ivvjaġġar u d-​dokumenti tagħna kienu lesti, tlaqna lejn ir-​Rodeżja t’Isfel, issa msejħa Żimbabwe.

Naddattaw għall-​Ħajja fl-​Afrika

Fi żmien ħames xhur minn meta wasalna, ġejna assenjati biex inżuru gruppi tax-​Xhieda taʼ Jehovah f’Żimbabwe kif ukoll fil-​Botswana u f’partijiet tat-​tramuntana tar-​Rodeżja taʼ Fuq (issa z-​Zambja). Fl-​iskola taʼ Gilgħad konna ġejna inkuraġġiti biex ma nqabblux l-​inkarigu barrani tagħna maʼ pajjiżna u biex niftakru li, jkunu xi jkunu ċ-​ċirkustanzi li nsibu ruħna fihom, nistgħu nitgħallmu xi ħaġa mill-​esperjenzi tagħna. Dan il-​kliem tassew għaqli għenna biex naġġustaw il-​ħsieb tagħna. Sa llum il-​ġurnata, jien u Emily naqblu maʼ l-​espressjoni, “Agħmel l-​aħjar li tistaʼ f’kull sitwazzjoni; hemm mnejn li ma terġax tiġi.”

Ivvjaġġajna minn post għal ieħor bil-​ferrovija, bil-​karozza tal-​linja, bit-​trakk, jew bir-​rota—dak li stajna nsibu. Għalkemm dan kien taʼ strapazz, kien hemm ċirkustanzi oħra li kienu se jkunu taʼ prova għad-​deċiżjoni li konna ħadna biex ‘nagħmlu l-​aħjar f’kull sitwazzjoni.’ Għall-​ewwel sentejn, minħabba restrizzjonijiet legali Emily ma setgħetx tivvjaġġa miegħi f’territorji tribwali. Għalhekk, wara ftit snin taʼ żwieġ marti kellha tibqaʼ fl-​irħula qrib taʼ l-​istazzjon fejn taʼ spiss ma kienx ikun hemm Xhieda oħrajn. Il-​fidi, il-​kuraġġ, u d-​determinazzjoni taʼ Emily, mhux biss ġagħluni nammiraha u nħobbha iktar, iżda wkoll ġab ħafna frott tas-​Saltna lil dawn il-​komunitajiet.

Immedjatament wara li sibna akkomodazzjoni maʼ wieħed mill-​abitanti lokali, Emily kienet tagħti xiehda fil-​viċinanza, sakemm jien kont nasal lura mit-​territorju tribwali. Xi drabi, kienet taqdi waħedha għal xahar. Kienet issib is-​saħħa u l-​protezzjoni billi kienet tafda fl-​id setgħana taʼ Jehovah, u l-​ministeru tagħha għamel il-​frott. Per eżempju, Rita Hancock wieġbet għall-​verità tal-​Bibbja u iktar tard ir-​raġel tagħha għamel l-​istess. Hu sar ħu leali li qeda bħala anzjan Kristjan sa mewtu. Illum hemm kongregazzjonijiet b’saħħithom li jinsabu f’xi rħula fejn Emily żergħet iż-​żerriegħa tal-​verità tal-​Bibbja.

L-​Ospitalità u l-​Kapaċità Afrikana

Sadanittant, fit-​territorji tribwali, l-​apprezzament profond tax-​Xhieda Afrikani lejn l-​organizzazzjoni taʼ Jehovah u lejn ir-​rappreżentanti tagħha li jivvjaġġaw kien esperjenza li qanqlitni. Dawn l-​aħwa Kristjani kollhom imħabba kienu jieħdu ħsiebi tajjeb. Kull nhar taʼ Tnejn kont nivvjaġġa minn post taʼ l-​assemblea għal ieħor. Il-​postijiet fejn kont noqgħod kienu għerejjex tal-​ħaxix li jkunu għadhom kif inbnew. Dan kien iġibli memorji taʼ meta kont noqgħod ġor-​razzett tal-​familja tiegħi f’Saskatchewan. Is-​sodda tiegħi kienet saqqu tal-​ħaxix oħxon 30 ċentimetru u mifrux fl-​art, b’liżar fuqu.

L-assembleat fl-​inħawi tribwali ġeneralment kienu jsiru f’ambjent naturali fil-​foresti. Dawk li kienu jattendu kienu jneħħu l-​pjanti u siġar żgħar u jħallu dawk is-​siġar folti għad-​dell. Qatet tal-​ħaxix kienu jintrabtu puliti u rranġati f’ringieli bl-​ordni biex inpoġġu fuqhom. Fl-​aħħarnett, kienu jtellgħu ċint tal-​ħaxix biex jagħlqu dik il-​biċċa art. F’dan l-​ambjent naturali, qalbi kienet dejjem titqanqal bil-​vuċijiet melodjużi taʼ ħutna Afrikani waqt li jgħannu tifħir lil Jehovah b’ilħna li tant jaqblu flimkien li ma tistax tinsiehom.

Esperjenza Memorabbli

Fil-​ministeru tiegħi ltqajt maʼ Gideon Zenda, spettur ewlieni taʼ l-​iskejjel tal-​missjoni li kienet tieħu ħsiebhom il-​Knisja Anġelika. Gideon kien irċieva l-​edukazzjoni, inkluż it-​taħriġ mill-​università, permezz tal-​knisja. Madankollu, kien għadu ma ħax tweġibiet sodisfaċenti għal ħafna mill-​mistoqsijiet li kellu dwar il-​Bibbja. Għalhekk qalli biex niltaqaʼ miegħu u maʼ diversi kollegi ħalli nwiġiblu dawn il-​mistoqsijiet. Madwar 50 ruħ kienu preżenti għas-​sessjoni, inkluż l-​ispetturi taʼ l-​iskola, il-​kapijiet taʼ l-​iskola, u l-​għalliema. Gideon mexxa din is-​sessjoni. Iddiskutejna bl-​ordni suġġett wara l-​ieħor. Tkellimt għal kwarta fuq kull suġġett imbagħad ikkunsidrajt il-​mistoqsijiet. Is-​sessjoni damet sejra għal diversi sigħat.

Ir-riżultat taʼ din il-​laqgħa mhux tas-​soltu kien li Gideon, il-​familja tiegħu, u numru kbir taʼ kollegi tiegħu saru qaddejja dedikati u mgħammdin taʼ Jehovah. L-​isqof lokali ma ħallihomx jibqgħu jaħdmu fis-​sistema taʼ l-​edukazzjoni Anglikana. Madankollu, kollha kemm huma ma beżgħux u baqgħu leali fis-​servizz taʼ Jehovah, u xi wħud minnhom bdew jaqdu bħala pijunieri.

Reazzjoni għal Film Drammatiku

Fl-​1954, ix-​Xhieda taʼ Jehovah ħarġu l-​film The New World Society in Action (Is-Soċjetà tad-​Dinja l-​Ġdida fl-​Azzjoni). Is-​sena taʼ wara tneħħew ir-​restrizzjonijiet legali li kien hemm qabel, jiġifieri li mara ma tistax tmur maʼ żewġha f’territorji tribwali. Dan ippermetta lil Emily biex tivvjaġġa miegħi fit-​territorji tribwali. Dak iż-​żmien ngħatajna karozza, ġeneratur taʼ l-​elettriku, u proġekter biex nuru l-​film fil-​komunitajiet tribwali. Ħafna wħud qatt ma kienu raw film, għalhekk dan ġibed ħafna attenzjoni. Il-​film wera pass wara l-​ieħor kif issir il-​produzzjoni tal-​Bibbji u l-​letteratura Biblika fl-​istamperija kbira tagħna fi Brooklyn, New York.

Il-film inkluda wkoll xeni tal-​fratellanza internazzjonali tax-​Xhieda taʼ Jehovah tieħu sehem fil-​qima f’Yankee Stadium, New York, fl-​1953. In-​nies Afrikani qatt ma kienu raw daqshekk unità u mħabba bejn razez differenti. Dan il-​film qanqal lil ħafna familji minn Żimbabwe biex jistudjaw il-​Bibbja u jassoċjaw max-​Xhieda. Diversi kapijiet taʼ l-​iskola madwar il-​pajjiż talbu biex jintwera dan il-​film għax għarfu l-​valur edukattiv taʼ dan il-​film għall-​istudenti tagħhom.

Darba fil-​għaxija xi Xhieda qajmuni għax xtaqu jaraw il-​film. Bi stagħġib għalija madwar 500 ruħ imxew għal ħafna sigħat biex jarawh. Semgħu li kont f’dawk l-​inħawi u li kont qed nurih. Sakemm telqet dik il-​folla, kien wasal grupp ieħor taʼ 300 ruħ. Għalhekk erġajt urejt il-​film. L-​aħħar uħud li rawh telqu fit-​tlieta taʼ fil-​għodu! Matul 17-il sena, fiz-​Zambja biss, kien hemm iktar minn miljun ruħ li raw dan il-​film impressjonanti!

Inkarigi Ġodda fl-​Afrika

Wara li qattajna iktar minn ħames snin u nofs f’Żimbabwe, ġejna trasferiti fl-​Afrika t’Isfel. Dan kien ifisser li kellna nitgħallmu l-​lingwa Afrikaans. Iktar tard tgħallimna wkoll kif nitkellmu bis-​Sesotho u ż-​Żulu. Minħabba li konna kapaċi ngħallmu l-​Kelma t’Alla f’lingwi oħra, dan żied l-​effettività fil-​ministeru tagħna u tana sens taʼ sodisfazzjon.

Kmieni fl-​1960, ġejna assenjati fix-​xogħol taʼ l-​ivvjaġġar fin-​nofsinhar taʼ l-​Afrika. Għas-​27 sena taʼ wara, ivvjaġġajna ħafna fil-​Lesoto, fin-​Namibja, fl-​Afrika t’Isfel, u fi Sważiland, kif ukoll fil-​gżejjer taʼ Ascension u taʼ Santa Elena fl-​Oċean Atlantiku t’Isfel. B’kollox, ivvjaġġajna mijiet taʼ eluf taʼ mili biex naqdu lil ħutna Kristjani. L-​għemejjel taʼ fidi u lealtà li wrew taħt ċirkustanzi ħżiena servew biex jinkuraġġuna ħalli qatt ma naqtgħu qalbna.

Per eżempju, sirt naf personalment lix-​Xhieda fis-​Sważiland li m’għamlux kompromess mill-​fidi tagħhom meta r-​Re Sobhuza II miet. Ladarba rrifjutaw li jieħdu sehem f’ritwali mhux skritturali li kienu jsiru meta kien imut xi ħadd nobbli bħal dan, huma tkeċċew minn xogħolhom u tneħħewlhom id-​drittijiet bħala ċittadini. Minkejja li għal snin sħaħ kienu mċaħħdin minn ċerti affarijiet u batew, qatt ma ċaħdu l-​fidi tagħhom. Il-​fatt li sirna nafu lil dawn l-​aħwa Kristjani taʼ l-​għaġeb u tkellimna magħhom wiċċ imbwiċċ huwa privileġġ kbir li dejjem se nirringrazzja lil Jehovah għalih.

Hemm ukoll Philemon Mafereka, pijunier minn Mokhotlong, il-​Lesoto, post li qiegħed fuq il-​muntanji f’għoli taʼ iktar minn 3,000 metru. Ladarba ma kienx hemm trasport disponibbli, hu u martu, iż-​żewġt itfal tagħhom, u erbaʼ kandidati għall-​magħmudija mxew 100 kilometru għall-​assemblea li kienet se ssir f’post f’għoli taʼ 1000 metru. Matul il-​biċċa l-​kbira tal-​vjaġġ tagħhom kellhom jitħabtu biex jitilgħu għoljiet weqfin. Ixxabbtu maʼ passaġġi dojoq fil-​muntanji u qasmu bosta nixxigħat u xmajjar.

Huma u sejrin id-​dar wara l-​assemblea, ġarrew magħhom mitt kopja tal-​ktieb Il-​Verità li Twassal għal Ħajja Eterna. Kienu bi ħsiebhom jagħtu dawn il-​kotba lin-​nies lura f’Mokhotlong. Iżda minħabba l-​interess kollu li sabu tul triqithom fil-​letteratura Biblika, il-​kotba li kellhom laħqu spiċċawlhom qabel ma waslu d-​dar. Għalija u għal Emily kien privileġġ li naraw iż-​żelu u d-​devozzjoni t’aħwa Kristjani rġiel u nisa bħal Philemon u martu, u dan il-​privileġġ għadna ngħożżuh sa llum.

Xi drabi ltqajna maʼ perikli minn sriep velenużi, bħalma huwa l-​kobra, kif ukoll minn għargħar u affarijiet perikolużi oħra. Għalkemm xi drabi dawn l-​esperjenzi kienu tal-​biżaʼ, saru insinifikanti meta jitqabblu mal-​barkiet u l-​ferħ li ssib f’karriera fis-​servizz taʼ Jehovah. Tgħallimna li hu qatt ma jabbanduna l-​uħud leali tiegħu.

Meta Emily kellha problemi serji tas-​saħħa, Jehovah tana l-​għerf biex inkampaw mas-​sitwazzjoni b’mod bilanċjat. Tibdil fid-​dieta u fil-​kundizzjonijiet sanitarji għenuha biex tfiq malajr. Bnejna karavan fuq trakk żgħir biex, hekk kif konna nivvjaġġaw Emily setaʼ jkollha ambjent li stajna nikkontrollawh, u maż-​żmien, reġgħet ħadet saħħitha.

Ir-​Ritorn Lejn il-​Kanada

Fl-​1988, wara 35 sena taʼ servizz missjunarju fil-​kontinent sabiħ taʼ l-​Afrika, ġejna assenjati lura fil-​Kanada. Imbagħad fl-​1991, erġajt bdejt naqdi bħala indokratur li jivvjaġġa. Tmien snin wara tatni puplesija. Għalkemm, minn dak iż-​żmien, l-​attività tiegħi saret limitata, xorta nsib il-​ferħ li naqdi bħala anzjan f’waħda mill-​kongregazzjonijiet f’Londra, Ontario.

Illum inħares b’sodisfazzjon lejn iż-​żmien meta bdejt naqdi bħala pijunier riekeb fuq żiemel fin-​nofsinhar taʼ Saskatchewan xi 56 sena ilu. Kemm jien grat li missieri ppersista li jgħallimna biex naħsbu bħala persuni spiritwali u biex qatt ma nibżgħu niddefendu l-​verità u s-​sewwa! Hu għallimni l-​Kelma t’Alla li tatni skop f’ħajti. Dan il-​wirt kien taʼ benefiċċju għalija tul ħajti kollha. Qatt ma se nibdel ħajti fis-​servizz taʼ Jehovah maʼ xi ħaġa oħra li qed toffri din id-​dinja qadima.

[Stampa f’paġna 19]

Il-​familja tagħna taʼ disat itfal fl-​1949, m’ommi li qed iżżomm l-​iżgħar wieħed mit-​tfal. Jien qiegħed bil-​wieqfa warajha

[Stampa f’paġna 20]

Bnejt din il-​“caboose” biex inkun nistaʼ nużaha fil-​ministeru tiegħi

[Stampa f’paġna 20]

In-​nisa fi Quebec li ġew arrestati minħabba l-​ippridkar

[Stampa f’paġna 22, 23]

Jien ħadt sehem f’li ngħallem lil dawn l-​indokraturi li jivvjaġġaw f’Żimbabwe

[Stampa f’paġna 23]

Bnejna dan il-​karavan biex Emily tkun tistaʼ tfiq malajr

[Stampa f’paġna 23]

Ritratt reċenti maʼ Emily