Kelli Ħajja Premjanti Ħafna
Kif rakkontata minn Herawati Neuhardt
Twilidt f’Cirebon, l-Indoneżja, belt famuża għad-drapp imżejjen tagħha li jgħidulu batik u li hu miżbugħ b’disinji vivaċi mpinġijin bl-idejn. B’xi modi, il-ħajja tiegħi bħala missjunarja kienet bħal dak il-batik—mimlija esperjenzi interessanti hekk kif iltqajt maʼ kulturi differenti fix-Xlokk tal-Asja u fil-Paċifiku tan-Nofsinhar. Ħalli nispjega.
FL-1962, meta kelli għaxar snin, ommi bdiet tistudja l-Bibbja max-Xhieda taʼ Ġeħova. Maż-żmien, hi u missieri, li t-tnejn huma Ċiniżi mweldin l-Indoneżja, flimkien maʼ ħamsa mit-tfal tagħhom, inkluż jien, saru Xhieda.
Id-dar tagħna kienet dejjem miftuħa għall-missjunarji u għall-indokraturi li jivvjaġġaw, li żaru l-kongregazzjoni tagħna biex jagħtu inkuraġġiment spiritwali. L-eżempju mill-aħjar u l-konversazzjoni li tibni tagħhom ħallew impressjoni kbira fuqi. Meta kelli 19-il sena, iddeċidejt li nidħol fil-ministeru Kristjan full-time. Madwar sena wara, iżżewwiġt lil Josef Neuhardt, missjunarju Ġermaniż li kien wasal l-Indoneżja fl-1968. Wara l-qamar il-għasel tagħna, morna ngħixu f’Sumatra, it-tieni l-akbar gżira mill-iktar minn 17,000 gżira tal-Indoneżja. Hemmhekk ngħaqadt maʼ Josef fix-xogħol tiegħu bħala indokratur li jivvjaġġa, li kien jinvolvi li nżuru kongregazzjonijiet tax-Xhieda taʼ Ġeħova.
Nippritkaw f’Sumatra
Is-circuit tagħna, jew it-territorju assenjat lilna, kien jibda mill-belt bieżla taʼ Padang, fejn kien hemm ħafna sħana u li kienet fil-Punent taʼ Sumatra, sa Lake Toba, għadira vulkanika kbira u mill-isbaħ imdawra bl-għoljiet fit-Tramuntana taʼ Sumatra. Iktar tard ġejna assenjati biex naħdmu fin-Nofsinhar tal-gżira. Konna dejjem sejrin minn post għal ieħor fil-Volkswagen Beetle antika tagħna, noqomsu f’toroq kollhom ħofor fil-ġungla, għaddejjin minn fuq pontijiet imżegilgin magħmulin minn siġar tal-ġewż tal-Indi, u nsuqu madwar il-bażi taʼ vulkani għoljin ħafna—xi wħud reqdin u oħrajn attivi. Billejl konna norqdu mal-art f’għerejjex sempliċi li ma kellhomx dawl, ilma, jew kmamar tal-banju. Konna ninħaslu f’għadajjar u xmajjar. Kienet ħajja sempliċi, u konna nħobbuhom in-nies. Laqgħuna minn qalbhom u temgħuna, u ħafna wrew interess fil-Bibbja.
Madwar Padang, in-nies Minangkabau, li l-biċċa l-kbira minnhom huma Musulmani, kienu sorpriżi u ferħanin meta wrejniehom mill-Bibbja li Alla hu wieħed—mhux Trinità, bħalma jsostnu l-knejjes tal-Kristjaneżmu. (Dewteronomju 6:4) Ħafna nies b’ferħ aċċettaw ir-rivisti It-Torri tal-Għassa u Stenbaħ!, u xi wħud interessati iktar tard għamlu progress spiritwali ġmielu. F’Lake Toba, in-nies Batak, li l-maġġuranza tagħhom jgħidu li huma Kristjani, kienu jafu l-isem t’Alla, Ġeħova, għax rawh fil-Bibbja bil-lingwa tagħhom. (Salm 83:18) Madankollu, kellhom bżonn fehma iktar ċara dwar Alla u l-iskop tiegħu għall-umanità. Ħafna minnhom aċċettaw studju tal-Bibbja u saru evanġelizzaturi Kristjani żelużi.
Naqsmu t-Tama Tagħna man-Nies f’Java
Fl-1973, jien u Josef ġejna assenjati f’Java, gżira daqs nofs il-Gran Britannja, b’iktar minn 80 miljun abitant.a Qsamna l-aħbar tajba maʼ gruppi etniċi Javanese, Sundanese u Ċiniżi.
Minħabba t-trobbija tiegħi Ċiniża-Indoneżjana, kont nitkellem b’għadd taʼ lingwi, inkluż il-Javanese, is-Sundanese, u l-Indoneżjan, kif ukoll l-Ingliż. Minħabba f’hekk, gawdejt ħafna diskussjonijiet interessanti fuq il-Bibbja maʼ nies bil-lingwa tagħhom.
Fil-belt kapitali tal-Indoneżja, Ġakarta, li tinsab fuq Java, qsamt it-tama taʼ ħajja taʼ dejjem f’Ġenna fuq l-art maʼ tfajla taʼ 19-il sena li dehret imdejqa. Hekk kif qrajt mill-Bibbja, hi nfaqgħet tibki. “Grazzi, Zi, talli qed tgħidli dawn l-affarijiet,” qalet hi, billi użat terminu t’affezzjoni u rispett. Hi kompliet tgħid: “S’għada, se jkolli bżonn 1.5 miljun rupjaħ [115-il ewro] ieħor biex inħallas l-ispejjeż tiegħi tal-università, u kont qed naħseb jekk għandix inbigħ il-verġinità tiegħi biex nikseb il-flus. Qabel ma ġejt int kont qed nitlob għad-direzzjoni. Issa għandi r-risposta. Jien determinata li nipposponi l-istudji tiegħi u nibqaʼ nadifa moralment.” Din it-tfajla tgħaxxqet tirċievi iktar għajnuna spiritwali.
Minn dakinhar ’l hawn, ħafna iktar Javenese, inkluż Sundanese u Ċiniżi, ġabu ħajjithom fi qbil mal-livelli taʼ ġid fil-Kelma t’Alla. Dan, mill-banda l-oħra, ġabilhom paċi ġewwinija u ferħ ġenwin, sewwasew bħalma wiegħed Alla.—Isaija 48:17, 18.
Kalimantan—Id-Dar tad-Dayak
Minn Java, jien u Josef morna Kalimantan, provinċja Indoneżjana taʼ Borneo, it-tielet l-akbar gżira fid-dinja (wara Greenland u l-Ginea Ġdida). Borneo, art taʼ ġungli folti, muntanji mħarbtin, u xmajjar kbar, hi d-dar taċ-Ċiniżi, tal-Malays Musulmani, u tad-Dayak indiġeni—nies li l-biċċa l-kbira minnhom jgħixu fuq ix-xmajjar u li xi darba kienu kaċċaturi feroċi li kienu jġemmgħu l-irjus tal-għedewwa tagħhom.
Biex nilħqu l-komunitajiet Dayak li kienu fl-imwarrab, ġeneralment konna nivvjaġġaw bid-dgħajsa jew bil-kenura fi xmajjar mhux imħassrin li kellhom il-ġungla maż-żewġ naħat. Kien ikun hemm xi kukkudrilli enormi jixxemmxu fuq ix-xtut, xi xadini jħarsu lejna mis-siġar, u xi għasafar jiddandnu bir-rix kulurit tagħhom. Iva, is-servizz missjunarju hemmhekk kien avventura!
Il-biċċa l-kbira mill-familji Dayak kienu jgħixu fi djar fuq pilastri mibnijin b’materjali tal-ġungla. Xi djar kienu żgħar; oħrajn kienu djar twal li fihom kienu jgħixu għadd taʼ familji. Ħafna nies qatt ma kienu raw lil xi ħadd mill-Ewropa, u allura n-nies kienu kurjużi dwar Josef. It-tfal kienu jiġru madwar ir-raħal jgħajtu, “Isqof! Isqof!” Imbagħad kulħadd kien jinġabar biex jara x’għandu xi jgħid il-ministru l-abjad. Josef kien jitkellem permezz taʼ interpreti lokali li kienu Xhieda u li mbagħad kienu jirranġaw biex jikkonduċu studji tal-Bibbja mal-ħafna wħud interessati.
Ġejna Assenjati l-Papwa Ginea Ġdida
Minħabba pressjoni li kienet qed tiżdied minn opponenti reliġjużi, il-gvern tal-Indoneżja pprojbixxa lix-Xhieda taʼ Ġeħova f’Diċembru tal-1976. Minħabba f’hekk, jien u Josef ġejna assenjati l-Papwa Ginea Ġdida.
Wara li wasalna f’Port Moresby, il-belt kapitali, lestejna kors taʼ xahrejn tal-Hiri Motu, lingwa lokali. Imbagħad morna ngħixu f’Daru, gżira żgħira ħafna fi provinċja remota fil-Punent. Hemmhekk iltqajt maʼ Eunice, mara mibruma, b’saħħitha, u dħulija, li snienha kienu ħomor fl-iswed minħabba li kienet ilha snin sħaħ tomgħod il-betel nut. Meta Eunice saret taf li Alla jrid lill-qaddejja tiegħu jkunu nodfa fiżikament kif ukoll moralment u spiritwalment, qatgħet il-vizzju tagħha u saret Kristjana leali. (2 Korintin 7:1) Kull darba li rajna individwi umli bħal dawn japplikaw il-verità Biblika, iktar sirna napprezzaw il-kliem taʼ Salm 34:8: “Duqu u araw li Ġeħova hu tajjeb.”
Maż-żmien, Josef reġaʼ sar indokratur li jivvjaġġa, u żorna kważi kull parti tal-Papwa Ginea Ġdida, ġens taʼ xi 820 lingwa. Sabiex inkunu nistgħu nkellmu lil iktar nies, żidna lingwa oħra maʼ dawk li konna diġà nafu—it-Tok Pisin, lingwa lokali li n-nies kienu jużaw biex jiftiehmu bejniethom. Biex nilħqu diversi bliet u rħula, konna nivvjaġġaw bil-mixi, bil-karozza, bil-kenura, u b’ajruplani żgħar u ssaportejna sħana tikwi, nemus, u attakki regulari tal-malarja.
Imbagħad, fl-1985, aċċettajna inkarigu missjunarju ieħor—għall-Gżejjer Solomon, lejn in-naħa tal-Lvant tal-Papwa Ginea Ġdida. Hemmhekk ħdimna fl-uffiċċji tal-fergħa lokali tax-Xhieda taʼ Ġeħova, u wkoll ivvjaġġajna madwar l-arċipelagu biex ninkuraġġixxu lil kongregazzjonijiet u nattendu assembleat Kristjani. Għal darb’oħra, kellna nitgħallmu lingwa oħra—din id-darba l-Piġin tal-Gżejjer Solomon. Imma kemm kien taʼ ferħ li nitkellmu maʼ dawn in-nies li tant kienu jħobbu l-Bibbja!
L-Iktar Vjaġġ Diffiċli Tiegħi
Fl-2001, il-projbizzjoni fuq ix-Xhieda taʼ Ġeħova fl-Indoneżja tneħħiet, u jien u Josef morna lura Ġakarta. Madankollu, ftit wara, l-għażiż żewġi ntqallu li għandu melanoma malinna, forma aggressiva taʼ kanċer tal-ġilda. Ivvjaġġajna lejn il-Ġermanja, il-pajjiż fejn twieled Josef, għall-kura. Imma b’dispjaċir, fl-2005, fit-33 anniversarju taż-żwieġ tagħna, hu raqad fil-mewt, u issa qed jistenna rxoxt għall-ħajja fil-Ġenna tal-art f’dinja ġdida. (Ġwanni 11:11-14) Kellu 62 sena u kien qattaʼ 40 sena fil-ministeru full-time.
Jien bqajt Ġakarta, fejn għadni naqdi bħala missjunarja. Lil żewġi nimmissjah ħafna. Imma l-fatt li ngħin lil oħrajn jitgħallmu l-veritajiet prezzjużi li jinsabu fil-Kelma t’Alla jgħinni nkampa, għax il-ministeru jagħtini ħafna sodisfazzjon u skop f’ħajti. Iva, nistaʼ ngħid bla dubju taʼ xejn li Ġeħova tani ħajja interessanti u premjanti għall-aħħar.
[Nota taʼ taħt]
a Illum, il-popolazzjoni taʼ Java taqbeż il-120 miljun.
[Mappa f’paġna 11]
(Għall-formazzjoni sħiħa tat-test, ara pubblikazzjoni)
INDONEŻJA
Java
ĠAKARTA
Cirebon
Sumatra
Padang
Lake Toba
Borneo
PAPWA GINEA ĠDIDA
PORT MORESBY
Daru
GŻEJJER SOLOMON
[Stampa f’paġna 12]
Herawati maʼ studenti tal-Bibbja fil-Gżejjer Solomon
[Stampa f’paġna 12]
Maʼ Josef fl-Olanda, ftit qabel ma miet fl-2005