Il-​Problema tas-​Sofferenza tal-​Bniedem

“GĦALA O ALLA GĦALA?” Dan it-​titlu miktub b’ittri kbar deher fil-​faċċata taʼ quddiem taʼ gazzetta ewlenija wara li terremot qawwi laqat lill-​Asja Minuri. Il-​gazzetta wriet ukoll ritratt taʼ missier imnikket qed joħroġ lil bintu feruta mit-​tifrik tad-​dar tagħhom.

Il-gwerer, il-​ġuħ, l-​epidemiji, u d-​diżastri naturali kkaġunaw wied taʼ dmugħ u niket kbir, u ħadu l-​ħajja taʼ ħafna nies. Żid maʼ dan is-​sofferenza taʼ wħud li jiġu stuprati, jew li jiġu abbużati meta jkunu tfal, inkella li jisfaw vittmi t’għemejjel faħxin oħrajn. Ikkunsidra r-​rata għolja taʼ wħud li jweġġgħu jew imutu f’xi aċċident. U l-​uġigħ li jħossu miljuni u miljuni taʼ nies minħabba l-​mard, ix-​xjuħija, u l-​mewt tal-​maħbubin tagħhom.

Is-seklu 20 ra l-​agħar sofferenza li qatt kien hawn. Fl-​Ewwel Gwerra Dinjija, bejn l-​1914 u l-​1918, tilfu ħajjithom madwar għaxar miljun suldat. Barra minn hekk, skond ma jgħidu xi studjużi taʼ l-​istorja, din swiet il-​ħajja taʼ daqstant nies pajżana. Fit-​Tieni Gwerra Dinjija nqatlu mal-​50 miljun kumbattent u nies pajżana, inkluż miljuni taʼ nisa, tfal, u rġiel imdaħħlin fiż-​żmien li ma setgħux jiddefendu ruħhom. F’dan l-​aħħar seklu, miljuni oħrajn sfaw vittmi taʼ ġenoċidji, rivoluzzjonijiet, vjolenza etnika, ġuħ, u faqar. Skond il-​Historical Atlas of the Twentieth Century, iktar minn 180 miljun ruħ mietu minħabba din is-​“sofferenza tal-​massa.”

L-influwenza Spanjola taʼ l-​1918/19 ħadet il-​ħajja taʼ 20 miljun ruħ. F’dawn l-​aħħar għoxrin sena, mietu kważi 19-il miljun bl-​AIDS, u xi 35 miljun oħra huma infettati bil-​virus. Miljuni taʼ tfal spiċċaw orfni għax il-​ġenituri tagħhom mietu bl-​AIDS. U numru bla għadd taʼ trabi qegħdin imutu bl-​AIDS li ħaduha meta kienu għadhom fil-​ġuf.

It-​tfal huma mġagħlin isofru b’modi oħrajn. Fi tmiem l-​1995, waqt li kkwotat tagħrif maħruġ mill-​Fond tal-​Ġnus Magħquda għat-​Tfal (UNICEF), il-​gazzetta Ingliża Manchester Guardian Weekly qalet: “Fil-​gwerer li saru f’dawn l-​aħħar għaxar snin mietu 2 miljun tifel u tifla, 4-5 miljuni spiċċaw diżabilitati, 12-il miljun sfaw bla dar, iktar minn miljun tħallew orfni jew ġew mifrudin mill-​ġenituri tagħhom u 10 miljuni sofrew feriti kbar psikoloġiċi.” Flimkien maʼ dan żid minn 40 sa 50 miljun abort li jsiru mad-​dinja kollha kull sena!

Xi Ngħidu għall-​Futur?

Ħafna jħarsu lejn il-​futur b’ċertu biżaʼ. Grupp taʼ xjenzati qalu: “L-​attivitajiet tal-​bniedem . . . jistgħu jbiddlu d-​dinja b’tali mod u manjiera li l-​ħajja kif nafuha aħna ma tibqax iktar possibbli.” Huma komplew: “F’dan il-​mument stess, wieħed minn kull ħamsa tant huwa fqir li m’għandux biżżejjed x’jiekol, u wieħed minn kull għaxra jsofri minħabba nuqqas taʼ ikel sustanzjuż.” Ix-​xjenzati ħadu vantaġġ mill-​okkażjoni biex “iwissu lill-​bnedmin kollha dwar dak li hemm jistenniehom fil-​futur” u qalu: “Jekk irridu nevitaw li l-​miżerja umana tinfirex maʼ kullimkien u d-​dar globali tagħna fuq din il-​pjaneta ma ġġarrabx ħsara li ma tkunx tistaʼ tissewwa, hemm bżonn taʼ bidla kbira fil-​mod kif nieħdu ħsieb l-​art u l-​ħajja taʼ fuqha.”

Alla għala ppermetta daqstant sofferenza u ħażen? Kif se jirranġaha s-​sitwazzjoni? Meta?

[Sors tal-​istampi f’paġna 3]

Fuq, siġġu bir-​roti: UN/DPI Photo 186410C minn P.S. Sudhakaran; nofs, tfal bil-​ġuħ: WHO/OXFAM; isfel, raġel niexef għuda: FAO photo/B. Imevbore