Il-​Qarrejja Tagħna Jistaqsu

Għala Għandna Nużaw l-​Isem t’Alla Jekk M’Aħniex Ċerti mill-​Pronunzja Tiegħu?

Ħadd illum ma jaf eżattament kif l-​isem t’Alla kien ippronunzjat bl-​Ebrajk tal-​qedem. Madankollu, b’mod sinifikanti, l-​isem persunali t’Alla jidher xi 7,000 darba fit-​test tal-​Bibbja. Meta Ġesù kien fuq l-​art hu għamel l-​isem t’Alla magħruf, u għallem lid-​dixxipli tiegħu biex jitolbu għat-​taqdis taʼ dak l-​isem. (Mattew 6:9; Ġwanni 17:6) Għalhekk, ħaġa waħda hi ċerta—l-​użu taʼ l-​isem t’Alla huwa taʼ l-​akbar importanza għall-​fidi Kristjana. Għala, mela, il-​pronunzja oriġinali taʼ dak l-​isem hi inċerta llum? Hemm żewġ raġunijiet prinċipali.

L-ewwel, madwar elfejn sena ilu, fost il-​Lhud bdiet tradizzjoni superstizzjuża li kienet tgħid li hu ħażin li tippronunzja l-​isem t’Alla. Meta qarrej kien jasal għall-​isem fit-​test tal-​Bibbja, hu minflok kien jgħid il-​kelma “Mulej.” B’dan il-​mod, wara li ma ntużax għal ħafna sekli, in-​nies insew kif jippronunzjaw l-​isem t’Alla.

It-tieni, l-​Ebrajk tal-​qedem kien miktub mingħajr vokali, simili ħafna għal kliem imqassar fl-​Ingliż u f’lingwi oħra. Meta kien jaqra mit-​test miktub, il-​qarrej kien jgħid mill-​memorja tiegħu l-​ħoss tal-​vokali neqsin. Maż-​żmien, ġiet irranġata sistema biex ma tħallix il-​pronunzja tal-​kliem Ebrajk tintesa kompletament. Sinjali li juru l-​vokali ġew miżjudin maʼ kull kelma fil-​Bibbja Ebrajka. Madankollu, għall-​isem divin, jew ma kien miżjud xejn, jew inkella ġew miżjudin is-​sinjali tal-​vokali għall-​kelma “Mulej” biex ifakkru lill-​qarrej ħalli jippronunzja din il-​kelma li tissostitwixxi lill-​isem.

B’riżultat taʼ dan, fit-​test baqaʼ biss l-​erbaʼ konsonanti msejħin it-​Tetragrammaton, li dizzjunarju wieħed jispjegahom bħala “l-​erbaʼ ittri Ebrajċi li normalment jiġu tradotti letteralment YHWH jew JĦWH u li jifformaw l-​isem bibliku proprju t’Alla.” Huwa faċli li tara kif JHVH, bis-​sinjal tal-​vokali u bil-​ħsejjes tal-​vokali miżjudin, jiġi tradott “Jehovah,” l-​iktar forma bl-​Ingliż li hi familjari u aċċettata mad-​dinja, u li hija tradotta “Ġeħova” bil-​Malti.

Imma, xi studjużi jirrikkmandaw il-​pronunzja “Jaħweh.” Hija din il-​pronunzja eqreb taʼ l-​oriġinal? Ħadd ma jistaʼ jkun ċert. Fil-​fatt, studjużi oħrajn taw raġunijiet għala ma jużawx din il-​pronunzja. M’għandniex xi ngħidu, ismijiet Bibliċi, meta jiġu mitkellma bil-​lingwaġġ taʼ żmienna, probabbilment xejn ma jinstemgħu bħall-​Ebrajk oriġinali, u ftit li xejn ikun hemm nies li joġġezzjonaw. Dan hu għaliex dawn l-​ismijiet saru parti mil-​lingwaġġ tagħna u jintgħarfu malajr. U l-​istess huwa l-​każ dwar l-​isem Ġeħova.

Il-Kristjani taʼ l-​ewwel seklu kienu poplu msejjaħ għall-​isem t’Alla. Huma ppridkaw dwar dan l-​isem lil oħrajn u ħeġġewhom biex isejħulu b’dan l-​isem. (Atti 2:21; 15:14; Rumani 10:13-15) B’mod ċar, hu importanti għal Alla li nużaw ismu b’kull lingwa li nitkellmu, nirrikonoxxu s-​sinifikat tiegħu, u ngħixu fi qbil maʼ dak li jirrappreżenta.

[Kumment f’paġna 30]

B’mod sinifikanti, l-​isem persunali t’Alla jidher xi 7,000 darba fit-​test tal-​Bibbja