MINN KORRISPONDENT TAʼ STENBAĦ! FIL-​BRAŻIL

IL-​FINLANDIŻI jqisuh bħala x-​xarba nazzjonali tagħhom. It-​Taljani jiġu b’ħafna ċerimonji biex jippreparawh. Fi Franza, fil-​Ġermanja, fil-​Messiku, fl-​Istati Uniti, u f’ħafna pajjiżi oħra, huwa parti essenzjali mill-​kolazzjon taʼ fil-​għodu. Wara t-​tè, huwa x-​xarba favorita fid-​dinja. Dan x’inhu? Għal madwar terz tad-​dinja, jistaʼ jkun hemm biss tweġiba waħda​—il-​kafè!

Hi x’inhi l-​opinjoni tiegħek dwaru, ma tistax tiċħad il-​popolarità tal-​kafè. X’inhu involut biex ikun jistaʼ jkollna kafè taʼ l-​ifjen kwalità? Fejn jikber? Kif jiġi prodott? Hemm xi differenza kbira bejn it-​tipi differenti taʼ kafè? Liema fatturi jeffettwaw il-​kwalità, it-​togħma, u l-​prezz tiegħu?

Minfejn Jiġi?

Il-​kafè jintgħamel billi tiġi inkaljata ż-​żerriegħa tas-​siġra tal-​kafè, siġra żgħira li tħaddar is-​sena kollha u li għandha weraq ħodor skuri u jleqqu. Din is-​siġra tikber f’reġjuni semitropikali, u meta twarrad tkun miksija bi fjuri bojod sbieħ li jarmu fwieħa ħelwa taʼ ġiżimin. Wara biss ftit jiem, minflok il-​fjuri jitilgħu għenieqed taʼ frott aħdar ċkejken donnu ċirasa li progressivament jikber u jibdel il-​kulur minn diversi skali t’aħdar għal kannella dehbi sakemm isir aħmar jew isfar, meta jkun misjur sew.

Għalkemm hemm xi 70 speċi differenti taʼ siġar tal-​kafè, li jvarjaw minn siġar baxxi ħafna sa siġar għoljin 12-il metru, huma żewġ speċi biss, il-​Coffea arabica, jew sempliċement Arabika, u l-​Coffea canephora, magħrufa wkoll bħala Robusta, li jipproduċu 98 fil-​mija tal-​produzzjoni tad-​dinja. L-​ifjen kafè jiġi mill-​varjetajiet taʼ l-​Arabika, speċjalment dawk li jikbru f’postijiet iktar fil-​għoli. Dawn is-​siġar jogħlew minn 4 sa 6 metri, għalkemm normalment jinżabru biex ma jogħlewx iktar minn 4 metri. Il-​kafè tar-​Robusta, li jintuża l-​iktar għall-​kafè li ma jeħtieġx tisjir, fih iktar kafeina u t-​togħma tiegħu hija iktar newtrali.

Kif Jiġi Kultivat Kafè taʼ l-​Ifjen Kwalità

X’inhu involut fil-​produzzjoni taʼ kafè taʼ l-​ifjen kwalità? F’kelma waħda, xogħol! Kollox jibda billi tinżeraʼ ż-​żerriegħa, li tkun tnisslet b’mod speċjali, ġo mixtla magħmula b’tali mod li tipprovdi l-​ammont eżatt taʼ xemx u dell li hemm bżonn. Wara xi sitt xhur, in-​nebbiet jinqalaʼ u jitħawwel f’għalqa li l-​ħamrija tagħha tkun ġiet preparata bil-​fertilizzant u l-​minerali. In-​nebbiet tal-​kafè jitħawwel f’ringieli skond il-​forma taʼ l-​għolja. Dawn ikunu spazjati biex ikun hemm wisaʼ fejn jikber u biex ikunu jistgħu jiġu kkurati s-​siġar u l-​ħamrija, kif ukoll biex jiġi faċilitat il-​ħsad.

Biex ikunu produttivi, is-​siġar iridu jingħataw attenzjoni l-​ħin kollu matul is-​sena kollha. Dan jinkludi li jitneħħa l-​ħaxix ħażin, li jistaʼ jisraq in-​nutrijenti tal-​ħamrija, u l-​bexx regulari b’fungiċidi u insettiċidi biex jipproteġu kontra d-​dud u l-​mard, bħall-​għawwâr tal-​kafeni u s-​sadid.

Il-pjanti żgħar jieħdu mill-​inqas sentejn biex jibdew jipproduċu. Meta jasal żmien il-​ħsad, ix-​xogħol jiżdied b’mod drammatiku. Il-​proċess ideali hu li jinqataʼ bl-​idejn il-​frott misjur biss, frotta frotta, kif isir f’pajjiżi bħall-​Kolombja u l-​Kosta Rika.

Il-frott li jinġabar b’dan il-​mod normalment jiġi proċessat b’dak li hu msejjaħ il-​proċess tal-​ħasil. F’dan il-​proċess, il-​frott jitpoġġa ġo magna li tneħħi l-​biċċa l-​kbira tal-​polpa miż-​żerriegħa. Iż-​żerriegħa mbagħad titpoġġa ġo tankijiet u titħalla hemm minn ġurnata sa tlett ijiem, u sadanittant l-​enzimi li jitrabbew b’mod naturali jfarrku l-​polpa li jkun fadal permezz tal-​fermentazzjoni. Iż-​żerriegħa mbagħad tinħasel sabiex jitneħħew l-​aħħar traċċi tal-​polpa. Xi ftit minnha titnixxef billi titqiegħed fuq bejt tal-​konkos fejn tiġi esposta għax-​xemx u ftit billi tiġi mgħoddija minn magna li tnixxef permezz t’arja taħraq. Is-​saffi taʼ qxur nexfin madwar iż-​żerriegħa, li jikkonsistu mill-​parċmina u l-​qoxra tal-​fidda, imbagħad jitneħħew mekkanikament. Il-​fermentazzjoni, li ssir matul il-​proċess tal-​ħasil, flimkien mal-​fatt li jintuża biss frott li jkun misjur sew, tipproduċi kafè ħafif taʼ kwalità eċċellenti.

Fil-Brażil, l-​iktar pajjiż li jipproduċi kafè fid-​dinja, il-​biċċa l-​kbira tal-​bdiewa li jkabbruh jużaw metodu taʼ ħsad magħruf bħala derriça. Il-​kafè jinġabar bl-​idejn billi jinqataʼ l-​frott kollu tal-​fergħa fl-​istess ħin, ikun kemm ikun laħaq sar. Iktar reċenti, xi produtturi bdew jużaw metodi taʼ ħsad mekkanizzati jew semimekkanizzati sabiex itejbu l-​kwalità u l-​produttività. F’wieħed mill-​metodi tintuża biċċa għodda li taħdem bl-​arja u li fit-​tarf tagħha għandha id twila bi “swabaʼ” li jivvibraw biex iċaqalqu l-​friegħi, u b’hekk jaqaʼ biss il-​frott misjur.

Il-frott li jaqaʼ jkun irid jinġabar u jiġi mgħarbel, jew bl-​idejn jew bil-​magni, biex jitneħħew il-​weraq, il-​ħmieġ, u z-​zkuk. Il-​frott imbagħad jitpoġġa ġo qfief li jesgħu 60 litru. Il-​frott mgħarbel issa jiġi maħsul, jew ġo ħawt tal-​konkos jew ġo magna magħmula apposta għal hekk. Il-​proċess tal-​ħasil jissepara l-​frott misjur mill-​frott niexef iktar qadim li jkun beda jitħassar.

Ladarba jkun ġie maħsul, il-​kafè jitferrex fuq bejt kbir tal-​konkos biex jinxef fix-​xemx u jitħalla hemm għal bejn 15 u 20 ġurnata. Matul dan iż-​żmien, il-​kafeni jdawruhom bejn wieħed u ieħor kull 20 minuta, biex jinxfu minn kullimkien l-​istess. Biex jgħaġġlu l-​proċess taʼ l-​inxif, xi drabi jintużaw magni li jnixxfu. Il-​livell taʼ umdità li jkun fihom il-​kafeni jkun irid jiġi kontrollat sabiex jiġi evitat li jinxfu żżejjed, għaliex dan iġagħalhom jitqarqċu u jitfarrku, u b’hekk jonqos il-​valur tagħhom. Ladarba jintlaħaq il-​livell ideali taʼ umdità, li hu bejn 11 u 12 fil-​mija, il-​kafè jgħaddi minn magna tat-​tqaxxir biex iż-​żerriegħa titneħħielha l-​qoxra taʼ barra. Iż-​żerriegħa mbagħad titpoġġa ġo xkejjer li jesgħu 60 kilo. Hawnhekk normalment il-​kafè jiġi meħud f’xi kooperattiva, fejn jiġi klassifikat u jkompli jiġi proċessat.

Il-​Klassifikazzjoni

Fil-​kooperattiva, l-​ixkejjer tal-​kafè jinħattu minn fuq it-​trakkijiet waħda waħda. Qabel ma jniżżlu t-​tagħbija tagħhom fl-​art, il-​ħaddiema jgħaddu minn ħdejn persuna li ddeffes biċċa għodda twila u bil-​ponta f’kull xkora u tneħħi kampjun żgħir mill-​kontenut tagħha. Il-​kampjuni li jitneħħew mill-​ixkejjer kollha taʼ l-​istess trakk imbagħad iħalltuhom f’kampjun wieħed, li titwaħħallu tabella u jiġi klassifikat.

Ladarba jkunu ttieħdu l-​kampjuni, il-​kafè li kien mgħobbi fuq trakkijiet differenti jitħallat kollu flimkien u jkompli jiġi proċessat biex titjieb il-​kwalità tiegħu. L-​ewwel, jgħaddi minn magna li tneħħi l-​impuritajiet, imbagħad minn passatur mekkaniku li jissepara l-​kafeni skond id-​daqs, u mbagħad jitpoġġa fuq mejda li tivvibra, li tissepara l-​kafeni skond l-​użin. Wara dan, il-​kafeni jgħaddu għal fuq magna elettronika li tissepara, u din tneħħi l-​kafeni suwed jew ħodor li jtellfu t-​togħma tal-​kafè msajjar. Il-​bqija jgħaddu għal ġo reservoir fejn jiġu maħżunin, u iktar tard, jitferrgħu ġol-​boroż. Il-​boroż ikun fihom kafeni taʼ l-​istess daqs u kwalità li jkunu lesti biex jinbiegħu lill-​esportatur jew lix-​xerrejja lokali.

Għalxiex jintużaw dawk il-​kampjuni li ttieħdu iktar kmieni? Dawn jiġu klassifikati biex jiġi determinat il-​prezz li jirċievi kull bidwi għall-​kafè tiegħu. L-​ewwel, il-​kampjuni jiġu klassifikati skond it-​tip, li huwa bbażat fuq in-​numru taʼ difetti f’kampjun taʼ 300 gramma. Id-​difetti jinkludu kafeni suwed, ħodor, jew imfarrkin u impuritajiet bħal ħlifiet, zkuk, u żrar irqiq. Imbagħad, il-​kafeni jgħaddu minn serje taʼ passaturi u jiġu separati skond id-​daqs.

Finalment ikun wasal it-​test tat-​togħma. Il-​kampjun jiġi inkaljat ftit u mbagħad mitħun, u jintefaʼ ammont imkejjel ġo diversi tazzi. Wara dan jiżdied il-​misħun, jitħawwad il-​kontenut tat-​tazza, u wieħed li għandu l-​esperjenza f’li jduq il-​kampjuni tal-​kafè jxomm ir-​riħa li tkun ħierġa minn kull kampjun. Wara li jħalli l-​kampjun jibred u l-​kafè mitħun joqgħod, hu juża kuċċarun żgħir biex jieħu ftit, jiġbdu b’xofftejh u jobżqu malajr, waqt li bil-​ħeffa jgħaddi għat-​tazza li jmiss u jirrepeti l-​proċess. Wara li jduq il-​kampjuni kollha, hu jikklassifika l-​kafè minn ħafif (pjaċevoli, raffinat, tistaʼ tgħid ħelu) għal qawwi (morr, b’togħma qisha taʼ jodju).

Dak li jduq il-​kampjuni tal-​kafè jrid ikollu palat sensittiv u ħafna għarfien u esperjenza sabiex ikun jistaʼ jagħraf il-​ħafna togħmiet fini tal-​kafè b’mod eżatt. Minbarra li jservi bħala bażi biex jiġi determinat il-​prezz tal-​kafè, it-​tegħim huwa essenzjali għall-​pass li jmiss biex jiġi prodott kafè taʼ l-​ifjen kwalità.

It-​Taħlit u l-​Inkaljar

It-​taħlit, li normalment isir b’kafeni mhux inkaljati, huwa l-​arti taʼ li tħallat flimkien kafejiet li għandhom karatteristiċi li jikkomplementaw lil xulxin, sabiex jipproduċu prodott bilanċjat li jintensifika kwalitajiet vantaġġużi bħat-​togħma, ir-​riħa, ir-​rikkezza, u d-​dehra. L-​isfida għal dawk li jħalltu hi li jkunu konsistenti f’li jipproduċu xarba delizzjuża bil-​karatteristiċi uniċi tagħha.

Il-pass li jmiss, l-​inkaljar, ukoll huwa kruċjali għall-​kwalità tal-​kafè. F’dan l-​istadju jsiru bidliet kimiċi komplessi ġol-​kafena, u b’hekk toħroġ ir-​riħa tal-​kafè partikulari. L-​inkaljatura tistaʼ tkun ċara, medja, jew skura, jiddependi mit-​togħma mixtieqa u mill-​metodu li jintuża fit-​tisjir. Madankollu, jekk il-​kafeni jiġu inkaljati żżejjed, dan jistaʼ jagħmilhom ileqqu, xi ħaġa li tiġri minħabba li jitilfu ż-​żjut aromatiċi. Dan jagħmel lill-​kafè morr u bi ftit li xejn riħa.

Biex jiġi prodott kafè taʼ kwalità tajba, huwa essenzjali wkoll li l-​kafeni jiġi mitħunin tajjeb. Id-​daqs tal-​kafeni mitħunin huwa determinat mill-​metodu taʼ tisjir li se jintuża. Per eżempju, kafeni mitħunin f’daqs medju huma wżati għal kafè li jiġi preparat bil-​filters tad-​drapp jew tal-​karti, filwaqt li kafeni mitħunin b’mod fin jiġu wżati għall-​kafè Tork, li ma jiġix iffiltrat.

Meta jkun ġie mitħun, il-​kafè jiġi ppakkjat u mibgħut għal triqtu. Kafè li jkun ippakkjat fil-​plastik jibqaʼ tajjeb għal madwar 60 jum, mentri kafè li titneħħielu l-​arja meta jiġi ppakkjat jibqaʼ tajjeb sa sena. Ladarba jkun infetaħ, il-​kafè għandu jiġi merfugħ f’reċipjenti siġillati tajjeb, preferibbilment fil-​friġġ.

Kif Tipprepara Dik il-​‘Kikkra Kafè Perfettaʼ

Wara x-​xogħol kollu involut fiż-​żrigħ, l-​ikkultivar, il-​ħsad, l-​ipproċessar, il-​klassifikazzjoni, it-​taħlit, l-​inkaljar, u t-​tħin, finalment naslu għall-​parti li ilek tistenna​—il-​preparazzjoni taʼ dik il-​‘kikkra kafè perfettaʼ! Hemm ħafna metodi taʼ tisjir, bħal dak Tork, dak tal-​filter, u l-​metodu Taljan moka, biex insemmu xi ftit​—u kull wieħed minnhom jirrikjedi mod differenti taʼ preparazzjoni. Madankollu, ġeneralment huwa rikkmandat li tuża bejn sitt u tmien mgħaref kafè maʼ kull litru ilma. Ipprepara biss l-​ammont li tippjana li sservi dak il-​ħin. Qatt terġaʼ tuża l-​kafè mitħun, u dejjem aħsel bl-​ilma l-​istanjata tal-​kafè, il-​parti tal-​magna fejn jitqiegħed il-​filter, u għodod oħrajn eżatt wara li tużahom.

Meta terġaʼ tpoġġi bil-​qegħda titpaxxa bit-​togħma u r-​riħa tal-​kafè favorit tiegħek, sew jekk inhu l-​cafezinho Brażiljan, it-​tinto Kolombjan, l-​espresso Taljan, jew it-​taħlita speċjali tiegħek stess, għala ma tiqafx għal ftit u tirrifletti fuq ix-​xogħol iebes kollu involut biex stajt tixrob dak il-​kafè mill-​ifjen​—minn meta kiber fis-​siġra sakemm spiċċa ġol-​kikkra tiegħek.

[Stampa f’paġna 24]

Fil-​mixtla, in-​nebbiet jieħu l-​ammont eżatt taʼ xemx u dell li hemm bżonn

[stampa f’paġna 24]

Siġar tal-​kafè maturi

[Stampa f’paġna 25]

Il-​frott tas-​siġra tal-​kafè jinġabar billi jinqataʼ mill-​fergħat

[Stampa f’paġna 25]

Ħassad Brażiljan jgħarbel il-​frott b’idejh biex ineħħi l-​weraq u l-​ħmieġ

[Stampa f’paġna 26]

Il-​kampjuni jiġu klassifikati billi jingħadd in-​numru taʼ difetti f’300 gramma kafeni

[Stampa f’paġna 26]

Dak li jduq il-​kampjuni tal-​kafè jrid ikollu ħafna esperjenza