Iż-Żgħażagħ u d-Drogi
“Għala kellhom imutu?”
Din kienet il-mistoqsija li kien hemm fuq il-qoxra tar-rivista Brażiljana Veja. Flimkien maʼ dan il-kliem kien hemm ritratti taʼ żgħażagħ ħelwin b’dehra normali li kienu mietu—vittmi taʼ l-abbuż tad-drogi.
MINKEJJA l-perikli li kulħadd jaf bihom sew, in-nies ikomplu jabbużaw mid-drogi, u abbuż bħal dan ikompli jħassar il-ħajjiet. L-abbuż tad-drogi jiswa lill-Istati Uniti bejn wieħed u ieħor 100 biljun dollaru [madwar 42 biljun lira Maltija] kull sena minħabba kura tas-saħħa, tnaqqis taʼ produttività fix-xogħol, pagi li ma jingħatawx, u kriminalità. Iżda forsi l-iktar li jbatu konsegwenzi koroh huma ż-żgħar, it-tfal. Fil-Jornal da Tarde, stħarriġ Brażiljan irrapporta li 24.7 fil-mija taż-żgħażagħ bejn l-10 u s-17-il sena diġà pprovaw xi tip taʼ droga.
Għalkemm fl-Istati Uniti hemm mnejn li labbuż tad-drogi miż-żgħażagħ naqas daqsxejn fis-snin reċenti, in-numru taʼ wħud żgħar li qabdu l-vizzju tad-drogi hemmhekk huwa allarmanti. Ikkunsidra lil dawk l-uħud li jkunu fl-aħħar snin taʼ l-iskola sekondarja. Skond studju wieħed, 37 fil-mija minnhom minn taʼ l-inqas kienu ħadu l-marijuana fis-sena taʼ qabel. Wieħed minn kull 5 kien użaha fl-aħħar xahar. Kważi 1 minn kull 10 kien ħa d-droga ecstasy fis-sena taʼ qabel. U iktar minn 6 fil-mija kienu ħadu l-LSD.
Ir-rapporti minn madwar id-dinja kollha huma inkwetanti. L-Uffiċċju għall-Istatistiċi Nazzjonali tal-Britannja jirrapporta li “12 fil-mija taʼ l-istudenti bejn il-11 u l-15-il sena abbużaw mid-drogi matul is-sena taʼ qabel . . . Il-kannabis [marijuana] bla dubju kienet l-iktar droga li x’aktarx abbużaw minnha.” Allarmanti ħafna kien il-fatt li “iktar minn terz (35 fil-mija) ġew offruti droga waħda jew iktar.”
Rapport li kien sponsorjat mill-Unjoni Ewropea juri wkoll li fost iż-żgħażagħ, “ix-xorb li jwassal lil dak li jkun biex jisker sar xi ħaġa iżjed komuni.” Ir-rapport jgħid ukoll li dan it-tip taʼ “abbuż taʼ l-alkoħol huwa assoċjat maʼ diversi effetti koroh temporanji bħalma huma l-inċidenti, il-vjolenza u l-ivvelenar, kif ukoll il-problemi li għandhom x’jaqsmu maʼ l-iżvilupp u problemi soċjali.” Rapport mill-Ġappun jgħid li “l-iktar drogi li jabbużaw minnhom iż-żgħażagħ fil-Ġappun huma x-xammiema, li jistgħu jwasslu għall-użu taʼ drogi oħra.”
Mhux taʼ b’xejn, mela, li s-Segretarju Ġenerali tal-Ġnus Magħquda, Kofi Annan, qal: “Id-drogi qed jeqirdulna s-soċjetajiet tagħna, jikkaġunaw il-kriminalità, ixerrdu mard bħall-AIDS, u joqtlulna ż-żgħażagħ u l-futur tagħna.” Taʼ spiss, dawk in-nies involuti fid-drogi huma responsabbli għal delitti bħalma huma t-traffikar tad-drogi u l-omiċidji li huma konnessi mad-drogi. Barra minn dan, minħabba l-abbuż tad-drogi, ħafna nies isiru l-vittmi taʼ vjolenza, iweġġgħu, jew jieħdu sehem f’sess riskjuż u mhux ippjanat. U jekk taħseb li l-familja tiegħek ma tistax tiġi effettwata, erġaʼ aħsibha sew! Fl-Istati Uniti rapport tal-gvern qal: “Id-drogi m’humiex il-problema taʼ dawk biss li huma fqar, taʼ xi gruppi li huma fil-minoranza, jew taʼ dawk li joqogħdu fiċ-ċentru tal-belt. . . Dawk li jużaw id-drogi jiġu minn kull klassi soċjali differenti u minn kull parti tal-pajjiż. Il-problema tad-drogi teffettwa lil kulħadd.”
Madankollu, taʼ spiss il-ġenituri ma jindunawx bil-periklu sakemm ikun tard wisq. Ikkunsidra l-każ taʼ tfajla Brażiljana. “Kienet tixrob xorb alkoħoliku,” tispjega oħtha Regina.a “Il-familja ħasbet li dan ma kienx taʼ ħsara. Iżda dan wassalha biex tesperimenta bid-drogi mal-ġuvintur li kellha. Ladarba l-ġenituri tiegħi ttrattawha daqslikieku l-problemi li kienet qed taqlaʼ ma kellhom l-ebda konsegwenza, il-kundizzjoni tagħha spiċċat bla kontroll. Ħafna drabi kienet titlaq mid-dar u ħadd ma kien ikun jaf fejn marret. U kull darba li kienet tinstab xi tfajla mejta, il-pulizija kienu jċemplu lil missieri biex imur jara jekk kinitx oħti! Dan ikkaġuna ħafna niket għall-familja tiegħi.”
L-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa tagħti ħames raġunijiet għala ż-żgħar għandhom mnejn jitħajru għad-drogi:
(1) Ikunu jridu jħossuhom kbar u jieħdu d-deċiżjonijiet huma stess
(2) Ikunu jridu jagħmlu bħal sħabhom
(3) Ikunu jridu jirrilassaw u jħossuhom ferħanin
(4) Ikunu jridu jieħdu xi riskji u jirribellaw
(5) Ikunu jridu jaqtgħu l-kurżità tagħhom
Jekk żagħżugħ jaqbadx din it-triq qerrieda jew le jiddependi ħafna wkoll mill-pressjoni minn sħabu u jekk ikunx faċli għalih li jsib id-drogi. “Il-ġenituri tiegħi qatt ma qalu xejn dwar id-drogi. Fl-iskola, l-għalliema kienu jsemmu l-problema iżda mingħajr ma joqogħdu jidħlu fid-dettall,” jispjega Luiz Antonio, żagħżugħ Brażiljan. Imħajjar minn sħabu taʼ l-iskola, meta kellu 14-il sena beda jabbuża mid-drogi. Iktar tard, meta pprova jieqaf, “ħbiebu” li kienu jipprovdulu d-drogi heddewh b’sikkina biex ikompli l-vizzju!
Aċċettajtu int il-fatt li wliedek jistgħu jkunu fil-periklu? X’għamilt biex tipproteġihom mill-abbuż tad-drogi? L-artiklu li jmiss se jiddiskuti xi modi li bihom il-ġenituri jistgħu jipproteġu lil uliedhom.
[Nota taʼ taħt]
a Xi ismijiet ġew mibdulin.
[Kumment f’paġna 4]
“Id-drogi qed jeqirdulna s-soċjetajiet tagħna, jikkaġunaw il-kriminalità, ixerrdu mard bħall-AIDS, u joqtlulna ż-żgħażagħ u l-futur tagħna.”—KOFI ANNAN, IS-SEGRETARJU ĠENERALI TAL-ĠNUS MAGĦQUDA
[Sors taʼ l-Istampa f’paġna 3]
© Veja, Editora Abril, May 27, 1998