Aħwa li Żviluppaw Attitudnijiet Differenti
ID-DEĊIŻJONIJIET li jieħdu l-ġenituri bla dubju taʼ xejn jeffettwaw lil uliedhom. Dan hu minnu llum daqskemm kien minnu fil-ġnien taʼ l-Għeden. It-triq ribelluża li qabdu Adam u Eva kellha effett profond fuq l-umanità kollha. (Ġenesi 2:15, 16; 3:1-6; Rumani 5:12) Madankollu, kull wieħed u waħda minna għandu l-opportunità li jekk irid jistaʼ jkollu relazzjoni tajba mal-Ħallieq tagħna. Dan nistgħu narawh mir-rakkont Bibliku dwar Kajjin u Abel, l-ewwel żewġ aħwa fl-istorja tal-bniedem.
M’hemm imkien fl-Iskrittura li juri li Alla kellem lil Adam u lil Eva wara li kienu tkeċċew mill-Għeden. Xorta waħda, Jehovah ma żammx lura milli jkellem lil uliedhom. Bla dubju, Kajjin u Abel saru jafu mingħand il-ġenituri tagħhom x’kien ġara. Huma setgħu jaraw “il-kerubini . . . u s-sejf tan-nar iżiġġ, biex iħarsu t-triq għas-siġra tal-ħajja.” (Ġenesi 3:24) Dawn l-irġiel raw kemm kienet minnha d-dikjarazzjoni t’Alla dwar li l-ħajja kellha tkun mimlija taħbit u wġigħ.—Ġenesi 3:16, 19.
Kajjin u Abel bilfors li kienu konxji tal-kliem li Jehovah kien qal lis-serpent: “Jien inqajjem mibegħda bejnek u bejn il-mara, bejn nislek u nisilha, u hu jisħaqlek rasek u int tisħaqlu għarqubu.” (Ġenesi 3:15) Dak li Kajjin u Abel kienu jafu dwar Jehovah setaʼ jgħinhom jiżviluppaw relazzjoni approvata minnu.
Il-fatt li rriflettew fuq il-profezija taʼ Jehovah u l-kwalitajiet tiegħu bħala Benefattur mimli mħabba, bilfors li qanqal f’Kajjin u Abel ix-xewqa li jiksbu l-approvazzjoni divina. Imma sa liema punt kienu se jħallu din ix-xewqa tikber? Kienu huma se jirreaġixxu għax-xewqa naturali tagħhom biex iqimu lil Alla u jiżviluppaw l-ispiritwalità tagħhom sal-punt li jaslu li jeżerċitaw fidi fih?—Mattew 5:3, NW.
L-Aħwa Jġibu l-Offerti
Wara xi żmien, Kajjin u Abel ġabu l-offerti tagħhom lil Alla. Kajjin ippreżentalu mill-frott taʼ l-art, u Abel offrielu mill-bikri tal-merħla tiegħu. (Ġenesi 4:3, 4) Dawn iż-żewġt irġiel għandu mnejn kellhom madwar 100 sena dakinhar, għax Adam kellu 130 sena meta twieled it-tielet iben tiegħu, Set.—Ġenesi 4:25; 5:3.
L-offerti tagħhom kienu juru li Kajjin u Abel irrikonoxxew l-istat midneb tagħhom u li xtaqu jaqilgħu l-approvazzjoni t’Alla. Bilfors li ftit jew wisq kienu ħasbu dwar il-wegħda taʼ Jehovah rigward is-serp u n-Nisel tal-mara. Ma jintqalilniex kemm stinkaw Kajjin u Abel biex jiżviluppaw relazzjoni approvata maʼ Jehovah. Imma l-mod kif Alla rreaġixxa għall-offerti tagħhom jagħtina ħjiel biex nifhmu x’setgħu kienu l-ħsibijiet l-iktar sigrieti taʼ kull wieħed minnhom.
Xi studjużi jissuġġerixxu li Eva kienet taħseb li Kajjin kien in-“nisel” li kellu jeqred is-serp, għax meta twieled Kajjin qalet: “Ksibt bniedem b(il-għajnuna ta)l-Mulej.” (Ġenesi 4:1, Saydon) Jekk Kajjin kien jaħseb hekk, kien totalment żbaljat. Mill-banda l-oħra, is-sagrifiċċju t’Abel kien offrut bil-fidi. B’hekk, “kien permezz tal-fidi li Abel offra lil Alla sagrifiċċju aħjar minn taʼ Kajjin.”—Lhud 11:4.
Abel kellu dehen spiritwali imma Kajjin ma kellux. Din ma kinitx l-unika differenza bejniethom. Huma kellhom ukoll attitudnijiet differenti. Għalhekk, “il-Mulej ħares lejn Abel u l-offerta tiegħu. Imma lejn Kajjin u lejn l-offerta tiegħu ma ħarisx.” X’aktarx li Kajjin ma tantx kien joqgħod attent x’tip t’offerta kien joffri. Hu sempliċement kien joffriha għax kien id-dover tiegħu. Imma Alla ma kienx japprova qima li kienet issir biss għal għajn in-nies. Kajjin kien żviluppa qalb ħażina, u Jehovah induna li kellu motivi ħżiena. Il-mod kif Kajjin irreaġixxa meta Alla rrifjuta s-sagrifiċċju tiegħu wera x’kienet verament l-attitudni tiegħu. Minflok ma fittex li jrażżan lilu nnifsu, “Kajjin . . . saħan sewwa u wiċċu tqarras.” (Ġenesi 4:5) L-imġiba tiegħu kixfet l-ideat u l-intenzjonijiet ħżiena li kellu.
Twissija u Reazzjoni
Jehovah wissa lil Kajjin minħabba li kien jaf x’attitudni kellu, u qallu: “Għala sħant u għala għaddast rasek? Jaqaw m’hux minnu dak li jekk tagħmel it-tajjeb terfaʼ rasek? Imma jekk ma tagħmilx it-tajjeb id-dnub bħal xitan jissajja wara biebek. U hu xewqan għalik, imma [“sejjer int, min-naħa tiegħek, trażżnu?” NW].”—Ġenesi 4:6, 7.
Minn hawn għandna lezzjoni x’nitgħallmu. Fil-fatt, id-dnub dejjem jinsab lest biex jiblagħna. Iżda, Alla tana l-libertà biex nagħżlu, u nistgħu nagħżlu li nagħmlu dak li hu tajjeb. Jehovah stieden lil Kajjin ‘biex jagħmel it-tajjeb,’ imma Hu ma sforzahx biex jinbidel. Kajjin għamel taʼ rasu.
Ir-rakkont imnebbaħ ikompli: “U Kajjin qal lil ħuh Abel: ‘Ħa mmorru fir-rabaʼ.’ U kif kienu fir-rabaʼ Kajjin qam għal ħuh Abel, u qatlu.” (Ġenesi 4:8) B’hekk Kajjin sar kriminal diżubbidjenti u bla skruplu. Lanqas biss indenja ruħu juri naqra rimors meta Jehovah staqsieh: “Fejn hu ħuk Abel?” Minflok, b’mod kiefer u insolenti wieġeb: “Ma nafx. Jaqaw jien għassies taʼ ħija?” (Ġenesi 4:9) Dik il-gidba sfaċċata u l-fatt li ċaħad li kien responsabbli kixfu kemm Kajjin kien bla qalb.
Jehovah seħet lil Kajjin u keċċieh mill-inħawi taʼ l-Għeden. Is-saħta li diġà kienet teżisti fuq l-art milli jidher kellha tkun iktar ovvja fil-każ taʼ Kajjin, u l-art ma kellhiex troddlu iktar frott meta kien jaħdimha. Kellu jiġġerra maʼ l-art kollha u jkun bħal wieħed maħrub. L-ilment taʼ Kajjin minħabba s-sentenza iebsa li ngħata wera l-ansjetà li kellu minħabba li l-mewt taʼ ħuh setgħet tiġi vindikata, iżda ma wera ebda ndiema sinċiera. Jehovah għamel “sinjal” fuq Kajjin—x’aktarx bħal digriet solenni magħruf u osservat minn oħrajn sabiex ma jħallix li hu jinqatel b’vindikazzjoni.—Ġenesi 4:10-15.
Kajjin imbagħad “ħareġ minn quddiem il-Mulej u mar jgħammar f’art Nod [“il-Ħarba,” NW], fuq il-lvant taʼ l-Għeden.” (Ġenesi 4:16) Wara li żżewweġ lil waħda minn ħutu jew neputijiet tiegħu, hu mar u bena belt li semmieha għall-ewwel iben tiegħu, Ħenok. Lamek, id-dixxendent taʼ Kajjin, ħareġ vjolenti daqs l-antenat mill-agħar tiegħu. Imma l-linja tar-razza taʼ Kajjin inqerdet għalkollox fid-Dilluvju taʼ żmien Noè.—Ġenesi 4:17-24.
Lezzjonijiet Għalina
Aħna nistgħu nitgħallmu mir-rakkonti dwar Kajjin u Abel. L-appostlu Ġwanni jinkuraġġixxi lill-Kristjani biex iħobbu lil xulxin, “mhux bħal Kajjin, li kien mill-Ħażin u qatel lil ħuh. . . . Għax għemilu [Kajjin] kien ħażin u dak taʼ ħuh kien tajjeb.” Ġwanni jistqarr ukoll: “Kull min jobgħod lil ħuh hu qattiel, u intom tafu li ebda qattiel ma għandu fih il-ħajja taʼ dejjem.” Iva, il-mod kif nittrattaw lil sħabna l-Kristjani jeffettwa r-relazzjoni li għandna m’Alla kif ukoll il-prospetti futuri tagħna. Ma nistgħux nobogħdu lil xi ħadd minn sħabna fit-twemmin u fl-istess ħin ikollna l-approvazzjoni t’Alla.—1 Ġwann 3:11-15; 4:20.
Kajjin u Abel kellhom l-istess trobbija, imma Kajjin ma kellux fidi f’Alla. Fil-fatt, hu wera l-ispirtu tax-Xitan, il-‘qattiel u missier il-gidba’ tal-bidu. (Ġwann 8:44) It-triq li qabad Kajjin turi li lkoll kemm aħna għandna għażla, li dawk li jagħżlu li jagħmlu d-dnub jinqatgħu minn Alla, u li Jehovah jagħmel ħaqq minn dawk li ma jurux indiema.
Mill-banda l-oħra, Abel wera fidi f’Jehovah. Tabilħaqq, “kien permezz tal-fidi li Abel offra lil Alla sagrifiċċju aħjar minn taʼ Kajjin . . . [“biha,” KŻ] kiseb xhieda li hu kien raġel ġust, u Alla tah xhieda tad-doni tiegħu.” Għalkemm fl-Iskrittura ma nsibu lanqas kelma waħda biss li qal Abel, permezz tal-fidi eżemplari tiegħu, “għadu jsammaʼ leħnu.”—Lhud 11:4.
Abel kien l-ewwel f’lista twila taʼ wħud li żammew l-integrità. Demmu, li ‘għajjat lil Jehovah mill-art,’ ma ntesiex. (Ġenesi 4:10; Luqa 11:48-51) Jekk nuru fidi bħalma għamel Abel, aħna wkoll nistgħu ngawdu relazzjoni prezzjuża u dejjiema maʼ Jehovah.
[Kaxxa f’paġna 22]
IL-BIDWI U R-RAGĦAJ
Ftit mir-responsabbiltajiet li Alla ta lil Adam fil-bidu kienu li jikkultiva l-art u jieħu ħsieb l-annimali. (Ġenesi 1:28; 2:15; 3:23) Ibnu Kajjin għażel li jkun bidwi, u Abel sar ragħaj. (Ġenesi 4:2) Ladarba qabel id-Dilluvju l-ikel tal-bniedem kien jikkonsisti biss fi frott u ħaxix, għala kienu jrabbu n-nagħaġ?—Ġenesi 1:29; 9:3, 4.
In-nagħaġ għandhom bżonn lil min jieħu ħsiebhom biex dawn joktru. Il-fatt li Abel kien ragħaj juri li l-bniedem kien irabbi l-annimali domestiċi sa mill-bidu taʼ l-istorja umana. L-Iskrittura ma tgħidilniex jekk l-ewwel bnedmin użawx il-ħalib taʼ l-annimali fl-ikel tagħhom, imma anki dawk li d-dieta tagħhom hija veġetarjana jistgħu jagħmlu użu mis-suf tan-nagħaġ. U meta n-nagħaġ imutu, il-ġlud tagħhom jintużaw għal skopijiet utli. Per eżempju, biex ilibbes lil Adam u lil Eva, Jehovah ipprovdielhom “ħwejjeġ tal-ġild.”—Ġenesi 3:21.
Kien x’kien, jidher raġunevoli li wieħed jassumi li Kajjin u Abel fil-bidu kienu jikkooperaw flimkien. Huma pproduċew xi ħaġa li l-membri l-oħra tal-familja kienu jeħtieġu sabiex ikollhom biżżejjed x’jilbsu u x’jieklu.
[Stampa f’paġna 23]
“Għemilu [Kajjin] kien ħażin u dak taʼ ħuh kien tajjeb”