Ħarġu Rebbieħa Minkejja l-​Persekuzzjoni

FRIEDA JESS twieldet fl-​1911 fid-​Danimarka, u minn hemm hi u l-​ġenituri tagħha marru joqogħdu Husum fit-​tramuntana tal-​Ġermanja. Xi snin wara marret taħdem f’Magdeburg, u fl-​1930 tgħammdet bħala Studenta tal-​Bibbja, bħalma kienu magħrufin dak iż-​żmien ix-​Xhieda taʼ Jehovah. Hitler ħa l-​poter fl-​1933, u għal Frieda din il-​ġrajja kienet il-​bidu taʼ 23 sena taʼ moħqrija taħt żewġ gvernijiet totalitarji.

F’Marzu taʼ l-​1933, il-​gvern Ġermaniż sejjaħ elezzjoni ġenerali. Il-​kittieb taʼ l-​istorja Detlef Garbe, kap tal-​mużew Neuengamme Concentration Camp Memorial qrib Hamburg, jispjega: “Is-​Soċjalisti Nazzjonali riedu bilfors li l-​kanċillier u führer tagħhom, Adolf Hitler, ikollu l-​maġġuranza l-​kbira tal-​voti.” Ix-​Xhieda taʼ Jehovah segwew it-​twissija taʼ Ġesù biex jibqgħu newtrali politikament u biex ma jkunux “tad-​dinja,” u għalhekk ma vvotawx. X’kien ir-​riżultat? Ix-​Xhieda ġew projbiti.​—Ġwann 17:16.

Frieda kompliet bl-​attivitajiet Kristjani bil-​moħbi, saħansitra għenet fl-​istampar tar-​rivista It-​Torri taʼ l-​Għassa. “Ftit mir-​rivisti ddaħħlu bil-​moħbi fil-​kampijiet tal-​konċentrament għall-​Kristjani sħabna,” qalet hi. Hi ġiet arrestata fl-​1940 u wara li ġiet interrogata mill-​Gestapo tefgħuha f’ċella għaliha waħedha għal xhur sħaħ. Kif issaportiet? Hi tgħid: “It-​talb kien ir-​rifuġju tiegħi. Bdejt nitlob minn kmieni fil-​għodu u tlabt spiss matul il-​ġurnata kollha. It-​talb saħħaħni u għenni ma noqgħodx ninkwieta żżejjed.”​—Filippin 4:​6, 7.

Frieda nħelset mill-​ħabs, imma fl-​1944 il-​Gestapo reġgħu arrestawha. Din id-​darba weħlet sebaʼ snin fil-​ħabs taʼ Waldheim. Frieda tkompli: “Il-​gwardjani tal-​ħabs bagħtuni naħdem maʼ xi nisa oħra fil-​kmamar tal-​ħasil. Taʼ spiss kont inkun maʼ waħda mill-​ħabsin miċ-​Ċekoslovakkja, u għalhekk kont inkellimha ħafna dwar Jehovah u dwar it-​twemmin tiegħi. Dawn il-​konversazzjonijiet żammewni b’saħħti.”

Meħlusa imma għal Ftit

It-​truppi Sovjetiċi ħelsu lil dawk li kienu fil-​ħabs taʼ Waldheim f’Mejju taʼ l-​1945, u Frieda setgħet tmur lura lejn Magdeburg u tkompli tippriedka hemmhekk, imma ma tantx damet. Ix-​Xhieda reġgħu sfaw il-​mira taʼ diskriminazzjoni, din id-​darba mill-​awtoritajiet fiż-​Żona Okkupata mis-​Sovjetiċi. Gerald Hacke, mill-​Istitut Hannah-Arendt għar-​Riċerka dwar it-​Totalitarjaniżmu, jikteb: “Ix-​Xhieda taʼ Jehovah kienu wieħed mill-​ftit gruppi soċjali li ġew persegwitati kważi mingħajr waqfien miż-​żewġ dittatorjati fil-​Ġermanja.”

Għala reġgħet tfaċċat id-​diskriminazzjoni? Għal darb’oħra, il-​kwistjoni prinċipali kienet in-​newtralità Kristjana. Fl-​1948, fil-​Ġermanja tal-​Lvant kien hemm plebixxit, votazzjoni diretta taċ-​ċittadini kollha, u bħalma jispjega Hacke, “il-​kaġun primarju [għall-persekuzzjoni tax-​Xhieda taʼ Jehovah] kien li ma pparteċipawx f’dan il-​plebixxit.” F’Awissu taʼ l-​1950, ix-​Xhieda taʼ Jehovah ġew projbiti fil-​Ġermanja tal-​Lvant. Mijiet ġew arrestati, fosthom Frieda.

Frieda reġgħet sabet ruħha l-​qorti u kundannata sitt snin ħabs. “Din id-​darba kont maʼ Kristjani oħra, u s-​sħubija kienet t’għajnuna kbira għalija.” Wara li nħelset fl-​1956, marret toqgħod il-​Ġermanja tal-​Punent. Issa Frieda, li għandha 90 sena u toqgħod Husum, għadha taqdi lil dak Alla veru, Jehovah.

Frieda esperjenzat 23 sena taʼ persekuzzjoni taħt żewġ dittatorjati. “In-​Nazisti pprovaw jeqirduni fiżikament; il-​Komunisti pprovaw iġagħluni nitlef il-​moral. Minfejn ġibt din is-​saħħa? Minn drawwiet tajba taʼ studju tal-​Bibbja waqt li kont għadni ħielsa, talb bla waqfien waqt li kont fiċ-​ċella waħdi, sħubija maʼ Kristjani oħra kulmeta dan kien possibbli, u billi kont naqsam it-​twemmin tiegħi m’oħrajn f’kull opportunità li kelli.”

Il-​Faxxiżmu fl-​Ungerija

Pajjiż ieħor fejn ix-​Xhieda taʼ Jehovah kellhom jissaportu għaxriet taʼ snin taʼ diskriminazzjoni kien l-​Ungerija. Xi wħud ġarrbu persekuzzjoni mhux taħt żewġ reġimi totalitarji, imma taħt tlieta. Eżempju wieħed hu taʼ Ádám Szinger. Ádám twieled f’Paks, fl-​Ungerija, fl-​1922 u trabba bħala Protestant. Fl-​1937, xi studenti tal-​Bibbja marru jħabbtu d-​dar taʼ Ádám, u mill-​ewwel wera interess fil-​messaġġ tagħhom. Dak li tgħallem mill-​Bibbja kkonvinċieh li t-​tagħlim tal-​knisja li kien jattendi ma kienx mill-​Bibbja. Għalhekk, telaq il-​knisja Protestanta u ngħaqad maʼ l-​Istudenti tal-​Bibbja fil-​ministeru pubbliku tagħhom.

L-​influwenza tal-​Faxxiżmu kienet qed tiżdied fl-​Ungerija. Mhux darba jew tnejn li l-​ġendarmi osservaw lil Ádám jippriedka minn dar għal dar u ħaduh biex jinterrogawh. Il-​pressjoni fuq ix-​Xhieda żdiedet iktar, u fl-​1939 l-​attivitajiet tagħhom ġew projbiti. Fl-​1942, Ádám ġie arrestat, ittieħed il-​ħabs, u ssawwat bl-​aħrax. X’għenu biex fl-​età taʼ dsatax-il sena setaʼ jissaporti dik is-​sofferenza u xhur sħaħ fil-​ħabs? “Waqt li kont għadni d-​dar, kont nistudja l-​Bibbja bir-​reqqa u stajt nifhem sew l-​iskopijiet taʼ Jehovah.” Kien biss wara l-​ħelsien tiegħu mill-​ħabs li Ádám fl-​aħħar tgħammed bħala Xhud taʼ Jehovah. Dan kien fid-​dlam tal-​lejl, f’Awissu tas-​sena 1942, fi xmara ħdejn id-​dar tiegħu.

Fil-​Ħabs fl-​Ungerija, f’Kamp tax-​Xogħol fis-​Serbja

Sadattant, matul it-​tieni gwerra dinjija, l-​Ungerija ngħaqdet mal-​Ġermanja kontra l-​Unjoni Sovjetika, u fil-​ħarifa taʼ l-​1942, Ádám inqabad bil-​lieva. Hu jgħid: “Jien sostnejt li ma stajtx naqdi fil-​militar minħabba dak li kont tgħallimt mill-​Bibbja. Spjegajt il-​waqfa newtrali tiegħi.” Hu weħel ħdax-il sena ħabs. Imma Ádám ma damx l-​Ungerija.

Fl-1943 inqabdu madwar 160 Xhud taʼ Jehovah, tpoġġew fuq braken li kienu fix-​Xmara Danubju, u ttieħdu ’l isfel lejn is-​Serbja. Ádám kien fosthom. Fis-​Serbja dawn il-​priġunieri ġew fil-​kontroll tat-​tielet Reich taʼ Hitler. Huma kienu maqfulin fil-​kamp tax-​xogħol f’Bor u mġagħlin jaħdmu f’minjiera tar-​ram. Madwar sena wara, ittieħdu lura lejn l-​Ungerija, fejn Ádám inħeles mit-​truppi Sovjetiċi fir-​rebbiegħa taʼ l-​1945.

L-​Ungerija fil-​Kontroll tal-​Komunisti

Imma l-​ħelsien ma tantx dam. Fl-​aħħar tas-​snin erbgħin, l-​awtoritajiet Komunisti fl-​Ungerija għamlu restrizzjonijiet fuq l-​attivitajiet tax-​Xhieda taʼ Jehovah, bħalma kienu għamlu l-​Faxxisti qabel il-​gwerra. Fl-​1952, Ádám, li issa kellu 29 sena, miżżewweġ u missier taʼ żewġt itfal, ġie arrestat u akkużat meta reġaʼ rrifjuta s-​servizz militari. Ádám spjega lill-​qorti: “Din mhix l-​ewwel darba li jien irrifjutajt is-​servizz militari. Matul il-​gwerra, weħilt il-​ħabs u ġejt deportat lejn is-​Serbja għall-​istess raġuni. Jien nirrifjuta li nidħol fil-​militar minħabba l-​kuxjenza tiegħi. Jien Xhud taʼ Jehovah, u se nżomm in-​newtralità fil-​politika.” Is-​sentenza taʼ Ádám kienet tmien snin ħabs, li iktar tard tnaqqset għal erbaʼ snin.

Ádám kompla jesperjenza d-​diskriminazzjoni sa nofs is-​snin 70, iktar minn 35 sena wara li l-​Istudenti tal-​Bibbja kienu ħabbtu għall-​ewwel darba fuq il-​bieb tal-​ġenituri tiegħu. Matul dan iż-​żmien kollu, weħel 23 sena taʼ detenzjoni minn sitt qrati, u mitfugħ minn taʼ l-​inqas f’għaxar ħabsijiet u kampijiet. Hu ssaporta persekuzzjoni kontinwa taħt tliet reġimi​—tal-​Faxxisti fl-​Ungerija qabel il-​gwerra, tas-​Soċjalisti Nazzjonali Ġermaniżi fis-​Serbja, u tal-​Komunisti fil-​gwerra bierda taʼ l-​Ungerija.

Ádám għadu joqgħod fil-​belt taʼ Paks, fejn twieled, jaqdi lil Alla lealment. Għandu hu xi abbiltajiet straordinarji li għenuh jissaporti t-​tbatijiet u joħroġ rebbieħ? Le. Hu jispjega:

“L-​istudju tal-​Bibbja, it-​talb, u s-​sħubija maʼ Kristjani oħra kienu vitali. Imma nixtieq nenfasizza żewġ affarijiet oħra. L-​ewwel, Jehovah huwa s-​Sors tas-​saħħa. Relazzjoni intima miegħu kienet li żammitni ħaj. U t-​tieni, żammejt f’moħħi Rumani kapitlu 12, li jgħid: ‘tivvendikawx ruħkom.’ Għalhekk, jien qatt ma żammejt f’qalbi. Stajt inpattiha kemm-il darba lil dawk li ppersegwitawni, imma qatt m’għamiltu dan. M’għandna qatt nużaw is-​saħħa li jagħtina Jehovah biex inpattu ħażen b’ħażen.”

Tmiem tal-​Persekuzzjoni Kollha

Frieda u Ádám issa jistgħu jaqdu lil Jehovah mingħajr tfixkil. Iżda, x’juruna l-​esperjenzi li huma għaddew minnhom dwar il-​persekuzzjoni reliġjuża? Li persekuzzjoni bħal din ma jkollhiex suċċess​—għallinqas meta din tkun fuq il-​Kristjani ġenwini. Filwaqt li l-​persekuzzjoni fuq ix-​Xhieda taʼ Jehovah swiet ħafna riżorsi u kkaġunat sofferenza ħarxa, hi ma laħqitx l-​għan tagħha. Illum, ix-​Xhieda taʼ Jehovah qed jiżdiedu fl-​Ewropa fejn darba kienu jiddominaw iż-​żewġ dittatorjati kbar.

Ix-Xhieda kif irreaġixxew għall-​persekuzzjoni? Bħalma juru r-​rakkonti taʼ Frieda u Ádám, huma applikaw il-​parir tal-​Bibbja: “Tħallix il-​ħażen jirbħek, iżda irbaħ il-​ħażen bit-​tajjeb.” (Rumani 12:21) Veru li t-​tajjeb jistaʼ jirbaħ il-​ħażen? Iva, meta dan ikun ġej minn fidi soda f’Alla. Ir-​rebħa li x-​Xhieda taʼ Jehovah kellhom fuq il-​persekuzzjoni fl-​Ewropa kienet rebħa kbira għall-​ispirtu t’Alla, turija tal-​qawwa għat-​tajjeb li tiġi mill-​fidi li jipproduċi l-​ispirtu qaddis fi Kristjani umlin. (Galatin 5:​22, 23) Fid-​dinja taʼ llum mimlija vjolenza, din hija lezzjoni li lkoll kemm aħna nagħmlu tajjeb li ndaħħluha f’qalbna.

[Stampi f’paġna 5]

Frieda Jess (issa Thiele) waqt l-​arrest tagħha u issa

[Stampi f’paġna 7]

Ádám Szinger waqt li kien il-​ħabs u issa